فهرست مطالب
برداشتن رحم بخاطر فیبروم یکی از جراحیهای زنان است که اغلب زمانی انجام میشود که فیبرومهای رحمی باعث درد شدید، خونریزی غیرقابلکنترل یا فشار بر اندامهای لگنی شوند. فیبرومها تودههایی غیرسرطانی هستند که از بافت عضلانی رحم منشأ میگیرند و در بسیاری از موارد بدون علامتاند، اما گاهی رشد بیشازحد آنها، کیفیت زندگی زنان را مختل میکند. بر اساس آمار منتشرشده توسط (ACOG)، فیبرومها اصلیترین دلیل انجام هیسترکتومی در زنان در سنین باروری محسوب میشوند و حدود ۳۰٪ از این جراحیها به همین علت انجام میگیرد. در این مقاله از دکترتو، بهطور کامل بررسی میکنیم که چرا گاهی پزشکان توصیه به برداشتن رحم میکنند، چه روشهایی وجود دارد، چه عوارضی ممکن است بروز کند و آیا راهحلهای جایگزین نیز وجود دارند یا خیر.
آیا به خاطر فیبروم رحم را برمی دارند؟
بله، در برخی موارد، پزشکان برای درمان قطعی فیبرومها، عمل برداشتن رحم یا هیسترکتومی را پیشنهاد میکنند. این تصمیم اغلب زمانی گرفته میشود که:
- علائم شدید مانند خونریزیهای زیاد قاعدگی، درد مزمن لگنی، یا احساس فشار بر مثانه و روده وجود دارد.
- درمانهای دارویی یا جراحیهای سبکتر (مثل میومکتومی) نتوانستهاند علائم را کنترل کنند.
- اندازه یا تعداد فیبرومها به حدی زیاد است که باعث کمخونی یا تغییر شکل رحم شده است.
فقط بخش کوچکی از زنان مبتلا به فیبروم در نهایت به جراحی نیاز پیدا میکنند و بسیاری از فیبرومها بدون درمان فعال فقط تحت پیگیری باقی میمانند و در موارد پیشرفته، هیسترکتومی تنها راهحل دائمی است، اما بسته به سن، تمایل به بارداری و شدت علائم، روشهای دیگری مثل میومکتومی یا آمبولیزاسیون شریان رحمی نیز میتوانند گزینههای مؤثر باشند و باید با بیمار مطرح شوند. این تصمیم همیشه باید پس از بررسی دقیق شرایط باروری، سن و وضعیت عمومی بدن فرد اتخاذ شود، زیرا جراحی برداشتن رحم غیرقابل بازگشت است.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت my.clevelandclinic
Myomectomy surgery is a good option if you wish to become pregnant in the future and want to preserve your fertility.
ترجمه فارسی:
اگر میخواهید در آینده باردار شوید و میخواهید باروری خود را حفظ کنید، جراحی میومکتومی گزینه خوبی است.

دلایل برداشتن رحم بخاطر فیبروم
پزشک زمانی توصیه به هیسترکتومی میکند که فیبرومها به شکل قابلتوجهی سلامت و زندگی روزمره بیمار را تحت تاثیر قرار داده باشند. مهمترین دلایل عبارتند از:
- خونریزی شدید رحمی که منجر به کمخونی و ضعف میشود.
- درد مزمن لگنی یا فشار روی مثانه و رودهها که موجب تکرر ادرار، یبوست یا احساس سنگینی در شکم میشود.
- رشد سریع فیبرومها که ممکن است نشانهی تغییرات غیرطبیعی در بافت باشد.
- ناکارآمدی درمانهای غیرجراحی مانند داروها، تزریقهای هورمونی یا آمبولیزاسیون شریان رحمی
در مطالعهای منتشرشده در Journal of Women’s Health (2022) مشخص شد که زنانی که از فیبرومهای بزرگ یا متعدد رنج میبرند، در برخی موارد پس از چند سال درمان دارویی، در نهایت به هیسترکتومی نیاز پیدا میکنند.
روش های جراحی برداشتن رحم به دلیل فیبروم
انتخاب نوع عمل برداشتن رحم بخاطر فیبروم ، تصمیمی کاملا شخصی و وابسته به شرایط پزشکی هر زن است. پزشک بر اساس عواملی چون اندازه و تعداد فیبرومها، موقعیت آنها در رحم، سن بیمار، وضعیت باروری و حتی سابقه زایمان یا جراحی قبلی، روش مناسب را تعیین میکند.
به لطف پیشرفت فناوریهای جراحی، امروز گزینههای متنوعتری نسبت به گذشته وجود دارد؛ از جراحی باز سنتی گرفته تا روشهای کمتهاجمی مانند هیسترکتومی لاپاروسکوپی یا واژینال که با برشهای بسیار کوچک انجام میشوند. هر کدام از این روشها مزایا و محدودیتهای خاص خود را دارند و آگاهی از آنها میتواند به تصمیمگیری بهتر کمک کند.
| روش جراحی | مهمترین مزیت | مهمترین عیب |
|---|---|---|
| هیسترکتومی باز | دسترسی مستقیم و مناسب برای فیبرومهای بزرگ یا موارد پیچیده | نقاهت طولانیتر و ایجاد جای زخم بزرگ روی شکم |
| هیسترکتومی لاپاروسکوپی | درد کمتر، بستری کوتاهتر و بازگشت سریعتر به فعالیت | – |
| هیسترکتومی واژینال | بهبودی سریعتر و پایینترین نرخ عفونت و بستری | برای رحمهای کوچکتر مناسبتر است (محدودیت کاربرد) |

عمل برداشتن فیبروم رحمی چگونه است؟
۱. هیسترکتومی باز
در این روش سنتی، پزشک از طریق یک برش بزرگ در ناحیه پایین شکم رحم را خارج میکند. این روش معمولا زمانی انجام میشود که فیبرومها بسیار بزرگ هستند یا چسبندگیهای رحمی وجود دارد.
مزایا این روش شامل موارد زیر است:
- دسترسی مستقیم به رحم و اندامهای لگنی
- مناسب برای موارد پیچیده یا فیبرومهای حجیم
اما در مقابل، دوران نقاهت طولانیتر (۴ تا ۶ هفته) و جای زخم بزرگتری روی شکم ایجاد میشود. امروزه در بسیاری از مراکز، سهم روشهای کمتهاجمی نسبت به گذشته افزایش یافته و هیسترکتومی باز بیشتر برای موارد بسیار بزرگ یا پیچیده انجام میشود.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت topdoctors
Hysterectomy is the only surgery that cures uterine fibroids and fully relieves their symptoms. However, women will no longer be able to have children.
ترجمه فارسی:
هیسترکتومی تنها جراحی است که میتواند فیبرومهای رحمی را به طور کامل درمان کرده و تمام علائم ناشی از آن را از بین ببرد. با این حال، باید توجه داشت که پس از انجام این عمل، امکان بارداری برای زنان دیگر وجود نخواهد داشت.
۲. هیسترکتومی لاپاروسکوپی
روش لاپاراسکوپی رحم کمتهاجمی از طریق چند برش کوچک در شکم انجام میشود. دوربین لاپاراسکوپ به پزشک امکان میدهد تا با دقت بالا رحم را جدا و از بدن خارج کند. از جمله مزایای برداشتن رحم بخاطر فیبروم با هیسترکتومی لاپاروسکوپی عبارتاند از:
- درد کمتر پس از عمل
- بستری کوتاهتر (اغلب یک روز)
- بازگشت سریعتر به کار و فعالیت (۲ تا ۳ هفته)
در مقایسه هیسترکتومی لاپاروسکوپیک و باز، برخی مطالعات عوارض کمتر و بهبود سریعتر در لاپاروسکوپی و برخی دیگر عوارض مشابه یا حتی بیشتر را گزارش کردهاند. امروزه گاهی برداشتن رحم با لیزر هم انجام میشود که لیزر نقش ابزار را همراه با تکنیک لاپاراسکوپی دارد.

۳. هیسترکتومی واژینال
در این روش، رحم از طریق واژن بدون نیاز به برش در شکم خارج میشود. این روش برای زنانی که رحم کوچکتر دارند مناسبتر است و معمولا سریعترین بهبودی را دارد. تحقیقات نشان میدهند که در مقایسه با سایر روشها، هیسترکتومی واژینال پایینترین نرخ عفونت و بستری را دارد.
عوارض جراحی برداشتن رحم به خاطر فیبروم
هرچند هیسترکتومی یکی از ایمنترین جراحیهای زنان محسوب میشود، اما مانند هر عمل دیگر، بدون خطر نیست. شایعترین عوارض برداشتن رحم عبارتند از:
- عفونت محل جراحی یا لگن که با رعایت بهداشت و مصرف آنتیبیوتیک پیشگیرانه، احتمال آن بسیار پایین است.
- ممکن است در حین عمل یا بعد از آن خونریزی رخ دهد و گاه به تزریق خون نیاز باشد.
- آسیب به اندامهای مجاور مانند مثانه یا رودهها که در کمتر از ۲٪ موارد دیده میشود.
- تغییرات هورمونی هم ممکن است؛ در صورتی که تخمدانها نیز برداشته شوند، علائم یائسگی زودرس مانند گرگرفتگی و تغییرات خلقی ممکن است ظاهر شود.
با رعایت دقیق توصیههای پزشک قبل و بعد از عمل، اغلب بیماران دوره نقاهت بدون مشکل را تجربه میکنند.
نتیجه گیری
برداشتن رحم بخاطر فیبروم آخرین و قطعیترین روش درمانی در زنانی است که سایر درمانها برای آنها مؤثر نبوده است. با پیشرفت روشهای کمتهاجمی مانند هیسترکتومی لاپاروسکوپی یا واژینال، بسیاری از بیماران میتوانند با درد کمتر، جای زخم کوچکتر و بهبودی سریعتر به زندگی روزمره بازگردند. تصمیم برای انجام این جراحی باید با مشورت دقیق میان بیمار و پزشک، با در نظر گرفتن سن، وضعیت باروری و شدت علائم گرفته شود.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
