میگرن و سردرد میگرنی چیست؟

با وجود اینکه لغت «میگرن» معمولا برای هر سردرد شدیدی استفاده می‌شود،‌ سردرد میگرنی نتیجه تغییرات فیزیولوژیک خاصی است که درون مغز اتفاق می‌افتد و منجر به درد مشخصی شده و با علائم خاصی همراه می‌شود. سردردهای میگرنی اغلب به شکل درد ضربان‌دار توصیف می‌شوند که معمولا یکطرفه هستند گرچه ممکن است افراد میگرن را به شکل دوطرفه نیز احساس کند.

سردرد میگرنی چیست؟

سردرد میگرنی نتیجه تغییرات فیزیولوژیک خاصی است که درون مغز اتفاق می‌افتد و منجر به درد مشخصی شده و با علائم خاصی همراه می‌شود.

نزدیک به ۲۵٪ افراد میگرن را تجربه می‌کنند. اغلب مبتلایان خانم هستند و طبق پیش‌بینی‌ها بعد از بلوغ نسبت بیماران خانم به آقا حدودا ۳ به ۱ است.

در دکترتو می‌توانید با بهترین پزشکان متخصص مغز و اعصاب در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.

علائم و نشانه‌های میگرن چه چیزهایی هستند؟

علائم و نشانه‌های معمول سردرد میگرن عبارت از انواع سردرد و علتی که اغلب به شکل مبهم ایجاد می‌شود و به شکل ضربان‌دار تبدیل می‌شود، اغلب با فعالیت بدنی بدتر می‌شود و ممکن است از یک طرف سر به طرف دیگر منتقل شود، ممکن است در قسمت جلوی سر باشد یا تمام سر را دربرگیرد، حساسیت به نور، صدا و بو، تهوع و استفراغ و دل‌درد، از دست دادن اشتها، رنگ‌پریدگی، خستگی، سرگیجه، تاری دید، اسهال، احساس سرما یا گرمای زیاد و به ندرت تب هستند. در کودکان رنگ‌پریدگی، سرگیجه، تاری دید، تب و احساس ناراحتی در شکم شایع‌تر و علائم گوارشی نظیر تهوع و استفراغ کمتر دیده می‌شود. اغلب سردردهای میگرنی حدود ۴ ساعت باقی‌می‌مانند اما انواع شدید آن ممکن است تا بیش از ۳ روز نیز بیمار را درگیر کنند. تعداد دفعات سردرد در ماه برای افراد مختلف متفاوت است اما اغلب بین دو تا چهار حمله در ماه را تجربه می‌کنند. برخی افراد ممکن است سردرد میگرنی را هر چند روز یک بار تجربه کنند و درحالی‌که برخی دیگر در سال یک یا دوبار دچار سردرد میگرنی می‌شوند.

دو نوع سردرد میگرنی وجود دارد: میگرن با اورا (میگرن کلاسیک): اورا به علائم منحصربه‌فردی می‌گویند که بیمار پیش از شروع سردرد احساس می‌کند. اورا ممکن است ۱ ساعت پیش از درد شروع شود و بین ۱۵ دقیقه تا ۱ ساعت به‌طول بیانجامد. اوراهای بینایی شامل نقاط یا نورهای روشن،‌نقاط تیره، تاری دید، از دست دادن بینایی موقت و خطوط موج‌دار می‌شود. سایر اوراها بقیه حواس را درگیر می‌کنند. حتی ممکن است فرد تنها «احساس سرخوشی» داشته باشد و قادر به توصیف احساسش نباشد. احساس زنگ زدن در گوش یا تغییرات بویایی (بوهای غیرعادی) یا چشایی و یا لامسه نیز می‌توانند اورا باشند. نوع دوم میگرن بدون اورا است که شایع‌تر است، در این نوع ممکن است ساعت‌ها پیش از شروع سردرد فرد اضطراب، افسردگی یا خستگی بسیار زیاد را تجربه کند.

آیا علائم میگرن داری؟

برای تشخیص و درمان با پزشک مشورت کن.

مشاوره آنلاین دکتر مغز و اعصاببهترین جراح مغز و اعصاب

چه عواملی در ابتلا به میگرن موثر هستند؟

علت مشخصی برای میگرن شناخته شده نیست. اما احتمالا علت آن نوسان برخی نوروترنسمیترها ( مواد شیمیایی که پیام‌ها را بین سلول‌های مغزی منتقل می‌کنند.) باشد، این تغییرات می‌تواند افراد را نسبت به سردرد میگرنی مستعد کند.

علت مشخصی برای میگرن شناخته شده نیست.

دیده‌شده‌است که از هر ۵ فرد مبتلا به سردرد میگرنی ۴ نفر سابقه خانوادگی ابتلا به آن را ذکر می‌کنند. بنابراین نقش ژنتیک به‌طور ویژه در ابتلا به آن مطرح است به‌طوری که اگر یکی از والدین مبتلا به سردرد میگرنی باشد احتمال ابتلای فرزندان ۵۰٪ و اگر هر دو مبتلا باشند احتمال ابتلای فرزندان ۷۵٪ است.

برخی فاکتورها از جمله نوسانات طبیعی هورمن‌ها نظیر تغییرات هورمنی چرخه قاعدگی خانم‌ها و مصرف داروهای پیشگیری از بارداری، برخی غذاها از جمله شراب قرمز، پنیر قدیمی، مواد نگه‌دارنده‌هایی که در گوشت‌های دودی استفاده می‌شوند (نیترات‌ها)، منوسدیم گلوتامات، شیرین‌کننده‌های مصنوعی، شکلات، آبجوهای الکلی و محصولات لبنی، استرس، خواب زیاد، مواجهه با محرک‌های قوی مانند نور زیاد، صدای بلند یا بوی شدید و درنهایت تغییرات فشاری محیط، به عنوان عوامل موثر در شروع سردرد میگرنی مطرح هستند. 

بررسی‌های تشخیصی مرتبط با سردرد میگرنی چه چیزهایی هستند؟

معمولا بیماری که دچار سردرد میگرنی می‌شود علامت خاصی در معاینات بالینی ندارد. اگر علامت غیرعادی در معاینات دیده شود باید به سایر تشخیص‌های مرتبط با سردرد فکر کرد. با توجه به دسته‌بندی بین‌المللی اختلالات سردرد ۳ (ICHD3)، بیمار باید حداقل ۵ حمله سردرد میگرنی بدون اورا با معیارهای زیر را داشته باشد:

• حمله‌های سردرد که بدون درمان یا با درمان ناموفق حداقل ۴ تا ۷۲ ساعت به‌طول بیانجامد.
• سردردی که حداقل دو تا از خصوصیات یک‌طرفه بودن، ضربان‌دار بودن، شدت متوسط تا شدید، بدتر شدن با حرکت کردن یا مانع فعالیت عادی شدن، را داشته باشد.
• هنگام سردرد حداقل یکی از علائم همراه تهوع و استفراغ، حساسیت به صدا یا نور وجود داشته باشد.
• سردرد با هیچ بیماری دیگری تطبیق نداشته باشد.
• اگر در معاینه بالینی یافته غیرعادی وجود نداشته باشد نیازی به عکسبرداری به روش‌های ‌CTاسکن یا MRI یا گرفتن نوار مغز نیست.

تشخیص افتراقی‌های سردرد میگرنی چه چیزهایی هستند؟

بیش از ۱۵۰ نوع سردرد وجود دارد، سردردها می‌توانند از نظر  شدت، دلیل شروع و مدت زمانی که فرد را درگیر می‌کنند، بسیار متفاوت باشند. انواع رایج‌تر سردرد که لازم است از میگرن توسط متخصص نورولوژی افتراق داده شوند عبارتند از:

سردرد تنشی: این نوع سردرد شایع‌ترین نوع در بین نوجوانان و بزرگسالان است. سردرد تنشی درد خفیف تا متوسطی دارد و علائم دیگری به همراه ندارد.

سردرد کلاستر (خوشه‌ای): این نوع سردرد از انواع شدید می‌باشد، بیمار ممکن است درد شدید سوزاننده یا فشارنده پشت یا اطراف چشم احساس کند. این درد ممکن است ضربان‌دار یا ثایت باشد. در سمت درگیر ممکن است افتادگی پلک، کوچک شدن مردمک‌ها، قرمزی و اشک‌ریزش چشم ایجاد شود. حملات این نوع سردرد به شکل دسته‌ای اتفاق می‌افتد و در دوره‌ای که حمله وجود دارد ممکن است فرد دچار چندین حمله در روز شود که هرکدام بین ۱۵ دقیقه تا ۳ ساعت به‌طول بیانجامد.

سردرد سینوسی: سردرد سینوسی نوعی درد ثابت و عمیق در گونه‌ها، جلوی سر و پل بینی ایجاد می‌کند و زمانی اتفاق می‌افتد که حفرات داخل سر (که سینوس نامیده می‌شوند) دچار التهاب یا عفونت شوند. علائمی نظیر تب، گرفتگی و ترشحات بینی به همراه این نوع سردرد دیده می‌شود.

در دکترتو می‌توانید با بهترین پزشکان متخصص مغز و اعصاب در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.

چه عاملی باعث آغاز سردرد میگرنی میشه؟ از دکترت بپرس

دکتر میگرن

بیماری‌های همراه با سردرد میگرنی چه چیزهایی هستند؟

طبق تحقیقات میگرن به‌عنوان علت سایر بیماری‌ها شناخته نشده است،‌ اما دیده‌شده است که برخی بیماری‌ها با میگرن ارتباط دارد و این ارتباط در مورد میگرن با اورا قوی‌تر است.

سکته‌مغزی: شواهد کمی وجود دارد که میگرن ممکن است باعث سکته مغزی شود البته این احتمال نیز وجود دارد که هر دو همزمان رخ داده باشند. احتمال بروز سکته مغزی در افرادی که اورا دارند، خانم هستند و سن زیر ۴۵ سال دارند بیشتر است.

بیماری قلبی: مردانی که مبتلا به میگرن هستند با احتمال بیشتری دچار حمله قلبی یا بیماری‌های قلبی می‌شوند. البته در زنان مبتلا به میگرن به‌خصوص نوع با اورا، نیز احتمال بیشتری برای ابتلا به بیماری‌های قلبی وجود دارد. تعداد دفعات حملات میگرن ارتباطی با احتمال ابتلا به اختلالات قلبی ندارد.

فشارخون بالا: برخی مطالعات نشان می‌دهند فشارخون بالا می‌تواند دفعات بروز سردردهای میگرنی را افزایش دهد.

تشنج: ابتلا به میگرن احتمال ابتلا به صرع را دو برابر می‌کند، گفته می‌شود این ارتباط ناشی از ارتباط ژنتیکی این دو بیماری است.

اختلالات شنوایی: از دست دادن ناگهانی شنوایی، اختلالی که بسیار نادر رخ می‌دهد، اما در افرادی که دچار میگرن بسیار شدید می‌شوند، بیشتر از افراد عادی دیده می‌شود.

فیبرومیالژی: سندروم فیبرومیالژی شامل درد مزمن، خستگی و چند علامت دیگر است، سردرد میگرنی نیز در این افراد شایع‌تر است.

افسردگی و اضطراب: سردرد میگرنی در افرادی که دچار اضطراب هستند بیشتر است و افرادی که هم اضطراب و هم سردرد میگرنی دارند با احتمال بیشتری دچار افسردگی می‌شوند.

مدیریت و درمان سردرد میگرنی چگونه است؟

هدف از درمان میگرن جلوگیری از حمله و تسکین علائم در زمان حمله است. مسکن‌ها از جمله استامینوفن، قرص نوافن، قرص دیکلوفناک یا ناپروکسن و یا ترکیبات آن‌ها با کافئین، باید هنگام شروع حمله مورد استفاده قرار گیرند تا از بدتر شدن آن جلوگیری کنند. برای دردهای شدید که با مسکن‌ها بهبود نمی‌یابند می‌توان از آگونیست‌های سروتونین نظیر داروی سوماتریپتان استفاده کرد. برای بهبود علائم همراه می‌توان از داروهای ضدتهوع نظیر متوکلوپروماید و ضدافسردگی‌ها استفاده کرد.

از تزریق بوتاکس به اعصاب حسی صورت و گردن برای درمان میگرن نیز استفاده شده است، همچنین برخی دستگاه‌ها به شکل هدبند، برای ارسال سیگنال به اعصاب مغزی و کاهش درد طراحی شده‌اند.

پیشگیری از سردرد میگرنی چگونه است؟

برای پیشگیری از سردرد میگرنی باید از عوامل ایجاد کننده آن دوری کرد. ثبت عواملی که در هر حمله حضور داشته‌اند به شناسایی این عوامل کمک می‌کند. تغییرات شیوه زندگی نظیر خواب مناسب، کاهش استرس، نوشیدن مقادیر مناسب آب، عدم مصرف مواد غذایی خاصی که طبق تجربه فرد باعث ایجاد حملات می‌شوند، فعالیت بدنی منظم، می‌تواند باعث کاهش دفعات سردرد میگرنی شود.

از داروهای پیشگیری کننده در صورتی‌که تعداد دفعات حمله بیش از یک حمله باشد و یا علائم بسیار شدید باشد استفاده می‌شود. داروهایی نظیر بتابلاکرها (پروپرانولول)، ضدافسردگی‌ها (آمی‌تریپتیلین)، ضدتشنج‌ها (توپیرامات، والپرات سدیم)، مکمل‌های ویتامین B12 به این منظور استفاده می‌شوند.

لازم است توجه کنیم نوعی سردرد به نام سردرد سومصرف دارو وجود دارد که به علت مصرف مقادیر زیاد دارو در تلاش برای کاهش حملات میگرن اتفاق می‌افتد.

در دکترتو می‌توانید با بهترین پزشکان متخصص مغز و اعصاب در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.