فهرست مطالب
چاقی کودکان و نوجوانان یکی از جدی‌ترین و چالش برانگیزترین مسائل بهداشت عمومی است. شیوع چاقی با سرعت نگران‌کننده‌ای در جهان رو به افزایش است و کودک و نوجوان را در معرض خطر ابتلا به انواع بیماری‌های زمینه‌ای قرار می‌دهد. در بیشتر موارد اضافه وزن تا سنین بزرگسالی ادامه می‌یابد و باعث افسردگی و کاهش اعتمادبه‌نفس میشود. اما علت اضافه وزن و روش کنترل آن چیست؟ در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا به بررسی دقیق این موارد بپردازیم. همچنین اگر نیاز به دریافت رژیم غذایی یا ویزیت دکتر دارید، می‌توانید از سایت دکترتو نوبت ویزیت حضوری از بهترین دکتر تغذیه یا متخصص کودکان دریافت کنید.
چاقی کودکان و نوجوانان
چاقی یک بیماری جدی است که کودکان و نوجوانان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این اتفاق می‌تواند نگران‌کننده باشد زیرا معمولا با خطر ابتلا به دیابت، فشار خون و کلسترول بالا همراه است. چاقی مفرط می‌تواند اختلالات روحی مانند خود زشت انگاری، مشکلات خلقی و اختلال پرخوری را هم تشدید کند.
از دلایل چاقی کودکان می‌توان به عوامل رفتاری، محیطی و ژنتیکی اشاره کرد. عوامل رفتاری شامل مصرف بیش‌ازحد کالری و کمبود فعالیت بدنی است. تأثیرات محیط مانند دسترسی راحت به مواد غذایی ناسالم هم نقش مهمی دارند. استعداد ژنتیکی و عادات خانوادگی نیز احتمال اضافه وزن را بیشتر می‌کند.
یکی از بهترین راهکارها برای کاهش وزن و سلامت کودکان و نوجوانان، بهبود عادات غذایی و ایجاد برنامه ورزشی منظم است. درمان و پیشگیری از چاقی کودکان و نوجوانان به محافظت از سلامت کودک چه در حال حاضر و چه در بزرگسالی کمک می‌کند.
عکس چاقی کودکان
چاقی کودکان یک مشکل جدی سلامتی است که آن را به شایع‌ترین بیماری مزمن دوران کودکی تبدیل کرده است. به دلیل مصرف زیاد کالری و کاهش تحرک روزانه، هرروزه تعداد بیشتری از کودکان و نوجوانان به دیابت، فشار خون بالا و سایر بیماری‌های مرتبط با چاقی مبتلا می‌شوند. چاقی کودکان و نوجوانان پیامدهای جسمی و عاطفی زیادی دارد و خطر بیشتری را برای آزار و اذیت روحی توسط همسالان ایجاد می‌کند.
علت چاقی کودکان و نوجوانان: چه چیزی باعث چاقی کودکان میشود؟
یکی از علل اصلی افزایش وزن نوجوانان و کودکان، تغذیه نامناسب و پرخوری است. فست فود، آب نبات و نوشابه از موادغذایی چاق‌کننده اصلی هستند. سایر علل چاقی کودک و نوجوان عبارت است از:
- کاهش فعالیت‌های بدنی: با پیشرفت تکنولوژی و قرار گرفتن وسایل الکترونیکی مانند گوشی همراه، تبلت و لپ تاپ در دسترس کودکان و نوجوانان، تحرک آنها کاهش پیدا کرده و تمایل به ساکن بودن و یکجا نشینی افزایش یافته است. فعالیت بدنی ناکافی می‌تواند یکی از دلایل چاقی کودکان و نوجوانان باشد.
- مسائل روانشناختی: اختلالات روانشناختی ممکن است باعث چاقی در برخی از کودکان شود. کودکان و نوجوانانی که استرس یا افسردگی دارند برای مقابله با احساسات منفی، بیشتر غذا می‌خورند.
- بیماری زمینه‌ای: بیماری‌های پزشکی خاصی مانند عدم تعادل هورمونی و اختلالات ارثی متابولیکی می‌توانند باعث چاقی کودکان شوند. البته این موارد بسیار نادر هستند.
- عوارض جانبی داروها: برخی از داروها با تغییر در نحوه‌ی پردازش مواد غذایی یا افزایش ذخیره‌ی چربی می‌توانند باعث افزایش وزن کودکان و نوجوانان شوند.
چاقی کودکان چقدر شایع است؟
شیوع چاقی کودکان و نوجوانان به سطح نگران‌کننده‌ای در سراسر جهان رسیده و حدود ۴۰ درصد از کودکان و نوجوانان ۲ تا ۱۹ ساله را تحت تأثیر قرار داده است. میزان چاقی در کشورها و مناطق مختلف اهمیت زیادی به فرهنگ و عادات غذایی آنها دارد و با نرخ شیوع بالاتری در کشورهای توسعه یافته مشاهده میشود.
کدوم رژیم برای کودک یا نوجوان شما بهتره؟
با متخصص تغذیه مشورت کن.
معیار سنجش چاقی کودکان و نوجوانان
شاخص توده بدنی (BMI) ابزاری است که برای تعیین میزان اضافه وزن و چاقی استفاده میشود. BMI با فرمول وزن (به واحد کیلوگرم) تقسیم بر قد به توان ۲ (به واحد متر) محاسبه میشود. این شاخص در کودکان و نوجوانان در سنین و جنسییت مختلف، متفاوت است.
وضعيت وزن كودک با استفاده از صدک مخصوص جنس و سن برای BMI مقايسه میشود و با BMI بزرگسالان فرق دارد. تقسیم بندی شاخص توده‌ی بدنی در کودکان به این صورت است:
- BMI زیر صدک ۵: کمبود وزن شدید
- BMI صدک ۵ تا ۸۵: طبیعی
- BMI بالاتر از صدک ۸۵ و زیر صدک ۹۵: اضافه وزن
- BMI بالاتر از صدک ۹۵: چاقی شدید
درمان چاقی کودکان و نوجوانان دختر و پسر
درمان موثر برای چاقی کودکان ترکیبی از تغییر سبک زندگی، آگاهی از خطرات چاقی با برنامه‌های آموزشی و در برخی موارد مداخلات پزشکی است. تغییرات رفتاری روی تشویق به رعایت تغذیه سالم و افزایش فعالیت بدنی همراه با سایر اعضای خانواده، تمرکز دارد. روش‌های پزشکی نیز می‌تواند دارو درمانی یا در موارد شدید عمل جراحی باشد.
| علت | عوارض جانبی | درمان |
|---|---|---|
| عوارض جانبی داروها | ابتلا به دیابت | فعالیت بدنی بیشتر |
| عدم تعادل هورمونی | بیماری‌های قلبی و عروقی | تغذیه سالم |
| استرس یا افسردگی | آسم و آپنه خواب | در موارد نیاز مصرف دارو |
| کاهش فعالیت‌های بدنی | مشکلات مفصلی و محدودیت حرکتی |
درمان چاقی کودکان در طب سنتی
در طب سنتی، متخصصان برای کاهش وزن سریع‌تر، مصرف داروهای گیاهی و موادغذایی مانند سویا، انواع مختلف لبنیات پروبیوتیک و چای سبز را پیشنهاد کرده‌اند. همچنین متخصصان طب سنتی مصرف سبزیجات خام را برای کاهش وزن کودک و نوجوان موثرتر از مصرف سبزیجات پخته می‌دانند.
رژیم و برنامه غذایی برای چاقی کودکان و نوجوانان
رعایت یک رژیم غذایی متعادل و تغذیه سالم برای کودکان برای پیشگیری و مقابله با چاقی بسیار مهم است. بهتر است والدین در وعده‌های غذایی روزانه از انواع میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین استفاده کنند. همچنین تا حد ممکن مصرف تنقلات و شیرینی را محدود کنید.
تعیین زمان منظم برای خوردن غذا و تهیه میان وعده‌های سالم هم می‌تواند به تنظیم اشتها کمک کند. علاوه‌بر این، مشارکت کودکان در تهیه غذا باعث ایجاد رابطه مثبت با غذای سالم میشود و تمایل آنها را برای امتحان گزینه‌های جدید و مغذی افزایش می‌دهد.
بهترین ورزش برای چاقی کودک و نوجوان
انواع ورزش و فعالیت بدنی هوازی برای کودکان و نوجوانان می‌توانند به کاهش وزن بیشتر کمک کنند:
- فوتبال، بسکتبال یا شنا: افزایش استقامت بدنی
- دوچرخه سواری: افزایش چربی‌سوزی و قدرت پا
- پیاده‌روی: یک فعالیت بدنی عالی برای تناسب اندام در سنین مختلف
همین حالا بهترین دکتر تغذیه کودکان را برای کاهش وزن فرزندت پیدا کن.
عوارض چاقی در کودکان و نوجوانان
اضافه وزن در کودکان و نوجوانان می‌تواند خطرات زیادی برای سلامتی هم در دوران کودکی و هم در دوران بزرگسالی به همراه داشته‌باشد. کودکان و نوجوانان دارای اضافه وزن به احتمال زیاد در بزرگسالی نیز دچار چاقی شدید می‌شوند. عوارض چاقي شکم کودکان و نوجوان که می‌تواند تا سنین بالاتر هم وجود داشته‌باشد شامل موارد زیر است؛
- ابتلا به بیماری‌های غیر واگیر مانند دیابت
- بیماری‌های قلبی و عروقی
- آسم و آپنه خواب
- مشکلات مفصلی و محدودیت حرکتی
- پوکی استخوان
- کبد چرب غیر الکلی
- سنگ کیسه‌ی صفرا
- رفلاکس معده
- اختلالات روانشناختی مانند عزت نفس پایین
- کلسترول بالا و فشار خون بالا
- عرق‌سوز شدن
- عفونت‌های قارچی پوست و آکنه
متن انگلیسی:
به نقل از سایت msdmanuals
Although most of the complications of obesity occur in adulthood, adolescents with obesity are more likely than their peers to have high blood pressure and type 2 diabetes.
ترجمه فارسی:
اگرچه بیشتر عوارض چاقی در بزرگسالی رخ می‌دهد اما نوجوانان مبتلا به چاقی بیشتر از همسالان خود به فشارخون بالا و دیابت نوع ۲ مبتلا هستند.
راه های پیشگیری از چاقی کودکان و نوجوانان
ایجاد عادت‌های ورزشی مانند دویدن، شنا، اسکیت و دوچرخه سواری به فرزندتان را از همین امروز شروع کنید. هدف از این کار تناسب اندام و بهبود حالت روحی کودک یا نوجوان است. توصیه میشود کاهش وزن تدریجی و حدودا نیم کیلو در ماه باشد.
مهم‌ترین کاری که والدین می‌توانند برای کمک به یک کودک با اضافه وزن زیاد انجام دهند، حامی بودن است. احساسات فرزندتان در مورد خودش تا حدودی توسط احساسات شما تعیین میشود. به فرزندتان اجازه دهید بداند که او را دوست دارید و او را همینطور که هست قبول دارید. او را تشويق كنید و سعی کنید از او انتقاد نکنید:
- فست فود، غذاهای دارای چربی و کالری بالا و نوشیدنی‌های قندی را از دسترس نوجوانان دور نگه دارید.
- مصرف روزانه ۸ لیوان آب را در اولویت قرار دهید.
- هر روز ۲ تا ۳ وعده لبنیات کم چرب یا بدون چربی، ماست و پنیر کم چرب یا بدون چربی، نان و غلات بدون چربی را در برنامه غذایی فرزندتان قرار دهید.
- دفعات و میزان غذا خوردن فرزندتان را کاهش دهید.
- فرزندان خود را تشویق کنید که به‌آرامی غذا بخورند. این کار به آنها کمک می‌کند تا احساس سیر بودن را تشخیص دهند و به‌موقع از غذا خوردن دست بکشند.
- کودک و نوجوان را به خوردن غلات سبوس‌دار، میوه و سبزیجات تشویق کنید.
- تماشای تلویزیون و سرگرمی‌های بی‌تحرک مانند بازی‌های ویدئویی و گشت و گذار در اینترنت بهتر است از ۲ ساعت در روز بیشتر نشود.
۴.۸ (۳۹۶ نظر)۵ (۱۷۰ نظر)۴.۹ (۱۵۵ نظر)۵ (۱۲۹ نظر)۵ (۷۸ نظر)۵ (۶۳ نظر)نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
چاقی کودکان و نوجوانان روی تمام جنبه‌های زندگی از جمله سلامت روانی و قلبی عروقی آنها تأثیر می‌گذارد. با توجه به افزایش شیوع چاقی در میان کودکان و نوجوانان، رعایت رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و کاهش استرس و فشار روحی به کنترل و پیشگیری از اضافه وزن کمک می‌کند. اگر فرزند شما هم با اضافه وزن دست و پنجه نرم می‌کند، بهتر است هرچه زودتر برای دریافت رژیم غذایی به دکتر تغذیه و برای تشخیص علت دقیق چاقی به دکتر کودکان مراجعه کنید. در دکترتو می‌توانید با بهترین پزشکان آشنا شوید و برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!