فهرست مطالب
- اگزمای دستگاه تناسلی زنان و مردان چیست؟
- علائم و نشانه های اگزمای دستگاه تناسلی زنان و مردان
- علت و عوامل خطر اگزمای دستگاه تناسلی زنان و مردان
- روش های تشخیص اگزمای ناحیه تناسلی زنان و مردان
- درمان اگزمای دستگاه تناسلی زنان و مردان
- عوارض اگزمای دستگاه تناسلی زنان و مردان
- راه های پیشگیری از اگزمای دستگاه تناسلی زنان و مردان
- نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
شاید تا الان فکر میکردید که اگزما فقط مختص صورت و دستها است. اما در حقیقت اگزما انواع مختلفی دارد و بخشهای گوناگونی از بدن را مورد حمله قرار میدهد که یکی از آنها اگزمای دستگاه تناسلی زنان و مردان است. این عارضه باعث خشکی، درد و علائم اذیت کنندهای در ناحیه تناسلی میشود تا جایی که زندگی روزانه فرد دچار اختلال میشود. اگر شما هم میخواهید بیشتر در مورد این نوع اگزما، روشهای تشخیص، عوارض و درمان آن بدانید، ما را تا انتهای این مقاله از دکترتو همراهی کنید. اگر علائم پوستی آزاردهندهای در این ناحیه دارید بهتر است با متخصص پوست در این باره مشورت کنید. شما میتوانید از سامانه دکترتو برای دریافت وقت ویزیت حضوری یا مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان استفاده کنید.
اگزمای دستگاه تناسلی زنان و مردان چیست؟
اگزمای تناسلی یک بیماری پوستی است که میتواند هم مردان و هم زنان را تحت تاثیر قرار دهد. این عارضه باعث التهاب، خارش، درد و قرمز شدن پوست در قسمتهای مختلف اندام تناسلی زنان و مردان (از جمله بیضهها، آلت تناسلی، ناحیه اطراف مقعد و غیره) میشود. این نوع اگزما به عملکرد سد پوستی آسیب میرساند و در نتیجه آن پوست شما حساس و مستعد عفونت و خشکی میشود.
علائم و نشانه های اگزمای دستگاه تناسلی زنان و مردان
علائم اگزمای تناسلی ممکن است با علائم سایر بیماریهای پوستی مانند عفونتهای قارچی یا بیماریهای منتقله از راه جنسی اشتباه گرفته شود. اگزما در زنان معمولاً در ناحیه لابیا ماژورا، لابیا مینورا، اطراف مقعد و کشاله ران رخ میدهد. در مردان، اگزما اغلب در ناحیه آلت تناسلی، کیسه بیضه و اطراف مقعد دیده میشود. به طور کلی اگزمای دستگاه تناسلی ممکن است سبب بروز این علائم شود:
- خارش پوست بدن
- خشکی پوست
- بثورات قرمز
- ظهور دانههای برجسته روی پوست
- ضخیم شدن یا چرمی پوست بخشهایی از پوست
- ورم
- در موارد شدید اگزمای آلت تناسلی، ممکن است پوست ترک بخورد و مایع غلیظ، زرد یا سفیدی از آن به بیرون نشت کند. این مایع نشان دهنده عفونت است و نباید نادیده گرفته شود.
تفاوت اگزمای دستگاه تناسلی زنان و مردان در شدت علائم
اگزمای تناسلی در زنان معمولا لبههای بیرونی واژن را درگیر میکند. این در حالی است که در مردها اغلب خشکی و دانههای پوستی روی آلت تناسلی، اطراف آن یا بیضهها ظاهر میشوند. شدت علائم اگزمای تناسلی به جنسیت ارتباطی ندارد و هم مردان و هم زنان ممکن است علائم شدید و دردناکی را تجربه کنند.
علت و عوامل خطر اگزمای دستگاه تناسلی زنان و مردان
سیستم ایمنی بیش از حد فعال و ژنتیک، دو عامل خطر هستند که میتوانند در ایجاد اگزما نقش داشته باشند. علاوه بر این اگر سابقه شخصی یا خانوادگی در تب یونجه، آسم و آلرژی دارید، بیشتر در معرض این بیماری پوستی قرار دارید. به گفته پزشکان اصلیترین علل اگزمای تناسلی این موارد هستند:
۱. تحریک کننده های فیزیکی
ناحیه تناسلی حساس است و تماس با برخی از انواع صابونها، شویندهها، دستمالها، محلولهای بهداشتی، عطرها و مواد ضدعفونیکننده میتواند باعث تحریک پوست و در نتیجه ظهور اگزمای تناسلی شود. اگر به لاتکس حساسیت دارید نیز استفاده از کاندومهای لاتکس در حین رابطه جنسی میتواند منجر به اگزمای آلت تناسلی شود.
۲. آلرژن ها
آلرژنها یکی از عوامل مهمی هستند که میتوانند اگزمای تناسلی را تشدید یا حتی ایجاد کنند. آلرژنها موادی هستند که سیستم ایمنی بدن به آنها واکنش نشان میدهد و باعث ایجاد التهاب و خارش پوست میشوند. آلرژنهایی همچون گرده گل، موی حیوانات خانگی یا برخی از مواد غذایی هم میتوانند باعث ایجاد اگزمای تناسلی شوند.
۳. استفاده از لباس زیر یا شلوارهای تنگ و نامناسب
استفاده از لباسهای زیرهای حاوی پلاستیک و شلوارهای خیلی تنگ میتواند باعث تعریق در اطراف ناحیه تناسلی شود. در صورت ادامه داشتن این تعریق، ممکن است علائم اگزما ظاهر شوند.
۴. بی اختیاری ادرار و مدفوع
بیاختیاری به ناتوانی در کنترل ادرار یا مدفوع گفته میشود. در برخی موارد، بیاختیاری میتواند منجر به ایجاد اگزمای تناسلی شود، زیرا ادرار و مدفوع، پوست ناحیه تناسلی را تحریک میکنند.
روش های تشخیص اگزمای ناحیه تناسلی زنان و مردان
اگزمای تناسلی معمولا توسط متخصص پوست تشخیص داده میشود. پزشک، ناحیه دچار اگزما را بررسی میکند، در مورد علائم و سابقه بیماریهایی که دارید از شما سوال میپرسد و آزمایشاتی را برای تعیین علت علائمتان انجام میدهد. پزشک همچنین برای تشخیص دقیق اگزمای دستگاه تناسلی ممکن است آزمایشهایی همچون این موارد را تجویز کند:
روش | توضیحات |
---|---|
تست پوستی آلرژی | برای تعیین این که آیا چیزی باعث تحریک علائمتان شده یا نه. |
آزمایش خون | برای تعیین این که چه عاملی باعث ظهور این بثورات شده است. |
بیوپسی پوست | از آنجایی که اگزما انواع مختلفی دارد، پزشک گاهی از بیوپسی پوست برای تشخیص این که کدام نوع خاص اگزما بر ناحیه تناسلی اثر گذاشته، استفاده میکند. |
درمان اگزمای دستگاه تناسلی زنان و مردان
از آنجایی که اگزمای دستگاه تناسلی زنان و مردان دردناک است پزشک اغلب برای کاهش سوزش، درد و التهاب در این ناحیه، مسکنهای بدون نسخهای مانند ایبوپروفن یا استامینوفن را تجویز میکند. در برخی موارد، آنتیهیستامینها نیز میتوانند التهاب را کاهش دهند. برخی از آنتیهیستامینهای خاص که در درمان علائم این عارضه موثرند شامل دیفنهیدرامین، ستیریزین، لوراتادین و فکسوفنادین هستند.
۱. پماد برای درمان اگزمای ناحیه تناسلی مردان
اگر داروهای خوراکی موثر نبودند و علائم شما همچنان ادامه داشتند، پزشک احتمالا استروئیدهای موضعی و یک مرطوب کننده قوی را برای استعمال روی ناحیه آسیبدیده تجویز میکند. معروفترین استروئیدهای تجویزی برای اگزما شامل این مواردند:
- پماد هیدروکورتیزون که رایجترین استروئید مورد استفاده برای اگزمای ناحیه تناسلی است.
- پماد مومتازون که یک استروئید موضعی است و به کاهش خشکی و قرمزی آلت تناسلی و رفع اگزما در این ناحیه کمک میکند.
این استروئیدهای موضعی باید حداقل ۳۰ دقیقه قبل از مرطوب کننده استفاده شوند تا مرطوب کننده آنها رقیق نکند و به مناطقی که دچار اگزما نیستند پخش نشوند.
۲. پماد برای درمان اگزمای ناحیه تناسلی زنان
روش های درمان اگزمای تناسلی، بین مردان و زنان مشترک هستند و پزشک برای زنان نیز داروهای مسکن، آنتیهیستامینها و استروئیدهای موضعی را تجویز میکند. با این حال در شرایطی که بدن به درمانهای نام برده جواب ندهد یا مصرف استروئیدهای موضعی برای فرد ممنوع باشد، ممکن است پزشک پمادهایی همچون تاکرولیموس و پیمکرولیموس را برای تسکین علائم اگزمای تناسلی تجویز کند. این داروهای موضعی، با مهار کلسی نورین، علائم اگزما را به طور چشمگیری کاهش میدهند.
۳. درمان خانگی اگزمای ناحیه تناسلی زنان و مردان
درمانهای خانگی میتوانند به تسکین علائم اگزمای ناحیه تناسلی کمک کنند، اما جایگزین درمان پزشکی نیستند. اگر علائم شما شدید یا مداوم است، حتما به پزشک مراجعه کنید. اگزمای ناحیه تناسلی میتواند بسیار آزاردهنده و خارشدار باشد. برخی از درمانهای خانگی برای تسکین اگزمای ناحیه تناسلی در زنان و مردان شامل این مواردند:
- از کمپرس سرد برای رفع درد در ناحیه تناسلی استفاده کنید.
- کمی وازلین روی پوست دچار خشکی و اگزما استعمال کنید.
- لباسهای گشاد و راحت بپوشید تا هوا بتواند در ناحیه تناسلی جریان پیدا کند.
- از کرمهای خنککننده استفاده کنید که باعث کاهش موقت درد میشوند.
- یک فنجان بلغور جو دو سر را به یک وان آب گرم اضافه کنید و در این وان بنشینید تا خارش ناحیه تناسلیتان برطرف شود.
۴. فتوتراپی (نور درمانی) اگزمای دستگاه تناسلی زنان و مردان
در فتوتراپی (نوردرمانی) از اشعه فرابنفش (UV) برای درمان اگزمای متوسط تا شدید استفاده میشود. در این روش از دو طولموج UVA و UVB استفاده میشود که با کاهش پاسخ التهابی در پوست، به بهبود علائم اگزما در برخی از افراد کمک میکنند. طبق تحقیقات، نور فرابنفش بر سیستم ایمنی بدن تاثیر میگذارد و تعداد سلولهایی به نام لنفوسیتهای T را در پوست کاهش میدهد. این سلولها در پاسخ التهابی و بروز اگزما نقش دارند و کاهش آنها باعث التهاب کمتر و بهبود علائم میشود.
۵. استفاده از درمان های بیولوژیک
داروهای بیولوژیک یکی از جدیدترین گزینههای درمانی برای درماتیت آتوپیک هستند که FDA تا سال ۲۰۱۷ آنها را برای درمان درماتیت آتوپیک تایید نکرد. تنها دو داروی بیولوژیک برای درمان اگزمای آتوپیک مورد تایید FDA هستند که دوپیلوماب و ترالوکینوماب نام دارند. این داروها به جای هدف قرار دادن کل بدن، فقط مولکولهای خاصی را هدف قرار میدهند.
در حقیقت پادتنها یا آنتیبادیها بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند که به شناسایی موادی که نباید در بدن باشند کمک میکنند. این مواد، سایر بخشهای سیستم ایمنی بدن را وادار میکنند که این عوامل اضافی را از بین ببرند یا از دریافت سیگنالهای خاص جلوگیری کنند. آنتیبادیهای مونوکلونال نیز نوعی پروتئین هستند که محققان در آزمایشگاهها، برای تقلید از آنتیبادیهای طبیعی بدن میسازند. این آنتیبادیها در داروهای اگزما استفاده میشوند و مانع از فعالیت عوامل مرتبط با اگزما (همچون اینترلوکینها) میشوند.
عوارض اگزمای دستگاه تناسلی زنان و مردان
با این که اگزمای دستگاه تناسلی عارضه خطرناکی نیست اما ممکن است باعث عوارض ناخوشایند و آزاردهندهای همچون این موارد شود:
۱. عفونت
زمانی که سد پوستی آسیب میبیند، خطر بروز عفونتهای باکتریایی، ویروسی یا قارچی افزایش پیدا میکند. یکی از این عفونتها، عارضهای به نام اگزما هرپتیکوم است که طی آن فرد دچار تاولهای خارشدار، تب و خستگی میشود.
۲. جای زخم
گاهی به خاطر خاراندن پوست یا شدت خشکی پوست، اگزما میتواند باعث زخم شدن پوست شود. اگر پوستتان تیره است، این جای زخم یا اسکار مشخصتر خواهد بود. بسیاری از اسکارها بهمرورزمان محو خواهند شد. اما برخی از آنها به درمان ادامهدار نیاز دارند.
۳. مشکلات خواب
مشکل خواب در میان افراد مبتلا به اگزما رایج است. محققان به طور کامل دلیل آن را نمیدانند، اما گاهی فرد از شدت خارش از خواب بیدار میشود و بهسختی میتواند دوباره بخوابد.
۴. اختلالات روانی
تحقیقات نشان دادهاند که اگزما میتواند خطر ابتلا به افسردگی و اضطراب را افزایش دهد. در این شرایط ذهن فرد کاملا درگیر این بیماری است و روحیه و خلق و خوی او را تحت تاثیر قرار میدهد.
راه های پیشگیری از اگزمای دستگاه تناسلی زنان و مردان
خوشبختانه اگزمای ناحیه تناسلی در اکثر موارد قابل پیشگیری است و با رعایت این اقدامات میتوانید از بروز این عارضه پوستی جلوگیری کنید:
- از استفاده از اسپری بدن، صابونهای معطر و شویندههای حاوی الکل روی پوست ناحیه تناسلی اجتناب کنید. در عوض از یک صابون یا شوینده ملایم استفاده کنید.
- زنان باید در دوران قاعدگی در فواصل زمانی کوتاه، پدهای بهداشتی را تعویض کنند.
- از آنجایی که استرس یک محرک اصلی برای تضعیف سیستم ایمنی و اگزمای تناسلی است، سعی کنید با راهکارهایی همچون تنفس عمیق، مدیتیشن و یوگا، استرستان را تحت کنترل داشته باشید.
- از پوشیدن لباس زیر پشمی، ابریشمی و لباسهای حاوی پلاستیک که میتوانند پوست را خشک کنند اجتناب کنید. در عوض تا حد امکان از لباس زیر نخی استفاده کنید.
- با آب ولرم حمام کنید و از دوش گرفتن با آب داغ بپرهیزید زیرا آب داغ پوست را خشک میکند.
- حداقل هشت لیوان آب در روز بنوشید زیرا آب میتواند به مرطوب نگه داشتن پوست شما کمک کند.
- بلافاصله پس از خشک کردن پوست بعد از حمام، کرم یا لوسیونهای مرطوب کننده را روی پوست استعمال کنید تا رطوبت در پوستتان بماند.
- برای شیو کردن ناحیه تناسلی از ژیلت یا وکس استفاده نکنید. این روشها پوست را تحریک میکنند و باعث ظهور علائم خشکی یا اگزما میشوند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
اگزمای دستگاه تناسلی زنان و مردان باعث خارش، قرمزی پوست و خشکی پوست در ناحیه تناسلی، کیسه بیضه، پرینه (ناحیه بین اندام تناسلی و مقعد) و لبههای واژن میشود. علت اصلی این نوع اگزما هنوز به طور دقیق مشخص نیست اما پزشکان بر این باورند که سابقه خانوادگی، آلرژنها و استفاده از تحریک کنندههای فیزیکی میتواند باعث تحریک این اگزما شود. اگزمای تناسلی را میتوان با اجتناب از محرکها و استفاده از داروهای خوراکی و موضعی به طور موثر درمان کرد. کافیست به محض مشاهده علائم مشکوک به یک فوق تخصص پوست و مو مراجعه کنید تا او به شما در درمان این عارضه کمک کند. خبر خوب اینکه شما میتوانید از سامانه غیرحضوری دکترتو برای ویزیت آنلاین متخصص پوست استفاده کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!