شایع ترین علل خشکی چشم؛ ۱۰ درمان خانگی خشکی چشم

آنچه در این مقاله می‌خوانید

خشکی چشم یکی از بیماری‌های شایع در میان اطفال و بزرگسالان است. درمان خانگی خشکی چشم، استفاده از قطره و پماد و پیشگیری از عوامل بروز آن، بسیار مهم هستند.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 15 دقیقه
شایع ترین علل خشکی چشم؛ 10 درمان خانگی خشکی چشم

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

معمولا همگی ما حس خشکی چشم را تجربه کرده‌ایم. خشکی چشم زمانی اتفاق می‌افتد که به اندازه کافی اشک تولید نمی‌شود تا چشم‌ها خیس بمانند یا چربی و آلودگی جلوی غده اشکی را گرفته باشند. این شرایط می‌تواند باعث احساس ناراحتی و در برخی موارد مشکلات بینایی شود.

تشخیص خشکی چشم باید توسط متخصص و چشم پزشک صورت بگیرد. چشم پزشک ممکن است برای تائید بیماری میزان اشک را اندازه‌گیری کند سپس دلایل و علت خشکی را بررسی کند تا درمانی مناسب برای آن درنظر بگیرد. در ادامه این مقاله با دکترتو همراه باشید که به بررسی علل و عوارض آن می‌پردازیم.

خشکی چشم چیست؟ (چشم خشک)

خشکی چشم یا سندروم خشکی چشم (به انگلیسی Dry Eye Syndrome) یکی از انواع بیماری چشم در میان کودکان و بزرگسالان است. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که اشک بسیار سریع تبخیر شود، یا هنگامی که غده‌های چشمی، اشک بسیار کمی تولید می‌کنند. خشکی چشم ممکن است در یک یا هر دو چشم ایجاد شود و منجر به عفونت شود. کراتیت سیکا (Keratitis sicca) و کراتوکانجوکتیویس سیکا (Keratoconjunctivitis sicca) نیز برای توصیف خشکی چشم در پزشکی استفاده می‌شوند.

سندرم خشکی چشم می‌تواند در هر سنی و در افرادی که از نظر بیماری‌های دیگر سالم هستند، اتفاق بیفتد. با این حال، در سنین بالاتر که چشم اشک کمتری می‌سازد و همچنین در خانم‌ها نسبت به آقایان، شایع‌تر است. به علاوه خشکی چشم در مناطقی که سوء تغذیه باعث کمبود ویتامین A می‌شود نیز، بیشتر رخ می‌دهد.

متن انگلیسی:
«Dry eye disease is a common condition that occurs when your tears aren’t able to provide adequate lubrication for your eyes.»
ترجمه متن:
«خشکی چشم مشکلی شایعی است که در نبود اشک کافی برای مرطوب کردن چشم‌ها اتفاق می‌افتد.»

mayoclinic

علائم خشکی چشم چیست؟

علایم خشکی چشم می‌تواند متنوع باشد. بیماری که دچار سندروم خشکی چشم است می‌تواند علائم متنوعی از جمله موارد زیر را تجربه کند:

  • احساس سوزش، خشکی، وجود شن و زخم در چشم
  • مواد چسبناک داخل یا اطراف چشم
  • حساسیت چشم به دود یا باد
  • قرمزی چشم
  • دشواری در باز نگه داشتن چشم
  • خستگی چشم بعد از حتی مطالعه‌ی کوتاه مدت
  • تاری دید مخصوصا در انتهای روز
  • حساسیت به نور
  • ناراحتی هنگام استفاده از لنز
  • دوبینی
  • چشم درد
  • چسبیدن پلک‌ها به هم هنگام بیدار شدن.

سوزش چشم و حساسیت به نور کلافه‌ت کرده؟

همین حالا با چشم پزشک مشورت کن.

شایع ترین علت خشکی چشم چیست؟

موارد زیر به مهم‌ترین دلایل بروز خشکی در چشم می‌پردازند:

عدم تناسب در مخلوط اشک

صفحه‌ی اشکی از سه لایه تشکیل شده است:

  • سطحی‌ترین لایه: این لایه از چربی است و باعث کاهش سرعت تبخیر می‌شود. اختلال در میزان چربی باعث تبخیر سریع‌تر اشک می‌شود. همچنین عفونت در لبه‌های پلک (که محل ترشح چربی هستند) که بلفاریت نامیده می‌شود، می‌تواند باعث بسته شدن مسیر ترشح چربی‌ها شود.
  • لایه میانی: این لایه از آب و نمک تشکیل شده و ضخیم‌ترین لایه است. اختلال در آن می‌تواند باعث ناپایداری صفحه اشکی شود. غدد اشکی این لایه را تولید می‌کنند. این لایه چشم را تمیز می‌کند. اگر لایه آبی خیلی نازک باشد، لایه چربی و موکوسی بهم متصل شده و منجر به ترشحات چسبنده‌ای می‌شود که نشانه اصلی خشکی چشم است.
  • لایه زیرین: این لایه از موکوس است که باعث می‌شود اشک به طور یکسانی روی سطح چشم پخش شود. اختلال عملکرد این لایه می‌تواند باعث ایجاد لکه‌های خشکی روی قرنیه شود.

کاهش تولید اشک از دلایل خشکی چشم

موارد زیر باعث کاهش تولید اشک می‌شوند:

  • سن: از عوامل تشدید کننده احتمال بروز خشکی چشم، افزایش سن است. بعد از ۴۰ سالگی، تولید اشک کاهش می‌یابد. هنگامی که تا مقدار مشخصی پایین بیاید، چشم خشک می‌شود و به راحتی تحریک شده و عفونت می‌کند.
  • یائسگی: کاهش تولید اشک، در خانم‌ها و علی الخصوص بعد از یائسگی، احتمالا به دلیل اختلالات هورمونی، شایع‌تر است.
  • بیماری: کاهش تولید اشک می‌تواند به دلیل بیماری‌های خودایمنی، مانند سندرم شوگرن، لوپوس، اسکلرودرما، آرتریت روماتوئید، یا رادیوتراپی، دیابت، کمبود ویتامین A، جراحی‌های انکساری چشم مانند LASIK یا به علت بیرون زدگی چشم باشد که احتمال خشکی چشم را افزایش می‌دهند، اما علائم معمولا موقتی هستند.

مشکلات پلک و قرمزی چشم

اغلب افراد تقریبا ۵ بار در دقیقه پلک می‌زنند، هر بار که فرد پلک می‌زند، پلک لایه نازکی از اشک را روی سطح چشم پخش می‌کند. مشکلات پلک می‌توانند در حرکات پلک زدن اختلال ایجاد کنند. مشکلات پلک می‌توانند شامل اکتروپیون که پلک به سمت بیرون چرخیده یا انتروپیون که پلک به سمت داخل چرخیده، باشند. همچنین التهاب لبه پلک نیز می‌تواند یکی از اختلالات مرتبط با علت قرمزی چشم باشد.

دارو های ایجاد کننده خشکی چشم

داروهایی که می‌توانند باعث خشکی چشم شوند شامل موارد زیر هستند:

  • برخی از دیورتیک‌ها
  • مهارکننده‌های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACEI)
  • ضدحساسیت‌ها
  • ضداحتقان‌ها
  • برخی قرص‌های خواب آور
  • برخی داروهای کنترل بارداری
  • برخی ضدافسردگی‌ها
  • برخی داروهای آکنه: مخصوصا داروهای نوع ایزوترتینوئین
  • مسکن‌های اپیوئیدی و مورفین.
علائم خشکی چشم چیست؟
احساس سوزش، خشکی، وجود شن و زخم در چشم، از علاپم خشکی چشم است.

عوامل محیطی خشکی چشم

فاکتورهای آب و هوایی شامل آب و هوای خشک، خورشید، باد، و سایر انواع آب و هوای داغ و خشک مانند کابین هواپیما، باعث خشکی چشم می‌شود. ارتفاع بالا، سیگار کشیدن، و استفاده از لنزهای تماسی نیز ریسک فاکتور هستند:

  • استفاده از لنز های تماسی: تشخیص اینکه آیا لنزهای تماسی باعث بروز خشکی چشم شده اند یا اینکه خشکی باعث ایجاد ناراحتی چشم هنگام استفاده از لنزهای تماسی می‌شود، را بسیار دشوار کرده است. بسیاری از افراد به خاطر خشکی چشمشان مجبور می‌شوند تا دیگر از لنز استفاده نکنند زیرا معایب لنز چشم در مواردی بیشتر از مزایای آن است.
  • محیط داخل منزل: استفاده از دستگاه های تهویه، پنکه های خانگی و سیستم های گرمایشی رطوبت داخل منزل را کاهش داده و در نتیجه باعث تبخیر بیشتر اشک از سطح چشم‌ها خواهد شد.
  • محیط بیرو‏ن از منزل: افرادی که در شهرهای گرم و خشک زندگی می‌کنند یا محل کارشان ایجاب می‌کند که مدت زمان طولانی ای در معرض نور خورشید باشند بیش از دیگران در معرض خشکی چشم قرار دارند.
  • مسافرت با هواپیما: هوای داخل کابین های هواپیما بیش از حد خشک بوده و در صورت استفاده بیش از حد و سفرهای هوایی بی شمار، فرد ممکن است دچار خشکی چشم شود.
  • سیگار کشیدن: سیگار کشیدن ارتباط مستقیمی با بروز بیماری های چشمی مثل خشکی چشم، آب مروارید و دژنراسیون ماکولا دارد.
  • رژیم غذایی نامناسب: خوردن رژیم غذایی کم ویتامین A (که در کبد ، هویج و کلم بروکلی یافت می‌شود) یا کمبود اسیدهای چرب امگا ۳ (در ماهی، گردو و روغن‌های گیاهی)، می‌تواند به کاهش تولید اشک و خشکی چشم بیافزاید.

استفاده‌ زیاد از چشم ها

استفاده از مانیتور کامپیوتر، خواندن یا رانندگی وسایل نقلیه که با افزایش تمرکز بینایی باعث کاهش سرعت پلک زدن و خشک شدن چشم می‌شود. دو مورد شایع افزایش تبخیر اشک، موتورسواری و استفاده زیاد از سیستم کامپیوتری است.

علت خشکی چشم چیست؟
استفاده زیاد از چشم‌ها (مانند زیاد به صفحه‌ی مانیتور یا موبایل خیره شدن) در خشکی چشم تاثیرگذار است.

بیماری‌ های زمینه ای

بیماری هایی نظیر زونا و فلج بل و لنفوم چشم نیز می‌توانند باعث خشکی چشم شوند. علائم اولیه سرطان چشم نیز باید در این موارد توسط پزشک بررسی شود. افرادی که ناخنک دارند، با عمل ناخنک چشم درمان می‌شوند که در آن رشته‌های سرطانی از چشم جدا می‌شود.

در برخی افراد که علائم سندروم شوگرن را دارند نیز این اتفاق رخ می‌دهد. این سندروم نوعی بیماری خود ایمنی است که در آن بدن به سلول‌های چشم حمله می‌کند.

کرونا و خشکی چشم

درحالی‌که اقدامات محافظتی برای مقابله با گسترش کووید-۱۹ ضروری است، اما پدیده جدید افزایش موارد ابتلا به خشکی و ناراحتی چشم نیز در حال ظهور است.

خشکی چشم مرتبط با ماسک: اصطلاح خشکی چشم مرتبط با ماسک (MADE) اولین بار توسط چشم‌ پزشکی در ماه ژوئن ۲۰۲۰ توصیف شد. مشاهده شد که افراد مبتلابه بیماری خشکی چشم، علائم شدیدتر را گزارش می‌کنند و یا تعداد زیادی از افراد، برای اولین بار آن را تجربه می‌کنند.

چرا ماسک باعث خشکی چشم می شود؟

ماسک‌ صورت به‌طور قابل‌توجهی باعث کاهش انتشار هوا از دهان و بینی می‌شود. بااین‌حال، هوای بازدم باید پراکنده شود. هنگامی‌که ماسک در برابر صورت قرار می‌گیرد مسیر احتمالی به سمت بالاست. این جریان هوا بر روی سطح چشم شرایطی ایجاد می‌کند که تبخیر غشای اشک را تسریع می‌کند، مانند نسیمی ثابت که بر روی پوست مرطوب می‌وزد.

افرادی که عینک می‌زنند به‌خوبی از این موضوع آگاه هستند که مه گرفتگی آزاردهنده‌ای اغلب هنگام تنفس زیر ماسک ایجاد می‌شود. هنگامی‌که ماسک‌ها به مدت طولانی استفاده شوند، این تبخیر مکرر ممکن است منجر به ایجاد سطوح خشکی در چشم شود:

  • به خاطر خشکی چشم از زدن ماسک صرف نظر نکنید
  • مانند هرگونه نگرانی جدید مرتبط با چشم، ابتدا با یک پزشک مراقبت از چشم مشورت کنید و سایر توصیه‌ها را نپذیرید
  • اطمینان حاصل کنید که از ماسک به‌طور مناسب استفاده می‌کنید، به‌خصوص هنگام استفاده از عینک طبی و عینک آفتابی. ماسک را به‌طور مناسب تنظیم کنید تا لبه بالایی آن تداخل در پلک زدن ایجاد نکند
  • قطره‌های روان کننده مانند قطره نفازولین چشمی، ممکن است به راحتی به رفع این عارضه کمک کنند. در این خصوص با چشم پزشک مشورت کنید.
اشک مصنوعی برای خشکی چشم
استفاده از قطره چشمی برای کاهش خشکی چشم موثر است.

تشخیص خشکی چشم چگونه انجام می شود؟

تنها راهی که می‌توانید از خشکی چشم مزمن مطلع شوید، انجام معاینه توسط دکتر چشم پزشک است. زیرا تنها با توجه به علائم، تشخیص خشکی چشم و میزان آن کار بسیار دشواری است. علائم این بیماری در افراد مختلف متفاوت بوده و چشم هر کسی را به نحو خاصی درگیر خواهد کرد.

بعضی از افراد با خشکی چشم کم یا متوسط، شاید احساس کنند که خشکی چشمشان بیش از حد آزار دهنده و شدید است. در حالی که اینگونه نبوده و با توجه شخصیت فرد و سطح تحمل او گزارشاتش متفاوت خواهد بود. در نتیجه تنها پزشک متخصص می‌تواند با معاینه و انجام آزمایشاتی سندرم خشکی چشم و میزان وخامت آن را تشخیص‌داده و با توجه به آن بهترین شیوه درمان را تجویز کند.

آزمایشات و روش‌هایی که ممکن است برای تعیین علت خشکی چشم شما استفاده شود شامل موارد زیر هستند:

  • آزمایش جامع چشم: معاینه چشم که شامل تاریخچه کاملی از سلامت کلی شما و سلامت چشم شما است، می‌تواند به پزشک در تشخیص علت خشکی چشم کمک کند.
  • اندازه‌گیری حجم اشک‌های شما: پزشک شما ممکن است میزان تولید اشک را با استفاده از آزمایش شیرمر اندازه‌گیری کند. در این تست نوارهای کاغذی روغنی در زیر پلک پایینی شما قرار می‌گیرد. بعد از ۵ دقیقه پزشک میزان خیسی نوار با اشک شما را اندازه‌گیری می‌کند.
  • تعیین کیفیت اشک شما: آزمایش دیگر برای تعیین وضعیت خیسی سطح چشم، استفاده از از رنگ‌های مخصوص چشم است. پزشک شما به دنبال رنگ آمیزی الگوهای روی قرنیه و اندازه‌گیری آن‌ها، متوجه می‌شود که چه مدت طول می‌کشد تا تبخیر اشک انجام شود. اگر نیاز به پیوند قرنیه باشد بهتر است بدانید بهترین سن برای پیوند قرنیه چه زمانی است.

درمان خشکی چشم چیست؟

هدف درمان تامین لغزندگی مناسب در سطح چشم است، اما روش درمان، بستگی به علت زمینه‌ای دارد. سه راه درمان خشکی چشم، تولید اشک طبیعی، استفاده از قطره‌های چشمی یا اشک مصنوعی و کاهش خشک شدن چشم است. در ادامه به برخی دیگر از درمان‌های خشکی چشم پرداخته‌ایم که با توجه به علت منحصر به فرد هستند.

درمان قطعی خشكی چشم با جراحی و مداخلات درمانی

اگر مشکل ریشه در بیماری‌های چشمی یا سیستمیک مانند عفونت چشم و یا پسوریازیس دور چشم داشته باشد، لازم است که بیماری زمینه‌ای درمان شود. بیماری که دچار خشکی مزمن است با قطره‌های چشمی سیکلوسپورین که التهابات چشمی را کاهش می‌دهد و افزایش تولید اشک را تحریک می‌کند، درمان می‌شود. در موارد شدیدتر، عمل پی آر کی چشم یا عمل لیزیک چشم توصیه می‌شود.

بیمارانی که دچار بلفاریت هستند، ممکن است نیاز به شستشوی منظم ناحیه با محلول رقیق شامپو بچه داشته باشند. پزشک قطره‌ها یا پمادهای آنتی بیوتیک تجویز می‌کند. گاهی آنتی بیوتیک خوراکی مانند تتراسایکلین یا داکسی سایکلین استفاده می‌شود.

قطرات استروئیدی درصورتی که علائم التهاب بعد از چندین بار استفاده از قطرات چشمی، شدید باشند، می‌تواند به کاهش التهاب کمک کند. جراحی نیز در مواردی می‌تواند کمک‌کننده باشد.

افرادی که به نزدیک‌بینی مبتلا هستند، بهتر است از عمل اسمایل استفاده کنند. عمل اسمایل چشم چیست؟ یک روش درمانی برای برش عدسی و درمان نزدیک بینی در بزرگسالان است.

اندازه گیری اشک چشم
پزشک شما ممکن است میزان تولید اشک را با استفاده از آزمایش شیرمر اندازه‌ گیری کند.

داروی خشکی چشم

داروهای تجویز شده برای درمان خشکی چشم شامل موارد زیر است:

  • داروهایی برای کاهش التهاب و علائم افتادگی پلک: التهاب در امتداد لبه پلک شما باعث می‌شود غدد روغن از ترشح روغن در اشک شما جلوگیری کنند. پزشک ممکن است آنتی بیوتیک‌ها را برای کاهش التهاب توصیه کند. آنتی بیوتیک برای خشکی چشم معمولاً به صورت خوراکی مصرف می‌شود، البته بعضی از آن‌ها به عنوان قطره یا پماد چشمی (پماد خشکی چشم) استفاده می‌شوند.
  • قطره برای کنترل التهاب قرنیه: التهاب در سطح چشم شما (قرنیه) ممکن است با استفاده از قطره‌های تجویز شده حاوی داروی سرکوب‌کننده سیستم ایمنی سیکلوسپورین (Restasis) یا کورتیکواستروئیدها کنترل شود. کورتیکواستروئیدها به دلیل عوارض جانبی احتمالی برای استفاده طولانی مدت ایده آل نیستند.
  • افزودنی‌های چشم که مانند اشک مصنوعی کار می‌کنند: اگر علائم خشکی متوسط ​​تا شدید دارید و اشک مصنوعی کمکی نمی‌کند، گزینه دیگر ممکن است یک افزودنی کوچک است که به نظر می‌رسد مانند یک دانه روشن برنج است. روزی یک بار، هیدروکسی پروپیل سلولز (لاکریست Lacrisert) را در زیر پلک تحتانی و روی چشم خود قرار دهید. آن افزودنی به آرامی حل می‌شود و ماده‌ای را که در چشم استفاده می‌شود برای روان کردن اشک چشم شما آزاد می‌کند.
  • داروهای تحریک کننده اشک: داروهای موسوم به کولینرژیک (پیلوکارپین ، سیویملین) به افزایش تولید اشک کمک می‌کنند. این داروها به صورت قرص، ژل یا قطره چشمی قابل استفاده هستند. عوارض جانبی احتمالی شامل تعریق است.

گریه می‌کنی و اشک از چشم‌هات جاری نمی‌شه؟ مشاوره بگیر!

استفاده از محصولات بدون نسخه برای خشکی چشم

انواع محصولات بدون نسخه برای خشکی چشم وجود دارد که از آن جمله می‌توان به اشک مصنوعی، ژل، قطره و پماد چشمی اشاره کرد. بهتر است با پزشک خود صحبت کنید که کدام‌یک برای شما مناسب است.

اشک مصنوعی ممکن است تمام کارهای لازم برای کنترل علائم خفیف خشکی چشم باشد. بعضی افراد باید روزانه چندین بار قطره مصرف کنند و برخی نیز فقط یک‌بار در روز از آن‌ها استفاده می‌کنند. هنگام انتخاب محصولات بدون نسخه این عوامل را در نظر بگیرید:

  • قطره‌های چشمی دارای مواد نگه‌دارنده و بدون آن: مواد نگه‌دارنده برای ماندگاری طولانی‌تر به بعضی از قطره‌ها اضافه می‌شوند. شما می‌توانید حداکثر چهار بار در روز از قطره دارای مواد نگه‌دارنده استفاده کنید؛ اما استفاده بیشتر می‌تواند باعث سوزش چشم شود.
  • قطره‌های بدون نگه‌دارنده دربسته‌هایی قرار می‌گیرند که حاوی چندین ظرف یک‌بارمصرف هستند. بعد از استفاده از هر بسته، آن را دور بیندازید. اگر بیش از چهار بار در روز به قطره چشمی نیاز دارید، قطره‌های بدون نگه‌دارنده بی‌خطر هستند.
  • پماد برای خشکی چشم: پمادهای روان کننده چشم، چشمان شما را می‌پوشاند و باعث تسکین طولانی‌تر خشکی چشم می‌شود؛ اما این محصولات ضخیم‌تر از قطره چشم هستند و می‌توانند بینایی شما را تحت تأثیر قرار دهند. به همین دلیل، بهترین کرم و پماد برای خشکی دور چشم بهتر است درست قبل از خواب استفاده شوند. در هر زمان می‌توان از پماد چشم استفاده کرد و بینایی شما را مختل نمی‌کند.
  • قطره‌هایی که قرمزی را کاهش می‌دهد: بهترین راه این است که از این قطره برای رفع خشکی چشم خودداری کنید؛ زیرا استفاده طولانی‌مدت می‌تواند باعث تحریک چشم شود.

درمان خشکی چشم و تاری دید

روش‌های دیگری که ممکن است برای درمان خشکی و تاری دید چشم به کار رود شامل موارد زیر است:

  • مجرای اشک خود را ببندید تا از بین رفتن اشک برطرف شود: پزشک ممکن است این روش درمانی را توصیه کند (به خصوص در افرادی که علائم پیر چشمی دارند) تا خیلی سریع اشک از چشمان شما خارج نشود. این کار با بسته شدن مجرای اشک (که به‌طورمعمول برای تخلیه اشک است) به‌صورت جزئی یا کامل انجام می‌شود. مجاری اشک را می‌توان با سیلیکون ریز (شاخه‌های سوراخ‌دار) وصل کرد. این‌ها قابل خارج کردن از چشم هستند. یا مجاری اشک با روشی که از گرما استفاده می‌شود، وصل می‌شود. این‌یک راه‌حل دائمی به نام ترمیم حرارتی است.
  • استفاده از لنزهای تماسی ویژه: در مورد لنزهای تماسی جدیدتر که برای کمک به افراد مبتلا به خشکی چشم وجود دارد، از پزشک خود سؤال کنید. برخی از افراد با خشکی شدید چشم ممکن است لنزهای تماسی ویژه‌ای را که از سطح چشم محافظت می‌کند، انتخاب کنند و رطوبت را به دام بیندازند، به آن‌ها عدسی‌های بانداژ گفته می‌شود.
  • رفع انسداد غدد چربی: کمپرس‌های گرم یا ماسک‌های چشمی که روزانه مورداستفاده قرار می‌گیرند می‌توانند به پاکسازی غدد چربی مسدود شده کمک کنند. دستگاه پالس حرارتی روش دیگری برای رفع انسداد غدد چربی است، اما مشخص نیست که آیا این روش مزایایی نسبت به کمپرس گرم دارد یا خیر.
  • استفاده از نوردرمانی و ماساژ پلک: تکنیکی به نام نوردرمانی پالس شدید و به دنبال آن ماساژ پلک‌ها، به افراد مبتلا به خشکی شدید کمک می‌کند.
تکنیکی به نام نوردرمانی پالس شدید و به دنبال آن ماساژ پلک‌‌ها، به افراد مبتلا به خشکی شدید کمک می‌‌کند.

درمان خانگی خشکی چشم

حتمااز خود می‌پرسید که در خانه برای خشکی چشم چه باید کرد!‌ در جدول زیر، روش‌های درمان خانگی خشکی چشم را برای شما قرار دادیم.

درمان خانگی چشم‌های خشکتوضیحات
پلک‌های خود را بشوییدافراد مبتلا به چشم خشک تمایل به‌طور مداوم چشم خود را مالش دهند که باید برای جلوگیری از التهاب از این امر اجتناب شود. برای از بین بردن این ناراحتی و حفظ سلامتی مناسب چشم، توصیه می‌شود که پلک‌های خود را چند بار در روز شستشو دهید.
کمپرس گرم برای خشکی چشمیک پارچه پاک و بدون آهار را در آب گرم بشویید و آب اضافی آن را بگیرید. این پارچه گرم و مرطوب را بر روی پلک‌های بسته خود نگه‌داشته تا ۱۰ دقیقه (نه بیشتر از آن). اطمینان حاصل کنید که پارچه را با آب گرم دوباره مرطوب و استفاده کنید. درنهایت، چشم‌های خود را با آب معمولی تمیز خوب شستشو دهید.
از این درمان حداقل دو بار در روز استفاده کنید تا علائم خشکی چشم شما فروکش کند. نکته: هنگام استفاده از یک کمپرس برای چشم خود، ماکزیمم دما را تا ۱۰۸ درجه فارنهایت حفظ کنید و از آن بالاتر نروید.
استفاده از روغن کرچک برای درمان چشم‌های خشکروغن خالص، ارگانیک، روغن کرچک آزاد بدون هگزا را با استفاده از قطره چشمی، یک قطره از آن را در هر پلک چشم دو بار در روز برای حفظ رطوبت چشم و کاهش قرمزی استفاده کنید. در درمان خشکی چشم در طب سنتی این روش توصیه می‌شود. توجه کنید که درمان قطعی خشکی چشم در طب سنتی از نظر علم پزشکی پذیرفته نیست و باید به چشم پزشک مراجعه کنید.
روغن نارگیل برای خلاصی از خشکی چشمپنبه‌ای را در روغن نارگیل خیس کنید و به مدت ۱۵ دقیقه به‌طور مستقیم بر روی پلک‌های بسته قرار دهید. از این روش در فواصل منظم در طول روز استفاده کنید، همچنین روغن نارگیل را به‌عنوان روغن، صبح‌ها در معده خالی برای حذف سموم از بدن خود استفاده کنید که می‌تواند باعث برطرف شدن خشکی چشم شود.
ورزش‌های مناسب برای درمان خشکی چشم چشمان خود را به‌طور کامل ببندید و تا ۲ شمارش کنید.
 سپس، پلک‌ها را به هم فشرده و دوباره تا ۲ شماره صبر کنید.
 درنهایت چشمان خود را باز کنید و شمارش کنید تا ۲.
 این تمرین چشمک زدن به‌طور کامل چشم را با لایه‌ای تازه از اشک شستشو می‌دهد.
همچنین در هنگام استفاده از رایانه یا دستگاه‌های تلفن همراه، تلاش آگاهانه برای چشمک زدن خود را افزایش دهید. قانون ۲۰/۲۰/۲۰ را اعمال کنید، یعنی هر ۲۰ دقیقه چیزی را که حداقل ۲۰ پا از شما دور است حداقل ۲۰ ثانیه نگاه کنید.
ماساژ برای درمان خشکی چشمچند قطره روغن زیتون یا روغن نارگیل را روی انگشتان خود قرار دهید. به‌آرامی روغن را بر روی پلک‌های بسته قرار دهید و برای چند دقیقه ماساژ دهید. سپس کف دست خود را بر روی پلک خود بگذارید و آن‌ها را به‌طور کامل برای چند دقیقه دیگر بپوشانید. باید روغن را از پلک‌ها شستشو دهید و پاک‌کنید زیرا جذب می‌شود.
آلوئه ورا برای بیماری چشمیکی از روش‌های درمان گیاهی خشکی چشم، استفاده از آلوئه ورا است. یک برگ آلوئه ورا را کاملا شسته و ژل آن را استخراج‌کنید. ژل روی یک تکه پنبه قرار دهید و آن را به‌آرامی در خارج از پلک خود مالش دهید. اجازه دهید به مدت ۱۰ دقیقه روی پلک بماند. و سپس با آب تمیز شستشو دهید. از این درمان ۲ یا ۳ بار در روز استفاده کنید.
توجه: ژل آلوئه ورا را مستقیما در چشم خود قرار ندهید.
درمان خشکی چشم با گلابیک قطعه پارچه پنبه‌ای یا یک توپ پنبه‌ای را در عصاره گل رز (گلاب) خیس کرده و روی پلک‌های بسته خود قرار دهید. حدود ۱۰ دقیقه بگذارید بماند و در روز ۲ یا ۳ بار این عمل را تکرار کنید.
دستگاه بخور برای خشکی چشمبا استفاده از یک دستگاه مرطوب‌کننده، به‌خصوص در ماه‌های زمستان، می‌توانید از خشکی چشم جلوگیری کنید. مرطوب‌کننده هوا یا دستگاه را روشن نگه‌دارید و به‌جای جایگزینی مناسب برای یک رطوبت ساز تجاری از بخور طبیعی استفاده کنید. همچنین می‌توانید گیاهانی را در فضای اتاق قرار دهید تا از طریق آن‌ها به رطوبت هوا اضافه شود.
عرق رازیانه برای خشکی چشماز خواص عرق رازیانه به ضد التهاب بودن آن می‌توان اشاره کرد. گفته شده است که آغشته کردن یک پنبه به عرق رازیانه و قرار دادن آن بر روی چشم‌ها می‌تواند خشکی چشم را بهبود ببخشد. این روش‌ها درمان‌کننده نیستند اما می‌توانند تسکین‌دهنده باشند.
روش‌های درمان خشکی چشم در خانه

برای خشکی چشم چی بخوریم؟

غذاهای حاوی اسید چرب امگا ۳ مصرف کنید. این گروه شامل غذاهای غنی از اسیدهای چرب امگا ۳ در رژیم غذایی هستند، منابع خوب این مواد مغذی عبارتند از:

  • ماهی‌های چرب و روغن ماهی
  • روغن دانه کتان و روغن کتان
  • دانه کنجد
  • بادام و گردو.

همچنین می‌توانید پس از مشاوره با پزشک خود، مکمل‌های امگا ۳ را نیز مصرف کنید. توجه کنید که روش‌های خانگی و طب سنتی به شما کمک می‌کند که درمان بهتر و سریع‌تری داشته باشید، اما نمی‌توانند برطرف‌کننده‌ی علت اصلی باشند. مثلا به شما توصیه می‌شود که درمان خشکی چشم با خیار امکان پذیر است. شما نباید تنها از خیار برای درمان خشکی چشم خود استفاده کنید. بلکه باید به دکتر چشم پزشک مراجعه کنید و به دنبال علت ایجاد خشکی چشم باشید.

عوارض خشکی چشم چیست؟

عوارض درمان نکردن خشکی چشم بسیار است. افرادی که چشم خشک دارند ممکن است این عوارض را تجربه کنند:

  • عفونت چشم: اشک های شما سطح چشم شما را از عفونت محافظت می‌کند. بدون اشک کافی ، ممکن است خطر عفونت چشم افزایش یابد.
  • آسیب به سطح چشم: در صورت عدم درمان، خشکی شدید چشم ممکن است منجر به التهاب چشم، سایش سطح قرنیه، خشکی چشم و مگس پران، زخم قرنیه و مشکلات بینایی شود.
  • کاهش کیفیت زندگی: خشکی چشم می‌تواند انجام کارهای روزمره مانند خواندن را دشوار کند.
  • در نظر داشته باشید که عوارض خشکی چشم؛ شامل بدتر شدن قرمزی چشم و حساسیت نسبت به نور (خشکی چشم و حساسیت به نور شایع هستند)، افزایش درد چشم و اختلالات بینایی می‌شود.
  • در بعضی بیماران گاهی خشکی زیاد چشم باعث تحریک بیش از حد جزء آبکی اشک شده و باعث سوزش و آبریزش چشم خواهد شد.
  • گاهی نیز بیمار احساس وجود جسم خارجی در چشم می‌کند.
  • خشکی چشم و مگس پران: مگس پران خطوط تیره‌ای هستند که در دید شخص دیده می‌شوند. شبیه به اینکه از یک شیشه کثیف به اطراف نگاه کنید. این حالت ناشی از چسبندگی و ضخیم شدن زجاجیه ایجاد می‌شود.
اینفوگرافی درمان خشکی چشم
درمان خشکی چشم چیست؟

پیشگیری از خشکی چشم امکان پذیر است؟

موقعیت‌ها و عوامل محیطی از عوامل مهم و عمده در ایجاد خشکی چشم هستند. با نکات زیر از موقعیت‌های ایجاد کننده خشکی چشم دوری کنید:

  • خودداری از وزیدن هوا به داخل چشم: سشوار ، بخاری اتومبیل، کولر یا فن را به سمت چشم خود هدایت نکنید.
  • اضافه کردن رطوبت به هوا: در زمستان، یک مرطوب‌کننده می‌تواند رطوبت هوای داخلی را افزایش دهد.
  • پوشیدن عینک آفتابی یا عینک محافظ: برای جلوگیری از وزش باد و هوای خشک به چشم.
  • در طول کارهای طولانی استراحت کنید: به طور منظم استراحت چشم را انجام دهید. چند دقیقه چشم خود را ببندید. یا برای چند ثانیه مرتباً چشمک بزنید.
  • از محیط خود آگاه باشید: هوا در ارتفاعات، مناطق بیابانی و هواپیما می‌تواند بسیار خشک باشد. مرتباً چند دقیقه چشم خود را ببندید تا حداقل تبخیر اشک را داشته باشید.
  • صفحه رایانه خود را زیر سطح چشم قرار دهید: صفحه رایانه خود را زیر سطح چشم قرار دهید تا چشمان شما بیش از اندازه باز نشود.
  • سیگار کشیدن را متوقف کرده و از دود سیگار خودداری کنید.
  • مرتباً از اشک مصنوعی استفاده کنید.
  • مصرف مایعات را در بدن خود افزایش دهید تا بدن را آبرسانی کند و نشانه‌های خشکی چشم را کاهش دهد.
  • مصرف قهوه بیش از حد می‌تواند خشکی چشم را در بسیاری موارد تشدید کند. بنابراین، مصرف قهوه را کم کنید.
  • غذاهای اسیدی می‌توانند علائم خشکی چشم را تشدید کنند.
  • در پایان روز، فراموش نکنید که تمام آثار آرایش چشم را از چشمان و مژه‌های خود پاک کنید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

پزشک شما می‌تواند مراحلی را برای تعیین آنچه باعث مشکل در چشمانتان می‌شود، تعیین کند، یا شما را به یک متخصص ارجاع دهد. معمولاً مراجعه به چشم پزشک برای هرگونه تورم شدید پلک چشم و سایر علائم مربوط به چشم خوب است. زیرا چشم اندامی ظریف و حساس است. چشم پزشک می‌تواند به تشخیص دقیق و درمان بیماری زمینه‌ای کمک کند. هر شش ماه برای چک کردن سلامت چشم خود به دکتر چشم مراجعه کنید.

اگر به صورت ناگهانی چشم شما ورم کرد و دنیال علت ورم زیر چشم بودید، بهتر است مشاوره آنلاین یا تلفنی دریافت کنید و در صورت نیاز به دکتر مراجعه کنید. برای راهنمایی بیشتر، به سایت دکترتو مراجعه کنید. در دکترتو می‌توانید با دکتر فوق تخصص چشم و متخصص بینایی سنجی در شهر خود آشنا شوید، با دکتر چشم پزشک آنلاین به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!

پرسش‌های متداول

خشکی چشم می‌تواند استفاده از لنز را دشوارتر کند اما ممکن است با رعایت برخی از موارد همچنان از لنز استفاده نمود. در ابتدا بایستی خشکی چشم کنترل گردد. انتخاب نوع لنز بسیار مسئله مهمی است. به طور کلی لنزهای یکبار مصرف بهترین نوع لنز است. همچنین بهتر است برای معاینه چشم به پزشک مراجعه نمایید.

خشکی چشم می‌تواند ناشی از عدم تناسب در مخلوط اشک و بنابراین تبخیر سریع آن یا تولید ناکافی اشک باشد. سایر علل شامل مشکلات پلک چشم، داروها و فاکتورهای محیطی می‌شود.

یکی از دلایل آبریزش چشم، خشکی چشم است به همین دلیل این دو عارضه به هم مرتبط هستند. برای درمان آن، علاوه بر روش‌های درمانی دارویی، پیشنهاد دکترتو مراجعه به چشم پزشک است.

۱. مراقبت کامل از چشم را فرا گرفته و تمام موارد و علائم خود را در هواپیما با پزشک مطرح نمایید.
۲. اگر در طول پروازاستراحت کنید. قرار گرفتن در معرض محیط کم رطوبت می‌تواند درد ناگهانی و شدید را به همراه داشته باشد.
۳. سعی کنید در طول پرواز به ویژه در پروازهای طولانی از لنز استفاده نکنید.
۴. حداقل یک بار در طول پرواز از قطره خشکی چشم استفاده نمایید. توجه داشته باشید استفاده از قطره و لنز به صورت همزمان توصیه نمی‌شود.
۵. اگر شما مجبور به استفاده از لنز در طول پرواز هستید، از لنزهای یکبار مصرف استفاده کنید.

بله، معمولا در فصل تابستان خشکی چشم افزایش می‌یابد، در زمستان رطوبت بیشتر شده و در گرما محیط خشک می‌شود. البته گاهی نیز فضل سرما به خاطر سوز هوا و سردی منجر به خشکی چشم می‌شود. در هر مکانی و در هر زمانی از رطوبت هوای مناسب مطمئن باشید.

آب استخر معمولا شامل مواد شیمیایی است که کاملا ناملایم هستند. این افزودنی‌ها به بافت‌های حساس چشم آسیب می‌رسانند. در استخر از عینک شنا استفاده کنید.

نتایج نشان می‌دهد که خشکی چشم ارتباط مستقیمی با میزان و نحوه استفاده از ابزارهایی مانند گوشی هوشمند، تلویزیون و یا رایانه دارد. هم‌چنین تحقیقات نشان می‌دهد که احتمال خشکی چشم در کودکان شهرنشین نسبت به کودکان روستایی تقریباً ۲ برابر است.
نکته جالب‌توجه اینجا است که کودکان بعد از استفاده نکردن و کنار گذاشتن ۴ هفته‌ای گوشی تلفن همراه، علائم خشکی چشمشان تا حد قابل‌توجهی بهبود می‌یابد. درنتیجه می‌توان گفت که استفاده از تلفن‌های همراه در سنین خردسالی احتمال بروز خشکی چشم در افراد را افزایش داده و افراد شهرنشین که استفاده بیشتری از وسایل هوشمند مثل تلفن همراه، تلویزیون و رایانه دارند، بیشتر از کودکان دیگر در معرض ابتلا به خشکی چشم هستند.

خشکی چشم اگر با عفونت همراه شود در نهایت باعث تاری دید و نابینایی خواهد شد.

مصرف ویتامین‌هایی مانند ویتامین آ را فراموش نکنید.

بله بدون اشک کافی، ممکن است خطر عفونت چشم افزایش پیدا کند.

امتیاز شما به مقاله:
(3.9از5)
دسته بندی:
برچسب:
منبع:
دکترتو برای من یعنی نوشتن و نوشتن برای من یعنی تموم زندگیم...خوشحالم توی تیمی کار می‌کنم که محتوای ارزشمندی تولید می‌کنه و برای تک تک آدما احترام قائله
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره خشکی چشم

  1. Hassan گفت:

    سلام خسته نباشید من یه مقدار خشکی چشم داستم اما زیاد شدید نبود به کلینیک فوق تخصصی چشم ونک رفتم اونا گفتن با دستگاه E-EyE می تونیم طی چند جند جلسه خشکی چشم شما رو برطرف کنیم من خوابیدم یه ژل زیر چشمام زد با اشعه زد زیر چشمام اما بعد که بلند شدم چشمام بدتر شد می خواستم بپرسم علت چیه که چشام بدتر شده و آیا به مرور زمان این علائم خشکی چشمم بهتر میشه یا بدتر میشه .. ممنون

    1. همیار دکترتو گفت:

      سلام همراه گرامی
      برای خشکی چشم می تونین از قطره ی اشک مصنوعی استفاده کنین. در مورد عوارض پیش آمده لازمه با پزشکتون که این روش رو پیشنهاد دادن صحبت کنین.

  2. Melisa گفت:

    سلام من ی ۱۱ ساعت به گوشی خیره بودم بعدش مویرگ چشم هام تحریک شد و یکم بیرون اومد من اهمیت ندادم و خیره بودنام ادامه دادم الان یکم بیشتر شده مویرگ های بیرون زده چشمام چن ماهه اینجوریه و دکتر هم نرفتم بعضی وقتا هم ک گوشی زیاد نگاه میکنم چشمام به نور خورشید یکم حساس میشه خیلی کم خارش میگیرم باد کولر هم ی بار مستقیم خورد ی چشمام درد گرفت سریع بلند شدم رفتم میخواستم بدونم
    دکتر لازمه برم؟
    چه مدتی گوشیو بزارم کنار بهتر بشه چشمام؟

    1. همیار دکترتو گفت:

      سلام همراه گرامی
      نگاه کردن طولانی مدت به گوشی و لپ تاپ باعث خشکی چشم و کاهش بینایی می شه. می تونین از قطره ی اشک مصنوعی هر ۳ ساعت کمک بگیرین. برای این مشکلتون می تونین از متخصصین چشم پزشکی کمک بگیرین:
      لیست متخصصین چشم پزشک

  3. علیرضا گفت:

    سلام خواهش میکنم جواب منو بدید
    من ی مدت یاو چشمام قرمز شد اونم شدید بعد ی شب ک درحال خارش چشمم بودم احساس کردم چیزی داخل چشممه با ریختن قطه شسشتشو اون شب خوب شدم فرداییش رفتم دکتر بهم یه قطره استریل چشمی و ی پماد داد اونارو زدم نسبتا خوب شدم ولی بعد چند روز یهو دوباره الان احساس میکنم داخل چشمم نزدیک ب گوشی چشمم چیزی هست خواهش میکنم کمکم کنید بگید چیکار کنم و چجوری چشمم رو خوب کنم

    1. همیار دکترتو گفت:

      سلام همراه گرامی
      می تونین به مراکز درمانی مراجعه کنین تا زیر پلکتون رو معاینه کنن تا وجود جسم خارجی (هرچند کوچک) بررسی بشه. یکی دیگه از علت های احساس وجود جسم خارجی در چشم، خشکی چشم هست که با قطره ی اشک مصنوعی برطرف می شه.

  4. علی صادقی گفت:

    سلام وقتتون بخیر
    چند ماهی هست همسر من که ۲۹ سالشه بعضی از ساعات در روز احساس خشکی چشم میکنه و میگه چشمم درد میکنه و همش پلک میزنه،طوری که کلافه میشه چشماشو میماله و میگه تخم چشمم درد میکنه و میگه فقط دوست دارم چشمامو ببندم چشماش آستیک ماته یه چشمش نیم و یکی دیگه هفتاد و پنج، دکتر رفتیم گفت اشک مصنوعی استفاده کن ولی باز همونه، دوباره رفتیم گفت یه ژل مانند هست که این رو استفاده میکنه میگه یکم بهتره ولی باز اون مشکل رو داره خیلی نگران هستم و خواستم راهنماییم کنید ممنونم

    1. همیار دکترتو گفت:

      سلام همراه گرامی
      قطره اشک مصنوعی رو باید به طور مرتب و هر ۲ تا ۳ ساعت استفاده کنن. برای این مشکلتون می تونین به متخصص چشم پزشک مراجعه کنین:
      لیست متخصصین چشم پزشک

  5. فرشته گفت:

    سلام، وقتتون بخیر، مادرم حدود یک ماه پیش عمل کاتاراکت چشم راست انجام داده، ولی هنوز سوزش و درد داره در چشمش، احساس میکنه سنگ وجود سنگ ریزه داره توی چشمش، تا اینکه دو روز قبل دکتر بهش گفته، چشمت زخم شده. قطره اشک مصنوعی و ژل لیپوزیک تجویز کردن براسون، ولی همچنان چشمش میسوزه و درد داره، قرمز شده و باد کرده، لازمه مجدد ب دکتر دیگه ای مراجعه کنه؟ چقدر طول میکشه تا بهتر بشه؟

    1. همیار دکترتو گفت:

      سلام همراه گرامی
      چند روز داروهای تجویزی رو استفاده کنین در صورت عدم بهبودی به پزشکی که مادرتون رو عمل کردن مراجعه کنین.

  6. اسماعیل دهقان نیری گفت:

    سلام.
    من چشمام همیشه حالت خشکی وبعضی اوقات سوزش داره.
    همیشه دوست دارم چشمام خواب باشن.
    واینکه بعداز بیدارشدن بعضی اوقات خشکی ندارم وبعضی وقتها همچنان خشکی دارم که بسختی از خواب پا میشم.
    بنظر شما ژیاد بخوابم یاکم؟
    و برا درمانش چکار کنم؟
    ممنون

    1. همیار دکترتو گفت:

      سلام همراه گرامی
      می تونین از قطره اشک مصنوعی کم بگیرین. لازمه برای این مشکلتون به متخصص داخلی مراجعه کنین:
      لیست متخصصین داخلی

  7. مهسا عبیری گفت:

    سلام من زیاد از رایانه استفاده میکنم و احساس میکنم چشمم قرنیه اش کم شده و بعضی از قسمت. چشمم رو نمیپوشونه و خیلی هم قرمز شده قطره چشم هم فایده ندارد

    1. همیار دکترتو گفت:

      سلام دوست گرامی
      لازمه که هر یک ساعت از قطره ی چشم استفاده کنین. برای این مشکلتون می تونین به متخصص چشم پزشک مراجعه کنین:
      لیست متخصصین چشم پزشک

  8. حسن جعفری گفت:

    سلام من دقیقا همینجوریم و شبها با سوزش چشم بیدار میشم و پلک به سطح چشمم چسبیده و با دست باز میکنم دچار دوبینی میشم و عینک هم برام فایده ای نداشته . دکتر هم رفتم ولی چیزی تشخیص نداد . از جلو تا اخر هر چی میبینم تاره بعضی مواقع که بدترم مثل یک پرده اشک جلوی دیدم رو بیشتر میگیره و دیرم بدتر میشه .

    1. همیار دکترتو گفت:

      سلام همراه گرامی
      می تونین از قطره ی اشک مصنوعی کمک بگیرین. برای این مشکلتون لازمه به متخصص روماتولوژیست کمک بگیرین:
      لیست متخصصین روماتولوژی

  9. سیده الهام هاشمی گفت:

    سلام
    من هم از داروهای ضدحساسیت استفاده میکنم و هم ضد بارداری و گاهی هم داروهای آرامبخش و خواب آور و همینطور به خاطر آسمی که دارم ، اسپری سالبتامول استفاده میکنم . علائمی مانند تاری همیشگی دید و دودیدگاهی و سوزش و خارش و قرمزی و حساسیت شدید به نور و گردو غبار و فشار و درد و اینکه همیشه احساس میکنم داخل چشمم سنگ ریزه و یا شن وجود داره .
    آیا ممکنه که چشمان من هم دچار خشکی شده باشه
    ممنون میشم اگه لطف بفرمائین و راهنمایی کنین
    باسپاس

    1. همیار دکترتو گفت:

      سلام دوست عزیز
      احساس وجود جسم خارجی در چشم یکی از علائم خشکی چشم هست
      می‌تونین از قطره‌ی اشک مصنوعی استفاده کنین
      اما توصیه می‌کنم برای معاینه‌ی بیش‌تر به متخصص چشم پزشک مراجعه کنین:
      لیست متخصصین چشم پزشک

      1. نگار گفت:

        ببخشید بیماری تیروئید بهخشکی چشم ارتباط داره؟

        1. همیار دکترتو گفت:

          سلام همراه گرامی
          بله پرکاری تیروئید باعث خشکی مخاط ها از جمله خشکی چشم شود.

    2. سحرمهرابی گفت:

      سلام توروخدا راهنماییم کنید من یه مدت کوتاهی هستش که حس میکنم چشمام خشک و اینکه برای شستشوی صورتم فوم اویدرم استفاده میکنم ممکنه مال اون باشه؟؟؟

      1. همیار دکترتو گفت:

        سلام همراه گرامی
        می تونین از قطره ی اشک مصنوعی کمک بگیرین. برای شست و شوی چشم ها باید از شوینده ی مناسب چشم استفاده کنین.

  10. نگار گفت:

    کاملا درست بود. من اسپری ریه سیمبیکورت و اسپری بینی رینولوزین و اکسی متازون مصرف میکردم چشمام دچارخشکی شده.

    1. همیار دکترتو گفت:

      سلام نگار جان
      ممنون از به اشتراک گذاری تجربیاتتون 🙂
      پایدار باشید

    2. نگار گفت:

      دقیقا منم همینطور