نکات مهمی که باید درباره معده درد بدانید

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

ادامه این پادکست را می‌توانید در این بخش گوش دهید:

معده درد یکی از مشکلات شایع گوارشی است که می‌تواند به دلیل مسمومیت غذایی، حساسیت به غذاها و عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی تا مشکلات جدی‌تر مثل زخم معده یا بیماری‌های التهابی روده اتفاق بیفتد. درمان این درد به علت آن بستگی دارد و ممکن است شامل تغییر رژیم غذایی، مصرف دارو یا درمان‌های گیاهی باشد. آگاهی از علائم هشداردهنده مانند درد شدید، استفراغ خونی یا کاهش وزن ناگهانی، بسیار مهم است. اگر معده درد مداوم یا نگران‌کننده دارید، حتما برای تشخیص و درمان به پزشک گوارش یا متخصص داخلی در دکترتو مراجعه کنید.

معده درد چیست؟

درد معده یکی از شایع‌ترین مشکلات گوارشی است که می‌تواند دلایل متنوعی داشته‌باشد یا نشانه‌ای از بیماری‌های سایر اعضای بدن باشد. این درد، چه در کودکان و چه در بزرگسالان، ممکن است از یک احساس مبهم تا یک درد شدید و تیرکشنده متغیر باشد.

اطراف معده، اندام‌های مهمی مانند روده‌ها، کیسه صفرا، کبد، لوزالمعده و حتی قلب قرار دارند؛ به همین دلیل، بیماری‌های این اندام‌ها هم می‌توانند باعث درد معده شوند که به آن درد انعکاسی می‌گویند.

علائم همراه با درد معده نقش مهمی در تشخیص علت آن دارند. گاهی این درد ناگهانی و شدید است و ممکن است در اثر آسیب، عفونت باکتریایی یا ویروسی، استرس، مصرف الکل، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی یا غذاهای تند ایجاد شود. اگر درد معده پس از خوردن غذا اتفاق بیفتد، ممکن است نشانه ریفلاکس، زخم معده یا سوءهاضمه باشد.

برای تشخیص دقیق علت معده درد و انتخاب درمان مناسب، حتما به متخصص گوارش مراجعه کنید و از مصرف خودسرانه دارو پرهیز کنید.

علت درد معده	درمان معده درد
رفلاکس معده به مری	استفاده از داروهای مهارکننده پمپ پروتون (PPI) یا آنتی‌اسیدها تغییرات رژیم غذایی جلوگیری از دراز کشیدن بلافاصله پس از غذا خوردن
زخم معده	مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها (در صورت وجود هلیکوباکتر پیلوری) داروهای کاهش‌دهنده اسید معده تغییر در سبک زندگی و رژیم غذایی
نفخ و گاز معده	استفاده از داروهای ضدنفخ مانند سایمتیکون یا دایمتیکون مصرف غذاهای سبک کاهش مصرف نوشیدنی‌های گازدار
یبوست	مصرف ملین‌ها یا نرم‌کننده‌های مدفوع افزایش مصرف فیبر در رژیم غذایی نوشیدن آب کافی و ورزش منظم
استرس و اضطراب	تکنیک‌های آرام‌بخش مانند مدیتیشن و یوگا مصرف داروهای ضد اضطراب تغییر در سبک زندگی و رژیم غذایی

درد معده كجاست؟

درد معده معمولا در قسمت میانه و بالای شکم، درست زیر قفسه سینه احساس می‌شود. این درد می‌تواند به سمت سایر نواحی شکم یا حتی پشت کتف هم پخش شود. در برخی موارد، درد به ناحیه گلو، قفسه سینه یا پهلوها نیز منتقل می‌شود. این نوع درد می‌تواند به دلایل مختلفی مانند سوزش معده، نفخ، یبوست یا بیماری‌های گوارشی دیگر بروز کند.

انواع درد معده

درد معده انواع مختلفی دارد و می‌تواند به اشکال مختلفی تقسیم شود:

• درد شدید: معمولا ناشی از شرایط حاد مانند التهاب معده یا زخم معده است.
• درد مزمن: دردهایی که مدت‌ها ادامه دارند و معمولا مربوط به بیماری‌های گوارشی مزمن مانند رفلاکس اسید معده یا سندروم روده تحریک‌پذیر هستند.
• درد ناشی از گاز معده: احساس فشار و پر بودن شکم که معمولا با نفخ همراه است.
• درد ضربان‌دار: این نوع درد معمولا به دلیل گرفتگی عضلات معده یا روده ایجاد می‌شود.

متن انگلیسی:
Abdominal pain is often caused by a problem in your digestive tract (the gut). But it can also be caused by other organs, such as your kidneys or reproductive organs.
ترجمه فارسی:
درد شکم معمولا به دلیل مشکلی در دستگاه گوارش (روده) ایجاد می‌شود. اما ممکن است به دلیل مشکلات سایر اندام‌ها مانند کلیه‌ها یا اندام‌های تولیدمثل نیز باشد.

به نقل از سایت healthdirect.gov.au

علائم معده درد خطرناک چیست؟

علائم معده درد خطرناک ممکن است نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تری مانند زخم معده، التهاب حاد، یا حتی مشکلات قلبی باشد. اگر این علائم را تجربه می‌کنید، باید فورا به پزشک مراجعه کنید. علائم هشداردهنده ناراحتی معده شامل موارد زیر هستند:

• درد شدید و ناگهانی
• استفراغ خونی یا مدفوع سیاه
• دشواری در تنفس
• کاهش وزن غیرعادی
• تب و لرز
• درد همراه با تورم شکم یا احساس سنگینی در ناحیه شکم

هنوز بهترین درمان برای معده درد رو پیدا نکردی؟
نوبت فوریت رو از دکترتو بگیر.

دکتر گوارش

علت درد معده چیست؟

درد معده می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله مشکلات گوارشی مانند رفلاکس اسید، زخم معده، عفونت‌های باکتریایی مثل هلیکوباکتر پیلوری، استرس، یا حتی بیماری‌های جدی‌تری مانند سرطان معده ایجاد شود. شایع‌ترین علل درد معده شامل سوءهاضمه، التهاب معده و مشکلات مربوط به مصرف غذاهای تحریک‌کننده است.

علت درد معده	توضیحات
ورم معده (گاستریت)	التهاب پوشش داخلی معده که می‌تواند به دلیل عفونت، مصرف داروها یا استرس ایجاد شود.
زخم معده	زخم‌های باز روی دیواره معده یا دوازدهه که معمولا به دلیل عفونت با هلیکوباکتر پیلوری یا مصرف طولانی‌مدت داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) ایجاد می‌شود.
سنگ صفرا	سنگ‌های کوچک در کیسه صفرا که ممکن است باعث انسداد مجاری صفراوی و درد معده شوند.
ریفلاکس اسید (GERD)	برگشت اسید معده به مری که باعث سوزش معده و درد می‌شود.
مسمومیت غذایی	ناشی از مصرف غذای آلوده به باکتری‌ها، ویروس‌ها یا سم‌ها که معمولا با علائم تهوع و استفراغ همراه است.
یبوست	حرکت کند روده‌ها که می‌تواند باعث درد و ناراحتی در معده شود.
آلرژی غذایی	واکنش ایمنی بدن به غذاهایی خاص که ممکن است باعث درد معده، نفخ و اسهال شود.
عدم تحمل لاکتوز	مشکل در هضم لاکتوز (شکر شیر) که می‌تواند به درد معده، نفخ و اسهال منجر شود.
پانکراتیت	التهاب لوزالمعده که می‌تواند باعث درد شدید معده، به ویژه در قسمت بالایی شکم، شود.

۱. ویروسی شدن و عفونت معده همراه با معده درد شدید

عفونت معده که معمولا به دلیل ویروس‌هایی مانند نورویروس یا روتاویروس ایجاد می‌شود، می‌تواند باعث درد معده، استفراغ و تهوع شود. افراد مبتلا ممکن است علائمی مانند سردرد، درد عضلانی و کاهش سطح انرژی را نیز تجربه کنند.

در بیشتر موارد، علائم عفونت معده پس از چند روز به طور طبیعی کاهش می‌یابد. پرهیز از مصرف غذاهای سنگین و نوشیدن مایعات کافی می‌تواند به تسکین درد و جلوگیری از استفراغ ناشی از عفونت معده کمک کند.

۲. علت درد معده عصبی

معده درد عصبی زمانی رخ می‌دهد که استرس، نگرانی یا ناراحتی‌های عاطفی بر سیستم گوارشی تأثیر می‌گذارند. وقتی شما تحت فشار روانی قرار می‌گیرید، بدن شروع به تولید هورمون‌ها و مواد شیمیایی می‌کند که می‌توانند فعالیت دستگاه گوارش را تغییر دهند.

این تغییرات می‌توانند باعث بروز علائمی مانند دل‌شوره، احساس گرفتگی یا سفتی در معده، اضطراب، انقباض عضلات، نفخ، ناراحتی معده، حالت تهوع و حتی سوءهاضمه شوند.

درد معده عصبی در واقع نتیجه ارتباط پیچیده بین سیستم عصبی و دستگاه گوارش است. استرس می‌تواند موجب افزایش ترشح اسید معده یا کند شدن حرکت معده شود که به نوبه خود باعث ایجاد این علائم می‌شود. برای برخی افراد، علائم این درد به‌ویژه در مواقعی که تحت فشار عاطفی یا روانی هستند، تشدید می‌شود.

۳. ورم معده یا گاستریت علت درد معده

گاستریت یا ورم معده به التهاب و تورم پوشش داخلی معده اشاره دارد. این وضعیت ممکن است به صورت حاد (کوتاه‌مدت) یا مزمن (طولانی‌مدت) بروز کند. گاستریت حاد معمولا به سرعت خود را نشان می‌دهد و اغلب به دلیل عفونت باکتریایی مانند هلیکوباکتر پیلوری ایجاد می‌شود. درمان این عفونت معمولا شامل استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها است.

۴. معده درد و حالت تهوع نشانه چیست؟

معده درد همراه با حالت تهوع ممکن است به دلیل مسمومیت غذایی، ویروس‌های گوارشی یا مشکلات گوارشی مزمن مانند گاستریت یا رفلاکس معده ایجاد شود. برخی از این مشکلات می‌توانند باعث احساس تهوع، نفخ و درد در نواحی مختلف شکم شوند.

۵. علت درد معده بعد از خوردن غذا

درد و سنگینی معده بعد از غذا خوردن می‌تواند به دلایل مختلفی مانند سوءهاضمه، زخم معده، یا گاستریت باشد. خوردن غذاهای چرب و سنگین یا مصرف بیش‌ازحد غذا می‌تواند باعث فشار بر معده و ایجاد این درد شود. همچنین برخی از افراد ممکن است بعد از نوشیدن آب احساس درد کنند که ممکن است به علت التهاب معده یا مشکلات گوارشی باشد.

۶. علت درد سر معده – درد بالای معده نشانه چیست؟

درد سر معده معمولا به مشکلات گوارشی مانند گاستریت یا رفلاکس اسید معده مربوط می‌شود. این درد ممکن است به علت التهاب معده یا ترشح زیاد اسید معده به وجود آید. همچنین عوامل دیگری مانند استرس، مصرف غذاهای تحریک‌کننده و عادت‌های غذایی نادرست هم می‌توانند به این نوع درد منجر شوند.

۷. درد وسط پشت معده

درد وسط پشت معده می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود که معمولا به مشکلات گوارشی یا عضلانی مرتبط است. یکی از علل رایج این درد، مشکلات معده مانند التهاب معده یا زخم معده است. این شرایط می‌تواند موجب ایجاد درد و ناراحتی در قسمت‌های مختلف شکم و پشت شود. علاوه بر مشکلات گوارشی، مشکلات دیگری مانند فتق هیاتال یا التهاب در دیافراگم می‌توانند باعث این نوع درد شوند.

در این ویدئو، دکتر بهروز مقدادی متخصص نوزادان، کودکان و نوجوانان در مورد رفلاکس معده نوزادان با شما صحبت می‌کند.

۸. معده درد و اسهال

درد معده همراه با اسهال می‌تواند به علت عفونت‌های گوارشی یا سندرم روده تحریک‌پذیر باشد. این علائم معمولا با اختلال در هضم غذا یا التهاب در روده‌ها مرتبط هستند. در صورتی که اسهال همراه با تب یا خونریزی باشد، نیاز به مشاوره پزشکی فوری وجود دارد.

۹. علت تیر کشیدن معده – تير كشيدن معده نشانه چيست؟

تیر کشیدن معده می‌تواند ناشی از مشکلاتی مانند گاستریت، سوءهاضمه، یا التهاب معده باشد. این نوع درد معمولا به صورت یک احساس ضربه‌ای یا کششی در نواحی مختلف معده احساس می‌شود. در صورتی که این درد به طور مداوم ادامه یابد، ممکن است نشانه‌ای از مشکلات گوارشی جدی‌تر باشد.

۱۰. علت معده درد چند روزه چیست؟

معده دردی که چند روز طول می‌کشد می‌تواند ناشی از گاستریت، زخم معده یا حتی عفونت‌های گوارشی باشد. این نوع درد معمولا به علت التهاب معده یا مشکلات دیگر دستگاه گوارش ایجاد می‌شود و در صورتی که با درمان‌های خانگی بهبود نیابد، نیاز به مراجعه به پزشک دارد.

متن انگلیسی:
Abdominal pain can be a normal but unfortunate part of pregnancy and should not alarm you. But some types of pain require medical attention.
ترجمه فارسی:
درد شکم می‌تواند بخشی طبیعی اما ناخوشایند از بارداری باشد و نباید شما را نگران کند. اما برخی از انواع درد نیاز به مراقبت پزشکی دارند.

به نقل از سایت webmd

۱۱. علت معده درد مداوم

معده درد مداوم و مکرر می‌تواند به دلیل مشکلات گوارشی مزمن مانند بیماری رفلاکس معده، گاستریت یا زخم معده ایجاد شود. در برخی موارد، این نوع درد ممکن است به علت بیماری‌های زمینه‌ای مانند مشکلات کبدی یا پانکراس نیز باشد. برای تشخیص دقیق و درمان معده دردهای مکرر، مراجعه به متخصص گوارش ضروری است.

۱۲. معده درد و یبوست

معده درد همراه با یبوست می‌تواند به علت مشکلات گوارشی مانند اختلال در حرکت روده‌ها یا انسداد روده ایجاد شود. این علائم معمولا با کمبود فیبر در رژیم غذایی یا استرس مرتبط هستند. در صورتی که این علائم بهبود نیابد، مشاوره پزشکی برای بررسی وضعیت گوارش لازم است.

۱۳. معده درد شدید نشانه چیست؟

معده درد شدید می‌تواند ناشی از مشکلات جدی مانند زخم معده، التهاب شدید معده یا بیماری‌های گوارشی دیگر باشد. این نوع درد معمولا به صورت ناگهانی و شدید احساس می‌شود و نیاز به درمان فوری دارد. در صورتی که درد شدید و مقاوم به دارو باشد، مراجعه به پزشک الزامی است.

۱۴. دلیل معده درد و سردرد و سرگیجه

علت درد یهویی معده همراه با سرگیجه معمولا ابتلا به عفونت‌های ویروسی یا اختلالات عصبی است. این علائم ممکن است به علت استرس، کم‌آبی بدن یا مشکلات قلبی ایجاد شوند. در صورتی که این علائم با علائم شدید دیگر همراه باشد، باید به پزشک مراجعه کنید.

۱۵. دلیل معده درد در نوجوانان و کودکان

در نوجوانان و کودکان، معده درد می‌تواند به علت ویروس‌های گوارشی، استرس یا عادات غذایی نادرست باشد. همچنین برخی مشکلات گوارشی مانند سوءهاضمه یا یبوست نیز می‌توانند باعث درد معده در این گروه سنی شوند.

۱۶. علت معده درد و جمع شدن آب در دهان

جمع شدن آب در دهان همراه با ناراحتی معده می‌تواند ناشی از رفلاکس اسید معده باشد. این وضعیت معمولا به علت برگشت اسید معده به مری ایجاد می‌شود که می‌تواند باعث احساس سوزش در معده و دهان شود. در صورتی که این علائم تکرار شوند، نیاز به درمان پزشکی دارید.

۱۷. معده درد در بارداری

معده درد در دوران بارداری معمولا به دلیل تغییرات هورمونی، فشار رحم بر معده و دستگاه گوارش یا سوءهاضمه ایجاد می‌شود. در سه ماه اول بارداری، تغییرات هورمونی می‌تواند باعث تهوع، سوزش معده و درد در نواحی مختلف معده شود.

۱۸. علت معده درد شبانه

معده درد شبانه معمولا به علت مشکلات گوارشی مختلف مانند رفلاکس اسید معده (GERD) ایجاد می‌شود. این بیماری باعث می‌شود که اسید معده به سمت مری برگردد و در هنگام خواب که بدن در حالت استراحت است، علائم بیشتری بروز کند.

علاوه بر این، زخم معده یا التهاب معده نیز می‌تواند باعث درد شبانه شود. برخی افراد با خوابیدن بلافاصله بعد از خوردن غذا دچار معده درد شبانه می‌شوند. استفاده از داروهایی مانند مهارکننده‌های پمپ پروتون یا آنتی‌اسیدها می‌تواند در درمان این درد موثر باشد.

متن انگلیسی:
The location of your abdominal pain can provide a clue to its cause. If your pain occurs on your lower left side, the most common culprit is diverticulitis of the colon.
ترجمه فارسی:
محل درد شکم شما می‌تواند سرنخی از علت آن باشد. اگر درد شما در سمت چپ پایین رخ دهد، شایع‌ترین علت آن دیورتیکولیت روده بزرگ است.

به نقل از سایت medicalnewstoday

۱۹. معده درد پریودی

درد معده در دوران پریود معمولا به دلیل تغییرات هورمونی ایجاد می‌شود. در این زمان، تولید پروستاگلاندین‌ها افزایش می‌یابد که موجب انقباضات عضلات رحم می‌شود. این انقباضات می‌توانند به نواحی مجاور مانند معده و روده‌ها منتقل شده و درد معده و ناراحتی گوارشی ایجاد کنند.

علاوه بر این، تغییرات هورمونی می‌تواند باعث ایجاد نفخ و گاز در معده شود که این مورد هم به شدت درد اضافه می‌کند.

۲۰. علت اشتباه گرفتن درد معده با درد قلب چیست؟

درد معده و درد قلب ممکن است مشابه به نظر برسند اما علت آن‌ها معمولا متفاوت است. در صورتی که درد معده به پشت یا کتف چپ بزند، می‌تواند به اشتباه با درد قلبی اشتباه گرفته شود.

درد معده که به پشت کتف می‌زند ممکن است ناشی از مشکلات معده مانند رفلاکس اسید یا زخم معده باشد. در مقابل، درد قلبی معمولا در ناحیه قفسه سینه شروع می‌شود و ممکن است با علائمی مانند تنگی نفس و عرق سرد همراه باشد.

تفاوت درد معده و قلب در این است که درد معده معمولا به علت مشکلات گوارشی و درد قلبی به دلیل مشکلات قلبی مانند آنژین یا حمله قلبی ایجاد می‌شود.

۲۱. علت آروغ زدن زیاد و درد معده

آروغ زدن زیاد همراه با درد معده می‌تواند ناشی از تجمع گاز در معده باشد که معمولا در اثر هضم غذاهای سنگین یا مصرف مواد غذایی گازدار ایجاد می‌شود. این وضعیت می‌تواند به درد و فشار در معده منجر شود. برخی بیماری‌ها مانند رفلاکس معده و التهاب معده نیز می‌توانند باعث تولید بیش از حد گاز و آروغ زدن شوند.

۲۲. دلایل درد معده بعد از عمل جراحی

درد معده بعد از عمل جراحی ممکن است به دلیل عوامل مختلفی مانند تحریک روده‌ها، التهاب یا مشکلات گوارشی ناشی از جراحی باشد. در برخی موارد، درد معده بعد از جراحی ممکن است ناشی از عفونت یا عوارض پس از عمل باشد. در صورتی که این درد ادامه یابد یا شدید باشد، مشورت با پزشک برای بررسی علل و درمان ضروری است.

درد معده و ورم معده داری؟ همین حالا بهترین دکتر رو پیدا کن!

دکتر گاستريت

۲۳. عوامل خطر بروز درد معده

یکی از مهم‌ترین عوامل خطر درد معده، افزایش سن است. با بالا رفتن سن، دستگاه گوارش حساس‌تر می‌شود و احتمال بروز مشکلات گوارشی بیشتر می‌شود زیرا سال‌ها تحت فشار و استفاده مداوم بوده است. به همین دلیل، مراقبت از معده در طول زندگی، با تغذیه سالم و پرهیز از عادات آسیب‌زننده، می‌تواند از مشکلات آینده پیشگیری کند.

به طور کلی عوامل خطر برای درد معده عبارت‌اند از:

• سیگار کشیدن
• سطح بالای استرس
• استفاده بیش از حد از الکل یا کوکائین
• بلعیدن مواد خورنده یا اشیا خارجی
• سابقه‌ی استفراغ مزمن
• کمبود ویتامین B12
• استفاده معمول از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID ها)
• استفاده‌ی منظم از استروئیدهای تجویز شده
• شیمی درمانی
• مکمل‌های پتاسیم
• مکمل‌های آهن
• قرار گرفتن در معرض اشعه
• ریفلاکس صفرا بعد از جراحی معده
• اختلالات خود ایمنی مانند تیروئیدیت هاشیموتو یا دیابت نوع ۱
• HIV
• بیماری کرون
• عفونت‌هایی که می‌توانند خطر التهاب معده را افزایش دهند مانند سل و سیفلیس.

تشخیص علت درد معده

علت معده‌درد بسیار متنوع است؛ از عادات غذایی و سبک زندگی گرفته تا بیماری‌های گوارشی یا حتی مشکلات اندام‌هایی مثل قلب، پانکراس یا روده. برای تشخیص علت دقیق معده‌درد، لازم است به متخصص گوارش مراجعه کنید. پزشک با بررسی سوابق پزشکی، علائم، معاینه و در صورت نیاز، آزمایش‌های لازم، علت مشکل را مشخص می‌کند.

پزشک متخصص ممکن است برای تشخیص درد معده از شما سؤالاتی بپرسد، مثل:

• دقیقاً کدام قسمت معده درد می‌کند؟ (بالا، پایین، وسط یا همراه با درد پشت و قلب)
• شدت درد چقدر است؟ (خفیف، شدید، ناگهانی، مزمن)
• نوع درد چگونه است؟ (سوزشی، تیرکشنده، خفیف)
• آیا درد به قسمت‌های دیگر بدن منتشر می‌شود؟
• چه زمانی درد شروع یا بدتر می‌شود؟ آیا با خوردن غذا یا غذای خاصی مرتبط است؟
• آیا باردار هستید یا بیماری خاصی دارید؟

روش تشخیص	ویژگی‌ها و تفسیر احتمالی
زمان شروع درد	درد ناگهانی: احتمال انسداد مجرای صفراوی (سنگ صفرا) یا ایسکمی روده
الگوی درد	درد مداوم چندساعته: احتمال سنگ صفرا درد شدید تیرکشنده به کمر: احتمال التهاب پانکراس
محل درد	درد موضعی در راست پایین شکم: احتمال آپاندیسیت درد در چپ پایین شکم: احتمال دیورتیکولیت درد پایین شکم: احتمال اختلالات مثانه یا رحم
مدت زمان درد	درد دوره‌ای و مزمن: احتمال سندروم روده تحریک‌پذیر درد چندساعته: احتمال مشکلات صفراوی، قولنج صفراوی، زخم معده، یبوست، درد قاعدگی

آزمایش های تشخیص معده درد

متخصص گوارش کار تشخیص را با پرسیدن سؤالات و بررسی علائم و معاینه فیزیکی شروع می‌کند. اگر پزشک مشکوک به بیماری خاصی باشد ممکن است آزمایش‌هایی را برای شما درخواست کند:

• آزمایش خون
• آزمایش ادرار یا مدفوع
• تصویربرداری اشعه ایکس از شکم
• سونوگرافی شکم
• سی تی اسکن شکم
• تنقیه باریم، عکس اشعه ایکس روده بزرگ
• روش‌های آندوسکوپی با قراردادن یک لوله با یک دوربین کوچک از طریق دهان یا راست روده برای مشاهده نواحی داخل دستگاه گوارش
• الکتروکاردیوگرام (ECG یا EKG)

درمان درد معده چیست؟

درمان درد معده بستگی به علت آن دارد اما اولین گام معمولا شامل تغییرات در رژیم غذایی، مصرف دارو و روش‌های خانگی است. برای دردهای خفیف‌تر، مصرف داروهای آنتی‌اسید و مهارکننده‌های پمپ پروتون می‌تواند کمک‌کننده باشد.

در مواردی که درد شدید است، مراجعه به پزشک برای تشخیص و درمان مناسب ضروری است. درمان‌های خانگی مانند مصرف دمنوش‌های گیاهی یا استفاده از مسکن‌ها نیز در کاهش درد موثر هستند. اگر مشکل ادامه یابد، درمان‌های پیشرفته‌تری مانند جراحی ممکن است لازم باشد.

۱. برای درد معده چه قرصی بخوریم؟

پزشکان بسته به علت معده درد داروهای زیادی را می‌توانند تجویز کنند. برای درمان معده‌درد، کلیدینیوم سی عضلات معده را آرام می‌کند؛ سایمتیکون برای نفخ، بیزاکودیل برای یبوست، لوپرامید برای اسهال و هیوسین برای گرفتگی معده مفید است. به طور کلی، رایج‌ترین انواع قرص معده درد و دیگر داروهای مفید برای این مشکل عبارت‌اند از:

داروی درد معده	کاربرد اصلی	نحوه مصرف
مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPI) مثل امپرازول، پنتوپرازول، لانسوپرازول	رفلاکس معده (GERD) زخم معده گاستریت	۱ بار در روز قبل از صبحانه (گاهی ۲ بار در موارد شدید)
مسدودکننده‌های H2 مثل فاموتیدین	سوزش معده خفیف تا متوسط رفلاکس معده ملایم	۱ تا ۲ بار در روز، قبل از غذا یا موقع درد
آنتی‌اسیدها مثل آلومینیوم هیدروکسید، منیزیم هیدروکسید	تسکین فوری سوزش معده و سوءهاضمه خفیف	هنگام احساس سوزش، بعد غذا یا قبل خواب
عوامل پوشش‌دهنده مخاط مثل سوکرالفیت، میزوپروستول	زخم معده محافظت از مخاط معده	۱ ساعت قبل غذا و قبل از خواب (سوکرالفیت)، همراه غذا (میزوپروستول)
آنتی‌بیوتیک‌ها مثل کلاریترومایسین، مترونیدازول	درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری	معمولا ۲ بار در روز، به مدت ۱۰تا ۱۴ روز، همراه PPI یا مهارکننده پمپ پروتون

۲. آمپول برای معده درد

برای درد معده شدید و غیرقابل تحمل، برخی پزشکان ممکن است آمپول‌هایی مانند آمپول پنتوپرازول یا مسکن‌های قوی مانند مورفین یا دیکلوفناک تجویز کنند. این آمپول‌ها معمولا برای تسکین دردهای حاد و اسپاسم‌های شدید معده به کار می‌روند.

۳. درمان معده درد شدید در خانه

برای درمان معده درد شدید در خانه، استفاده از داروهای مسکن مانند ایبوپروفن یا استامینوفن (به شرط عدم وجود مشکلاتی مانند زخم معده) ممکن است کمک‌کننده باشد. همچنین مصرف دمنوش‌های گیاهی مثل زنجبیل یا بابونه می‌تواند در تسکین درد موثر باشد.

در مواردی که درد ناشی از رفلاکس معده است، مصرف آنتی‌اسیدها یا مهارکننده‌های پمپ پروتون می‌تواند تسکین‌دهنده باشد. همچنین، استراحت و خوردن غذاهای سبک و ملایم نیز مهم است.

داده‌ای یافت نشد.

۴. درمان درد معده در شب

درد معده شبانه می‌تواند به علت رفلاکس اسید یا التهاب معده باشد. برای درمان این درد، استفاده از آنتی‌اسیدها یا مهارکننده‌های پمپ پروتون مانند امپرازول قبل از خواب مؤثر است. همچنین، خوابیدن با سر بالا (استفاده از دو بالش) می‌تواند به جلوگیری از برگشت اسید معده به مری کمک کند.

۵. برای درد معده چه باید خورد؟ (چه غذایی برای معده درد خوب است؟)

برای تسکین درد معده، خوردن غذاهای سبک و ملایم مانند برنج سفید، سیب‌زمینی پخته، مرغ بدون چربی و سوپ‌های رقیق مفید است. نوشیدن دمنوش‌های گیاهی مانند بابونه، زنجبیل و نعناع هم می‌تواند در کاهش التهاب و تسکین درد معده مؤثر باشد. بهتر است از مصرف غذاهای چرب، تند یا اسیدی خودداری کنید زیرا ممکن است درد را تشدید کنند.

نوع وعده غذایی	غذاهای مناسب برای درد معده
صبحانه	برنج سفید پخته نان سنگک ساده تخم‌مرغ آب‌پز فرنی ماست ساده
نهار	آش رشته ساده (بدون حبوبات زیاد و ادویه) پوره سیب‌زمینی مرغ آب‌پز یا بخارپز برنج ساده
شام	سوپ مرغ یا سوپ سبزیجات (بدون ادویه تند) ماهی کبابی یا پخته (بدون پوست و چربی زیاد) سیب‌زمینی آب‌پز
میوه‌های مفید	موز سیب پخته یا رنده‌شده گلابی خرما

۶. جراحی معده، درمان سریع معده درد

جراحی معده معمولا در مواردی که مشکلات معده مانند زخم‌های مزمن یا بیماری رفلاکس اسید معده شدید و درمان‌های دارویی مؤثر نباشند، ضروری است. عمل جراحی مانند عمل برای درمان زخم معده یا جراحی آندوسکوپی می‌تواند در موارد خاص راه‌حل مؤثری باشد. این نوع درمان برای کاهش یا حذف دردهای مزمن معده در مواقعی که دیگر درمان‌ها جواب نمی‌دهند، استفاده می‌شود.

۷. داروی گیاهی برای معده درد در طب سنتی

طب سنتی روش‌های زیادی برای درمان معده درد با داروهای گیاهی دارد. گیاهانی مانند زنجبیل، بابونه، نعناع، گشنیز و گل گاو زبان در درمان درد معده و تسکین التهاب آن مؤثرند. دمنوش‌های این گیاهان می‌توانند به بهبود گوارش، کاهش نفخ و التیام معده کمک کنند. البته قبل از مصرف این داروها، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا از تداخلات دارویی جلوگیری شود.

۱. عرق نعنا برای معده درد

نعنا برای درمان معده درد و دل‌درد، ناراحتی معده، اسهال، استفراغ و اسپاسم روده مفید است. ماده مؤثر نعنا منتول نام دارد. شما می‌توانید به طرق مختلف از نعنا استفاده کنید:

• دمنوش نعنا، این دمنوش همراه با نبات یا مقداری هل
• استفاده از نعنای تازه در غذا یا همراه با غذا
• عرق نعنا
• آب نبات نعنایی یا قرص نعنا

۲. درمان معده درد با لیمو

شما می‌توانید از مخلوطی از آب لیمو و جوش شیرین برای درمان معده درد، نفخ و سوء هاضمه در خانه استفاده کنید. لیمو می‌تواند به هضم راحت‌تر چربی و الکل کمک کند و به کنترل اسیدیته معده هم کمک می‌کند.

۳. درمان معده درد با زنجبیل

زنجبیل به کنترل حرکات انقباضی معده کمک می‌کند و به درمان قطعی معده درد و سوء هاضمه کمک می‌کند. برای استفاده از زنجبیل برای معده درد چند راه دارید:

• مصرف روزانه مقدار ی زنجبیل تازه
• استفاده از پودر زنجبیل
• دمنوش زنجبیل یا استفاده از آن در چای

۴. درمان معده درد با دارچین

بسیار دیده‌ایم که افراد از پودر دارچین و زنجبیل در چای خود می‌ریزند و اعتقاد دارند برای درد معده و خیلی مشکلات دیگر خوب است. دارچین آنتی‌اکسیدان‌هایی دارد که باعث می‌شود هضم غذا راحت‌تر شود. این ماده گیاهی برای درمان درد معده، سوء هاضمه، سوزش سر دل مفید است و معده را تقویت می‌کند.

۵. درمان معده درد با زیره

زیره برای درمان خانگی معده درد بسیار مفید است. این ماده گیاهی مزایای زیر را برای سیستم گوارشی دارد:

• کاهش ناراحتی معده یا سوء هاضمه
• کم کردن اسید معده
• درمان نفخ
• کاهش التهاب روده

شما به ۳ طریق می‌توانید از زیره استفاده کنید:

• پودر زیره یا دانه زیره در غذا
• دمنوش زیره
• عرق زیره

۶. درمان معده درد با انجیر

احتمالا می‌دانید که انجیر برای درمان یبوست و مشکلات روده مفید است. اما خواص انجیر به همینجا ختم نمی‌شود. انجیر ملین است و به درمان سوء هاضمه کمک می‌کند. دمنوش برگ انجیر هم از گزینه‌های درمان گیاهی معده‌درد به خصوص در بارداری است. البته اگر اسهال دارید، انجیر به درد شما نمی‌خورد.

۷. درمان معده درد با میخک

میخک خواص مفید زیادی برای سیستم گوارش دارد. این ماده گیاهی خوشبو می‌تواند به کاهش درد معده کمک کند، معده درد در اوایل بارداری را کم می‌کند، ترشحات معده را بیشتر کرده و نفخ معده را کاهش می‌دهد، همچنین به رفع اسهال و استفراغ کمک کند. شما به روش‌های زیر می‌توانید از میخک استفاده کنید:

• ترکیب پودر میخک یک قاشق غذاخوری عسل قبل از خواب
• دمنوش میخک

۸. درمان معده درد با عسل

عسل به میزان زیادی باعث التیام معده می‌شود. برای مثال اگر سوزش سر دل داشته‌باشید، خوردن یک قاشق عسل مفید است. همچنین می‌توانید عسل را با مواد دیگر ترکیب کنید تا نتیجه بهتری بگیرید:

• ترکیب عسل و دارچین
• عسل و آب جوش
• جوشانده عسل و دارچین

۹. عرقیات گیاهی برای درمان معده درد در طب سنتی

عرقیات مختلفی هم در طب سنتی وجود دارد که می‌تواند تأثیر خوبی در کاهش درد معده داشته باشد از جمله:

• عرق بومادران برای درمان معده‌درد
• عرق ریحان برای درمان معده‌درد

راه هایی برای جلوگیری از درد معده

برای جلوگیری از درد معده، رعایت یک رژیم غذایی سالم، پرهیز از مصرف غذاهای تند، چرب و اسیدی و خوردن وعده‌های غذایی کوچک و مکرر می‌تواند مفید باشد. با رعایت این موارد به مقدار زیادی می‌توانید از معده‌درد جلوگیری کنید:

• از غذاهایی که به راحتی هضم می‌شوند استفاده کنید.
• از مصرف غذای جامد در چند ساعت اول خودداری کنید.
• از خوردن وعده‌های غذایی بزرگ پرهیز کرده و مصرف وعده‌های کوچک را جایگزین کنید.
• در صورت استفراغ، حدود ۶ ساعت صبر کنید و سپس مقدار کمی غذای نرم و سبک مصرف کنید.
• هنگام درد معده، از مصرف لبنیات خودداری کنید.
• از مصرف مرکبات، غذاهای پرچرب، غذاهای سرخ شده، محصولات گوجه فرنگی، کافئین، الکل و نوشیدنی‌های گازدار خودداری کنید.
• سیگار کشیدن را متوقف کنید.
• از نوشیدن مقدار زیاد الکل خودداری کنید.
• از نوشیدن آب میوه‌هایی که حاوی اسید سیتریک هستند به عنوان مثال گریپ فروت، پرتقال و آناناس، پرهیز کنید.
• یک رژیم غذایی غنی از فیبر داشته‌باشید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

معده‌درد یکی از مشکلات شایعی است که می‌تواند دلایل ساده‌ای مثل پرخوری یا مصرف غذاهای تحریک‌کننده داشته‌باشد یا نشانه‌ای از بیماری‌های جدی‌تر باشد. گاهی با رعایت رژیم غذایی، پرهیز از استرس و مصرف داروهای ساده مثل آنتی‌اسید یا داروهای ضدنفخ، مشکل برطرف می‌شود. اما اگر علت جدی‌تری وجود داشته‌باشد، ممکن است نیاز به داروهای خاص، آنتی‌بیوتیک، درمان‌های تخصصی یا حتی جراحی باشد.

برای پیشگیری از معده‌درد، بهتر است عادات غذایی سالم داشته‌باشید، غذاها را به‌خوبی بجوید، از مصرف زیاد غذاهای چرب، ادویه‌دار یا محرک پرهیز کنید و استرس روزانه خود را کنترل کنید.

اگر معده‌دردتان شدید و طولانی یا همراه با علائم نگران‌کننده‌ای مثل استفراغ خونی، کاهش وزن، تب یا درد قفسه سینه است، حتما به متخصص گوارش یا داخلی مراجعه کنید. در دکترتو می‌توانید به راحتی با بهترین متخصصان گوارش و داخلی به‌صورت آنلاین، تلفنی یا حضوری مشورت کنید و نوبت اینترنتی بگیرید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!