فهرست مطالب
غربالگری سرطان روشی برای تشخیص زودهنگام برخی سرطانها قبل از بروز علائم است. تشخیص زودرس میتواند به درمان مؤثرتر و افزایش شانس بهبودی کمک کند. برخی از انواع سرطان مانند سرطان دهانه رحم، سرطان پستان، سرطان کولورکتال و سرطان پروستات بیشتر از سایر سرطانها قابل غربالگری هستند. روشهای مختلفی از جمله ماموگرافی، کولونوسکوپی، تست پاپ اسمیر و آزمایشهای ژنتیکی برای شناسایی این سرطانها در مراحل اولیه به کار میروند. انجام غربالگریهای منظم بهویژه در افراد دارای سابقه خانوادگی سرطان یا در سنین پرخطر، نقش مهمی در پیشگیری و تشخیص زودهنگام بیماری دارد.
غربالگری سرطان چیست؟
غربالگری سرطان فرآیندی است که در آن با استفاده از آزمایشها و روشهای تشخیصی، سرطان در مراحل اولیه و پیش از بروز علائم شناسایی میشود. این کار به پزشکان کمک میکند تا سرطان را در زمانی که درمان آن آسانتر و مؤثرتر است، تشخیص دهند. روشهای غربالگری بسته به نوع سرطان متفاوت هستند و شامل ماموگرافی برای سرطان پستان، تست پاپ اسمیر برای سرطان دهانه رحم، کولونوسکوپی برای سرطان روده بزرگ و آزمایش PSA برای سرطان پروستات میشوند. انجام غربالگری بهویژه در افرادی که دارای عوامل خطر مانند سابقه خانوادگی سرطان، سن بالا یا سبک زندگی ناسالم هستند، توصیه میشود.
متن انگلیسی:
به نقل از clevelandclinic
Cancer screening tests include physical examinations, imaging tests and laboratory tests. Physical examination: A healthcare provider may do this examination during your regular physical. They may examine your body for any changes, such as unusual lumps.
ترجمه فارسی:
آزمایشهای غربالگری سرطان شامل معاینات فیزیکی، تصویربرداری و آزمایشهای آزمایشگاهی است. در معاینه فیزیکی، پزشک در بررسیهای دورهای بدن را از نظر تغییرات غیرعادی مانند تودههای مشکوک ارزیابی میکند. آزمایشهای تصویربرداری مانند سیتیاسکن و ماموگرافی به تشخیص زودهنگام سرطان کمک میکنند. همچنین، آزمایشهای آزمایشگاهی شامل بررسی نمونههای خون، ادرار یا بافت میتوانند نشانههای سرطان را شناسایی کنند و در تعیین مرحله بیماری مؤثر باشند.
غربالگری و پیشگیری سرطان
درمان سرطان چندان ساده نیست اما پیشگیری از آن میتواند فوقالعاده مفید واقع شود. از آنجایی که سرطان ناشی از تغییر سلول است و تغییرات سلولی میتوانند الگوهای متفاوتی داشتهباشند و قابل تشخیص باشند، انجام برخی از تستها و آزمایشهای غربالگری میتواند به سلامت شما کمک کند و در پیشگیری از سرطان موثر باشد.
هزینه غربالگری سرطان در سال ۱۴۰۳
در جدول زیر آزمایشهای غربالگری سرطان و هزینهی آنها را آوردهایم. توجه داشته باشید که هزینهی آزمایش متناسب با نوع آزمایشی که انجام میشود تغییر میکند. مثلا ممکن است که برای بررسی سرطان از بیوپسی استفاده شود و نه اندازه گیری فاکتورهای سرطانی.
آزمایش | تعرفه دولتی (با بیمه) | تعرفه آزاد |
---|---|---|
بررسی یک موتاسیون سوماتیک در نمونه های سرطانی (مواردی همانند BRAF 2 ،JAK و بررسی فقط یک موتاسیون به تنهایی) | حدود ۳۰۰ هزار تومان | حدود ۱ میلیون تومان |
بررسی موتاسیونهای چندگانه سوماتیک ژنهای دخیل در سرطان بهجز NRAS، KRAS، EGFR | حدود ۴۰۰ هزار تومان | حدود ۱ و نیم میلیون تومان |
بررسی ترانسلوکاسیون در سرطانهای خون | حدود ۵۰۰ هزار تومان | حدود ۱ و نیم میلیون |
سایر موارد همانند موتاسیون ژنهای سرطانی و یا آزمایشاتی که از طریق PCR کمی انجام میشود | حدود ۴۰۰ هزار تومان | حدود ۱ و نیم میلیون |
بررسي همزمان ژنهای 1BRCA و 2BRCA در سرطان پستان وراثتی | حدود ۴ میلیون | حدود ۱۲ میلیون |
قیمت غربالگری سرطان در سال ۱۴۰۲
هزینه غربالگری سرطان در انواع مختلف سرطان متفاوت است. روشهای مختلفی مانند آزمایش خون، تست پاپ اسمیر، ماموگرافی و موارد دیگر از انواع غربالگریها محسوب میشوند. به دلیل همین تنوع نمیتوان قیمت دقیق این آزمایشها را محاسبه کرد. اما به طور کلی موقعیت آزمایشگاه و تجهیزات به کار رفته برای تشخیص سرطان در قیمت تاثیرگذارند. برای اطلاع از هزینه دقیق بهتر است با آزمایشگاه یا مرکز مورد نظر تماس بگیرید. در صورتی که از خدمات بیمه درمانی استفاده میکنید، میتوانید مقداری از هزینه غربالگری را کاهش دهید.
چه کسانی باید غربالگری سرطان انجام دهند؟
غربالگری سرطان برای برخی افراد بر اساس سن، سابقه خانوادگی و عوامل خطر توصیه میشود. گروههای پرخطر که نیاز به انجام غربالگری دارند عبارتند از:
- افراد بالای ۵۰ سال: غربالگری برای سرطانهای شایع مانند سرطان کولورکتال، پروستات و سینه در این سن توصیه میشود.
- افراد با سابقه خانوادگی سرطان: اگر در خانواده نزدیک (والدین، خواهر، برادر) سابقه سرطانهای ارثی مانند سینه، روده بزرگ یا تخمدان وجود دارد، غربالگری باید زودتر آغاز شود.
- افراد دارای جهشهای ژنتیکی خاص: افرادی که دارای جهشهای ژنتیکی مانند BRCA1 و BRCA2 هستند، در معرض خطر بالاتر سرطان سینه و تخمدان قرار دارند و باید غربالگری زودهنگام انجام دهند.
- افراد سیگاری یا دارای سابقه مصرف دخانیات: غربالگری سرطان ریه با سیتیاسکن دوز پایین (LDCT) برای افراد بالای ۵۰ سال که مصرف سیگار سنگین داشتهاند، توصیه میشود.
- افراد دارای سابقه بیماریهای مزمن: برخی بیماریها مانند کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون میتوانند خطر سرطانهای گوارشی را افزایش دهند و نیاز به غربالگری منظم دارند.
- زنانی که از نظر جنسی فعال هستند: انجام تست پاپ اسمیر و آزمایش HPV برای زنان از ۲۱ سالگی بهمنظور پیشگیری از سرطان دهانه رحم توصیه میشود.
- افرادی که در معرض مواد سرطانزا هستند: افرادی که در محیطهای شغلی با مواد شیمیایی سرطانزا مانند آزبست یا مواد رادیواکتیو کار میکنند، نیاز به غربالگری منظم دارند.
انجام غربالگری طبق توصیه پزشک و بر اساس عوامل خطر فردی میتواند نقش مهمی در تشخیص زودهنگام و افزایش شانس درمان موفقیتآمیز داشته باشد.
غربالگری سرطان برای کدام سرطان ها توصیه میشود؟
غربالگری سرطان روشی برای تشخیص زودهنگام سرطان در افراد بدون علائم است که میتواند به بهبود درمان و افزایش میزان بقا کمک کند. در ادامه، روشهای غربالگری انواع سرطان بررسی شده است.
غربالگری سرطان ریه
غربالگری سرطان ریه یکی از مؤثرترین روشها برای تشخیص زودهنگام این بیماری در افراد پرخطر است. این غربالگری معمولاً با سیتیاسکن با دوز پایین (LDCT) انجام میشود و میتواند تومورهای کوچک را قبل از بروز علائم شناسایی کند. افرادی که بین ۵۵ تا ۸۰ سال سن دارند، سابقه مصرف سنگین سیگار دارند یا طی ۱۵ سال گذشته سیگار را ترک کردهاند، کاندیدای مناسب برای غربالگری سرطان ریه هستند. انجام منظم این آزمایش میتواند نرخ مرگومیر ناشی از سرطان ریه را کاهش دهد و به درمان سریعتر و مؤثرتر کمک کند.
غربالگری سرطان پروستات
غربالگری سرطان پروستات با هدف تشخیص زودهنگام این بیماری در مردان انجام میشود. این غربالگری شامل آزمایش آنتیژن اختصاصی پروستات (PSA) و معاینه دیجیتال رکتال (DRE) است. مردان بالای ۵۰ سال، یا افرادی که سابقه خانوادگی سرطان پروستات دارند، باید با پزشک در مورد انجام این آزمایشها مشورت کنند. تشخیص زودهنگام میتواند به درمان موفقتر و کاهش عوارض بیماری کمک کند.
غربالگری سرطان روده بزرگ (کولورکتال)
سرطان کولورکتال معمولاً از پولیپهای پیشسرطانی در روده شروع میشود و با روشهای مختلف قابل شناسایی است. کولونوسکوپی بهترین روش غربالگری است که از ۵۰ سالگی توصیه شده و در صورت نتیجه طبیعی، هر ۱۰ سال تکرار میشود. در افراد با سابقه خانوادگی سرطان کولورکتال، غربالگری زودتر آغاز میشود. آزمایش خون مخفی در مدفوع (FOBT) و آزمایش DNA مدفوع نیز روشهای غیرتهاجمی برای تشخیص این سرطان هستند.
غربالگری سرطان سینه
روش اصلی غربالگری سرطان پستان، ماموگرافی است که از ۴۰ سالگی هر ۱ تا ۲ سال انجام میشود. زنان با ریسک بالا (مانند کسانی که جهشهای BRCA1 یا BRCA2 دارند) ممکن است علاوه بر ماموگرافی، به MRI پستان نیز نیاز داشته باشند. معاینه بالینی پستان و خودآزمایی ماهانه نیز برای تشخیص تودههای غیرطبیعی توصیه میشوند.
غربالگری سرطان سینه | هدف از انجام آزمایش |
---|---|
رادیوگرافی | بررسی توده |
آزمایش خون | بررسی فاکتورهای سرطانی |
ماموگرافی | بررسی رشد سرطان در سینه |
آزمایش ادرار | بررسی فاکتورهای سرطانی |
سی تی اسکن | بررسی توده |
مرکز غربالگری سرطان پستان
مراکز غربالگری پستان مراکزی هستند که در آنها آزمایشهای متعددی برای تشخیص و غربالگری سرطان پستان انجام میشود. این آزمایشها شامل موارد زیر هستند؛
- رادیوگرافی
- آزمایش خون
- ماموگرافی
- آزمایش ادرار
- سی تی اسکن
غربالگری سرطان دهانه رحم
غربالگری این سرطان با آزمایش پاپ اسمیر و آزمایش HPV انجام میشود. زنان از ۲۱ سالگی باید هر ۳ سال یکبار پاپ اسمیر انجام دهند. از ۳۰ سالگی به بعد، ترکیب تست پاپ اسمیر و آزمایش HPV هر ۵ سال توصیه میشود. این غربالگری تا ۶۵ سالگی ادامه دارد، مگر اینکه فرد در معرض خطر بالا باشد.
غربالگری سرطان پوست
سرطان پوست یکی از سرطانهایی است که به دلیل قابلمشاهده بودن، اغلب زود تشخیص داده میشود. افراد دارای سابقه خانوادگی سرطان پوست یا قرارگیری زیاد در معرض نور خورشید باید بهطور مرتب معاینات پوستی انجام دهند. در صورت مشاهده تغییرات مشکوک در خالها و لکههای پوستی، بررسیهای بیشتر مانند درماتوسکوپی و بیوپسی پوستی انجام میشود.
غربالگری سرطان تخمدان
غربالگری سرطان تخمدان معمولاً برای زنان در معرض خطر بالا، مانند افرادی با سابقه خانوادگی سرطان تخمدان یا جهشهای ژنتیکی BRCA1 و BRCA2، توصیه میشود. روشهای غربالگری شامل سونوگرافی ترانس واژینال (TVUS) و آزمایش خون برای بررسی سطح مارکر توموری CA-125 است. بااینحال، غربالگری عمومی برای همه زنان توصیه نمیشود، زیرا این روشها همیشه قادر به تشخیص دقیق سرطان تخمدان در مراحل اولیه نیستند.
غربالگری سرطان کبد
غربالگری سرطان کبد معمولاً برای افرادی که در معرض خطر بالای این بیماری هستند، مانند مبتلایان به هپاتیت B یا C مزمن، سیروز کبدی و بیماری کبد چرب غیرالکلی توصیه میشود. روشهای غربالگری شامل سونوگرافی شکم و آزمایش خون برای بررسی سطح آلفا فتوپروتئین (AFP) است. تشخیص زودهنگام سرطان کبد میتواند شانس موفقیت درمان را افزایش دهد، اما این غربالگری برای جمعیت عمومی توصیه نمیشود.
غربالگری سرطان مثانه
غربالگری سرطان مثانه معمولاً برای افراد در معرض خطر بالا، مانند افراد با سابقه مصرف طولانیمدت سیگار، مواجهه با مواد شیمیایی سرطانزا و سابقه خانوادگی سرطان مثانه توصیه میشود. روشهای غربالگری شامل آزمایش ادرار برای بررسی وجود خون (هماتوری) و بررسی نشانگرهای توموری مانند NMP22 است. در برخی موارد، سیستوسکوپی و تصویربرداریهای پیشرفته برای ارزیابی دقیقتر انجام میشود. غربالگری زودهنگام میتواند به تشخیص سریعتر و افزایش شانس موفقیت درمان کمک کند.
غربالگری سرطان معده و پانکراس
غربالگری سرطان معده بیشتر در کشورهای با شیوع بالا مانند ژاپن و کره جنوبی انجام شده و شامل آندوسکوپی و تست هلیکوباکتر پیلوری است. سرطان پانکراس معمولاً غربالگری ندارد، مگر در افراد دارای سابقه خانوادگی یا جهشهای ژنتیکی، که در این صورت MRI و آزمایش نشانگرهای توموری توصیه میشود.
ورزش میتواند نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان پروستات داشته باشد. تمرینات هوازی مانند پیادهروی و دوچرخهسواری به کاهش خستگی و تقویت قلب کمک میکنند، در حالی که تمرینات مقاومتی مانند وزنهبرداری سبک به حفظ توده عضلانی و بهبود قدرت بدنی کمک میکند. همچنین، ورزشهای کششی و تمرینات کف لگن (کگل) میتوانند مشکلات ادراری پس از جراحی را کاهش دهند. پیش از شروع هر برنامه ورزشی، مشورت با پزشک ضروری است.
اهداف غربالگری سرطان
غربالگری سرطان با هدف شناسایی زودهنگام سلولهای غیرطبیعی و تومورهای سرطانی در مراحل اولیه انجام میشود، زمانی که درمان مؤثرتر و میزان بقا بالاتر است. از مهمترین اهداف غربالگری سرطان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تشخیص زودهنگام: شناسایی سرطان در مراحل اولیه قبل از گسترش به سایر نقاط بدن، که شانس درمان موفق را افزایش میدهد.
- کاهش مرگومیر: تشخیص زودرس و مداخله سریع میتواند نرخ مرگومیر ناشی از سرطان را کاهش دهد.
- افزایش اثربخشی درمان: درمان سرطان در مراحل اولیه معمولاً کمتر تهاجمی است و عوارض جانبی کمتری دارد.
- کاهش هزینههای درمانی: تشخیص زودهنگام از نیاز به درمانهای پیچیده و پرهزینه در مراحل پیشرفته جلوگیری میکند.
- پیشگیری از سرطانهای پیشرفته: برخی از روشهای غربالگری، مانند کولونوسکوپی برای سرطان روده بزرگ، میتوانند ضایعات پیشسرطانی را شناسایی و پیش از سرطانی شدن درمان کنند.
غربالگری سرطان باید براساس سن، جنسیت، سابقه خانوادگی و سایر عوامل خطر، تحت نظر پزشک انجام شود.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
غربالگری سرطان و جلوگیری از وقوع آن یک موضوع تخصصی است، همچنین شرایط هر فرد وضعیت غربالگری او را تحت تاثیر قرار میدهد. به همین دلیل حتما برای انجام آزمایشها، پیشگیری از سرطان و موارد مشابه با پزشک خود مشورت کنید. اگر علائم مشکوکی را در خود مشاهده میکنید حتما به پزشک مربوطه مراجعه کنید و در صورت مشکوک بودن به سرطان، انکولوژیست میتواند به شما کمک کند.
برای دریافت اولین نوبت از بهترین انکولوژیستهای اطراف خود، میتوانید از سایت نوبتدهی آنلاین دکترتو کمک بگیرید. با یک کلیک، قدم صحیحی برای تشخیص و درمان سرطان خود بردارید.
سلام. آزمایش خون و ادرار کامل که تمام فاکتورهاش نرمال هست، از جمله cbc آیا نیاز هست غربالگری سرطان برای آگاهی صورت بگیره؟
یا اینکه نرمال بودن آزمایش می تونه ضامن عدم وجود سرطان در بدن باشه؟
سلام. نرمال بودن آزمایش خون و ادرار نشاندهنده وضعیت عمومی خوب است، اما بهطور قطع نمیتوان از این آزمایشها برای تشخیص یا رد سرطان استفاده کرد. آزمایشهای غربالگری سرطان معمولاً بهصورت تخصصی و با توجه به عوامل خطر، سابقه خانوادگی یا علائم بالینی انجام میشوند. بنابراین، اگر نگرانی در مورد سرطان دارید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا بر اساس وضعیت فردیتان تستهای مناسب انجام شود.
اطلاعات خوبی در مورد انواع سرطانها و درمان آنها بود
ممنون از کسانیکه زحمت همچین مقاله ای را کشیدن
🌷
ممنونم از همراهی شما دوست عزیزم
بسيار مفيد بود??????