فهرست مطالب
- چگونه از سرطان معده جلوگیری کنیم؟
- رژیم غذایی سالم برای جلوگیری از سرطان معده
- ترک سیگار، قاتل سرطان معده
- درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری
- کاهش وزن و پیشگیری از سرطان معده
- ورزش و پیشگیری از سرطان معده
- عدم مصرف الکل و جلوگیری از سرطان معده
- تغذیه نوزاد با شیر مادر و پیشگیری از سرطان معده
- پیشگیری از سرطان معده در طب سنتی
- نتیجه گیری
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
آیا تاکنون به این فکر کردهاید که چرا برخی افراد بدون داشتن سابقه خانوادگی، دچار سرطان معده میشوند؟ پاسخ را باید با نگاه به عادات روزمره، تغذیه و واکنش بدن به التهابهای طولانیمدت جستوجو کرد. معده، اندامی حساس و تأثیرپذیر از مواد غذایی، استرس و محیط است و کوچکترین بیتوجهی به آن میتواند زمینه تغییرات سلولی خطرناک را فراهم کند. آنچه این بیماری را پیچیدهتر میکند، پنهانبودن نشانهها در مراحل آغازین است. به همین دلیل، آگاهی از روشهای علمی و قابلاعتماد برای پیشگیری از سرطان معده، بیش از درمان اهمیت دارد. در این مطلب از دکترتو، با راههای جلوگیری از سرطان معده آشنا میشوید.
چگونه از سرطان معده جلوگیری کنیم؟
برای پیشگیری از سرطان معده باید همزمان چند کار را مدیریت کرد. کاهش التهاب مزمن مخاط، حذف محرکهای غذایی و محیطی، درمان عفونتهای زمینهای کاهش التهاب مزمن مخاط، حذف محرک های غذایی و محیطی، درمان عفونتهای زمینهای و تقویت سبک زندگی سالم برخی از کارهای مهم جهت پیشگیری سرطان معده است. اصلاح رژیم غذایی با میوه و سبزی تازه، محدودکردن نمک و گوشتهای فرآوریشده، حفظ وزن سالم و ورزش، از مهمترین پایههای پیشگیری هستند.
در کنار عادات روزانه، مداخله های پزشکی هدفمند نیز نقش مهمی در پیشگیری دارند. درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری در افراد مبتلا، خطر طولانی مدت را کم میکند و پیگیری آندوسکوپی در گروههای پرخطر، به تشخیص زودهنگام کمک میکند. ترک سیگار و عدم مصرف الکل، دو اقدام پراثر دیگر هستند که التهاب و تماس با مواد سرطان زا را میکاهند. در کل پیشگیری از سرطان معده یک پروژه یک روزه نیست؛ بلکه برنامهای پیوسته است که با انتخابهای کوچک هر روزه ساخته میشود.
رژیم غذایی سالم برای جلوگیری از سرطان معده
یکی از مهمترین مواردی که در ابتلا به سرطان معده تاثیر دارد، تغذیه است. متاسفانه امروزه به دلیل مشغله زیاد رژیم غذایی بسیاری از افراد ناسالم است و مواد غذایی مفیدی مانند میوه و سبزیجات جای خود را به فستفود دادهاند. برای پیشگیری از سرطان معده باید در رژیم غذایی نکاتی را رعایت کرد. الگوی غذایی ضدالتهاب و سرشار از فیبر میتواند از مخاط معده محافظت کند. میوه و سبزی تازه با ویتامینها و آنتیاکسیدانها به ترمیم آسیبهای ریز کمک میکنند و غلات کامل با افزایش حجم و نظم حرکات روده، زمان تماس عوامل مضر با مخاط را کم می کنند.
در نقطه مقابل، مصرف زیاد نمک، ترشیهای بسیار شور، غذاهای دودی و گوشتهای فرآوری شده با ایجاد ترکیبات نیتروزآمین، خطر ابتلا به سرطان معده را بالا میبرند. بهتر است روش پخت را نیز اصلاح کنیم؛ بخارپز و آبپز جایگزین سرخ کردن عمیق شوند و از سسهای پرنمک و آماده کمتر استفاده شود. نوشیدنیهای شیرینشده را با آب، دوغ کمنمک یا چای کمرنگ جایگزین کنید. این تغییرات ساده، وقتی به عادت تبدیل شوند، اثر قدرتمندی دارند.
| گروه غذایی | توصیه مصرف | دلیل اثر حفاظتی |
|---|---|---|
| میوه و سبزی تازه | مصرف روزانه در چند وعده | تأمین ویتامین C، بتاکاروتن و پلیفنول برای کاهش التهاب |
| غلات کامل | جایگزین غلات تصفیهشده | افزایش فیبر و کاهش تماس مخاط با مواد مضر |
| گوشت سفید و ماهی | بهجای گوشت قرمز و فرآوریشده | پروتئین کمچرب و بدون نیتروزآمین |
| لبنیات کمچرب | انتخاب دوغ و ماست کمنمک | حفظ تعادل باکتریهای مفید روده |
| چربیهای سالم | استفاده از روغن زیتون بهجای سسهای آماده | کاهش مصرف نمک و چربی اشباع |
| نوشیدنیهای سالم | آب، چای کمرنگ یا دوغ کمنمک بهجای نوشابه | کاهش قند و جلوگیری از نفخ معده |
متن انگلیسی:
به نقل از سایت ncbi
Some studies show that eating fruits and vegetables that are high in vitamin C and beta carotene may lower the risk of stomach cancer.
ترجمه فارسی:
برخی از مطالعات نشان میدهند که مصرف میوهها و سبزیجات سرشار از ویتامین C و بتاکاروتن ممکن است خطر ابتلا به سرطان معده را کاهش دهند.
مصرف میوه و سبزیجات تازه
حتما در وعدههای غذایی خود مصرف میوهها و سبزیجات تازه را افزایش دهید. میوه و سبزی تازه با ویتامین سی، کاروتنوئیدها و پلیفنولها به مهار التهاب و خنثیسازی رادیکالهای آزاد کمک میکنند. میوههایی مانند پرتقال، گریپفروت و لیمو میتوانند گزینه خوبی باشند. اگر از داروهای استاتین برای کاهش کلسترول استفاده میکنید، در مورد مصرف گریپفروت با پزشک خود صحبت کنید. سالاد با روغن زیتون فرابکر و آبلیمو را جایگزین سسهای سنگین کنید تا هم طعم بهتر و هم نمک کمتر داشته باشد. برخی از میوه و سبزیجات مفید برای سرطان معده به شرح زیر است:
- سبزی برگ سبز، کلمها، گوجه و فلفل دلمهای
- میوههای مرکباتی، سیب، انواع توت و انار
- افزودن سبزی خردشده به غذاهای روزمره
- میانوعده میوه تازه به جای تنقلات شور

مصرف پروتئین های مفید برای جلوگیری از سرطان معده
در وعدههای غذایی خود بیشتر از مرغ و ماهی استفاده کنید. گوشتهای فرآوریشده یا گوشت قرمز احتمال ابتلا به سرطان معده را افزایش میدهند. راه دیگر برای پیشگیری از سرطان معده نان و غلات سبوسدار به جای غلات تصفیه شده است. پروتئین را از منابع کمچرب و غیرفرآوریشده تامین کنید تا مصرف نمک و مواد نگهدارنده کاهش یابد. ماهیهای چرب با امگا۳، حبوبات و مرغ بدون پوست در مقایسه با سوسیس، کالباس و گوشتهای دودی انتخابهای بهتری هستند. برای جادادن پروتئین در رژیم خود از مواد غذایی زیر استفاده کنید:
- ماهی سالمون، ساردین یا قزلآلا دو بار در هفته
- عدس، نخود و لوبیا به عنوان منبع پروتئین و فیبر
- مرغ یا بوقلمون بدون پوست به روش بخارپز یا تنوری
- پرهیز از گوشتهای فرآوری شده و دودی
کاهش مصرف غذاهای دودی و پیشگیری از سرطان معده
در گذشته به دلیل نبود یخچال و وسایل سرمایشی برای نگهداری مواد غذایی آنها را دودی یا نمکی میکردند. نمک زیاد و مواد نگهدارنده در این روش به پوشش معده آسیب میزند و احتمال ابتلا به سرطان معده را افزایش میدهد. برچسب مواد غذایی را بخوانید و محصولاتی با سدیم کمتر انتخاب کنید. یادگیری چند دستور پخت ساده خانگی، وابستگی به غذاهای آماده را کم می کند. برای جلوگیری از سرطان معده به نکات زیر توجه کنید:
- محدودکردن ترشیهای بسیار شور
- انتخاب کنسروهای کمنمک و شستشوی قبل از مصرف
- استفاده از ادویه و آبلیمو به جای سسهای شور
- اولویت دادن به غذای خانگی تازه

چه غذاهایی برای سرطان معده مضر است؟
موادغذایی پرنمک، دودی، خیلی تند و چرب میتوانند مخاط تحریکشده را بدتر کرده و علائم سرطان معده را تشدید کنند. نوشیدنیهای گازدار و خیلی شیرین نیز باعث نفخ و سیری زودرس میشوند. اگر رفلاکس دارید، مصرف قهوه غلیظ و شکلات را محدود کنید. بهتر است محرکهای شخصی و حساسیتهای غذایی را شناسایی و حذف کنید. برخی از غذاهای مضر برای سرطان معده عبارت است از:
- گوشتهای فرآوریشده و کنسروی شور
- غذای سرخشده عمیق و فست فود
- سسهای پرنمک و ادویه خیلی تند
- نوشابههای گازدار و انرژیزا

ترک سیگار، قاتل سرطان معده
سیگارکشیدن احتمال ابتلا به سرطانهای مختلف از جمله سرطان معده و سرطان ریه را افزایش میدهد. افرادی که سیگار مصرف میکنند، بیشتر در قسمت بالای معده (نزدیک مری) دچار تومورهای سرطانی میشوند. برای جلوگیری از سرطان معده باید ترک سیگار را در اولویت قرار دهید. همچنین قرارگرفتن در معرض دود سیگار شخص دیگر نیز همین مشکلات را به همراه دارد.
اگر پیش زمینه رفلاکس یا گاستریت دارید، ترک سیگار بهبود علائم را نیز تسهیل میکند و کیفیت خواب و انرژی روزانه را افزایش میدهد. از محرکهای بازگشت به سیگار دوری کنید و جایگزینهای سالم مانند پیادهروی کوتاه یا نفسگیری عمیق را تمرین کنید.
درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری
هلیکوباکترپیلوری یکی از باکتریهای رایج است اما این باکتری باعث عفونت در همه افراد نمیشود. هلیکوباکتری پیلوری در برخی افراد میتواند معده و دستگاه گوارش را آلوده کند و باعث ایجاد زخم معده شود. زخمی که به دلیل ابتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری ایجاد میشود، احتمال دارد سرطانی شود. به همین دلیل اگر زخم معده یا علائم آن را دارید، باید سریعا به متخصص گوارش مراجعه کنید تا احتمال ابتلا به این عفونت بررسی شود. در مناطق با شیوع بالا بیماری یا در افراد با ضایعات پیشسرطانی یا سابقه خانوادگی، درمان H. pylori ممکن است خطر سرطان معده را کاهش دهد؛ اما توصیه عمومی برای همه افراد سالم هنوز به صورت جهانی تایید نشده است.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت cancer
Infection with Helicobacter pylori (H pylori) bacteria seems to be a major cause of stomach cancer, especially cancers in the lower (distal) part of the stomach. Long-term infection of the stomach with this germ may lead to atrophic gastritis and other pre-cancerous changes of the inner lining of the stomach.
ترجمه فارسی:
به نظر میرسد عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری (H pylori) یکی از دلایل اصلی سرطان معده، به ویژه سرطان در قسمت تحتانی (دیستال) معده باشد. عفونت طولانی مدت معده با این میکروب ممکن است منجر به گاستریت آتروفیک و سایر تغییرات پیش سرطانی پوشش داخلی معده شود.
کاهش وزن و پیشگیری از سرطان معده
یکی از عوامل خطر در ابتلا به سرطان معده چاقی است. چاقی به ویژه چاقی مرکزی با التهاب مزمن، تغییرات هورمونی و افزایش رفلاکس مرتبط است که همگی میتوانند مخاط معده را تحت فشار قرار دهند. کاهش وزن تدریجی با ترکیب رژیم متعادل و فعالیت بدنی، نشانگرهای التهابی را پایین میآورد و کیفیت خواب و انرژی را بهبود میدهد.
ورزش و پیشگیری از سرطان معده
فعالبودن و تناسباندام برای سلامت کلی بدن ضروری است و برای جلوگیری از سرطانهای مختلف توصیه میشود. ورزش منظم با کاهش التهاب، بهبود حساسیت به انسولین و کمک به کنترل وزن، محیط درونی را برای سلامت معده مطلوب تر میکند. لازم نیست از روز اول تمرینهای سنگین انجام دهید. حتی ۱۵۰ دقیقه فعالیت هوازی متوسط در هفته همراه با تمرین مقاومتی دو روزه، اثرات قابل توجهی دارد. برای شروع، پیادهروی تند، دوچرخه ثابت یا شنا گزینههای در دسترسی هستند. اگر مشکل مفصلی دارید، تمرین در آب یا حرکات کششی ملایم مناسبتر است.
عدم مصرف الکل و جلوگیری از سرطان معده
برخی مطالعات نشان میدهند که مصرف زیاد الکل ممکن است با افزایش خطر سرطان معده همراه باشد، اما شواهد هنوز کافی نیست. به همین دلیل برای پیشگیری از سرطان معده باید مصرف الکل را تا حد ممکن کاهش داده یا از مصرف آن اجتناب کنید. جایگزینی نوشیدنیهای بدون الکل و برنامهریزی اجتماعی بدون وابستگی به نوشیدنی، پایبندی را آسان تر می کند.
تغذیه نوزاد با شیر مادر و پیشگیری از سرطان معده
برخی از تحقیقات نشان میدهد، نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میشوند، سلامتی بیشتری دارند. این نوزادان در کوتاهمدت یا بلندمدت کمتر به انواع بیماریها مبتلا میشوند. شیر مادر باعث سلامت دستگاه گوارش شده و احتمال بیماریهای معده از جمله سرطان معده را در آینده کاهش میدهد. همچنین این نوزادان در کودکی و بزرگسالی کمتر دچار بیماریهایی مانند آسم، دیابت نوع ۱ و چاقی میشوند. . البته این تحقیقات با شواهد کافی تأیید نشده است و نیازمند مطالعات بیشتری است.
پیشگیری از سرطان معده در طب سنتی
بسیاری از توصیههای سبک زندگی طب سنتی مانند اعتدال در خوردن، آرام خوردن غذا و تکیه بر غذای تازه با اصول تغذیه مدرن همسو هستند. مصرف دمنوشهای ملایم مانند زنجبیل یا بابونه میتواند به رفع برخی از علائم خفیف کمک کند، اما جایگزین تشخیص و درمان پزشکی نیست. هر فرآورده گیاهی نیز میتواند عوارض یا تداخل دارویی داشته باشد و باید با نظر پزشک استفاده شود. برخی معتقدند مصرف گیاهان زیر بهصورت دمنوش یا مصرف همراه غذا میتواند تاثیر مثبتی در سلامت دستگاه گوارش داشته باشد (شواهد کافی وجود ندارد):
- گون
- چای سبز
- عصاره دانه انگور
- زرشک زینتی
- گیاه سرخ بن
- گیاه کولهخاس
- زردچوبه
- سیر
- پیاز
نتیجه گیری
پیشگیری از سرطان معده فراتر از یک توصیه پزشکی است؛ این مفهوم، نوعی رویکرد آگاهانه به سلامت محسوب میشود. هماهنگی میان رژیم غذایی متعادل، کنترل عفونتهای مزمن، پرهیز از دخانیات و فعالیت بدنی منظم میتواند سد محافظی در برابر این سرطان ایجاد کند. گرچه برخی عوامل مانند ژنتیک قابل تغییر نیستند، اما سبک زندگی سالم قادر است تأثیر آنها را کاهش دهد. سلامت معده در نهایت نتیجه انتخابهای روزانه است؛ از غذای تازه تا پرهیز از عادتهای آسیبزا. استمرار در این انتخابهاست که میتواند احتمال بروز سرطان معده را در طول عمر انسان به حداقل برساند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!



سلام مادر شوهرم ۵ ماه میشه سرطان معده داره تا الان دارو نخورده دکتر گفته خب نمیشی آیا امکان خب شدن هست یا نه بد از ۵ ماه تداوی کنم
سلام و وقت بخیر،
سرطان معده بسته به مرحله بیماری، نوع سرطان و وضعیت عمومی بیمار ممکن است قابل درمان یا فقط قابل کنترل باشد. اگر پزشک گفته که امکان بهبودی وجود ندارد، احتمالاً سرطان در مراحل پیشرفته است.
✅ اقدامات پیشنهادی:
اگر درمانی پیشنهاد نشده، میتوان نظر یک متخصص انکولوژی دیگر را هم جویا شد.
درمانهای تسکینی (Palliative Care) برای کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی در مراحل پیشرفته توصیه میشود.
تغذیه مناسب و مراقبتهای حمایتی نقش مهمی در کاهش علائم و افزایش راحتی بیمار دارند.
📌 برای بررسی مجدد وضعیت بیمار، لطفاً از متخصص انکولوژی در دکترتو نوبت مشاوره یا ویزیت حضوری بگیرید.