فهرست مطالب
آکوستیک نوروما یا شوانوم دهلیزی نوعی تومور غیر سرطانی است که در گوش ایجاد می‌شود. اگر علائمی مانند کاهش شنوایی یا عدم تعادل دارید، احتمالا پزشک آزمایش‌های تشخیصی آکوستیک نوروما را برای شما تجویز کرده است. شاید هم در تست‌های تصویربرداری مورد مشکوکی دیده شده باشد. اگر احتمال تومور عصب شنوایی در گوش شما وجود دارد، در این مطلب همراه ما باشید. در ادامه به شما توضیح می‌دهیم که شوانوم دهلیزی چیست؟ تفاوت انواع تومور عصب شنوایی در چیست؟ چه علائمی ایجاد می‌کند؟ عوامل خطر ایجاد این تومور چیست؟ در صورت عدم درمان چه عوارضی ایجاد می‌کند؟ چگونه می‌توان آن را درمان کرد؟
اگر دچار علائمی مانند کاهش شنوایی و عدم تعادل هستید یا مورد مشکوکی در تست‌های تصویربرداری مشاهده شده است، باید برای بررسی نورم آکوستیک به دکتر گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. برای مشاوره با متخصص می‌توانید از خدمات سایت دکترتو استفاده کنید. در دکترتو علاوه بر تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با متخصص وجود دارد.
آکوستیک نوروما (تومور عصب شنوایی) چیست؟
آکوستیک نوروما به انگلیسی Acoustic neuroma نامیده می‌شود. تومور عصب شنوایی نوعی تومور خوش‌خیم است که به‌آهستگی رشد می‌کند. گاهی هم این تومور رشدی ندارد. در واقع تومور نوروم آکوستیک تبدیل به سرطان نمی‌شود. اما می‌تواند عوارض دیگری ایجاد کند. این تومور روی عصبی ایجاد می‌شود که گوش داخلی را به مغز متصل می‌کند. به این عصب، عصب دهلیزی می‌گویند. تومور معمولا از سلول‌های شوان که این عصب را می‌پوشانند، شروع می‌شود. به همین دلیل به آن شوانوم دهلیزی هم می‌گویند.
این عصب هم در انتقال صدا نقش داشته و هم اطلاعات تعادلی را از گوش داخلی به مغز ارسال می‌کند. به همین دلیل زمانی که نورم آکوستیک بزرگ می‌شود و به عصب فشار وارد می‌کند، روی شنوایی تاثیر می‌گذارد و باعث اختلال تعادل می‌شود. آکوستیک نوروما معمولا طی چند سال به‌آرامی رشد می‌کند. به‌ندرت ممکن است حین رشد به مغز نیز فشار وارد کند. تومورهای بزرگ با فشار به اعصاب جمجمه‌ای مجاور روی بیان نیز تاثیر گذاشته و با فشار روی ساقه مغز یا مخچه ممکن است زندگی شخص را تهدید کنند.
به نقل از my.clevelandclinic در رابطه با احتمال ابتلا به تومور عصب شنوایی:
آکوستیک نوروما توموری نادر است. هرسال از هر ۱۰۰۰۰۰ نفر یک نفر به تومور عصب شنوایی مبتلا می‌شود. آکوستیک نوروما یک‌طرفه حدود ۸ درصد از تمام تومورهای جمجمه را تشکیل می‌دهند. بیش از ۹۰٪ این تومورها بر عصب شنوایی یک گوش تاثیر می‌گذارند که به آن کم‌شنوایی یک‌طرفه می‌گویند.
انواع آکوستیک نوروما
تومور عصب شنوایی یا شوانوم دهلیزی به دو نوع تقسیم می‌شود.
- آکوستیک نوروما پراکنده و یک‌طرفه: این نوع تومور عصب شنوایی در ۹۵٪ موارد در یک طرف رشد می‌کند. علت آنها جهش پراکنده (ناگهانی) بوده و غیر ارثی است. افراد با هر سنی ممکن است دچار این نوع تومور شوند. اما در افراد ۳۰ تا ۶۰ سال بیشتر دیده می‌شود.
- آکوستیک نوروما ژنتیکی دوطرفه: این نوع تومور در دو طرف ایجاد می‌شود. علت آن اختلال ژنتیکی به نام نوروفیبروماتوز نوع ۲ است. این افراد ممکن است تومورهای دیگری هم در بخش‌های دیگر بدن داشته باشند.
علائم آکوستیک نوروما (تومور عصب شنوایی)
تومور عصب شنوایی یا نورم آکوستیک معمولا در مراحل اولیه هیچ علامتی ندارد. به‌مرور با بزرگ‌شدن تومور و ایجاد فشار روی عصب علائم ظاهر می‌شوند. برخی افراد این علائم را با نشانه‌های طبیعی بالارفتن سن اشتباه می‌گیرند. اولین علامت آن کاهش شنوایی در یک گوش است. این عارضه با وزوز گوش یا احساس پر بودن گوش شروع می‌شود. به‌تدریج با بزرگ‌شدن تومور ممکن است علائم زیر ظاهر شود.
- ازدست‌دادن شنوایی در طول ماه‌ها یا سال‌ها (معمولا در یک گوش)
- وزوز گوش آسیب‌دیده
- اختلال تعادل یا احساس عدم ثبات
- سرگیجه
- بی‌حسی صورت یا ضعف و کاهش حرکت عضلات
- سوزن‌سوزن شدن صورت
- مشکل در بلع
- گرفتگی صدا
- سردرد
علائمی مانند کلافگی یا سردرگمی جز نشانه‌های مهمی هستند که باید سریعا توسط پزشک بررسی شوند. اگر هر یک از علائم بالا را دارید و طی چند روز این علائم کاهش پیدا نمی‌کنند، حتما به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید تا علت آن تشخیص داده شود. برای مراجعه به متخصص و بررسی نورم آکوستیک می‌توانید از مشاوره با پزشکان سایت دکترتو استفاده کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
دچار درد گوش شدی و نمی‌دونی مشکل کجاست؟
همین حالا مشاوره بگیر!
علل ابتلا به آکوستیک نوروما
علت دقیق ایجاد نورم آکوستیک مشخص نیست. پزشکان این عارضه را به مشکلی در ژن مربوط به کروموزوم ۲۲ مرتبط می‌دانند. این ژن پروتئینی تولید می‌کند که در سرکوب تومورها تاثیر دارد و از رشد سلول‌های پوشاننده اعصاب (سلول‌های شوان) جلوگیری می‌کند.
علت ایجاد مشکل در این کروموزوم مشخص نیست. یکی از دلایل آن می‌تواند اختلال ژنتیکی نادر نوروفیبروماتوز نوع ۲ باشد. تنها ۵% تومورهای عصب شنوایی به این دلیل ایجاد می‌شوند. در باقی موارد علت ظاهرشدن تومور مشخص نیست.
عوامل خطر آکوستیک نوروما
عامل خطر تایید شده دررابطه‌با تومورهای ژنتیکی، اختلال ارثی نوروفیبروماتوز نوع ۲ است. اگر یکی از والدین به این بیماری مبتلا باشد، به‌احتمال ۵۰٪ فرزندان نیز به آن مبتلا می‌شوند. دررابطه‌با آکوستیک نوروما پراکنده عامل خطر مشخص نیست. احتمال دارد تابش با دوزهای بالا به‌خصوص در ناحیه سر و گردن باعث بروز این نوع تومور شود.
عوارض آکوستیک نوروما
تومور عصب شنوایی یا نورم آکوستیک در صورت عدم درمان و بزرگ‌شدن می‌تواند عوارض دائمی ایجاد کند. این عوارض عبارتند از:
- ازدست‌دادن شنوایی
- بی‌حسی و ضعف در صورت
- مشکل در تعادل
- صدای زنگ در گوش
زمانی که تومور نورم آکوستیک خیلی بزرگ شود، ممکن است به ساقه مغز فشار وارد کند. در نتیجه جریان مایع مغزی نخاعی بین مغز و نخاع مسدود شده و باعث تجمع مایع در مغز می‌شود. این عارضه بسیار خطرناک بوده و ممکن است زندگی شخص را تهدید کند.
در صورت عدم درمان تومور عصب شنوایی بزرگ می‌شود و علاوه بر ازدست‌دادن شنوایی و ایجاد اختلال تعادل، ممکن است جریان مایع مغزی نخاعی را مسدود کند و مایع اضافی در مغز باعث سردرد، گیجی و عدم هماهنگی شود.
تشخیص آکوستیک نوروما
معمولا تومور نورم آکوستیک در مراحل اولیه علامتی ندارد. بسیاری از علائم آن نیز شبیه به سایر مشکلات گوش میانی و گوش داخلی است. اگر پزشک احتمال دهد که احتمال وجود تومور عصب شنوایی وجود دارد، از گزینه‌های تشخیصی زیر استفاده می‌کند.
- تست شنوایی (ادیومتری): در این روش متخصص شنوایی‌سنج صداهایی را به سمت گوش هدایت می‌کند تا عملکرد آن را اندازه بگیرد. در این آزمایش صداها با تن‌های مختلف پخش می‌شود. از شما خواسته می‌شود، هر بار اعلام کنید که صدا را شنیده‌اید یا نه. همچنین ممکن است کلمات مختلف هم بیان شود تا میزان شنوایی دقیق‌تر بررسی شود.
- تصویربرداری از سر (ام‌آرآی): در این آزمایش از رنگ کنتراست استفاده می‌شود. تومور عصب شنوایی نسبت به بافت طبیعی مغز رنگ بیشتری را جذب می‌کند و در تصویر مشخص می‌شود. با استفاده از ام‌آرآی تومورهایی با قطر ۱ تا ۲ میلی‌متر تشخیص داده می‌شوند.
اگر علائم مربوط به تومور عصب شنوایی را دارید، باید برای تشخیص این عارضه به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. متخصص با استفاده از روش‌های ذکر شده این تومور را تشخیص می‌دهد. برای مراجعه به پزشک می‌توانید از خدمات دکترتو استفاده کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین یا تلفنی با دکتر گوش و حلق و بینی وجود دارد.
همین الان بهترین دکتر برای درمان عفونت گوش را پیدا کن!
درمان آکوستیک نوروما
درمان آکوستیک نوروما شامل سه مرحله می‌شود که عبارتند از:
- مشاهده
- عمل جراحی
- پرتودرمانی
متخصص گوش و حلق و بینی باتوجه‌به اندازه و محل تومور نورم آکوستیک، سن و سلامت کلی بیمار و درجه آسیب به اعصاب شنوایی و تعادل بهترین گزینه درمانی را انتخاب می‌کند. تومورهای کوچک و بدون رشد گاهی نیاز به درمان ندارند.
۱. مشاهده و مراقبه تومور عصب شنوایی
تومورهای عصب شنوایی سرطانی نیستند و به‌آرامی رشد می‌کنند. به همین دلیل گاهی نیاز به اقدام درمانی نیست. پزشک به‌صورت دوره‌ای با استفاده از تست ام‌آرآی تومور را کنترل می‌کند. اگر تومور نورم آکوستیک بزرگ شود یا علائم خاصی ایجاد کند، روش‌های درمانی پیشنهاد می‌شوند.
۲. عمل جراحی آکوستیک نوروما
درصورتی‌که شوانوم دهلیزی شروع به رشد کند، عمل جراحی توصیه می‌شود. در این جراحی ممکن است همه یا قسمتی از تومور برداشته شود. سه روش جراحی برای درمان آکوستیک نوروما وجود دارد.
- کرانیوتومی ترانس لابیرنت: اگر تومور نورم آکوستیک بزرگ‌تر از ۳ سانتی‌متر باشد، برشی در پشت گوش ایجاد شده و استخوان پشت گوش و گوش میانی برداشته می‌شود. ممکن است در این روش شخص دچار کاهش شنوایی دائمی شود.
- کرانیوتومی ساب اکسیپیتال: جمجمه از پشت سر باز می‌شود. برای برداشتن تومور با هر سایزی مناسب است. در این روش به شنوایی آسیبی وارد نمی‌شود.
- : قطعه کوچکی از استخوان بالای کانال گوش برداشته می‌شود. اگر تومور کوچک و محدود به کانال شنوایی داخلی باشد، می‌توان از این روش استفاده کرد.
به نقل از hopkinsmedicine در رابطه با جراحی آکوستیک نوروما:
در حین جراحی برداشتن تومور باید عملکرد عصب صورت حفظ شود. حفظ شنوایی پس از جراحی آکوستیک نوروما امکان‌پذیر است. اما به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله میزان شنوایی قبل از جراحی و بزرگی تومور. تقریبا نیمی از بیماران با تومورهای کوچک که قبل از عمل، شنوایی خوبی دارند، پس از جراحی نیز شنوایی آنها حفظ می‌شود. احتمال حفظ شنوایی در تومورهای بزرگ‌تر کاهش پیدا می‌کند.
اگر تومور اکوستیک نوروما رشد کند، جراحی انجام می‌شود. نوع جراحی به اندازه و جای تومور دارد.
۳. رادیوتراپی یا پرتودرمانی آکوستیک نوروما
در برخی موارد ممکن است پزشک پرتودرمانی را برای ازبین‌بردن یا توقف رشد تومور عصب شنوایی پیشنهاد دهد. معمولا برای پرتودرمانی این نوع تومور یکی از دو روش زیر استفاده می‌شود.
- رادیوسرجری استریوتاکتیک تک کسری: این پرتودرمانی در یک جلسه انجام شده و صدها پرتو کوچک به تومور تابیده می‌شود.
- رادیوتراپی استریوتاکتیک چند جلسه‌ای تکه‌تکه شده: رادیوتراپی طی چند جلسه انجام شده و روزانه دوز کمی از پرتو تابیده می‌شود.
برای تشخیص و درمان آکوستیک نوروما به کدام دکتر مراجعه کنیم؟
اگر علائمی مانند مشکل در شنوایی، وزوز گوش، سردرد یا عدم تعادل دارید، حتما به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. پزشک برای تشخیص تومور آکوستیک نوروما روش‌هایی مانند تست شنوایی و آزمایش تصویربرداری (ام‌آرآی) را پیشنهاد می‌دهد. اگر تومور عصب شنوایی تشخیص داده شود، پزشک باتوجه‌به اندازه آن و علائمی که ایجاد می‌کند، بهترین گزینه درمانی را انتخاب می‌کند. گاهی این تومورها نیازی به درمان نداشته و فقط باید تحت کنترل باشند. اما گاهی عمل جراحی یا پرتودرمانی بهترین گزینه است.
برای پیداکردن بهترین دکتر گوش و حلق و بینی می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با متخصص وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!