فهرست مطالب
فلج بلز یا فلج صورت یک بیماری عصبی است که به طور ناگهانی باعث ضعف و فلج موقت عضلات یک طرف صورت میشود. این بیماری ناشی از التهاب عصب صورت است که مسئول کنترل حرکت عضلات صورت، مانند چشمک زدن و لبخند زدن، می‌باشد. علائم این بیماری شامل افتادگی یک طرف صورت، مشکل در بستن چشم و کاهش توانایی در تغییر حالت چهره است. اگرچه فلج بل معمولاً بهبود می‌یابد، درمان به موقع می‌تواند به تسریع روند بهبودی کمک کرده و از عوارضی مانند خشک شدن چشم یا انقباضات غیرارادی عضلات جلوگیری کند.
فلج بلز یا بیماری بلز پالسی چیست؟
فلج بلز یک اختلال عصبی است که باعث ضعف یا فلج ناگهانی عضلات یک طرف صورت میشود. این بیماری به دلیل التهاب عصب صورتی (عصب کرانیال هفتم) که مسئول کنترل حرکت عضلات صورت است، ایجاد میشود. التهاب این عصب معمولاً ناشی از عفونت ویروسی، به ویژه ویروس هرپس سیمپلکس است، اما استرس و مشکلات سیستم ایمنی نیز می‌توانند نقش داشته باشند. فلج بلز به طور معمول با افتادگی صورت، مشکل در بستن چشم، ناتوانی در حرکت لب‌ها و اختلال در حس چشایی همراه است. در بیشتر موارد، علائم پس از چند هفته یا ماه بهبودی می‌یابد، هرچند در برخی افراد ممکن است عوارض دائمی باقی بماند.
متن انگلیسی:
به نقل از hopkinsmedicine
Bell palsy is an unexplained episode of facial muscle weakness or paralysis. It begins suddenly and can get worse over 48 hours. This condition results from damage to the facial nerve (the 7th cranial nerve). Pain and discomfort usually occur on one side of the face or head.
ترجمه فارسی:
فلج بلز یک حمله ناگهانی از ضعف یا فلج عضلات صورت است که علت آن به‌طور واضح مشخص نیست. این وضعیت به‌طور ناگهانی شروع میشود و ممکن است در ۴۸ ساعت اول بدتر شود. این بیماری ناشی از آسیب به عصب صورت (عصب هفتم جمجمه‌ای) است. درد و ناراحتی معمولاً در یک طرف صورت یا سر بروز می‌کند.
تفاوت فلج بلز و سکته مغزی
فلج بلز و سکته مغزی هر دو می‌توانند باعث ضعف یا فلج در قسمت‌هایی از بدن شوند، اما تفاوت‌های کلیدی در علل و علائم آنها وجود دارد. فلج بلز معمولاً به دلیل التهاب عصب صورتی ناشی از عفونت ویروسی، بیشتر بر روی عضلات صورت تاثیر می‌گذارد و معمولاً تنها یک طرف صورت را درگیر می‌کند. در حالی که سکته مغزی به دلیل اختلال در جریان خون مغز رخ می‌دهد و می‌تواند ضعف یا فلج در هر قسمت از بدن، نه‌تنها صورت، ایجاد کند. همچنین، سکته مغزی معمولاً با علائمی مانند مشکلات گفتاری، سردرد شدید یا اختلالات بینایی همراه است.
| ویژگی | فلج بلز | سکته مغزی |
|---|---|---|
| علت | التهاب عصب صورتی، معمولاً ناشی از عفونت ویروسی | اختلال در جریان خون مغز |
| ناحیه تأثیر | عضلات صورت (یک طرفه) | هر قسمت از بدن (یک یا دو طرفه) |
| علائم جانبی | مشکل در بستن چشم، افتادگی صورت | مشکلات گفتاری، سردرد شدید، ضعف عمومی |
| شروع علائم | ناگهانی، در عرض چند ساعت | ناگهانی، به‌ویژه در عرض چند دقیقه تا ساعت |
| مدت زمان بهبودی | معمولاً بهبود در چند هفته | بستگی به شدت سکته، ممکن است نیاز به درمان طولانی‌مدت داشته باشد |
علائم فلج بل یا فلج صورت چیست؟
فلج بل یا فلج صورت با علائمی همراه است که معمولاً به‌طور ناگهانی در یک طرف صورت شروع میشود و در برخی موارد می‌تواند به طور موقت یا دائمی به مشکلات حرکتی در نواحی مختلف صورت منجر شود. این علائم به دلیل آسیب به عصب صورت، که مسئول عملکردهای مختلف صورت است، رخ می‌دهند. در ادامه، علائم این بیماری آورده شده است:
- سوزش چشم به دلیل عدم توانایی در چشمک زدن و خشکی بیش از حد چشم.
- ضعف یا فلج در یک طرف صورت که به طور ناگهانی ظاهر میشود.
- افتادگی یا انقباض عضلات یک طرف صورت و دشواری در ایجاد حالات مختلف صورت مانند بستن چشم‌ها یا خندیدن.
- درد یا بی‌حسی در اطراف فک، داخل یا پشت گوش در طرف آسیب‌دیده.
- افزایش حساسیت به صدا در گوش سمت مبتلا.
- سردرد.
- مشکل در جویدن.
- کاهش توانایی درک طعم و مزه.
- تغییرات در میزان تولید اشک و بزاق.
- اختلال در بسته شدن پلک‌ها.
آیا ضعف خفیفی در صورت احساس می‌کنی؟
در اولین فرصت به متخصص مراجعه کن.
علت بیماری بلز چیست؟ (علت فلج صورت)
فلج بلز یک اختلال عصبی است که معمولاً به طور ناگهانی باعث ضعف یا فلج عضلات یک طرف صورت میشود. علت دقیق آن هنوز مشخص نیست، اما چندین عامل می‌توانند در بروز این بیماری نقش داشته باشند.
- عفونت‌های ویروسی: ویروس‌هایی مانند هرپس سیمپلکس (تبخال) می‌توانند باعث التهاب در عصب صورت شوند.
- سیستم ایمنی: گاهی سیستم ایمنی بدن به اشتباه به عصب صورت حمله کرده و آن را آسیب می‌زند.
- عوامل محیطی: قرار گرفتن در معرض سرما یا باد سرد به طور ناگهانی ممکن است زمینه‌ساز فلج بلز شود.
- ژنتیک: سابقه خانوادگی می‌تواند احتمال ابتلا به فلج بلز را افزایش دهد.
- عوامل دیگر: استرس، بارداری، دیابت و فشار خون بالا از عوامل مؤثر در بروز فلج بلز هستند.
تشخیص فلج بل چگونه است؟
تشخیص فلج بل معمولاً از طریق معاینه بالینی و رد سایر بیماری‌های مشابه انجام میشود. در این فرآیند، پزشک با بررسی علائم و انجام تست‌های مختلف تلاش می‌کند تا فلج بل را از سایر مشکلات مشابه مانند سکته مغزی یا بیماری‌های عفونی تمییز دهد. در ادامه، روش‌های تشخیصی برای فلج بل آمده است:
- معاینه فیزیکی: پزشک با بررسی عضلات صورت و انجام حرکاتی مانند بستن چشم‌ها، اخم کردن و نشان دادن دندان‌ها، عملکرد عصب صورت را ارزیابی می‌کند.
- الکترومیوگرافی (EMG): این آزمایش برای بررسی آسیب عصبی و شدت آن انجام میشود. الکترودهایی به پوست صورت متصل میشود تا فعالیت الکتریکی عضلات اندازه‌گیری گردد.
- MRI، سی تی اسکن و اشعه ایکس: این آزمایش‌ها برای رد علل دیگر علائم مانند تومورها، عفونت‌ها و شکستگی‌های جمجمه استفاده می‌شوند.
بیماری بلز چگونه درمان میشود؟
درمان بیماری بلز معمولاً با هدف کاهش التهاب عصب صورت و بهبود سریع‌تر عملکرد عضلات صورت صورت می‌گیرد. کورتیکواستروئیدها، به ویژه پردنیزولون، در مراحل اولیه بیماری تجویز می‌شوند و به کاهش التهاب و فشار روی عصب کمک می‌کنند. مصرف این داروها معمولاً در روزهای ابتدایی بیماری مؤثرتر است. در کنار داروها، فیزیوتراپی و تمرینات صورت نیز به بازگشت حرکت طبیعی عضلات کمک کرده و از بروز مشکلات بلندمدت مانند خشک شدن عضلات و اختلالات حرکتی جلوگیری می‌کند. درمان بیماری بلز به طور کلی شامل موارد زیر است:
- جراحی (در موارد نادر): در موارد شدید یا زمانی که علائم بهبود نیافته باشد، ممکن است جراحی برای کاهش فشار بر عصب صورت لازم باشد.
- کورتیکواستروئیدها: داروهایی مانند پردنیزولون برای کاهش التهاب و فشار روی عصب صورت تجویز می‌شوند. مصرف این داروها به ویژه در مراحل اولیه بیماری مؤثر است.
- مسکن‌ها: برای کاهش درد، داروهایی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن معمولاً توصیه می‌شوند.
- فیزیوتراپی: تمرینات مخصوص صورت به تقویت عضلات و جلوگیری از خشک شدن آنها کمک می‌کند و باید تحت نظر فیزیوتراپ انجام شود.
- داروهای ضد ویروس: در صورتی که عامل ویروسی (مانند هرپس سیمپلکس) شناسایی شود، داروهای ضد ویروس مانند آسی کلویر می‌توانند مفید باشند.
- کاهش استرس و مراقبت‌های عمومی: استراحت کافی، تغذیه مناسب و مایعات فراوان برای تسریع روند بهبودی ضروری است.
برای درمان فلج صورت دارو بهتر است یا فیزیوتراپی؟ از بهترین پزشکان بپرس.
مدت زمان درمان فلج بلز
مدت زمان درمان فلج بلز معمولاً بین ۳ تا ۶ هفته است و بیشتر افراد در این بازه زمانی بهبود نسبی یا کامل پیدا می‌کنند. با این حال، در موارد شدیدتر، بهبودی ممکن است چند ماه طول بکشد. شروع سریع درمان با داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها و انجام فیزیوتراپی می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی در کوتاه کردن مدت زمان بهبودی داشته باشد. همچنین، عوامل فردی مانند سن، شدت علائم و وضعیت سلامت عمومی نقش مهمی در روند درمان دارند.
ماساژ صورت برای درمان فلج بلز
ماساژ صورت یکی از روش‌های مؤثر برای کمک به درمان فلج بلز است که به بهبود جریان خون، کاهش تنش عضلات و تحریک عصب‌های صورت کمک می‌کند. ماساژ ملایم با حرکات دایره‌ای روی نواحی مختلف صورت، مانند گونه‌ها، پیشانی و اطراف دهان، می‌تواند به تقویت عضلات ضعیف‌شده و بازگرداندن حرکت طبیعی صورت کمک کند. استفاده از روغن‌های طبیعی مانند روغن نارگیل یا زیتون هنگام ماساژ، باعث افزایش آرامش و کاهش التهاب میشود. انجام منظم ماساژ صورت همراه با فیزیوتراپی و سایر روش‌های درمانی می‌تواند روند بهبودی فلج بلز را تسریع کند.
ورزش برای فلج بلز
ورزش‌های صورت یکی از روش‌های مؤثر برای کمک به درمان فلج بلز هستند که با تقویت عضلات و تحریک عصب‌های صورت، روند بهبودی را تسریع می‌کنند. در ادامه چند تمرین ساده و کاربردی برای تقویت عضلات صورت آموزش داده شده است:
- بالا بردن ابروها: انگشتان خود را روی ابروها قرار داده و به آرامی ابروها را بالا ببرید. سپس سعی کنید بدون کمک دست، ابروها را پایین بیاورید. این حرکت عضلات پیشانی را تقویت می‌کند.
- بستن چشم‌ها: چشم‌های خود را به آرامی ببندید و چند ثانیه نگه دارید. سپس آنها را باز کنید و تلاش کنید به صورت کنترل‌شده پلک‌ها را حرکت دهید. این ورزش به تقویت عضلات اطراف چشم کمک می‌کند.
- لبخند زدن: لب‌های خود را به حالت لبخند باز کنید و چند ثانیه نگه دارید. سپس تلاش کنید لبخند را عریض‌تر کنید. این تمرین عضلات گونه‌ها و اطراف دهان را تقویت می‌کند.
- باد کردن گونه‌ها: دهان خود را ببندید و گونه‌ها را پر از هوا کنید. هوا را بین دو طرف گونه جابه‌جا کنید و سپس آرام هوا را خارج کنید. این حرکت عضلات گونه‌ها را فعال می‌کند.
- حرکت دادن لب‌ها: لب‌های خود را به سمت چپ و سپس به سمت راست حرکت دهید. این تمرین به تقویت عضلات اطراف دهان و کنترل بهتر حرکات صورت کمک می‌کند.
درمان فلج بلز کهنه
فلج بلز کهنه یا مزمن به حالتی اطلاق میشود که علائم بیماری پس از گذشت چندین ماه به طور کامل برطرف نشده باشند. درمان این نوع فلج صورت نیازمند ترکیبی از روش‌های مختلف است که شامل فیزیوتراپی تخصصی، ماساژ عضلات صورت، تمرینات تقویتی برای بهبود عملکرد عضلات و تحریک عصب‌ها میشود. در موارد شدید، تزریق بوتاکس برای کاهش اسپاسم یا جراحی‌های ترمیمی ممکن است توسط پزشک توصیه شود. استفاده از داروهای استروئیدی یا ضدالتهاب نیز می‌تواند به کاهش التهاب و تحریک عصب کمک کند. علاوه بر این، روش‌های نوین مانند تحریک الکتریکی عصب و درمان با لیزر کم‌توان (LLLT) ممکن است مؤثر باشند. مراجعه به یک متخصص مغز و اعصاب یا فیزیوتراپیست برای بررسی دقیق وضعیت و دریافت درمان مناسب ضروری است.
انواع فلج بلز کدامند؟
فلج بلز به انواع مختلفی تقسیم میشود که می‌تواند بر اساس علت و شدت آسیب‌های عصبی رخ دهد. این انواع شامل فلج بلز اولیه، ثانویه، دوطرفه و مزمن هستند که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند و نیاز به درمان متفاوتی دارند. در ادامه، به بررسی هر یک از این انواع پرداخته میشود.
- فلج بلز اولیه: این نوع شایع‌ترین و رایج‌ترین نوع فلج بلز است که به‌طور ناگهانی و بدون علت شناخته شده ایجاد میشود و معمولاً به علت التهاب ویروسی عصبی رخ می‌دهد.
- فلج بلز ثانویه: در این نوع، فلج صورت به‌دلیل یک بیماری زمینه‌ای دیگر مانند ویروس‌ها، دیابت یا عفونت‌های باکتریایی بروز می‌کند.
- فلج بلز دوطرفه: این نوع نادرتر است و در آن، فلج صورت به طور همزمان در هر دو طرف صورت اتفاق می‌افتد. معمولاً به علت مشکلات سیستم ایمنی یا عفونت‌های شدید به وجود می‌آید.
- فلج بلز مزمن: در این نوع، فلج صورت به مدت طولانی باقی می‌ماند و ممکن است باعث بروز مشکلات دائمی در حرکات صورت شود. این نوع معمولاً ناشی از آسیب شدید یا عدم درمان مناسب است.
پیشگیری از فلج بلز
پیشگیری از فلج بلز به دلیل عدم شناخت علت دقیق آن، چالش‌برانگیز است؛ اما با رعایت چند نکته می‌توان خطر ابتلا را کاهش داد. مدیریت استرس و تقویت سیستم ایمنی بدن از طریق تغذیه مناسب، خواب کافی و ورزش منظم می‌تواند به جلوگیری از بروز التهاب در عصب صورت کمک کند. همچنین، افرادی که در معرض عفونت‌های ویروسی مانند هرپس سیمپلکس یا زونا قرار دارند، با رعایت بهداشت شخصی و واکسیناسیون می‌توانند خطر ابتلا به فلج بلز را کاهش دهند. کنترل بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت نیز در کاهش ریسک این بیماری مؤثر است.
۴.۹ (۸۵۴ نظر)۴.۶ (۷۲۰ نظر)۴.۹ (۴۸۳ نظر)۴.۹ (۴۸۶ نظر)۵ (۴۴۰ نظر)۴.۷ (۴۶۵ نظر)سخن پایانی؛ برای فلج بلز به چه دکتری مراجعه کنیم؟
فلج بل یا فلج صورت، اگرچه معمولاً موقتی است و با درمان مناسب بهبود می‌یابد، اما ممکن است عوارضی مانند آسیب به چشم یا انقباضات غیرارادی عضلات ایجاد کند. درمان زودهنگام با کورتیکواستروئیدها، فیزیوتراپی و مراقبت‌های چشمی می‌تواند به بهبود سریع‌تر کمک کند. در صورت مشاهده علائمی مانند ضعف ناگهانی یک طرف صورت، مشکل در بستن چشم یا لبخند زدن، حتماً به پزشک مغز و اعصاب یا متخصص گوش و حلق و بینی (ENT) مراجعه کنید. تشخیص سریع و درمان به موقع می‌تواند از بروز عوارض جدی جلوگیری کند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام
امروز صبح از خواب بیدار شدم دیدم ک وقتی لبام جم میکنم کجه ولی ب صورت عادی هچ مشکلی ندارم وچشم راستم حس نمیکنم نمیتونم پلک بزنم این چ علامه ای داره لطفا بهم بگید چون خیلی ترسیدم
سلام، متوجه نگرانی شما هستم. علائمی که توصیف کردید، مانند کجی لب و عدم توانایی در پلک زدن چشم راست، ممکن است نشان‌دهنده یک مشکل عصبی باشد که به عنوان “فلج بل” (Bell’s palsy) شناخته میشود. این حالت معمولاً به دلیل التهاب عصب صورت ایجاد میشود و می‌تواند باعث ضعف یا فلج موقت عضلات صورت شود. البته، این علائم می‌توانند ناشی از مشکلات دیگر هم باشند. پیشنهاد میکنم هرچه سریع‌تر به پزشک متخصص مراجعه کنید تا علت دقیق مشخص شود و درمان مناسب دریافت کنید.
متخصص مغزواعصاب
سلام و خسته نباشید.
پدرم ۶۸ ساله دچار فشار خون و قند خون هستن که دو روزی هست دچار مشکل فلج بل از ناحیه چپ شده. نوار قلب و سی تی از سرگرفته شد و گفتن مشکلی در سی تی نیست و ام آر آی هم گرفتن گفتن مشکلی نیست ولی در حرف زدن دچار مشکل شده است. و قرص نیزو پرد ۵۰ بهش دادن که قند خونش رو خیلی افزایش میده. به نظر شما مشکل تکلم از کجاست؟
سلام، با توجه به علائمی که اشاره کردید، مشکل تکلم ممکن است به دلیل فلج بل (اختلال عصبی که معمولاً به علت آسیب به عصب صورت رخ می‌دهد) یا مشکلات عروقی ناشی از فشار خون و قند خون بالا باشد. با توجه به اینکه سی تی و ام آر آی مشکلی نشان نداده‌اند، احتمالاً آسیب به عصب صورت یا مشکلات ناشی از فشار خون و قند بالا باید بررسی شود. توصیه میشود که پزشک متخصص مغز و اعصاب دقیق‌تر وضعیت را بررسی کرده و درمان مناسب را تجویز کند.
متخصص مغزواعصاب
سلام من ۳۶ ساله ۹ سال پیش یه طرف صورت فلج شده
سلام
تشخیص پزشکتان چه بود؟
از نظر سکته مغزی و یا بل ازمایش یا اسکن انجام داده اید؟