فهرست مطالب
- سه ماهه دوم بارداری از کی شروع میشه؟
- تغییرات روحی و احساسی در سه ماهه دوم بارداری
- تغییرات جسمی در سه ماهه دوم بارداری
- تغذیه مناسب در ۳ ماهه دوم بارداری
- ممنوعیات در سه ماهه دوم بارداری
- داروهای لازم و مکمل های سه ماهه دوم بارداری
- مراقبت های لازم در ۳ ماهه دوم بارداری
- رشد جنین در ۳ ماهه دوم بارداری
- سقط در سه ماهه دوم بارداری
- نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
بعد از این که با سلامت کامل دوره اول بارداری را پشت سر گذاشتید، وارد سه ماهه دوم بارداری خواهید شد. در این دوره جنین تغییرات زیادی خواهد داشت و فرایند رشد بسیار سریع‌تر است. سه ماهه دوم حاملگی اغلب نسبت به دو سه ماهه دیگر، راحت‌تر و لذت‌بخش‌تر است و اکثر زنان باردار در این دوره احساس بهتری دارند. در این مقاله هر چیزی که باید در مورد بایدها و نبایدهای ۳ ماهه دوم بارداری بدانید بررسی خواهیم کرد. برای اطلاع دقیق از مراقبت‌های این دوره با متخصص زنان و زایمان یا دکتر مامایی مشورت کنید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با پزشکان وجود دارد.
سه ماهه دوم بارداری از کی شروع میشه؟
با پایان هفته دوازدهم بارداری و شروع هفته سیزدهم، شما وارد سه ماهه دوم حاملگی خود خواهید شد. سه ماهه دوم بارداری شما از هفته ۱۳ تا هفته ۲۸ است که تقریباً ماه‌های چهارم، پنجم و ششم را شامل میشود. در این هفته شما بیشتر بارداری را حس می‌کنید، اما با این حال معمولاً نسبت به سه ماهه اول انرژی بیشتری دارید و حالتان مساعدتر است. برای بسیاری از زنان باردار، سه ماهه دوم تسکینی بر علائم و خستگی‌های سه ماهه اول است. درست مانند هفته‌های قبلی، در این دوره نیز تغییرات زیادی را تجربه می‌کنید. جنین نیز به سرعت در حال رشد کردن و بزرگ شدن است.
متن انگلیسی:
whattoexpect
The second trimester starts around week 14 of pregnancy and lasts through about the end of week 27, or months 4 to 6 of pregnancy. In total, the second trimester lasts for about 14 weeks
ترجمه متن:
سه ماهه دوم حدوداً هفته ۱۴ بارداری شروع میشود و تا پایان هفته ۲۷ (یا ماه‌های ۴ تا ۶ بارداری) ادامه دارد. در مجموع، سه ماهه دوم حدود ۱۴ هفته طول می‌کشد.
تغییرات روحی و احساسی در سه ماهه دوم بارداری
برای هر کسی ممکن است تغییرات خلق‌وخو و حالات روحی در سه ماهه دوم بارداری متفاوت باشد. بسیاری از افراد در این دوره انرژی بیشتری دارند و در کل حال روحیشان نسبت به قبل بسیار بهتر شده است. به دلیل تعادل بهتر هورمون‌ها و سازگار شدن بدن با تغییرات به وجود آمده، بسیاری از مشکلات خلق‌وخو برطرف میشود. اکثر زنان در این دوره کمتر احساس خستگی می‌کنند. با این حال احساس اضطراب ناشی از زایمان، خصوصاً با نزدیک شدن به پایان سه ماهه دوم، در اکثر زنان باردار امری رایج است.
تغییرات جسمی در سه ماهه دوم بارداری
بسیاری از علائم اولیه بارداری – مانند حالت تهوع و حساس شدن سینه‌ها – در طول سه ماهه دوم فروکش می‌کنند، درحالی‌که برخی دیگر (مانند سوزش سر دل و یبوست) ممکن است ادامه داشته باشند. هم‌زمان با ادامه رشد شکم و افزایش سطح هورمون‌های بارداری در بدن، ممکن است برای اولین‌بار تغییرات جدیدی ظاهر شود. برخی از مهم‌ترین تغییرات شامل موارد زیر است:
| تغییرات سه ماهه دوم بارداری | توضیحات |
|---|---|
| رشد شکم و سینه | همان‌طور که رحم شما بزرگ میشود تا جا برای کودک باز شود، شکم نیز بزرگ‌تر میشود. سینه‌های شما نیز به تدریج به بزرگ شدنشان ادامه می‌دهند. |
| احتقان ناشی از افزایش جریان خون به غشای مخاطی در بینی شما | حتی ممکن است برای اولین‌بار خر و پف کنید! احتمال خون‌دماغ شدن نیز وجود دارد. |
| تورم خفیف مچ پا و پاها که حدوداً از هر ۴ زن باردار ۳ نفر آن را تجربه می‌کنند. | این حالت از حدود هفته ۲۲ بارداری شروع میشود (البته گاهی زودتر) و تا زمان زایمان ادامه می‌یابد. |
| حساسیت بیشتر لثه‌ها | حتی با مقداری خونریزی خفیف نیز همراه است. |
| گرفتگی عضلات پا | معمولاً از سه ماهه دوم شروع میشود و تا سه ماهه سوم ادامه می‌یابد. |
| درد در قسمت تحتانی شکم | به عنوان درد رباط گرد نیز شناخته میشود. این رباط‌ها به عنوان رباط‌هایی که شکم شما را حمایت می‌کنند، برای حمایت از بزرگ شدن شکم کشیده می‌شوند. |
| تغییرات پوستی | تغییرات هورمونی در دوران بارداری باعث افزایش سلول‌های حامل رنگ‌دانه (ملانین) در پوست میشود. در نتیجه، ممکن است متوجه لکه‌های قهوه‌ای روی صورت خود شوید (ملاسما). |
| انقباضات براکستون هیکس | ممکن است این انقباضات خفیف و نامنظم را به عنوان یک سفتی خفیف در شکم خود احساس کنید. |
| افزایش وزن به همراه افزایش اشتها | – |
| برجستگی و بیرون‌زدگی رگ‌های واریسی | – |
| سرگیجه | – |
حالت تهوع در سه ماهه دوم بارداری
با وجودی که اکثر افراد در سه ماهه دوم حاملگی حالت تهوع و استفراغ کمتری را تجربه می‌کنند، اما باز هم برخی ممکن است در این دوره به استفراغ کردن ادامه دهند. معمولاً خوردن غذاهای سنگین یا مشکلات گوارشی قبلی می‌تواند عامل اصلی استفراغ در ۳ ماهه دوم بارداری شود.
هنوز در سه ماهه دوم بارداری تهوع داری؟
برای کاهش تهوع مشاوره بگیر.
علائم خطر در سه ماهه دوم بارداری
معمولاً با ورود به سه ماهه دوم اکثر زنان خطر سقط را پشت سر می‌گذارند و در صورت نبودن یک مشکل اولیه یا عدم بروز اتفاقی خاص، حاملگی در این سه ماهه با کمترین میزان خطر همراه است. با این حال همیشه علائمی وجود دارد که آنها را به عنوان علائم خطر سه ماهه دوم در نظر می‌گیرند.
خونریزی شدید واژن، درد شدید شکم و تب بالا از جمله علائم خطری است که باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد. در صورت ادامه داشتن انقباضات براکستون هیکس به صورت منظم و افزایش قدرت آن، نیز باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد.
مورد مهم بعدی توجه به علائم دیابت بارداری است که معمولاً بین هفته ۲۴ تا ۲۸ بارداری شروع میشود. این علائم شامل تشنگی شدید، تکرر ادرار، خستگی مفرط و خروپف میشود. علاوه بر این، عفونت‌های دستگاه ادراری نیز در دوران بارداری شایع هستند و باید در صورت بروز علائم، به پزشک مراجعه کرد.
تغذیه مناسب در ۳ ماهه دوم بارداری
در سه ماهه دوم بارداری شما به یک تغذیه سالم و مغذی نیاز دارید تا از رشد جنین حمایت کنید. غذایی که می‌خورید منبع اصلی تغذیه کودک شماست، بنابراین مصرف غذاهای غنی از مواد مغذی حیاتی است. رعایت تغذیه در دوران بارداری می‌تواند به رشد و تکامل کودک شما کمک کند. شما به ترکیبی کامل از کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها، پروتئین‌ها، ویتامین‌ها، مواد معدنی، مقدار کافی آب و فیبر در رژیم غذایی خود نیاز دارید. سبزیجات و میوه‌های تازه، لبنیات پاستوریزه، دانه‌ها و غلات و پروتئین کافی را در رژیم غذایی سه ماهه دوم حاملگی بگنجانید. علاوه بر این، خوردن غذاهای حاوی چربی‌های امگا ۳ که برای رشد مغز کودک شما حیاتی هستند، بسیار مفید است.
خوردن آناناس در سه ماهه دوم بارداری
یکی از میوه‌های مغذی و مفیدی که می‌توانید در سه ماهه دوم بارداری با خیال راحت بخورید، آناناس است. این میوه یک منبع غنی از انواع ویتامین‌های ضروری و فیبر است و می‌تواند برای رشد جنین بسیار مفید باشد.
ممنوعیات در سه ماهه دوم بارداری
در سه ماهه دوم باید از خوردن یک سری مواد غذایی اجتناب کنید و مصرف برخی مواد غذایی را نیز محدود کنید. مهم‌ترین آنها شامل موارد زیر است:
- مصرف غذاهای دریایی ممنوع است، چرا که جیوه موجود در آن می‌تواند به جنین آسیب برساند.
- مصرف محصولات غیرپاستوریزه از جمله پنیر و شیر سنتی
- مصرف الکل
- شیرین‌کننده‌های مصنوعی
- فست‌فودها و غذاهای کنسروی
- مصرف گوشت نیم‌پز یا تخم‌مرغ نیم‌پز
- سوشی
علاوه بر این باید مصرف میوه‌ها و مواد قندی را با توجه به سطح گلوکز خون محدود کرد. مصرف کافئین در دوران بارداری ممنوع نیست، اما نباید بیشتر از یک تا دو فنجان در روز قهوه خورد.
خوردن زعفران در سه ماهه دوم بارداری
زعفران در سه ماهه دوم بارداری ممنوع نیست، اما مصرف آن باید محدود باشد. با این حال بسته به شرایط سلامتی هر فرد، ممکن است پزشک مصرف زعفران در سه ماهه دوم حاملگی را ممنوع کند.
داروهای لازم و مکمل های سه ماهه دوم بارداری
در سه ماهه دوم مصرف مکمل های بارداری مانند قرص آهن، مکمل‌های مولتی‌ویتامین، قرص کلسیم و مکمل‌های امگا ۳ بسیار ضروری است. همچنین پزشک مصرف روزانه ویتامین D را نیز در این دوره توصیه می‌کند.
مراقبت های لازم در ۳ ماهه دوم بارداری
مراقبت‌های این دوره شامل انجام تست‌ها و چکاپ‌های منظم و ملاقات با پزشک متخصص زنان میشود. در هر چکاپی که در این سه ماهه انجام میشود، پزشک وزن، اندازه رحم، ارتفاع فوندوس (بالای رحم) و ضربان قلب کودک را بررسی می‌کند تا مطمئن شود همه چیز طبق انتظار پیش می‌رود. علاوه بر این، رعایت اصول تغذیه‌ای، کنترل قند و فشار خون، کنترل وزن، مراقبت‌های جسمانی و داشتن پیاده‌روی و فعالیت‌های بدنی مناسب، از جمله مراقبت‌های ضروری در ۳ ماهه دوم بارداری است.
آزمایشات لازم در سه ماهه دوم بارداری
در سه ماهه دوم بارداری و در حدود هفته ۲۰ دومین آزمایش خون مهم شما انجام میشود. یکی از تست‌های خون مهم این دوره، تست غربالگری دیابت است. در صورتی که تست‌های غربالگری مرحله اول مشکوک باشد، تست مهم بعدی در این سه ماهه، تست ژنتیکی NIPT است که با نظر پزشک انجام میشود. تست Rh یکی دیگر از آزمایش‌های مهم ۳ ماهه دوم بارداری است.
سونوگرافی در ۳ ماهه دوم بارداری
سونوگرافی سه ماهه دوم حاملگی بسیار مهم است. این سونوگرافی که اسکن آناتومی ۲۰ هفته‌ای نیز نامیده میشود، معمولاً بین هفته‌های ۱۸ تا ۲۲ بارداری انجام خواهد شد. پزشک نوزاد را اندازه‌گیری می‌کند، اندام‌های در حال رشد را بررسی کرده، مقدار مایع آمنیوتیک را تعیین می‌کند و در صورت تمایل، جنسیت کودک را به شما نشان می‌دهد. در کنار این سونوی اصلی، شما می‌توانید سونوگرافی‌های سه بعدی یا چهار بعدی را هم در این دوره انجام دهید.
رنگ کردن مو در سه ماهه دوم بارداری
اکثر متخصصان توصیه می‌کنند که در سه ماهه دوم بارداری برای کاهش خطر آسیب به جنین، از رنگ کردن مو خودداری کنید.
لکه بینی در سه ماهه دوم بارداری
در سه ماهه دوم بارداری لکه‌بینی رایج است و معمولاً اصلی‌ترین دلیل آن رابطه جنسی یا وجود فیبروم و پولیپ دهانه رحم است. با این حال در صورت ادامه داشتن لکه‌بینی و وجود سایر علائم مانند خونریزی یا درد شدید شکم باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد.
خونریزی در سه ماهه دوم بارداری
خونریزی در سه ماهه دوم می‌تواند دلیل بروز یک مشکل مانند جدا شدن جفت یا مشکلات و نارسایی‌های رحم باشد. جفت سرراهی یا زایمان زودرس هم ریسک خونریزی در سه ماهه دوم حاملگی را بیشتر می‌کند.
در سه ماهه دوم بارداری دچار خونریزی شدی و نگرانی؟ همین حالا مشاوره بگیر.
درد واژن در سه ماهه دوم بارداری
در سه ماهه دوم به بعد بروز مشکلاتی مانند درد واژن به همراه درد زیر شکم طبیعی است و بخشی از عوارض بارداری است. با این حال دردهای شدید و ناگهانی به بررسی‌های بیشتر نیاز دارد.
پوزیشن مناسب در سه ماهه دوم بارداری
اکثر متخصصان توصیه می‌کنند که در دوران بارداری و سه ماهه دوم باید از خوابیدن صاف به پشت خودداری کرد، چرا که فشار بیشتری به جنین وارد میشود. بهترین پوزیشن، خوابیدن به پهلوست.
درد ناحیه تناسلی در سه ماهه دوم بارداری
درد ناحیه تناسلی ممکن است در سه ماهه دوم بارداری ایجاد شود که معمولاً طبیعی است و به دلیل تغییرات بدن، افزایش اندازه رحم و بیشتر شدن فشار در این ناحیه ایجاد میشود. در مواردی هم ممکن است درد بعد از داشتن رابطه جنسی به وجود بیاید. اکثرا فشاری که به اعصاب لگن و ناحیه تناسلی وارد میشود، دلیل بروز دردهای این ناحیه است.
رشد جنین در ۳ ماهه دوم بارداری
جنین در دوره دوم بارداری به شدت فعال است و رشد واقعی او تازه شروع میشود. مو، پوست و ناخن‌ها در حدود هفته ۱۶ شروع به جوانه زدن می‌کنند. در هفته ۱۷ بارداری، فعالیت قلب جنین توسط مغز کنترل میشود. در هفته ۱۸ بارداری، وزن نوزاد به اندازه یک سینه مرغ است و حتی می‌تواند خمیازه بکشد و سکسکه کند. در حدود هفته ۲۱ شما باید بتوانید حرکت بازوها و پاهای جنین کوچک خود که به تازگی هماهنگ شده‌اند را احساس کنید، زیرا آنها ضربات و لگدهای کوچکی به شما می‌زنند.
در هفته ۲۲ نیز مژه و ابروهای جنین تشکیل میشود. همچنین در هفته ۲۲ بارداری، حواس در حال رشد، به کودک اجازه بوییدن، دیدن و شنیدن را می‌دهد. در حدود هفته ۲۳، جنین افزایش وزن خواهد داشت و تا چهار هفته بعدی وزن او نزدیک به دو برابر هم میشود. در پایان سه ماهه دوم، جنین تقریباً نزدیک به دو پوند وزن دارد. در این سه ماهه جنین مکیدن و بلعیدن را یاد می‌گیرد تا برای زندگی خارج از رحم آماده شود.
متن انگلیسی:
my.clevelandclinic
During this trimester, the fetus starts to look more like a child — with its facial features aligning, and its fingers and toes becoming well-defined
ترجمه متن:
در سه ماهه دوم، جنین بیشتر به یک انسان واقعی شباهت دارد و دست‌ها و پاهای او به‌وضوح قابل‌دیدن است.
سقط در سه ماهه دوم بارداری
با وجودی که احتمال سقط جنین در سه ماهه دوم کمتر است و ریسک کمتری وجود دارد، اما برخی شرایط و ریسک فاکتورها می‌تواند خطر ریسک در این دوره از بارداری را افزایش دهد. ناهنجاری‌های جنینی (مشکلات ژنتیکی یا ساختاری) عفونت رحم، مشکلات فیزیکی رحم، از جمله فیبروم یا ناهنجاری در شکل رحم، بیماری‌های مادر مانند دیابت یا پره اکلامپسی و مواردی از این دست از اصلی‌ترین دلایل سقط شدن جنین در سه ماه دوم حاملگی است. سایر دلایل شامل جفت سرراهی، پایین بودن جفت و ریسک زایمان زودرس یا مرده‌زایی میشود. فاکتورهایی با ریسک کمتر شامل مصرف الکل، تنباکو و سایر عوامل مخاطره‌انگیز برای جنین میشود. در صورت وجود علائم سقط جنین در ماه چهارم یا ماه‌های بعدی حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
بارداری معمولی حدود ۴۰ هفته طول می‌کشد. این به سه دوره زمانی تقسیم میشود – سه ماهه اول، دوم و سوم. هر سه ماهه تقریباً ۱۴ هفته است. هنگامی که وارد سه ماهه دوم بارداری می‌شوید، در حدود هفته ۱۴ بارداری هستید. این سه ماهه میانی از هفته ۱۴ تا پایان هفته ۲۷ ادامه خواهد داشت. در این دوره به تدریج مادر و جنین تغییرات بیشتری را تجربه می‌کنند. معمولاً اکثر افراد در سه ماهه دوم حاملگی احساس بهتری دارند و کمتر با مشکلات جدی مواجه اند. اما با این وجود ممکن است یک سری شرایط خاص در برخی افراد خطرساز شود و به پیگیری‌های پزشکی نیاز داشته باشد. انجام چکاپ‌های مخصوص این دوره و ملاقات منظم با متخصص زنان و زایمان یا فوق تخصص مامایی می‌توانند ریسک بروز خطر را کمتر کنند.
شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین دکتر زنان و همچنین دکتر آنلاین مامایی وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!