منشا استرس چیست و وقتی استرس داریم چیکار کنیم؟

استرس پاسخ طبیعی بدن به چالش‌ها یا خواسته‌های ناگهانی است که به‌عنوان عوامل استرس‌زا شناخته می‌شوند و تعادل یا عملکرد اندام‌های درونی بدن را مختل می‌کنند. این عوامل استرس‌زا می‌توانند به دلیل کار، روابط عاطفی، مسائل مالی و بهداشتی ایجاد شوند. برای کنترل استرس بهتر است به دکتر روانشناس مراجعه کنید. در سایت دکترتو امکان دریافت نوبت ویزیت حضوری یا مشاوره آنلاین برای شما قرار گرفته است.

استرس چیست؟

استرس به انگلیسی stress نوعی حالت نگرانی یا تنش ذهنی ناشی از یک وضعیت دشوار است. معمولا زمانی استرس می‌گیریم که با اتفاقات و چالش‌های جدیدی در زندگی مواجه می‌شویم. همچنین زمانی که احساس می‌کنیم مسئله‌ای ما را تهدید می‌کند و نمی‌توانیم آن را کنترلی کنیم، دچار استرس می‌شویم.

هنگامی که فرد با استرس مواجه می‌شود، بدن هورمون‌های ستیز و گریز مانند کورتیزول و آدرنالین را آزاد می‌کند تا برای چالش‌های سخت آماده شود. در این حالت احساس تپش قلب، سرگیجه یا انرژی زیاد ایجاد می‌شود که در طولانی مدت خطرناک است. استرس مزمن یا طولانی باعث مشکلات مختلف سلامتی از جمله افسردگی و مشکلات قلبی عروقی می‌شود.

مشاوره روانشناسی

با برترین روانشناسان ایران از دیدگاه کاربران

مشاوره حضوری و آنلاین۵۰۰+ خدمت

مشاهده همه

استرس چه تفاوتی با اضطراب دارد؟

استرس معمولا واکنش به یک محرک خارجی یا اتفاق چالش برانگیز است و معمولا پس از حل شدن آن، از بین می‌رود. اختلال اضطراب بیشتر یک نگرانی شدید است که معمولا بدون یک علت خارجی خاص ایجاد می‌شود. در حالی که استرس یک وضعیت موقتی است، اضطراب بیشتر فراگیر و مزمن است و باعث مسائل روانی مانند حملات هراس یا اختلال اضطراب عمومی می‌شود.

علائم	درمان	عوارض
افزایش فشارخون	دارو درمانی	تمرکز روی افکار منفی
تنفس سریع و تپش قلب	درمان شناختی رفتاری	بیماری‌های جسمی
سوزش سر و سرگیجه	مدیتیشن	شب ادراری
بیماری قلبی	ورزش منظم	اختلالات خواب

انواع استرس: استرس انواع مختلفی دارد؟

استرس به ۲ نوع مختلف تقسیم‌بندی می‌شود؛ استرس حاد و استرس مزمن. استرس حاد کوتاه مدت است و ناگهانی ایجاد می‌شود اما استرس مزمن به استرس طولانی مدتی گفته می‌شود که آسیب‌های شدیدتری روی سلامتی روحی روانی فرد وارد می‌کند.

۳ نوع عامل استرس‌زای مختلف هم وجود دارد که عبارت‌اند از:

• عوامل استرس‌زای همیشگی مانند مراقبت از کودک، کار، تکالیف و مسئولیت‌های مالی و اقتصادی
• تغییرات ناگهانی مانند از‌دست‌دادن عزیزان یا از‌دست‌دادن یک شغل و موقعیت اجتماعی
• عامل استرس‌زای تروماتیک یا آسیبی مانند جنگ و زلزله

استرس حاد (acute stress) چیست؟

نگرانی یا استرس حاد نوع رایج نگرانی است که معمولا کوتاه‌مدت است و در اثر عوامل استرس‌زای ناگهانی اتفاق می‌افتد. مثلا استرس شب امتحان یا دعوا از این دسته هستند. عوامل استرس‌زای ناگهانی به طور کلی نیازمند راه‌حل‌های سریع و اضطراری هستند تا برطرف شوند و اضطراب طولانی‌مدت (مزمن) ایجاد نکنند.

آسیبی که استرس حاد به بدن فرد وارد می‌کند، بسیار کمتر از آسیبی است که از نوع مزمن آن ایجاد می‌کند. این آسیب‌ها معمولا در مراحل اولیه شامل سردرد، معده درد یا حالت تهوع هستند. اگر مواجهه با عوامل استرس‌زا طولانی‌مدت شود، می‌تواند باعث ایجاد استرس مزمن شود.

پزشکان پیشنهادی

۴.۹ (۱۴۵۴ نظر)

دکتر محمدرضا پیرزاده

تخصص اعصاب و روان (روانپزشکی)

نوبت بگیرید

۴.۹ (۱۲۴۴ نظر)

دکتر علیرضا اسماعیل زاده

تخصص روانشناسی

نوبت بگیرید

۴.۷ (۵۵۱ نظر)

دکتر آرش مولا

تخصص اعصاب و روان (روانپزشکی)

نوبت بگیرید

۴.۴ (۴۹۹ نظر)

دکتر علی فیروزآبادی

تخصص اعصاب و روان (روانپزشکی)

نوبت بگیرید

۴.۷ (۴۱۵ نظر)

دکتر حمداله سعیدی

تخصص اعصاب و روان (روانپزشکی)

نوبت بگیرید

۵ (۳۸۷ نظر)

دکتر عبدالرضا صباحی

تخصص اعصاب و روان (روانپزشکی)

نوبت بگیرید

استرس مزمن (chronic stress) چیست؟

استرس مزمن نوعی نگرانی از اتفاقات آینده است که به‌طور دائم فرد را درگیر می‌کند. شرایطی مانند مشغله کاری سنگین، مشکلات ازدواج یا اختلافات خانوادگی می‌توانند در این دسته قرار بگیرند.

معمولا زمانی که فرد سعی می‌کند با عوامل استرس‌زا درگیر نشود و اقدامی برای برطرف کردن آن انجام ندهد، فشار روحی مزمن رخ می‌دهد. استرس مزمن می‌تواند اختلال خواب، حمله قلبی یا خطر خودکشی را ایجاد کند و روی اندام‌های زیر تاثیر منفی بگذارد:

• دستگاه قلبی عروقی
• اندام تنفسی
• دستگاه تولیدمثل و ایمنی

علائم استرس مزمن نیز می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• نوشیدن زیاد الکل و کشیدن سیگار
• قمار بازی
• پرخوری عصبی
• رفتارهای پرخطر جنسی
• خرید کردن بیهوده
• استفاده افراطی از مواد مخدر

متن انگلیسی:
Many different situations or life events can cause stress. It is often triggered when we experience something new or unexpected that threatens our sense of self or when we feel we have little control over a situation. We all deal with stress differently.
ترجمه فارسی:
بسیاری از موقعیت‌ها یا رویدادهای مختلف زندگی می‌توانند باعث ایجاد استرس شوند. معمولا وقتی اتفاق جدید یا غیر منتظره را تجربه می‌کنیم که حس امنیت ما را تهدید می‌کند یا وقتی احساس می‌کنیم کنترل کمی روی یک وضعیت داریم، استرس ایجاد می‌شود. همه ما با استرس متفاوت برخورد می‌کنیم.

به نقل از سایت mentalhealth

استرس پس از سانحه

اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) یک اختلال روانی است که معمولا بعد از تجربه یا مشاهده یک رویداد آسیب‌زا مانند جنگ، بلایای طبیعی، تجاوز جنسی یا حوادث شدید رخ می‌دهد. علائم PTSD می‌تواند اضطراب شدید، کابوس و افکار غیرقابل کنترل باشد. اگر استرس پس از سانحه کنترل و درمان نشود، می‌تواند عملکرد روزانه فرد را به هم بریزد و روی کیفیت زندگی تاثیر بگذارد. حتما برای مدیریت موثر به دنبال درمان حرفه‌ای باشید.

علائم استرس چیست؟

استرس برخی عملکردهای بدن را آهسته می‌کند. مثلا فعالیت دستگاه گوارش و ایمنی را کاهش می‌دهد و کار غدد درون‌ریز را به هم می‌ریزد. معمولا علائم استرس در بدن شامل موارد زیر هستند:

• افزایش فشارخون
• افت قند خون
• سوزش سر و سرگیجه
• سفیدی زبان
• بیماری قلبی یا افتادگی دریچه میترال
• تنفس سریع و تپش قلب
• رفلاکس حنجره
• درد دست چپ
• کاهش عملکرد دستگاه گوارش
• تغییر رنگ مدفوع (به شکل زرد رنگ و اسهال)
• ضعیف شدن دستگاه ایمنی
• انقباض بیشتر ماهیچه‌ها
• اختلالات خواب
• کاهش میل جنسی
• لرزش دست و بدن

همچنین ممکن است این حس‌ها را تجربه کنید:

• ممکن است حس تحریک‌پذیری داشته‌باشید و بی‌قرار باشید.
• این احتمال وجود دارد که احساس کنید افسرده شده‌اید.
• ممکن است دچار حمله‌ پانیک یا حمله‌ی هراس شوید.
• احساس غمگین بودن از معمول‌ترین احساسات در زمان اضطراب و استرس است.

علائم استرس عصبی

یکی از علائمی که استرس عصبی ممکن است برای فرد به دنبال داشته‌باشد، اثر روی سیستم گوارش است. در مواقعی که استرس شدید باشد، ممکن است به خونریزی‌های گوارشی دچار شوید. سایر نشانه‌های استرس عصبی عبارت است از:

• سرگیجه یا سبکی سر
• سردرد تنشی
• مشکلات حافظه
• بی‌حسی موقت در اندام‌ها
• خستگی

بهترین روش درمان استرس چیه؟

همین حالا با متخصص مشورت کن.

متخصص روانشناسی

آیا استرس باعث درد زیر بغل میشود؟

در مواردی ممکن است که استرس علائم جسمی هم داشته‌باشد. یکی از علائم جسمی آن درد قفسه سینه و درد زیر بغل است. در چنین مواردی ممکن است که این مشکل باعث بروز مسائل قلبی شده‌باشد. برای بررسی بیشتر باید به دکتر روانپزشک مراجعه کنید.

علت استرس، چه عواملی باعث به وجود آمدن استرس میشود؟

کسانی که در شرایط خوب خانوادگی، کاری، تحصیلی یا اقتصادی زندگی نمی‌کنند، در معرض ابتلا به استرس هستند. استرس موردی است که می‌تواند به سادگی زندگی را مختل کند. در برخی از افراد که بیماری‌های روانی دارند یا با بیماری‌های جسمی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، احتمال ابتلا به استرس وجود دارد.

مسائل مهمی که معمولا در زندگی ایجاد نگرانی و استرس می‌کنند عبارت‌اند از:

• مشکلات شغلی یا بازنشستگی
• کمبود پول و زمان
• از‌دست‌دادن عزیزان و نزدیکان
• مشکلات و اختلاف‌های خانوادگی
• بیماری شدید
• جابجایی منزل
• رابطه جدید، ازدواج و طلاق
• سقط و مشکلات حاملگی
• استرس رانندگی در ترافیک‌های سنگین و ترس از تصادف
• ترس از ارتکاب به جرم و مشکلات قانونی
• بارداری و والد شدن
• سر و صدای زیاد، آلودگی و ازدحام

استرس چگونه تشخیص داده می شود؟

تشخیص استرس توسط یک روانشناس و با پرسیدن سؤالاتی از فرد راجع به علائم و سبک زندگی او (ارزیابی بالینی) انجام می‌شود. روانشناسان از پرسشنامه‌ها، آزمایش‌های بیوشیمی و تکنیک‌های فیزیولوژی هم برای تشخیص استرس استفاده‌می‌کنند.

یکی از روش‌هایی که برای تشخیص استرس مورد استفاده قرار می‌گیرد، تست استرس است. در این تست از برخی از سوالات در پرسش‌نامه کمک گرفته‌شده‌است که مشکلات شما را تشخیص می‌دهد. این تست‌ها باید توسط روانشناس گرفته‌شوند و برخی از آنها شامل موارد زیر هستند:

تست استرس	تعداد سوالات	رده سنی
تست استرس اجتماعی (SAIN)	۱۷ سوال	سنین بالای ۱۳
آزمون استرس عمومی یا تست اضطراب کتل (CAQ)	۴۰ سوال	بالای ۱۸ سال
تست استرس مرگ (FOD)	۳۲ سوال	بالای ۱۸ سال
آزمون اضطراب کودکان اسپنس (SCAS)	۴۰ سوال	۳ تا ۱۰ سال
تست سبک های مقابله با استرس (CSI)	۷۲ سوال	بالای ۱۵ سال

درمان استرس یا دشمن استرس چیست؟

درمان استرس معمولا شامل روان درمانی، دارو درمانی و تغییر سبک زندگی است. متخصص در اولین قدم علت زمینه‌ای ایجادکننده این اختلال را پیدا می‌کند و باتوجه به شدت آن، درمان آغاز می‌شود:

• درمان شناختی رفتاری (CBT): یک رویکرد درمانی روانشناختی است که به افراد کمک می‌کند تا افکار منفی مرتبط با استرس را شناسایی و جایگزین کنند.
• تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند تنفس عمیق، مدیتیشن و یوگا
• ورزش و فعالیت بدنی منظم
• دارو درمانی مانند داروهای ضد افسردگی

آیا شما هم علائم استرس مزمن را دارید؟ برای کنترل آن مشاوره بگیرید.

دکتر استرس

عوارض استرس و فکر زیاد در زنان و مردان

استرس می‌تواند عوارض کوتاه یا طولانی مدتی مانند بیماری قلبی، سردرد مزمن یا خستگی ایجاد کند. اگر این اختلال کنترل نشود، به شدت روی کیفیت زندگی تاثیر می‌گذارد. برخی از مهم‌ترین عوارض استرس در زنان و مردان عبارت است از:

• شب ادراری
• فکر کردن بیش‌ازحد و تمرکز روی افکار منفی
• اختلالات خواب
• بیماری‌های جسمی
• کمال گرایی
• به هم خوردن تعادل هورمونی بدن

چگونه می توان از استرس جلوگیری کرد؟

با برخی عادات روزمره ساده مثل ورزش منظم، رژیم غذایی سالم و انجام فعالیت‌های آرام‌بخش می‌توانید تا حد زیادی استرس را کنترل‌کنید:

• سعی کنید فعالیت‌هایی را انجام‌دهید که آرامش‌بخش هستند. از این فعالیت‌ها می‌توان به یوگا، تائی‌چی، ورزش‌های هوازی و مدیتیشن اشاره‌کرد. اگر نمی‌توانید به باشگاه بروید، سعی کنید از برنامه‌های ضبط‌شده و آنلاین بهره ببرید.
• سلامت بدن خود را حفظ کنید. خواب به میزان کافی، رژیم غذایی متناسب و تغذیه‌ی خوب و آرامش از پایه‌های حفظ سلامتی هستند. ورزش‌کردن به حفظ سلامتی کمک‌می‌کند.
• سعی‌کنید مثبت‌اندیش باشید و اطراف خود را از انسان‌های پرانرژی پر کنید.
• بپذیرید که نمی‌توانید همه چیز را کنترل کنید. راه‌هایی را پیدا کنید که به شما کمک‌می‌کند که آنچه را که نمی‌توانید کنترل کنید، رها کنید.
• بیاموزید که به سادگی نه بگویید. بسیاری از مسئولیت‌ها را از روی شانه‌های خود با این کلمه‌ی ساده برمی‌دارید. ارتباط خود را با افرادی که شما را آرام می‌کنند، حفظ کنید و از ارتباطات سمی تا حد امکان پرهیز‌کنید. حتی اگر این فرد از نزدیکان شما بود، آن را از زندگی خود حذف یا کمرنگ کنید.
• غذاهایی که باعث کاهش استرس می‌شوند مانند چای سبز، موز، آب پرتقال و گل گاوزبان بخورید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

استرس مشکلی جدی است و باعث کاهش کیفیت زندگی و به خطر افتادن سلامت شما می‌شود. پس بهتر است در اولین فرصت به دنبال درمان این اختلال باشید. برای درمان قطعی استرس بهتر است به دکتر روانشناس مراجعه کنید. در صورت لزوم دکتر روانشناس شما را به دکتر روانپزشک ارجاع می‌دهد.

با مراجعه به وب‌سایت دکترتو می‌توانید به لیستی از بهترین متخصصان کشور دسترسی داشته‌باشید و برای دریافت نوبت ویزیت حضوری یا مشاوره پزشکی اقدام کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!