اگزمای پوستی و هر آنچه درباره آن باید بدانید

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

اگزما یک بیماری التهابی مزمن پوست است که باعث بروز علائمی مانند خارش، خشکی، قرمزی و پوسته‌پوسته شدن پوست می‌شود. این بیماری می‌تواند در هر سنی و در هر ناحیه‌ای از بدن ظاهر شود، اما معمولاً در صورت، دست‌ها و پشت زانو شایع‌تر است. اگزما به دلایل مختلفی مانند عوامل ژنتیکی، آلرژی‌ها، تحریکات محیطی و استرس بروز می‌کند. انواع مختلفی از اگزما وجود دارد، از جمله درماتیت آتوپیک، درماتیت تماسی و درماتیت سبورئیک که هرکدام علائم و روش‌های درمانی خاص خود را دارند. تشخیص دقیق و درمان مناسب می‌تواند به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا کمک کند.

اگزمای پوستی چیست؟

اگزما یا درماتیت نوعی بیماری پوستی است که قسمت‌هایی از پوست دچار دانه‌های پوستی ملتهب و قرمز می‌شود. به‌مرور این دانه‌ها باعث شده پوست ترک خورده و زمخت شود و با خارش پوستی همراه است. همچنین گاهی اوقات نیز ممکن است با تاول همراه باشد. توجه داشته باشید درماتیت به معنای التهاب پوست است. این مشکل معمولا از انواع بیماری های پوستی خارش دار است.

پوست سالم باعث حفظ رطوبت و محافظت از باکتری‌ها، تحریک‌کننده‌ها و آلرژن‌ها می‌شود. اگزما با تغییرات ژنی مرتبط است که بر توانایی پوست در حفاظت از خود تاثیر می‌گذارد و اجازه می‌دهد تا پوست شما تحت تاثیر عوامل محیطی، تحریک‌کننده‌ها و آلرژن‌ها قرار گرفته و آسیب ببیند.

فرق اگزما و قارچ چیست؟ آیا این مشکل قارچ اگزما است؟

مهم‌ترین فرق اگزما و قارچ پوستی عامل ایجادکننده آنها است. عفونت قارچی توسط قارچ کاندیدا ایجاد می‌شود. اما شایع‌ترین نوع اگزما یعنی درماتیت آتوپیک به دلیل حساسیت به آلرژن‌ها ایجاد می‌شود. عفونت قارچی ممکن است به‌صورت راش قرمز ظاهر شود. گاهی هم ممکن است خارش‌دار و دردناک باشد. برخی دیگر نیز باعث تغییر رنگ ناخن‌ها می‌شوند.

متن انگلیسی:
«Eczema is a skin condition that causes dry and itchy patches of skin. It’s a common condition that isn’t contagious.»
ترجمه متن:
«اگزما یک مشکل پوستی است که باعث ایجاد خشکی و لکه‌های خارش‌دار در پوست می‌شود. این مشکل پوستی بسیار شایع است اما واگیردار نیست.»

clevelandclinic

آیا به علائم اگزما مبتلا هستی یا خارش پوست داری؟

از بهترین دکتر پوست دکترتو سوال کن!

دکتر پوست و مو

انواع اگزما پوستی + عکس انواع اگزما

اگزما چندین نوع مختلف دارد. هرکدام از انواع این عارضه پوستی علائم خاصی داشته و گروهی از محرک‌ها باعث ایجاد آنها می‌شوند. در ادامه تعدادی از مهم‌ترین انواع این مشکل پوستی را توضیح می‌دهیم:

۱. درماتیت اتوپیک

درماتیت آتوپیک شایع‌ترین شکل این مشکل پوستی است که ممکن است کودکان یا بزرگسالان را درگیر کند. معمولا افرادی که آسم یا تب یونجه دارند و همچنین افرادی که در خانواده سابقه این بیماری‌ها یا اگزما را دارند، بیشتر در خطر ابتلا به این نوع اگزما هستند. این عارضه معمولا در دوران نوزادی یا کودکی شروع می‌شود. اما می‌تواند هر سنی را درگیر کند. بیشتر پوست صورت، دست، پا، آرنج و پشت زانو را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

۲. درماتیت تماسی

درماتیت تماسی به دو نوع درماتیت تماسی تحریک‌کننده و درماتیت تماسی آلرژیک تقسیم می‌شود. این نوع عارضه بعد از آسیب رساندن به پوست مانند تماس با مواد شیمیایی یا شستن مکرر دست‌ها ایجاد می‌شود. درماتیت تحریک‌کننده بعد از لمس یک محرک قوی به وجود می‌آید. نوع آلرژیک آن پس از تماس با یک محرک آلرژیک مانند لوازم آرایشی یا پیچک سمی ایجاد می‌شود.

۳. درماتیت نومولار

این نوع عارضه پوستی (درماتیت نومولاز یا درماتیت سکه ای یا اگزمای دیسکوئید) در مردان بیشتر از زنان دیده می‌شود. زنان معمولا در سنین نوجوانی یا اوایل بزرگسالی به آن مبتلا می‌شوند. اما در مردان شیوع آن قبل از ۵۰ سالگی بسیار کم است. از علائم اصلی این بیماری ایجاد قرمزی سکه‌ای است که روی پاها، دست‌ها، ساعد، پایین کمر و باسن به وجود می‌آید. هوای سرد و خشک، قرارگرفتن در معرض فلزات و قرارگرفتن در معرض مواد شیمیایی از علل اصلی ابتلا به درماتیت نومولار است.

۴. درماتیت رکودی

درماتیت وریدی مزمن، اختلالی پوستی است که ناشی از انباشته شدن خون در اندام‌های تحتانی بدن می‌شود، زمانی که وریدها به طور مؤثر عمل نمی‌کنند. این اختلال، که اغلب به عنوان اگزمای وریدی شناخته می‌شود، از فشار زیاد بر پوست نشأت می‌گیرد و باعث تغییر در رنگ پوست (این اگزما معمولا علت سیاه شدن پوست پا است)، ظهور لکه‌های پیگمانته، درد، خارش و بروز زخم می‌گردد. با پیروی از شیوه‌هایی که جریان خون در پاها را بهبود می‌بخشند، می‌توانید کنترلی دقیق بر این بیماری داشته باشید.

۵. درماتیت سبوره (درماتیت سبورئیک)

بیماری درماتیت سبورئیک، که به عنوان درماتیت سبوره نیز شناخته می‌شود، یک اختلال پوستی رایج، غیر مسری و به راحتی قابل مدیریت است. این بیماری باعث پدیدار شدن لکه‌های قرمز خارش‌دار و تشکیل پوسته‌های چرب بر روی پوست می‌گردد، و همچنین پوسته‌پوسته‌های سفید، زرد یا به شکل پودر بر روی پوست سر ایجاد می‌کند.

اگزما یا درماتیت سبوره ممکن است بدون درمان بهبود یابد یا ممکن است نیازمند استفاده‌ی طولانی‌مدت از شامپوهای دارویی یا دیگر محصولات برای کاهش علائم و پیشگیری از بازگشت بیماری باشد، که این امر به تشخیص پزشک بستگی دارد. جالب است بدانید که درماتیت سبورئیک به عنوان شوره سر، اگزمای سبورئیک یا پسوریازیس سبورئیک شناخته می‌شود و زمانی که در نوزادان ظاهر می‌شود به آن کلاهک گهواره گفته می‌شود.

۶. درماتیت اکسفولیاتیو

درماتیت اکسفولیاتیو، نوعی اختلال پوستی التهابی است که با خشکی، تورم، ترک‌خوردگی و پیدایش دانه‌های قرمز رنگ بر روی پوست همراه می‌شود. این بیماری معمولاً در مناطق مختلفی از بدن مانند صورت، دست‌ها و پاها بروز می‌کند. خارش شدید و ناراحتی‌های ناشی از این بیماری تأثیرات منفی بر کیفیت زندگی فرد دارند.

علت درماتیت اکسفولیاتیو، ناهماهنگی در عملکرد سلول‌های پوستی است که به افزایش نرخ تجدید سلول‌ها و دفع غیرطبیعی سلول‌های مرده منجر می‌شود. این ناهماهنگی موجب ایجاد لایه‌های قرمز، خشک و ضخیم بر روی پوست می‌شود که ترک‌ها و التهابات را به دنبال دارد. عوامل متعددی از جمله عوامل ژنتیکی، محیطی، نقایص سیستم ایمنی بدن و محرک‌های خارجی مثل آلرژن‌ها و مواد شیمیایی قوی می‌توانند باعث بروز درماتیت اکسفولیاتیو شوند.

۷. درماتیت هرپتی فرم

بیماری درماتیت هرپتی فرم، یا هرپتی فرمیس، نوعی اگزمای پوستی و واکنش حساسیتی مزمن پوستی است که اغلب در افراد مبتلا به بیماری سلیاک دیده می‌شود. این افراد نسبت به گلوتن حساسیت دارند و مصرف آن منجر به واکنش‌های ایمنی در بدن می‌شود. در این اختلال، سیستم ایمنی به گلوتن واکنش نشان داده و منجر به بروز برآمدگی‌ها و تاول‌های خارش‌دار و دردناک روی پوست می‌شود.

اگزمای هرپتی فرم به عنوان یکی از بیماری‌های پوستی شناخته شده و می‌توان آن را در زمره بیماری‌های ایمونوبلوز التهابی پوست طبقه‌بندی کرد. نام هرپتی فرمیس از شباهت ظاهری تاول‌های آن به خوشه‌های هرپس سیمپلکس گرفته شده است، هرچند این درماتیت ناشی از عفونت ویروسی نیست.

۸. درماتیت عصبی (اگزمای عصبی)

درماتیت عصبی، که به آن لیخن سیمپلکس مزمن نیز گفته می‌شود، یکی از انواع بیماری‌های پوستی خارش‌دار غیرخطرناک و غیرکشنده است که خارش در نواحی مختلف بدن را به دنبال دارد. این خارش می‌تواند در هر قسمتی از بدن آغاز شود، اما اغلب دست‌ها، بازوها، شانه‌ها، آرنج‌ها، پاها، قوزک پاها، مچ دست‌ها، پشت سر، پوست سر و گردن را درگیر می‌کند.

بیماری اگزما کدام نواحی بدن را درگیر می کند؟

این بیماری نواحی مختلفی از بدن را درگیر می‌کند (تقریبا تمامی بدن را می‌تواند درگیر کند) که در ادامه به برخی نقاط اشاره کرده‌ایم:

۱. اگزما صورت

یکی از شایع‌ترین نواحی که تحت تاثیر این بیماری قرار می‌گیرد، صورت است. پوست صورت بسیار حساس است و خفیف‌ترین مشکل پوستی هم می‌تواند باعث احساس درد، ناراحتی و خارش شود. در بیشتر مواقع اگزمای صورت طی یک یا دو هفته از بین می‌رود. اما در برخی افراد ممکن است التهاب صورت طولانی‌مدت باقی بماند و باید برای درمان به پزشک مراجعه کرد.

۲. درماتیت پلک‌‌

اگزمای پوستی به عنوان یک بیماری التهابی پوست شناخته می‌شود که به اشکال مختلفی بروز می‌کند. یکی از این اشکال، درماتیت پلک یا اگزمای پلک است، که به عنوان درماتیت دورچشمی نیز نامیده می‌شود. این نوع درماتیت، که یک شکل از درماتیت تماسی است، به دلیل تماس پوست دور چشم و پلک‌ها با مواد محرک یا آلرژی‌زا ایجاد می‌شود. در صورت ابتلا، پلک‌ها دچار قرمزی و پوسته‌ریزی می‌شوند و ممکن است پوست ضخیم و متورم شود. نشانه‌های رایج این بیماری شامل خارش، سوزش و حس سوزن‌سوزن شدن در پشت پلک‌ها و پوسته شدن پشت پلک و دور چشم‌ها است.

درماتیت پلک دو نوع اصلی دارد: درماتیت تماسی تحریک‌کننده و درماتیت تماسی آلرژیک. درماتیت تماسی تحریک‌کننده پلک می‌تواند ناشی از تحریکات فیزیکی یا خارجی باشد. عواملی مانند گرما و حرارت بیش از حد، سرمای شدید، رطوبت زیاد، مالش یا خراشیدگی و شستشوی مکرر دست‌ها با آب داغ و صابون می‌توانند از علل این نوع درماتیت باشند.

۳. اگزمای لاله گوش

اگزمای لاله گوش یا درماتیت تماسی لاله گوش، یکی از بیماری‌های شایع لاله گوش است که در صورت احساس خارش، التهاب و خشکی بیش از حد در لاله گوش، نشان‌دهنده ابتلا به این نوع از اگزما است. خاراندن یا شستشوی مکرر گوش و قرار گرفتن در معرض آلرژن‌ها می‌تواند منجر به درد و خونریزی شود و اگزمای لاله گوش گوش باشد.

اگزمای گوش ممکن است بر تمام قسمت‌های گوش تأثیر بگذارد، از جمله پشت لاله گوش، لبه‌های داخلی لاله گوش، نرمه گوش، کانال خارجی گوش و قسمت‌هایی که گوش به سمت گونه می‌رسد. این بیماری می‌تواند احساس خارش شدیدتری نسبت به پسوریازیس ایجاد کند و افراد بسیاری، به ویژه کودکان، ممکن است همزمان به اگزما و پسوریازیس مبتلا باشند.

۴. اگزما دست

اگزما دست یک نوع شایع از درماتیت تماسی است که معمولاً به دلیل تماس مکرر پوست دست با مواد محرک یا آلرژی‌زا بروز می‌کند. این بیماری می‌تواند باعث التهاب، قرمزی، خارش، ترک‌خوردگی و پوسته‌پوسته شدن پوست دست‌ها شود. افرادی که در مشاغلی که نیاز به استفاده مکرر از آب و مواد شیمیایی دارند، مانند پزشکان، پرستاران، آشپزها و کارگران صنعتی، بیشتر در معرض ابتلا به اگزمای دست هستند.

۵. اگزما پوست سر

اگزما می‌تواند روی هر قسمتی از پوست ایجاد شود. گاهی اوقات این عارضه پوستی روی پوست سر ایجاد شده و باعث خشکی و التهاب می‌شود. شایع‌ترین نوع این بیماری پوستی که پوست سر را تحت تاثیر قرار می‌دهد، اگزمای پوست سر یا درماتیت سبورئیک است. درماتیت سبورئیک اولین علامتی که ایجاد می‌کند، شوره سر است.

۶. اگزما پا (اگزما کف پا یا اگزما کشاله ران)

اگزمای پا، که گاهی اوقات کف پا یا کشاله رانرا درگیر می‌کند، یک نوع اختلال پوستی التهابی است. این بیماری می‌تواند باعث قرمزی، خارش شدید، پوسته‌پوسته شدن و گاهی اوقات ترک‌خوردگی پوست در این نواحی شود.

افرادی که در معرض رطوبت زیاد یا تماس مداوم با مواد شیمیایی هستند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این نوع از اگزما قرار دارند. همچنین، پوشیدن کفش‌های تنگ یا جوراب‌هایی که رطوبت را به خوبی جذب نمی‌کنند، می‌تواند به تشدید این شرایط کمک کند.

۶. اگزما دستگاه تناسلی

اگزما دستگاه تناسلی به التهاب و خارش پوست در ناحیه تناسلی گفته می‌شود که می‌تواند به علت حساسیت‌های پوستی، عفونت‌ها یا عوامل محیطی ایجاد شود. علائم معمولاً شامل خشکی، قرمزی، خارش شدید و تورم است. این بیماری ممکن است به دلایل مختلفی از جمله آلرژی، تماس با مواد تحریک‌کننده، عفونت‌های قارچی یا باکتریایی، یا اختلالات سیستم ایمنی رخ دهد. درمان اگزما معمولاً شامل استفاده از کرم‌های ضدالتهاب، مرطوب‌کننده‌ها و داروهای تجویزی برای کنترل التهاب و خارش است.

علائم اگزما چیست؟

به طور کلی علائم اگزما به شکل زیر بروز می‌کند:

• خشکی پوست
• خارش (که معمولا در شب‌ها تشدید می‌شود)
• لکه‌های قرمز تا قهوه‌ای و خاکستری بر روی پوست
• ضایعات برآمده و کوچک همراه با ترشح مایع
• ضخیم شدگی پوست
• ترک خوردگی پوست و پوسته پوسته شدن
• حساس و متورم شدن به دنبال خاراندن پوست

با این حال علائم درماتیت یا اگزما بسته به سن فرد و همچنین از شخصی به شخص دیگر متفاوت است.

علت بیماری اگزما چیست؟

با اینکه علت اگزما همچنان ناشناخته است، اما به نظر می‌رسد که اگزما به دنبال ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی ایجاد می‌شود. اگزما بیماری مسری نیست. کودکانی که یکی از والدینشان مبتلا به اگزما یا سایر بیماری‌های سیستم ایمنی است بیشتر از سایر افراد مستعد ابتلا به اگزما هستند.

غذاهایی که باعث اگزما در نوزادان میشود؟

در مورد نوزادان، برخی غذاها بیشتر از دیگران می‌توانند باعث بروز یا تشدید اگزما شوند. مواد غذایی که معمولاً با اگزما نوزاد مرتبط هستند، عبارتند از:

• شیر گاو: پروتئین‌های موجود در شیر گاو می‌توانند در برخی نوزادان موجب واکنش‌های آلرژیک شوند.
• تخم مرغ: آلرژن‌های موجود در تخم مرغ می‌توانند یکی از عوامل شایع بروز اگزما در نوزادان باشند.
• سویا و گندم: این دو ماده غذایی نیز می‌توانند آلرژی‌زا بوده و در نوزادان حساس باعث بروز اگزما شوند.
• مغزها و آجیل: به خصوص بادام زمینی، که می‌تواند آلرژن قوی‌ای باشد و در نوزادان مستعد، واکنش‌های پوستی ایجاد کند.

توصیه می‌شود قبل از معرفی این غذاها به رژیم غذایی نوزاد، با پزشک مشورت شود تا از بروز واکنش‌های آلرژیک جلوگیری گردد.

تشخیص علت اگزما پوستی چگونه است؟

تشخیص علت اگزمای پوستی معمولاً از طریق بررسی‌های دقیق پزشکی و معاینه کلینیکی صورت می‌گیرد. پزشک با بررسی تاریخچه پزشکی فرد، سابقه خانوادگی و مشاهده علائم و نشانه‌های بیماری، می‌تواند نوع اگزما و عوامل احتمالی آن را تشخیص دهد. برخی از روش‌های رایج برای تشخیص علت اگزما عبارتند از:

• معاینه پوستی
• تست آلرژی
• آزمایش‌های خون
• تاریخچه شغلی و محیطی
• تست پچ (Patch Test): این تست برای تشخیص درماتیت تماسی انجام می‌شود و شامل چسباندن پدهایی حاوی مواد مختلف به پوست برای چند روز است تا بررسی شود که آیا فرد به این مواد واکنش نشان می‌دهد یا خیر.

درمان اگزما چیست؟ آیا درمان قطعی اگزما وجود دارد؟

درمان اگزما بستگی به نوع و شدت بیماری دارد. معمولاً درمان شامل استفاده از کرم‌های استروئیدی موضعی، مرطوب‌کننده‌ها و داروهای ضد التهاب برای کاهش علائم است. در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است داروهای خوراکی یا بیولوژیک تجویز کند. علاوه بر این، تغییرات در سبک زندگی مانند کنترل استرس و اجتناب از محرک‌ها می‌تواند در مدیریت بیماری کمک‌کننده باشد. هرچند درمان قطعی برای اگزما وجود ندارد، اما با مدیریت صحیح، می‌توان علائم را کاهش داده و از بروز عود بیماری جلوگیری کرد.

اگر اگزمای پوستی داری، مرطوب‌کننده درمان قطعی نیست. مشاوره بگیر!

دکتر اگزما

عوارض اگزما چیست؟

عوارض درماتیت آتوپیک (اگزما) ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• آسم و تب یونجه
• خارش مزمن و پوسته پوسته شدن پوست: که به دنبال آن پوست ضخیم شده و تغییر رنگ می‌دهد و حالت چرم پیدا می‌کند و به مرور بیماری پوستی نورودرمتیت (Lichen Simplex Chronicus) را ایجاد می‌کند.
• عفونت پوست: خارش مداوم موجب آسیب به پوست شده و باعث ایجاد زخم‌های باز و ترک خوردگی پوست می‌شود و به دنبال آن خطر عفونت ناشی از باکتری‌ها و ویروس‌ها، از جمله ویروس هرپس سیمپلکس را افزایش می‌دهد.
• بثورات پوستی زیر پستان یا جوش چرکی بدن
• درماتیت تحریک‌کننده دست: به ویژه در افرادی که کارشان مستلزم آن است که دست‌ها اغلب مرطوب و در معرض صابون‌های خشک، مواد شوینده و ضد عفونی‌کننده قرار گیرد، دیده می‌شود.
• مشکلات خواب: چرخه خارش-خراش می‌تواند کیفیت خواب را کم کند.

راه پیشگیری از اگزما چیست؟

اقدامات زیر ممکن است به جلوگیری از بروز درماتیت و اگزما کمک کند و خشک شدن پوست بعد از حمام را به حداقل می‌رساند:

• پوست خود را حداقل دو بار در روز مرطوب کنید.
• عواملی که می‌توانند واکنش پوستی را بدتر کنند، عبارتند از تعریق، استرس، چاقی، صابون، مواد شوینده، گرد و غبار و گرده دانه‌ها است. از قرار گرفتن در معرض این مواد اجتناب کنید.
• نوزادان و کودکان ممکن است به دنبال خوردن غذاهای خاصی از جمله تخم مرغ، شیر، سویا و گندم بیماری‌شان عود کند.
• حمام و دوش خود را به ۱۰ تا ۱۵ دقیقه محدود کنید و از آب ولرم به جای آب گرم و‌ جوش استفاده کنید.
• فقط از صابون ملایم استفاده کنید.
• پس از حمام کردن، به آرامی پوست خود را با یک حوله نرم خشک کنید و مرطوب‌کننده را در حالیکه پوستتان هنوز نمناک و مرطوب است استفاده کنید.

پزشکان پیشنهادی

۴.۴ (۷۶۳ نظر)

دکتر سعیده فرج زاده

تخصص پوست، مو و زیبایی

نوبت بگیرید

۴.۶ (۷۱۷ نظر)

دکتر سید محمد ناصر حسینی

تخصص پوست، مو و زیبایی

نوبت بگیرید

۴.۶ (۶۹۸ نظر)

دکتر عبدالرضا عرفانی

تخصص پوست، مو و زیبایی

نوبت بگیرید

۴.۶ (۶۰۹ نظر)

دکتر حمیدرضا محمودی

تخصص پوست، مو و زیبایی

نوبت بگیرید

۳.۹ (۶۹۲ نظر)

دکتر محمدرضا شهسواری

تخصص پوست، مو و زیبایی

نوبت بگیرید

۴.۳ (۵۹۸ نظر)

دکتر پردیس ساسانی

تخصص پوست، مو و زیبایی

نوبت بگیرید

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

پیلار اگزما یک نوع بیماری پوستی شایع است که می‌تواند باعث بروز علائمی مانند قرمزی، خارش و پوسته‌پوسته شدن پوست در نواحی خاصی مانند بازوها، ران‌ها و صورت شود. اگرچه این بیماری ممکن است به خودی خود کاهش یابد، اما مدیریت و درمان صحیح می‌تواند به تسکین علائم و جلوگیری از تشدید آن کمک کند. استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده، داروهای ضد التهاب و پرهیز از محرک‌ها می‌تواند تأثیر زیادی در کاهش علائم داشته باشد.

اگر دچار اگزما هستید و به دنبال راه‌حل‌های مؤثر برای مدیریت علائم خود می‌گردید، پیشنهاد می‌کنیم نوبت حضوری یا وقت مشاوره آنلاین را از یک پزشک متخصص پوست از طریق سایت نوبت دهی آنلاین دکترتو ترتیب دهید. این کار می‌تواند اولین گام در مسیر بهبود شما باشد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!