فهرست مطالب
برداشتن رحم یا هیسترکتومی یکی از جراحیهای شایع زنان است که به دلایل مختلفی مانند فیبروم، خونریزیهای شدید، سرطان یا افتادگی رحم انجام میشود. هرچند این عمل میتواند مشکلات جدی را درمان کند، اما با خود عوارض کوتاهمدت و بلندمدتی به همراه دارد. شناخت این عوارض و پیشبینی آنها میتواند به بیماران کمک کند تا با آمادگی بیشتر و مراقبتهای پس از عمل، دوره بهبودی راحتتر و مطمئنتری داشته باشند. در این مقاله از دکترتو، به بررسی عوارض برداشتن رحم و عوامل مؤثر بر شدت آنها پرداخته و راهکارهای کاهش عوارض را معرفی میکنیم.
عوارض برداشتن رحم چیست؟
عمل برداشتن رحم مانند هر جراحی دیگر با عوارض بالقوه همراه است که میتوان آنها را به سه دسته تقسیم کرد: کوتاهمدت، بلندمدت و خطرناک. عوارض کوتاهمدت معمولاً در هفتههای اولیه پس از جراحی رخ میدهند و شامل درد، خونریزی و مشکلات گوارشی میشوند.
این نوع عوارض اغلب با مراقبتهای پزشکی و استراحت قابل کنترل هستند. عوارض بلندمدت ممکن است ماهها یا سالها بعد خود را نشان دهند و شامل یائسگی زودرس، خشکی واژن و کاهش میل جنسی هستند. شناخت این عوارض و پیشبینی آنها برای مدیریت بهبودی اهمیت دارد.
- درد و خونریزی پس از عمل
- عفونت زخم یا محل جراحی
- بازشدگی زخم و نکروز لبههای زخم
- احتباس ادرار یا عفونت مجاری ادراری
- یبوست و مشکلات گوارشی موقتی
- بازشدگی واژن کاف و بیرون زدگی احشا
- یائسگی زودرس
- خشکی واژن
- کاهش میل جنسی
- نارسایی زودرس تخمدان
عوارض کوتاه مدت برداشتن رحم
عوارض کوتاهمدت هیسترکتومی معمولاً در هفتههای اول پس از عمل ظاهر میشوند و گذرا هستند. شایعترین آنها شامل درد و خونریزی محل جراحی، عفونت زخم یا محل جراحی و احتباس ادرار یا عفونت مجاری ادراری است. علاوه بر این، یبوست و مشکلات گوارشی موقتی و بازشدگی زخم یا نکروز لبههای زخم نیز ممکن است رخ دهد.
با رعایت توصیههای پزشک، مصرف داروهای مسکن و آنتیبیوتیک، این عوارض معمولاً کنترل و بهبود مییابند. پیگیری منظم پس از عمل به کاهش خطر بروز مشکلات شدید کمک میکند.
| عوارض کوتاهمدت | عوارض بلندمدت |
|---|---|
| درد و خونریزی در هفتههای اول پس از عمل | یائسگی زودرس در صورت برداشتن همزمان تخمدانها |
| عفونت زخم همراه با قرمزی، تورم یا ترشح | خشکی واژن ناشی از کاهش هورمون استروژن |
| بازشدگی زخم یا نکروز لبههای زخم | کاهش میل جنسی به دلیل تغییرات هورمونی یا مشکلات فیزیکی |
| احتباس ادرار یا عفونت مجاری ادراری | افتادگی یا بازشدگی واژن کاف و بیرونزدگی احشا |
| یبوست و مشکلات گوارشی موقتی | نارسایی زودرس تخمدان با علائم مشابه یائسگی |
۱. درد و خونریزی پس از عمل
درد و خونریزی از شایعترین عوارض کوتاهمدت هیسترکتومی هستند و معمولاً در هفتههای اول پس از عمل رخ میدهند. شدت درد بسته به نوع جراحی (باز یا لاپاراسکوپی) و شرایط جسمانی بیمار متفاوت است. خونریزی مختصر پس از جراحی طبیعی است، اما خونریزی شدید یا طولانی نیاز به بررسی فوری دارد تا از عوارض بیشتر جلوگیری شود.
استفاده از داروهای مسکن تجویزی، استراحت کافی و رعایت توصیههای پزشک میتواند درد و خونریزی را کاهش دهد و روند بهبودی را سرعت ببخشد.
۲. عفونت زخم یا محل جراحی
عفونت محل زخم میتواند باعث قرمزی، تورم، درد یا ترشح از محل برش شود. این عارضه معمولاً در هفتههای اول پس از عمل بروز میکند و اگر درمان نشود، میتواند به عفونت شدیدتر یا بازشدگی زخم منجر شود. رعایت بهداشت محل جراحی، تعویض مرتب پانسمان و مصرف آنتیبیوتیک تجویزی به پیشگیری و کنترل این عارضه کمک میکند.
بروز علائمی مانند تب، ترشح چرکی یا افزایش درد باید فوراً به پزشک گزارش شود. پیگیری منظم و مراقبت دقیق از زخم میتواند خطر عفونت را به حداقل برساند و روند بهبودی را تسریع کند.
بهخاطر فیبروم و خونریزی باید رحمت رو برداری؟
از متخصص نوبت بگیر.
۳. بازشدگی زخم و نکروز لبه های زخم
بازشدن زخم زمانی رخ میدهد که لبههای زخم به درستی به هم نرسند یا بهبود با مشکل مواجه شود. نکروز لبههای زخم به معنای مرگ بافت در اطراف محل جراحی است که میتواند روند ترمیم را کند کند. این عارضه معمولاً در زنانی با بیماریهای مزمن، تغذیه ضعیف یا عفونتهای پیشرفته شایعتر است.
در صورت مشاهده ترشح، تغییر رنگ یا باز شدن زخم، مراجعه فوری به پزشک ضروری است. مراقبت دقیق از زخم، رعایت توصیههای پزشک و کنترل عوامل خطر، به کاهش این عوارض و تسریع بهبود کمک میکند.
۴. احتباس ادرار یا عفونت مجاری ادراری
پس از هیسترکتومی، برخی زنان ممکن است دچار احتباس ادرار شوند که به دلیل تورم، درد یا استفاده از سوند ادراری رخ میدهد. این مشکل معمولاً موقت است و با گذشت زمان و مراقبتهای پزشکی برطرف میشود. همچنین عفونت مجاری ادراری یکی از عوارض شایع پس از عمل است که میتواند باعث سوزش، تکرر ادرار و تب خفیف شود.
رعایت بهداشت، مصرف کافی مایعات و در صورت نیاز مصرف آنتیبیوتیک به درمان و پیشگیری از این عفونت کمک میکند.
۵. یبوست و مشکلات گوارشی موقتی
یبوست، نفخ و مشکلات گوارشی کوتاهمدت پس از عمل شایع هستند، مخصوصاً در بیمارانی که داروهای مسکن یا بیهوشی دریافت کردهاند. مصرف مایعات کافی، فیبر و فعالیت بدنی سبک میتواند به رفع این مشکلات کمک کند. اگر یبوست شدید یا طولانی شد، باید با پزشک مشورت شود تا از بروز عوارض جدیتر جلوگیری شود.
۴.۱ (۲۲۵۳ نظر)۴.۸ (۱۸۴۶ نظر)۴.۱ (۱۸۱۲ نظر)۴.۱ (۱۲۲۵ نظر)۴.۸ (۹۸۳ نظر)۴.۶ (۱۰۲۶ نظر)عوارض بلندمدت برداشتن رحم
عوارض بلندمدت هیسترکتومی ممکن است ماهها یا سالها پس از جراحی ظاهر شوند و شامل یائسگی زودرس، خشکی واژن و کاهش میل جنسی هستند. همچنین در برخی زنان نارسایی زودرس تخمدان و مشکلاتی مانند افتادگی واژن یا بیرون زدگی احشا لگنی رخ میدهد.
این عوارض میتوانند کیفیت زندگی جنسی و سلامت عمومی را تحت تأثیر قرار دهند. با استفاده از درمانهای هورمونی، کرمهای مرطوبکننده و فیزیوتراپی کف لگن میتوان بسیاری از این مشکلات را مدیریت کرد.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت stanfordhealthcare
Hysterectomy has a rare long-term risk of pelvic prolapse, which is the stretching or dropping of pelvic organs into an abnormal position. Women with many prior abdominal surgeries or a history of pelvic prolapse or pelvic relaxation may be at higher risk for developing pelvic prolapse again.
ترجمه فارسی:
هیسترکتومی یک خطر بلندمدت نادر برای افتادگی لگن دارد، که به معنای کشیدگی یا جابهجایی غیرطبیعی اندامهای لگنی است. زنانی که چندین جراحی شکمی قبلی یا سابقه افتادگی لگن یا شلشدگی لگن دارند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای بروز مجدد افتادگی لگن باشند.
۱. بازشدگی واژن کاف و بیرون زدگی احشا
پس از برداشتن رحم، به ویژه در زنانی که حمایت بافتی لگن ضعیف است، ممکن است واژن کاف دچار افتادگی یا بازشدگی شود. این وضعیت میتواند باعث فشار لگن، درد هنگام فعالیت و مشکلات ادراری یا جنسی شود.
بیرون زدگی احشا نیز ممکن است در موارد نادر رخ دهد، یعنی بخشی از رحم برداشته شده یا بافتهای اطراف لگن به سمت پایین حرکت کنند و از واژن خارج شوند. این عارضه معمولاً نیاز به درمانهای غیرجراحی مانند فیزیوتراپی کف لگن یا در موارد شدید جراحی ترمیمی دارد.
۲. یائسگی زودرس
اگر تخمدانها همزمان با رحم برداشته شوند، زن ممکن است دچار یائسگی زودرس شود که معمولاً قبل از سن طبیعی یائسگی رخ میدهد. این وضعیت باعث گرگرفتگی، تعریق شبانه، تغییرات خلقی و خشکی واژن میشود. یائسگی زودرس میتواند روی سلامت استخوانها و قلب نیز تأثیر بگذارد، زیرا سطح استروژن کاهش مییابد. پزشکان ممکن است هورموندرمانی جایگزین یا روشهای دیگر مدیریت علائم را پیشنهاد دهند.
۳. خشکی واژن
برداشتن رحم یا تخمدانها میتواند باعث کاهش ترشح طبیعی واژن و خشکی مزمن شود که روابط جنسی را دردناک میکند. این وضعیت ممکن است با خارش، سوزش و تحریکپذیری همراه باشد و کیفیت زندگی جنسی را کاهش دهد. خشکی واژن عمدتاً ناشی از کاهش هورمون استروژن است و در زنانی که یائسگی زودرس دارند شایعتر است.
برای کاهش این عارضه، استفاده از کرمها، ژلها و روانکنندههای موضعی توصیه میشود. همچنین مشاوره پزشکی میتواند به مدیریت علائم و حفظ سلامت جنسی کمک کند.
۴. کاهش میل جنسی
پس از برداشتن رحم، برخی زنان ممکن است کاهش میل جنسی را تجربه کنند که میتواند ناشی از تغییرات هورمونی، خشکی واژن یا مشکلات روانی باشد. کاهش میل جنسی ممکن است روابط عاطفی و کیفیت زندگی جنسی را تحت تأثیر قرار دهد و باعث نارضایتی شود.
در برخی موارد، مشکلات فیزیکی مانند درد هنگام رابطه یا افتادگی لگن نیز این کاهش میل را تشدید میکنند. استفاده از درمانهای هورمونی یا روانشناختی میتواند به بازگشت تمایل جنسی کمک کند.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت mayoclinic
If you had a good sex life before a hysterectomy, chances are you’ll continue to have a good sex life after surgery. You may even have more sexual pleasure after a hysterectomy. This may be due to relief from chronic pain or heavy bleeding that came from a uterine problem.
ترجمه فارسی:
اگر قبل از هیسترکتومی زندگی جنسی خوبی داشتهاید، احتمالاً بعد از جراحی نیز زندگی جنسی خوبی خواهید داشت. حتی ممکن است لذت جنسی بیشتری تجربه کنید که این اغلب به دلیل رفع درد مزمن یا خونریزی شدید ناشی از مشکلات رحمی است.
۵. نارسایی زودرس تخمدان
پس از برداشتن رحم، حتی اگر تخمدانها حفظ شوند، ممکن است برخی زنان دچار نارسایی زودرس تخمدان شوند که به معنای کاهش یا توقف عملکرد تخمدانها قبل از سن طبیعی یائسگی است. این وضعیت میتواند باعث گرگرفتگی، تعریق شبانه، بیخوابی و تغییرات خلقی شود و علائم مشابه یائسگی را ایجاد کند. نارسایی تخمدان همچنین ممکن است روی سلامت استخوانها و قلب تأثیر بگذارد، زیرا تولید استروژن کاهش مییابد.
عوارض خطرناک برداشتن رحم چیست؟
در موارد نادر، هیسترکتومی میتواند باعث خونریزی شدید، آسیب به روده یا مثانه، عفونت شدید و لخته شدن خون شود. این عوارض معمولاً نیاز به مداخله فوری پزشکی یا جراحی ترمیمی دارند. رعایت دستورالعملهای پیش از عمل و مراقبتهای پس از عمل میتواند احتمال بروز این خطرات را کاهش دهد.
نگران عوارض بعد از برداشتن رحم هستی؟ همین حالا مشاوره بگیر.
عوامل افزایش دهنده عوارض برداشتن رحم
سن بالای بیمار یکی از مهمترین عواملی است که میتواند خطر بروز عوارض کوتاهمدت و بلندمدت هیسترکتومی را افزایش دهد، زیرا بهبودی بدن در سنین بالا کندتر است. همچنین وجود بیماریهای مزمن مانند دیابت، فشار خون بالا یا مشکلات قلبی باعث افزایش احتمال عفونت، خونریزی و تاخیر در ترمیم زخم میشود.
نوع جراحی نیز نقش مهمی دارد؛ جراحی باز (لاپاراتومی) معمولاً با عوارض بیشتری نسبت به روشهای کمتهاجمی مانند لاپاراسکوپی همراه است. تجربه و مهارت جراح نیز میتواند شدت عوارض را کاهش یا افزایش دهد. سایر عوامل شامل سابقه جراحیهای لگنی قبلی، وضعیت تغذیهای ضعیف، چاقی و مصرف سیگار یا الکل است.
نتیجه گیری
برداشتن رحم عملی مؤثر برای درمان بسیاری از بیماریهای زنان است، اما با عوارض کوتاهمدت و بلندمدت همراه است. با اطلاع از عوارض برداشتن رحم و پیگیری توصیههای پزشکی، میتوان دوره بهبودی را راحتتر و ایمنتر پشت سر گذاشت. آگاهی از علائم هشداردهنده و مراجعه به موقع به پزشک زنان میتواند از بروز مشکلات شدید جلوگیری کند و کیفیت زندگی بیمار را پس از جراحی حفظ کند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!