قرص فولیک اسید چیست؟ کاربرد و عوارض مصرف اسید فولیک

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

اسید فولیک (Folic Acid) یک مکمل مهم ویتامین B9 است که به‌طور مصنوعی تولید شده و برای تأمین نیاز بدن به این ویتامین ضروری مصرف می‌شود. این مکمل نقش کلیدی در تولید DNA، تقسیم سلولی و پیشگیری از کم‌خونی مگالوبلاستیک دارد. موارد مصرف اسید فولیک شامل پیشگیری از نقایص لوله عصبی در جنین، درمان کمبود فولات، و کاهش سطح هموسیستئین برای کاهش خطر بیماری‌های قلبی و عروقی است. دوز مصرفی استاندارد برای بزرگسالان ۴۰۰ میکروگرم در روز است که در دوران بارداری به ۶۰۰ میکروگرم افزایش می‌یابد. عوارض احتمالی شامل مشکلات گوارشی خفیف، پوشاندن کمبود ویتامین B12، و در موارد نادر واکنش‌های آلرژیک است. مصرف این مکمل باید طبق تجویز پزشک انجام شود.

قرص فولیک اسید چیست؟

اسید فولیک یک ویتامین مصنوعی از خانواده ویتامین‌های B است که به عنوان شکل سنتتیک ویتامین B9 شناخته می‌شود. این ویتامین به طور طبیعی در مواد غذایی مانند سبزیجات برگ‌سبز، مرکبات، حبوبات و غلات یافت می‌شود، اما در مکمل‌های غذایی و غذاهای غنی‌شده نیز به شکل مصنوعی استفاده می‌شود.

اسید فولیک یک ماده مغذی ضروری برای بدن است که به‌ویژه در رشد و تقسیم سلولی و جلوگیری از نقایص مادرزادی نقش دارد. مصرف کافی آن از طریق رژیم غذایی یا مکمل‌ها، به‌ویژه در دوران بارداری، بسیار اهمیت دارد.

• نام انگلیسی دارو:
  • FOLIC ACID
• اسامی تجاری دارو:
  •  قرص فولیک اسید
  • قرص یوروویتال
  • قرص فولویت

متن انگلیسی:
«Folic acid is a B vitamin. It helps the body make healthy new cells.»
ترجمه متن:
«اسید فولیک شکلی از ویتامین b است که به بدن کمک می‌کند سلول‌های جدید بسازد.»

medlineplus

فرق اسید فولیک و فولات چیست؟

فولیک اسید و فولات انواع مختلف ویتامین B9 هستند. در حالی که تفاوت مشخصی بین این دو وجود دارد، اما نام آنها اغلب به جای یکدیگر استفاده می‌شود. با این اصطلاحات دچار اشتباه نشوید. آنها اثرات مشابهی دارند. فولات نسخه‌ی طبیعی موجود در غذاها است. اسید فولیک نسخه‌ی ساخته شده توسط انسان در مکمل‌ها است و به غذاها اضافه می‌شود. فولات، که قبلاً به آن فولاکین می‌گفتند، اصطلاح عمومی برای فولات مواد غذایی است.

ویتامین B9 یک ماده‌ی مغذی ضروری است که به طور طبیعی به عنوان فولات ظاهر می شود. این به بسیاری از عملکردهای مهم بدن شما کمک می‌کند. به عنوان مثال، آن نقش مهمی در رشد سلول و تشکیل DNA دارد. سطح پایین ویتامین B9 با افزایش خطر ابتلا به چندین بیماری سلامتی همراه است.

روش صحیح مصرف اسید فولیک

برای جذب بهتر، اسید فولیک را را با یک لیوان آب و ترجیحاً با معده خالی مصرف کنید. اگر معده‌تان حساس است، می‌توانید آن را با غذا بخورید. از مصرف همزمان اسید فولیک با مکمل‌های کلسیم، آهن، یا روی بدون تجویز پزشک خودداری کنید، زیرا ممکن است بر جذب تأثیر بگذارند. از مصرف بیش از دوز توصیه‌شده خودداری کنید، مگر اینکه پزشک تجویز کرده باشد.

دوز مصرفی اسید فولیک در سنین مختلف و شرایط متفاوت به شرح زیر است:

• زنان در سن باروری: ۴۰۰ میکروگرم در روز.
• زنان باردار: ۶۰۰ میکروگرم در روز.
• زنان شیرده: ۵۰۰ میکروگرم در روز.
• در موارد خاص مانند سابقه نقایص لوله عصبی یا برخی بیماری‌ها، پزشک ممکن است دوز بالاتر (مثلاً ۵ میلی‌گرم) تجویز کند.

سن	دوز مصرفی روزانه (میکروگرم)
۰ تا ۶ ماه	۶۵
۷ تا ۱۲ ماه	۸۰
۱ تا ۳ سال	۱۵۰
۴ تا ۸ سال	۲۰۰
۹ تا ۱۳ سال	۳۰۰
۱۴ سال به بالا	۴۰۰
زنان باردار	۶۰۰
زنان شیرده	۵۰۰

تا کی اسید فولیک بخوریم؟

توصیه می‌شود حداقل یک ماه قبل از اقدام به بارداری مصرف اسید فولیک شروع شود. مصرف اسید فولیک باید در طول سه‌ماهه اول بارداری (۱۲ هفته اول) ادامه یابد. این دوره زمانی است که لوله عصبی جنین شکل می‌گیرد. همچنین مصرف اسید فولیک معمولاً در طول کل دوران بارداری توصیه می‌شود، به‌ویژه برای جلوگیری از کم‌خونی و حمایت از رشد جنین. در دوران شیردهی، مصرف روزانه ۵۰۰ میکروگرم اسید فولیک ممکن است برای حمایت از سلامت مادر و نوزاد توصیه شود.

چطور از قرص فولیک اسید استفاده کنیم؟

همین حالا مشاوره دارویی بگیر!

دریافت نوبت دکتر عمومی

قرص فولیک اسید را صبح بخوریم یا شب؟

زمان مصرف قرص فولیک اسید به طور کلی به ترجیح فرد و نحوه تحمل آن بستگی دارد. از آنجا که فولیک اسید می‌تواند بدون وابستگی به وعده‌های غذایی مصرف شود، انتخاب زمان مشخص (صبح یا شب) به حفظ نظم مصرف کمک می‌کند.

اسید فولیک را می‌توان هر زمان از روز مصرف کرد، اما برای سهولت یادآوری، بهتر است آن را هر روز در یک ساعت مشخص (مثلاً صبح) مصرف کنید.

• صبح: بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند قرص فولیک اسید را صبح مصرف کنند تا به یادآوری روزانه کمک کند و در طول روز از فواید آن بهره‌مند شوند.
• شب: در صورتی که مصرف فولیک اسید صبح‌ها باعث بروز ناراحتی معده شود، می‌توان آن را شب مصرف کرد.

زمان مصرف قرص فولیک اسید ۵

دوز ۵ میلی‌گرم فولیک اسید معمولاً برای شرایط خاص پزشکی (مانند سابقه نقص لوله عصبی یا کم‌خونی مگالوبلاستیک) تجویز می‌شود.

• بهترین زمان مصرف فولیک اسید ۵ میلی‌گرم صبح‌ها با معده خالی است، زیرا این زمان می‌تواند به جذب بهتر کمک کند.
• اگر معده شما حساس است، می‌توانید آن را همراه با وعده غذایی سبک مصرف کنید تا از مشکلات گوارشی جلوگیری شود.

بهترین زمان مصرف قرص آهن و اسید فولیک

توصیه می‌شود قرص آهن را صبح و اسید فولیک را عصر یا شب مصرف کنید تا جذب هر دو به حداکثر برسد.

اسید فولیک را می‌توان با یا بدون غذا مصرف کرد. برای جلوگیری از تداخل در جذب، بهتر است همزمان با آهن مصرف نشود. آهن بهتر است با معده خالی (۱ ساعت قبل یا ۲ ساعت بعد از غذا) مصرف شود، زیرا مواد غذایی می‌توانند جذب آن را کاهش دهند. همراه با ویتامین C (مثل آب پرتقال) مصرف شود تا جذب آهن بهبود یابد. از مصرف همزمان آهن با لبنیات، چای، یا قهوه خودداری کنید.

چه ساعتی از روز قرص اسید فولیک بخوریم؟

قرص اسید فولیک را می‌توان در هر ساعتی از روز مصرف کرد، اما برای بهترین نتیجه و نظم در مصرف نکات زیر را در نظر داشته باشید:

• اگر قرص را صبح مصرف کنید، احتمال یادآوری و تداخل کمتر با وعده‌های غذایی دیگر وجود دارد.
• در صورتی که معده حساس باشد، مصرف همراه غذا یا بعد از وعده غذایی سبک توصیه می‌شود.

قرص اسید فولیک در بارداری را چه زمانی بخوریم؟

مصرف قرص اسید فولیک در دوران بارداری به صورت روزانه و طبق دوز تجویز شده توسط پزشک ضروری است. صبح‌ها، زیرا به یادآوری کمک می‌کند و جذب آن معمولاً در این زمان بهتر است. در سه‌ماهه اول بارداری، مصرف اسید فولیک اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا لوله عصبی جنین در این دوره شکل می‌گیرد. اگر پزشک دوز خاصی تجویز کرده است (مانند ۴۰۰ میکروگرم یا ۵ میلی‌گرم)، زمان مصرف باید طبق دستور پزشک باشد. در صورت بروز حالت تهوع صبحگاهی، مصرف قرص را به شب منتقل کنید.

قرص فولیک اسید برای چیست؟

قرص فولیک اسید (Folic Acid) یکی از اشکال مصنوعی ویتامین B9 است که به‌طور گسترده در مکمل‌ها و غذاهای غنی‌شده استفاده می‌شود. این ویتامین برای سلامت بدن ضروری است و نقش مهمی در تولید DNA، تقسیم سلولی، و پیشگیری از نقایص لوله عصبی در جنین دارد. همچنین، از کم‌خونی مگالوبلاستیک جلوگیری می‌کند و در بهبود سلامت عمومی مؤثر است.

فواید اسید فولیک	توضیحات
نقایص هنگام تولد	تحقیقات نشان داده است که مکمل‌های اسید فولیک می‌توانند از نقایص مادرزادی در لوله‌ی عصبی جلوگیری کنند. مصرف روزانه یک ویتامین قبل از تولد، از سه ماه قبل از بارداری شروع شده و باعث دریافت کافی این ماده مغذی ضروری می‌شود.
کمبود اسید فولیک	کمبود فولات تغذیه‌ای معمولاً با مکمل‌های خوراکی اسید فولیک درمان می‌شود. این مشکل در کشورهایی که غذاهایی مانند غلات و ماکارونی را با این ماده غنی می‌کنند، کمتر دیده می‌شود.
بیماری قلبی و عروقی و سکته‌ی مغزی	اسید فولیک همراه با ویتامین‌های B6 و B12 به کاهش سطح هموسیستئین در خون کمک می‌کند. هموسیستئین بالا می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را افزایش دهد.
سرطان	برخی تحقیقات نشان می‌دهد که فولات ممکن است خطر ابتلا به انواع سرطان، به‌ویژه سرطان‌های روده و پستان را کاهش دهد، اما شواهد قطعی نیست.
افسردگی	برخی شواهد نشان می‌دهد که اسید فولیک می‌تواند در درمان افسردگی، به‌ویژه همراه با داروهای ضدافسردگی، مفید باشد.
زوال عقل	شواهد کافی برای حمایت از مکمل اسید فولیک در پیشگیری از زوال عقل و آلزایمر وجود ندارد، اما ممکن است به کاهش سطح هموسیستئین و حفظ سلامت مغز کمک کند.
مکمل‌های اسید فولیک برای زنان باردار	مصرف مکمل‌های اسید فولیک به زنانی که قصد باردار شدن دارند، باردار هستند یا در دوران شیردهی قرار دارند، توصیه می‌شود تا از سلامت خود و جنین اطمینان حاصل کنند.

قرص فولیک اسید ۱ برای چیست؟

قرص فولیک اسید ۱ میلی‌گرم معمولاً برای پیشگیری یا درمان کمبود فولات تجویز می‌شود. این نوع مکمل اغلب برای موارد زیر مصرف می‌شود:

• زنان باردار یا کسانی که قصد بارداری دارند
• افرادی با رژیم غذایی ضعیف
• افراد مبتلا به کم‌خونی مگالوبلاستیک
• کسانی که از داروهای ضدتشنج یا شیمی‌درمانی استفاده می‌کنند
• دوز پایین‌تر این مکمل معمولاً برای مصارف روزانه و پیشگیرانه

قرص فولیک اسید ۵ برای چیست؟

قرص فولیک اسید ۵ میلی‌گرم یک دوز بالا از این ویتامین است که در شرایط خاص پزشکی استفاده می‌شود. این موارد شامل شرایط زیر هستند:

• پیشگیری از نقایص لوله عصبی در زنان با سابقه بارداری‌های پرخطر
• درمان کم‌خونی شدید ناشی از کمبود فولات
• افراد مبتلا به صرع یا دیابت
• افرادی با جهش ژنتیکی (مانند MTHFR) که توانایی تبدیل فولیک اسید را ندارند

فولیک اسید ۵ برای کم خونی

کم خونی مگالوبلاستیک ناشی از کمبود فولات معمولاً با قرص فولیک اسید ۵ میلی‌گرم درمان می‌شود. این نوع کم‌خونی زمانی رخ می‌دهد که تولید گلبول‌های قرمز مختل شود. مصرف این دوز به بدن کمک می‌کند تا سلول‌های خونی سالم تولید کند. به‌ویژه در افرادی که دچار سوءجذب فولات هستند یا داروهایی مصرف می‌کنند که متابولیسم فولات را مختل می‌کنند، تجویز می‌شود.

قرص فولیک اسید برای پوست

فولیک اسید می‌تواند تأثیرات مثبتی بر سلامت پوست داشته باشد، زیرا به تولید سلول‌های جدید کمک می‌کند،
در ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده نقش دارد و ممکن است در بهبود آکنه و کاهش التهاب مؤثر باشد. با این حال، تأثیر مستقیم فولیک اسید بر پوست نیاز به تحقیقات بیشتری دارد. افرادی که مشکلات پوستی دارند، بهتر است با پزشک مشورت کنند.

پزشکان پیشنهادی

۵ (۷۷۵ نظر)

فریبا یوسفی

تخصص تغذیه

نوبت بگیرید

۴.۹ (۲۲۷ نظر)

دکتر هادی طاهری

تخصص داخلی

نوبت بگیرید

۵ (۱۷۰ نظر)

حسین فزونی

تخصص تغذیه

نوبت بگیرید

۴.۹ (۱۶۹ نظر)

دکتر حسن پاک روان

تخصص داخلی

نوبت بگیرید

۴.۷ (۱۴۶ نظر)

دکتر سید سعید کسایی

فوق تخصص خون و سرطان بزرگسالان (هماتولوژی آنکولوژی بزرگسالان)

نوبت بگیرید

۴.۹ (۹۷ نظر)

دکتر فراز سلیمانی

تخصص کودکان و اطفال

نوبت بگیرید

مصرف فولیک اسید در زمان قاعدگی

مصرف فولیک اسید در زمان قاعدگی می‌تواند به کاهش برخی از علائم مرتبط با این دوره کمک کند، از جمله کاهش خستگی و ضعف ناشی از کم‌خونی، حمایت از تولید گلبول‌های قرمز و بهبود علائم ناشی از کاهش سطح ویتامین‌ها در بدن. این ویتامین می‌تواند برای حفظ انرژی و سلامت عمومی در طول قاعدگی مفید باشد.

قطره فولیک اسید برای نوزاد

قطره فولیک اسید معمولاً برای نوزادانی که در معرض خطر کمبود فولات قرار دارند، تجویز می‌شود. این مکمل برای حمایت از رشد و تکامل مغز و سیستم عصبی، پیشگیری از کم‌خونی و تأمین نیازهای تغذیه‌ای نوزادانی که شیر کافی دریافت نمی‌کنند، توصیه می‌شود. مصرف این مکمل تنها با تجویز پزشک انجام می‌شود.

ایا فولیک اسید باعث بارداری میشود؟

فولیک اسید به‌طور مستقیم باعث بارداری نمی‌شود، اما نقش مهمی در بهبود باروری و آماده‌سازی بدن برای بارداری دارد. این ویتامین با بهبود کیفیت تخمک و تنظیم تخمک‌گذاری به زنان کمک می‌کند، از نقایص مادرزادی جنین پیشگیری می‌کند و به تنظیم سطح هوموسیستئین در بدن کمک می‌کند که می‌تواند بر باروری مؤثر باشد. توصیه می‌شود زنانی که قصد بارداری دارند، حداقل سه ماه قبل از بارداری، روزانه ۴۰۰ میکروگرم فولیک اسید مصرف کنند.

عوارض فولیک اسید چیست؟

مصرف فولیک اسید در دوزهای توصیه‌شده معمولاً بی‌خطر است، اما مصرف بیش از حد یا در برخی افراد ممکن است عوارضی ایجاد کند:

• حالت تهوع
• نفخ
• بی‌اشتهایی
• مشکلات گوارشی خفیف
• پوشاندن کمبود ویتامین B12

در موارد بسیار نادر، ممکن است باعث واکنش‌های آلرژیک مانند راش پوستی یا قرمزی شود.

عوارض قرص فولیک اسید ۱ برای چیست؟

قرص فولیک اسید ۱ میلی‌گرم عموماً بی‌خطر است، اما مصرف طولانی‌مدت بدون تجویز پزشک یا دوزهای بالاتر ممکن است منجر به:

• مشکلات گوارشی مانند تهوع یا نفخ
• پنهان کردن علائم کمبود ویتامین B12
• خستگی یا تحریک‌پذیری در موارد نادر

این عوارض معمولاً خفیف هستند و با تنظیم دوز بهبود می‌یابند.

عوارض قرص اهن و فولیک اسید

مصرف همزمان آهن و فولیک اسید ممکن است عوارض زیر را ایجاد کند:

• مشکلات گوارشی: یبوست، حالت تهوع، یا دل‌درد (به دلیل آهن).
• مزه فلزی در دهان: مصرف قرص آهن می‌تواند این احساس را ایجاد کند.

برای کاهش این عوارض، توصیه می‌شود مکمل‌ها را طبق تجویز پزشک و با معده خالی یا همراه با وعده غذایی سبک مصرف کنید.

موارد هشدار مصرف folic acid چیست؟

افرادی با جهش ژنتیکی ممکن است نتوانند فولیک اسید را به فرم فعال تبدیل کنند و به جای آن باید از مکمل‌های ۵-MTHF استفاده کنند. دوزهای بالا ممکن است علائم کمبود ویتامین B12 را پنهان کند. بنابراین باید تنظیم دوز این دارو توسط پزشک انجام شود.

مصرف فولیک اسید در افراد مبتلا به صرع یا سرطان، باید با احتیاط و طبق نظر پزشک انجام شود. دوز بالاتر از ۱۰۰۰ میکروگرم در روز ممکن است خطرناک باشد و نیاز به مشورت پزشکی دارد. می‌تواند مسمومیت و علائم اوردوز ایجاد کند.

آیا شما هم علائم کم خونی را دارید؟ برای اطمینان می‌توانید مشاوره بگیرید.

دکتر کم خونی

تداخلات دارویی اسید فولیک

اسید فولیک ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد، از جمله:

• داروهای ضدتشنج: مانند فنی‌توئین و کاربامازپین، که ممکن است اثربخشی آنها را کاهش دهد.
• داروهای شیمی‌درمانی: مانند متوترکسات، که با فولیک اسید تداخل دارد و نیاز به تنظیم دوز دارد.
• آنتی‌بیوتیک‌ها: برخی آنتی‌بیوتیک‌ها (مانند تری‌متوپریم) می‌توانند اثر فولیک اسید را کاهش دهند.
• داروهای ادرارآور: مانند تریامترن، که ممکن است بر سطح فولات در بدن تأثیر بگذارد.

توصیه مهم: همیشه پیش از مصرف مکمل‌های اسید فولیک، پزشک خود را از داروهایی که مصرف می‌کنید مطلع کنید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

داروی اسید فولیک یکی از مکمل‌های ویتامینی مفید است که برای پیشگیری از نقایص جنینی در دوران بارداری و بسیاری موارد دیگر کاربرد دارد. اگر می‌خواهید این دارو را به درستی و همراه با داروهای دیگر مصرف کنید، حتما باید از دکتر مشاوره بگیرید. مصرف بیش از حد و سرخودانه‌ی این مکمل می‌تواند عوارضی به دنبال داشته باشد.

برای آگاهی از نحوه صحیح مصرف این دارو، از مشاوره دارویی دکترتو کمک بگیرید. همچنین می‌توانید از دکتر عمومی نوبت دریافت کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!