فهرست مطالب
کرایوتراپی یا سرما درمانی از روشهای جدید درمان ضایعات پوستی پیش سرطانی، بیماریهای پوستی مثل خال، زگیل و تگهای پوستی است. شاید به نظر عجیب بیاید که نشستن در مخزن یا وان آب سرد از روشهای درمانی و بهبود ضایعات پوستی و زگیل بیماریهای جنسی باشد، اما واقعیت این است که تنها کرایوتراپی روش درمانی غیرتهاجمی پذیرفتهشدهای است، بلکه روزبهروز هم بر محبوبیت آن افزوده میشود.
در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر با سرما درمانی، انواع کرایوتراپی و درمان آن آشنا شوید. پیشنهاد میکنیم که با دریافت مشاوره آنلاین و یا مراجعه حضوری به متخصص پوست دکترتو، از این روش بهترین استفاده را داشته باشید.
کرایوتراپی چیست؟
به نقل از «thecryobar» کرایوتراپی (cryotherapy)، سرما درمانی یا کرایوسرجری روش درمانی غیرتهاجمی و سادهای برای ضایعات پوستی پیشسرطانی و بیماریهای پوستی مثل خال و زگیلهای تناسلی است که از طریق نیتروژن مایع و فریزسازی انجام میشود. نیتروژن مایع سلولهای پوستی آسیبدیده را هدف قرار میدهد. پس از فریز شدن، ناحیه پوستی آسیبدیده تاول میزند و پس از پوستاندازی، نزدیک به سه تا شش هفته بعد بهبود پیدا میکند.
کرایوتراپی درمانی غیرتهاجمی برای درمان بسیاری از ضایعات و مشکلات پوستی و لاغری است. مکانیسم عمل کرایوتراپی با سردکردن ناحیه مورد درمان و افزایش متابولیسم و یا کشتن سلولها در آن ناحیه است.
انواع کرایوتراپی
سرما درمانی سه نوع متفاوت دارد و با سه روش مختلف انجام میشود که در ادامه به آنها میپردازیم:
۱. کرایوتراپی نیتروژن مایع
کرایوتراپی با استفاده از نیتروژن مایع که به آن انجماد-ذوب دوبل هم میگویند برای درمان ضایعات پوستی عمیق، زگیلهای ویروسی شدید و سرطانهای پوستی مناسب است. اصلیترین ماده برای انجام سرما درمانی نیتروژن مایع است که دمای ۱۹۶- درجه سانتیگراد به وجود میآورد. در این روش به جوش یا زگیل چند ثانیه سرما میدهند و نیتروژن مایع به عمق ضایعه پوستی نفوذ کرده و آن را از بین میبرد.
۲. کرایوتراپی با یخ دیاکسید کربن
در این روش از سیلندر حاوی دیاکسیدکربن منجمد استفاده میکنند که مستقیماً روی ناحیه آسیبدیده به کار میرود.
۳. سرما درمانی با DMEP
برای درمان زگیلها در دمای ۵۷- درجه سانتیگراد به کار میرود. این روش گاهی با درد، سوزش، التهاب، قرمزی و تورم همراه است. برای کاهش عوارض، پزشک متخصص آسپرین خوراکی تجویز میکند.
کاربرد کرایوتراپی برای نواحی مختلف بدن
کرایوتراپی کاربردهای مختلفی دارد و در قسمتهای مخالف بدن استفاده میشود. در ادامه این انواع کاریوتراپی و کاربرد آن در نواحی مختلف را با هم بررسی خواهیم کرد.
۱. کرایوتراپی زگیل تناسلی
سرما درمانی یکی از روشهای اصلی برای درمان زگیل تناسلی است که پزشک متخصص نیتروژن مایع با دمای ۱۹۶- سانتیگراد یا دیاکسید کربن را روی زگیلها میگیرد. برای انجام کرایوتراپی زگیل تناسلی از بیحسی موضعی استفاده میکنند و عمل حدود ۲۰ دقیقه طول میکشد. در صورتی که تعداد زگیلها زیاد باشد ممکن است درمان دو تا سه جلسه طول بکشد.
۲. کرایوتراپی رحم و بارداری
خانمهایی که در دوره قاعدگی دچار مشکل درد و خونریزی شدید میشوند یا خانمهایی که ترشحات واژینال زیادتر از حالت طبیعی دارند، مخاط رحمشان به بیرون برگشت میخورد یا بعد از نزدیکی مشکل خونریزی دارند، سراغ روش درمانی کرایوتراپی رحم میروند. کرایوتراپی رحم سرپایی و بدون عوارض جدی است و معمولاً با کمک آن، طی دو هفته فرد بهبود پیدا میکند. توصیه میشود که تا دو هفته پس از انجام سرما درمانی نزدیکی نباشد تا رحم کامل ترمیم شود. ترشحات و خونابه در طول این دو هفته طبیعی است. بیرونزدگی مخاط رحمی در خانمهای بارداری که زایمان طبیعی دارند معمولاً نرمال است.
۳. کرایوتراپی لاغری
در کرایوتراپی لاغری، سرما باعث افزایش گردش خون و بالا رفتن سرعت سوختوساز بدن میشود و بدن هر سه دقیقه نزدیک به ۵۰۰ تا ۸۰۰ کالری میسوزاند. در نهایت کاهش وزن در تمام قسمتهای بدن به صورت یکدست روی میدهد. سرمای تولیدشده در این روش باعث تولید سروتونین، اندورفین و هورمون نوراپی نفرین (هورمونی که موقع دعوا یا پرواز در بدن تولید میشود) در بدن میشود.
۴. کرایوتراپی زخم دهانه رحم
دهانه رحم، قسمت انتهایی رحم است که به سمت واژن باز میشود. برای رفع التهاب دهانه رحم یا زخم دهانه رحم از روش کرایوتراپی رحم یا فریز کردن استفاده میشود که زخم را با اکسید نیتروژن و دستگاه کرایو از بین میبرند. پیش از کرایوتراپی رحم باید خوشخیم یا بدخیم بودن ضایعه با استفاده از تست پاپ اسمیر مشخص شود (بدخیم بودن نشانه سرطان است که باید درمانهای مربوط به سرطان انجام شوند).
بارداریهای متعدد و پشت سر هم، استفاده از روش جلوگیری از بارداری آییودی برای مدت طولانی، مصرف تامپون، عفونت قارچی متوالی، مصرف قرصهای ضدبارداری در سنین پایین و سرطان دهانه رحم از جمله علل بروز زخم دهانه رحم هستند. معمولاً کرایوتراپی در زمان بارداری انجام نمیشود.
۵. کرایوتراپی لک صورت
کرایوتراپی یکی از روشهای جوانسازی پوست است که برای درمان بسیاری از مشکلات پوستی استفاده میشود. در کرایوتراپی لک صورت، از جریان هوای سرد حاصل نیتروژن مایع تبخیر شده برای رفع لکهای پوستی استفاده میکنند. وقتی صورت در معرض هوای سرد قرار میگیرد، مغز برای اینکه بدن را گرم نگه دارد گردش خون را افزایش میدهد. در نتیجه گلبولهای سفید خون با سرعت بیشتری از بدن محافظت میکنند و هورمونهای اندروفین و آدرنالین بیشتری در بدن تولید میشود، عملکرد سیستم ایمنی بدن بهتر میشود و فرایند جوانسازی سلولها نیز سرعت میگیرد. نتیجه آن هم بهبودی پوست صورت خواهد بود. سرما درمانی باعث افزایش تولید کلاژن در بدن شده که کارش حفظ انعطافپذیری و سفتی پوست است. این روش برای رفع نشانههای پسوریازیس، اگزما، خارش و قرمزی پوست توصیه میشود.
۶. کرایوتراپی جوش صورت
کرایوتراپی یکی از روش های درمان جوش است. کرایوتراپی برای جوش صورت همانند روش فریز کردن لک صورت است که با کاهش دمای بافت سلولی باعث درگیری سیستم عصبی و تحریک سیستم ایمنی بدن شده و سرعت کلاژنسازی را افزایش میدهد. برای سرما درمانی جوش صورت بهتر است از سوآپ پنبهای استفاده شود. معمولاً پیش از شروع، متخصص باید نوع جوش صورت را معاینه کند و بعد از تمیز و پاکسازی منافذ پوستی، فریز کردن جوشها را انجام دهد.
۷. کرایوتراپی هموروئید
هموروئید نوعی بیماری عفونتی است که در طی آن رگهای داخلی قسمت مقعدی متورم و باعث مشکلات مزمنی مثل سوزش، خارش، مشکل دفع مدفوع و درد میشود. یکی از روشهای کنترل و درمان بیماری هموروئید یا بواسیر، سرما درمانی و فریز کردن ناحیه متورم شده است.
۸. کرایوتراپی میخچه پا
به عارضه پوستی که باعث افزایش ضخامت و سفت شدن قسمتی از پوست پا میشود میخچه پا میگویند که دو روش درمان با جراحی و بدون جراحی دارد. کرایوتراپی میخچه پا روش غیرجراحی است که عوارض کمتری دارد و در آن نیتروژن مایع یا دیاکسیدکربن منجمد را روی میخچه اسپری میکنند یا ماده را با سوآپ پنبهای روی میخچه میگذارند.
۹. کرایوتراپی شکم
کرایولیپولیز از روشهای جدید و غیرتهاجمی رفع چاقی موضعی است که سلولهای چربی را از طریق انجماد از بین میبرد. سر دستگاه کرایو روی شکم، باسن یا ران یا هر قسمتی که چاقی موضعی دارد قرار میگیرد و با فریز کردن بافت نوعی حالت خلأ ایجاد میکند و باعث ایجاد لاغری میشود. در اثر فعل و انفعالی که در بدن شکل میگیرد، سلولهای چربی از بین میروند و مثل سلولهای پیر و مرده از بدن دفع میشوند.
۱۰. کرایوتراپی چشم
یکی از روشهای کمخطر برای درمان بیماریهای چشم مثل كاتاراكت، گلوكوم دكولمان رتين، ناخنك وكراتيمت داندرتبيك، کرایوتراپی چشم است که از دیاکسیدکربن منجمد برای پایین آوردن درجه حرارت در جراحی چشم استفاده میکند.
۱۱. کرایوتراپی کبد
به طور کلی، سرما درمانی برای از بین بردن بافت بیمار و آسیبدیده بدن به کار میرود. در مواردی که سایر روشهای درمانی جواب نمیدهند یا در صورتی که سرطان پس از درمان دوباره برگردد یا برای درمان اندامهای داخلی مثل کبد و سرطان پروستات از کرایوتراپی استفاده میشود. کرایوتراپی کبد هم همان روش فریز سلولهای بیمار و آسیبدیده را دنبال میکند.
۱۲. کرایوتراپی کلوئید
کرایوتراپی نیتروژن مایع، متداولترین روش درمان غیرتهاجمی کلوئید محسوب میشود. کلوئید یا گوشت اضافه، ضایعه برجستهای روی سطح پوست است که به خاطر تحریک پوست مثل سوراخ کردن گوش یا جوش پوستی عمدتاً در قسمت لاله یا شانه گوش ایجاد میشود. سرما درمانی از روشهای مطلوب برای درمان کلوئید است که ضایعه پوستی را فریز میکند. کرایوتراپی کلوئید جلسات درمانی زیادی لازم دارد. نیتروژن مایع با دمای ۱۹۶- درجه سانتیگراد روی کلوئید قرار داده میشود و باعث تخریب سریع بافت آسیبدیده شده و قابلیت تولید کلاژن فیبروبلاست را پایین میآورد و باعث درمان کلوئید میشود.
مراحل کرایوتراپی
سرما درمانی در سه مرحله زیر انجام میشود:
مرحله ۱: انتقال حرارت
مرحله اول، آمادهسازی و کاهش حرارت است. ابتدا باید ماده کرایو (نیتروژن مایع) به نقطه حرارت ۱۹۶ درجه سانتیگراد برسد تا روی ضایعه پوستی قرار بگیرد.
مرحله ۲: تخریب سلولی
پس از انتقال حرارت، بلافاصله نوبت به سرماسازی ناگهانی ضایعه پوستی میرسد که باعث تخریب سلولی و از بین رفتن خال و زگیل پوستی میشود.
مرحله ۳: فاز التهاب و بهبود
پس از انجام دو مرحله انتقال حرارت و فریز کردن، ناحیه تحت درمان به خاطر مرگ سلولی، قرمز و ملتهب میشود. مراقبتهای پس از سرما درمانی نقش مهمی در بهبود دارند.
تعداد جلسات کرایوتراپی
تعداد جلسات بسته به نوع عارضه پوستی در افراد مختلف متغیر است و گاهی یک جلسه کافی است و گاه هم ممکن است تا چند ماه طول بکشد. پیشنهاد میکنیم که با دریافت مشاوره آنلاین و یا مراجعه حضوری به دکتر پوست و مو، دکتر زنان و همینطور دکتر داخلی دکترتو، از این روش، بهترین استفاده را داشته باشید.
معایب و مزایای کرایوتراپی
به نقل از «radiologyinfo» این روش غیرتهاجمی است که به خاطر محاسن زیر به نسبت درمان با دارو و پمادها به مراتب بهتر است:
- درمان در کوتاهترین زمان ممکن انجام میشود.
- احتمال انتقال زگیل به سایر اندامها پایین است.
- تقریباً بدون درد است.
- جای زخم روی پوست نمیگذارد.
- نیازی به بستری شدن ندارد و به شکل سرپایی انجام میشود.
- عوارض آن محدود و کوتاه مدت هستند.
- روش غیرتهاجمی و بدون درد است و نیاز به بیحسی ندارد.
- روی سطح انرژی بیمار تأثیر میگذارد و احساس خوشایندی در او ایجاد میکند.
در نهایت نیز باید اشاره کنیم که این روش معایب چندانی ندارد و در موارد معدودی باعث ایجاد حساسیت، التهاب، خارش یا تاول روی پوست میشود.
کرایوتراپی درمانی موثر و غیرتهاجمی و بدون درد و سرپایی است که در زمان کوتاهی جواب میدهد و عوارض کمی دارد.
عوارض بعد از کرایوتراپی
هرچند سرما درمانی روش بیخطر، بدون درد و غیرتهاجمی است، اما گاهی بسته به سن بیمار، شدت ضایعه پوستی، و مدت زمان فریز کردن عوارضی ایجاد میشوند که میتوانند موقتی، حاد یا ثانویه و با تأخیر باشند:
- عوارض موقتی: قرمز شدن، التهاب و تورم در چند ساعت اولیه پس از انجماد سازی در نواحی حساس مثل پلک چشمها از عوارض موقتی سرما درمانی هستند که نهایتاً ۲۴ ساعت بیشتر طول نمیکشد.
- عوارض حاد: اگر شدت عارضه پوستی زیاد باشد یا عمل را در مرکز غیرمعتبری انجام دهید ممکن است تاول، درد شدید یا حتی سردرد به سراغتان بیاید.
- عوارض ثانویه: بیحسی ناحیه درمان شده، خونریزی و عفونت از عوارض ثانویهای هستند که معمولاً یک یا دو روز بعد از کرایوتراپی ایجاد میشوند.
مراقبت های بعد از کرایوتراپی
برای جلوگیری از هر گونه عوارض و عفونت پوستی باید داروهای تجویزی پزشک پس از هر جلسه درمان را دقیق مصرف کرد. در ادامه برخی مراقبتهای بعد از سرما درمانی را باهم بخوانیم:
- در صورت تجویز پزشک، محل زخم را روزانه با آب گرم و صابون آنتیباکتریال ضدعفونی کنید.
- بهتر است از شویندههای عطری و معمولی استفاده نکنید.
- بهتر است زخم شسته شده، باز بماند تا در معرض هوا خشک شود.
- اگر زخم دلمه بست میتوانید از وازلین غیرعطری روی آن بمالید.
- پانسمان زخم را زود به زود عوض کنید.
- برای جلوگیری از عفونت، بعد از هر بار شستشو، ژل پترولیوم بزنید.
- آنتیبیوتیکها را طبق تجویز پزشک و سر وقت بخورید.
- معاینه دوباره برای بررسی زخم فراموش نشود.
- برای درمان تاول از پماد زینک اکسید یا کورتون موضعی استفاده کنید.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
سرما درمانی از روشهای ساده و بدون درد با حداقل عوارض برای درمان عارضههای پوستی است به خصوص برای درمان زگیلهای تناسلی، البته کودکان و افراد زیر ۱۸ سال، خانمهای باردار، بیماران قلبی، و افرادی که از فشار خون بالا رنج میبرند نباید از کرایوتراپی استفاده کنند.
این نکته مهم را هم به خاطر داشته باشید که این روش هر چقدر هم که ساده باشد نباید در منزل و توسط افراد غیرمتخصص انجام شود، پس در انتخاب کلینیک و پزشک متخصص نهایت دقت را داشته باشید. پیشنهاد میکنیم که با دریافت مشاوره آنلاین و یا مراجعه حضوری به متخصص پوست و مو دکترتو، از این روش، بهترین استفاده را داشته باشید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام من دیروز کرایو تراپی ناحیه مقد برای زگیل انجام دادم و امروز دردش زیاد شده یه ترشحات زرد رنگی هس و بوی خیلی بدی میاد
از دکترم پرسیدم گفتن از عوارضش هست ولی تو اینترنت نوشته ممکنه عفونت باشه دلیلش خیلی میترسم میشه راهنمایی کنید😞
حتی زینک اکساید هم نگفتن که بزنم و الان درد دارم قشنگ
سلام
بله علایم عفونت و ابسه دارد
نیاز به روش های مراقبت بعد از کرایوتراپی دارید
در صورت وجود عفونت
نیاز به انتی بیوتیک دارید
ولی این داروها فقط بوسیله پزشک تان باید تجویز گردد
حتما تاولی که بعد زگیل دست میزنه رو بایدباسوزن خالی کرد یا خودش خالی میشه!؟
سلام
بستگی به نوع تاول دارد
ولی ترجیحا خالی نکند چون ممکن است نقاط اطراف را هم درگیر کند
سلام من دچار ویروس مول
مراکز ی که کرایوتراپی انجام میدهند کجاست؟
سلام
در زمان بارداری فریز خال عروقی صورت موردی نداره ؟
سلام
خیر
معمولاً کرایوتراپی در زمان بارداری انجام نمیشود.
من انجام دادم کی میگه درد نداره انقد درد دارع ک انگاری تیر خورده بودم سوزش همراه درد جوری ک نفس نمیتونی بکشی چندساعت
سلام
بسته به میزان جراحت و نوع پوست تان ممکن است این روش دردناک باشد و یا با سوزش همراه باشد
واقعا من نمیدونم چرا میگن روش بدون درد
خیلی درد وحشتناکی داره
سلام
بله، درست است که بسیاری از افراد کرایوتراپی (سرمادرمانی) را به عنوان یک روش بدون درد معرفی میکنند، اما این تجربه برای هر فرد متفاوت است. در کرایوتراپی، بدن شما در معرض دمای بسیار پایین قرار میگیرد که ممکن است باعث ایجاد احساس سردی شدید، درد یا ناراحتی موقت شود. بعضی از افراد ممکن است آن را تحملپذیر بدانند، اما دیگران ممکن است احساس درد و سوزش بیشتری داشته باشند.
این درد معمولاً به دلیل انقباض و انبساط سریع عروق خونی و تحریک اعصاب در مناطق تحت درمان ایجاد میشود. بهطور کلی، درد ناشی از کرایوتراپی موقتی است و به محض اتمام درمان از بین میرود
سلام. گوشت اضافه در بیضه سمت چپ دراومده بود که دکتر کرایوتراپی انجام داد و حدودا ۲ ساعت بعد تاول زد تا اینکه ۱ روز بعد یه دفعه دستم خرد به تاول و پوکید آیا این مشکلی ایجاد نمیکند ؟ ضمن اینکه پماد زینگ دارم استفاده میکنم
سلام
در صورت عفونت و التهاب از پماد های مناسب استفاده کنید
مثل موپیروسین
سلام هیچ راهی نیست زودتر خوبشه تاول ها؟
سلام
می توانید از پماد تریامسینولون nn استفاده کنید
سلام اگه موقع بیرون رفتن دستکش لاتکس دست کنم که تاول های روی دستم مشخص نشه مشکلی داره؟
سلام
دستکش ممکن تجمع عرق و بخار و تاول را بدتر کند
سلام
امروزانگشت دستموکرایوکردم
بعد۱ساعت اینابسیارورم کرده وسیاه شده
موادی که داخل پوست جمع شده راباسوزن تمیزخالی کنم؟
یااینکه ازپمادزینک استفاده کنم؟
شدیدهم دردداره
مننون میشم راهنمایی کنید
سلام
از ترکیب پمادهای زینک اکساید + ویتامین آد استفاده کنید
سلام من یه دو ماهی هست درگیر زگیل تناسلی شدن سه جلسه رفتم و همچنان باز داره زاعده جدید در میاد چیکار کنم واقعا دیگه تحمل ندارم و اینکه جای دوتا از کرایوا عفونت کرده
سلام
بهتر است صبور باشید و راههای درمان را ادامه دهید
پیشنهاد می شود پزشکتان را تغییر دهید