فهرست مطالب
یکی از مشکلاتی که ممکن است برای افراد ایجاد شود، انواع سوختگی است. متاسفانه سوختگیها می‌توانند بسیار مشکل‌ساز شوند و فرد در خطر جدی سلامتی قرار بگیرد. بنابراین برای درمان این مشکلات باید اقدامات ضروری انجام شود.
آیا می‌دانید انواع مختلف سوختگی چیست؟ درجات مختلف سوختگی چیست و چرا آسیب می‌بینیم؟ درمان هر یک از درجات مختلف سوختگی چگونه انجام‌می‌شود؟ برای اینکه سوختگی را به‌سادگی برطرف کنیم، چه باید بکنیم؟ برای پیشگیری از سوختگی چه کارهایی می‌توان انجام‌داد؟ برای تمامی این سوالات در مجله سلامت دکترتوپاسخ وجود دارد. برای آشنایی با این مطالب، با ما همراه باشید.
در دکترتو میتوانید با بهترین پزشکان متخصص پوست در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.
سوختگی چیست؟
سوختگی یکی از شایع‌ترین صدمات خانگی، به‌ویژه در میان کودکان است. اصطلاح “سوختگی” به‌معنی حس سوزش زیاد در ارتباط با این آسیب است. سوختگی با آسیب شدید پوست همراه است که باعث مرگ سلول‌های پوست در آن ناحیه می‌شود. سوختگی بر اثر گرما، جریان برق، مواد شیمیایی و اصطکاک ایجادمیشود. اکثر افرادی که دچار سوختگی شده‌اند، بدون عوارض جدی و بسته به علت و درجه‌ی آسیب، بهبود مییابند. سوختگی‌های جدی‌تر برای پیشگیری از عوارض و مرگ نیاز به مراقبتهای اورژانسی و فوری دارند. این مشکل از انواع بیماری های پوستی است.
برخی سوختگیها که شدت آنها زیاد است و میتواند فرد را با مشکلات عد‌یده‌ای مواجه کند، در پی تماس بدن با مایعات داغ و پرحرارت ایجادمیشود. عواملی که باعث میشوند تا این سوختگیها بروز کنند، به قرار زیر است:
- حرارت‌های بسیار شدید مانند شعله‌های آتش، سطوح بسیار داغ، مایعات پرحرارت، گاز
- سوختگی‌های الکتریکی، مانند بی‌دقتی در سیم‌کشی‌های داخلی منازل، اتصالات برقی قدیمی و فرسوده، عدم فعالیت درست ابزارآلات الکتریکی، برق‌گرفتگی
- سوختگی‌های شیمیایی، اسید‌ها و مواد قلیا‌یی بسیار قو‌ی، استفاده نادرست از مواد شیمیایی پاک‌کننده ، باتر‌ی‌های فرسوده و قدیمی.
انواع سوختگی چیست؟
۳ نوع اصلی سوختگی وجود دارد: درجه اول، دوم و سوم. هر درجه از سوختگی بسته به شدت آسیب به پوست مشخص‌می‌شود. درجه اول جزئی‌ترین نوع سوختگی و درجه سوم، شدیدترین نوع آسیب در سوختگی‌هاست. آسیب‌ها در هر نوع سوختگی شامل موارد زیر است:
۱. سوختگی درجه ۱
قرمزی پوست بدون ایجاد تاول مشخصه‌ی آن است. سوختگی‌های درجه اول باعث آسیب کمتری به پوست می‌شود. آنها همچنین “سوختگی‌های سطحی” نامیده میشوند، زیرا بر لایه‌های پوستی تاثیر می‌گذارند.
علائم سوختگی درجه اول عبارتند از:
- قرمزی
- التهاب جزئی یا تورم
- درد
- خشکی و پوسته‌پوسته‌شدن نیز به هنگام مرحله بهبودی سوختگی دیده‌می‌شود.
از آنجایی که این درجه از سوختگی بر لایه‌های سطحی پوست اثر می‌گذارد، علائم و نشانه‌ها پس از پوسته‌ریزی از بین می‌روند. سوختگی‌های درجه اول معمولا ۷ تا ۱۰ روز بدون ایجاد جای زخم (اسکار) درمان میشوند. اگر سوختگی ناحیه‌ی وسیعی از پوست، بیش از ۷.۵ سانتی‌متر را درگیر کند، یا اینکه سوختگی بر روی صورت یا یک مفصل بزرگ مانند زانو، مچ پا، پا، ستون‌فقرات، شانه، آرنج، ساعد باشد، باید به پزشک مراجعه‌کنید. سوختگی درجه اول معمولا با درمان‌های خانگی بهبود مییابد. با درمان سریع‌تر سوختگی، مرحله‌ی بهبودی نیز کوتاه‌تر می‌شود.
سوختگی درجه یک معمولا با قرمزی، التهاب جزئی و پوسته‌پوسته شدن به هنگام بهبودی همراه هستند و در مدت ۷ تا ۱۰ روز بدون ایجاد اسکار، خوب میشوند.
۲. سوختگی درجه دو
ایجاد تاول و کمی ضخیم‌شدن پوست، مرحله‌ی بعدی سوختگی است که درجه دوم نامیده‌می‌شود. سوختگی‌های درجه ۲ جدی‌تر هستند، زیرا آسیب بیش از لایه سطحی پوست است. این نوع سوختگی موجب بروز تاول‌های پوستی شده و پوست شدیدا قرمز و دردناک می‌شود.
بعضی از تاول‌ها باز شده و می‌ترکند و باعث میشوند که ناحیه آسیب‌دیده مرطوب شود. با گذشت زمان، بافتی ضخیم، نرم و براق مانند به نام فیبرینوز اگزودا، ممکن است بر روی زخم ایجادشود. با‌توجه‌به حساس‌بودن این زخم‌ها، تمیز نگه‌داشتن و پانسمان زخم به درستی برای جلوگیری از عفونت و تسریع بهبودی لازم است.
۳. سوختگی درجه ۳
ضخیم‌شدن گسترده‌ی پوست با ظاهر سفید و چرمی از ویژگی‌های این درجه از سوختگی است. به استثنای سوختگی درجه ۴، سوختگی‌های درجه سوم غالبا بسیار شدید است. این نوع سوختگی بیشترین آسیب را ایجاد می‌کند و تمام بافت‌های پوست را درگیر می‌کند.
تصور غلطی وجود دارد که این نوع سوختگی دردناک‌ترین نوع سوختگی است. درواقع آسیب ناشی از این نوع سوختگی، ممکن است بسیار وسیع بوده و اعصاب را نیز از بین ببرد و فرد دچار سوختگی، دردی را احساس نکند.
بسته به علت، علائم سوختگی درجه سوم، میتواند شامل موارد زیر باشد:
- مومی و سفید‌شدن پوست
- پوست به رنگ زغال در می‌آید.
- پوست به رنگ قهوه‌ای تیره دیده‌می‌شود.
- بافت پوست چرمی و برجسته می‌شود.
- ایجاد تاول
۴. سوختگی درجه ۴
شاید با خود فکر‌کنید که بالاترین نوع سوختگی درجه سوم آن است، اما بدتر از آن هم وجود دارد و درجه چهار نامیده‌می‌شود. این نوع سوختگی شامل تمام علائم سوختگی درجه سوم، به همراه درگیری تاندون‌ها و استخوان‌ها است.
افراد کمی به این درجه از سوختگی دچار میشوند و معمولا از انواع کمتر شایع است. در این درجه از سوختگی پوست به‌طور کامل می‌سوزد و استخوان در معرض دید قرار می‌گیرد. پوست، تاندون‌ها، اعصاب و ماهیچه در معرض آسیب هستند و استخوان هم آسیب می‌بیند.
در مواقع زیادی آسیب دائمی است و نیاز به قطع عضو وجود دارد. معمولا این درجه از سوختگی ناشی از شعله‌های آتش و قرارگرفتن در معرض مواد شیمیایی است. رنگ این سوختگی معمولا سفید است و ظاهر بسیار بدی دارد. دیدن بافت عضلانی و استخوانی نیز از دیگر ویژگی‌های این سوختگی است.
این سوختگی چندان درد ندارد زیرا اعصاب نیز آسیب دیده‌اند و نمی‌توانند پیام درد را به مغز برسانند.
با دیدن علائم سوختگی به چه دکتری مراجعه کنیم؟
در صورتیکه با هر یک از علائم سوختگی مواجه شدید، میتوانید به دکتر پوست مراجعه کنید. البته که توجه داشته‌باشید در صورت وجود علائم سوختگی شدید، مخصوصا سوختگی‌های درجه‌ی بالاتر که با علائم آنها در همین مقاله آشنا شدید، به اورژانس بیمارستان مراجعه کنید. درمان سریع‌تر سوختگی در گرو مراجعه به موقع و سریع به دکتر است. برای دریافت مشاوره آنلاین میتوانید از دکتر پوست آنلاین کمک بگیرید.
برای درمان سوختگی، دکترت رو انتخاب کردی؟
حالا از دکترتو نوبت بگیر
علت سوختگی چیست؟
سوختگی علل متعددی دارد از جمله:
- سوختگی ناشی از مایعات گرم و جوش
- سوختگی‌های شیمیایی
- سوختگی‌های الکتریکی
- آتشسوزی به دنبال کبریت، شمع و فندک
- قرارگرفتن بیش‌از‌حد در معرض نور خورشید
درجه‌ی سوختگی وابسته به علت آن نیست. به عنوان مثال، سوختگی با آب جوش میتواند باعث ایجاد هر ۳ نوع سوختگی شود، بسته به اینکه چقدر مایع گرم و چه مدت با پوست در تماس است. در نظر داشته‌باشید که سوختگی‌های شیمیایی و الکتریکی، نیاز به مراقبتهای پزشکی فوری دارند؛ زیرا می‌توانند ارگان‌های داخلی بدن را نیز تحت تاثیر قراردهند، حتی اگر آسیب پوست نیز، حداقل باشد.
۱. سوختگی با آب جوش
سوختگی با آب جوش، یکی از انواع سوختگی است که میتواند درجات مختلفی داشته‌باشد. توجه داشته‌باشید که سوختگی با آب جوش میتواند درجه ۱، درجه ۲ و حتی درجه ۳ باشد. در آمریکا سالانه بیش از پانصد هزار مورد سوختگی با آب جوش گزارش می‌شود که آمار بسیار بالایی است. کودکان زیر ۵ سال و سالمندان بالای ۶۵ سال در بیشترین معرض آسیب هستند.
سوختگی با آب جوش هم میتواند صدمه به پوست بزند و هم ایجاد درد بکند. در مواردی که سوختگی جدی باشد، حتی احتمال مرگ هم وجود دارد. در ادامه به عوارض سوختگی با آب جوش می‌پردازیم؛
- سوختگی درجه یک با آب جوش میتواند ایجاد درد، قرمزی و تورم بکند.
- در مراحل پیشرفته‌تر فرد ممکن است که با تاول‌هایی مواجه‌شود.
- پوست در اثر سوختگی با آب جوش معمولا صورتی‌رنگ می‌شود، مگر اینکه درجه‌ی سوختگی شدید باشد و پوست به رنگ سفید دربیاید.
- پوست میتواند بسیار خشک شود و دردناک باشد.
- گاهی ممکن است پوستی که سوخته‌شده‌است، سیاه و یا مومی شکل شود. در هر کدام از این موارد ممکن است که آسیب به سایر بخش‌های بدن هم رسیده‌باشد و تنها مختص یه پوست نباشد.
۲. آفتاب سوختگی
آفتاب سوختگی صورت و آفتاب سوختگی پوست سایر نقاط بدن، از دیگر موارد سوختگی است. در واقع آفتاب سوختگی، نوعی التهاب پوستی است که در اثر زیاد‌ماندن در معرض آفتاب برای فرد ایجادمیشود. پوست در اثر آفتاب سوختگی میتواند بسیار نازک شود، تغییر رنگ دهد و یا حتی پوسته‌ریزی بکند. در مواردی حتی ممکن است که پوست دچار تاول شود.
به نقل از mayoclinic، بسته به زمانی که شخص در معرض آفتاب بوده‌است و مراقبتهای پوستی که برای پیشگیری از آفتاب سوختگی مورد استفاده قرار داده‌است، پوست آسیب می‌بیند.
به هیچ عنوان آفتاب سوختگی را ساده در نظر نگیرید. یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌هایی که آفتاب سوختگی با سایر موارد دارد، این است که آفتاب سوختگی به سرعت بروز نمی‌کند و برای نشان‌دادن میزان آسیبی که به پوست رسانده‌است، نیاز به گذر زمان است. مثلا بعد از ۳ تا ۸ روز پوسته‌ریزی‌ها از سطح پوست شروع میشوند و این نشان‌دهنده‌ی آسیب‌دیدن پوست در اثر آفتاب است.
به هیچ عنوان آفتاب سوختگی را ساده در نظر نگیرید. یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌هایی که آفتاب سوختگی با سایر موارد دارد، این است که آفتاب سوختگی به سرعت بروز نمی‌کند و برای نشان‌دادن میزان آسیبی که به پوست رسانده‌است، نیاز به گذر زمان است.
۳. سوختگی بعد از میکرونیدلینگ
تظاهراتی که پوست بعد از میکرونیدلینگ از خود نشانمیدهد، بسیار مشابه سوختگی است. پوست شروع به قهوه‌ای‌شدن و پوسته‌ریزی می‌کند که این حالت بسیار مشابه سوختگی پوست است. یکی از بهترین راه‌کارهایی که برای بهبود این حالت وجود دارد، استفاده از ژل آلوئه‌ورا است. به هیچ عنوان نباید پوست‌ها را خودتان بکنید و جدا کنید، زیرا ممکن است که باعث ایجاد حساسیت در پوست شود و به نواحی حساس آسیب برساند.
آرام‌آرام و با یک لیف مناسب میتوانید این پوست‌ها را جدا کنید. مایعات زیادی بخورید و سعی کنید پوست خود را هیدراته نگه‌دارید.
چه کسانی بیشتر در معرض سوختگی هستند؟
سوختگی از هر نوعی که باشد، به عنوان دومین عامل مرگ‌و‌میر در بین کودکان محسوب‌می‌شود. سوختگی ممکن است در هر سنی بروز کند، اما در بین کودکان و نوجوانان بیشتر شایع است. در این میان سوختگی‌های ناشی از مایعات داغ، بیشتر برای نوزادانی که چهاردست‌و‌پا راه می‌روند و با کنجکاو‌ی فراوان دوست‌دارند به همه جا سر بکشند و از همه چیز سر در بیاورند، شایع است و معمولا با فنجان‌های داغ چا‌ی، رفتن به داخل حمام‌های داغ و موارد دیگر بروز می‌کند.
در دکترتو میتوانید با بهترین پزشکان متخصص پوست در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.
تشخیص سوختگی چگونه انجام می شود؟
خوشبختانه یا متاسفانه، سوختگی معمولا در اثر عوامل آسیب‌رسان ایجاد می‌شود. بنابراین تشخیص آن تنها نیازمند توجه به علائم است. همچنین، اگر با علائم سوختگی مواجه شدید، به دکتر مراجعه کنید تا این علائم در شما بررسی شوند. برای بررسی اینکه شدت سوختگی چقدر است، باید علائم معاینه شوند. دکتر پوست علائم را بررسی می‌کند و درجه‌ی سوختگی را تعیین می‌کند.
درمان سوختگی چگونه انجام می شود؟ (برای سوختگی چی خوبه)
پیش‌آگهی سوختگی‌های درجه اول و دوم هنگامی که به‌درستی و به سرعت درمان شوند، خوب است. این سوختگی به ندرت اسکار (جای زخم) ایجاد‌می‌کنند، اما میتواند منجر به تغییر رنگ پوست شوند. به‌صورت کلی در سوختگیها، هدف این است که آسیب و عفونت را به حداقل برسانیم.
با‌این‌وجود آسیب فراوان در سوختگی‌های شدید درجه دوم و درجه سوم، میتواند منجر به مشکلاتی در بافت‌های عمیق پوست، استخوان‌ها و اندام‌ها شود. بیماران ممکن است نیاز به عمل جراحی، درمان فیزیوتراپی، توانبخشی و مراقبتهای طولانی مدت داشته‌باشند. با‌این‌وجود همان‌طور که درمان‌های جسمی مناسب برای افراد دچار سوختگی لازم است، فراموش نکنید که از نظر عاطفی و روحی نیز این افراد نیازمند کمک هستند.
گروه‌های پشتیبانی و مشاوران برای افرادی که سوختگی‌های شدید را تجربه کرده‌اند، نیز وجود‌دارد. برای پیدا‌کردن گروه‌های پشتیبانی در منطقه خود، با پزشک مشورت کنید.
۱. درمان سوختگی درجه اول
درمان سوختگی درجه اول شامل موارد زیر است:
- فرو‌بردن زخم در آب سرد به مدت ۵ دقیقه یا بیشتر
- مصرف استامینوفن یا ایبوپروفن برای تسکین درد
- استفاده از لیدوکائین (بی‌حس‌کننده) با ژل آلوورا یا کرم برای تسکین پوست
- استفاده از پماد آنتی‌بیوتیک و پانسمان برای حفاظت از ناحیه‌ی آسیب‌دیده
با‌این‌حال، به یاد داشته‌باشید که برای درمان این سوختگی از یخ استفاده نکنید، زیرا ممکن است باعث آسیب بیشتر شود. همچنین هرگز از پنبه استفاده نکنید، زیرا الیاف‌های پنبه به ناحیه‌ی آسیب‌دیده می‌چسبند و خطر عفونت را افزایش میدهند. به‌علاوه از داروهای خانگی مانند روغن و تخم‌مرغ نیز اجتناب کنید، زیرا تاثیرات آن اثبات نشده‌است.
در دکترتو میتوانید با بهترین پزشکان متخصص پوست در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.
۲. درمان سوختگی درجه ۲
بهبود بعضی از سوختگی‌های درجه دوم، بیش از ۳ هفته طول می‌کشد. اما در غالب موارد سوختگی درجه ۲ در طول ۲ تا ۳ هفته، بدون ایجاد جای زخم (اسکار) بهبود مییابند، با‌این‌وجود گاهی نیز با تغییر رنگ پوست همراه است. در موارد شدید سوختگی، پیوند پوست برای ترمیم آسیب‌دیدگی لازم است. در پیوند پوست، پوست سالم را از منطقه دیگری از بدن برداشته و آن را به محل آسیب‌دیده، پیوند می‌زنند. همانند سوختگی‌های درجه اول، در این نوع سوختگی نیز باید از استفاده پنبه و داروهای خانگی تائیدنشده، اجتناب کرد. درمان سوختگی درجه دوم خفیف، غالبا شامل موارد زیر است:
- قرار دادن پوست در آب سرد برای مدت ۱۵ دقیقه یا بیشتر
- مصرف داروهای ضددرد (استامینوفن یا ایبوپروفن)
- استفاده از کرم آنتی‌بیوتیک برای تاول‌ها
با‌این‌حال، در‌صورتی‌که سوختگی ناحیه‌ی وسیعی از صورت، دست‌ها، باسن، کشاله‌ی ران و پاها را درگیر کند، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید.
بهبود بعضی از سوختگی‌های درجه دوم، بیش از ۳ هفته طول می‌کشد.
در دکترتو میتوانید با بهترین پزشکان متخصص پوست در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.
۳. درمان سوختگی درجه ۳ (درمان سوختگی با آب جوش درجه سوم)
اگر این زخم‌ها جراحی نشوند با ایجاد اسکارهای شدید و کشیدگی پوست بهبود مییابد. هیچ برنامه‌ی زمانی برای بهبود خودبه‌خودی و کامل سوختگی‌های درجه سوم وجود ندارد. هرگز سعی نکنید این نوع سوختگیها را خود درمان کنید. بلافاصله با ۱۱۵ تماس بگیرید و در‌حالی‌که منتظر اقدامات درمانی هستید، ناحیه آسیب‌دیده را بالاتر از قلب قرار دهید. همچنین سعی نکنید که لباس خود را در بیاورید، اما مطمئن شوید که لباستان به ناحیه‌ی سوختگی در تماس نبوده و به آن نچسبیده باشد.
برای این نوع سوختگیها به پزشک مراجعه کنید و این کارها را انجام دهید:
- لباس‌های سوخته را درنیاورید.
- فرد سوخته را از دود و آتش و یا گرما دور کنید.
- سرد کردن محل سوختگی پوست
- محل سوختگی را در آب سرد فرو نکنید. اگر منطقه سوخته را سرد کنید، دمای بدن به یکباره افت می‌کند و فشار خون و جریان خون بدتر میشوند و شوک رخ میدهد.
- نشانه‌های گردش خون (تنفس، سرفه و یا حرکت) را بررسی کنید. اگر این نشانه‌ها وجود ندارد، CPR (احیای قلبی ریوی) را شروع کنید.
- اگر امکان داشته‌باشد، محل سوختگی را بالاتر از سطح قلب قراردهید.
- منطقه سوختگی را بپوشانید. با گاز استریل یا با حوله مرطوب و تمیز، منطقه سوخته را بپوشانید.
- واکسن کزاز بزنید. سوختگی میتواند باعث ابتلا به کزاز شود. پزشکان توصیه میکنند که هر ۱۰ سال یکبار، واکسن کزاز بزنید.
درمان سوختگی درجه ۳ و ۴، نیاز به تیم پزشکی دارد. لباس‌های سوخته را درنیاورید، محل سوختگی را در آب فرو نکنید، فقط فرد را از منبع حرارت دور کنید و منتظر رسیدن اورژانس باشید.
پماد سوختگی چه کاربردی دارد؟ (سوختگی دست)
توجه داشته‌باشید که پوستی که در معرض سوختگی قرار‌می‌گیرد، بسیار حساس و آسیب‌پذیر است و یک دروازه‌ی بزرگ برای ورود میکروب‌ها به داخل بدن است. چرا؟ چون اولین سد دفاعی که پوست است در این مرحله آسیب دیده‌است و ممکن است که میکروب‌ها به‌سادگی به داخل بدن نفوذکنند.
پس باید این محیط سریع‌تر ترمیم شود. یکی از بهترین روش‌ها برای ترمیم پوست سوخته، استفاده از پماد سوختگی است.
درمان سوختگی در منزل چیست؟
برای درمان سوختگی در منزل، موارد زیر را رعایت کنید. توجه داشته‌باشید که این درمان‌ها برای سوختگی درجه ۱ و ۲ است.
۱. سرد کردن
محل سوختگی را زیر شیر آب سرد به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بگیرید تا درد فروکش کند. اگر این کار برای‌تان سخت است، میتوانید محل سوختگی را در ظرف آب سرد قرار دهید. سرد کردن محل سوختگی باعث دور شدن گرما از پوست و کاهش ورم پوست می‌شود. لازم به ذکر است که باید از قرار دادن یخ بر روی محل سوخته خودداری کنید.
۲. بستن محل سوختگی پوست با گاز استریل
محل سوختگی را با گاز استریل بپوشانید. از پارچه‌های کرکی و پرزدار و یا پارچه‌هایی که ممکن است الیاف آن جدا شده و به دورن زخم فرو برود یا بچسبد، خودداری کنید. گاز استریل را سفت نبندید و محل سوختگی را فشار ندهید.
با باندپیچی کردن، از ورود هوا به محل سوختگی جلوگیری می‌کنید، درد را کاهش می‌دهید و از تاول‌زدن پوست محافظت می‌کنید.
۳. مصرف داروهای ضد درد (مسکن برای درد سوختگی)
این داروها از قبیل: آسپیرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و یا استامینوفن در بازار وجود دارند. از مصرف آسپیرین برای کودکان خودداری کنید. کودکان و نوجوانانی که در دوره نقاهت آبله‌مرغان و یا علائم شبه آنفلوانزا می‌باشند، نباید آسپرین مصرف کنند. بهتر است با پزشک خود راجع به مصرف داروها مشورت کنید.
برای درمان سوختگی درجه ۱ و ۲ در منزل، ابتدا محل سوختگی را با آب خنک کنید، از یخ استفاده نکنید، محل سوختگی را با گاز استریل بپوشانید و در صورت نیاز از داروهای مسکن استفاده‌کنید.
نکات مهم در درمان سوختگی درجه ۱ و ۲
سوختگی‌های کوچک معمولا بدون درمان، بهبود مییابند. این سوختگیها معمولا موجب تغییر رنگ پوست میشوند.
برخی سوختگیها همراه با عفونت هستند. نشانه‌های عفونت، شامل درد زیاد، قرمزی، تب، ورم و یا ترشح هستند. اگر عفونت رخ دهد، باید به پزشک مراجعه کنید.
- از یخ استفاده‌نکنید. استفاده از یخ بر روی محل سوختگی باعث می‌شود که بدن فرد بسیار سرد شود و موجب تخریب بیشتر زخم شود.
- از مالیدن سفیده تخم‌مرغ، کره و یا خمیردندان بر روی محل سوختگی خودداری کنید، زیرا اینها باعث عفونت میشوند.
- تاول‌ها را نترکانید. ترکاندن تاول‌ها باعث گسترش عفونت می‌گردد.
- از برنزه‌کردن پوستی که کمتر از ۱ سال از سوختگی آن می‌گذرد، اجتناب کنید. زیرا ممکن است باعث تغییر شدید رنگ پوست شود.
- حداقل به مدت ۱ سال، کرم ضدآفتاب را به محل سوختگی بمالید.
درمان سوختگی دست کودک
در صورتیکه کودک شما با سوختگی دست مواجه شد، به هیچ‌عنوان وقت را تلف نکنید و برای درمان آن به بیمارستان یا دکتر پوست یا دکتر کودکان مراجعه کنید. پوست کودکان بسیار حساس‌تر از بزرگسالان است و در صورت درمان صحیح و به موقع می‌توان از بروز عوارض بر روی پوست سوخته، پیشگیری کرد.
درمان افتاب سوختگی پوست چیست؟
برای درمان آفتاب سوختگی پوست میتوانید از پمادهایی که پوست را هیدراته نگه می‌دارند کمک بگیرید. در صورتیکه به پماد دسترسی ندارید، میتوانید از روغن زیتون استفاده کنید. روغن زیتون میتواند تاثیر فوق‌العاده‌ای بر روی پوست آفتاب‌سوخته بگذارد. همچنین روغن از از دست دادن آب پوست پیشگیری می‌کند. برای درمان آفتاب‌سوختگی با دکتر پوست مشورت کنید.
به دنبال سریع‌ترین راه درمان آفتاب سوختگی هستی؟ همین الان مشاوره بگیر.
تیم درمان سوختگی از چه دکترهایی تشکیل شده است؟
برای درمان سوختگی‌های درجه ۱ یا ۲، معمولا نیازی به مراقبتهای جدی نیست و دکتر عمومی میتواند برای درمان شما اقدامات لازم را انجام دهد. اما اگر شدت سوختگی بیشتر باشد، به مداخله‌ی دکتر پوست و یک تیم درمان متشکل از پرستار سوختگی است. در چنین مواردی نمی‌توانید با ماندن در خانه و امکانات پزشکی کم، سوختگی را درمان کنید.
برای دریافت مشاوره تلفنی یا آنلاین میتوانید از لینک‌های زیر کمک بگیرید:
- مشاوره با دکتر پوست آنلاین
- دکتر عمومی آنلاین
عوارض سوختگی چیست؟
در مقایسه با سوختگی‌های درجه اول و دوم، احتمال بروز عوارض جانبی در سوختگی‌های درجه سوم مانند:
- عفونت
- از‌دست‌دادن خون
- شوک
بیشتر بوده و این عوارض، اغلب میتواند منجر به مرگ شود.
همه‌ی سوختگیها خطر ابتلا به عفونت‌ها را افزایش میدهند، زیرا باکتری‌ها می‌توانند از راه پوست آسیب‌دیده وارد بدن شوند.
در نظر داشته‌باشید که:
کزاز (تتانوس) یکی دیگر از عوارض احتمالی انواع سوختگی‌هاست. کزاز نیز مانند سپسیس، عفونت باکتریایی است که سیستم عصبی را تحت‌تاثیر قرار میدهد و در نهایت منجر به بروز مشکلاتی در انقباض عضلانی می‌شود. به طور کلی، هر یک از اعضای خانواده‌ی شما باید هر ۱۰ سال یک بار واکسن کزاز را برای جلوگیری از این نوع عفونت دریافت‌کند.
به‌علاوه سوختگی شدید نیز خطر ابتلا به:
- هیپوترمی (کاهش دمای بدن)
- هیپوولمی (کاهش حجم خون) را به همراه دارد.
کاهش شدید دمای بدن به صورتی خطرناک مشخصه‌ی هیپوترمی است. هیپوولمی یا کاهش حجم خون، زمانی رخ‌می‌دهد که بدن شما خون زیادی را به دلیل سوختگی از دست‌داده‌است. در مواقعی سوختگی شدید یا آفتاب سوختگی شدید میتواند موجب سرطان سلول های سنگ فرشی پوست شود.
سوختگی صورت و ارتباط آن با افسردگی
سوختگی مشکل بهداشتی متداولی در کل جهان، به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه است. در ایران صدمات سوختگی هنوز مرگ‌و‌میر بالایی دارد. طی قرن بیستم به دلیل پیشرفت در مراقبت از سوختگی، بقای بیماران سوخته افزایش یافته‌است.
مقایسه مطالعات اپیدمیولوژیک صورت گرفته در ایران نیز موید این ادعا است. به‌دلیل عوارض متعدد سوختگی از جمله اسکار (جای زخم)، بدشکلی و اختلال عملکرد عضو، فرآیند بهبود، چالش برانگیز و طولانی مدت می‌شود.
بیماران حتی پس از دریافت پیشرفته‌‌ترین اقدامات ترمیمی، اغلب با ظاهری غیرطبیعی زندگی میکنند. زندگی با اسکار به‌ویژه در شرایط اجتماعی فرهنگی که بهای زیادی برای جذابیت جسمی قایل است، میتواند مشکل آفرین باشد.
در میان بدشکلی‌ها، بدشکلی صورت، به دلیل اهمیت آن، از توجه خاصی برخوردار است. صورت محل زیبایی و جذابیت، کانال اصلی درک محیط، نشان‌دادن خود و برقراری ارتباط است.
جذابیت جسمی ماهیت کلیشه‌ای دارد؛ به این ترتیب که افراد جذاب، از لحاظ اجتماعی کارآمدتر، باهوش‌تر، مسلط‌تر و سازگارتر به نظر میرسند و برعکس افراد بدشکل مشکلات بیشتری در تعامل با دیگران داشته و واکنش‌‌های منفی از سایرین دریافت می‌نمایند.
این افراد سطوح بالایی از تنش‌های روانی از جمله اضطراب و افسردگی را تجربه میکنند. بنابراین بدشکلی ماهیتی چند‌بعدی داشته و عوامل فردی و اجتماعی را دربرمی گیرد. این عوامل میتواند ظرفیت بیمار برای مدارا کردن با موقعیت خویش را تحت‌تاثیر قرار‌دهد. به‌رغم اینکه کلیه فرهنگ‌ها تمایل به کلیشه براساس ظاهر دارند اما محتوای دقیق این کلیشه بستگی به ارزش‌‌های فرهنگی داشته و در فرهنگ‌های مختلف، میتواند متفاوت باشد.
بررسی‌‌های اخیر نشانمیدهد افرادی که دچار سوختگیها میشوند و حتی پس از مدتی بهبود مییابند، بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی هستند. سوختگی از جمله مشکلاتی است که تاثیر مستقیم بر مغز گذاشته و آستانه تحریک پذیری افراد را کاهش میدهد و در این میان زنان، از حساسیت بیشتری برخوردار هستند.
در مواردی که افراد به دلیل سوختگی نیاز به جراحی پلاستیک پیدا میکنند، احتمال افسردگی در آنها افزایش مییابد و بهتر است درمان افسردگی بیمار همراه با درمان محل سوختگی وی انجام شود.
از آنجایی که پوست، نخستین عضوی است که با مسایل و ناراحتی‌‌های روحی واکنش نشانمیدهد، چنانچه فرد نسبت به درمان افسردگی و ناراحتی‌‌های خود اقدام نکند، درمان سوختگی او نیز به تعویق می‌‌افتد.
در بیش از ۴۶٪ از سوختگیها، حالات افسردگی خفیف تا متوسط دیده‌می‌شود. زیرا افراد به نوعی احساس قربانی‌شدن میکنند. این آمار در زنان و کسانی که به ظاهر خود بیشتر اهمیت میدهند، بیشتر است.
پیشگیری از انواع سوختگی چگونه انجام می شود؟
بهترین روش برای مبارزه با سوختگیها، جلوگیری از وقوع آنها است. با‌توجه‌به اینکه مشاغل خاص شما را در معرض خطر بیشتری برای سوختگی قرار میدهند، اما واقعیت این است که بیشتر سوختگیها در خانه اتفاق‌می‌افتد. توجه داشته‌باشید که نوزادان و کودکان کم‌شنوا بیشترین آسیب‌پذیری را دارند.
اقدامات پیشگیرانه که میتوانید در خانه انجام دهید، عبارتند از:
- هنگام آشپزی بچه‌ها را از آشپزخانه دور نگه‌دارید.
- دسته‌های قابلمه را به سمت پشت اجاق گاز روشن کنید.
- یک کپسول آتش‌نشانی در نزدیکی آشپزخانه قراردهید.
- ماهی یکبار سنسورهای دود را آزمایش‌کنید.
- هر ۱۰ سال یکبار سنسورهای دود را تعویض کنید.
- دمای بخاری آب زیر ۴۹ درجه سانتی‌گراد را نگه‌دارید.
- قبل از استفاده از آب حمام دمای آن را اندازه‌گیری کنید.
- کبریت و فندک را از دسترس کودکان دور نگه‌دارید.
- کابل‌های و سیم‌های برقی را چک کنید و سیم‌های لخت را عوض کنید.
- مواد شیمیایی را دور از دسترس قرار‌داده و در هنگام استفاده از مواد شیمیایی دستکش بپوشید.
- هر روز از کرم ضدآفتاب استفاده‌کنید.
- اطمینان حاصل‌کنید که تمام محصولات سیگار کاملا از‌بین‌می‌روند.
در‌صورتی‌که سوختگی ناحیه‌ی وسیعی از صورت، دست‌ها، باسن، کشاله‌ی ران و پاها را درگیر کند، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید.
ا‌یمنی بیشتر در برابر سوختگی
شما میتوانید با امن‌کردن منزل خود از بروز هر گونه آتشسوزی و سوختگی جلوگیری کنید. برای مثال، نصب دستگاه‌های شناسا‌یی محل سوختگی در منزل، بازد‌ید سیم‌کشی‌ها و خارج‌کردن مواد شیمیایی خطرناک میتواند تا حد زیادی از بروز هر گونه سوختگی و عوارض ناشی از آن در شما جلوگیری کند.
نتیجه گیری: چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
تشخیص اینکه چه موقع سوختگی را در خانه درمان کنید و چه موقع نیاز به مراقبتهای پزشکی دارید بسیار مهم است. با‌این‌وجود، در صورت مشاهده‌ی هر کدام از موارد زیر باید به دکتر پوست مراجعه کنید:
- ناحیه دچار سوختگی با قطری بیش از ۷ سانتی‌متر
- ناحیه‌ی سوختگی شامل صورت، دست، باسن یا ناحیه کشاله ران باشد.
- زخم دردناک یا بدبو باشد.
- هنگامی‌که فکر می‌کنید که سوختگی درجه سوم دارید.
- اگر از آخرین واکسن کزاز شما بیش از ۵ سال گذشته‌است.
سوختگی‌های درجه سوم هرگز نباید در خانه درمان شوند. این نوع سوختگیها خطر عوارض جدی از جمله عفونت، خونریزی و شوک را دارند. سوختگی درجه سوم به بافت‌های زیرین می‌رسد و حتی میتواند به اعصاب نیز آسیب برساند. همچنین توجه داشته‌باشید که درمان سوختگی‌های ناشی از شوک الکتریکی نیز، بسیار خطرناک است. این سوختگیها اغلب به لایه‌های زیر پوست میرسند و حتی می‌توانند باعث آسیب به بافت‌های داخلی نیز شوند. آسیب به ارگان‌های داخلی، ممکن است بیشتر از حد انتظار باشد به دلیل بهتر است فرصت را از دست نداده و بلافاصله با ۱۱۵ تماس بگیرید. میتوانید از دکتر آنلاین پوست کمک بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام من وقتی شش ماهه بودم توآتیش افتادم ونصف باسنم سوخت ینی ازنوع درجه سه وهنوزبعدازگذشت ۲۳سال جای آن باقی مانده است لطفاراهنماییم کنین آخه من هنوزمجردم ودلم میخوادمثل دخترای دیگه ازدواج کنم اما……
ممنون از شما