همه چیز در مورد غده تیروئید؛ این غده کوچک اما حیاتی – مجله سلامت دکترتو

همه چیز در مورد غده تیروئید؛ این غده کوچک اما حیاتی

آنچه در این مقاله می‌خوانید

غده تیروئید با ترشح هورمون‌های T3 و T4 متابولیسم، انرژی، ضربان قلب و سلامت بدن را تنظیم می‌کند. اختلال در این غده می‌تواند باعث خستگی، تغییر وزن، ریزش مو و مشکلات باروری شود. علائمی مثل تورم گردن، مشکل بلع یا تغییر صدا نشانه اختلال تیروئید هستند و نیاز به بررسی پزشک متخصص دارند.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 5 دقیقه
همه چیز در مورد غده تیروئید؛ این غده کوچک اما حیاتی

غده تیروئید، این غده پروانه‌ای کوچک در جلوی گردن، نقش بزرگی در سلامت بدن شما دارد. از تنظیم متابولیسم و انرژی گرفته تا کنترل رشد، ضربان قلب و حتی باروری، همه تحت تأثیر عملکرد این غده هستند. هرگونه اختلال در تیروئید می‌تواند علائمی مثل خستگی، تغییر وزن، ریزش مو یا مشکلات خلقی ایجاد کند. در این مقاله از دکترتو، همه چیز درباره غده تیروئید، وظایف، هورمون‌ها، علائم بزرگ شدن و حتی زندگی بعد از برداشتن تیروئید را بررسی می‌کنیم تا در صورت مشاهده علائم، بتوانید آگاهانه‌تر به سراغ متخصص بروید.

غده تیروئید چیست؟

غده تیروئید یکی از مهم‌ترین غدد درون‌ ریز بدن است که در قسمت جلوی گردن و درست زیر حنجره قرار دارد. این غده پروانه‌ای شکل، وظیفه تولید هورمون‌های تیروکسین (T4) و تری‌یدوتیرونین (T3) را بر عهده دارد که نقش کلیدی در تنظیم متابولیسم، رشد، ضربان قلب، دمای بدن و سطح انرژی ایفا می‌کنند. هرگونه اختلال در عملکرد تیروئید، مانند کم‌کاری یا پرکاری، می‌تواند روی سلامت عمومی بدن، وزن، خلق‌وخو و حتی باروری تأثیر بگذارد.

غده تیروئید کجاست؟ غده تیروئید در کجا قرار دارد؟

غده تیروئید یک غده کوچک پروانه‌ای شکل است که در جلوی گردن و پایین‌تر از حنجره (سیب آدم) قرار دارد و دو لوب آن در دو طرف نای (تراشه) قرار گرفته و توسط یک بخش باریک به هم متصل می‌شوند. این غده نقش حیاتی در تنظیم متابولیسم، دما، انرژی و بسیاری از عملکردهای بدن دارد.

وظیفه غده تیروئید چیست؟

غده تیروئید یکی از مهم‌ترین غدد درون‌ریز بدن است که وظیفه اصلی آن تنظیم متابولیسم و تولید انرژی در بدن می‌باشد. این غده با ترشح هورمون‌های تیروئیدی، سرعت فعالیت سلول‌ها، رشد، دمای بدن و حتی سلامت قلب و مغز را کنترل می‌کند. در واقع تیروئید مثل یک موتور عمل می‌کند که تعیین می‌کند بدن با چه سرعتی انرژی بسوزاند و فعالیت کند. به طور خلاصه، وظایف اصلی غده تیروئید شامل موارد زیر است:

  • تنظیم متابولیسم و مصرف انرژی بدن
  • کنترل رشد و تکامل مغز و استخوان‌ها (به‌ویژه در کودکان)
  • حفظ دمای طبیعی بدن
  • کمک به عملکرد طبیعی قلب و سیستم عصبی
  • تنظیم ضربان قلب و فشار خون

برای مشکلات تیروئیدت، دکتر رو انتخاب کردی؟

حالا از دکترتو نوبت بگیر

علت بزرگ شدن غده تیروئید چیست؟

بزرگ شدن غده تیروئید که به آن گواتر گفته می‌شود، به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. این تغییر می‌تواند ناشی از کمبود مواد مغذی، بیماری‌های خودایمنی، تغییرات هورمونی یا وجود ندول‌ها باشد. شناخت علت اصلی اهمیت زیادی دارد، زیرا درمان هر علت متفاوت است. برخی از علت‌های بزرگ شدن غده تیروئید را در ادامه بررسی میکنیم:

  • کمبود ید در رژیم غذایی
  • بیماری‌های خودایمنی مانند هاشیموتو یا گریوز
  • وجود ندول‌ها یا کیست‌های تیروئید
  • بارداری و تغییرات هورمونی
  • زمینه ژنتیکی و ارثی
  • مصرف برخی داروها (مثل لیتیوم یا آمیودارون)
  • التهاب یا عفونت تیروئید

متن انگلیسی:
This is because most cases of thyroid disease are linked to genetics and/or caused by autoimmune conditions, which you can’t prevent. The two conditions you may be able to prevent are thyroid problems related to iodine excess or deficiency.
ترجمه فارسی:
این به آن دلیل است که بیشتر موارد بیماری تیروئید به ژنتیک و/یا شرایط خودایمنی مرتبط هستند و شما نمی‌توانید از آن‌ها پیشگیری کنید. دو وضعیتی که ممکن است بتوان از آن‌ها پیشگیری کرد، مشکلات تیروئید ناشی از کمبود یا افزایش بیش از حد ید هستند.

به نقل از my.clevelandclini

درمان بزرگ شدن غده تیروئید

درمان بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر) بسته به علت اصلی آن متفاوت است و پزشک پس از بررسی دقیق، بهترین روش را انتخاب می‌کند. اگر علت، کمبود ید باشد، مصرف مکمل یا غذاهای غنی از ید می‌تواند به بهبود کمک کند. در مواردی که گواتر به دلیل کم‌کاری یا پرکاری تیروئید ایجاد شده باشد، داروهای تنظیم‌کننده هورمون تیروئید تجویز می‌شوند. در صورتی که گواتر خیلی بزرگ باشد، فشار روی نای یا مری ایجاد کند، یا احتمال بدخیمی وجود داشته باشد، جراحی تیروئیدکتومی (برداشتن بخشی یا کل غده) انجام می‌شود. همچنین در برخی موارد پرکاری، از ید رادیواکتیو برای کوچک کردن غده استفاده می‌شود.

درمان بزرگ شدن غده تیروئید
درمان بزرگ شدن غده تیروئید بسته به علت شامل مصرف ید، داروهای هورمونی، ید رادیواکتیو یا جراحی است.

علائم بزرگ شدن غده تیروئید

بزرگ شدن غده تیروئید یا گواتر همیشه با علائم واضح همراه نیست، اما در بسیاری از موارد می‌تواند باعث ایجاد نشانه‌هایی در گلو و کل بدن شود. این علائم به دلیل فشار گواتر بر روی اندام‌های اطراف و یا اختلال در ترشح هورمون‌های تیروئیدی ظاهر می‌شوند. شایع‌ترین علائم تیروئید عبارت‌اند از:

  • تورم و برآمدگی در جلوی گردن (به‌ویژه هنگام بلع بیشتر نمایان می‌شود)
  • احساس گرفتگی یا فشار در گلو
  • مشکل در بلع غذا یا مایعات
  • مشکل در تنفس به دلیل فشار روی نای
  • تغییر صدا یا گرفتگی صدا
  • سرفه‌های مکرر و بدون علت مشخص
  • علائم پرکاری یا کم‌ کاری تیروئید مانند تپش قلب، تعریق، لرزش دست، خستگی یا افزایش وزن

به دنبال سریع‌ترین راه درمان مشکلات تیروئید هستی؟ همین الان از متخصص مشاوره بگیر.

هورمون های غده تیروئید کدامند؟

غده تیروئید هورمون‌های مهمی ترشح می‌کند که برای تنظیم متابولیسم، انرژی بدن، رشد، عملکرد قلب و سلامت استخوان‌ها ضروری هستند. این هورمون‌ها هر کدام وظیفه خاصی دارند و کمبود یا افزایش آن‌ها می‌تواند مشکلات جدی در سلامت ایجاد کند. مهم‌ترین هورمون‌های غده تیروئید عبارت‌اند از:

  • تیروکسین (T4): اصلی‌ترین هورمون تیروئید که در بدن به فرم فعال‌تر (T3) تبدیل می‌شود.
  • تری‌یدوتیرونین (T3): هورمون فعال تیروئید که بر متابولیسم، دمای بدن، ضربان قلب و مصرف انرژی سلول‌ها اثر مستقیم دارد.
  • کلسی‌تونین: هورمونی که وظیفه تنظیم سطح کلسیم خون و تقویت سلامت استخوان‌ها را بر عهده دارد.
نام هورمونوظیفه اصلینکات مهم
تیروکسین (T4)هورمون اصلی تیروئید که در بدن به فرم فعال‌تر (T3) تبدیل می‌شودمیزان آن در خون بیشتر از T3 است
تری‌یدوتیرونین (T3)تنظیم متابولیسم، دمای بدن، ضربان قلب و مصرف انرژی سلول‌هافرم فعال‌تر هورمون تیروئید است
کلسی‌تونینتنظیم سطح کلسیم خون و تقویت سلامت استخوان‌هانقش محافظتی در برابر پوکی استخوان دارد
هورمون های غده تیروئید

زندگی بعد از برداشتن غده تیروئید چه تغییری میکند؟

زندگی بعد از برداشتن غده تیروئید تغییرات مهمی دارد، اما با درمان و پیگیری درست می‌توانید مانند قبل زندگی عادی و سالمی داشته باشید. چون تیروئید مسئول تولید هورمون‌های حیاتی برای سوخت‌وساز و انرژی بدن است، پس از عمل باید تا آخر عمر داروهای جایگزین هورمون مصرف کنید. مصرف منظم دارو و آزمایش‌های دوره‌ای خون به پزشک کمک می‌کند دوز مناسب را تنظیم کند تا بدن شما بدون اختلال به کار خود ادامه دهد. در این شرایط، بیشتر بیماران بدون مشکل خاصی به زندگی روزمره، کار و حتی ورزش ادامه می‌دهند.

زندگی بعد از برداشتن غده تیروئید چه تغییری میکند؟
بعد از برداشتن غده تیروئید، با مصرف منظم داروهای جایگزین هورمون می‌توان زندگی عادی و سالمی را ادامه داد.

عوارض نداشتن غده تیروئید

نداشتن غده تیروئید به دلیل جراحی یا درمان‌های دیگر به این معناست که بدن نمی‌تواند به‌طور طبیعی هورمون‌های تیروئیدی (T3 و T4) را تولید کند. این هورمون‌ها نقش اساسی در تنظیم متابولیسم، دمای بدن، سلامت قلب، رشد و عملکرد مغز دارند. در نتیجه، اگر جایگزینی هورمونی انجام نشود، فرد دچار مشکلات جدی و حتی تهدیدکننده حیات خواهد شد. مهم‌ترین عوارض نداشتن غده تیروئید عبارت‌اند از:

  • کم‌کاری تیروئید شدید (هیپوتیروئیدی)
  • افزایش وزن و کاهش متابولیسم بدن
  • خستگی مفرط و کاهش سطح انرژی
  • افسردگی و اختلالات خلقی
  • یبوست و مشکلات گوارشی
  • ریزش مو و خشکی پوست
  • ورم صورت و دست‌ها
  • نامنظمی قاعدگی در زنان و کاهش باروری
  • کند شدن ضربان قلب و مشکلات قلبی
  • میکسدما (Myxedema)؛ عارضه بسیار خطرناک و تهدیدکننده زندگی در صورت درمان‌نشدن

برای جلوگیری از این عوارض، بیماران باید تا پایان عمر داروهای جایگزین هورمون تیروئید (مثل لووتیروکسین) مصرف کنند.

پزشکان پیشنهادی

نتیجه گیری

غده تیروئید یک غده کوچک اما حیاتی در جلوی گردن است که با ترشح هورمون‌های T3 و T4، متابولیسم، انرژی، ضربان قلب و سلامت بسیاری از ارگان‌های بدن را کنترل می‌کند. هرگونه اختلال در عملکرد آن می‌تواند علائمی مانند خستگی، تغییر وزن، ریزش مو یا مشکلات تنفسی ایجاد کند. بزرگ شدن تیروئید (گواتر) اغلب ناشی از کمبود ید، بیماری‌های خودایمنی یا وجود ندول‌ها است و درمان آن بسته به علت، شامل دارو، مکمل ید، ید رادیواکتیو یا جراحی می‌شود. از آنجا که بیماری‌های تیروئید بسیار شایع و تأثیرگذار بر کیفیت زندگی هستند، در صورت مشاهده علائم مشکوک باید حتماً برای تشخیص دقیق و شروع درمان به متخصص غدد مراجعه کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!

پرسش‌های متداول

درد در ناحیه غده تیروئید معمولاً شایع نیست و می‌تواند نشانه یک مشکل زمینه‌ای باشد. در بیشتر موارد، این درد به دلیل التهاب یا عفونت غده تیروئید رخ می‌دهد. شرایطی مثل تیروئیدیت تحت‌حاد (Subacute thyroiditis) که اغلب پس از عفونت‌های ویروسی ایجاد می‌شود، می‌تواند باعث درد و حساسیت در جلوی گردن شود. همچنین کیست‌ها، ندول‌ها یا در موارد نادر، سرطان تیروئید ممکن است با احساس فشار یا درد همراه باشند.

برخی غذاها می‌توانند بر عملکرد غده تیروئید اثر منفی بگذارند و در صورت مصرف زیاد باعث اختلال در تولید هورمون‌های تیروئیدی شوند. از جمله این خوراکی‌ها می‌توان به سبزیجات خانواده کلم مثل کلم بروکلی، گل‌کلم و کلم‌برگ اشاره کرد که مصرف خام آن‌ها ممکن است جذب ید را کاهش دهد. سویا و فرآورده‌های آن نیز می‌توانند در متابولیسم هورمون تیروئید اختلال ایجاد کنند. علاوه بر این، غذاهای پرچرب، شیرینی‌ها، فست‌فودها و نوشیدنی‌های قندی با افزایش التهاب و چاقی، وضعیت تیروئید را بدتر می‌کنند. مصرف متعادل این مواد و داشتن رژیم غذایی متنوع و سرشار از ید، سلنیوم و روی به سلامت غده تیروئید کمک می‌کند.

غده تیروئید یک غده پروانه‌ای شکل در جلوی گردن و زیر حنجره است که از دو لوب در دو طرف نای و بخشی باریک به نام ایستموس تشکیل شده است. این غده کوچک حدود ۲۰ تا ۳۰ گرم وزن دارد و از واحدهای ریزی به نام فولیکول ساخته شده که هورمون‌های تیروئیدی (T3 و T4) را تولید می‌کنند. میان فولیکول‌ها سلول‌های C قرار دارند که هورمون کلسی‌تونین را برای تنظیم سطح کلسیم خون ترشح می‌کنند. به دلیل مجاورت تیروئید با نای، مری و عصب‌های حنجره، هرگونه بزرگ شدن یا اختلال در آن می‌تواند روی بلع، تنفس و صدا تأثیر بگذارد.

امتیاز شما به مقاله:
(4از5)
دسته بندی:
برچسب:
منبع:
عاشق نوشتن، یادگیری و تجربه‌های جدید ... با هر بار نوشتن بیشتر یاد می‌گیرم. خوشحالم در دکترتو فرصت تولید محتوا در دنیای پزشکی و ارتقاء سلامت جامعه را دارم.
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره غده تیروئید چیست

  1. ط گفت:

    سلام من در دوران بارداری کم کاری تیروئید داشتم و الان ۹ سال هست که دارم قرص لووتیروکسین مصرف می کنم و دکتر هم رفتم برای درمانش ولی فایده ای نداشته آیا درمان داره که به طور کلی قرص رو کنار بگذارم ؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام! کم‌کاری تیروئید معمولاً یک بیماری مزمن است که در بسیاری موارد نیاز به مصرف مادام‌العمر قرص لووتیروکسین دارد. اگر هورمون‌های تیروئید شما به‌درستی با دارو تنظیم شده باشد، ادامه مصرف دارو ضروری است و کنار گذاشتن آن بدون مشورت پزشک می‌تواند مشکلات جدی ایجاد کند. برخی افراد در شرایط خاص و تحت نظر پزشک ممکن است دوز دارو کاهش یابد، اما درمان قطعی و قطع کامل دارو معمولاً امکان‌پذیر نیست. حتماً با متخصص غدد درباره وضعیت دقیق خود مشورت کنید.
      متخصص غدد

  2. الهام گفت:

    سلام من جلوی گردنم درد میکندهمش احساس گلو درد دارم. زمانی که عصبانی هستم خیلی شدید وزیاد گلوم درد دارد. زمانی که سرما میخورم دردش دوبرابر می‌شود.

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      از دو نظر نیاز به معاینه دارید
      هم تورم غدد لنفاوی
      و هم التهاب تیرویید
      بهتر است زیر نظر پزشک باشید

      متخصص غدد

  3. ناشناس گفت:

    سلام من جلوی گردنم درد میکندهمش احساس گلو درد دارم. زمانی که عصبانی هستم خیلی شدید وزیاد گلوم درد دارد. زمانی که سرما میخورم دردش دوبرابر می‌شود.

  4. ناشناس گفت:

    سلام .. من گلوم هر چند وقت یکبار اذیتم می‌کنه ولی سمت راست گلوم یچیزی حالت دایره ک غده شده باشه هستش و کوچیکه ، از چی می‌تونه باشع؟🥲

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      علایم تورم غدد لنفی و لوزه دارید
      حتمن باید به پزشک مراجعه کنید

  5. سمیه گفت:

    سلام من سمت چپ گردن بزرگ شده و باعث خفگی و لقمه هم غذا راحت قورت نمی‌دم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      احتمال تجمع بزاق (سیالوسل) و ابسه و یا تورم غدد لنفی وجود دارد
      ممکن است بسیار خطرناک باشد در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید

  6. زینب گفت:

    مطالب بسیار ارزنده و خوبی بود
    پر محتوا و دقیق
    ممنون از شما
    فقط یه سوال
    من در دوران بارداری تیروئید داشتم و الان در حال حاضر دوران شیر دهی آزمایش نگرفته ام اما گاهی اوقات مخصوصا زمانی که عصبانی میشم قسمت کنار غده تیروییده ام درد میگیره شدید و وقتی دست میکنم احساس یه استخوان کوچک که بالا و پایین برود واز داخل صدا بدهد را حس میکنم
    نمیدونم چیه آیا خطر ناکه؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام زینب عزیز
      احتمال التهاب غدد تیرویید و پاراتیرویید وجود دارد. از طرفی احتمال لیپوما هم هست
      با توجه به دوران شیردهی از مصرف هر گونه دارو بپرهیزید و به متخصص غدد مراجعه کنید
      https://doctoreto.com/doctors/speciality/endocrinologist

  7. شهاب یوسفی گفت:

    ممنون

    1. فرخنده گفت:

      سلام وقت بخیر
      اگه تیروئید سیستم خود ایمنی باسه ار کجا باید بفهمیم ک چه آزمایشی بدیم

  8. Sadegh گفت:

    مثل همیشه عالی و مفید بود سپاس از شما 🙏🥰

    1. شهاب یوسفی گفت:

      ممنون