فهرست مطالب
میگرن یک وضعیت عصبی پیچیده است که با دوره‌های سردرد متوسط تا شدید، معمولا در یک طرف سر، مشخص میشود. علت میگرن بهطور دقیق مشخص نیست اما معمولا توسط محرک‌های مختلفی مانند استرس، تغییرات هورمونی یا مصرف غذاهای فرآوری‌شده ایجاد میشود. بیماری میگرن انواع مختلفی دارد و ممکن است با ایجاد هاله در چشم (اورا) یا بدون هاله (همراه با اضطراب و استرس شدید) آغاز شود. برای مدیریت این بیماری شایع که بیشتر در زنان اتفاق می‌افتد، حتما به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. در سایت دکترتو امکان دریافت نوبت ویزیت حضوری از بهترین متخصصان و مشاوره با پزشکان سراسر کشور برای شما قرار دارد.
سردرد میگرن چیست؟
میگرن یکی از شایع ترین بیماری های مغز و اعصاب است که با سردرد شدید، تهوع و استفراغ یا حساسیت به نور و صدا مشخص میشود. بیماران ممکن است قبل از شروع سردرد میگرنی هاله نور یا اورای چشمی (تیک یا نقاط رنگی در چشم) را تجربه کنند یا در صحبت‌کردن دچار مشکل شوند.
حملات میگرن به دلیل استرس، مصرف وعده‌های غذایی ناسالم، تغییرات هورمونی یا نداشتن خواب کافی ایجاد میشود. زمانی که حمله میگرن شروع شد، خوابیدن در یک اتاق تاریک و آرام و مصرف دارو ممکن است موثر باشد. اگر بهطور دائم دچار میگرن می‌شوید، انتخاب سبک زندگی سالم و مصرف داروی مسکن تجویزشده توسط پزشک متخصص، کمک‌کننده است.
سردرد میگرنی نتیجه تغییرات فیزیولوژیک خاصی است که درون مغز اتفاق می‌افتد و باعث درد ضربان‌دار یکطرفه یا دوطرفه میشود.
انواع میگرن کدامند؟
دو نوع سردرد میگرنی وجود دارد؛ میگرن با اورا (میگرن کلاسیک) و میگرن بدون اورا که شایع‌تر است. در نوع دوم میگرن، ممکن است ساعت‌ها پیش از شروع سردرد، فرد احساس اضطراب، افسردگی یا خستگی بسیار زیادی را تجربه کند. اورا به حالتی می‌گویند که در آن اشکال رنگی یا بی‌رنگ در چشم قبل از شروع حملات سردرد ایجاد میشود. این اشکال می‌توانند به شکل تیک،نقاط پراکنده در چشم و خطوط موج‌دار باشند که جلوی دید واضح را می‌گیرند.
سایر اوراها بقیه حواس را درگیر می‌کنند. حتی ممکن است فرد «احساس سرخوشی» شدیدی داشته باشد و نتواند احساسش را توصیف کند. احساس زنگ‌زدن در گوش، تغییرات بویایی، چشایی یا لامسه نیز می‌توانند نوعی اورا باشند.
اورا ممکن است ۱ ساعت قبل از سردرد میگرنی شروع شود و بین ۱۵ دقیقه تا ۱ ساعت طول بکشد.
میگرن عصبی
میگرن عصبی نوعی از سردرد میگرنی است که علاوه‌بر سردرد ضربان‌دار، می‌تواند باعث احساس سوزش انگشتان و حالت تهوع شدید شود. میگرن عصبی به درمان توسط متخصص مغز و اعصاب نیاز دارد. بهتر است بدون مشورت با پزشک از دارو استفاده نکنید.
میگرن چشمی
میگرن چشمی که به‌عنوان میگرن شبکیه هم شناخته میشود، بهطور خاص روی بینایی یک چشم تأثیر می‌گذارد. این شکل از میگرن باعث اختلال بینایی موقت یا از دست‌دادن بینایی در طول حمله میگرن میشود. برخی افراد میگرن چشمی را بدون شروع سردرد میگرنی و فقط با ایجاد هاله در چشم (اورا) تجربه می‌کنند که ممکن است ۱ ساعت طول بکشد.
میگرن بدون اورا
میگرن بدون اورا معمولا حملات سردرد ناگهانی را ایجاد می‌کند و بدون علائم هشدار دهنده قبلی یا با استرس و اضطراب شدید رخ می‌دهد. علائم آن ممکن است شامل درد یکطرفه، تهوع و حساسیت به نور و صدا باشد.
میگرن همراه با اورا
این نوع میگرن که به آن میگرن کلاسیک گفته میشود، با علائم عصبی مانند دیدن اجسام نورانی در چشم، الگوهای زیگزاگ یا احساس سوزن‌سوزن شدن در دست و پا ایجاد میشود که قبل از حملات میگرن یا در طول سردرد رخ می‌دهند. اورای چشم معمولا از ۵ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشد.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت my.clevelandclinic
A migraine is a severe headache that causes throbbing, pulsing head pain on one side of your head. The headache phase of a migraine usually lasts at least four hours, but it can also last for days.
ترجمه فارسی:
میگرن یک سردرد شدید است که باعث ضربان و تپش در یک طرف سر شما میشود. سردرد میگرن معمولا حداقل ۴ ساعت طول می‌کشد اما می‌تواند تا چندین روز هم ادامه داشته‌باشد.
میگرن مزمن
میگرن مزمن به تجربه سردرد ۱۵ روزه یا بیشتر در ماه برای حداقل ۳ ماه در سال گفته میشود که حداقل ۸ روز از آن همراه با علائم میگرن است. این شکل از سردرد میگرنی می‌تواند روی کیفیت زندگی فرد تأثیر زیادی بگذارد و معمولا نیاز به مصرف داروی مسکن دارد.
میگرن حاد
میگرن حاد با حملات ناگهانی سردرد شروع میشود که اگر درمان نشود می‌تواند ساعت‌ها یا روزها ادامه پیدا کند. سردرد میگرنی حاد معمولا با محرک‌های قوی مثل استرس و اضطراب طولانی ایجاد میشود و نیاز به درمان دارویی دارد.
میگرن قاعدگی یا میگرن هورمونی
سردرد میگرنی قاعدگی یک اتفاق رایج میان زنان است که معمولا قبل از شروع چرخه قاعدگی به دلیل نوسانات هورمونی ایجاد میشود. علائم آن شامل سردرد شدید، خستگی و بی‌حسی دست یا پا است و در افرادی که قاعدگی منظم داشته‌باشند هم می‌تواند اتفاق بیفتد.
میگرن هورمونی با تغییرات هورمونی در زنان، به‌ویژه در زمان قاعدگی، بارداری یا یائسگی ارتباط نزدیکی دارد.
میگرن شکمی در کودکان
میگرن شکمی در کودکان شایع‌تر است. این بیماری با درد متوسط تا شدید شکمی که ساعت‌ها تا روزها طول می‌کشد، مشخص میشود. میگرن شکمی ممکن است با تهوع و استفراغ همراه باشد یا بدون هیچ علائمی اتفاق بیفتد.
میگرن در بارداری
میگرن می‌تواند در دوران بارداری به دلیل تغییرات هورمونی، به‌خصوص به دلیل افزایش استروژن ایجاد شود. این اتفاق ممکن است چالش‌برانگیز باشد زیرا مصرف دارو بدون مشورت پزشک در دوران بارداری مجاز نیست. برای مدیریت میگرن بارداری حتما به متخصص نورولوژی مراجعه کنید.
علائم میگرن چیست؟
علامت شایع میگرن، سردرد طولانی مدت است که معمولا مبهم است و به‌مرور زمان ضربان‌دار میشود. این سردرد با فعالیت بدنی بدتر میشود و ممکن است از یک طرف سر به طرف دیگر منتقل شود. در کودکان رنگ‌پریدگی، سرگیجه، تاری دید، تب و احساس ناراحتی در شکم شایع‌تر است و علائم گوارشی مثل تهوع و استفراغ کمتر دیده میشود.
بیشتر سردردهای میگرنی حدود ۴ ساعت باقی‌می‌مانند اما انواع شدید آن ممکن است تا بیش از ۳ روز بیمار را درگیر کنند. تعداد دفعات سردرد در ماه برای افراد مختلف متفاوت است و معمولا ۲ تا ۴ حمله در ماه اتفاق می‌افتد. برخی افراد ممکن است سردرد میگرنی را هر چند روز یکبار تجربه کنند درحالی‌که برخی دیگر در سال یک یا دوبار دچار سردرد میگرنی می‌شوند. بهطور کلی، نشانه‌های مهم میگرن عبارت است از:
- حساسیت به نور، صدا و بو
- تهوع و استفراغ
- دل‌درد
- از دست‌دادن اشتها
- رنگ‌پریدگی
- احساس کرختی یا بی‌حسی دست یا پا
- خستگی و سرگیجه
- تاری دید یکطرفه یا دوطرفه
اسهال - احساس سرما یا گرمای زیاد
- به ندرت تب
آیا شما هم علائم میگرن را دارید؟
برای تشخیص دقیق از پزشک متخصص نوبت بگیرید.
علت میگرن در زنان و مردان چیست؟
هنوز علت دقیق ایجاد میگرن شناخته نشده است اما احتمالا تغییرات برخی نوروترنسمیترها (انتقال‌دهنده عصبی یا مواد شیمیایی که پیام‌ها را بین سلول‌های مغزی منتقل می‌کنند) دلیل اصلی آن باشد. از هر ۵ فرد مبتلا به سردرد میگرنی ۴ نفر سابقه خانوادگی ابتلا به آن را ذکر می‌کند. بنابراین نقش ژنتیک بهطور ویژه در ابتلا به میگرن مطرح است.
اگر یکی از والدین مبتلا به سردرد میگرنی باشد احتمال ابتلای فرزندان ۵۰ درصد و اگر هر دو مبتلا باشند احتمال ابتلای فرزندان ۷۵ درصد است. سایر عواملی که می‌توانند نقش مهمی در ایجاد میگرن داشته‌باشند عبارت است از:
- نوسانات هورمون‌ها
- مصرف داروهای پیشگیری از بارداری
- نور زیاد، صدای بلند یا بوی شدید
- استرس یا اضطراب شدید
- خواب زیاد
برخی غذاها مثل پنیر، مواد نگه‌دارنده در گوشت (نیترات‌ها)، منوسدیم گلوتامات، شیرین‌کننده‌های مصنوعی، شکلات، آبجوهای الکلی و محصولات لبنی نیز در شروع سردرد میگرن موثر هستند.
بیماری های همراه با سردرد میگرنی کدامند؟
طبق تحقیقات پزشکان، میگرن به‌عنوان علت سایر بیماری‌ها شناخته نشده است اما برخی بیماری‌ها با میگرن ارتباط دارند و این ارتباط در مورد میگرن کلاسیک یا میگرن با اورا قوی‌تر است:
- سکته‌مغزی: احتمال سکته مغزی در افرادی که اورا دارند، خانم هستند و زیر ۴۵ سال سن دارند، بیشتر است.
- بیماری قلبی
- فشارخون بالا
- تشنج: ابتلا به میگرن احتمال ابتلا به صرع را دو برابر می‌کند. این ارتباط به دلیل ارتباط ژنتیکی این دو بیماری است.
- اختلالات شنوایی
- فیبرومیالژی: سندروم فیبرومیالژی شامل درد مزمن و خستگی است.
- افسردگی و اضطراب
تشخیص سردرد میگرنی
معمولا بیماری که دچار سردرد میگرن میشود علامت خاصی در معاینات بالینی ندارد. اگر علامت غیرعادی در معاینات دیده شود باید به سایر تشخیص‌های مرتبط با سردرد فکر کرد. با توجه به دسته‌بندی بین‌المللی، بیمار باید حداقل ۵ حمله سردرد میگرنی با معیارهای زیر را داشته باشد:
- حمله‌های سردرد که بدون درمان یا با درمان ناموفق حداقل ۴ تا ۷۲ ساعت طول بکشند.
- سردردی که حداقل ۲ تا از خصوصیات یکطرفه بودن، ضربان‌دار بودن، بدتر شدن با حرکت کردن یا مانع فعالیت عادی شدن را داشته باشد.
- هنگام سردرد حداقل یکی از علائم تهوع و استفراغ یا حساسیت به صدا و نور وجود داشته باشد.
- سردرد با هیچ بیماری دیگری ارتباط نداشته‌باشد.
اگر در معاینه بالینی موضوع غیرعادی وجود نداشته‌باشد، نیازی به عکسبرداری با روش‌های سی تی اسکن، ام آر آی یا گرفتن نوار مغز نیست.
بهترین روش درمان میگرن چیست؟
باتوجه به اینکه درمان قطعی برای میگرن شناخته نشده است، در حال حاضر هدف از درمان میگرن، جلوگیری از حملات سردرد و تسکین علائم در زمان حمله است. روش‌های مدیریت میگرن می‌تواند شامل دارو درمانی (استفاده از مسکن‌ها از جمله استامینوفن، قرص نوافن و قرص دیکلوفناک)، تغییر رژیم غذایی یا حتی تزریق بوتاکس برای میگرن به گردن و شانه است. همچنین برخی دستگاه‌ها به شکل هدبند برای ارسال سیگنال به اعصاب مغزی و کاهش درد طراحی شده‌اند که می‌توانند به کاهش درد میگرن کمک کنند.
دنبال راهی برای کاهش علائم میگرن هستی؟ همین الان از دکتر مشاوره بگیر.
دارو و قرص میگرن: برای درمان میگرن چه قرصی بخوریم؟
داروهای زیادی برای میگرن استفاده میشود. استفاده از مسکن‌ها از جمله استامینوفن، قرص نوافن و قرص دیکلوفناک یا ناپروکسن و برای دردهای شدید که با مسکن‌ها بهبود نمی‌یابند استفاده از آگونیست‌های سروتونین مثل قرص سوماتریپتان توصیه شده است:
- داروهای ضدتهوع
- قرص نورتریپتیلین
- قرص توپیرامات
برای درمان میگرن چه بخوریم؟
رژیم غذایی نقش مهمی در مدیریت میگرن دارد. برخی از غذاها ممکن است به کاهش علائم سردرد ضربان‌دار کمک کنند در حالی که برخی دیگر می‌توانند محرکی برای ایجاد حملات میگرنی باشند. بهترین غذاهایی که می‌توانید انتخاب کنید عبارت است از:
- آجیل، دانه‌ها و غلات کامل
- ماهی‌های چرب مانند سالمون
- سبزیجات برگدار تیره
- مصرف آب کافی
- انواع توت‌ها
کدام غذاها برای میگرن ضرر دارد؟
برخی از غذاها به‌عنوان محرک‌های میگرن شناخته می‌شوند و برای مدیریت علائم این بیماری بهتر است از مصرف آن‌ها خودداری کنید:
- نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند قهوه
- الکل
- غذاهای فرآوری‌شده مانند سوسیس و کالباس
- غذاهای شور یا غذاهای چرب
درمان میگرن در خانه
زمانی که میگرن اتفاق می‌افتد، می‌توانید از روش‌های خانگی استفاده کنید تا شدت علائم آن کمتر شود. البته اگر داروی تجویزی پزشک را مصرف می‌کنید یا شدت علائم میگرنی شما زیاد است ممکن است این روش‌ها تاثیر کمتری داشته‌باشند اما باز هم کمک‌کننده هستند:
- استفاده از کمپرس سرد روی پیشانی یا گردن و قرار دادن پاها در تشت آب گرم
- استراحت در یک اتاق تاریک و آرام
- نوشیدن مایعات زیاد (کم آبی یک عامل موثر در ایجاد میگرن است)
- خوابیدن در زمان شروع حملات (البته این روش ممکن است باعث احساس حملات خفیف میگرنی در زمان بیداری شما شود)
عوارض میگرن چیست؟
مهم‌ترین عارضه جانبی میگرن درد شدید و ضربان‌دار سر است که حداقل تا ۴ ساعت همراه فرد می‌ماند. اگر عوارض میگرن به‌درستی مدیریت نشود ممکن است خطرناک باشد:
- ایجاد میگرن مزمن: میگرن‌های مکرر می‌توانند به میگرن مزمن میگرن تبدیل شوند که با سردردهای ۱۵ روزه یا بیشتر در یک ماه مشخص میشود.
- تاثیر روی زندگی روزمره: میگرن شدید می‌تواند فعالیت‌های روزانه را مختل کند و باعث غیبت از کار و اختلال در زندگی اجتماعی شود.
- مشکلات سلامت روان: در میان افراد مبتلا به میگرن مزمن در مقایسه با سایر افراد، میزان افسردگی و اضطراب بیشتر است.
۵ (۱۵۲۳ نظر)۴.۹ (۷۱۴ نظر)۴.۶ (۶۶۲ نظر)۴.۸ (۴۳۸ نظر)۴.۹ (۴۲۶ نظر)۴.۷ (۴۰۷ نظر)پیشگیری از سردرد میگرن چگونه است؟
برای پیشگیری از میگرن باید از عوامل ایجادکننده یا محرک میگرن دوری کرد. بهترین کار این است که عوامل ایجادکننده میگرن را برای خودتان یادداشت کنید. به‌عنوان مثال اگر بعد از مصرف کافئین دچار حملات میگرنی شدید، آن را در یک دفترچه برای خودتان بنویسید. سایر مواردی که می‌توانند به شما کمک کنند:
- خواب مناسب
- کاهش استرس
- نوشیدن آب کافی
- فعالیت بدنی منظم
- رژیم غذایی سالم
استفاده از داروهای پیشگیری‌کننده میگرن مثل بتابلاکرها (پروپرانولول)، داروهای ضدافسردگی (آمی‌تریپتیلین)، ضدتشنج‌ها (توپیرامات، والپرات سدیم) و مکمل‌های ویتامین B12 نیز ممکن است توسط پزشک متخصص توصیه شود.
| علائم | علت | درمان |
|---|---|---|
| تهوع و استفراغ | نوسانات هورمونی | دارو درمانی |
| دل‌درد | مصرف داروهای پیشگیری از بارداری | تغییر رژیم غذایی |
| از دست‌دادن اشتها | نور زیاد، صدای بلند یا بوی شدید | تزریق بوتاکس برای میگرن |
| رنگ‌پریدگی | استرس یا اضطراب شدید | استفاده از هدبند |
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
میگرن یک بیماری عصبی است که معمولا باعث حملات سردرد دردناک میشود. این اتفاق ممکن است با علائم قبلی مانند ایجاد هاله اورا در چشم یا بدون هیچ علائمی شروع شود. معمولا افرادی که دچار میگرن می‌شوند حساسیت به نور یا صدا، سوزن‌سوزن شدن انگشتان یا حالت تهوع را تجربه می‌کنند.
هنوز علت دقیق میگرن مشخص نشده است اما تغییر رژیم غذایی، فعالیت بدنی منظم و دوری از استرس می‌تواند به مدیریت و پیشگیری از ابتلا به میگرن کمک کند. اگر شما هم دچار سردرد میگرنی هستید و نیاز به دارو درمانی دارید، بهتر است به فوق تخصص مغز اعصاب مراجعه کنید. در سایت دکترتو می‌توانید با بهترین پزشکان مغز و اعصاب آشنا شوید و برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!