فهرست مطالب
چاقی تقریبا نیم میلیارد نفر را در سرتاسر جهان تحت تاثیر قرار میدهد. متاسفانه آمار مرگ و میر ناشی از چاقی به سرعت در حال افزایش است و این آمار حتی از آمار قربانیان استعمال دخانیات نیز سبقت گرفته است. با وجود این که درمانهای گوناگونی برای چاقی به وجود آمدهاند اما بسیاری از این روشها با عوارض متعددی همراه هستند. پس بیایید شما را با درمانی نوین، کم خطر و در عین حال کاربردی به نام بستن رگ اشتها آشنا کنیم که آمار موفقیت آن از بسیاری از روشهای لاغری بیشتر است. اما اگر علاقمند به انجام این روش لاغری شدهاید بهتر است قبل از هر چیز با یک متخصص گوارش یا جراح عمومی در این باره مشورت کنید. شما میتوانید از طریق سایت دکترتو نوبت ویزیت حضوری دریافت کرده و یا با پزشکان مشاوره آنلاین داشته باشید.
بستن رگ اشتها چیست؟
بستن رگ اشتها یا آمبولیزاسیون شریان چپ معده نوعی درمان سرپایی در نظر گرفته میشود که اثرات چشمگیری در کاهش وزن دارد. این پروسه، خونرسانی به فوندوس معده که مسئول ترشح هورمون گرلین یا هورمون اشتها است را کاهش میدهد. شواهد فعلی نشان میدهند که این تغییر در تعادل هورمونی، منجر به تغییراتی در هموستاز انرژی و در نتیجه کاهش وزن میشود.
رگ اشتها در کجای بدن قرار دارد؟
شریان سلیاک یک شریان اصلی در حفره شکمی است که از آئورت شکمی سرچشمه میگیرد و معمولا سه شاخه ایجاد میکند که یکی از اصلیترین این شاخهها، شریان چپ معده (شریان گاستریک چپ) است. این شریان یکی از شریانهای اصلی است که وظیفه تامین خون مورد نیاز معده را بر عهده دارند و بیشترین مقدار خونی که به فوندوس (قسمت فوقانی معده) میرسد توسط شریان چپ معده تامین میشود.
در گذشته نهچندان دور زمانی که خونریزی معده رخ میداد، پزشکان برای حفظ جان بیمار مجبور به انسداد شریان چپ معده بودند. این بیماران پس از مدتی، کاهش اشتها و کاهش وزن را تجربه میکردند؛ بنابراین بهاصطلاح نام رگ اشتها را روی این رگ گذاشتند زیرا اعتقاد بر این است که با تنظیم اشتها مرتبط است.
کاربرد جراحی بستن رگ اشتها
بستن رگ اشتها اخیرا به یک روش شناخته شده تبدیل شده و افراد زیادی کنجکاو هستند که در مورد اثرات و کاربردهای آن بیشتر بدانند. بهطورکلی، این پروسه اغلب برای دو هدف اصلی استفاده میشود که شامل این مواردند:
۱. درمان خونریزی زخم های معده
این پروسه را میتوان برای کنترل یا توقف خونریزی شدید ناشی از زخمهای معده که به درمانهای پزشکی سنتی یا آندوسکوپی پاسخ ندادهاند، استفاده کرد.
۲. درمان چاقی
با این که این پروسه از ابتدا برای درمان چاقی طراحی نشده بود اما اخیرا از آن به عنوان یک روش نسبتا راحت برای کاهش وزن استفاده میشود. البته همچنان به تحقیقات گستردهتری برای تایید اثرات بستن رگ اشتها روی درمان چاقی نیاز است.
بستن رگ اشتها برای چه افرادی مناسب است؟
افرادی کاندید ایدهآل برای بستن رگ اشتها در نظر گرفته میشوند که دچار چاقی باشند و این معیارها را نیز داشته باشند:
- شاخص توده بدنی (BMI) بین ۳۵ تا ۵۰
- وزن کمتر از ۱۵۰ کیلوگرم
- نداشتن مشکل یا بیماریهایی همچون دیابت، فشار خون یا بیماری قلبی که اغلب همراه با چاقی رخ میدهند.
چه افرادی نباید جراحی بستن رگ اشتها را انجام دهند؟
وجود بیماریها و شرایطی همچون موارد زیر، ممکن است باعث شود که فرد کاندید مناسبی برای بستن رگ اشتها نباشند:
- سابقه سرطان
- سابقه پرتودرمانی
- بارداری
- سابقه خونریزی گوارشی فوقانی یا تحتانی
- عفونت هلیکوباکترپیلوری فعال یا سابقه زخم معده که ممکن است این فرایند را پیچیده کنند یا خطرات بیشتری را ایجاد کنند.
- سابقه جراحی چاقی زیرا جراحی قبلی در قسمت فوقانی دستگاه گوارش ممکن است روی درصد موفقیت این پروسه تاثیر بگذارد.
- سابقه حساسیت به ماده کنتراست مورد استفاده در روشهای تصویربرداری، زیرا ممکن است خطر بروز عوارض در طول بستن رگ اشتها را افزایش دهد.
- بیماریهای مرتبط با آئورت، کلیه یا عروق، زیرا این پروسه را ناایمن میکنند.
روش بستن رگ اشتها
بستن رگ اشتها یک پروسه نسبتا کم تهاجمی است که تحت آرامبخش و بی حسی انجام میشود. در این روش، ابتدا پزشکان با کمک تصویربرداریهایی نظیر اشعه ایکس یا فلوروسکوپی، محل دقیق شریان چپ معده را پیدا میکنند.
سپس یک کاتتر را وارد رگ اشتها میکنند تا موادی (مانند مواد فلزی نازک یا ذرات پلیمری) را برای مسدود کردن این شریان، به آن هدایت کنند. این مواد، پس از مسدود کردن شریان چپ معده، مانع از این میشوند که خون از طریق این شریان به فوندوس برسد و گرلین (محرک احساس گرسنگی) تولید شود. بسیاری از بیماران گزارش دادهاند که مدتی پس از این عمل، کمتر احساس گرسنگی خواهند داشت.
آمادگی قبل از عمل بستن رگ اشتها
آمادگی قبل از عمل بستن رگ اشتها (که معمولاً برای کاهش وزن و درمان چاقی مفرط انجام میشود) شامل چند مرحله مهم است. ممکن است پزشک توصیههایی در مورد تغییرات رژیم غذایی، مصرف داروها و ترک عادات نادرست (مانند مصرف سیگار و الکل) ارائه دهد. آمادگی ذهنی نیز برای پذیرش تغییرات سبک زندگی پس از عمل اهمیت دارد. قبل از عمل بستن رگ اشتها، این نکات را در نظر بگیرید:
- حتما با یک دوست یا اعضای خانواده هماهنگ کنید که شما را به خانه برساند زیرا بعد از این پروسه تحت داروهای بیحسی و آرامبخش هستید و به مراقبت نیاز دارید.
- اگر دارویی همچون آسپرین مصرف میکنید که از لخته شدن خون جلوگیری میکند، در جلسات مشاوره اولیه، پزشک را در جریان قرار دهید زیرا ممکن است نیاز باشد مصرف آنها را برای مدتی قبل و بعد از این پروسه، متوقف کنید.
- در مورد تمام داروها، ویتامینها، مکملها و داروهای گیاهی که مصرف میکنید، پزشکتان را در جریان قرار دهید.
- مطمئن شوید که روز انجام این پروسه، تمام مدارک ضروری مورد نیاز بیمارستان را همراهتان ببرید.
مراقبت های بعد از بستن رگ اشتها
مراقبت های بعد از عمل بستن رگ اشتها برای موفقیتآمیز بودن درمان و حفظ سلامت بیمار بسیار مهم است. پس از جراحی، بیمار باید رژیم غذایی خاصی را دنبال کند که شامل وعدههای غذایی کوچک و متعادل باشد تا از فشار اضافی به سیستم گوارش جلوگیری شود. همچنین، نوشیدن مقدار کافی آب و انجام ورزشهای ملایم میتواند به بهبود سریعتر کمک کند. بیمار باید از مصرف غذاهای پرچرب و شیرین پرهیز کند و تحت نظر پزشک برای بررسیهای دورهای و جلوگیری از عوارض احتمالی مراجعه کند. مهم است که بیمار از نظر روحی نیز آماده تغییرات در سبک زندگی باشد تا بهترین نتیجه را بگیرد. برخی از نکاتی که بعد از بستن رگ اشتها باید رعایت کنید تا از بروز عوارض جانبی پیشگیری کنید شامل این مواردند:
- ممکن است نیاز باشد تا چند ساعت از خوردن و آشامیدن بپرهیزید.
- حداقل به مدت ۱ تا ۲ هفته یا تا زمانی که پزشک مشخص کرده، ورزشهای شدید یا فعالیتهای سخت انجام ندهید.
- در صورت امکان تا چند روز زیاد از پلهها بالا و پایین نروید.
- لباسهای گشاد و راحت بپوشید و تا چند روز از هر چیزی که به شکم فشار میآورد اجتناب کنید.
- برای کمک به تسکین درد، از یک حوله گرم یا کیسه آب گرم روی شکمتان استفاده کنید.
- اگر پزشک داروی مسکن یا داروهای دیگری برای شما تجویز کرده، آنها را به موقع مصرف کنید.
فواید بستن رگ اشتها
بستن رگ اشتها یک روش درمانی جدید است و هنوز به طور گسترده استفاده نمیشود. در نتیجه نمیتوان به طور قطعی در مورد مزایای آن نظر داد. با این حال برخی از تحقیقات نشان دادهاند که این درمان باعث کاهش وزن نسبتا سریعی میشود.
علاوه بر این، بستن رگ اشتها نسبت به جراحیهای تهاجمی لاغری، بیخطرتر است و دوره نقاهت کوتاهمدتی دارد. در نتیجه برای بیمارانی که از عوارض جراحیهای دردناک واهمه دارند، انتخاب خوبی است.
یکی دیگر از مزایای این پروسه این است که در زمان کوتاهی به صورت سرپایی انجام میشود و نیازی به جراحی یا بستری شدن در بیمارستان ندارد. در نتیجه هزینه بسیار پایینتری نسبت به دیگر روشهای جراحی دارد. به همین خاطر است که انتخاب مناسبی برای افرادی در نظر گرفته میشود که از پس هزینههای گزاف جراحیهای لاغری برنمیآیند.
عوارض بستن رگ اشتها
بستن رگ اشتها بهطورکلی بیخطر در نظر گرفته میشود، اما مانند هر پروسه پزشکی دیگری، این روش هم گاهی خطرات و عوارضی را نیز به همراه دارد. برخی از خطرات شناخته شده مرتبط با بستن رگ اشتها شامل این مواردند:
- این پروسه ممکن است منجر به تحریک یا فرسایش پوشش معده و در نتیجه بروز درد یا علائم گوارشی شود.
- برخی از بیماران ممکن است بلافاصله پس از این پروسه، استفراغ و درد شکم را تجربه کنند، اما این علائم معمولا خود به خود برطرف میشوند.
- درصد پایینی از بیماران، در معرض خونریزی و زخم معده قرار دارند.
- در برخی شرایط، احتمال بروز آمبولی وجود دارد. در این موقعیت، لخته خون ایجاد و به سایر نقاط بدن منتقل میشود و میتواند باعث سکته یا حتی مرگ شود.
- احتمال آسیب دیدن سایر اندامهای مجاور (نظیر طحال یا پانکراس) حین جراحی نیز وجود دارد.
تفاوت های بستن رگ اشتها و جراحی های لاغری استاندارد
بستن رگ اشتها (عمل بستن بخشی از رگ معده) و جراحیهای لاغری استاندارد مانند جراحی بای پس معده یا اسلیو معده تفاوتهای مهمی دارند. در بستن رگ اشتها، هدف اصلی کاهش اشتها و محدود کردن حس گرسنگی است، در حالی که در جراحیهای لاغری استاندارد، اندازه معده تغییر میکند یا مسیر هضم غذا تغییر یافته و باعث کاهش جذب کالری میشود. جراحیهای استاندارد معمولاً تأثیر طولانیمدتتری بر کاهش وزن دارند، اما بستن رگ اشتها بیشتر بر کاهش اشتها و کنترل میزان غذا تأثیر میگذارد. هر دو روش نیازمند تغییرات عمده در سبک زندگی هستند، اما جراحیهای لاغری معمولاً به دلیل تغییرات فیزیکی وسیعتر، عوارض و مراقبتهای بیشتری میطلبند.
ویژگی | بستن رگ اشتها | جراحیهای لاغری استاندارد |
---|---|---|
نوع بیحسی یا بیهوشی مورد استفاده | بیحسی موضعی با آرامبخش | بیهوشی عمومی |
هزینه | مناسب | بالا |
میزان موفقیت | همچنان تحت بررسی است | بسیار بالا |
پیشگیری از بازگشت اشتها پس از بستن رگ اشتها
در برخی موارد، بیمارانی که عمل بستن رگ اشتها را انجام دادهاند پس از مدتی دوباره افزایش وزن را تجربه میکنند. علت این افزایش وزن این است که چندین رگ وظیفه خونرسانی به معده را بر عهده دارند. حال زمانی که یکی از این رگها (شریان چپ معده) مسدود شود، سایر رگها در تلاش هستند که برای جبران این انسداد، به همان نواحی (فوندوس معده) خونرسانی کنند. این عامل باعث میشود که هورمون گرلین دوباره ترشح شود و اشتهای فرد مثل قبل شود.
به همین خاطر است که برخی از پزشکان انجام این پروسه را توصیه نمیکنند و در صورت انجام آن، از شما میخواهند که همزمان یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید و ورزش کنید.
هزینه عمل بستن رگ اشتها
بستن رگ اشتها گاهی برای اهداف درمانی (برای قطع خونریزی معده) انجام میشود و گاهی نیز هدف از آن، زیبایی و لاغری است. این که هزینه این پروسه چقدر است به عوامل مختلفی از جمله تعرفه مخصوص پزشک و کلینیک درمانی، تخصص و تجربه پزشک، وضعیت بیمار و غیره بستگی دارد. برای اطلاع از هزینه بهتر است از قبل با پزشکتان در این خصوص صحبت کنید. علاوه بر این، تنها برخی از بیمهها هزینه این درمان را قبول میکنند. پس از قبل با شرکت بیمهتان تماس بگیرید و در این مورد از آنها سوال بپرسید.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
بستن رگ اشتها یک روش نوین و تحت بررسی است که به بیماران وعده داده که میتواند با عوارضی کمتر از جراحی، آنها را به وزن ایدهآل خود برساند. با این که گزارشات موجود نشان دادهاند که این پروسه در بسیاری از موارد موفقیتآمیز بوده، اما خطرات و عوارض متعددی را نیز در پی دارد. پس بهتر است قبل از تصمیم برای انجام آن، به خوبی تحقیق کنید و با پزشکان مجرب متخصص جراح عمومی یا پزشک متخصص گوارش مشورت کنید زیرا در اکثر موارد نتایج حاصل از آن غیرقابلبازگشت هستند. در آخر به خاطر داشته باشید که بهترین و بیخطرترین روشها برای لاغری، رژیم غذایی و ورزش هستند زیرا بدون هیچ عوارضی میتوانند شما را به وزن دلخواهتان برسانند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!