علت گرمازدگی چیست و چگونه آن را درمان کنیم؟

گرمازدگی یک وضعیت حاد و تا حدی خطرناک است که دمای مرکزی بدن را به ۴۰ درجه سانتی‌گراد می‌رساند. این اتفاق معمولا در اثر قرار گرفتن طولانی مدت در دمای بالا، با فعالیت بدنی زیاد و نوشیدن مایعات و آب کم در طول روز ایجاد می‌شود. اگر این عارضه درمان نشود، می‌تواند باعث آسیب اندامی، ناتوانی یا حتی در موارد شدید مرگ افراد شود.

برای پیشگیری بهتر است هیدراته بمانید، از قرار گرفتن در گرمای شدید خودداری کنید و در مناطق خنک استراحت کنید. برای درمان گرمازدگی باید به پزشک عمومی یا متخصص داخلی مراجعه کنید. در سایت دکترتو امکان مشاوره و نوبت‌دهی آنلاین با پزشکان سراسر کشور نیز برای شما فراهم شده است. در ادامه این مطلب همراه ما باشید که می‌خواهیم به بررسی علل، علائم و روش درمان گرما زدگی بپردازیم.

گرمازدگی چیست؟

گرما زدگی به انگلیسی heatstroke به گرم شدن بیش از اندازه‌ی بدن می‌گویند که معمولا ناشی از مواجهه‌ی طولانی مدت با دمای بالا یا فعالیت بدنی در دمای بالا است. گرمازدگی جدی‌ترین نوع آسیب گرمایی است و درصورتی که دمای بدن به بیش از ۴۰ درجه‌ی سانتی گراد برسد، اتفاق می‌افتد.

بدیهی است که این شرایط در ماه‌های تابستان بیشتر دیده می‌شود. در نظر داشته باشید که گرمازدگی به درمان اورژانسی نیاز دارد. اگر درمان نشود می‌تواند منجر به تخریب مغز، قلب، کلیه‌ها و ماهیچه‌ها شود. دقت کنید هرچه بیشتر درمان به تعویق بیفتد، آسیب شدیدتر می‌شود و خطر به جا ماندن عوارض جدی یا مرگ افزایش می‌یابد.

گرمازدگی چند روز طول می کشد؟

گرمازدگی می‌تواند به سرعت در طی چند دقیقه یا به آرامی و در طی چند ساعت یا چند روز درمان شود. ممکن است در طول بهبودی احساس خستگی و ضعف داشته باشید که یک اتفاق طبیعی است.

احساس گرمای شدید و حالت تهوع داری؟

همین حالا برای درمان گرمازدگی اقدام کن!

مشاوره آنلاین با دکتر عمومینوبت دکتر عمومی

علائم همراه با گرمازدگی چیست؟

علایم و نشانه های گرمازدگی شامل موارد زیر می‌شود:

نشانه‌های گرما زدگی	توضیحات
دمای بالای بدن	علامت اصلی گرمازدگی، بالا بودن دمای مرکزی بدن در اندازه گیری از طریق مقعد (اندازه گیری رکتال) به میزان ۴۰ درجه سانتی گراد یا بالاتر است. بنابراین عدم تحمل گرما در فرد رخ می‌دهد.
تغییر وضع هوشیاری یا رفتاری	گیجی، پرخاشگری، صحبت منقطع، آشفتگی، دلیریوم (روان آشفتگی یا در واقع اختلال کلی اعمال شناختی)، تشنج و کما همگی ناشی از گرمازدگی هستند.
تغییر در میزان تعریق	در گرمازدگی ناشی از هوای گرم، پوست در لمس خشک و داغ است اما در گرمازدگی ناشی از ورزش شدید، پوست ممکن است در لمس خشک و کمی مرطوب باشد. همچنین فرد دچار نشانه های کم آبی بدن می‌شود.
گرگرفتگی پوست	وقتی دمای بدن بالا می‌رود، پوست ممکن است به رنگ قرمز دربیاید.
ضربان قلب بالا	ضربان قلب می‌تواند به مقدار قابل توجهی افزایش یابد زیرا استرس گرمایی برای کمک به خنک کردن بدن فشار زیادی به قلب وارد می‌کند.
سردرد	سردردی که ممکن است ضربان دار باشد. سایر علائم نیز تنفس سریع و حالت تهوع و استفراغ هستند.

۱. علائم و نشانه های گرمازدگی در کودکان

علائم و نشانه‌های گرمازدگی در کودکان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• دمای بدن بالا
• تغییر وضعیت ذهنی یا رفتاری
• پوست قرمز، گرم و خشک و حساسیت به گرما
• ضربان قلب و تنفس سریع
• سردرد و سرگیجه
• حالت تهوع و استفراغ

۲. گرمازدگی در بارداری

زنان باردار به دلیل تغییرات هورمونی و افزایش تولید گرمای متابولیکی، بیشتر مستعد ابتلا به بیماری‌های مربوط به گرما هستند. گرمازدگی زمانی اتفاق می‌افتد که دمای مرکزی بدن تا حد خطرناکی، معمولاً بالای ۴۰ درجه سانتی‌گراد افزایش می‌یابد. خانم‌های باردار با مشاهده علائم گرما زدگی باید هرچه سریع‌تر به پزشک متخصص مراجعه کنند.

۳. علائم گرمازدگی و تب خفیف در تابستان

مهم‌ترین علائم در تابستان عبارتند از:

• پوست گرم و خشک: ممکن است تعریق وجود نداشته باشد یا به میزان قابل توجهی کاهش یابد و پوست در هنگام لمس گرم و خشک شود.
• خستگی و ضعف عضلانی: خستگی مفرط عضله
• حالت تهوع و استفراغ: گرمازدگی می‌تواند باعث حالت تهوع یا استفراغ شود.
• سرگیجه یا سبکی سر: این علائم ممکن است به دلیل کم آبی و فشار خون پایین تجربه شوند.

۴. علائم گرمازدگی و اسهال، آیا گرمازدگی باعث اسهال میشود؟

گرمازدگی معمولاً باعث اسهال نمی‌شود. گرمازدگی در درجه اول بر سیستم تنظیم دمای بدن تأثیر می‌گذارد و منجر به علائمی مانند دمای بدن بالا، تغییر وضعیت ذهنی، پوست گرم و خشک، ضربان قلب سریع و سرگیجه می‌شود. در حالی که گرمازدگی می‌تواند باعث علائم گوارشی مانند تهوع و استفراغ شود، اسهال معمولاً با گرمازدگی همراه نیست.

۵. علائم گرمازدگی و کرونا

علائم گرمازدگی و COVID-19 (ناشی از ویروس کرونا) متمایز هستند. برخی افراد ممکن است تب بسیار بالا را تجربه کنند که با گرمازدگی فرق دارد.

دلایل گرمازدگی چیست؟

ممکن است افراد به دلایل زیادی غیر از تب احساس گرما کنند. برخی از علل ممکن است موقتی و به راحتی قابل شناسایی باشند، مانند خوردن غذاهای تند، قرار گرفتن در یک محیط مرطوب، یا تجربه استرس و اضطراب. با این حال، برخی از بیماران نیز ممکن است بدون هیچ دلیلی احساس گرمازدگی داشته باشند.

متن انگلیسی:
Heatstroke is caused by prolonged exposure to heat and it is more likely to occur in hot, humid» weather.»
ترجمه فارسی:
«گرمازدگی در اثر قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض گرما ایجاد می‌شود و احتمال بروز آن در هوای گرم و مرطوب بیشتر است.»

به نقل از سایت healthdirect

۱. مواجهه با محیط داغ

در نوعی از گرمازدگی که گرمازدگی غیرفعالیتی (کلاسیک) نامیده می‌شود، بودن در محیط داغ منجر به افزایش دمای مرکزی بدن می‌شود. این نوع از گرمازدگی معمولا بعد از مواجهه با هوای داغ و مرطوب، مخصوصا برای مدت طولانی، اتفاق می‌افتد و اغلب در افراد مسن و یا افرادی که بیماری‌های مزمن دارند دیده می‌شود.

۲. فعالیت بدنی شدید

گرمازدگی فعالیتی با افزایش دمای مرکزی بدن که در اثر فعالیت فیزیکی شدید در هوای گرم است، ایجاد می‌شود. هر فردی که در هوای گرم ورزش یا کار کند ممکن است دچار این مشکل شود، اما در افرادی که به این شرایط عادت ندارند بیشتر دیده می‌شود.

در هر دو نوع گرمازدگی، مشکل ایجاد شده می‌تواند ناشی از پوشیدن بیش از حد لباس که از تبخیر شدن عرق و خنک شدن بدن جلوگیری می‌کند، نوشیدن مشروبات الکلی که توانایی بدن برای تنظیم دما را تحت تاثیر قرار می‌دهد و کاهش آب بدن به علت عدم نوشیدن کافی آب و درنتیجه عدم جبران آب دفع شده توسط تعریق، باشد.

سریع‌ترین روش درمان گرمازدگی چیست؟

همین حالا مشاوره بگیرید

دکتر گرمازدگی

درمان گرمازدگی چیست؟

درمان گرمازدگی بر خنک کردن بدن تا دمای طبیعی برای جلوگیری یا کاهش آسیب مغز و ارگان‌های حیاتی بدن متمرکز است. مراحل زیر می‌تواند توسط پزشک انجام شود:

• غوطه ور کردن بدن در آب سرد: اثبات شده است که حمام آب سرد یا یخ، موثرترین روش برای کاهش سریع دمای مرکزی بدن است. هرچه سریعتر این غوطه وری اتفاق بیفتد، خطر مرگ و آسیب به ارگان‌ها کمتر می‌شود.
• استفاده از تکنیک‌های سرد کردن تبخیری: اگر حمام آب سرد ممکن نیست، ممکن است از این روش استفاده شود. درحالیکه هوای گرم دراطراف پخش می‌شود، با آب سرد بدن را مرطوب می‌کنند، با تبخیر این آب سرد، پوست خنک می‌شود.
• قرار دادن بیمار در پتوهای خنک کننده و یخ: روش دیگر پوشاندن بیمار در پتوهای خنک کننده مخصوص و قرار دادن بسته‌های یخ در کشاله ران، گردن، پشت و زیربغل است.
• استفاده از داروهایی که از لرز جلوگیری می‌کنند: اگر درمان‌های کاهش دمای بدن باعث لرز شد، پزشک ممکن است داروی ریلکس کننده عضلات مانند بنزودیازپین تجویز کند. لرز، باعث افزایش دمای بدن و کاهش تاثیر درمان‌ها است.

داروی گرمازدگی، برای گرمازدگی چه دارویی خوب است؟

داروها در بیشتر موارد اولین خط درمانی این عارضه نیستند. گرمازدگی یک وضعیت اورژانسی پزشکی است و تمرکز بر خنک کردن سریع بدن و آبرسانی مجدد مهم‌تر است. برخی از داروهایی که در موارد اضطراری تجویز می‌شوند عبارتند از:

• استامینوفن
• ویتامین سی
• پماد برای جوش گرمازدگی
• آمپول گرمازدگی منوتروپین
• بیکربنات سدیم همراه با ۳ آمپول در ۱ لیتر از سرم قندی ۵ درصد

درمان گرمازدگی در طب سنتی (داروی گیاهی برای گرمازدگی)

برای رفع سریع گرمازدگی، مصرف هبیسکوس در چای ترش و نعناع فلفلی، از گیاهان خنک‌کننده، دمای مرکزی بدن را کاهش می‌دهند. حفظ دمای پایین به جلوگیری از گرمازدگی، خستگی و حتی گرفتگی عضلات کمک می‌کند.

درمان خانگی گرمازدگی (درمان گرما زدگی در خانه)

برای درمان گرمازدگی در منزل، بهترین راه این است که آب بنوشید و دمای بدن را پایین بیاورید، استفاده از پدهای خنک‌کننده و یخ نیز به پایین آوردن دمای بدن کمک می‌کند. روش درمان گرمازدگی با عسل نیز به صورت شربت یا خوردن تنهای عسل، توصیه شده است.

درمان حالت تهوع گرمازدگی

بهترین روش درمان حالت تهوع و استفراغ و تب ناشی از گرمازدگی این است که بیمار را به مکانی خنک منتقل کنید. تمام لباس‌های غیرضروری مانند ژاکت یا جوراب را در بیاورید. برای رفع حالت تهوع از بارت (برنج، موز، سیب و نون تست) استفاده کنید. در برخی افراد مصرف لوپرامید و قرص ب ۶ نیز جوابگو است اما بدون مشورت با پزشک توصیه نمی‌شود.

برای درمان و جلوگیری از گرمازدگی چه بخوریم؟

چه چیزی برای گرمازدگی خوب است؟ خوردن یک رژیم غذایی متعادل و آبرسان می‌تواند هم در درمان و هم در پیشگیری از گرمازدگی مفید باشد. مواد غذایی زیر برای رفع گرما زدگی توصیه می‌شوند:

• خاکشیر برای گرمازدگی (نوشیدنی مناسب برای گرمازدگی)
• هندوانه، خیار، پرتقال، انواع توت و سبزی برگدار
• موز، ماست، آب نارگیل
• شربت آبلیمو برای رفع عطش گرمازدگی
• مصرف ماهی کبابی
• مصرف آب زرشک برای گرمازدگی

انواع گرما زدگی چیست؟

دو نوع اصلی از حالت های بیماری گرمازدگی وجود دارد: گرمازدگی کلاسیک (گرمازدگی بدون فشار) و گرمازدگی ناشی از فعالیت. هر دو نوع گرمازدگی ناشی از ناتوانی بدن در تنظیم موثر دمای مرکزی بدن هستند:

• گرمازدگی کلاسیک (گرمازدگی بدون فشار): این نوع گرمازدگی معمولاً در افرادی رخ می‌دهد که برای مدت طولانی در معرض دمای بالا قرار می‌گیرند، افراد مسن، افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن و کسانی که از داروهای خاصی استفاده می‌کنند در این گروه قرار دارند. گرمازدگی کلاسیک در بیشتر موارد به تدریج طی چند روز قرار گرفتن در معرض هوای گرم ایجاد می‌شود.

• گرمازدگی ناشی از فعالیت: این نوع گرمازدگی به دلیل فعالیت شدید بدنی یا اعمال فشار در دمای بالا رخ می‌دهد. ورزشکاران، پرسنل نظامی و کارگران در این گروه قرار دارند. گرمازدگی ناشی از فعالیت می‌تواند به سرعت ایجاد شود. حتی در افراد جوان و سالمی که در شرایط گرم به خود فشار می آورند، به خصوص زمانی که به اندازه کافی هیدراته نشده باشند، ممکن است رخ دهد.

عوارض گرمازدگی چیست؟

برخی از مهم‌ترین عوارض جانبی و اثرات گرما زدگی عبارتند از:

• اختلال عملکرد اعضای بدن
• اختلالات سیستم عصبی مرکزی (CNS)
• بیماری قلبی عروقی (فشار خون پایین، آریتمی قلبی و نارسایی قلب)
• ادم یا تورم بافتی
• علائم عرق سوز شدن
• کم آبی بدن و عوارض مربوط به متابولیسم گلوکز

راه های جلوگیری از گرمازدگی کدامند؟

برای جلوگیری از گرمازدگی، رعایت اقدامات احتیاطی مناسب و رعایت ایمنی حرارتی ضروری است:

• در طول روز مایعات به خصوص آب فراوان بنوشید
• لباس‌های گشاد، سبک وزن و رنگ روشن به تن کنید
• اگر در داخل خانه هستید، از پنکه یا تهویه مطبوع برای حفظ محیط خنک استفاده کنید
• فعالیت‌های خارج از منزل را در زمان‌های خنک‌تر روز، مانند صبح زود یا عصر، برنامه‌ریزی کنید
• برای محافظت از پوست خود در برابر اشعه‌های مضر ماوراء بنفش (UV) از کرم ضد آفتاب با فاکتور حفاظتی بالا (SPF) استفاده کنید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

گرمازدگی یک وضعیت جدی است که می‌تواند اثرات شدیدی روی بدن داشته باشد. این عارضه زمانی اتفاق می‌افتد که مکانیسم‌های تنظیم دمای بدن تحت تأثیر گرمای بیش از حد قرار می‌گیرند و منجر به اختلال عملکرد اندام‌ها، اختلالات عصبی، عوارض قلبی عروقی و سایر آسیب‌های مربوط به گرما می‌شوند.

پیشگیری از گرمازدگی با اقداماتی مانند هیدراته ماندن و لباس خنک پوشیدن می‌تواند به کاهش خطر آن کمک کند. اگر مشکوک هستید که فردی دچار گرمازدگی شده است، فورا با ۱۱۵ تماس بگیرید یا به مراکز درمانی مراجعه کنید. در دکترتو می‌توانید با بهترین پزشکان عمومی یا دکتر داخلی در شهر خود آشنا شوید، از مشاوره آنلاین دکتر متخصص داخلی و مشاوره آنلاین با دکتر عمومی استفاده کنید و برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!