سل و پاسخ به سوالات در مورد مهم ترین بیماری عفونی جهان

آنچه در این مقاله می‌خوانید

سل یک بیماری عفونی است که شایع‌ترین نوع آن سل ریوی است. بنابراین از انواع بیماری‌های ریوی شمرده می‌شود که می‌توانند بسیار خطرناک باشد. سل درمان دارد و می‌توان آن را از روش‌های مختلف تشخیص داد.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

سل و پاسخ به سوالات در مورد مهم ترین بیماری عفونی جهان

CDC تخمین می‌زند که یک سوم جمعیت جهان به بیماری سل آلوده باشند که منجر به حدود ۱/۳ میلیون مرگ در سال می‌شود. حدود ۶۰ درصد از کل افراد آلوده به سل در هند، اندونزی، چین، نیجریه، پاکستان و آفریقای جنوبی زندگی می‌کنند.

اگر با این بیماری و یا علائم آن مواجه شدید باید با متخصص ریه مشورت کنید. دکتر ریه می‌تواند برای درمان و جستجوی علائم شما را معاینه و بررسی کند. در دکترتو می‌توانید با بهترین پزشکان متخصص ریه یا دکتر عفونی در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.

سل چیست؟

سل به انگلیسی Tuberculosis یک بیماری عفونی و از جمله بیماری های ریه است که به وسیله‌ی باکتری به نام مایکوباکتریوم توبرکلوزیس (یا باکتری سل) ایجاد می‌شود و چندین ارگان را درگیر می‌کند. سل شایع‌ترین علت مرگ‌و‌میر ناشی از بیماری‌های عفونی در سراسر جهان است. طبق آمارهای موجود، حدود ۱۰ میلیون نفر در سراسر جهان در سال ۲۰۱۷ به سل مبتلا بودند که بیشتر این افراد به فرم سل نهفته آلوده بوده‌اند. با توجه به آمارهای منتشر‌شده از سوی WHO و CDC، حدود ۱/۳ میلیون نفر در سراسر جهان بر اثر سل فوت کردند.

طبق نظر محققان، سل یک مقلد بزرگ است، زیرا می‌تواند علائم بسیاری از بیماری‌های دیگر را تقلید کند. شایع‌ترین محل درگیری در سل (حدود ۸۵ درصد) دستگاه تنفسی است، اگرچه ممکن است سایر قسمت‌های بدن را نیز آلوده کند. انسان تنها میزبان شناخته‌شده‌ی باکتری سل است.

جالب است بدانید، وزارت بهداشت برای کنترل بیماری سل، تمام آزمایشات تشخیصی و درمان این بیماری را کاملا رایگان در اختیار افراد قرار‌داده‌است. برای تشخیص و درمان بیماری سل نیازی به پرداخت هیچ هزینه‌ای نیست. افراد مشکوک به سل می‌توانند برای غربالگری و درمان این بیماری، به مراکز بهداشت و درمان مراجعه کنند.

آیا می‌دانستید تشخیص و درمان بیماری سل در ایران، کاملا رایگان است؟

سل استخوانی یعنی چه؟

Bone tuberculosis یا سل استخوانی به بیماری گفته می‌شود که در آن باکتری از ریه‌ها خارج شده و در استخوان‌ها جای گرفته است. معمولا باکتری سل از طریق غدد لنفاوی و سیستم لنف از ریه‌ها به بخش‌های دیگر بدن راه پیدا کرده است. سل استخوانی از موارد نادر و خطرناک است.

سل استخوانی یعنی چه؟
Bone tuberculosis یا سل استخوانی به بیماری گفته می‌شود که در آن باکتری از ریه‌ها خارج شده و در استخوان‌ها جای گرفته است.

میزان شیوع سل در چه کشورهایی بالاست؟

مناطقی از جهان با میزان بالای سل شامل کشورهای زیر هستند:

  • آفریقا (به ویژه آفریقای جنوبی و صحرای بزرگ آفریقا و غرب آفریقا)
  • جنوب آسیا (کشورهایی از جمله هند، پاکستان، اندونزی و بنگلادش)
  • روسیه
  • چین
  • آمریکای جنوبی
  • منطقه غرب اقیانوس آرام (از جمله ویتنام، کامبوج و فیلیپین)

علائم سل چیست؟

در صورت تجربه‌ی هر یک از علائم زیر به نزدیک‌ترین مرکز بهداشت مراجعه کنید. علائم بالینی کلاسیک و علائم سل ریوی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

دائم سرفه می‌کنی؟ فکر می‌کنی سل گرفتی؟

همین حالا از متخصص مشاوره بگیر!

علائم سل خارج ریوی چیست؟

سل به انواع خارج ریوی نیز طبقه‌بندی می‌شود و اغلب علائم غیر اختصاصی را ایجاد می‌کند. انواع خارج ریوی سل عبارتند از:

  • سل اسکلتی (بیماری پوت نیز نامیده‌می‌شود): باعث ایجاد درد ستون فقرات، سفتی کمر و فلج می‌شود.
  • مننژیت سلی: سردرد (از نظر طول متغیر بوده اما مداوم است)، تغییرات ذهنی و کما از علائم آن است.
  • آرتروز سلی: معمولا درد در یک مفصل ایجاد می‌شود که شایع‌ترین مفاصل درگیر، ران و زانو هستند.
  • سل ادراری: از علائم این نوع سل می‌توان به سوزش ادرار، درد پهلو، افزایش دفعات ادرار (تکرر ادرار)، وجود توده یا گرانولوم، اشاره کرد.
  • سل دستگاه گوارش: مشکل در بلع، زخم‌های غیر التیام بخش، درد شکم، سوء جذب، اسهال و اسهال خونی، از علائم این نوع سل است.
  • سل ارزنی یا سل میلیاری: نامگذاری این نوع سل، به علت وجود تعداد زیادی گره‌های کوچکی است که در اندام‌ها گسترده هستند و به بذر ارزن شباهت دارند.
  • سل پلور: باعث تجمع مایع در ریه می‌شود.
  • سل مقاوم به چند دارو (MDR TB): در بیماران آلوده به باکتری سل که به داروهای متعدد مقاوم هستند، دیده می‌شود.
  • سل مقاوم به درمان: بیماران آلوده به باکتری سل که در برابر برخی از موثرترین داروهای ضد سل مقاوم هستند.
  • سل پنیری یا کازئوس: بافت نکروتیک یا مرده که به ارگانیسم‌های سل آلوده است، ظاهری نرم، خشک و پنیری دارد.

علائم سل نهفته کدامند؟

هر فردی که به میکروب سل (سل نهفته) آلوده باشد، علائم سل فعال را تجربه نمی‌کند. افرادی که در معرض خطر بالای ابتلا به بیماری سل فعال هستند، افرادی هستند که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، از جمله:

  • نوزادان و کودکان خردسال
  • افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت یا بیماری کلیوی
  • افراد مبتلا به HIV و AIDS
  • افرادی که پیوند اعضا داشته‌اند.
  • بیماران سرطانی که تحت شیمی‌درمانی هستند.
  • افرادی که داروهای خاصی برای اختلالات خود ایمنی مانند آرتریت روماتوئید یا بیماری کرون دریافت می‌کنند.
علائم سل نهفته کدامند؟
سل می‌تواند علائم بسیاری از بیماری‌های ریوی را تقلید کند.

مدت دوره کمون و دوره انتقال سل چقدر است؟

دوره‌ی کمون ممکن است از حدود ۲ تا ۱۲ هفته متغیر باشد. فرد ممکن است به صورت طولانی مدت ناقل باقی بماند و باکتری‌های زنده‌ی سل در خلط وجود داشته‌باشند. زمانی که فرد چندین هفته تحت درمان مناسب نباشند، می‌تواند ناقل باقی بماند.

با‌این‌حال، برخی از افراد ممکن است آلوده باشند اما سیستم دفاعی بدن آن‌ها، عفونت را سرکوب کرده و سال‌ها بعد علائم سل را تجربه‌کنند. برخی افراد نیز هرگز علائمی مشاهده نمی‌کنند و بیماری را انتقال نمی‌دهند.

باکتری سل از طریق سطوح مانند حمام و دستشویی مشترک، بوسه، خمیردندان، دست دادن با شخص مبتلا، غذا یا نوشیدنی، منتقل نمی‌شود.

بیماری سل چگونه به وجود می آید؟ (علت سل چیست؟)

آیا می‌دانید که چگونه به بیماری سل مبتلا می‌شوید؟ در این مطلب با ما همراه باشید تا با نحوه چگونگی ابتلا به سل آشنا شوید. زمانی که شما قطرات آلوده به باکتری توبرکلوز را که از یک شخص آلوده در هوا شناور هستند، تنفس می‌کنید، به بیماری سل مبتلا می‌شوید. باکتری‌های توبرکلوز بیشتر به ریه‌ها علاقه نشان می‌دهند و معمولا این عضو را درگیر می‌کنند. اما تنها بخشی از بدن که درگیر سل می‌شود، ریه‌ها نیستند و معمولا بخش‌های مختلف شکم هم می‌توانند درگیر این بیماری شوند. پس نمی‌توان گفت که سل تنها یک بیماری ریوی است. بلکه می‌توان گفت که شایع‌ترین نوع سل، سل ریوی است.

سل یک بیماری مسری است و می‌تواند توسط قطرات تنفسی هنگام عطسه و سرفه و یا تماس با خلط، به دیگران منتقل شود.

علت سل چیست؟
سل توسط یک باکتری ایجاد می‌شود.

عوامل خطر ابتلا به سل کدامند؟

  • عوامل خطر زیادی برای ابتلا به سل وجود دارد. گرچه سل به راحتی شیوع پیدا نمی‌کند، اما معمولا بین افرادی که در تماس نزدیک با یکدیگر هستند، با هم کار یا زندگی می‌کنند، شیوع پیدا می‌کند.
  • گروه خاصی از افراد در معرض خطر زیادی هستند مانند افرادس که در بیمارستان‌ها و سایر مناطقی که ممکن است افراد آلوده به سل در آنجا زندگی کنند مانند زندان‌ها، خانه‌های سالمندان و محل‌های نگهداری از بیماران اچ‌آی‌وی.
  • ارتباط نزدیک با مصرف‌کنندگان مواد مخدر یا افراد مبتلا به عفونت سل شناخته‌شده، احتمال ابتلا به سل را افزایش می‌دهد.

سایر عوامل خطری که فرد را در معرض خطر ابتلا به سل قرار می‌دهند، شامل موارد زیر هستند:

  • مسافرت به مناطقی که شیوع سل در آن‌ها بالا است.
  • کودکان و سالخوردگانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
  • بیماران مبتلا به عفونت HIV
  • سوءمصرف مواد مخدر، به ویژه مصرف مواد مخدر تزریقی
  • مصرف دخانیات و دود سیگار خطر ابتلا به سل را افزایش می‌دهد. این عوامل همچنین درمان بیماری را دشوارتر کرده و احتمال بازگشت آن پس از درمان را نیز بیش‌تر می‌کنند.
  • افرادی که برای زندگی و کار بیش از ۳ ماه در منطقه‌ای با شیوع بالای سل، زندگی کرده باشند.
  • بیماران مبتلا به سرطان سر و گردن
  • بیمارانی که پیوند عضو شده‌اند.
  • افراد مبتلا به دیابت
  • بیماری کلیوی
  • افرادی که داروهای سرکوب‌کننده‌ی سیستم ایمنی دریافت می‌کنند. مانند داروهایی که برای درمان سرطان، روماتیسم مفصلی، بیماری کرون، پسوریازیس و لوپوس استفاده می‌شوند.
  • سیلیکوز؛ نوعی بیماری ریوی که بر اثر استنشاق ذرات غبار سیلیس ایجاد می‌شود.

آیا سل مسری است؟

سل یک بیماری مسری است و می‌تواند توسط قطرات تنفسی که هنگام عطسه و سرفه در هوا پخش می‌شوند و تماس با خلط، به دیگران منتقل شود. بنابراین تماس نزدیک با افراد آلوده به این بیماری، می‌تواند فرد را مبتلا کند. شیوع سل، بیش‌تر در مکان‌های شلوغ و پر ازدحام رخ‌می‌دهد. البته، ابتلا به سل آسان نیست. معمولا فرد باید مدت زمان طولانی را در اطراف بیمار مبتلا به سل که مقدار زیادی باکتری در ریه‌های خود دارد، قرار بگیرد.

باکتری سل روی سطوح رشد نمی‌کند. به همین دلیل این بیماری از طریق حمام و دستشویی مشترک، بوسه، خمیردندان، دست‌دادن با شخص مبتلا، غذا یا نوشیدنی، منتقل نمی‌شود.

راه های انتقال بیماری سل از طریق تنفس است
شما با تنفس قطرات آلوده به باکتری توبرکلوز شناور در هوا می‌توانید به بیماری سل مبتلا می‌شوید.

سل چگونه تشخیص داده می شود؟ (تست سل)

قبل از انجام هرگونه تستی، پزشک مواردی مانند بررسی سابقه‌ی بیماری‌های قبلی و معاینه‌ی فیزیکی را انجام می‌دهد.

۱. آزمایش خلط

از آنجا که سل می‌تواند نهفته یا فعال باشد، تشخیص قطعی سل با استفاده از کشت خلط انجام می‌شود. دریافت جواب این تست، ۴ تا ۸ هفته به طول می‌انجامد.

۲. تست سل یا تست مانتو

تست پوستی سل که اصطلاحا به آن تست پوستی توبرکولین یا PPD نیز گفته‌می‌شود، آزمایشی است که برای تعیین اینکه آیا کسی سیستم ایمنی بدن در مقابل باکتری مسبب سل، پاسخ ایمنی ایجاد‌کرده‌است یا خیر.

این آزمایش شامل تزریق توبرکولین (عصاره‌ی‌ ساخته‌شده از باکتری از‌بین‌رفته) به پوست است. در حدود ۴۸ تا ۷۲ ساعت پس از تزریق، پوست از نظر ورم بررسی می‌شود. اگر در محل تزریق PPD روی پوست، جوشی با اندازه‌ی بیش از ۵ میلی‌متر ایجاد‌شده‌باشد، تست مثبت تلقی می‌شود.

در افرادی که اکنون مبتلا به سل هستند، افرادی که در گذشته در معرض آن بوده باشد یا افرادی که واکسن ب‌ث‌ژ علیه سل دریافت کرده‌باشند، پاسخ تست می‌تواند مثبت باشد.

این آزمایش می‌تواند نتایج مثبت کاذب داشته‌باشد (به خصوص در افرادی که با واکسن ب‌ث‌ژ برای سل واکسینه شده‌اند). نتایج منفی کاذب می‌تواند در بیمارانی که نقص ایمنی دارند، ایجاد شود.

متن انگلیسی:
«A technician injects a small amount of fluid into the skin of your lower arm. After 2-3 days, they’ll check for swelling in your arm. You might get this test more than once.»
ترجمه متن:
«یک متخصص مقداری مایع را در زیر پوست بازوی شما تزریق می‌کند و بعد از ۲-۳ روز ورم پوست شما بررسی می‌شود. ممکن است این تست را بیش از یکبار انجام دهید.»

به نقل از webmd

۳. آزمایش خون

برای تایید یا رد سل پنهان یا فعال ممکن است از آزمایش خون استفاده شود. در این آزمایشات از فناوری پیشرفته‌ای برای اندازه‌گیری واکنش سیستم ایمنی بدن در برابر باکتری سل استفاده شده‌است.

علاوه بر این، ممکن است از یک آزمایش PCR (واکنش زنجیره‌ای پلیمراز) برای شناسایی آنتی‌ژن‌های سطح باکتری سل استفاده‌شود.

۴. آزمایشات تصویربرداری از ریه

آزمایش دیگر، عکس اشعه‌ی ایکس از قفسه‌ی سینه و سی‌تی‌اسکن ریه است که می‌تواند شواهدی از عفونت ریه را نشان‌دهد.

از سرفه‌های مزمن کلافه شدی؟ همین حالا از دکتر مشاوره بگیر!

درمان سل چیست؟ (آیا بیماری سل درمان دارد ؟)

سل یک بیماری قابل درمان است. همه‌ی افراد مبتلا به سل، بدون توجه به فعال یا نهفته‌بودن بیماری، به درمان نیاز دارند. مصرف آنتی‌بیوتیک برای یک دوره‌ی ۶ تا ۹ ماهه می‌تواند این بیماری را از بین ببرد. چندین آنتی بیوتیک مختلف برای درمان این بیماری استفاده‌می‌شود زیرا برخی از اشکال سل در برابر آنتی‌بیوتیک‌های خاصی مقاوم هستند.

درمان سل به نوع عفونت سل و حساسیت دارویی باکتری بستگی دارد. برای درمان سل، از داروی ضد‌سل استفاده می‌شود. این داروها عبارتند از:

آنتی‌بیوتیک‌های تزریقی مانند:

  • آمیکاسین
  • کاپرئومایسین
  • کانامایسین
  • بداکویلین
  • اتیونامید
  • و اسید پارا آمینو سالیسیلیک

از دیگر داروهایی هستند که در درمان سل موثر می‌باشند. این داروها می‌توانند بر عملکرد کبد تاثیر بگذارند. بنابراین افرادی که از داروهای سل استفاده می‌کنند باید از علائم آسیب کبدی مطلع باشند که عبارتند از:

  • کاهش اشتها
  • تیره‌شدن ادرار
  • تب که بیش از ۳ روز طول بکشد
  • حالت تهوع یا استفراغ غیرقابل توضیح
  • زردی چشم یا پوست
  • و درد شکم.

در صورت مشاهده‌ی هر یک از این علائم بلافاصله به دکتر ریه یا دکتر عفونی خود اطلاع دهید. ضمن استفاده از این داروها، باید با آزمایش خون مکرر، عملکرد کبد خود را نیز بررسی کنید. اگر به فرمی از سل که در برابر دارو مقاوم است آلوده شده‌باشید، ممکن است به درمان با ۶ داروی مختلف یا بیشتر، نیاز داشته‌باشد.

آیا بیماری سل درمان دارد ؟
سل یک بیماری قابل درمان است.

آیا سل انواع مختلفی دارد؟

انواع مختلفی از بیماری سل وجود دارد، اما به ۲ نوع اصلی فعال یا پنهان طبقه‌بندی می‌شود:

  • سل فعال زمانی است که بیماری به طور فعال علائم ایجاد می‌کند و می‌تواند به افراد دیگر نیز منتقل شود.
  • سل نهفته زمانی است که فرد به باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس آلوده است، اما باکتری‌ها علائمی ایجاد نمی‌کنند. معمولا به دلیل سرکوب رشد و گسترش باکتری توسط سیستم ایمنی بدن، این فرم از سل ایجاد می‌شود. در این نوع باکتری سل در خلط وجود ندارند و افراد مبتلا به سل نهفته معمولا باکتری سل را به دیگران منتقل نمی‌کنند. سل نهفته شبیه عفونت آبله مرغان است که خاموش می‌ماند و ممکن است سال‌ها بعد دوباره فعال شود و باعث بیماری زونا شود. اگر سیستم ایمنی بدن از کار بیفتد، باکتری‌ها مجددا فعال شده و رشد می‌کنند، که منجر به سل فعال می‌شود که مسری بوده و قابل انتقال به دیگران است.

عکسبرداری از قفسه‌ی سینه در فرد مبتلا به سل نهفته، هیچ علائمی را نشان نمی‌دهد. اما آزمایش خون یا تست پوستی سل می‌تواند وجود باکتری در بدن را نشان دهد.

طبق معیار دیگری، بر اساس ارگانی از بدن که توسط باکتری سل آلوده می‌شود، می‌توان این بیماری را دسته‌بندی کرد.

  • سل ریوی به طور عمده سیستم تنفسی (ریه‌ها) را آلوده می‌کند، در واقع باکتری‌های سل ترجیح می‌دهند به ارگان‌هایی حمله کنند که به خوبی اکسیژن دریافت می‌کنند، به عنوان مثال ریه‌ها، کلیه‌ها و استخوان‌ها.
  • سل پوستی باعث ایجاد علائم پوستی می‌شود.
  • در‌حالی‌که سل میلیاری یا ارزنی، قسمت‌های کوچک آلوده‌ای (ضایعات یا گرانولوم با اندازه‌ی حدود ۱ تا ۵ میلی متر) را در سراسر اندام‌های بدن، ایجاد می‌کند.

واکسیناسیون سل وجود دارد؟ (واکسن سل)

بله. برای پیشگیری از ابتلا به سل از واکسن BCG استفاده می‌شود و بسیار موثر است:

  • واکسن ب‌ث‌ژ، از ابتلا به سل جلوگیری ‌می‌کند. این واکسن به نوزادان، کودکان و بزرگسالان زیر ۳۵ سال که خطر ابتلا به سل در آن‌ها بالا است، تزریق می‌شود.
  • واکسن ب‌ث‌ژ، به طور معمول در افراد بالای ۳۵ سال تزریق نمی‌شود، زیرا هیچ مدرکی دال بر اثربخشی این واکسن برای افراد در این گروه سنی وجود ندارد.
علتعلائمدرمان
باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیسخس خس سینهدارو درمانی
—-خلط خونیدرمان علامتی
—-سرفه مزمناستراحت
—-تنگی نفسخوردن مایعات
—-تعریق شبانه—-
علت‌ها، درمان و علائم بیماری سل

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

در صورتیکه هر یک از علائم نامبرده را داشتید، به متخصص ریه یا دکتر عفونی مراجعه کنید و برای درمان مشکل خود اقدام کنید. علائمی که ممکن است نشان‌دهنده‌ی بیماری سل باشند شامل موارد زیر هستند؛

  • تب
  • عرق شبانه
  • سرفه مزمن که که بیش از ۳ هفته طول بکشد
  • خلط خونی
  • کاهش یا از‌دست‌دادن اشتها
  • کاهش وزن یا کاهش حجم عضله
  • خستگی یا بی‌حالی
  • درد قفسه سینه
  • تنگی نفس
  • تورم غدد لنفاوی
  • پنومونی یا ذات الریه

با دیدن این علائم بهتر است که از دکتر ریه نوبت بگیرید. برای اینکار می‌توانید وارد سایت نوبت‌دهی آنلاین دکترتو شوید و با جستجوی تخصص ریه در شهر مورد نظر خود از بهترین دکتر ریه نوبت بگیرید. همچنین می‌توانید از مشاوره آنلاین متخصص عفونی یا مشاوره آنلاین دکتر متخصص ریه هم استفاده کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!

پرسش‌های متداول

خیر. افرادی که به آنمی سیکل سل مبتلا هستند، سل نمی‌گیرند.

خوشبختانه این بیماری درمان دارد و با وجود اینکه نام ترسناکی دارد می‌توانید با درمان به موقع و مراجعه به متخصص ریه به درمان آن بپردازید. برای درمان این بیماری باید دوره‌های دارویی (آنتی بیوتیک تراپی) طولانی مدت تجویز شود و بیمار در تمام طول مدت بیماری و درمان تحت نظر دکتر ریه باشد.
برای درمان این بیماری معمولا از انواع خاص آنتی بیوتیک استفاده می‌شود زیرا یک بیماری خاص بوده و نسبت به درمان مقاومت زیادی نشان می‌دهد. در بالا به داروهای سل اشاره کردیم.
گاهی درمان با ۶ داروی مختلف انجام می‌شود. در تمام طول مدت درمان باید بررسی کبد و کلیه انجام شود تا دارو درمانی به آنها آسیبی نرساند.

گاهی ممکن است که باکتری توبرکلوز روده‌ها را آلوده کند و فرد (یا دام‌ها) به سل روده‌ای مبتلا شوند. هنگامی که شما به سل روده مبتلا می‌شوید، ممکن است که علائم زیر را از خود نشان دهید؛
• گاهی به شدت تب می‌کنید و عرق ریزی دارید.
• معمولا بیماری که به سل روده‌ای مبتلا است، اشتهای خود را از دست می‌دهد.
• مشکلات دفع و اجابت مزاج پیدا می‌کند و اسهال و یبوست در او دیده می‌شود.
• ممکن است که علائم دیگری هم در شما دیده شود که چندان شایع نیستند و برخی از این علائم شامل این موارد هستند:
سرفه
ضعف
راش‌های پوستی
اختلال در تست‌های کبدی.

هنگامی که شما به سل نهفته مبتلا شده باشید، نمی‌توانید چندان علائمی را در خود مشاهده کنید. در واقع به همین دلیل اسم آن را نهفته گذاشته‌اند. اولین و دقیق‌ترین تشخیصی که می‌توان بر روی شخصی که به سل نهفته مبتلا است، گذاشت، تست سل است. همچنین رادیوگرافی قفسه سینه هم می‌تواند به تشخیص کمک کند. حدود یک سوم جمعیت جهان به سل نهفته مبتلا هستند و تنها با تست‌های پوستی می‌توان به آن پی برد. اگر سل نهفته داشته‌باشید باید درمان را شروع کنید تا این بیماری خود را به طور کامل نشان ندهد و فعال نشود. زیرا سل می‌تواند عوارض بسیار خطرناکی داشته‌باشد و درمان زود هنگام در افزایش کیفیت زندگی موثر است.
گاهی ممکن است که بدن شما با باکتری‌ها مبارزه کنند و سل را از بین ببرند. در این حالت شما بسیار خوش شانس بوده‌اید و از این بیماری نجات پیدا کرده‌اید. اما اگر بدن شما نتواند با باکتری‌های وارد شده به بدن شما مبارزه کند، متاسفانه به سل مبتلا شده‌اید.

انجام تست سل پوستی مراقبت خاصی ندارد. نیازی به نگرانی برای آن نیست. برای انجام این تست استرس نداشته‌باشید و بدانید که تنها مشکلی که ممکن است در هنگام انجام تست برای شما پیش بیاید، اندک دردی است که خواهید کشید. انجام این تست به این صورت است که مقداری از مایع خاصی به نام توبرکولین در زیر پوست شما تزریق می‌شود.
برای تزریق این دارو که داخل جلدی نامیده می‌شود، از یک سرنگ کم حجم و سوزن نازک استفاده می‌شود و سوزن به طور کامل بر روی سطح پوست شما می‌خوابد. در واقع این تزریق به صورت افقی انجام می‌شود. بعد از قرار گرفتن سوزن بر روی پوست، مقدار کمی از دارو وارد پوست می‌شود و در زیر پوست باقی می‌ماند. به بیمار آموزش داده‌می‌شود که چه علائمی را ممکن است ببیند و در چه صورتی باید به مرکز مراجعه کند. ۴۸ تا ۷۲ ساعت بعد از انجام تست باید به مرکز درمانی برگردد تا علائم پوستی بررسی شوند.

بله! اگر این بیماری درمان نشود می‌تواند جان بیمار را بگیرد. جالب است بدانید که بیماری سل تنها در صورتی که درمان شود و این درمان به موقع انجام شود می‌توان به زنده ماندن شخص و بدون عوارض گذراندن بیماری (در برخی موارد) ایمان داشت. در غیر اینصورت این باکتری زندگی فرد را به طور جدی تهدید می‌کند.
توبرکلوز اگر تحت درمان و کنترل قرار نگیرد، ریه‌های شما را درگیر می‌کند. نه تنها این باکتری به ریه‌های شما حمله می‌کند، بلکه می‌تواند بسیاری از بخش‌های دیگر بدن را هم درگیر کند و یک بیماری ناتوان‌کننده و در صورت عدم درمان کشنده شود. بیشترین آمار مرگ و میری که سل برای بیماران دارد، در بیماران بالای ۷۰ سال است.

توجه داشته‌باشید که برای درمان سل باید به متخصص ریه مراجعه کنید و سرخود به خوددرمانی در منزل نپردازید. از طرفی باقی اعضای خانواده هم باید تحت درمان قرار بگیرند، اگر فرد آلوده در منزل نگه‌داری شود.
برای درمان خانگی سل، در کنار درمان‌های دارویی و روش‌های درمانی مورد نیاز که توسط متخصص به شخص توضیح داده‌شده‌است، بهتر است که موارد زیر را در نظر داشته‌باشید:
• یکی از بهترین کارهایی که می‌توانید برای بهبودی شرایط فرد آلوده به سل انجام دهید، این است که برای او از نعنا در نوشیدنی‌هایش استفاده کنید. با این کار می‌توانید راه‌های تنفسی فرد بیمار را باز کنید و به او کمک کنید که زودتر بهبودی پیدا کند. همچنین نعنا از خوراکی‌هایی است که حاوی مقادیر زیادی آنتی اکسیدانت است و می‌توان از آن برای درمان بیماری کمک‌های بیشتری گرفت.
• سعی کنید از میوه‌ها و مرکبات به مقدار بیشتری استفاده کنید. همچنین سبزیجاتی که حاوی مقادیر زیاد ویتامین آ و ویتامین سی هستند می‌توانند به بهبودی شما کمک زیادی بکنند.

سل رحمی ابتدا از لوله‌های فالوپ شروع می‌شود و آرام آرام به باقی بخش‌های رحم می‌رسد. این باکتری به سرعت شروع به رشد می‌کند و با ایجاد عفونت در لوله‌های فالوپ باعث بسته شدن لوله‌های رحمی می‌شود. همچنین می‌تواند به تمامی بخش‌های رحم خود را برساند و سپس تخمدان‌ها را نیز آلوده کند. در مواقع خاص ممکن است که عفونت به سرویکس، واژن و وولو نیز خود را برساند و همه‌ جا را درگیر عفونت بکند.

امتیاز شما به مقاله:
(3.5از5)
دسته بندی:
برچسب:
منبع:
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره بیماری سل

  1. پگاه گفت:

    سلام شبتون بخیر
    من ۲ ماهه سرفه دارم همراه با خلط و هیچ کدوم از علایم دیگه رو ندارم دکتر بهم گفت ریه ت عفونت داره احتمالا سل داری و میخوام برم تست بدم.اما مادر بزرگم سل داره و تحت درمانه.

    احتمال اینکه من هم سل داشته باشم خیلیه؟
    و اینکه درمان میشم؟ یا همیشه ریه م درگیر این بیماری هست؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      بستگی به شدت بیماری دارد
      بله قابل درمان است
      حتمن ازمایش بدهید احتمال سل وجود دارد

  2. ناشناس گفت:

    سلام من مادرم بیماری سل دارن ولی اصلا نمیتونه داروی سل مصرف بکنه چون از موقعی که این داروها و خورده دچار کمر درد شدید شدن جوری که حتی نمیتونن کار شخصی خودشونو انجام بدن آیا درمان دیگه برای سل هست که ما انجام بدیم بعد الان مدت ۲ ماه من پیش ایشونم چون با بهداشت محل صحبت میکنیم میگن که اصلا درمان دیگه ای نداره فقط باید از ۴ تا قرص استفاده بکنه ممنون میشم اگه راهنمایی کنید

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      بعلت عفونی بودن بیماری استفاده از داروها بخصوص آنتی‌بیوتیک الزامی است
      برای تسکین درد و عوارض از مسکن استفاده کنید

  3. مهدیس گفت:

    سلام وقت بخیر
    ببخشید کسی که به سیل مبلغ پدرمان شده
    امکان بازگشت بیماری یا مبتلا مجدد بعد ۵سال وجود دارد

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      احتمالش بالا نیست ولی با توجه به سیستم ایمنی ممکن است رخ دهد

  4. ناشناس گفت:

    سلام وقت بخیر
    ببخشید کسی که به سیل مبلغ پدرمان شده
    امکان بازگشت بیماری یا مبتلا مجدد بعد ۵سال وجود دارد

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      لام
      بستگی به سیستم ایمنی، احتمال برگشت و یا ابتلا وجود دارد

  5. ناشناس گفت:

    سلام .من مشکوک به سل رحمی هستم اما هیچ علامتی ندارم .وفقط چسبندگی لوله فالوپ دارم وانقال جنین های من منفی میشود .همسرم هم طی دوازده سال مشکلی نداشته .آیا باید درمان بشم یامیتوان درمان نکنم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام دوست عزیز
      بستگی به شدت چسبندگی و سن شما دارد
      در صورتی که شدت بیماری هیدروسالپنکس خفیف باشد با کمک ترمیم می توان آسیب دیدگی لوله های رحمی را برطرف نمود تا فرد بتواند به روش طبیعی باردار شود. یک نوع روش دیگر درمان بیماری هیدروسالپنکس جراحی neosalpingostomy می باشد که در طول این روش با کمک لاپاراسکوپ پزشک اقدام به باز نمودن لوله های رحمی می نمایید که این روش جراحی برای افراد جوان بسیار مؤثر بوده و ظرف مدت زمان چند روز بیمار می تواند بهبود یابد؛ اما افرادی که تحت این روش جراحی قرار می گیرند بایستی مراقب باشند تا بارداری خارج از رحم برای آن ها رخ ندهد.

  6. سارا گفت:

    سلام ممنون بابت مطالب مفیدتون ببخشید من یک سال پیش دچار سل شدم و شش ماهی میشه دوره درمانم تموم شده و دوباره آزمایش دادم منفی بود ولی با این حال هنوز وقتی خیلی میخندم یا حرف میزنم سرفه میگیرم و خلط دارم ممنون میشم جواب بدین که دلیل و درمان سرفه هام چی هستن

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام دوست عزیز
      اثار التهابی سل ممکن است مدت ها باقی بماند
      میتوانید از برونکودیلاتور ها مثل برم هگزین استفاده‌نمایید

  7. ناشناس گفت:

    باسلام ۲۹سالمه یه چیزز توسینه چپم حس کردم دادم نمونه برداری گفته سل پستان نمیدونم چیکارکنم خطرناک یانه دکتر مطمئن نیست که سل پستان یانه لطفا راهنمایی کنین

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      برای تشخیص سل خارج ریوی مثل سل پستان نیاز به بررسی غدد لنفی می باشد
      نیاز به ماموگرافی مجدد دارید

      پوزش بعلت تاخیر در پاسخگویی

  8. آرزو گفت:

    سلام خسته نباشد من سل گرفتم و شش ماه دارو خوردم و خوب شدم ولی دوباره بعضی مواقع سرفه میکنم. مشکلش چی میتونه باشه؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام دوست عزیز
      احتمال برونشیت و پنومونیت تا مدت ها شاید باقی بماند
      از دارو های که برای کنترل سرفه برای شما تجویز می شود استفاده کنید

  9. بهار گفت:

    سلام خسته نباشید من با موی بیمار که سل داشته در تماس بودم ایا این خطر ناک هست

    1. مهسا گفت:

      پدرم دچار سل ریه شده ولی دست راستش بشدت درد میکنه دلیلش چیه؟

      1. همیارِ دکترِتو گفت:

        سلام
        احتمال التهاب در اعصاب محیطی و یا درگیری دیسک بین مهره ای وجود دارد
        بهتر است mri انجام دهید

  10. Mohamad گفت:

    با سلام خیلی عالی و کامل ممنون از مقاله خوب تون

    1. مریم گفت:

      سلام من با کسی که سیل داشته،روبوسی کردم

      1. همیارِ دکترِتو گفت:

        سلام
        احتمال انتقال وجود دارد
        میکروب سل به صورت ذرات ریز وارد هوا شده و نظیر سرماخوردگی منتقل می شود . این ذرات در صورتی که مبتلا به سل ریوی باشید توسط سرفه ،عطسه ، صحبت ، روبوسی خنده و یا فریاد شما ، ایجاد و در هوا پخش می شوند .