فهرست مطالب
پس از انجام عمل برداشتن رحم یا هیسترکتومی، رعایت مراقبتهای پس از جراحی نقش مهمی در تسریع بهبودی و پیشگیری از عوارض دارد. بسیاری از بیماران بعد از عمل سوالات متعددی درباره تغذیه، فعالیت بدنی، مراقبت از زخم، بازگشت به کار و رابطه جنسی دارند. دانستن اقدامات لازم و زمانبندی مناسب هر مرحله به کاهش خطر عفونت، لخته شدن خون و مشکلات روانی کمک میکند. پس بعد از عمل برداشتن رحم چه باید کرد؟ در این مقاله از دکترتو، نکات مهم مراقبتی پس از هیسترکتومی را بهصورت جامع بررسی میکنیم. با ما همراه باشید.
بعد از عمل برداشتن رحم چه کارهایی باید انجام داد؟
پس از هیسترکتومی یا عمل برداشتن رحم، رعایت مراقبتهای جسمی و روانی برای بهبود سریع و پیشگیری از عوارض ضروری است. ابتدا باید حرکت سبک و پیادهروی کوتاه را شروع کرد تا گردش خون بهبود یابد و خطر لخته خون کاهش پیدا کند. مراقبت از زخم و واژن کاف اهمیت دارد و باید محل برش تمیز و خشک نگه داشته شود و هرگونه ترشح یا التهاب به پزشک گزارش شود.
رعایت تغذیه مناسب و مصرف مایعات کافی به ترمیم بافتها و پیشگیری از یبوست کمک میکند. کنترل درد با داروهای تجویزی و پیگیری وضعیت هورمونی و روانی نیز بخش مهمی از مراقبت پس از عمل است. در نهایت، بازگشت تدریجی به فعالیتهای روزمره، کار و رابطه جنسی باید با توصیه پزشک انجام شود تا روند بهبود کامل و بدون عارضه باشد.
- تغذیه مناسب
- تحرک بعد از عمل
- مراقبت از زخم و جلوگیری از عفونت
- پیشگیری از ایجاد لخته
- کنترل درد بعد از عمل
- دوش گرفتن بعد از عمل
- مراقبت از واژن کاف

۱. تغذیه مناسب بعد از هیسترکتومی
پس از هیسترکتومی، تغذیه مناسب نقش مهمی در بهبود سریع و کاهش عوارض دارد. مصرف غذاهای غنی از پروتئین مانند گوشت کمچرب، تخممرغ و لبنیات به ترمیم بافتها کمک میکند. مصرف میوهها و سبزیجات تازه فیبر کافی برای پیشگیری از یبوست و تقویت سیستم ایمنی فراهم میکند.
نوشیدن آب کافی و پرهیز از غذاهای فرآوریشده و پرنمک نیز توصیه میشود. رعایت یک رژیم متعادل و مغذی میتواند درد و خستگی پس از عمل را کاهش داده و روند بهبودی را تسریع کند.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت cancercouncil
To help your body recover from surgery, eat a well-balanced diet that includes a variety of foods. Include proteins such as lean meat, fish, eggs, milk, yoghurt, nuts, and legumes/beans.
ترجمه فارسی:
برای کمک به بهبودی بدن پس از جراحی، یک رژیم غذایی متعادل و متنوع داشته باشید. مصرف منابع پروتئینی مانند گوشت کمچرب، ماهی، تخممرغ، شیر، ماست، مغزها و حبوبات بسیار توصیه میشود.
۲. تحرک بعد از عمل برداشتن رحم
تحرک بعد از هیسترکتومی بسیار مهم است تا گردش خون بهبود یافته و خطر لخته خون و یبوست کاهش یابد. بیماران معمولاً میتوانند از همان روز یا روز بعد از جراحی با پیادهروی کوتاه و سبک شروع کنند. افزایش تدریجی فعالیتها و پرهیز از حرکات سنگین یا بلند کردن اجسام تا حداقل ۴ تا ۶ هفته توصیه میشود.
انجام حرکات سبک روزانه، حتی در منزل، به تقویت عضلات شکم و لگن کمک کرده و روند بهبودی را تسریع میکند. همچنین تحرک منظم، خواب بهتر و کاهش درد پس از عمل را نیز به همراه دارد.
۳. مراقبت از زخم و جلوگیری از عفونت
مراقبت از زخم پس از هیسترکتومی برای پیشگیری از عفونت و بهبود سریع بسیار مهم است. زخم باید همیشه تمیز و خشک نگه داشته شود و پانسمان طبق دستور پزشک تعویض گردد. از دستکاری محل زخم یا خراشیدن آن پرهیز کنید و در صورت مشاهده ترشح غیرطبیعی، قرمزی یا بوی بد فوراً با پزشک تماس بگیرید.
شستشو با صابون ملایم و آب ولرم توصیه میشود و حمام طولانی یا وان تا بهبود کامل زخم مجاز نیست. رعایت بهداشت دستها قبل و بعد از مراقبت از زخم نیز نقش مهمی در جلوگیری از عفونت دارد.
۴. پیشگیری از ایجاد لخته
پس از هیسترکتومی، پیشگیری از لخته خون اهمیت زیادی دارد زیرا بیتحرکی و جراحی شکمی خطر آن را افزایش میدهد. پیادهروی سبک و منظم حتی در اتاق بیمارستان، به بهبود گردش خون کمک میکند. پزشک ممکن است جورابهای واریس یا داروهای ضدانعقاد برای کاهش ریسک تجویز کند.
نوشیدن مایعات کافی و اجتناب از نشستن یا ایستادن طولانی نیز مفید است. رعایت این اقدامات به کاهش خطر لخته و عوارض جدی مانند آمبولی ریه کمک میکند.
۵. کنترل درد بعد از عمل
کنترل درد پس از هیسترکتومی برای تسهیل حرکت و بهبود سریعتر ضروری خواهد بود. پزشک معمولاً داروهای مسکن خوراکی یا تزریقی تجویز میکند که باید طبق دستور مصرف شوند. استفاده از بالش زیر شکم یا در هنگام نشستن میتواند فشار روی زخم را کاهش دهد و درد را کم کند.
گزارش هرگونه درد شدید یا غیرمعمول به پزشک به تشخیص عوارض احتمالی کمک میکند. همچنین، رعایت استراحت کافی و فعالیتهای سبک، در کنار مصرف داروهای تجویز شده، روند کنترل درد را تسهیل میکند.
۶. دوش گرفتن بعد از عمل برداشتن رحم
معمولاً بعد از ۲۴ تا ۴۸ ساعت میتوان دوش کوتاه و ملایم گرفت، اما باید از برخورد مستقیم آب به محل برش خودداری کرد. استفاده از صابون ملایم و خشک کردن آرام زخم با حوله تمیز توصیه میشود. حمام طولانی، وان یا جکوزی تا زمان بهبودی کامل زخم مجاز نیست.
رعایت نکات بهداشتی هنگام دوش گرفتن به پیشگیری از عفونت و تحریک محل برش کمک میکند. همچنین، تغییر منظم پانسمان بعد از دوش برای محافظت از زخم اهمیت دارد.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت acog
Showering is usually OK after surgery—and probably feels pretty good. Though if you have surgical glue on your incisions, your surgeon may ask you to keep the incisions dry for the first few days. When you shower, just be sure to gently towel off afterward. Avoid soaking in baths, pools, or hot tubs until your wounds have healed.
ترجمه فارسی:
معمولاً پس از جراحی دوش گرفتن مجاز است و میتواند احساس خوبی ایجاد کند. با این حال، اگر روی برشها از چسب جراحی استفاده شده باشد، ممکن است جراح توصیه کند که چند روز اول محل برشها خشک نگه داشته شود. پس از پایان استحمام، باید به آرامی با حوله خشک کنید. تا زمان بهبود کامل زخمها، حمام طولانی، وان، استخر یا جکوزی باید اجتناب شود. رعایت این نکات به پیشگیری از عفونت و تحریک محل برش کمک میکند.
۷. مراقبت از واژن کاف
پس از هیسترکتومی، مراقبت از واژن کاف به جهت جلوگیری از عفونت و تحریک ضرورت دارد. محل را باید همیشه تمیز و خشک نگه داشت و از وارد کردن اشیاء خارجی یا دستکاری آن پرهیز کرد. در صورت وجود ترشح غیرطبیعی، خونریزی یا درد، باید فوراً با پزشک تماس گرفت.
پزشک ممکن است برای نرم کردن بافت یا بهبود علائم خشکی، استفاده از شیافهای نرمکننده یا درمانهای هورمونی را توصیه کند. رعایت این مراقبتها به پیشگیری از عوارض بلندمدت و تسهیل بهبود کمک میکند.
بازگشت به کار و رانندگی
بازگشت به کار و رانندگی پس از هیسترکتومی به نوع جراحی، میزان بهبودی و وضعیت عمومی بیمار بستگی دارد. معمولاً بیماران بین ۴ تا ۶ هفته پس از عمل میتوانند فعالیتهای روزمره و کاری خود را از سر بگیرند. رانندگی معمولاً زمانی مجاز است که درد کنترل شده و توانایی حرکت و واکنش سریع پاها بازگشته باشد، معمولاً حدود ۲ تا ۴ هفته بعد از جراحی.
شروع تدریجی فعالیتها و رعایت استراحت کافی در طول روز به کاهش خطر آسیب یا خونریزی کمک میکند. در صورت داشتن کار سنگین یا ایستادن طولانی، بهتر است قبل از بازگشت با پزشک مشورت شود. همچنین، استفاده از حمایتهای فیزیکی مانند کمربند طبی در هفتههای اولیه میتواند به کاهش فشار روی زخم کمک کند.

رابطه جنسی بعد از برداشتن رحم
پس از هیسترکتومی، معمولاً توصیه میشود حداقل ۶ هفته تا برقراری رابطه جنسی صبر شود تا زخمها بهبود یافته و خونریزی متوقف شود. قبل از شروع رابطه، مشورت با پزشک برای اطمینان از بهبودی کامل ضروری است. در صورت وجود درد، خشکی واژن یا حساسیت، پزشک ممکن است استفاده از روانکنندهها یا درمانهای هورمونی را پیشنهاد کند.
شروع تدریجی و آرام رابطه، همراه با ارتباط با شریک جنسی، به کاهش اضطراب و درد کمک میکند. رعایت این نکات، تجربه جنسی امن و بدون عارضه را پس از جراحی فراهم میکند.
مراقبت های روحی و روانی پس از هیسترکتومی
پس از هیسترکتومی، تغییرات هورمونی و فیزیکی ممکن است باعث نوسانات خلق و افسردگی یا اضطراب شوند. حمایت روحی و روانی اهمیت زیادی در روند بهبودی دارد و میتواند کیفیت زندگی و سلامت روان را بهبود بخشد. گفتگو با خانواده، دوستان و شریک زندگی، همچنین شرکت در گروههای حمایتی میتواند احساس تنهایی را کاهش دهد. مشاوره با روانشناس یا روانپزشک در صورت بروز اضطراب شدید یا افسردگی توصیه میشود.
فعالیتهای سبک روزمره، ورزش ملایم و مراقبت از خود نیز به تعادل روانی کمک میکنند. مراقبت روحی در کنار مراقبتهای جسمی، روند بهبودی را تسریع میکند و احساس استقلال و اعتماد به نفس را تقویت مینماید.
مدیریت هورمونی
پس از هیسترکتومی، بهویژه اگر تخمدانها نیز برداشته شوند، سطح هورمونهای زنانه کاهش مییابد و میتواند علائمی مانند گرگرفتگی، خشکی واژن و تغییرات خلقی ایجاد کند. پزشک ممکن است هورموندرمانی جایگزین (HRT) یا داروهای تسکیندهنده علائم یائسگی را توصیه کند.
پیگیری منظم سطح هورمونها و بررسی عوارض جانبی داروها برای حفظ سلامت استخوان، قلب و روان اهمیت دارد. رعایت سبک زندگی سالم شامل ورزش منظم و تغذیه مناسب به کاهش علائم یائسگی کمک میکند. تصمیمگیری درباره درمان هورمونی باید با مشاوره کامل پزشک و بر اساس وضعیت سلامت فردی انجام شود.
| نکات مراقبتی بعد از عمل برداشتن رحم | نکته شاخص و خلاصه |
|---|---|
| تغذیه مناسب | مصرف پروتئین، میوه، سبزیجات و مایعات برای ترمیم و پیشگیری از یبوست |
| تحرک بعد از عمل | پیادهروی از همان روز و افزایش تدریجی فعالیتها بدون حرکات سنگین تا ۴–۶ هفته |
| مراقبت از زخم و جلوگیری از عفونت | تمیز و خشک نگهداشتن زخم، تعویض پانسمان و گزارش هرگونه ترشح یا قرمزی |
| پیشگیری از ایجاد لخته | پیادهروی منظم، جوراب واریس، مصرف مایعات و پرهیز از بیتحرکی طولانی |
| کنترل درد بعد از عمل | مصرف داروهای تجویزی، استفاده از بالش حمایتی و گزارش درد غیرمعمول |
| دوش گرفتن بعد از عمل | دوش کوتاه بعد از ۲۴–۴۸ ساعت و پرهیز از وان، استخر و جکوزی تا بهبود کامل |
| مراقبت از واژن کاف | تمیز و خشک نگهداشتن، پرهیز از دستکاری و گزارش ترشح یا درد |
| بازگشت به کار و رانندگی | بازگشت به کار طی ۴–۶ هفته و رانندگی پس از کنترل درد و توان حرکتی (۲–۴ هفته) |
| رابطه جنسی بعد از برداشتن رحم | پرهیز از رابطه تا حداقل ۶ هفته و شروع با نظر پزشک پس از بهبود کامل |
| مراقبتهای روحی و روانی | حمایت عاطفی، کاهش استرس، مشاوره در صورت افسردگی و حفظ فعالیتهای سبک |
نتیجه گیری
در این مقاله به این موضوع پرداختیم که بعد از عمل برداشتن رحم چه باید کرد. پس از هیسترکتومی، رعایت مراقبتهای جسمی و روحی نقش بسیار مهمی در تسریع روند بهبودی و پیشگیری از عوارض دارد. اقدامات شامل تغذیه مناسب، تحرک تدریجی، مراقبت از زخم و واژن، پیشگیری از لخته خون، کنترل درد و مدیریت هورمونی است. بازگشت تدریجی به فعالیتهای روزمره، کار و رانندگی، همراه با حمایت روانی و مشاوره در صورت نیاز، کیفیت زندگی را بهبود میبخشد.
پیگیری منظم با پزشک و رعایت دقیق دستورات پس از عمل از بروز مشکلات بلندمدت جلوگیری میکند. در مجموع، ترکیب مراقبتهای فیزیکی و روانی، به بیماران کمک میکند تا پس از هیسترکتومی زندگی فعال و سالمی داشته باشند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!