فهرست مطالب
اسهال یکی از شایع‌ترین مشکلات گوارشی است که می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. این عارضه به سه نوع حاد، مزمن و مسافرتی تقسیم میشود و ممکن است ناشی از عفونت‌های ویروسی، باکتریایی، انگل‌ها، عدم تحمل غذایی یا بیماری‌های گوارشی باشد. در بیشتر موارد، اسهال خفیف و کوتاه‌مدت است، اما در برخی شرایط می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری جدی باشد. آگاهی از انواع اسهال و علل شایع آن به پیشگیری و درمان سریعتر این مشکل کمک می‌کند.
اسهال چیست؟
اسهال (به انگلیسی Diarrhea) به مدفوع شل، آبکی یا دفعات دفع بیش از حد طبیعی گفته میشود. نام دیگر اسهال در برخی منابع علمی و رایج در پزشکی دیاره است. این مشکل می‌تواند به دلایل مختلفی مانند عفونت‌های ویروسی و باکتریایی، بیماری‌های گوارشی، عدم تحمل غذایی یا استرس ایجاد شود. اسهال معمولاً موقتی است، اما در برخی موارد مزمن شده و نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای محسوب میشود. از جمله علائم همراه می‌توان به گرفتگی شکم، نفخ، تهوع و کم‌آبی بدن اشاره کرد که در صورت تداوم نیاز به بررسی پزشکی دارد.
علایم اسهال چیست؟
علائم اسهال بسته به علت آن ممکن است خفیف یا شدید باشند. برخی از افراد فقط دچار مدفوع شل و افزایش دفعات دفع می‌شوند، در حالی که دیگران ممکن است علائم گوارشی شدیدتری را تجربه کنند. اگر اسهال طولانی‌مدت باشد یا همراه با نشانه‌های خطرناک باشد، می‌تواند نشانه کم‌آبی بدن یا یک بیماری جدی گوارشی باشد. مهم‌ترین علائم مرتبط با اسهال عبارت‌اند از:
- مدفوع شل و آبکی (ویژگی اصلی اسهال)
- افزایش دفعات دفع (بیش از ۳ بار در روز)
- دل درد و گرفتگی شکم
- نفخ و افزایش گاز روده
- حالت تهوع و استفراغ (به‌ویژه در اسهال ناشی از عفونت)
- تب و لرز (در مواردی که اسهال ناشی از عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی باشد)
- کم‌آبی بدن (علائمی مانند تشنگی شدید، سرگیجه، کاهش ادرار و خشکی دهان)
- وجود خون یا مخاط در مدفوع (ممکن است نشانه عفونت شدید یا بیماری‌های التهابی روده باشد)
- کاهش وزن ناگهانی و بی‌دلیل (در موارد مزمن)
اگر اسهال بیش از چند روز ادامه پیدا کند یا همراه با خون در مدفوع، کم‌آبی شدید یا درد شکمی شدید باشد، مراجعه فوری به پزشک ضروری است.
تفاوت اسهال و مدفوع شل
اسهال و مدفوع شل هر دو به تغییر در قوام مدفوع اشاره دارند، اما از نظر شدت، علت و دفعات دفع با یکدیگر متفاوت‌اند. مدفوع شل حالتی است که مدفوع از حالت معمول کمی نرم‌تر و آبکی‌تر است اما دفعات دفع طبیعی باقی می‌ماند و معمولاً ناشی از تغذیه، استرس یا مصرف برخی داروها است. در مقابل، اسهال به حالتی گفته میشود که مدفوع بسیار آبکی است و دفعات دفع به بیش از ۳ بار در روز افزایش می‌یابد. اسهال معمولاً به دلیل عفونت‌های ویروسی، باکتریایی، مسمومیت غذایی یا بیماری‌های گوارشی ایجاد میشود و ممکن است با علائمی مانند دلدرد، تب و کم‌آبی بدن همراه باشد.
| مقایسه | مدفوع شل | اسهال |
|---|---|---|
| قوام مدفوع | نرم‌تر از حد معمول، اما نه کاملاً آبکی | بسیار آبکی و بدون قوام |
| دفعات دفع | معمولاً طبیعی (۱-۲ بار در روز) | بیش از ۳ بار در روز |
| علت‌ها | تغذیه، استرس، برخی داروها | عفونت، مسمومیت، بیماری‌های گوارشی |
| همراه با تب | خیر | ممکن است وجود داشته باشد |
| ریسک کم‌آبی | کم | زیاد، به‌ویژه در کودکان و سالمندان |
| نیاز به درمان پزشکی | معمولاً نه | در صورت تداوم یا علائم شدید، بله |
علائم اسهال ویروسی چیست؟
علائم اسهال ویروسی بسته به نوع ویروس و وضعیت ایمنی فرد می‌توانند متفاوت باشند، اما معمولاً شامل مشکلات گوارشی و علائم سیستمیک هستند. این علائم به‌طور ناگهانی ظاهر شده و ممکن است از چند ساعت تا چند روز ادامه داشته باشند.
علت ها و دلایل اسهال چیست؟
اسهال زمانی رخ می‌دهد که روده‌ها نتوانند آب و الکترولیت‌ها را به‌درستی جذب کنند یا ترشح مایعات در دستگاه گوارش افزایش یابد. این وضعیت معمولاً به دلیل عفونت، مسمومیت غذایی یا بیماری‌های گوارشی ایجاد میشود. مهم‌ترین علت های اسهال عبارت‌اند از:
- عفونت‌های ویروسی (مانند نوروویروس و روتاویروس)
- عفونت‌های باکتریایی (مانند سالمونلا و اشریشیا کلی)
- مسمومیت غذایی (مصرف غذا یا آب آلوده)
- عدم تحمل غذایی (مانند عدم تحمل لاکتوز یا گلوتن)
- بیماری‌های التهابی روده (IBD) (مانند کرون و کولیت اولسراتیو)
- مصرف برخی داروها (مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و ملین‌ها)
علت اسهال ناگهانی در بزرگسالان و اسهال طولانی مدت در بزرگسالان
اسهال در بزرگسالان ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد، از جمله عفونت‌های ویروسی، باکتریایی، انگلی، مسمومیت غذایی، بیماری‌های التهابی روده، سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) و مصرف برخی داروها. در موارد حاد (کمتر از دو هفته)، عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی شایع‌ترین علت هستند و بدن ممکن است با افزایش حرکات روده‌ای تلاش کند تا عوامل بیماری‌زا را دفع کند.
بااین‌حال، اسهال طولانی‌مدت (بیش از چهار هفته) نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر است و می‌تواند به کم‌آبی بدن، اختلالات الکترولیتی و کاهش وزن شدید منجر شود. در این موارد، بررسی‌های پزشکی و درمان مناسب ضروری است.
نمی‌دونی چرا دچار اسهال شدید شدی؟
از متخصص گوارش مشاوره بگیر.
علت اسهال مداوم؛ علت داشتن اسهال به مدت طولانی
اسهال مداوم به وضعیتی گفته میشود که بیش از چند هفته طول بکشد و می‌تواند نشان‌دهنده یک بیماری زمینه‌ای جدی باشد. این مشکل معمولاً به دلیل اختلالات گوارشی، بیماری‌های التهابی، عفونت‌های مزمن یا مصرف برخی داروها ایجاد میشود. مهم‌ترین علل اسهال طولانی‌مدت عبارت‌اند از:
- بیماری سلیاک: واکنش خودایمنی به گلوتن که باعث آسیب به روده کوچک و ایجاد اسهال مزمن میشود.
- سرطان کولورکتال (روده بزرگ): تغییر در حرکات روده، از جمله اسهال مداوم، می‌تواند یکی از علائم سرطان روده بزرگ باشد.
- بیماری التهابی روده (IBD): شامل دو نوع کرون (ایجاد التهاب در هر قسمت از لوله گوارش) و کولیت اولسراتیو (التهاب مزمن روده بزرگ) که هر دو منجر به اسهال شدید، درد شکمی و کاهش وزن می‌شوند.
- سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS): سندروم روده تحریک پذیر یک اختلال شایع گوارشی که باعث تغییر در حرکات روده، درد شکمی و اسهال مزمن میشود.
- مصرف داروها: برخی داروها مانند مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs) و آنتاگونیست‌های گیرنده H2 که برای درمان سوزش سر دل استفاده می‌شوند، ممکن است باعث اسهال طولانی‌مدت شوند.
- بیماری ویپل: عفونت باکتریایی نادر که جذب مواد مغذی را مختل کرده و منجر به اسهال مزمن و سوءتغذیه میشود.
تشخیص اسهال چگونه انجام می شود؟
تشخیص اسهال با ارزیابی دقیق تاریخچه پزشکی بیمار، معاینه فیزیکی و در صورت لزوم، انجام آزمایش‌های تکمیلی صورت می‌گیرد. پزشک با بررسی مدت زمان، الگوی دفع، قوام مدفوع و علائم همراه مانند تب، استفراغ یا کاهش وزن، به شناسایی علت اسهال می‌پردازد. در مواردی که اسهال شدید، طولانی‌مدت یا همراه با نشانه‌های نگران‌کننده باشد، آزمایش‌های مدفوع برای تشخیص عفونت‌های باکتریایی، ویروسی یا انگلی، و همچنین بررسی وجود خون یا چرک در مدفوع انجام میشود. علاوه بر این، در صورت مشاهده علائم کم‌آبی یا اختلالات الکترولیتی، آزمایش‌های خون برای ارزیابی عملکرد کلیه و سطح الکترولیت‌ها ضروری است. در برخی موارد، به‌ویژه در اسهال مزمن، انجام کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی برای بررسی بیماری‌های التهابی روده یا نئوپلاسم‌ها توصیه میشود.
دنبال درمان سریع برای اسهال هستی؟ برای مصرف دارو با متخصص مشاوره داشته باش.
درمان اسهال چیست؟
درمان اسهال به شناسایی علت اصلی آن بستگی دارد، زیرا اسهال می‌تواند ناشی از عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی، حساسیت‌های غذایی، مصرف برخی داروها یا بیماری‌های مزمن گوارشی باشد. هدف اصلی در درمان، جلوگیری از کم‌آبی بدن، اصلاح رژیم غذایی و در صورت لزوم، استفاده از داروهای مناسب تحت نظر پزشک است. در موارد خفیف، تغییرات تغذیه‌ای و مصرف مایعات کافی می‌تواند به بهبود علائم کمک کند.
۱. قرص ضد اسهال قوی (قرص اسهال)
قرص اسهال به کاهش دفعات دفع و بهبود علائم اسهال کمک می‌کند، اما مصرف آن باید با احتیاط و بر اساس علت اسهال باشد. در اسهال‌های ناشی از عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی، استفاده از این داروها ممکن است روند دفع عوامل بیماری‌زا را کند کرده و وضعیت بیمار را تشدید کند. به همین دلیل، در موارد اسهال شدید، همراه با تب بالا، خون در مدفوع یا کم‌آبی بدن، بهتر است قبل از مصرف هرگونه داروی ضد اسهال، با پزشک مشورت شود تا درمان مناسب و ایمنی انتخاب گردد.
انواع قرص ضد اسهال شامل موارد زیر هستند؛
- قرص لوپرامید برای اسهال
- قرص هیوتکس برای اسهال
- قرص مترونیدازول برای اسهال
- دیفنوکسیلات
- کدئین سولفات
- بیسموت ساب‌سیلیسیلات (کائوپکتاک، پپتو بیسمول)
برای درمان سریع اسهال چه بخوریم؟
انتخاب مواد غذایی مناسب می‌تواند به کاهش علائم اسهال، جلوگیری از کم‌آبی بدن و تسریع روند بهبودی کمک کند. مصرف مایعات کافی و غذاهای سبک، دستگاه گوارش را کمتر تحریک کرده و باعث کنترل بهتر اسهال میشود. در ادامه، مواد غذایی مفید و مضر برای این شرایط آورده شده است:
مایعات مفید:
- آب، دوغ کم‌نمک، چای کم‌رنگ
- محلول ORS برای جبران الکترولیت‌های از دست‌رفته
غذاهای سبک و قابل‌هضم:
- برنج سفید و نان تست برای اسهال
- سیب‌زمینی آب‌پز و هویج پخته‌شده
- موز و سیب رنده‌شده
منابع پروبیوتیک:
- ماست کم‌چرب پروبیوتیک
غذاهای مضر که باید از آن‌ها پرهیز شود:
- غذاهای چرب، سرخ‌شده و پرادویه
- نوشیدنی‌های گازدار و کافئین‌دار
- لبنیات پرچرب و سبزیجات خام نفاخ
رعایت این نکات تغذیه‌ای می‌تواند به بهبود سریع اسهال و کاهش علائم آن کمک کند.
۵. درمان دل پیچه و اسهال
درمان دل‌پیچه و اسهال به علت آن بستگی دارد، اما مهم‌ترین اقدام، جبران آب و الکترولیت‌های از دست‌رفته با مصرف محلول ORS، دوغ کم‌نمک و چای کم‌رنگ است. طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی (WHO)، در اسهال شدید، هیدراتاسیون کافی برای پیشگیری از کم‌آبی ضروری است. رژیم غذایی BRAT (موز، برنج، سیب‌زمینی آب‌پز و نان تست) نیز به کاهش تحریک روده کمک می‌کند. در موارد عفونی، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند مترونیدازول یا سیپروفلوکساسین تجویز کند. تحقیقات مرکز کنترل بیماری‌ها (CDC) نشان می‌دهد که مصرف پروبیوتیک‌ها در اسهال ویروسی مفید است. در صورت تداوم علائم بیش از ۴۸ ساعت، تب بالا یا خون در مدفوع، مراجعه به پزشک ضروری است.
۶. درمان خانگی اسهال
درمان خانگی اسهال شامل جبران آب بدن، استراحت کافی و کاهش تحریک روده است. مصرف مایعات فراوان برای جلوگیری از کم‌آبی، تقویت فلور طبیعی روده با روش‌های مناسب و کنترل استرس می‌تواند به بهبود سریعتر کمک کند. رعایت بهداشت فردی مانند شستن دست‌ها و استفاده از آب سالم نیز برای جلوگیری از تشدید علائم ضروری است. در صورت ادامه اسهال بیش از ۴۸ ساعت، تب بالا، خون در مدفوع یا علائم کم‌آبی شدید، مراجعه به پزشک الزامی است.
۷. درمان اسهال آبکی در بزرگسالان چیست؟
درمان اسهال آبکی در بزرگسالان به علت آن بستگی دارد،.جبران مایعات و الکترولیت‌های از دست‌رفته با مصرف محلول ORS، آب و مایعات شفاف برای پیشگیری از کم‌آبی ضروری است. در موارد خفیف، اصلاح رژیم غذایی و مصرف پروبیوتیک‌ها می‌تواند به بهبود سریعتر کمک کند. در صورت اسهال ناشی از عفونت باکتریایی، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند سیپروفلوکساسین یا مترونیدازول تجویز کند. در اسهال شدید، مصرف داروهای ضداسهال مانند لوپرامید می‌تواند دفعات دفع را کاهش دهد، اما در موارد ناشی از عفونت، باید با احتیاط مصرف شود.
۸. درمان اسهال در بارداری
درمان اسهال در بارداری باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شود تا از خطر کم‌آبی و عوارض احتمالی جلوگیری شود. توصیه می‌کند که مادران باردار برای جبران مایعات از دست‌رفته از محلول ORS، آب، دوغ کم‌نمک و مایعات شفاف استفاده کنند. اصلاح رژیم غذایی و مصرف غذاهای سبک و قابل‌هضم می‌تواند به کاهش علائم کمک کند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) اشاره می‌کند که مصرف پروبیوتیک‌ها در برخی موارد می‌تواند به بازگرداندن تعادل فلور روده کمک کند. استفاده از داروهای ضداسهال مانند لوپرامید در دوران بارداری باید تنها با تأیید پزشک انجام شود.
انواع اسهال کدامند؟
اسهال یکی از مشکلات شایع گوارشی است که می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی، بیماری‌های التهابی روده، مسمومیت غذایی، استرس و حتی مصرف برخی داروها ایجاد شود. این عارضه بر اساس عوامل مختلفی مانند مدت‌زمان، شدت و علت ایجاد آن به دسته‌های گوناگونی تقسیم میشود. شناخت انواع اسهال به درک بهتر علت بروز آن و انتخاب روش درمانی مناسب کمک می‌کند. در ادامه به بررسی انواع اسهال و ویژگی‌های هر یک می‌پردازیم.
۱. اسهال حاد
اسهال حاد به دفع مکرر مدفوع شل و آبکی گفته میشود که کمتر از ۱۴ روز طول می‌کشد و معمولاً ناشی از عفونت‌های ویروسی، باکتریایی یا انگلی، مسمومیت غذایی یا مصرف برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها است. شایع‌ترین علت اسهال حاد در سطح جهانی عفونت‌های ویروسی مانند نوروویروس و روتاویروس است. این نوع اسهال معمولاً خودمحدودشونده است و با مصرف مایعات کافی، محلول ORS و رعایت رژیم غذایی مناسب بهبود می‌یابد.
۲. اسهال مزمن
اسهال مزمن به دفع مکرر مدفوع شل و آبکی گفته میشود که بیش از ۴ هفته ادامه دارد و معمولاً به دلیل اختلالات گوارشی، سوءجذب مواد مغذی یا بیماری‌های التهابی روده ایجاد میشود. بر اساس مطالعات مؤسسه ملی سلامت (NIH)، شایع‌ترین علل اسهال مزمن شامل سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)، بیماری کرون، کولیت اولسراتیو، سوءجذب لاکتوز و عفونت‌های مزمن است. این وضعیت می‌تواند منجر به کم‌آبی بدن، کاهش وزن و کمبود مواد مغذی شود. درمان آن وابسته به علت زمینه‌ای است و ممکن است شامل اصلاح رژیم غذایی، مصرف پروبیوتیک‌ها، داروهای ضدالتهابی یا آنتی‌بیوتیک‌ها باشد.
۳. اسهال خونی چیست؟
اسهال خونی یک علامت هشداردهنده در مشکلات گوارشی است که می‌تواند ناشی از عفونت‌های شدید، بیماری‌های التهابی روده، یا آسیب‌های موضعی باشد. این وضعیت نباید نادیده گرفته شود، زیرا ممکن است نشان‌دهنده مشکلات جدی مانند کولیت اولسراتیو، بیماری کرون، عفونت‌های باکتریایی (مانند شیگلا، سالمونلا)، یا زخم‌های گوارشی باشد. در برخی موارد، اسهال مکرر می‌تواند باعث پارگی بافت و خونریزی مقعد شود. تشخیص دقیق اسهال خونی نیاز به بررسی پزشکی، آزمایش‌های مدفوع، و گاهی کولونوسکوپی دارد.
۴. اسهال چرب
اسهال چرب (Steatorrhea) نوعی اسهال مزمن است که به دلیل جذب ناقص چربی‌ها در روده رخ می‌دهد و معمولاً با مدفوع حجیم، بدبو، روغنی و شناور همراه است. این وضعیت می‌تواند ناشی از بیماری‌هایی مانند سوء جذب، نارسایی پانکراس، بیماری سلیاک، سندرم روده کوتاه یا مشکلات صفراوی باشد. افراد مبتلا ممکن است علاوه بر اسهال، علائمی مانند کاهش وزن، سوءتغذیه و کمبود ویتامین‌های محلول در چربی (A، D، E و K) را تجربه کنند. تشخیص و درمان این نوع اسهال نیازمند بررسی دقیق علت زمینه‌ای و اصلاح رژیم غذایی و درمان بیماری اصلی است.
۵. اسهال اسموتیک
اسهال اسموتیک (Osmotic Diarrhea) زمانی رخ می‌دهد که مواد محلول غیرقابل جذب در روده باعث جذب آب به داخل لومن روده شده و منجر به افزایش حجم و شل شدن مدفوع می‌شوند. این نوع اسهال معمولاً در اثر مصرف بیش از حد موادی مانند سوربیتول، لاکتولوز یا لاکتوز (در افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز) ایجاد میشود. همچنین، برخی بیماری‌های سوء جذب مانند سلیاک یا نارسایی پانکراس می‌توانند در بروز آن نقش داشته باشند. ویژگی بارز اسهال اسموتیک این است که با قطع مصرف ماده محرک، علائم آن بهبود می‌یابد. تشخیص دقیق نیاز به بررسی رژیم غذایی و آزمایش‌های مرتبط دارد.
۶. اسهال ترشحی
اسهال ترشحی (Secretory Diarrhea) زمانی رخ می‌دهد که روده به طور غیرطبیعی مقادیر زیادی آب و الکترولیت، مانند سدیم و کلرید، را به داخل لومن روده ترشح می‌کند که منجر به دفع مکرر و آبکی مدفوع میشود. برخلاف اسهال اسموتیک، این نوع اسهال با ناشتایی متوقف نمی‌شود. عوامل مختلفی مانند عفونت‌های باکتریایی (مانند وبا و E. coli)، برخی داروها، بیماری‌های التهابی روده، تومورهای ترشح‌کننده هورمون (مانند کارسینوئید) و اختلالات هورمونی (مانند سندرم زولیگر-الیسون) می‌توانند در بروز آن نقش داشته باشند. درمان این اسهال بستگی به علت زمینه‌ای دارد و شامل جایگزینی مایعات و الکترولیت‌ها برای جلوگیری از کم‌آبی بدن است.
۷. اسهال التهابی
اسهال التهابی (Inflammatory Diarrhea) به دلیل آسیب و التهاب دیواره روده رخ می‌دهد و معمولاً با دفع خون، مخاط یا چرک در مدفوع همراه است. این نوع اسهال اغلب در بیماری‌های التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو و بیماری کرون دیده میشود، اما می‌تواند ناشی از عفونت‌های باکتریایی مانند Shigella، Salmonella و Clostridioides difficile نیز باشد. علائم همراه ممکن است شامل درد شکمی، تب، کاهش وزن و نیاز مکرر به دفع مدفوع باشد. درمان بر اساس علت زمینه‌ای انجام میشود و ممکن است شامل آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضدالتهابی یا تغییرات رژیم غذایی باشد.
| نوع اسهال | علت اصلی | ویژگی‌ها | مثال‌ها و بیماری‌های مرتبط |
|---|---|---|---|
| اسهال حاد | عفونت‌های ویروسی، باکتریایی یا مسمومیت غذایی | ناگهانی شروع شده و کمتر از ۲ هفته طول می‌کشد | نوروویروس، سالمونلا، مسمومیت غذایی |
| اسهال مزمن | بیماری‌های زمینه‌ای گوارشی، سوءجذب یا داروها | بیش از ۴ هفته ادامه دارد | سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)، بیماری کرون، کولیت اولسراتیو |
| اسهال اسموتیک | وجود مواد غیرقابل جذب در روده که آب را به خود جذب می‌کنند | با ناشتایی بهبود می‌یابد | عدم تحمل لاکتوز، مصرف سوربیتول، سوء جذب کربوهیدرات |
| اسهال ترشحی | افزایش ترشح آب و الکترولیت‌ها از دیواره روده | با ناشتایی متوقف نمی‌شود | وبا، سندرم زولیگر-الیسون، برخی داروها |
| اسهال التهابی | التهاب و آسیب دیواره روده | مدفوع خونی، همراه با تب و درد شکمی | کولیت اولسراتیو، بیماری کرون، عفونت‌های باکتریایی مانند شیگلا و سالمونلا |
| اسهال چرب (استئاتوره) | سوء جذب چربی در روده | مدفوع روغنی، حجیم، بدبو و شناور | نارسایی پانکراس، بیماری سلیاک، مشکلات صفراوی |
| اسهال عفونی | ویروس‌ها، باکتری‌ها یا انگل‌ها | آبکی یا خونی، همراه با تب و تهوع | عفونت‌های ناشی از E. coli، سالمونلا، ژیاردیا |
| اسهال ناشی از داروها | مصرف برخی داروها | ممکن است آبکی یا شل باشد | آنتی‌بیوتیک‌ها، شیمی‌درمانی، ملین‌ها |
| اسهال مسافرتی | مصرف آب یا غذای آلوده در سفر | اسهال ناگهانی و شدید | عفونت با E. coli انتروتوکسیژنیک، ژیاردیا |
| اسهال عصبی (عملکردی) | استرس و اضطراب | بدون علت فیزیکی مشخص، اغلب مرتبط با استرس | سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) |
| اسهال ناشی از سوءجذب | اختلال در جذب مواد مغذی | کاهش وزن، مدفوع چرب و حجیم | بیماری سلیاک، نارسایی پانکراس، سندرم روده کوتاه |
| اسهال ناشی از پرکاری تیروئید | افزایش حرکات روده به دلیل هورمون‌های تیروئیدی | مدفوع شل و افزایش دفعات دفع | پرکاری تیروئید (هیپرتیروئیدیسم) |
عوارض اسهال کدامند؟
عوارض اسهال بسته به شدت، مدت‌زمان و علت زمینه‌ای آن متفاوت است، اما در موارد شدید می‌تواند خطرناک باشد. مهم‌ترین عوارض اسهال شامل موارد زیر است:
▪ کم‌آبی بدن (دهیدراسیون): از دست دادن بیش از حد مایعات و الکترولیت‌ها که می‌تواند منجر به ضعف، سرگیجه، افت فشار خون و حتی نارسایی کلیوی شود.
▪ اختلالات الکترولیتی: کاهش سدیم، پتاسیم و کلرید که ممکن است باعث ضعف عضلانی، آریتمی قلبی و تشنج شود.
▪ سوءتغذیه: در اسهال مزمن، سوءجذب مواد مغذی منجر به کاهش وزن، ضعف سیستم ایمنی و کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی میشود.
▪ آسیب به روده: در موارد التهابی یا عفونی شدید، ممکن است باعث زخم، خونریزی و افزایش خطر سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) شود.
▪ عفونت‌های شدید: اسهال عفونی درمان‌نشده ممکن است به سپسیس (عفونت گسترده در بدن) منجر شود.
۴.۷ (۱۷۵۹ نظر)۴.۸ (۱۵۷۶ نظر)۴.۷ (۱۰۸۵ نظر)۴.۹ (۶۳۱ نظر)۴.۴ (۷۱۰ نظر)۴.۸ (۶۱۳ نظر)نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
اسهال یک مشکل شایع گوارشی است که می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند عفونت‌ها، بیماری‌های التهابی، عدم تحمل غذایی یا استرس باشد. در بیشتر موارد، با مصرف مایعات، رعایت رژیم غذایی مناسب و استراحت، علائم آن بهبود می‌یابد، اما در برخی شرایط، اسهال می‌تواند نشانه یک بیماری جدی‌تر باشد. اگر اسهال شما شدید، طولانی‌مدت است یا با علائمی مانند کم‌آبی، تب یا وجود خون در مدفوع همراه شده است، بهتر است هرچه زودتر با پزشک مشورت کنید. برای بررسی دقیق و دریافت درمان مناسب، می‌توانید همین حالا به صورت آنلاین نوبت حضوری ازمتخصص گوارش یا بهترین متخصص داخلی از دکترتو رزرو کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
چهنوع آزمایش estool باید براب کسی که حدود ۲۵ روز extool شل دارد نوشته بشود؟ و چه آزمایش خون یا بررسی دیگری بایدنوشته شود؟ لطفا آن مواردی که بررسی شود را بفرمایید
سلام دوست عزیز
آزمایش مدفوع شامل stool OB/ stool OP/ stool culture می باشد که بررسی مدفوع از نظر باکتری و عفونت و خون مخفی می باشد.
سلام خسته نباشید ببخشید من یک ماه و خورده ای میشه که هر شب با دل پیچه و اسهال بیدار میشم و اصلا دلیلش رو نمیدونم
تا دستشویی نرم آروم نمیشم
باید چکار کنم خسته شدم قبلا اینجوری نبودم
سلام همراه گرامی
برای این مشکلتون می تونین به متخصص داخلی مراجعه کنین:
لیست متخصصین داخلی
جواب
سلام خواستم راهنماییم کنید که بروز اسهال طولانی مدت میتونه دلیلش ایدز باشه؟
اسهال تیره هست واحساس ضعف دارم
سلام سه روز اسهال هستم وهنوز تموم نشده ونگران هستم مشکل جدی داشته باشمم لطفا راهنماییم کنید
سلام
در صورتی که اسهال به رنگ قیر هست، لازمه که مراکز درمانی مراجعه کنین تا از نظر خونریزی گوارشی بررسی بشین.
در دو هفته پيش مدت دو روز إسهال داشتم چه بايد بكنم
از مکمل های پروبیوتیک استفاده کنید
ولی در صورت تکرار اسهال
و مخصوصا بی حالی
حتمن به پزشک مراجعه نمایید
متخصص گوارش و کبد
سلام خسته نباشید
از ابتدای سال حدود ۱۲ فروردین دخترم که ۱۳ سالشه دچار اسهال شدید و حالت تهوع و دل پیچه شد که بعد از سه روز خوب شد
حدود دهم اردیبهشت دوباره همه علائم و داشت و همچنین اسهال شدید که پیش پزشک بردم و سرم و چند تا آمپول و قرص دادند و سریع خوب شد
دوباره امروز صبح دچار اسهال و حالت تهوع شده
میشه راهنمایی کنید چکارکنم؟
احتمال داره خطرناک باشه؟
سلام همراه گرامی
ممکنه دچار عفونت گوارشی شده باشن یا مسمومیت غذایی
لازمه قرص ضدتهوع و ضداسهال هم مصرف کنن
۶ماه از کوروناگرفتنم گذشته و و۶ماه که اسحال و درد شکمی دارم ؟!!!
سلام دوست عزیز
گاهی علامت های باقی مانده کرونا ۶ ماه تا ۱ سال طول میکشه ولی اسهال طول کشیده نشان از مشکل جدی در سیستم گوارش شماست. اسهال باعث دفع آب زیاد از بدن و بهم خوردن تعادل مواد معدنی و الکترولیت ها میشه. توصیه میکنم هر چه سریعتر از متخصص گوارش جهت ویزیت نوبت بگیری.
متخصص گوارش
سلام ببخشید دختر منم ۱۴ سالشه و همین مشکل رو داره دختر شما خوب شد؟
سلام سه ماه پیش کرونا گرفتم واسهال شدم چند بار دکتر رفتم وبا خوردن دارو خوب نشدم بعد رفتم دکتر گوارش داروی پنتوس ومترونیدازول وکلدنیوم سی بهم داد که با مصرف ان یک هفته خوب شدم ودوباره مدفوعم به حالت شل برگشت و رنگ زرد دارد لطفا راهنمایی کنید چکار کنم
سلام همراه گرامی
متاسفانه یکی از مشکلاتی که بعد از بهبودی از بیماری کرونا در بیماران دیده میشه، اسهال طولانی مدت هست. می‌تونین از داروهای قبلی دوباره استفاده کنین.
سلام من اویل تابستان کرونا گرفتم و بعد از خوب شدن اسهال گرفتم و حتی آزمایش دادم گفتن عوارض کرونا س اما من حالا مدت ۹مال اسهال روان حتی بعضی مواقع همراه با شکم درد و هضم ناقض غذا مواج میشم لطفا راهنمای کنید ممنون
سلام دوست عزیز
می‌تونین از داروهایی مثل لوپرامید برای درمان اسهال کمک بگیرین.
سلام دکتر من ۱۸ سالمه ۴روز پیش حالت تهوع دل پیچه شدید ضعف و بی‌حالی بی اشتهایی وسرگیجه وسوزش بین ناف و معده داشتم و اسهال بسیار شدید رفتم دکتر گفتن ویروس گوارشی هست دارو دادن اثر نکرد دارو هارو قطع کردم با دارو گیاهی درمان شد ولی اسهال من خوب نشده و بین ناف و معده یه درد و سوزش میگیره که باعث میشه حالم بد بشه و خیلی ببخشید اسهال من خیلی رقیق شده من چیکار کنم حالا با دارو میشه درمان کرد اگه میشه من بچه شیرخواره دارم یه دارویی بگین ضرر نداشته باشه واسش یا باید رفت پیش دکتر…. تشکر
سلام
اگه اسهالتون به این شکل هست که فقط آب دفع میکنین لازمه به مراکز بهداشت مراجعه کنین تا آزمایش مدفوع بدین که رایگان هم هست. برای کنترل اسهال از لوپرامید کمک بگیرین.
سلام خسته نباشین من دو ماه بیش دچار اختلالات گوارشی اعم از حالت تهوع و استفراغ ، اسهال ، مدفوع شل و مخاط دار ، افزایش باد معده و روده ، درد خفیف و کوتاه مدت در ناحیه شکم و معده ، سوزش سر دل و طمع تلاخ دهان و …. شدم الان حدودا دو هفتس که علائم خوب شدن بجز اسهال ، اسهال مزمن و بعضی وقتا هم خیلییی آبکی و بی رنگ ، مشکلم چی میتونه باشه
سلام دوست عزیز
می‌تونین از داروهایی مثل لوپرامید و دیفنوکسیلات استفاده کنین.
با سلام بنده مرد و ۵۱ ساله مدت یک ساله که در صورت سرد برداشتن بدنم ( حتی شستن دست با آب سرد یا باد سرد به صورت خوردن در فصل گرما با کولر ماشین یا ماست و نوشیدنی سرد خوردن) سریعا دچار ورم کردن شکم میشم و اسهال و نفخ شدید می گیرم . یعنی در واقع همون کاری رو که کلیه ها موقع سرما انجام میدن و با تنگ شدن عروق آب بدن را از طریق ادرار دفع می کنند در من از طریق ادرار و مدفوع( حتی اگه یبوست داشته باشم اون لحظه ) انجام میشه و شکمم چنان برآمده میشه که کاملا مشهوده و اگه در روز ۱۰ بار هم سرد بردارم همین وضعیت ادامه داره چندین بار به پزشک مراجعه کرده و آزمایش دادم که آزمایشات همه سالم بوده الان به من میگن باید سی تی اسکن اندوسکوپی و کولونوسکوپی بشی . البته یکی به من گفته دچار سندرم روده تحریک پذیرهستی و درمان خاصی نداره و باید مدارا کنی . آیا سیتی و اندوسکوپی می تونه کمک کنه و آیا این بیماری من که نشانه هاش منحصر بفرده درمان خاصی داره ؟ باسپاس
سلام دوست عزیز
لازمه که آزمایشات درخواستی انجام بشن تا علت علائم شما مشخص بشه.
در مورد سندروم روده‌ی تحریک پذیر می‌تونین در مجله‌ی سلامت دکترتو اطلاعات لازم رو کسب کنین:
سندروم روده‌ی تحریک پذیر
سلام من یک سال پیش خارش مقعد گرفتم بعد از چند وقت فهمیدم ک انگله. یه قرص که شامل ۲ تا دونه بود رو به فاصله یک هفته مصرف کردم حدود ۴ ۵ ماهی خبری از سوزش مقعد یا دیده شدن در مدفوع نبود ولی دوباره الان سوزش مقعد همراه مدفون خونی دارم نظر شما چیه دکتر
سلام دوست عزیز
در مورد مدفو خونی می‌تونین در مجله‌ی سلامت دکترتو اطلاعات لازم رو کسب کنین:
مدفوع خونی
باسلام همسر م پنجاه ساله خان داريك ماه پيش به علت درد عمقي مفصل ران دوعدد شياف ديكلو فناك استفاده كرد بعداز يك روز دچار اسهال ابكيب به تعداد چهار بار درروز بدونه دردشكم وعلاىم زورپيچ شد با استفاد از قرص سيپرو فلوكساسين دوهفته ودر اخرين دفع اسهالي حالت دفع موكوسي با رگه هاي خوني داشت وبعداز ان علاىم بهبود تسبي داشت ومجددا با خوردن يك ليوان اب هويج از چند روز قبل بعد از بيدار شدن از خواب احساس دفع سريع دارد دفع كاملا ابكي وشل مي باشد رتا چهار بار درروز ديده مي شود نه كاهش ورن داشته ونه دلدرد واضح ضمنا دراين مدت سبزيجات خام وفذاي سرخ كردني نخورده واز انتي اسيد هم استفاده نمي كند
سلام دوست گرامی
برای بهبود اسهال می‌تونین از داروهایی مثل لوپرامید استفاده کنین. مایعات زیاد مصرف کنین. در صورت عدم بهبودی به متخصص داخلی مراجعه کنین:
لیست متخصصین داخلی
سلام، بنده حدودا ۱۵۰ روزه که دچار اسهال شدم گاهی بهتر میشه و گاهی بدتر در کل اسهالن، سه بار به پزشک عمومی مراجعه کردم، دارو نوشتن ولی بیفایدس، خواستم‌بدونم دلیل این چی میتونه باشه؟
سلام دوست عزیز
لازمه که برای این مشکلتون به متخصص گوارش مراجعه کنین:
لیست متخصصین گوارش
سلام منم دقیقا همین مشکل و دارم و نمیدونم باید چیکار کنم شما جواب گرفتید؟مشکلتون حل شد؟
سلام همراه گرامی
برای درمان مشکلتون می تونین از متخصص داخلی کمک بگیرین:
لیست متخصصین داخلی
سلام مادرم ۶۰ سالشه حدود یه ماهی هست که اسهال داره درروز یک بارحداقل همراه باد زیاد شکم درد داره دکتر عمومی هم بردم آزمایش خون ادرار ومدفوع هم گرفتن ولی خوب نمیشه نبات و..استفاده کرده ولی خوب نمیشه ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام دوست عزیز
نیازه ایشون رو متخصص گوارش ویزیت کنند و جهت ایشون کلونوسکوپی انجام بشه. در سنین بالا اسهال مداوم پیامد خوبی نداره و علامت جدی بیماری هست. مصرف مایعات بیشتر باشه که با دفع زیاد مایعات در اسهال دچار شوک نشوند.
فوق تخصص گوارش