فهرست مطالب
فتق دیسک گردن (Cervical Herniated Disc) بیماری شایعی است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود به آن مبتلا میشوند. این بیماری ناشی از لغزیدن یا پارگی دیسکهای بین مهرههای گردن است. فتق دیسک گردن میتواند بسیار دردناک باشد و مانع انجام فعالیتهای روزمره فرد شود، به گونهای که حرکت دادن گردن با دشواری انجام میشود. این بیماری اغلب به دلایلی همچون نشستن و برخاستن نامناسب، برخی از فعالیتهای شغلی و ورزشی یا بلند کردن اجسام سنگین از زمین ایجاد میگردد. از آنجایی که فتق دیسک گردن بیماری شایعی است و افراد زیادی با آن درگیر هستند، بهتر است با مشاهده هر گونه علائم در ناحیه گردن به متخصص ارتوپد یا مغز و اعصاب مراجعه کنید. شما میتوانید از خدمات نوبتدهی و ویزیت آنلاین دکترتو برای مشاوره با بهترین پزشکان استفاده کنید.
فتق دیسک گردن چیست؟
فتق چیست؟ فتق دیسک گردن با نامهای دیگری مثل شکاف دیسک گردن یا برآمدگی دیسک گردن هم شناخته میشود. این وضعیت زمانی رخ میدهد که حلقه یا سطح دیسک سالم باقی میماند اما مادهای اضافی از آن خارج شده و به اعصاب نخاعی فشار میآورد. زمانی که فتق دیسک گردن رخ میدهد، مرکز ژل مانند دیسک گردن از طریق پارگی دیواره دیسک بیرون میزند. این ماده ژل مانند اعصاب نخاعی را تحریک کرده و همانند تحریک شیمیایی عمل میکند.
این تحریک اعصاب باعث درد ناشی از التهاب عصب نخاعی و تورم فتق دیسک میشود. با گذشت زمان، فتق دیسک گردن معمولا کوچک شده و از بین میرود. اغلب ظرف ۶ هفته بعد از کاهش درد گردن و بازو، فتق ناپدید میشود، اما در صورت ادامه علائم، ممکن است نیاز به جراحی باشد.
تخریب دیسک به دلیل پیری نیز میتواند منجر به فتق دیسک گردن شود. با افزایش سن، آب و انعطافپذیری دیسک کاهش مییابد. همچنین آسیب به بخش محیطی و حلقوی دیسک هم میتواند سبب بیرون زدگی مواد مرکزی با ماهیت ژلاتینی شده و به ریشههای عصبی یا نخاع فشار آورد. (علت دیسک گردن)
علائم فتق دیسک گردن
علائم دیسک گردن به شدت فشار بستگی دارد. معمولا درد در بازو و گردن، اولین نشانهای است که ریشههای عصبی در اثر مشکلی در گردن دچار آسیب و آزار شدهاند. علائمی مانند بیحسی، مور مور شدن، و ضعف عضلانی دستها از نشانههای هشدار دهنده و جدی هستند. ضعف دست و بازوها نشانه قطعی است که باید بهخاطر درد گردن به پزشک مراجعه کنید.
علت فتق دیسک گردن
فتق دیسک گردن، که به آن آرتروز ستون فقرات گردنی نیز گفته میشود، به دلایل مختلفی ایجاد میشود:
- افزایش سن: با افزایش سن، دیسکهای بین مهرهای شروع به کم شدن و خشک شدن میکنند. این موجب میشود که دیسکها انعطافپذیری خود را از دست داده و بیشتر مستعد پارگی و فتق شوند.
- آسیبهای فیزیکی: ضربهها، تصادفات و فعالیتهای سخت جسمی میتوانند به دیسکهای گردن آسیب برسانند و موجب فتق آنها شوند.
- بالا رفتن وزن بدن: اضافه وزن و چاقی، فشار زیادی را به ستون فقرات گردن وارد میکند و میتوانند منجر به فتق دیسک شود.
- کمبود فعالیت فیزیکی: عدم فعالیت بدنی و کم تحرکی، موجب ضعیف شدن عضلات گردن و کاهش انعطافپذیری مهرههای گردنی میشود که این امر افزایش خطر فتق دیسک را به دنبال دارد.
- بیماریهای زمینهای: برخی بیماریهای مزمن مانند دیابت و آرتریت میتوانند خطر این بیماری را افزایش دهند.
راه های تشخیص فتق دیسک گردن
برای تشخیص این بیماری، پزشکان معمولا از راهکارهای زیر بهره میبرند:
- معاینه بالینی و ارزیابی علائم بیمار مانند درد، کرختی، ضعف عضلات و محدودیت حرکتی گردن
- تصویربرداری رادیوگرافی، سی تی اسکن و ام آر آی
- الکترومیوگرافی
- آزمایشهای خون
راه های درمان فتق دیسک گردن
این بیماری یکی از شایعترین مشکلات ستون فقرات است که با درد، کرختی و ضعف عضلات گردن و بازو همراه است. درمان دیسک گردن در ابتدا به صورت غیرجراحی انجام میپذیرد. استراحت، استفاده از گردن بند، مصرف داروهای ضد التهاب و مسکن، فیزیوتراپی، ماساژ و تزریق استروئید از جمله روشهای درمان فتق دیسک گردن هستند. در صورت عدم بهبود با درمانهای غیرجراحی یا در موارد پیشرفتهتر، جراحی ممکن است ضروری باشد. در این موارد، انجام عملهایی مانند دیسککتومی، فیوژن ستون فقرات و آرتروپلاستی میتواند برای درمان فتق کمککننده باشد.
۱. درمان دارویی فتق دیسک گردن (درمان فتق دیسک گردن بدون جراحی)
درمان دارویی این بیماری شامل استفاده از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن برای کاهش درد و التهاب ناشی از فتق دیسک، داروهای مسکن و ضد تشنج میشود.
در موارد شدید و پیشرفته، تزریق موضعی استروئیدها به ناحیه فتق دیسک میتواند به کاهش التهاب و درد کمک کند. این تزریقها معمولا تحت هدایت رادیولوژیک انجام میشوند.
۲. درمان خانگی فتق دیسک گردن
برای درمان خانگی این بیماری میتوانید از روشهای زیر استفاده کنید:
- استراحت کامل و محدود کردن حرکات گردن برای کاهش فشار به دیسک آسیب دیده
- استفاده از گردنبند برای حمایت از گردن و کاهش حرکات آن
- انجام حرکات کششی آرام و متعادل برای افزایش انعطافپذیری عضلات گردن
- تمرینات تقویتی برای عضلات گردن و پشت
- استفاده از پد گرم یا دوش آب گرم برای کاهش درد و آرام کردن عضلات
- استفاده از کمپرس یخ برای کاهش التهاب و تورم
- مصرف داروهای ضدالتهاب مثل ایبوپروفن برای کاهش درد و التهاب
- مصرف داروهای مسکن برای تسکین درد در صورت نیاز
- کاهش استرس و ورزش منظم
۳. جا انداختن فتق دیسک گردن
برای جا انداختن فتق دیسک گردن، تنها پزشک متخصص مجاز به انجام این کار است. این کار باید توسط پزشکان متخصص ستون فقرات و جراحان مغز و اعصاب انجام شود، خودسرانه جا انداختن فتق دیسک گردن توسط فرد یا اشخاص غیرمتخصص بسیار خطرناک است و میتواند آسیبهای جبران ناپذیری به دنبال داشته باشد.
متخصصان پس از معاینه و انجام آزمایشهای تشخیصی لازم، در صورت تشخیص این بیماری و عدم پاسخ به درمانهای محافظه کارانه، اقدام به جا انداختن هسته دیسک آسیب دیده میکنند. این عمل با استفاده از داروهای بیهوشی و تکنیکهای تخصصی جراحی انجام میشود. بنابراین، هرگز نباید خودسرانه اقدام به جا انداختن فتق دیسک گردن کنید.
۴. ورزش برای فتق دیسک گردن
ورزش نقش مهمی در درمان فتق دیسک گردن ایفا میکند. اما نوع و شدت تمرینات باید با توجه به شرایط فرد و تحت نظارت متخصص تعیین شود. برخی از توصیههای ورزشی برای این بیماری عبارتند از:
- تمرینات کششی و انعطافپذیری عضلات گردن، شانه و پشت
- تمرینات تقویتی عضلات گردن، شانه و پشت
- تمرینات هوازی سبک مانند پیاده روی آرام، شنا، دوچرخه سواری سبک
- تمرینات تقویت عضلات کمر و شکم
۵. درمان فتق دیسک گردن در طب سنتی
در طب سنتی، برای درمان این بیماری از روشهای مختلفی استفاده میشود. یکی از این روشها استفاده از داروهای گیاهی است. برخی گیاهان مانند زردچوبه، زنجبیل و بومادران دارای خاصیت ضدالتهابی و تسکین دهنده هستند که میتوانند به کاهش درد کمک کنند. همچنین استفاده از طب سوزنی که با اثر بر نقاط خاصی از بدن، میتواند به کاهش درد و التهاب ناشی از فتق دیسک کمک کند. استفاده از روغنهای گیاهی مانند روغن کنجد، روغن زیتون و روغن آویشن نیز به دلیل خاصیت ضدالتهابی آنها برای ماساژ ناحیه گردن و کاهش درد مفید هستند.
انجام تمرینات یوگا و تمرینات تنفسی نیز میتواند به آرامش عضلات گردن و بهبود انعطافپذیری کمک کند. همچنین استفاده از طب فشاری هم توصیه میشود که با فشار به نقاط خاصی از بدن، به کاهش درد و التهاب کمک میکند. اگرچه این روشهای طب سنتی میتوانند به کاهش علائم فتق دیسک گردن کمک کنند، اما درمانهای پزشکی تخصصی همچون فیزیوتراپی و جراحی در صورت نیاز ضروری هستند و همواره باید با پزشک متخصص مشورت کرد.
۶. جراحی فتق دیسک گردن
جراحی فتق دیسک گردن یک روش درمانی است که در موارد شدید یا عود کننده فتق دیسک گردن انجام میشود. این روش جراحی توسط متخصص ارتوپدی یا نورولوژی انجام میشود و هدف آن کاهش فشار روی اعصاب نخاعی ناشی از فتق دیسک است.
در این روش عمل گردن، پزشک با برش کوچکی در ناحیه گردن، به دیسک آسیب دیده دسترسی پیدا کرده و بخش بیرون زده یا فتق کرده دیسک را برداشته و فشار روی اعصاب را کاهش میدهد. این روش به طور کلی موفقیت آمیز بوده و بیماران معمولا پس از آن بهبود قابل توجهی در علائم خود مشاهده میکنند.
عوارض فتق دیسک گردن
این بیماری میتواند عوارض جدی و خطرناکی داشته باشد که نیاز به درمان سریع و مناسب دارند. برخی از مهمترین عوارض فتق دیسک گردن عبارتند از:
نوع عارضه | توضیح |
---|---|
درد و ناراحتی شدید | فشار ناشی از فتق دیسک میتواند باعث درد شدید و تشعشعی در ناحیه گردن، شانه، بازو و دست شود. این درد گاهی به صورت سوزش یا بیحسی هم بروز میکند. |
ضعف و کرختی اندامها | آسیب به اعصاب میتواند منجر به ضعف و کرختی در بازوها و دستها شود که در نهایت مشکلات جدی در حرکت و عملکرد اندامها ایجاد میکند. |
اختلال در کنترل دفع | در موارد شدید، فشار روی اعصاب ناحیه کمر-لگن ممکن است باعث از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع شود. |
فلج | در موارد نادر، فشار شدید روی نخاع میتواند منجر به فلج اندامها و حتی مرگ شود. |
آسیب به دیسکهای همجوار | گاهی فتق دیسک گردن به دیسکهای مجاور نیز آسیب میرساند و باعث فتق در سطوح دیگر ستون فقرات میشود. |
راه های پیشگیری از فتق دیسک گردن
یکی از مهمترین راههای پیشگیری از این بیماری، تقویت و افزایش قدرت عضلات گردن و شانه است. انجام منظم تمرینات تقویتی و کششی برای این عضلات، باعث میشود که ستون مهرههای گردن بهتر در برابر فشارها و ضربات محافظت شوند. همچنین توجه به وضعیت بدنی و استفاده از صندلی راحت و متناسب با ارگونومی بدن هنگام کار با کامپیوتر و جلوگیری از نشستن طولانی مدت، از فشار وارده به ستون فقرات گردن میکاهد.
مدیریت و کنترل استرس نیز میتواند نقش مهمی در پیشگیری از فتق دیسک ایفا کند، زیرا استرس میتواند عامل تشدید کننده این مشکل باشد. حفظ وزن مناسب و جلوگیری از اضافه وزن نیز با کاهش فشار روی ستون فقرات، از بروز فتق دیسک جلوگیری میکند. در نهایت پرهیز از حرکات ناگهانی و شدید گردن و درمان به موقع مشکلات گردن، از تشدید آسیب و ایجاد فتق دیسک پیشگیری مینماید.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
فتق دیسک گردن مشکل جدی است که میتواند اثرات نامطلوبی بر کیفیت زندگی افراد داشته باشد. با این حال، با اتخاذ اقدامات پیشگیرانه مناسب و توجه به سلامت گردن، میتوان از بروز و تشدید این مشکل جلوگیری کرد. تقویت عضلات، حفظ وضعیت بدنی مناسب، کنترل استرس، وزن و پرهیز از حرکات شدید، همگی نقش مهمی در این زمینه ایفا میکنند. همچنین تشخیص بهموقع و درمان صحیح علائم مربوطه از سوی متخصصان، میتواند در بهبود شرایط و کاهش عوارض آن نقش داشته باشد.
با توجه به اهمیت سلامت گردن در حفظ کیفیت زندگی، توصیه میشود که افراد به سلامت این ناحیه از بدن خود توجه ویژهای داشته و در صورت بروز مشکلات، برای درمان به پزشک متخصص نورولوژی یا دکتر متخصص ارتوپد مراجعه کنند. شما میتوانید از خدمات غیرحضوری دکترتو برای مشاوره آنلاین دکتر ارتوپد یا مشاوره آنلاین مغز و اعصاب کمک بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!