روی یا زینک برای چیست؟ نحوه مصرف و فواید انواع زینک

روی یا زینک یک ماده طبیعی است که در بسیاری از غذاها مانند لوبیا، گوشت و ماهی وجود دارد. این ماده برای بهبود عملکرد سیستم ایمنی، درمان زخم و التهاب پوستی، درمان اسهال، رشد قد و کمک به رویش مو مفید است و معمولا به صورت خوراکی توسط متخصص تغذیه یا پزشک عمومی تجویز می‌شود. برای تجویز انواع مکمل روی می‌توانید از سیستم نوبت‌دهی حضوری یا مشاوره آنلاین دکترتو استفاده کنید. اگر می‌خواهید بدانید چه مقدار روی در طول روز باید مصرف کنید و نشانه‌های کمبود آن در بدن کدامند، در ادامه همراه ما باشید.

زینک یا روی چیست؟

زینک یا روی یک ماده معدنی و عنصر کمیاب ضروری نامیده می‌شود که مقدار بسیار کمی از آن برای سلامتی انسان لازم است. از آنجا که بدن انسان زینک اضافی را ذخیره نمی‌کند، باید به طور منظم به عنوان بخشی از رژیم غذایی در منابعی مانند گوشت قرمز، مرغ و ماهی یا به صورت قرص مولتی ویتامین و مکمل آن را مصرف کنید. کمبود روی می‌تواند باعث کوتاهی قد، کاهش توانایی چشایی و اختلال در عملکرددستگاه تناسلی شود و معمولا با علائمی مانند ریزش مو، کاهش وزن، خستگی زیاد یا افسردگی خودش را نشان می‌دهد.

شناسنامه دارویی	توضیحات
زینک چیست؟	روی یا زینک یک عنصر کمیاب و ضروری است که معمولا در گوشت قرمز، مرغ و ماهی یافت می‌شود. این ماده برای سلامتی بدن، رشد بیشتر و بهبود حس چشایی و بینایی انسان در مقادیر کم ضروری است.
نوع دارو	مکمل دارویی
فرمول شیمیایی	zn
مکانیسم اثر	در بهبود زخم و عملکرد ایمنی، سنتز پروتئین، سنتز DNA و تقسیم سلولی نقش دارد.
بهترین شرایط نگهداری	در دمای اتاق‌، دور از رطوبت و گرما نگهداری شود
نحوه مصرف	به صورت خوراکی ۱ ساعت قبل یا ۲ ساعت بعد از غذا
انواع زینک	گلوکونات روی سولفات روی زینک استات زینک پیکولینات اوروتات روی زینک سیترات زینک اکساید مکمل زینک پلاس
اشکال دارویی	قرص، شربت، آبنبات مکیدنی

انواع مکمل زینک (چند نوع قرص زینک داریم؟)

زینک در بازار به صورت قرص، کپسول، شربت یا قرص جوشان و آبنبات مکیدنی موجود است و معمولا در دوزهای ۵، ۱۰، ۱۵ و ۳۰ میلی‌گرمی تولید می‌شود. انواع زینک شامل موارد زیر هستند:

• زینک گلوکونات
• زینک استات
• روی سولفات
• زینک پیکولینات
• زینک اوروتات
• روی سیترات

علاوه‌بر این موارد، روی به صورت پماد یا کرم زینک اکساید و داروی مکمل زینک پلاس هم مصرف دارد.

زینک گلوکونات

گلوکونات روی یک مکمل غذایی است که حاوی شکل نمک روی اسید گلوکونیک است. زینک گلوکونات حاوی ۱۴.۳٪ زینک است که اغلب برای درمان‌ سرماخوردگی استفاده می‌شود و سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند.

یکی از رایج‌ترین فرم‌های زینک بدون نسخه زینک گلوکونات است

زینک استات

زینک استات برای کاهش علائم و تسریع در بهبود بیماری، به قرص‌های سرماخوردگی اضافه می‌شود. همچنین این شکل از زینک برای درمان بیماری ویلسون، یک اختلال ارثی که باعث تجمع مس در بسیاری از اندام‌ها می‌شود مفید است.

زینک سولفات

سولفات روی یک ترکیب غیر آلی است که معمولا به عنوان یک مکمل غذایی برای جلوگیری و درمان کمبود روی استفاده می‌شود. زینک سولفات حاوی ۲۳٪ عنصر زینک است و به صورت شربت زینک سولفات برای بهبود زخم و سنتز پروتئین‌ها و DNA کاربرد دارد. زینک سولفات علاوه بر جلوگیری از کمبود زینک، از شدت آکنه نیز می‌کاهد.

زینک پیکولینات

برخی تحقیقات نشان می‌دهد که بدن شما ممکن است این شکل از زینک را بهتر از انواع دیگر زینک، از جمله زینک گلوکونات و زینک سیترات، جذب کند. پیکولینات روی مانند سایر اشکال زینک، به سنتز پروتئین، واکنش‌های آنزیمی و سلامت باروری کمک می‌کند. همچنین باعث بهبود بیماری‌های پوستی و تعادل تستوسترون در مردان می‌شود.

زینک اوروتات

اوروتات روی از روی متصل به اسید اوروتیک تشکیل شده است. این شکل از زینک برای حمایت از عملکرد دستگاه ایمنی بدن مفید است.

زینک سیترات

این شکل از زینک، معمولا طعم فلزی و تلخی دارد و قدرت جذب بالایی در بدن مانند زینک گلوکونات دارد.

زینک اکساید

اکسید روی یک پودر سفید است که هم به شکل مکمل غذایی و هم به صورت کرم موضعی زینک اکساید استفاده می‌شود. پماد زینک اکساید معمولا برای درمان لک و جوش و تیرگی بدن و همچنین جلوگیری از آفتاب سوختگی در کرم‌های ضدآفتاب استفاده می‌شود.

قرص زینک پلاس

قرص زینک پلاس خارجی و ایرانی معمولا شامل روی همراه با سایر ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند. قرص زینک پلاس معمولا برای درمان ریزش مو و چاقی صورت بیشترین کاربرد را دارد.

شربت زینک پلاس

شربت زینک پلاس یوروویتال یا شربت زینک پلاس برای کودکان و بزرگسالان محلول خوراکی زینک پلاس است. این دارو به عنوان مکمل غذایی به تقویت حافظه، رشد قد و استحکام ناخن کمک می‌کند.

نحوه مصرف قرص زینک برای مردان و زنان

استفاده از مکمل‌های روی یا زینک در صورتی موثر است که حداقل ۱ ساعت قبل یا ۲ ساعت بعد از غذا مصرف شود. با این حال، اگر مکمل روی باعث ناراحتی معده شما می‌شود، با غذا مصرف کنید. البته در صورت مصرف آن با غذا به پزشک اطلاع‌رسانی کنید.

متن انگلیسی:
Taking very high doses of supplemental zinc can reduce your body’s absorption of magnesium.
ترجمه فارسی:
مصرف دوزهای بسیار زیاد روی می‌تواند جذب منیزیم بدن شما را کاهش دهد.

به نقل از سایت nih

دوز مصرف زینک

روی یک ماده مغذی و ضروری است که در غذاهایی مانند گوشت قرمز، مرغ و ماهی یافت می‌شود. مقداری که باید به صورت روزانه مصرف کنید را (RDA) می‌نامند و شامل جدول زیر است:

گروه سنی	زنان	مردان
۰ تا ۶ ماهگی	۲ میلی‌گرم	۲ میلی‌گرم
۷ تا ۱۲ ماهگی	۳ میلی‌گرم	۳ میلی‌گرم
۱ تا ۳ سالگی	۳ میلی‌گرم	۳ میلی‌گرم
۴ تا ۸ سالگی	۵ میلی‌گرم	۵ میلی‌گرم
۹ تا ۱۳ سالگی	۸ میلی‌گرم	۸ میلی‌گرم
۱۴ تا ۱۸ سالگی	۹ میلی‌گرم (در دوران بارداری ۱۲ میلی‌گرم و در شیردهی ۱۳ میلی‌گرم)	۱۱ میلی‌گرم
بالای ۱۹ سال	۸ میلی‌گرم (در دوران بارداری ۱۱ میلی‌گرم و در شیردهی ۱۲ میلی‌گرم)	۱۱ میلی‌گرم

موارد مصرف زینک یا روی: زینک برای چی خوبه؟

زینک یا روی می‌تواند برای درمان و پیشگیری از اسهال حاد در کودکان، بهبود جای زخم و لک پوستی، تقویت سیستم ایمنی بدن، درمان سرماخوردگی، عفونت‌های گوش و جلوگیری از عفونت‌های دستگاه تنفسی استفاده شود. سایر موارد عبارت است از:

• قرص زینک برای رشد قد
• زینک برای رشد سریع مو
  
• زینک برای یادگیری و حافظه
• زینک و کاهش خطر بیماری مزمن وابسته به سن
• روی برای جلوگیری از تخریب ماکولای وابسته به سن (AMD) یا بیماری چشمی
• روی و بهبود باروری (تعداد اسپرم افراد پس از مصرف مکمل‌های زینک سولفات و اسید فولیک بیشتر می‌شود. مصرف زینک پایین ممکن است یک عامل خطر برای کیفیت پایین اسپرم و ناباروری مردان باشد)
• درمان آکنه
• روی برای اختلال بیش فعالی و نقص توجه (ADHD)
• زینک برای جلوگیری از پوکی استخوان و پیشگیری و درمان ذات‌الریه

آیا شما هم علائم کمبود زینک را دارید؟

برای تشخیص دقیق همین الان مشورت بگیر.

مشاوره داروییفوق تخصص تغذیه

منابع غذایی زینک: زینک در چه مواد غذایی وجود دارد؟

بهترین منابع زینک لوبیا، گوشت قرمز، آجیل، ماهی و سایر غذاهای دریایی، غلات سبوس‌دار و محصولات لبنی هستند. انواع زینک به برخی از غلات صبحانه و سایر غذاهای غنی‌شده نیز اضافه می‌شود. گیا‌ه‌خواران ممکن است تا ۵۰ درصد بیشتر از مقدار توصیه شده زینک به دلیل دسترسی زیستی کم، به مصرف مکمل زینک نیاز داشته باشند.

غذاهایی که بالاترین میزان زینک را دارند عبارت‌اند از:

• صدف‌های خام
• گوشت گاو
• لوبیای پخته
• نخود فرنگی سبز پخته شده
• ماست ساده
• بادام زمینی

عوارض قرص و شربت زینک

مکمل‌های روی به طور کلی به خوبی تحمل می‌شوند اما در برخی افراد با عوارض جانبی نامطلوبی مانند تهوع، استفراغ، اسهال و درد معده همراه بودند. همچنین مصرف بیش از ۴۰ میلی‌گرم زینک در روز می تواند علائم آنفولانزا مانند تب، سرفه، سردرد و خستگی را ایجاد کند. سایر موارد عبارت است از:

• احساس طعم فلزی در دهان
• آسیب کلیه و معده 
• سوزش
• گزگز
• خارش

مصرف مقادیر زیادی مولتی ویتامین به همراه مکمل زینک احتمال مرگ ناشی از سرطان پروستات را افزایش می‌دهد. استنشاق زینک از طریق بینی ایمن نیست، زیرا ممکن است باعث از بین‌رفتن همیشگی بویایی شود.

قرص زینک چاق کننده است؟ (قرص زینک پلاس و چاقی)

قرص زینک به طور کلی اگر به اندازه کافی مصرف شود، برای بدن مفید است و اضافه وزنی به همراه ندارد. اما برخی مکمل‌های زینک مانند زینک پلاس با مصرف طولانی مدت ممکن است باعث افزایش اشتها و به دنبال آن افزایش وزن شوند.

موارد احتیاط و هشدار مصرف زینک

در زمان مصرف مکمل یا مولتی ویتامین زینک در نظر داشته باشید که مقادیر زیاد زینک می‌تواند باعث کاهش قند خون در افراد دیابتی شود. همچنین افرادی که تحت درمان‌های همودیالیز قرار دارند در معرض کمبود زینک قرار دارند و ممکن است به مکمل‌های زینک نیاز داشته باشند. سایر نکاتی که باید بدانید نیز شامل موارد زیر است:

• نوشیدن طولانی مدت و زیاد الکل با جذب ضعیف زینک در بدن ارتباط دارد.
• در صورت ابتلا به HIV / AIDS با احتیاط از زینک استفاده کنید. مصرف زینک با کاهش طول عمر در مبتلایان به HIV / AID ارتباط دارد.
• افراد مبتلا به RA یا آرتریت روماتوئید زینک کمتری جذب می‌کنند.
• رژیم‌های گیاهی (گیاهخواری) معمولا مقدار زینک کمتری در برنامه روزانه غذایی دارند.

مصرف زینک در بارداری و شیردهی

زینک برای اکثر زنان باردار و شیرده زمانی که در مقادیر توصیه شده روزانه (RDA) استفاده شود خطری ندارد. زنان باردار و شیرده ۱۴ تا ۱۸ سال حداکثر ۳۴ میلی‌گرم در روز و زنان باردار و شیرده بالای ۱۸ سال حداکثر ۴۰ میلی‌گرم زینک مصرف کنند.

آیا مصرف مکمل زینک روش مناسبی برای درمان ریزش موی شماست؟ همین الان مشاوره بگیر.

دکتر ریزش مو

تداخلات دارویی زینک با داروهای دیگر

مصرف زینک به همراه برخی آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است باعث کاهش اثربخشی آن‌ها شود. برای جلوگیری از تداخل، حداقل ۱ ساعت بعد از مصرف آنتی‌بیوتیک‌ از مکمل‌های زینک استفاده کنید.

داروهایی که ممکن است با زینک تداخل داشته باشند شامل موارد زیر هستند:

• سیپروفلوکساسین (سیپرو)
• انوکساسین (پنترکس)
• نورفلوکساسین (چیبروکسین، نوروکسین)
• اسپارفلوکساسین (زاگام) 
• تروافلوکساسین (تروان) 
• گریپافلوکساسین (راکسار) 
• دمکلوسیکلین (دکلومایسین) 
• مینوسایکلین (مینوسین) 
• تتراسایکلین (آکرومیسین)
• سیس پلاتین
• سیس پلاتین (Platinol-AQ)
• پنی سیلامین

اشکال دارویی	تداخل دارویی	عوارض جانبی
قرص و کپسول زینک	سیپروفلوکساسین (سیپرو)	احساس طعم فلزی در دهان
شربت زینک	انوکساسین (پنترکس)	آسیب کلیه و معده
پودر خوراکی زینک	نورفلوکساسین (چیبروکسین، نوروکسین)	سوزش
	اسپارفلوکساسین (زاگام)	گزگز
	تروافلوکساسین (تروان)	خارش

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

زینک نوعی ماده طبیعی است که به صورت مولتی ویتامین یا در مواد غذایی مثل بادام زمینی به بدن می‌رسد. معمولا از روی برای درمان اسهال و بیماری ویلسون، آکنه، دیابت، بی‌اشتهایی و سوختگی استفاده می‌شود. همچنین مکمل زینک برای بهبود علائم سرماخوردگی هم کاربرد دارد.

زمان مصرف انواع زینک به دوز مصرفی خود توجه داشته باشید. زیرا مصرف بیش از حد آن برای بدن عوارض جانبی به همراه دارد. برای دریافت بهترین نوع زینک به پزشک عمومی، دکتر تغذیه یا در مواردی مثل ریزش مو و سوختگی بدن به دکتر پوست و مو مراجعه کنید. در سایت دکترتو علاوه‌بر دریافت نوبت ویزیت حضوری از بهترین پزشکان، امکان استفاده از سیستم مشاوره دارویی و مشورت با دکتر آنلاین عمومی، متخصص تغذیه آنلاین و دکتر پوست آنلاین وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!