فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
خلط پشت حلق یا ترشح پشت حلق معمولا به دلیل التهاب ناشی از آلرژی، گیرافتادن ویروس‌ها، بیماری‌های تنفسی یا رفلاکس معده ایجاد میشود. برخلاف تصور عمومی، خلط پشت گلو همیشه نشانه بیماری نیست، بلکه یک مکانیسم دفاعی طبیعی بدن برای پاکسازی مجاری تنفسی است. اما گاهی به دلایلی مانند ابتلا به سینوزیت یا سرماخوردگی، خلط زیادی پشت حلق تولید میشود. این وضعیت می‌تواند باعث ایجاد ناراحتی شود. برای تشخیص دلیل وجود خلط پشت حلق بهتر است حتما به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. در سایت دکترتو می‌توانید با بهترین متخصصان گوش و حلق و بینی در شهر خود آشنا شوید، با آنها مشورت کنید و در صورت نیاز برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.
خلط پشت حلق چیست؟
خلط پشت حلق ماده غلیظ و چسبناکی است که زمان بروز بیماری ایجاد میشود. برای محافظت و حمایت از سیستم تنفسی، غشاهای مخاطی و سینوس‌ها همواره در حال تولید خلط هستند که بینی، دهان، گلو، سینوس‌ها و ریه‌ها را می‌پوشانند. این مخاط ترشح‌شده چسبناک هستند و می‌توانند گردوغبار، آلرژن‌ها، ویروس‌ها و سایر ذرات خارجی را در مجراهای تنفسی از جمله در پشت حلق به دام بیندازند.
وقتی فرد سالم است، مخاط رقیق است. اما هنگام بیماری یا قرارگرفتن در معرض ویروس و ذرات با چگالی بالا، این مخاط غلیظ می‌شوند و بیشتر وجود آنها در پشت حلق احساس میشود. مخاط بخش مهمی از سیستم تنفسی شما است اما تولید بیشازحد آن آزاردهنده است و نیاز به درمان دارد.
علائم خلط پشت حلق یا خلط پشت گلو چیست؟
معمولا اولین علامت آگاه‌کننده خلط پشت حلق، سرفه مداوم است. سرفه مجاری تنفسی را از خلط پاک می‌کند. اما در برخی مواقع، به‌دلیل غلظت بالای خلط، پاکسازی مجاری تنفسی به‌وسیله سرفه دشوار میشود. به‌طورکلی علائم خلط پشت حلق ممکن است باتوجه به بیماری زمینه‌ای و اختلالات موجود در بدن متفاوت باشد. به‌عنوان‌مثال اگر علائم خلط ناشی از عفونت باشد، ممکن است تب و بدن درد را هم تجربه کنید.
ممکن است در حالت عادی متوجه تولید خلط زیاد در پشت حلق نشویم؛ مگر اینکه به‌دلیل عفونت تنفسی مانند ذات‌الریه، سرفه کنیم یا دچار شرایط خاصی مانند فیبروز کسیتیک و یا آسم باشیم. همچنین ممکن است خلط به‌صورت غیرطبیعی غلیظ، کف آلود، شفاف، زرد یا سبز باشد و احتمال وجود خون در خلط پشت حلق هم وجود دارد.
در برخی موارد علائم خلط می‌تواند نشانه‌ای از یک وضعیت جدی مانند بیماری مزمن انسدادی ریه یا سرطان ریه باشد. اگر سرفه خلط‌دار می‌کنید و یا تولید خلط غیرعادی، مداوم و عودکننده دارید، باید فورا به پزشک مراجعه کنید. همچنین در این مواقع باید با اورژانس تماس بگیرید:
- تورم ناگهانی صورت و گردن
- رنگ آبی لب‌ها، ناخن‌ها و پوست (سیانوز)
- درد در قفسه سینه
- سرفه خونی یا خلط صورتی رنگ
- سرفه همراه با خلط زیاد و کف
- کاهش سطح هوشیاری
- ضربان قلب سریع
- مشکلات تنفسی
- درد شدید در هنگام بلع
آیا شما هم علائم خلط پشت حلق را دارید؟
برای درمان سریعتر، با پزشک مشورت کنید.
علائم ترشح پشت حلق همراه با عفونت
بیماری‌های عفونی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا، گلودرد و سینوزیت همراه با خلط پشت حلق می‌توانند باعث بروز علائم زیر شوند:
- سرفه
- خستگی
- تب و لرز و تعریق
- سردرد
- دردهای عضلانی
- حالت تهوع و ازدست‌دادن اشتها
- آبریزش و یا گرفتگی بینی
- عطسه
- تورم غدد لنفاوی
- گلودرد، خشکی گلو، بزرگ‌شدن لوزه‌ها
خلط پشت حلق می‌تواند نشان‌دهنده‌ی مشکلات مختلفی مانند انسداد مزمن ریوی، برونشیت یا حتی سرطان ریه هم باشد که برای تشخیص آن باید به پزشک گوش و حلق و بینی مراجعه کنید.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت en.wikipedia
mucus as a whole, is in essence a water-based gel consisting of glycoproteins, immunoglobulins, lipids and other substances. Its composition varies depending on climate, genetics, and state of the immune system. Its color can vary from transparent to pale or dark yellow and green, from light to dark brown, and even to dark grey depending on the contents.
ترجمه فارسی:
مخاط به طور کلی یک ژل برپایه آب است که از گلیکوپروتئین‌ها، ایمونوگلوبولین‌ها، لیپیدها و سایر مواد تشکیل شده است. ترکیب مخاط باتوجه به آب و هوا، ژنتیک و وضعیت سیستم ایمنی بدن متفاوت است. رنگ آن نیز براساس محتویات می‌تواند از شفاف تا زرد کمرنگ یا تیره و سبز، از قهوه‌ای روشن تا قهوه‌ای تیره و حتی خاکستری تیره متفاوت باشد.
علائم خلط پشت حلق همراه با آلرژی
خلط پشت گلویی که به دلیل آلرژی ایجاد شده است، معمولا با سرفه مداوم برای پاکسازی گلو از تجمع مخاط ظاهر میشود. برخی افراد نیز ممکن است آبریزش بینی، عطسه، گرفتگی بینی و خارش چشم و خستگی را هم تجربه کنند. علائم ترشح پشت گلو معمولا به شدت واکنش‌های آلرژیک بستگی دارد و می‌تواند متفاوت باشد.
دلیل اصلی ترشحات پشت حلق: خلط پشت گلو نشانه چیست؟
خلط پشت حلق یا خلط چسبناک گلو می‌تواند به علت بروز یک بیماری، تحریک گلو یا عفونت ایجاد شود. عفونت‌هایی مانند بیماری مزمن انسدادی ریه، برونشیت، آنفولانزا و سرماخوردگی می‌توانند منجر به تولید ناخواسته خلط در پشت حلق شوند. در هنگام بیماری ریوی، خلط برای مقابله با باکتری‌ها یا ذرات ویروسی در بدن افزایش می‌یابد.
به طور کلی متداول‌ترین علت خلط پشت گلو عبارتاند از:
- برونشیت حاد: یکی از علائم اصلی برونشیت حاد، مقادیر بالای خلط است که معمولا به‌دلیل عفونت ویروسی ایجاد میشود.
- تب یونجه و آسم: در تب یونجه و آسم، پوشش داخلی برونش یا نایژه‌ها ملتهب شده و تولید خلط زیاد، باعث انسداد مجاری هوایی میشود.
- فشار بیشازحد به تارهای صوتی: صاف‌کردن گلو خلط را از بین برده یا آن را شل می‌کند اما با این کار تارهای صوتی بهم برخورد می‌کنند و در نتیجه باعث التهاب میشود.
- کشیدن سیگار: باعث تجمع ذرات گردوغبار روی حنجره و در نتیجه کم‌آبی تارهای صوتی میشود. با هر مرتبه تنفس دود، حنجره به سمومی آلوده میشود که تا ۳ ساعت از آبرسانی مجدد به گلو جلوگیری می‌کند. در نتیجه برای رفع خشکی گلو، خلط بیشتری تولید میشود.
- آلاینده‌های موجود در هوا: با خشک‌کردن و تحریک قسمت‌هایی از گلو، باعث افزایش خلط پشت حلق می‌شوند.
رنگ خلط گلو نشانه چیست؟
خلط سفید معمولا نشانه ابتلا به سینوزیت، رفلاکس معده، یا التهاب خفیف مجاری تنفسی است. اگر خلط زردرنگ باشد، می‌تواند به دلیل پاسخ ایمنی بدن به یک عفونت خفیف ایجادشده باشد.
خلط گلوی سبز رنگ معمولا نشان‌دهنده عفونت شدیدتر مجاری تنفسی است و همیشه نیاز به دارودرمانی ندارد. خلط قرمز یا صورتی رنگ هم ممکن است نشانه خونریزی از مجاری تنفسی باشد و نیاز به معاینه دقیق پزشک دارد.
اما خلط سیاه یا قهوه‌ای تیره معمولا در افراد سیگاری یا افرادی که در محیط‌های آلوده کار می‌کنند دیده میشود. در موارد بسیار کمی ممکن است به دلیل عفونت قارچی باشد.
| انواع بیماری | شفاف | قرمز | قهوه‌ای یا سیاه | سفید |
|---|---|---|---|---|
| آلرژی | * | |||
| عفونت قارچی | * | |||
| سینوزیت | * | |||
| رفلکس معده | * | |||
| آمبولی ریه | * | |||
| بیماری سل | * | |||
| انسداد مزمن ریوی | * | |||
| سرطان ریه | * | * |
خلط خونی پشت حلق نشانه چیست؟
خلط خونی یا هموپتزی می‌تواند نشان‌دهنده شرایط جدی مانند ابتلا به عفونت (مثل سل یا ذات الریه)، سرطان ریه یا اختلالات خونی باشد. وجود خون نشان‌دهنده تحریک یا آسیب در مسیر دستگاه تنفسی است. اگر سرفه همراه با خلط خونی دارید، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
علت ترشح پشت حلق در بارداری
در دوران بارداری، تغییرات هورمونی و افزایش حجم خون می‌تواند باعث تورم غشای مخاطی و تولید مخاط بیشتر شود. این اتفاق می‌تواند خلط پشت گلو را هم زیاد کند. علاوه بر این، افزایش حساسیت به آلرژن‌ها، تغییر در عملکرد دستگاه تنفسی و فشار جنین در حال رشد در رحم روی دیافراگم هم می‌تواند به احساس احتقان و تجمع مخاط کمک کند.
علت خلط گلو در نوزادان چیست؟
در نوزادان خلط گلو به دلیل ابتلا به عفونت‌های تنفسی، آلرژی یا قرار گرفتن در معرض مواد تحریک‌کننده مانند دود ایجاد میشود. باتوجه به اینکه سیستم ایمنی بدن آنها هنوز تکامل پیدا نکرده، بیشتر از بزرگسالان در معرض ابتلا به بیماری‌های تنفسی و سرماخوردگی قرار دارند. علاوه بر این نوزادان به دلیل اینکه راه‌های هوایی کوچکتری دارند، زودتر به گرفتگی بینی یا ترشح زیاد خلط پشت گلو دچار می‌شوند.
ارتباط سینوزیت و ترشحات پشت حلق و بینی چیست؟
سینوزیت یا عفونت سینوس می‌تواند باعث تولید خلط زیادی در پشت حلق و بینی شود یا احساس گرفتگی صدا و ایجاد فشار در گلو را ایجاد کند. خلط پشت حلق افراد مبتلا به سینوزیت به رنگ سبز یا زرد بوده و مخاطی که از بینی خارج میشود، دارای رنگ روشن است.
تشخیص ترشح پشت حلق چگونه است؟
در بیشتر مواقع معمولا پزشک اقدام به تشخیص و درمان بیماری زمینه‌ای که باعث ایجاد خلط چسبناک گلو شده‌است، می‌کند. ممکن است پزشک برای بررسی دستگاه گوارش فوقانی از نظر علائم التهاب، انجام آندوسکوپی را پیشنهاد دهد. در برخی مواقع برای تشخیص دقیق‌تر، ممکن است تصویربرداری اشعه ایکس و اسکن سینوس‌ها و ریه‌ها لازم باشد.
بیشتر افراد آبریزش بینی به دلیل سرماخوردگی را با خلط پشت حلق اشتباه می‌گیرند. پس از مراجعه به پزشک، علائم خلط پشت حلق و همچنین سایر علائم مانند آلرژی و سرماخوردگی بررسی و ارزیابی میشود.
تشخیص درست برای درمان مناسب بسیار مهم است. متأسفانه برخی از افراد بیماری خود را اشتباه تشخیص می‌دهند و فکر می‌کنند که وجود خلط در پشت حلق نشان‌دهنده‌ی آلرژی است. در نتیجه به‌صورت خودسرانه آنتی‌هیستامین مصرف می‌کنند که این کار باعث خشک‌شدن بینی و بدتر‌شدن اوضاع میشود.
بهترین روش درمان برای خلط پشت حلق چیست؟ از متخصص بپرس.
درمان خلط پشت حلق چیست؟
درمان خلط پشت حلق به علت ایجاد آن بستگی دارد. پزشک متخصص معمولا برای بهبود ترشح خلط آلرژیک، آنتی‌هیستامین و کورتیکواستروئیدهای بینی را تجویز می‌کند که می‌توانند تولید مخاط را کاهش دهند. در کنار مصرف دارو، مصرف آب کافی، مایعات گرم مانند آبگوشت یا چای گیاهی هم می‌تواند تحریک گلو و تولید زیاد خلط را کنترل کند.
| داروهای بدون نسخه | داروهای تجویزی | تغذیه مناسب | داروی گیاهی و طب سنتی |
|---|---|---|---|
| گایفنسین | سالین هایپرتونیک (Nebusal) | ریشه شیرین‌بیان | اسانس اکالیپتوس |
| دکونژستانت | دورناز آلفا (Pulmozyme) | انواع توت‌ها | روغن نارگیل |
| اکسی متازولین | آنتی‌هیستامین | انار | دانه به |
| سودوافدرین | کورتیکواستروئیدهای بینی | روی (زینک) خوراکی | غرغره آب‌نمک |
| پودر روتارین | جینسینگ | استفاده از دستگاه بخور |
۴.۹ (۷۰۴ نظر)۴.۷ (۶۹۳ نظر)۴.۷ (۵۷۴ نظر)۴.۵ (۵۷۷ نظر)۴.۸ (۴۹۶ نظر)۴.۷ (۴۱۷ نظر)عوارض خلط پشت گلو: آیا جمع شدن خلط پشت حلق خطرناک است؟
گاهی تولید بیشازحد خلط چسبناک گلو سبب بسته‌شدن مجاری تنفسی میشود که مهم‌ترین عارضه ترشح پشت حلق است. وقتی خلط بیشازحد در پست گلو جمع شود، ممکن است ناراحتی یا عوارضی را برای فرد به وجود بیاورد که عبارتاند از:
- سرفه‌های شدید و آزاردهنده
- امکان سرایت خلط و عفونت چرکی به سایر مجاری تنفسی
- آسیب‌رسیدن به تارهای صوتی
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
تولید بیشازحد مخاط در پشت حلق معمولا به دلیل یک بیماری جزئی است و باگذشت زمان رفع میشود. با این حال گاهی اوقات وجود خلط پشت حلق برای مدت طولانی می‌تواند نشانگر یک مشکل جدی‌تر باشد و نیاز به درمان پزشکی دارد. به‌طورکلی اگر خلط پشت حلق مداوم و تکرارشونده دارید یا مقدار خلط پشت گلو مدام در حال افزایش است، حتما به دکتر عمومی یا دکتر گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. شما می‌توانید بهترین متخصص را در دکترتو پیدا کنید و به‌صورتی اینترنتی نوبت بگیرید. حتی می‌توانید از پزشکان برتر کشور مشاوره بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام آقای دکتر بنده ۴۳ سال سن دارم یک هفته میشه خلط پشت گلو دارم سبز رنگه الان گلوم خشک میشه وقتی آب دهنمو میخورم ته گلوم درد احساس میکنم از نظری تنفس هم مشکلی ندارم
سلام، خلط سبزرنگ و گلودرد هنگام بلع می‌تواند نشان‌دهنده عفونت باکتریایی یا ویروسی در مجاری تنفسی فوقانی باشد، مانند سینوزیت یا فارنژیت. اگر علائم شما بیش از ۱۰ روز ادامه داشت یا بدتر شد، ممکن است نیاز به آنتی‌بیوتیک باشد. در غیر این صورت، مصرف مایعات گرم، قرقره آب‌نمک، استفاده از بخور و داروهای ضدالتهاب مانند ایبوپروفن می‌تواند به بهبود کمک کند. در صورت تب بالا یا تشدید علائم، به پزشک مراجعه کنید.
متخصص گوش و حلق و بینی
من میگرن دارم همیشه خلط دارم ولی یه مدت است پی از حد زیاد شده هر ۱۰ دقیقه خلطم میاد خیلی رو اعصابم چکار کنم کمتر بشه
سلام، افزایش خلط مداوم می‌تواند به مشکلاتی مانند آلرژی، سینوزیت، رفلاکس معده یا عفونت‌های مزمن مرتبط باشد. برای کاهش آن، مصرف مایعات گرم، شستشوی بینی با سرم نمکی، پرهیز از مواد تحریک‌کننده مانند دود سیگار و گرد و غبار، و استفاده از داروهای ضدحساسیت با مشورت پزشک توصیه میشود. اگر خلط شما غلیظ، رنگی یا همراه با علائم دیگر مانند سردرد شدید و تب باشد، بهتر است برای بررسی دقیق‌تر به پزشک مراجعه کنید.
متخصص گوش و حلق و بینی
سلام. دخترم ۴ سالشه. تقریبا یک ماه هست هیچی نمیتونه بخوره فقط میگه گلوم درد میکنه پزشک حلق و بینی بردم گفتن یه کوچولو خلط پشت حلق داره و شربت کتوتیفن و سفکسیم دادن اما چون دخترم علائم سرماخوردگی و سرفه نداشت این داروها رو ندادم بهش. الان چند روزی هست گاه گداری سرفه میکنه اما سرفه ی خشکه اصلا خلط نداره. باید چکار کنم؟
سلام. با توجه به اینکه دخترتان مدت طولانی است که گلویش درد می‌کند و در حال حاضر سرفه خشک دارد، بهتر است دوباره به پزشک مراجعه کنید تا مطمئن شوید که علت اصلی مشکل مشخص شده و درمان مناسب شروع شود. علائمی مانند درد گلو و سرفه خشک ممکن است به دلایل مختلفی مانند عفونت‌های ویروسی، حساسیت یا التهاب گلو مربوط باشد. در صورتی که داروهایی که پزشک تجویز کرده است را استفاده نکرده‌اید، مشورت با پزشک برای بررسی وضعیت دقیق‌تر و احتمال تجویز داروهای دیگر که مناسب‌تر برای علائم فعلی باشد، بسیار مهم است.
متخصص گوش و حلق و بینی