فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
ویار یکی از تغییرات رایج در دوران بارداری است که به صورت تمایل شدید به برخی غذاها یا تنفر از خوراکیهای خاص بروز میکند. این حالت بیشتر در سهماهه اول دیده میشود و ارتباط مستقیمی با تغییرات هورمونی، نیازهای تغذیهای و تغییر حس بویایی و چشایی دارد. ویار میتواند شامل هوس شیرینیجات، ترشی، لبنیات یا حتی ترکیبهای عجیب غذایی باشد و شدت آن در هر مادر متفاوت است. آشنایی با علت و راههای مدیریت ویار بارداری کمک میکند تا مادر و جنین در طول این دوره نیازهای تغذیهای خود را به بهترین شکل دریافت کنند. در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا با علت، انواع و روشهای مدیریت ویار بارداری بیشتر آشنا شوید.
ویار بارداری چیست؟
ویار بارداری به تغییرات ناگهانی در اشتها و هوس غذایی زنان در طول بارداری گفته میشود که اغلب شامل تمایل شدید به غذاهای خاص یا اجتناب از غذاهایی است که قبلاً مورد علاقه بودند. ویار یکی از عوارض بارداری بوده که ناشی از تغییرات هورمونی و شیمیایی بدن در دوران بارداری است و میتواند حتی قبل از مثبت شدن تست بارداری خود را نشان دهد. رایجترین هوسهای بارداری شامل شکلات، بستنی، غذاهای شیرین، محصولات لبنی، ماهی و میوه هستند و تحقیقات نشان میدهد که بین ۵۰ تا ۹۰٪ زنان باردار در طول دوره بارداری ویار را تجربه میکنند. نداشتن ویار نیز طبیعی است و جای نگرانی ندارد، زیرا شدت و نوع هوسهای غذایی در هر بارداری متفاوت است و تحت تأثیر عوامل فردی و هورمونی قرار دارد.
علت ویار بارداری چیست؟
دررابطهبا علت ویار بارداری نظریههای مختلفی وجود دارد. پزشکان بین کمبود مواد مغذی و هوس غذایی ارتباطی پیدا نکردهاند. اما چند نظریه وجود دارد که میتوانند علت ویار حاملگی را توضیح دهند:
- تغییرات هورمونی: در زمان بارداری تغییرات هورمونی شدید است. در سهماهه اول این تغییرات شروع میشود و چندین برابر شدیدتر از دوره PMS پریود است. هورمونها روی حس بویایی، تمایل به غذا و خلقوخو تاثیر دارد. این موارد هوسهای غذایی شما را توجیه میکنند.
- تغییرات حسی: در برخی خانمها حس بویایی زمان بارداری قویتر میشود و میتوانند از فاصله خیلی دور بو را حس کنند. این تغییرات روی تمایل به غذاهای مختلف تاثیر دارد. معمولا در این شرایط خانم باردار از غذاهایی با بوی تند دوری میکند. اما به غذاهایی با بوی معطر علاقهمند میشود.
- تغییر نیازهای تغذیهای: بدن در دوره بارداری به مواد مغذی مانند کلسیم و آهن بیشتر نیاز دارد. به همین دلیل ممکن است هوس غذاهایی غنی از این مواد را کنید. بهعنوانمثال یک خانم باردار که نیاز به کلسیم دارد، هوس بستنی وانیلی میکند. در این شرایط سعی کنید مواد غذایی سالم را هم در برنامه خود قرار دهید. کلسیم علاوه بر بستنی در سبزیجات با برگ تیره، ماهی و بادام وجود دارد.
- تمایل به بقا: برخی از هوسها و تنفرها از غذاها به دلیل محافظت از مادر و جنین اتفاق میافتد. برخی غذاهای ناسالم به لیست تنفرهای غذایی اضافه میشوند. بهعنوانمثال ممکن است خانم باردار از قهوه و الکل در طول بارداری متنفر شود. حتی برخی زنان از طعم گوشت نفرت پیدا میکنند. زیرا مصرف گوشت احتمال آلودگی باکتریایی را افزایش میدهد.
- احساس آرامش: برخی غذاها مانند شیرینیجات و کربوهیدراتها همانند دوران کودکی به ما احساس آرامش و عشق میدهند.
متن انگلیسی:
به نقل از healthy.kaiserpermanente
They’re affected by lifestyle habits — diet, stress, sleep, and exercise. When your body isn’t getting the right amount of sleep, for example, it can change how it releases your hormones. And that can throw off your hunger signals. If you want to feel more in control of what you eat, a few lifestyle changes may help.
ترجمه فارسی:
عادتهای سبک زندگی مثل تغذیه، استرس، خواب و ورزش روی آنها تأثیر میگذارند. برای مثال، وقتی بدن به اندازه کافی خواب دریافت نکند، ممکن است نحوه آزادسازی هورمونها تغییر کند و همین موضوع سیگنالهای گرسنگی را مختل کند. اگر میخواهید احساس کنترل بیشتری روی خورد و خوراک خود داشته باشید، چند تغییر ساده در سبک زندگی میتواند کمککننده باشد.

ویار بارداری از کی شروع میشود؟
ویار بارداری معمولاً از هفته ششم بارداری شروع میشود و تا پایان سهماهه اول (حدود هفته ۱۲ تا ۱۴) ادامه دارد. البته شدت و زمان شروع ویار در هر خانم متفاوت است؛ برخی ممکن است زودتر از هفته ششم آن را تجربه کنند و در برخی دیگر علائم تا ماههای بعدی بارداری ادامه یابد. تغییرات هورمونی، بهویژه افزایش هورمون HCG و استروژن، از دلایل اصلی بروز ویار محسوب میشوند. اگر علائم ویار شدید و همراه با کاهش وزن یا کمآبی بدن باشد، حتماً باید با پزشک مشورت شود تا از عوارض احتمالی جلوگیری گردد.
ویارهای رایج بارداری
ویارهای بارداری معمولاً شامل تمایل شدید به برخی غذاها یا نوشیدنیها است که قبلاً ممکن است فرد علاقهای به آنها نداشته باشد یا بالعکس از برخی غذاها متنفر شود. رایجترین ویارهای بارداری عبارتند از:
- شکلات و شیرینیجات: تمایل به خوراکیهای شیرین مانند کیک، شکلات و آبنبات.
- بستنی و محصولات لبنی: هوس بستنی، شیر، پنیر و ماست.
- میوهها: تمایل به میوههای تازه یا گاهی خشک، مانند هندوانه، توتفرنگی و موز.
- غذاهای شور و پرادویه: علاقه به چیپس، پفک، غذاهای تند و ادویهدار.
- غذاهای غیرمعمول یا ترکیبی عجیب: مانند ترکیب ترشی با بستنی یا شیر با آبلیمو.
- گوشت و ماهی: در برخی موارد هوس گوشت قرمز یا ماهی و غذاهای دریایی خاص دیده میشود.
این ویارها معمولاً ناشی از تغییرات هورمونی و شیمیایی بدن هستند و شدت آنها در هر فرد متفاوت است. برخی زنان ممکن است چندین نوع ویار را تجربه کنند و برخی دیگر تنها هوسهای جزئی داشته باشند.
ویار چای در بارداری نشانه چیست؟
ویار چای در بارداری بیشتر به دلیل تغییرات هورمونی و نیاز بدن به مایعات یا کافئین رخ میدهد و نمیتواند نشانهای قطعی از جنسیت جنین باشد. برخی مادران میل شدیدی به نوشیدن چای پیدا میکنند، در حالی که عدهای دیگر حتی از بوی آن بیزار میشوند. این موضوع طبیعی است و در هر فرد متفاوت خواهد بود. با این حال، مصرف بیش از حد چای در بارداری به دلیل وجود کافئین میتواند باعث مشکلاتی مانند بیخوابی، افزایش تپش قلب یا کاهش جذب آهن شود. بنابراین توصیه میشود مادران باردار چای را در حد متعادل مصرف کنند و در صورت تمایل به نوشیدن زیاد، با پزشک خود مشورت نمایند.

درمان ویار بارداری؛ برای ویار حاملگی چی خوبه؟
درمان ویار بارداری معمولاً نیاز به دارو ندارد و بیشتر به مدیریت رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی مربوط است. نکات اصلی شامل:
- تغذیه متعادل و منظم: وعدههای کوچک و مکرر مصرف کنید تا قند خون ثابت بماند و هوسهای شدید کاهش یابد.
- جایگزینهای سالم: به جای شیرینی و خوراکیهای پرچرب، میوه، سبزیجات یا لبنیات کمچرب مصرف کنید.
- هیدراته ماندن: نوشیدن آب کافی و مایعات سالم باعث کاهش شدت هوسهای غذایی میشود.
- توجه به حالت تهوع و استفراغ: اگر ویار شدید با تهوع همراه باشد، خوردن غذاهای سبک و ساده توصیه میشود.
- مشورت با پزشک: در صورت ویار شدید یا عدم توانایی مصرف غذای کافی، پزشک ممکن است مکملهای غذایی یا ویتامینها تجویز کند.
ویار معمولاً خودبهخود پس از سهماهه اول بارداری کاهش مییابد و با رعایت رژیم غذایی و مراقبتهای سبک زندگی قابل کنترل است.
| غذای هوسشده رایج | جایگزین سالم و مقوی |
|---|---|
| شکلات و شیرینی | میوه تازه یا خشک کم شیرین، شکلات تلخ با کاکائوی بالا |
| بستنی پرچرب | ماست کمچرب با میوه تازه یا بستنی یخی خانگی کم شکر |
| نوشابه و نوشیدنیهای گازدار | آب طعمدار با تکههای میوه، آب نارگیل طبیعی |
| چیپس و تنقلات شور | آجیل خام یا بو داده بدون نمک، هویج و خیار تازه |
| غذاهای سرخکردنی | سبزیجات بخارپز، سیبزمینی کبابی، خوراکهای پخته کم روغن |
| فستفود | ساندویچ با نان سبوسدار، مرغ یا ماهی پخته و سبزیجات تازه |
| شیرینیهای پرخامه | دسرهای کمچرب با ماست، میوه و مغزها |
| شکلات و نوشیدنیهای کافئیندار | کاکائوی کمشکر یا دمنوش گیاهی بدون کافئین |
بهترین دارو برای ویار شدید
ویار شدید در بارداری میتواند باعث تهوع و استفراغ در بارداری و کاهش وزن شود و در برخی موارد نیاز به دارو درمانی دارد. البته انتخاب دارو باید حتماً زیر نظر متخصص زنان انجام شود، چون مصرف خودسرانه دارو در بارداری میتواند به جنین آسیب بزند. پزشکان معمولاً برای کنترل ویار شدید از داروهایی مثل ویتامین B6 (پیریدوکسین)، دوکسیلامین، یا در موارد شدیدتر متوکلوپرامید و اندانسترون استفاده میکنند. در صورتی که ویار خیلی شدید باشد و بدن مادر دچار کمآبی و ضعف شود، درمان بیمارستانی و دریافت سرم نیز ضروری خواهد بود.
درمان خانگی ویار بارداری
تا زمانی که هوس غذاهای سالم میکنید، نیازی به کنترل ویار حاملگی نیست. در غیر این صورت با رعایت برخی نکات تغذیهای میتوان هوس غذایی را کنترل کرد. از جمله:
- وعدههای غذایی را منظم بخورید و از غذاهای سالم استفاده کنید. این کار از گرسنگی ناگهانی جلوگیری میکند.
- اگر تمایل به شیرینیجات دارید، از تنقلات سالم استفاده کنید.
- در زمان گرسنگی خرید مواد غذایی را انجام ندهید.
- از غذاهای سالمی استفاده کنید که شاخص گلیسمی آنها پایین است. مانند جو دو سر، نان سبوسدار و لوبیا پخته.
- به اندازه کافی بخوابید. تحقیقات نشان میدهند، افرادی که دچار کمخوابی هستند، بیشتر به غذاهای ناسالم تمایل دارند.
- هر روز فعالیت بدنی داشته باشید.
- مقدار زیادی آب در روز بنوشید.
- دندانهای خود را به طور مرتب تمیز کنید.
عوارض ویار بارداری
ویار بارداری معمولاً یک تغییر طبیعی در اشتها است، اما در برخی موارد میتواند باعث عوارض شود. شدت ویار و نوع غذاهایی که فرد هوس میکند میتواند بر وضعیت تغذیه و سلامت مادر و جنین تأثیر بگذارد. در موارد شدید، ممکن است فرد دچار کمآبی، کاهش وزن یا کمبود ویتامینها و مواد معدنی شود که برای رشد جنین و سلامت مادر خطرناک است. همچنین ویار شدید ممکن است منجر به تهوع و استفراغ مکرر شود که به نام هیپرِمزس گراویداروم (Hyperemesis Gravidarum) شناخته میشود و نیاز به درمان پزشکی دارد.

اگر زن باردار ویار کند و نخورد چه میشود؟
اگر زن باردار به دلیل ویار غذا نخورد یا مقدار کمی غذا مصرف کند، بدن او دچار کمبود انرژی و مواد مغذی میشود که میتواند هم برای مادر و هم برای جنین مشکلاتی ایجاد کند. در این شرایط، بدن مادر از ذخایر خود برای تأمین نیاز جنین استفاده میکند و ممکن است باعث کاهش وزن، ضعف، سرگیجه و کمآبی بدن (دهیدراتاسیون) شود. ادامهدار شدن این وضعیت میتواند رشد جنین را تحتتأثیر قرار دهد و در موارد شدید، خطر هایپرامسیس گراویداروم (استفراغ شدید بارداری) بهوجود میآید که نیاز به مراقبت پزشکی و دریافت مایعات و ویتامینها از طریق سرم دارد.
ویار بارداری و تعیین جنسیت جنین+ جدول ویار دختر و پسر
برخی افراد اعتقاد دارند، هوس غذاهای شیرین مانند توتفرنگی، خامه یا کلوچه نشان میدهد که جنین دختر است. درحالیکه اگر به غذاهای شور تمایل دارید، فرزند شما پسر است. اما باید بگوییم این موضوع واقعیت نداشته و تعیین جنسیت با این روش افسانه است. در واقع حدسزدن جنسیت جنین در هر موردی بیشتر یک سرگرمی است. در ادامه برخی از رایج ترین ویارها را بررسی میکنیم:
- ویار ماست و جنسیت جنین: در باورهای سنتی، هوس ماست و لبنیات را به بارداری دختر نسبت میدهند، اما از نظر علمی ارتباطی میان ویار ماست و جنسیت وجود ندارد.
- ویار پفک در بارداری و جنسیت جنین: میل به تنقلات شور مثل پفک گاهی به بارداری پسر ربط داده میشود، ولی این موضوع بیشتر به نیاز بدن به سدیم مربوط است.
- ویار کباب و جنسیت جنین: برخی مادران تصور میکنند تمایل به گوشت و کباب نشانه بارداری پسر است، در حالیکه این هوس معمولاً به نیاز بدن به پروتئین و آهن برمیگردد.
- ویار قلیون در بارداری: ویار به دخانیات مثل قلیون یا سیگار میتواند خطرناک باشد و هیچ ارتباطی با جنسیت جنین ندارد. مصرف قلیون در بارداری به جنین آسیب میزند و باید از آن پرهیز شود.
- ویار تندی و جنسیت جنین: در فرهنگ عامه، هوس غذاهای تند نشانه دختر داشتن است، اما علم این ادعا را تأیید نکرده و میل به تندی بیشتر ناشی از تغییرات هورمونی و ذائقه است.
- ویار کشک و جنسیت جنین: در باورهای عامیانه، میل به کشک و خوراکیهای لبنیتر به بارداری دختر نسبت داده میشود، اما از نظر پزشکی این ویار بیشتر به نیاز بدن به کلسیم و پروتئین مربوط است.
- ویار دوغ و جنسیت جنین: هوس دوغ یا نوشیدنیهای لبنی خنک گاهی نشانه داشتن دختر دانسته میشود، ولی علم چنین ارتباطی را تأیید نکرده و دلیل آن بیشتر رفع کمآبی و نیاز به مواد معدنی است.
- ویار نوشابه و جنسیت جنین: برخی زنان باردار میل شدیدی به نوشابه پیدا میکنند و آن را به پسر داشتن نسبت میدهند. در واقع، این ویار بیشتر ناشی از قند و کافئین موجود در نوشابه است و هیچ ربطی به جنسیت جنین ندارد.
- ویار هلو و جنسیت جنین: در باورهای سنتی، ویار میوههایی مثل هلو را نشانه بارداری دختر میدانند. در حالیکه تمایل به میوه تازه بیشتر به نیاز بدن به ویتامینها و آبرسانی برمیگردد.
| ویار در بارداری | دختر | پسر |
|---|---|---|
| نوع هوس غذایی | بیشتر شیرینجات، شکلات، کیک، میوههای شیرین | بیشتر غذاهای شور، ترش، گوشت و تنقلات پرادویه |
| زمان شروع ویار | گفته میشود زودتر و شدیدتر آغاز میشود | معمولاً دیرتر و خفیفتر شروع میشود |
| شدت تهوع و استفراغ | در باورها، تهوع شدیدتر است | تهوع خفیفتر و کوتاهتر است |
| تغییر ظاهر مادر | صورت گردتر و پرتر میشود | شکم تیزتر و کشیدهتر به نظر میرسد |
| تمایل به ترشیجات | کمتر | بیشتر |
ویار ترشی در بارداری نشانه پسر است یا دختر؟
ویار ترشی در بارداری بیشتر به باورهای سنتی و تجربههای عامیانه نسبت داده میشود و از نظر علمی هیچ ارتباط قطعی بین تمایل به ترشی و جنسیت جنین (پسر یا دختر) وجود ندارد. بسیاری از مادران در بارداری به غذاهای ترش یا شور تمایل پیدا میکنند و این موضوع بیشتر به تغییرات هورمونی، نیاز بدن به برخی مواد معدنی یا تغییر ذائقه در دوران بارداری مربوط است تا جنسیت جنین. پس اگر ویار ترشی دارید، این موضوع نمیتواند بهطور مطمئن نشانه پسر یا دختر بودن نوزاد باشد و تنها روشهای پزشکی مثل سونوگرافی یا آزمایشهای ژنتیکی میتوانند جنسیت را مشخص کنند.
ویار دختر زودتر شروع میشه یا پسر؟
ویار بارداری معمولاً به جنسیت جنین ارتباط علمی و قطعی ندارد و زمان شروع یا شدت آن در مادران مختلف متفاوت است. برخی باورهای عامیانه میگویند ویار دختر زودتر و شدیدتر از ویار پسر آغاز میشود، اما تحقیقات پزشکی این موضوع را تأیید نکردهاند. به طور کلی ویار یا همان تهوع و بیاشتهایی بارداری معمولاً از هفتهی ۶ بارداری شروع شده و تا حدود هفتهی ۱۲ تا ۱۴ ادامه دارد، چه جنین دختر باشد و چه پسر. بنابراین جنسیت نوزاد تأثیر مستقیمی بر زمان شروع ویار ندارد.
ویار چیزهای خنک و جنسیت جنین
ویار در دوران بارداری یکی از شایعترین تجربههای مادران است و گاهی باورهای سنتی آن را به جنسیت جنین ربط میدهند. یکی از این باورها این است که میل شدید به خوردن خوراکیهای خنک یا یخی میتواند نشانه بارداری پسر باشد. بااینحال، تحقیقات علمی چنین ارتباطی را تأیید نکردهاند. ویار بیشتر به تغییرات هورمونی، نیازهای تغذیهای بدن و حتی شرایط روحی مادر بستگی دارد تا جنسیت جنین. بنابراین نمیتوان بر اساس نوع ویار، جنسیت کودک را بهطور قطعی حدس زد و تنها راه مطمئن تشخیص جنسیت، سونوگرافی و آزمایشهای پزشکی است.
ویار ترشی و جنسیت جنین
یکی از باورهای قدیمی میان مادران باردار این است که ویار ترشی میتواند نشانه بارداری پسر باشد. این باور بیشتر ریشه در سنتها و تجربههای عمومی دارد تا شواهد علمی. در واقع، تمایل شدید به خوردن خوراکیهای ترش و شور در دوران بارداری بیشتر به تغییرات هورمونی و نیاز بدن به مواد معدنی مانند سدیم یا الکترولیتها مربوط است. بنابراین، ویار ترشی ارتباط قطعی با جنسیت جنین ندارد و تنها راه مطمئن برای تعیین جنسیت، سونوگرافی یا آزمایشهای پزشکی است.
ویار خیار در بارداری و جنسیت جنین
ویار خیار در بارداری یکی از هوسهای شایع میان مادران است که گاهی آن را به جنسیت جنین ربط میدهند. در باورهای سنتی گفته میشود میل به خیار یا خوراکیهای خنک میتواند نشانه بارداری پسر باشد. با این حال، هیچ شواهد علمی چنین ارتباطی را تأیید نمیکند. ویار خیار بیشتر به دلیل نیاز بدن به آب و املاح معدنی، بهویژه در روزهای گرم یا هنگام کمآبی بدن، ایجاد میشود. بنابراین نمیتوان بر اساس ویار خیار، جنسیت جنین را تشخیص داد و تنها راه قطعی برای مشخص شدن جنسیت، سونوگرافی و آزمایشهای پزشکی است.
سخن پایانی دکترتو درباره ویار بارداری
ویار بارداری یکی از شرایط رایج دوران بارداری است که معمولاً در سهماهه اول بروز میکند و با علائمی مانند تهوع، استفراغ، تغییر ذائقه و حساسیت به بوها همراه است. این وضعیت در بیشتر موارد طبیعی بوده و به دلیل تغییرات هورمونی و نیازهای تغذیهای بدن ایجاد میشود. اگرچه شدت ویار در هر مادر متفاوت است، اما با رعایت نکات تغذیهای مانند مصرف وعدههای کوچک و مکرر، پرهیز از غذاهای چرب و پرادویه و نوشیدن مایعات کافی میتوان آن را بهتر کنترل کرد. در صورتی که تهوع و استفراغ شدید باشد و مانع دریافت مواد غذایی ضروری شود، مراجعه به پزشک ضروری است. مدیریت صحیح ویار بارداری نهتنها به کاهش علائم کمک میکند بلکه سلامت مادر و رشد سالم جنین را تضمین خواهد کرد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
