فهرست مطالب
ناشنوایی یکی از مشکلات شایع شنوایی است که میتواند توانایی فرد در برقراری ارتباط و کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد. این مشکل ممکن است از بدو تولد وجود داشته باشد یا در طول زندگی ایجاد شود و شدت آن از خفیف تا شدید متفاوت است. علل ناشنوایی متنوع هستند و شامل عوامل ژنتیکی، عفونتها، آسیبها و پیر شدن سلولهای شنوایی میشوند. تشخیص به موقع و درمان مناسب میتواند از بروز مشکلات آموزشی، اجتماعی و روانی جلوگیری کند. در این مقاله از دکترتو به بررسی دقیقتر این وضعیت پزشکی خواهیم پرداخت.
ناشنوایی دقیقا چیست؟
ناشنوایی به از دست دادن کامل توانایی شنیدن صداها گفته میشود و میتواند در یک یا هر دو گوش رخ دهد، با شدت خفیف تا عمیق. این نوع از بیماری های گوش ممکن است بهتدریج یا ناگهانی ایجاد شود و بر زندگی روزمره فرد تأثیر بگذارد، زیرا مغز ممکن است سیگنالهای صوتی را درست دریافت یا پردازش نکند.
ضعف عصب شنوایی و آسیب گوش داخلی از عوامل مهم ناشنوایی هستند و اغلب با وزوز گوش همراه است، که خود نشانهای از اختلال شنوایی است. این مشکل تنها محدود به گوشها نیست و میتواند بر تعاملات اجتماعی، عملکرد ذهنی و سلامت روان فرد تأثیر بگذارد، بنابراین شناخت دقیق و مراجعه به متخصص اهمیت زیادی دارد.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت healthdirect
Deafness is the complete loss of your hearing. Some people are born deaf while other people may become deaf. Deafness can be diagnosed by having a hearing test. People who are deaf may choose to use hearing technology such as a cochlear implant.
ترجمه فارسی:
ناشنوایی به معنای از دست دادن کامل شنوایی است. برخی افراد از بدو تولد ناشنوا هستند، در حالی که دیگران ممکن است در طول زندگی دچار ناشنوایی شوند. ناشنوایی را میتوان با انجام تست شنوایی تشخیص داد. افرادی که ناشنوا هستند ممکن است از فناوریهای شنوایی مانند ایمپلنت حلزونی استفاده کنند.

انواع ناشنوایی
ناشنوایی انواع مختلفی دارد که بسته به علت، محل آسیب و شدت شنوایی متفاوت است. این انواع شامل ناشنوایی مادرزادی، موقت، مختلط، حسی عصبی، یک گوش و ارثی هستند. در ادامه هر یک از این انواع را به تفصیل بررسی میکنیم تا تفاوتها و ویژگیهای آنها مشخص شود.
| نوع ناشنوایی | تعریف و علت اصلی | روش یا نکته درمانی مهم |
|---|---|---|
| مادرزادی | از بدو تولد وجود دارد؛ ناشی از ژنتیک، عفونتهای بارداری یا داروها | تشخیص زودهنگام و استفاده از سمعک یا ایمپلنت حلزونی |
| موقت | کاهش گذرا در شنوایی به دلیل جرم گوش، عفونت یا تغییر فشار | درمان علت زمینهای و مراقبت سریع برای جلوگیری از دائمی شدن |
| مختلط | ترکیب حسیعصبی و انتقالی؛ آسیب در گوش داخلی و مسیر انتقال صدا | ترکیبی از درمان پزشکی و سمعک یا ایمپلنت |
| حسی عصبی | آسیب به گوش داخلی یا عصب شنوایی؛ دائمی و شایعترین نوع | استفاده از سمعک یا ایمپلنت و پیشگیری از آسیب بیشتر |
| یک گوش | کاهش یا از دست رفتن شنوایی در یک گوش | سمعک، ایمپلنت استخوانی و توانبخشی شنوایی |
| ارثی | ناشی از ژنهای منتقلشده از والدین؛ مادرزادی یا تأخیری | تشخیص ژنتیکی و مداخله زودهنگام برای بهبود شنوایی |
۱. ناشنوایی مادرزادی
ناشنوایی مادرزادی وضعیتی است که نوزاد از بدو تولد با مشکل شنوایی مواجه است و میتواند ناشی از عوامل ژنتیکی، عفونتهای دوران بارداری یا داروهای خاص باشد. این نوع ناشنوایی اغلب ژنتیکی است و در خانوادههایی با سابقه مشکلات شنوایی شایعتر است.
شدت آن میتواند خفیف تا شدید باشد و نیاز به ارزیابی دقیق متخصص گوش و حلق و بینی دارد. تشخیص زودهنگام و مداخلاتی مانند سمعک یا ایمپلنت حلزونی به کودک کمک میکند مهارتهای شنوایی و گفتاری خود را بهبود دهد و از مشکلات یادگیری و اجتماعی جلوگیری شود.
۲. ناشنوایی موقت
ناشنوایی موقت نوعی کاهش شنوایی است که به صورت گذرا رخ میدهد و معمولاً با درمان یا گذر زمان بهبود مییابد. این نوع ناشنوایی میتواند ناشی از تجمع جرم گوش، عفونت گوش میانی، تغییرات فشار هوا یا مصرف برخی داروها باشد. افراد مبتلا به ناشنوایی موقت ممکن است در شنیدن صداهای بلند یا مکالمات روزمره مشکل داشته باشند، اما با رفع علت اصلی، شنوایی آنها به حالت طبیعی بازمیگردد.
این نوع ناشنوایی معمولاً با مراجعه به پزشک و انجام مراقبتهای ساده قابل مدیریت است. تشخیص به موقع ناشنوایی موقت اهمیت دارد تا از بروز آسیبهای طولانیمدت جلوگیری شود. در بعضی موارد، اگر علت زمینهای درمان نشود، ممکن است به ناشنوایی دائم منجر شود.
۳. ناشنوایی مختلط
ناشنوایی مختلط ترکیبی از ناشنوایی حسی عصبی و ناشنوایی انتقالی است. در این حالت، مشکلات در گوش داخلی و مسیر انتقال صدا به مغز به صورت همزمان وجود دارد. این نوع ناشنوایی معمولاً شدیدتر است و درمان آن پیچیدهتر از سایر انواع است. علل ناشنوایی مختلط میتواند شامل عفونتهای مکرر گوش، آسیب به پرده گوش یا اختلالات ژنتیکی باشد.
برای تشخیص دقیق، آزمایشهای شنوایی و ارزیابی گوش داخلی و میانی لازم است. درمان ناشنوایی مختلط اغلب نیازمند ترکیبی از روشهای پزشکی و تکنولوژیک است، از جمله استفاده از سمعک و در موارد شدید ایمپلنت حلزونی. پیگیری مستمر توسط متخصص گوش و حلق و بینی ضروری است.
۴. ناشنوایی حسی عصبی
ناشنوایی حسی عصبی زمانی رخ میدهد که گوش داخلی یا عصب شنوایی آسیب دیده باشد. این نوع ناشنوایی شایعترین نوع ناشنوایی دائم است و معمولاً به دلیل پیر شدن سلولهای شنوایی، صدمات شدید، یا عوامل ژنتیکی ایجاد میشود.
افراد مبتلا به ناشنوایی حسی عصبی ممکن است صداها را مبهم بشنوند و در درک گفتار مشکل داشته باشند، به ویژه در محیطهای شلوغ. ضعف عصب گوش و وجود وزوز گوش معمولاً همراه با این نوع ناشنوایی دیده میشود. درمان ناشنوایی حسی عصبی محدود به روشهای کمکی مانند سمعک یا ایمپلنت حلزونی است و پیشگیری از بدتر شدن آن شامل محافظت از گوش در برابر صداهای بلند و کنترل عوامل زمینهای مانند دیابت و فشار خون است.
۵. ناشنوایی یک گوش
ناشنوایی یک گوش به حالتی گفته میشود که شنوایی تنها در یک گوش کاهش پیدا کرده یا کاملاً از بین رفته باشد. این وضعیت میتواند به دلایل مادرزادی، عفونت، ضربه به گوش یا اختلالات عصب شنوایی ایجاد شود. افراد مبتلا به ناشنوایی یک گوش ممکن است جهتیابی صداها و تشخیص محیط اطراف را دشوارتر تجربه کنند. وزوز گوش و ضعف عصب گوش اغلب همراه این وضعیت دیده میشوند و میتوانند کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهند.
درمان ناشنوایی یک گوش شامل استفاده از سمعک، ایمپلنت استخوانی یا تکنیکهای کمکی برای بهبود شنیدن در محیطهای شلوغ است. تشخیص زودهنگام اهمیت زیادی دارد تا از مشکلات اجتماعی و روانی بعدی جلوگیری شود.
۶. ناشنوایی ارثی
ناشنوایی ارثی ناشی از ژنهای منتقل شده از والدین است و میتواند از بدو تولد یا در طول زندگی بروز کند. این نوع ناشنوایی ممکن است خفیف تا شدید باشد و معمولاً در خانوادههایی با سابقه مشکلات شنوایی مشاهده میشود. تشخیص ژنتیکی ناشنوایی ارثی امکان پیشبینی خطر برای فرزندان و اتخاذ روشهای پیشگیری را فراهم میکند.
در بسیاری از موارد، استفاده از سمعک یا ایمپلنت حلزونی میتواند مهارتهای شنوایی فرد را بهبود دهد. ناشنوایی ارثی ممکن است با سایر اختلالات همراه باشد، بنابراین بررسی کامل پزشکی و مشاوره ژنتیکی اهمیت بالایی دارد تا خانوادهها بتوانند تصمیمات مناسبی برای مراقبت از کودک اتخاذ کنند.
علائم ناشنوایی چیست؟
علائم ناشنوایی بسته به سن و شدت کاهش شنوایی متفاوت است و میتواند از کاهش توانایی در شنیدن صداها و مکالمات تا واکنش ندادن نوزاد به صداها متغیر باشد. در نوزادان و کودکان، تأخیر در گفتار و عدم پاسخ به صداها از نشانههای مهم است و در بزرگسالان کاهش دقت شنیداری، کم شنوایی و وزوز گوش و نیاز به افزایش حجم صدا دیده میشود. در ادامه این علائم را برای گروههای سنی مختلف به تفصیل بررسی میکنیم.

۱. علائم ناشنوایی نوزاد و کودک
نوزادان و کودکان مبتلا به ناشنوایی ممکن است به صداها پاسخ ندهند یا دیر به حرف زدن والدین واکنش نشان دهند. تأخیر در رشد گفتار و عدم تقلید صداها از جمله علائم اولیه ناشنوایی است. گاهی کودکان سر خود را به سمت صدا نمیچرخانند یا از بازیهای صوتی لذت نمیبرند.
ضعف شنوایی در مراحل اولیه میتواند یادگیری زبان و تعامل اجتماعی آنها را تحت تأثیر قرار دهد. تشخیص زودهنگام ناشنوایی در نوزادان با استفاده از تستهای شنوایی نوزادی اهمیت بالایی دارد. این کار امکان مداخلات به موقع مانند سمعک و گفتار درمانی را فراهم میکند و از مشکلات آموزشی آینده جلوگیری میکند.
۲. علائم ناشنوایی در بزرگسالان
در بزرگسالان، ناشنوایی ممکن است با کاهش توانایی شنیدن مکالمات، مخصوصاً در محیطهای شلوغ، آغاز شود. همچنین افراد ممکن است صداها را مبهم یا نادرست بشنوند. وزوز گوش، خستگی هنگام گوش دادن و نیاز به افزایش حجم صدا در تلویزیون یا موبایل از دیگر علائم شایع است.
ضعف عصب گوش نیز میتواند باعث مشکلات تعادل و عدم تشخیص دقیق صداها شود. عدم توجه به علائم اولیه ناشنوایی میتواند به مشکلات اجتماعی، افسردگی و کاهش کیفیت زندگی منجر شود. بنابراین ارزیابی شنوایی و مشاوره با متخصص در مراحل اولیه اهمیت دارد.
دلیل ناشنوایی گوش چیست؟
دلیل ناشنوایی گوش میتواند شامل عوامل مختلفی مانند آسیب به عصب شنوایی، عفونتهای گوش، مشکلات ژنتیکی یا ضربه به گوش و سر باشد. ضعف عصب گوش و آسیب سلولهای شنوایی نقش مهمی در کاهش شنوایی دارند و ممکن است همراه با وزوز گوش مشاهده شوند. در ادامه به بررسی علل ناشنوایی یک گوش و نقش وزوز و ضعف عصب در ایجاد مشکل پرداختهایم.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت betterhealth.vic
Hearing loss can range from mild to profound and has many different causes, including injury, disease, genetic defects and the ageing process. Hearing loss at birth is known as congenital hearing loss, while hearing loss that occurs after birth is called acquired hearing loss.
ترجمه فارسی:
کاهش شنوایی میتواند از خفیف تا شدید متفاوت باشد و دلایل متعددی دارد، از جمله آسیب، بیماری، اختلالات ژنتیکی و فرآیند پیری. کاهش شنوایی هنگام تولد به عنوان ناشنوایی مادرزادی شناخته میشود، در حالی که کاهش شنوایی که پس از تولد رخ میدهد، ناشنوایی اکتسابی نام دارد.
علت ناشنوایی یک گوش
علت ناشنوایی یک گوش میتواند شامل آسیبهای عصب شنوایی، عفونتهای گوش، تومورها یا ضربه به سر باشد. این نوع ناشنوایی مادرزادی، تدریجی یا ناگهانی است و نیازمند بررسی فوری پزشکی است. ضعیف شدن عصب گوش نقش مهمی در ایجاد ناشنوایی یک گوش دارد و ممکن است همراه با وزوز گوش و کاهش دقت شنیداری باشد. در برخی موارد، درمان سریع با دارو یا جراحی میتواند شنوایی را بازیابی کند.
تشخیص علت دقیق ناشنوایی یک گوش اهمیت بالایی دارد تا از بدتر شدن وضعیت و عوارض طولانیمدت جلوگیری شود و فرد بتواند زندگی روزمره خود را به شکل طبیعی ادامه دهد.
آیا وزوز گوش باعث ناشنوایی می شود؟
وزوز گوش به خودی خود یک بیماری نیست، بلکه نشانهای از مشکلات شنوایی است. ضعف عصب گوش و آسیب به سلولهای شنوایی در طول زمان اگر درمان نشود میتواند به کاهش شنوایی منجر گردد. افراد مبتلا به وزوز ممکن است صداها را کمتر و با کیفیت پایینتر بشنوند.
این وضعیت میتواند ناشی از عفونت، آسیب شنوایی ناشی از صداهای بلند، داروها یا بیماریهای زمینهای باشد. مدیریت وزوز گوش شامل درمان علت زمینهای، محافظت از گوش و استفاده از روشهای کمکی مانند سمعک یا تکنیکهای آرامشبخش است. توجه به وزوز به موقع میتواند از پیشرفت ناشنوایی جلوگیری کند.
راه های تشخیص ناشنوایی چیست؟
تشخیص ناشنوایی با انجام آزمونهای شنوایی و نوار گوش توسط متخصص گوش و حلق و بینی صورت میگیرد. این آزمونها شامل تستهای ادیومتری، Tympanometry و بررسی پاسخهای مغزی به صدا هستند. در برخی موارد، تصویربرداری از گوش داخلی و مغز نیز برای تشخیص علت ناشنوایی یک گوش یا اختلالات عصبی لازم است. تستهای شنوایی به پزشک کمک میکند تا نوع و شدت ناشنوایی را مشخص کند و بهترین روش درمانی را پیشنهاد دهد.
تشخیص زودهنگام به ویژه در نوزادان و کودکان اهمیت دارد، زیرا میتواند روند یادگیری زبان، رشد گفتاری و تعامل اجتماعی را بهبود دهد و از مشکلات تحصیلی و روانی آینده جلوگیری کند.
روش درمان ناشنوایی چیست؟
ناشنوایی گوش میتواند به دلایل متنوعی از جمله عوامل محیطی، ژنتیکی و آسیبهای جسمی ایجاد شود. یکی از شایعترین دلایل، آسیب به عصب شنوایی یا سلولهای حساس گوش داخلی است که باعث اختلال در انتقال و پردازش صدا میشود. عفونتهای مزمن گوش، تجمع جرم، آسیب به پرده گوش یا ضربه به سر نیز میتوانند منجر به کاهش شنوایی شوند.
قرار گرفتن طولانی در معرض صداهای بلند باعث آسیب تدریجی سلولهای شنوایی و ضعف عصب گوش میشود و اغلب با وزوز گوش همراه است. عوامل ژنتیکی و مادرزادی نیز نقش مهمی دارند و برخی افراد از بدو تولد یا به دلیل سابقه خانوادگی مستعد ناشنوایی هستند. شناخت دقیق علت ناشنوایی برای انتخاب درمان مناسب و پیشگیری از بدتر شدن وضعیت اهمیت زیادی دارد.
عوارض و خطرات ناشنوایی
ناشنوایی میتواند عوارض متعددی در زندگی فرد ایجاد کند. کاهش توانایی ارتباطی منجر به مشکلات اجتماعی، انزوای فرد و کاهش کیفیت زندگی میشود. کودکان مبتلا به ناشنوایی ممکن است با تأخیر در یادگیری زبان، مشکلات تحصیلی و کاهش اعتماد به نفس مواجه شوند.
در بزرگسالان، ناشنوایی با افزایش خطر افسردگی، اضطراب و کاهش توانایی شناختی همراه است. عدم درمان ناشنوایی میتواند به مشکلات شنوایی دائمی، ضعف عصب گوش و بدتر شدن وزوز گوش منجر شود. بنابراین مداخله به موقع برای جلوگیری از عوارض طولانیمدت اهمیت بالایی دارد.
آیا می توان از بروز ناشنوایی پیشگیری کرد؟
پیشگیری از ناشنوایی شامل محافظت از گوش در برابر صداهای بلند، رعایت بهداشت گوش و درمان به موقع عفونتها است. استفاده از هدفون با حجم مناسب و پرهیز از قرار گرفتن طولانی در محیطهای پر سر و صدا اهمیت زیادی دارد.
کنترل بیماریهای زمینهای مانند دیابت، فشار خون و مشکلات قلبی میتواند از آسیب به عصب شنوایی جلوگیری کند و مشاوره ژنتیکی برای خانوادههای با سابقه ناشنوایی ارثی به پیشگیری یا مدیریت زودهنگام کمک میکند. همچنین در دوران بارداری رعایت بهداشت، مراقبتهای پزشکی و پرهیز از داروهای مضر نقش مهمی در کاهش خطر ناشنوایی مادرزادی دارد و رعایت این نکات ساده شانس بروز ناشنوایی را کاهش میدهد.

نتیجه گیری
ناشنوایی یک مشکل شایع و تأثیرگذار بر کیفیت زندگی است که میتواند مادرزادی یا اکتسابی باشد. شناخت انواع ناشنوایی، علائم و علل آن به تشخیص و درمان به موقع کمک میکند. روشهای درمان شامل استفاده از سمعک، ایمپلنت حلزونی، جراحی و توانبخشی شنوایی هستند که بسته به نوع و شدت ناشنوایی انتخاب میشوند. تشخیص زودهنگام و پیشگیری از عوامل خطر میتواند از بروز مشکلات طولانیمدت جلوگیری کند. با آگاهی از علائم و مراجعه به متخصص، افراد میتوانند ناشنوایی را مدیریت کنند، کیفیت زندگی خود را حفظ کنند و از اثرات روانی و اجتماعی آن پیشگیری کنند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!