نکات مهمی که باید درباره آزمایش سرطان خون بدانید

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

آزمایش سرطان خون یکی از اصلی‌ترین روش‌ها برای تشخیص سرطان خون است. سرطان خون از بیماری‌هایی است که نام آن بسیار ترسناک و عوارض آن در مواردی کشنده است. نکته‌ای که به درمان این بیماری کمک می‌کند، تشخیص به موقع این بیماری است. اما آزمایش سرطان خون چیست؟ این آزمایش چگونه انجام می‌شود و برای نتیجه‌ی بهتر آن چه باید کرد؟ در ادامه به تمامی این سوالات در مجله سلامت دکترتو پاسخ داده‌ایم، با ما همراه باشید. همچنین برای انجام این آزمایش می‌توانید به دکتر عمومی یا دکتر انکولوژیست و دکتر داخلی مراجعه کنید. سایت نوبت‌دهی آنلاین دکترتو به شما این امکان را می‌دهد تا از بهترین دکتر در محل زندگی خود نوبت دریافت کنید یا مشاوره بگیرید.

آزمایش سرطان خون چیست؟

سرطان خون هم مانند بقیه انواع سرطان‌ها، بیماری پیچیده با انواع بسیار متنوعی است. لوکمی یا سرطان خون بیماری است که عوامل مختلفی در ایجاد آن دخیل هستند. تشخیص چنین بیماری‌هایی مانند خود بیماری، کار ساده‌ای نیست و مشخصا اینکار با یک یا دو تست قابل انجام نیست. برای تشخیص هر یک از انواع سرطان‌های خون در کنار دانش تخصصی، به نتایج تست‌های زیادی نیاز است.

هر تست گامی در تشخیص نهایی سرطان خواهد بود. پزشک در کنار معاینات فیزیکی و سابقه پزشکی و خانوادگی، با استفاده از تست‌های لازم می‌تواند تشخیص قطعی سرطان را بدهد. برای تشخیص، دستور انجام آزمایش و بررسی نتیجه‌ی آزمایش سرطان خون می‌توانید به فوق تخصص خون و سرطان شناسی یا آنکولوژیسیت مراجعه کنید. آزمایش سرطان خون به عنوان یک آزمایش تشخیصی؛ از مهمترین آزمایش‌ها است که باید در زمان مناسب انجام شود.

هدف از انجام تست سرطان خون چیست؟

هدف اصلی از انجام آزمایش سرطان خون، شناسایی تغییرات سلول‌های خونی است که می‌تواند نشان‌دهنده سرطان باشد. این آزمایش می‌تواند به تشخیص اختلالات مختلف مانند لوسمی (سرطان خون) و لنفوم کمک کند. همچنین برای بررسی میزان گلبول‌های سفید و قرمز خون، پلاکت‌ها و انواع خاص سلول‌های خونی مورد استفاده قرار می‌گیرد تا وضعیت عمومی بیمار ارزیابی شود.

سرطان خون یا لوکمی یا لوسمی، سرطان مربوط به سلول‌های خونی و مغز استخوان است. در سرطان خون، تکثیر سریع و خارج از کنترل سلول‌‌های غیرعادی در مغز استخوان اتفاق می‌‌افتد. سپس این سلول‌های غیرعادی وارد جریان خون می‌‌شوند. برخلاف دیگر سرطان‌‌ها، سرطان خون به‌طور کلی به شکل یک تومور نیست و به این خاطر در تصویربرداری‌ها دیده نمی‌شود.

می‌خوای نتیجه آزمایش سرطان خون رو بدونی؟

همین الان از دکتر متخصص نوبت بگیر.

متخصص خون

هزینه آزمایش سرطان خون چقدر است؟

برای انجام آزمایش‌های سرطان خون، متخصص با توجه به علائم و پیشرفت بیماری انواع آزمایش‌ها را انجام می‌دهد. مثلا ممکن است که برای بررسی میزان پیشرفت سرطان خون تنها از یک نوع تصویر برداری استفاده شود اما در موارد پیچیده‌تر از آزمایش‌های کمکی دیگر هم کمک گرفته شود. در این صورت قیمت آزمایش سرطان خون بالاتر خواهد بود.

• مطالعه ايمونوفلوئورسانس هرآنتی بادی به روش مستقيم: ۴۵۰ هزار تومان
• بیوپسی: ۷۰۰ هزار تومان
• آزمایش کامل خون: حدود ۱.۵۰۰ میلیون تومان

تفسیر آزمایش سرطان خون

در جواب نمونه آزمایش سرطان خون، نتایج شامل تعداد و انواع مختلف سلول‌های خون مانند گلبول‌های سفید، قرمز و پلاکت‌ها است. اگر تعداد گلبول‌های سفید زیاد باشد، ممکن است نشانه‌ای از لوسمی باشد. در موارد دیگر، کاهش تعداد گلبول‌های سفید یا قرمز می‌تواند نشان‌دهنده نوع دیگری از سرطان خون باشد. در تفسیر آزمایش، تغییرات در ساختار سلول‌ها یا نشانه‌های غیرمعمول آنها اهمیت بالایی دارد.

جواب آزمایش سرطان خون چند روز طول میکشد؟

جواب آزمایش سرطان خون معمولا بین ۲ تا ۵ روز کاری طول می‌کشد. زمان دقیق بستگی به نوع آزمایش، حجم نمونه و زمان پردازش آزمایشگاه دارد. برخی آزمایشات تخصصی ممکن است بیشتر از این زمان نیاز داشته‌باشند.

متن انگلیسی:
Your doctor will likely order a physical examination before anything else, feeling or looking for swollen lymph nodes and swelling in the liver or spleen. They may also examine the skin, checking for signs of easy bruising or bleeding and any rashes.
ترجمه فارسی:
پزشک شما احتمالا قبل از هر اقدام دیگری، معاینه فیزیکی را برای جستجوی غدد لنفاوی متورم و تورم در کبد یا طحال انجام می‌دهد. پزشک همچنین ممکن است پوست را برای بررسی علائم کبودی یا خونریزی آسان و هر گونه جوش بررسی کند.

به نقل از سایت nyp

عکس ازمایش سرطان خون مثبت (برگه Hزمایش سرطان مثبت)

برگه ازمایش سرطان مثبت نشان‌دهنده تغییرات غیرطبیعی در سلول‌های خونی است که ممکن است با سرطان خون مانند لوسمی یا لنفوم همراه باشد. در این آزمایش‌ها، تفسیر تعداد سلول‌های سرطانی یا پیشرفته دیده می‌شوند که به‌ شکل غیرمعمولی در خون پراکنده شده‌اند. این تغییرات باید توسط پزشک متخصص بررسی و تفسیر شوند.

اولین نشانه سرطان در آزمایش خون چیست؟

اولین نشانه‌های سرطان خون معمولا شامل تغییرات در شمارش سلول‌های خون است. در آزمایش خون، ممکن است تعداد زیاد گلبول‌های سفید (لوسمی) یا کمبود گلبول‌های قرمز یا پلاکت‌ها مشاهده شود که می‌تواند نشانه‌ای از اختلال در تولید سلول‌های خونی باشد.

برخی از نشانه‌های جسمی سرطان خون هم شامل موارد زیر هستند:

• تب یا لرز
• خستگی مداوم و ضعف
• عفونت‌های مکرر یا شدید
• کاهش وزن بدون دلیل
• غدد لنفاوی، کبد یا طحال بزرگ
• خونریزی یا کبودی آسان
• خونریزی بینی مداوم
• نقطه‌های قرمز کوچک در پوست
• عرق شبانه
• خستگی یا درد استخوان

علائم سرطان خون در آزمایش خون یا علائم سرطان خون در آزمایش cbc می‌تواند شامل افزایش یا کاهش غیرطبیعی در تعداد گلبول‌های سفید، قرمز یا پلاکت‌ها باشد. همچنین شامل سلول‌های خون غیرطبیعی است ;i ممکن است در آزمایش خون مشاهده شوند. این علائم معمولا نیاز به بررسی‌های بیشتر و تایید تشخیص توسط پزشک دارند.

در این ویدئو دکتر محسن محمدیان، فوق تخصص خون و سرطان بزرگسالان در مورد علائم سرطان خون با شما صحبت می‌کند.

آزمایش سرطان خون چگونه است؟

برای تشخیص سرطان خون، چندین روش آزمایشی وجود دارد. شمارش کامل خون (CBC) تعداد انواع سلول‌های خون را بررسی می‌کند. آزمون مارکرهای خاص برای شناسایی پروتئین‌ها یا تغییرات ژنتیکی مرتبط با سرطان خون انجام می‌شود. بیوپسی مغز استخوان نیز از طریق استخراج نمونه از مغز استخوان انجام می‌شود تا سلول‌های سرطانی را بررسی کند. آزمایش ژنتیکی تغییرات در DNA هم ممکن است انجام شود که تغییرات ساختاری و ژنی سلول‌ها را بررسی می‌کند. تمامی این آزمایش‌ها کمک می‌کنند تا نوع و مرحله سرطان خون تشخیص داده شود.

انواع آزمایش و روش تشخیص سرطان خون

تشخیص دقیق سرطان خون برای انتخاب بهترین گزینه‌‌های درمانی اهمیت زیادی دارد. چندین آزمایش سرطان خون مختلف وجود دارند که می‌‌توانند برای تشخیص سرطان خون مورد استفاده قرار گیرند:

نوع آزمایش تشخیصی سرطان خون	کاربرد	میزان دقت
آزمایش خون (CBC)	شمارش کامل سلول‌های خونی برای شناسایی علائم غیرطبیعی	۸۵ تا ۹۰ درصد
بیوپسی مغز استخوان	نمونه‌برداری از مغز استخوان برای بررسی سلول‌های غیرعادی	۹۵ تا ۹۸ درصد
فلورسانس	شناسایی تغییرات ژنتیکی با استفاده از رنگ‌های فلورسانس	۹۰ تا ۹۵ درصد
شیمی خون	بررسی آنزیم‌ها و ترکیبات شیمیایی خون برای شناسایی سرطان	۸۰ تا ۸۵ درصد
فلوسیتومتری	تجزیه و تحلیل ویژگی‌های سلولی با استفاده از لیزر	۹۰ تا ۹۵ درصد
ایمنوفتوتیپینگ	شناسایی نوع سلول‌های سرطانی با استفاده از آنتی‌بادی‌ها	۸۵ تا ۹۵ درصد
سیتوشیمی	بررسی ویژگی‌های شیمیایی و آنزیمی سلول‌ها	۸۵ تا ۹۰ درصد
واکنش زنجیره‌ای پلیمراز	بررسی DNA برای شناسایی تغییرات ژنتیکی خاص سرطان خون	۹۵ تا ۹۸ درصد
سیتوژنیک	بررسی کروموزوم‌ها برای شناسایی ناهنجاری‌های ژنتیکی	۹۰ تا ۹۵ درصد

هنگام صحبت در مورد تشخیص سرطان خون، مهم است به یاد داشته‌باشید که سرطان خون فقط یک بیماری نست یا حتی فقط ۴ نوع فرعی ندارد. بلکه سرطان خون تنوع بسیار زیادی دارد. ۲ نوع لوکمی که در زیر میکروسکوپ یکسان دیده می‌‌شوند، ممکن است بسیار متفاوت رفتار کنند و برخی از تست‌های زیر ممکن است به تشخیص برخی از تفاوت‌ها کمک کنند.

۱. بررسی سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی سرطان خون

قبل از هر آزمایش سرطان خون، پزشک یک سابقه پزشکی و شرح حال مفصل از شما خواهد گرفت. یک سابقه پزشکی دقیق، کلید یک تشخیص ایده‌آل است. اینکار شامل پرسیدن سوالاتی در مورد علائم و نشانه‌‌هایی است که می‌‌توانند در ارتباط با سرطان خون باشند. پزشک شما ممکن است این سوالات را از شما بپرسد:

• چند وقت است که تب دارید؟
• درجه‌ حرارت بدنتان چقدر است؟
• آیا اشتهایتان را از دست داده‌اید؟
• آیا خونریزی شدید بعد از بریدگی را تجربه کرده‌‌اید؟
• آیا اخیرا متوجه تغییری در وزن نشده‌اید؟
• چه زمان متوجه وجود توده‌ها شدید؟
• آیا این توده‌ها احساس می‌شوند؟ دردناک هستند یا حرکت می‌کنند؟
• آیا احساس می‌کنید توده‌ها به تدریج در حال بزرگتر شدن هستند؟
• در تنفس با مشکل مواجه می‌‌شوید؟
• آیا احساس می‌کنید در خواب زیاد عرق می‌‌کنید؟
• آیا شما هیچ گونه دارویی مصرف می‌‌کنید؟
• آیا هیچ کدام از اعضای خانواده شما دچار بیماری شده‌‌اند؟
• چه زمانی احساس کردید که نیاز به ویزیت توسط پزشک دارید؟

پاسخ به سوالات بالا می‌تواند منجر به مرحله بعدی تحقیقات شود.

۲. تست CBC یا آزمایش لام خون محیطی چیست؟

آزمایش شمارش کامل سلول‌های خونی یا CBC یکی از مهمترین و اولین آزمایش‌های سرطان خون است که انجام می‌شود. cbc در آزمایش خون تعداد هر یک از سلول‌های خونی که توسط مغز استخوان تولید شده‌اند، اندازه‌گیری می‌شود. یعنی تعداد گلبول‌های سفید خون، گلبول‌های قرمز خون و پلاکت‌ها را می‌سنجد. تست CBC همچنین می‌‌تواند اطلاعاتی مهمی در مورد وضعیت این سلول‌ها به ما بدهد، از جمله اینکه آیا گلبول‌های قرمز خون بزرگ یا کوچک هستند یا خیر.

در حالیکه در سرطان خون معمولا افزایش در تعداد گلبول‌های سفید خون دیده می‌شود، در مورد سرطان خون حاد گاهی کاهش در انواع سلول‌‌های خونی نیز مشاهده می‌شود. شرایطی که به عنوان پانسیوتوپنی (pancytopenia) شناخته می‌شود. CBC می‌‌تواند تعیین کند که آیا تعداد گلبول‌‌های سفید خون پایین است یا بالا. اما اطلاعات کافی در مورد نوع سلول‌‌های سفید خون افزایش‌ یافته یا کاهش‌ یافته به ما نمی‌‌دهد.

لام خون محیطی یک تست بسیار مهم در لیست آزمایش‌های سرطان خون در هنگام تشخیص تشخیص سرطان خون است. در یک لام خون محیطی، یک نمونه از خون بر روی اسلاید میکروسکوپی پخش می‌‌شود و رنگ آمیزی می‌‌شود. سپس این لام زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود.

متن انگلیسی:
A test to count your blood cells. A complete blood count (CBC) measures the amount of each type of blood cell in a sample of your blood. Blood cancers may be found using this test.
ترجمه فارسی:
تست برای شمارش گلبول‌های خون و تعداد کامل خون (CBC) مقدار هر نوع سلول خونی را در نمونه خون شما اندازه‌گیری می‌کند. سرطان خون را می‌توان با استفاده از این آزمایش تشخیص داد.

به نقل از سایت mayoclinic

همین الان بهترین دکتر برای درمان اختلالات خونی را پیدا کن.

دکتر اختلالات لخته شدن خون

۳. آزمایش‌ شیمی خون

تست‌های شیمی خون، مقدار مواد شیمیایی ویژه‌‌ای را در خون اندازه‌‌گیری می‌‌کنند. این تست‌های می‌توانند نشان‌دهنده عملکرد اندام‌های مختلف باشند. تست‌ شیمی خون می‌تواند به پزشکان در یافتن مشکلات یا عملکرد غیرطبیعی کبد یا کلیه که ناشی از گسترش سلول‌های سرطان خون است، کمک کند. نتیجه‌ی این تست‌ همچنین می‌تواند در تعیین مرحله پیشرفت سرطان به پزشک کمک‌کننده باشد.

آزمایش‌های شیمی خون که در لیست آزمایش‌های سرطان خون قرار دارند و نتیجه آنها می‌تواند در سرطان خون بالاتر از حد معمول باشد، عبارت‌اند از:

• نیتروژن اوره خون (BUN)
• کراتینین
• فسفات
• لاکتات دهیدروژناز (LDH)
• آلانین آمینوترانسفراز (ALT)
• آسپارتات آمینوترافسفراز (AST)
• اوریک اسید

۴. تست انعقاد خون برای تشخیص سرطان خون

تست‌هایی وجود دارند که فاکتورهای لخته‌کننده خون را اندازه‌‌گیری می‌‌کنند تا عملکرد بدن برای انعقاد خون بررسی کنند. میزان غیرطبیعی فاکتورهای انعقاد خون ممکن است در سرطان خون اتفاق بیفتد. به این دلیل این تست‌های هم جزء آزمایش‌های سرطان خون شمرده می‌شوند. از تست‌های زیر برای بررسی فاکتورهای انعقادی استفاده می‌شود:

• سطح فیبرینوژن
• زمان پروترومبین (PT)
• زمان ترومبوپلاستین جزئی (PTT)
• نسبت نرمال شده‌ی بین‌‌المللی (INR)

۵. بیوپسی مغز استخوان برای سرطان خون

بیوپسی مغز استخوان در بین آزمایش‌های سرطان خون به عنوان استاندارد طلایی برای تشخیص سرطان خون شناخته می‌شود. در مورد بیشتر انواع سرطان خون، آزمایش خون برای تشخیص قطعی سرطان خون کافی نیست و یک نمونه‌‌برداری از مغز استخوان باید انجام شود. بیوپسی مغز استخوان می‌‌تواند در تعیین مرحله پیشرفت سرطان کمک کند.

مغز استخوان منبع ایجاد سلول‌‌های سرطانی در لوکمی و همچنین همه سلول‌‌های خونی یافت‌ شده در لام خون محیطی است. در آسپیراسیون مغز استخوان، یک سوزن باریک و دراز به مغز استخوان لگن (یا گاهی استخوان سینه) وارد می‌شود. بعد از برداشتن نمونه آسپیراسیون مغز استخوان، نمونه بیوپسی هم برداشته می‌شود.

وقتی نمونه برداشته شد برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. برای بررسی نمونه ابتدا برش‌های نازکی از نمونه تهیه و رنگ‌آمیزی می‌شود و یک لام از نمونه تهیه می‌شود. سپس این لام برای بررسی وجود سلول‌های غیرطبیعی توسط هیستوپاتولوژیست در زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود.

۶. سیتوشیمی سرطان خون

در بررسی سیتوشیمی، نحوه رنگ گرفتن سلول‌های خونی و مغز استخوان توسط رنگ‌های خاصی بررسی می‌شود. رنگ‌های خاصی وجود دارند که به مواد خاصی که در برخی از انواع سلول‌‌های سرطانی و یا بلاست‌ها وجود دارند، متصل می‌‌شوند. سپس نمونه رنگ‌آمیزی شده در زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود. سیتوشیمی به پزشکان در تعیین نوع سلول‌‌های سرطانی موجود در بدن کمک می‌کند.

۷. ایمونوفنوتیپینگ برای تشخیص سرطان خون

ایمنوفنوتیپینگ مطالعه پروتئین‌هایی است که توسط سلول‌‌ها بیان می‌شوند. از این تست برای تعیین نوع یا نوع فرعی سرطان خون استفاده می‌شود. ایمونوفنوتیپینگ در واقع فرآیند جستجوی پروتئین‌های منحصر به فرد روی سطح سلول‌ها است. در ژنتیک، ژنوتیپ به ویژگی‌‌های یک ژن اشاره دارد. در حالیکه فنوتیپ ویژگی‌‌های فیزیکی (مثل چشم‌ آبی) را توصیف می‌‌کند. انواع مختلف سرطان خون، فنوتیپ‌های متفاوتی دارند.

ایمنوفنوتیپینگ از یک واکنش آنتی‌‌ژن آنتی‌بادی خاص برای شناسایی پروتئین‌ها در بافت‌‌ها یا سلول‌‌ها استفاده می‌‌کند. در این تست از آنتی‌‌بادی مونوکلونال نشان شده با برچسب فلورسنت یا برچسب آنزیم خاص استفاده می‌‌شود. آنتی‌بادی‌هایی که تنها به آنتی‌‌ژن خاصی متصل می‌شود.

برچسب آنزیم یا فلورسنت به پزشکان این اجازه را می‌‌دهد تا سلول‌های سرطان خون (یا بلاست‌ها) را تشخیص دهند. ایمونوهیستوشیمی و فلوسیتومتری دو روش رایج هستند که در ایمونوفنوتیپینگ برای تشخیص سرطان خون مورد استفاده قرار می‌‌گیرند.

۸. فلوسیتومتری و سرطان خون

فلوسیتومتری روشی برای دسته‌بندی سلول‌‌ها با استفاده از برچسب‌‌های فلورسنت روی سطح آن‌ها است. در فلوسیتومتری، سلول‌های مغز استخوان (یا سلول‌های خونی محیطی) با آنتی‌‌بادی‌های خاصی پوشیده می‌شوند.

در این روش با استفاده از این آنتی‌بادی‌ها به دنبال شناسایی پروتئین‌های خاصی در در سطح سلول‌ها هستیم. سپس نور لیزر به انها تابیده می‌شود. اگر این پروتئین‌ها در سح سلول وجود داشته‌باشند و آنتی‌بادی‌ها به آنها چسبیده باشند، نوری از آنها ساتع می‌شود. این نور توسط کامپیوتر آنالیز می‌شود.

روش فلوسیتومتری به تعریف ویژگی‌‌های منحصر به فرد سلول‌‌های سرطان خون و یا بلاست‌ها کمک می‌‌کند. این ویژگی‌ها می‌توانند به پزشک‌ها کمک کنند تا یک تشخیص اولیه داشته‌باشد و همچنین پاسخ به درمان را با استفاده از حداقل بیماری باقی‌مانده (MRD) بسنجد.

از روش فلوسیتومتری همچنین می‌‌توان برای تعیین مقدار DNA در سلول‌های سرطان خون استفاده کرد که می‌تواند در برنامه‌‌ریزی برای درمان مفید باشد. در سلول‌‌هایی که DNA بیشتری نسبت به سلول میانگین دارند، این روش بهتر جواب می‌‌دهد.

پزشکان پیشنهادی

۴.۷ (۲۹۲ نظر)

دکتر الهه وفائی

فوق تخصص خون و سرطان بزرگسالان (هماتولوژی آنکولوژی بزرگسالان)

نوبت بگیرید

۴.۸ (۱۹۰ نظر)

دکتر اصغر بذرافشان

فوق تخصص بیماری های خون و سرطان کودکان (هماتولوژی، آنکولوژی)

نوبت بگیرید

۵ (۱۷۴ نظر)

دکتر مجتبی گرجی

تخصص داخلی

نوبت بگیرید

۴.۹ (۱۶۹ نظر)

دکتر سعید سلیمی

تخصص داخلی

نوبت بگیرید

۴.۸ (۱۷۳ نظر)

دکتر محمدامیر سرابی

فوق تخصص خون و سرطان بزرگسالان (هماتولوژی آنکولوژی بزرگسالان)

نوبت بگیرید

۴.۷ (۱۷۶ نظر)

دکتر زاهد کریمی

فوق تخصص خون و سرطان بزرگسالان (هماتولوژی آنکولوژی بزرگسالان)

نوبت بگیرید

۹. ایمونوهیستوشیمی برای بررسی سرطان خون

ایمونوهیستوشیمی مشابه با فلوسیتومتری است. با این تفاوت که در ایمنوهیستوشیمی به جای استفاده از لیزر برای جستجوی نور ساتع شده از پروتئین‌های نشان شده با آنتی‌بادی، به دلیل تغییر رنگ می‌توان آنها را زیر میکروسکوپ مشاهده کرد.

ایمونوهیستوشیمی از میکروسکوپ برای دیدن برچسب‌‌های ایمونوپراکسیداز استفاده می‌‌کند. این روش همچنین به پزشکان این اجازه را می‌دهد که سلول سرطانی و اطراف آن را به دقت مشاهده کند.

در مورد سرطان‌های خون حاد (ALL و AML) این مطالعات می‌تواند در تعیین نوع فرعی بیماری مفید باشد و در مورد سرطان ALL می‌تواند به تعیین نوع سلول درگیر در سرطان کمک کند (سلول‌های B یا T). این تست‌ همچنین در تائید تشخیص CLL می‌تواند مفید باشد.

۱۰. تست سرطان خون سیتوژنتیک و مطالعات مولکولی

سیتوژنتیک شامل مشاهده کروموزوم‌‌ها در سلول‌های سرطانی در زیر میکروسکوپ و بررسی وجود ناهنجاری‌ها است. در این آنالیز کرومزوم‌های سلول‌های سرطانی، تعداد، اندازه، شکل و نحوه ی آرایش کروموزوم‌ها بررسی می‌شود. با توجه به روشی انجام مطالعات سیتوژنتیک (سلول‌‌های سرطانی زمانی را برای رشد نیاز دارند) نتایج این مطالعات حداقل بعد از ۲ تا ۳ هفته پس از انجام بیوپسی مغز استخوان، مشخص خواهند شد.

مطالعات کاریوتیپ سیتوژنتیک، نشان‌دهنده‌ی ناهنجاری‌های کروموزومی است. مطالعات سیتوژنتیک، علاوه‌بر تعریف دقیق‌تر نوع سرطان خون، می‌‌تواند به برنامه‌‌ریزی برای درمان کمک کند. برخی از اختلالات کروموزومی اصلی را می‌توان با نگاه کردن به سلول‌های زیر میکروسکوپ شناسایی کرد. اما بیشتر تغییرات در DNA نیاز به آنالیز دقیق‌تر با دیگر مطالعات مولکولی دارد، از جمله هیبریداسیون فلورسانس درجا (FISH) و واکنش زنجیره پلیمراز (PCR).

۱۱. هیبریداسیون فلورسانس درجا و آزمایش سرطان خون

FISH یا هیبریداسیون فلورسانس درجا یک تست ژنتیک مولکولی است که برای تشخیص ناهنجاری‌های کروموزومی و دیگر تغییرات ژنتیکی در سلول‌‌های لوکمی و یا بلاست‌ها استفاده می‌‌شود. در این روش از رنگ‌های ویژه‌ای برای تشخیص تغییرات در کروموزوم‌ها یا ژن‌های خاصی استفاده می‌شود؛ تغییراتی که زیر میکروسکوپ تشخیص داده نمی‌شوند. در این روش از کاوشگر DNA ویژه‌‌ای که با رنگ‌های فلورسنت نشان گذاری شده‌اند، استفاده می‌‌شود.

FISH برای متمایز کردن لوکمی‌های که شبیه به هم هستند اما ناهنجاری‌های ژنتیکی متفاوتی دارند و ممکن است نیاز به درمان متفاوت داشته‌باشند، استفاده می‌شود. برای مثال در سرطان خون میلوئیدی مزمن (CML)، این تست می‌‌تواند به دنبال تکه‌‌هایی از ژن فیوژن BCR / ABL۱ (کروموزوم فیلادلفیا) بگردد.

۱۲. واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) برای تشخیص سرطان خون

PCR روشی است که از آن برای ساخت هزاران کپی‌ از یک بخش ژن خاص استفاده می‌شود تا بتوان آن را در آزمایشگاه بررسی کرد. از PCR برای پیدا کردن جهش‌‌های DNA، وارونگی‌ها یا حذف در ژن‌ها که با انواع خاصی از سرطان خون مرتبط هستند، استفاده می‌شود.

همانند FISH، واکنش زنجیره پلیمراز (PCR) می‌‌تواند تغییراتی در کروموزوم‌ها و ژن‌ها پیدا کند که از طریق سیتوژنتیک دیده نمی‌شوند. PCR در یافتن تغییراتی که تنها در تعداد کمی از سلول‌های سرطانی وجود دارند، مفید است.

۱۳. لامبر پانکچر (سوراخ نخاعی) برای تشخیص سرطان خون

از دیگر آزمایش‌های سرطان خون، لامبر پانکچر است. در برخی از انواع سرطان خون،یک لامبر پانکچر می‌تواند برای بررسی دقیق‌تر حضور سلول‌‌های سرطان خون که در در مایع مغزی نخاعی منتشر شده‌اند، مفید باشد (مایع مغزی نخاعی (CSF) مایعی است که مغز و نخاع را در برگرفته است).

لامبر پامکچر ممکن است برای افراد مبتلا به ALL، و همچنین افراد مبتلا به AML که علائم آنها خبر از انتشار سلول‌های سرطانی در مایع مغری نخاعی می‌دهد، انجام شود.

در لامبر پانکچر، فرد در حالی‌که زانوی خود را جمع کرده است و سر رو به پایین است، روی میز دراز می‌کشد. بعد از ضدعفونی کردن و بی‌حسی، یک سوزن نازک و بلند از قیمت پایین کمر وارد ستون فقرات می‌شود و با این روش از مایع مغزی نخاعی اطراف نخاع، نمونه برداری انجام می‌شود. سپس این مایع برای بررسی بیشتر برای پاتولوژیست ارسال می‌شود.

۱۴. تست سرطان خون بیوپسی گره لنفی

نمونه‌‌برداری از گره لنفی که در آن بخشی یا تمام گره‌ لنفی برداشته می‌‌شود، به‌ندرت برای تشخیص سرطان خون انجام می‌‌شود. بعد از نمونه برداری، پاتولوژیست نمونه را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند. در این بررسی پزشک به دنبال اثبات وجود سلول‌های سرطانی، یا تشخیص نوع سرطان و سرعت رشد سلول‌های سرطانی است.

۱۵. تصویر برداری برای تشخیص سرطان خون

از دیگر آزمایش‌های سرطان خون، تست‌های تصویربرداری است. تست‌‌های تصویربرداری معمولا به عنوان یک روش تشخیصی برای سرطان خون مورد استفاده قرار نمی‌گیرند. زیرا سرطان‌های مربوط به خون مانند لوکمی اغلب تومور تشکیل نمی‌‌دهند. با این‌حال، تست‌های تصویربرداری ممکن است در تعیین مرحله پیشرفت لوکمی‌هایی مانند CLL مفید باشند:

• تصویربرداری اشعه ایکس
• CT اسکن
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی MRI
• توموگرافی با گسیل پوزیترون (PET / CT یا PET / MRI)
• سونوگرافی

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

در صورتیکه بیمار دچار کاهش وزن، عرق ریزی شبانه یا خستگی باشد یا اینکه به راحتی کبود شود یا خونریزی کند، آنکولوژیست ممکن است آزمایش‌های تشخیصی سرطان خون را برای بیمار درخواست دهد. در بسیاری موارد در یک آزمایش خون ساده، افزایش تعداد گلبول‌های سفید خون یا سلول‌های غیرطبیعی دیده می‌شود که می‌تواند خبر از سرطان خون بدهد. در این موارد نیز پزشک ممکن است تست‌های دیگری را برای تشخیص عامل این اتفاق درخواست بکند.

برای تشخیص و درمان سرطان باید به دکتر متخصص خون مراجعه کنید. همچنین می‌توانید از بهترین پزشکان عمومی و دکتر متخصص داخلی در دکترتو، نوبت دریافت کنید و برای انجام آزمایش سرطان خون از آنها کمک بگیرید. در سایت نوبت‌دهی آنلاین پزشکان دکترتو، می‌توانید از زمان‌های نوبت ویزیت حضوری پزشک متخصص مورد نظرتان آگاه شوید و آن را ثبت کنید یا مشاوره تخصصی آنلاین و تلفنی دریافت کنید.

دکترتو مراقب سلامت شماست!