فهرست مطالب
سرطان بیماری پیچیده‌ای است که تقریبا همیشه با بشر همراه بوده است. این بیماری می‌تواند در بخش‌های مخالف بدن ایحاد شود و چشم هم یکی از این اندام‌هاست. خوشبختانه این سرطان بیماری نادری است و نرخ بقای ۵ ساله‌ی بالایی دارد. سرطان چشم هم مانند دیگر انواع سرطان می‌تواند از نوع اولیه یا ثانویه باشد. نوع اولیه که نادرتر است از خود چشم شروع میشود و چشم یا پوست اطراف آن را درگیر می‌کند. در مقابل نوع ثانویه که شایع‌تر است، از بخش‌های دیگر بدن مانند پستان یا ریه به چشم منتقل میشود.
در ادامه با سرطان چشم، انواع و علائم سرطان چشم بیشتر آشنا شویم. شما می توانید با مشاوره آنلاین و تلفنی یا مراجعه حضوری به متخصص انکولوژی و چشم پزشک دکترتو، با این بیماری بیشتر آشنا شوید و برای تشخیص و درمان آن اقدام کنید.
سرطان چشم چگونه است؟
سرطان چشم (Eye cancer) نوعی نادر از بیماری های چشم است که بخش‌های بیرونی چشم مثل پلک‌ها را درگیر می‌کند یعنی بخش‌هایی که عضله، پوست و عصب دارند. به نقل از «medlineplus» در رابطه با این بیماری:
سرطان چشم هم مانند دیگر انواع سرطان در اثر رشد تومورهای سرطانی در داخل یا بیرون چشم ایجاد میشود. سرطان چشم به عنوان یکی از نادرترین بیماری‌های چشم می‌تواند از نوع اولیه باشد و خود چشم را درگیر کند و از خود چشم یا سلول‌های دور چشم شروع شود یا از نوع ثانویه که در اثر متاستاز سلول‌های سرطانی از سایر اندام‌ها به چشم رسیده باشد.
سرطان چشمی که از درون کره چشم شروع میشود را سرطان درون چشمی (intraocular cancer) می‌گویند. شایع‌ترین سرطان‌های درون چشمی در بزرگسالان ملانوما (melanoma) و لنفوم (lymphoma) هستند و رتینوبلاستوما (retinoblastoma) رایج‌ترین نوع این بیماری در کودکان است که از سلول‌های شبکیه شروع میشود.
علائم سرطان چشم چیست؟
به نقل از «cancerresearchuk» علائم این بیماری در هر فردی بسته به نوع سرطان فرق می‌کنند اما به طور کلی علائم و نشانه‌های شایع اولیه این بیماری شامل این موارد می شوند:
- قرمز شدن و درد چشم
- تاری دید یک چشمی یا از دست دادن ناگهانی بینایی
- تغییر رنگ عنبیه
- از دست دادن بینایی محیطی
- برآمده شدن چشم‌ها
- ایجاد لکه‌های شناور در میدان چشم
- تغییر حرکت چشم
- ایجاد لکه تاریک روی عنبیه
- تغییر اندازه مردمک چشم و گشادی مردمک
قرمزی و درد در چشم، تغییر رنگ عنبیه یا تغییر اندازه آن، وجود لکه یا برآمدگی در چشم، از دست دادن بینایی به صورت کامل یا جزئی و یا تاری دید م توانند از علائم سرطان چشم یا ملانومای چشمی است.
آیا به دلیل تاری دید و کاهش بینایی نگران سرطان چشم هستی؟
برای اطمینان با متخصص چشم مشورت کن.
انواع سرطان چشم
این بیماری از نوع اولیه یا ثانویه از سرطان‌های نادر است که احتمال ابتلا به آن پایین است. به علاوه اینکه نوع این بیماری در کودکان و بزرگسالان با هم فرق می‌کند. نخستین سرطان چشم شایع در کودکان سرطان رتینوبلاستوما است که از نوع سرطان اولیه چشم کودکان محسوب میشود و رتبه دوم این بیماری در کودکان هم به مدولواپیتلیوما می‌رسد که هر دو از انواع سرطان نادر هستند، اما وقتی از این بیماری در بزرگسالان صحبت میشود رایج‌ترین نوع آن یعنی ملانوما به ذهن می‌آید. به طور کلی انواع این بیماری شامل این موارد می‌شوند:
ملانوما داخل چشم (uveal melanoma)
ملانوما داخل چشمی نوعی سرطان چشم (ملانوم) است که عنبیه، جسم مژگانی یا مشیمیه را درگیر می‌کند. تومورها از سلول‌های حاوی رنگدانه‌ها یعنی ملانوسیت‌های داخل چشم شروع می‌شوند. ملانوما داخل چشم بیشتر در آن قسمت از چشم ایجاد میشود که با دید معمولی و در آینه قابل مشاهده نیست. به همین دلیل هم تشخیص ملانوم تخم چشم کار دشواری به شمار می‌آید. به علاوه اینکه معمولاً علائم و نشانه‌های زودرسی هم ندارد.
لنفوم داخل چشمی (Intraocular lymphoma)
لنفوم، سرطانی است که از سلول‌های لنفوسیت شروع میشود. به لنفومی که داخل چشم ایجاد میشود لنفوم داخل چشم اولیه (PIOL) می‌گویند که نوعی سرطان چشم و دومین تومور شایع بدخیم داخل چشم است. لنفوم داخل چشم، شبکیه، زجاجیه و عصب‌های بینایی پشت چشم را درگیر می‌کند. حدقه چشم، تخم چشم، پلک، غدد اشکی و ملتحمه هم ممکن است به لنفوم چشمی مبتلا شوند. در حدود ۸۰ درصد مبتلایان به لنفوم داخل چشم اولیه، هر دو چشم درگیر میشود و ممکن است مغز هم درگیر شود.
تومور ملتحمه (Conjunctival tumors)
ملتحمه، لایه محافظ شفاف در داخل پلک و روی سفیدی کره چشم است و مخاط مورد نیاز برای محافظت و نرم کردن سطح چشم را تولید می‌کند. ممکن است کل بافت‌های ملتحمه درگیر سرطان شوند. تومورهای ملتحمه، نوعی ضایع گوشتی بوده که در قسمت ملتحمه ایجاد می‌شوند و بر دو نوع نئوپلاسم‌های خوش‌خیم و بدخیم هستند که نوع آنها بسته به سن و نژاد، وضعیت سیستم ایمنی بدن و قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اشعه فرق می‌کند.
تومورهای ملتحمه به چهار شکل اکواموس، ملانسیتیک، لنفوتیک و سارکوم کاپوزی، چشم‌ها را درگیر می‌کنند و باعث کاهش دید و بینایی می‌شوند. تومور ملتحمه رشد تدریجی و آرامی دارد و معمولاً به ندرت متاستاز می‌دهد و برای درمان باید به صورت کامل تومور برداشته شود تا بیماری دوباره عود نکند. ملانوم بدخیم هم یکی از تومورهای ملتحمه نادر است.
رتینوبلاستوما (Retinoblastom)
بیماری رتینوبلاستوما یا گلیومای شبکیه‌ای (Glioma Retinae) از سرطان‌های نادر چشمی در کودکان زیر پنج سال است. در صورتی که بیماری پیشرفت کند ممکن است هردو چشم هم مبتلا شوند. سفید شدن مردمک چشم نخستین نشانه وجود این نوع سرطان چشم است. علت یک سوم ابتلاها ژنتیکی است و به صورت ارثی به کودکان منتقل میشود و هردو چشم را درگیر می‌کند. نوع دیگر ابتلا به رتینوبلاستوما به صورت غیرارثی است که بیشتر یک چشم درگیر میشود، اما احتمال ابتلای هردو چشم هم وجود دارد.
سرطان چشم بدخیم
هرچند این بیماری، چندان شایع نیست، اما گاهی برخی تومورها بدخیم هستند و باعث ایجاد این بیماری، از نوع بدخیم می‌شوند و تاثیرشان روی بافت کاسه چشم ظاهر میشود. معمولا نوع بدخیم این بیماری از یک خال کوچک شروع میشود و به تدریج پیشرفت می‌کند. به همین دلیل توصیه میشود با دیدن علائم این بیماری بلافاصله به چشم پزشک مراجعه کنید. علائم سرطان چشم بدخیم شامل این موارد می‌شوند:
- برق زدن نور در چشم
- مشکلات بینایی و کاهش دید
- گلوکوم
سرطان چشم در کودکان
دو نوع شایع این نوع سرطان کودکان وجود دارد که در ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم.
۱. رتینوبلاستوما
نوع رتینوبلاستوما (Retinoblastoma (Rb)) این بیماری بیشتر کودکان زیر ۵ سال را درگیر می کند و از شبکیه شروع میشود، البته رتینوبلاستوما از نوع خوش خیم این بیماری است و درصد بهبودی آن ۹۰ درصد است یعنی از هر ده نفر کودکی که به رتینوبلاستوما مبتلا شده نه نفر بهبود پیدا می‌کنند.
۲. مدولواپی تلیوما
نوع دیگر نادر این بیماری در کودکان مدولواپی تلیوما است که در کودکان زیر ۱۰ سال مشاهده میشود و از قسمت مژگانی چشم با نشانه‌های زیر شروع میشود:
- درد در اطراف چشم‌ها
- تغییرات در بینایی
- بیرون زدن چشم
راه‌حل درمان این نوع بیماری در کودکان جراحی است و چندان در بزرگسالان رایج نیست.
سرطان چشم در نوجوانان
رتینوبلاستوما نوعی از این بیماری در نوجوانان هم محسوب میشود که از شبکیه شروع می‌گردد و می تواند فقط یک چشم یا هر دو چشم را درگیر کند. این نوع سرطان بسیار نادر است و تنها ۳ درصد سرطان‌های رایج در کودکان و نوجوانان را شامل میشود.
سرطان چشم در بزرگسالان
ملانوما متداول‌ترین نوع این بیماری در بزرگسالان است که نوعی اختلال در سلول‌های پوستی است که ملانوم داخل چشم تولید می‌کنند. ملانومای چشم از قسمتی از چشم شروع شده که قابل دیدن نیست و به خاطر اینکه علائم و نشانه اولیه ندارد، معمولا دیرتر تشخیص داده میشود. این بیماری در بزرگسالان ممکن است هر قسمتی از چشم را درگیر کند، اما عنبیه، مژه و مشیمیه از شایع‌ترین اندام‌های چشمی درگیر این بیماری در بزرگسالان به شمار می‌آیند. احتمال ابتلا به این بیماری در بزرگسالان با افزایش سن بیشتر میشود.
دلایل ابتلا به سرطان چشم چیست؟
علل اصلی ابتلا به این بیماری، دقیق مشخص نیست، اما موارد زیر را می‌توان از عوامل خطر آن دانست:
- سن (با افزایش سن، احتمال ابتلا به این بیماری بیشتر میشود)
- خال
- نژاد
- رنگ چشم و رنگ پوست
- سندروم سرطان ارثی
- آفتاب گرفتن
- تابش نور خورشید و ماوراء بنفش (UV)
- قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش (UV) به ویژه در برخی کارگران.
سرطان چشم و موبایل
نور آبی از صفحه موبایل می‌تواند سلامت چشم‌ها را به خطر بیندازد. سردرد، تار بینی، نزدیک بینی و خشکی چشم از جمله عوارض نگاه کردن طولانی‌مدت به صفحه نمایشگر موبایل و کار طولانی مدت با موبایل و کامپیوتر هستند که ممکن است ریسک ابتلا به سرطان چشم را بیشتر کنند. زمانی که موبایل در زاویه نامناسبی با چشم به مدت طولانی استفاده شود باعث میشود که ماهیچه‌های چشم نتوانند در فاصله‌های مختلف متمرکز شوند و در دراز مدت باعث تشدید تاربینی میشود. نتایج پژوهشی که در آلمان انجام شده‌است نشان می‌دهد که استفاده از موبایل در دراز مدت احتمال ابتلا به ملانوما را بیشتر می‌کند.
تشخیص سرطان چشم
در مرحله نخست پس از مشاهده علائم اولیه، نخستین کار مراجعه به چشم پزشکی و متخصص چشم است. پزشک پس از معاینه بر اساس علائم، سابقه خانوادگی و عوامل خطر نتیجه‌گیری می‌کند. معمولا آزمایش‌های زیر برای تشخیص این بیماری تجویز می‌شوند:
- سونوگرافی چشم.
- توموگرافی انسجام نوری.
- عکاسی عمیق Fundus.
- آنژیوگرافی فلوورسن
- بیوپسی
برای تشخیص سرطان چشم همین امروز اقدام کن و آزمایش بده.
سرطان چشم و درمان
بسته به نوع این بیماری، پیشروی سرطان و نتایج آزمایش، گزینه‌های درمانی هم فرق می‌کند. گاهی هدف درمان صرفا کنترل سرطان و رفع عوارض ناشی از سرطان است و گاهی هم، درمان کامل. درمان این بیماری به صورت موضعی یا سیستماتیک است. روش‌های درمان این بیماری شامل این موارد می‌شوند:
- جراحی
- درمان با لیزر
- شیمی درمانی
- پرتو درمانی
- نظارت فعال یا نظارت دقیق بر روی بیماری.
- درمان هدفمند.
- کرایو تراپی (سرما و فریز کردن)
- رادیاسیون خارجی (EBRT)
- ترمو تراپی (حرارت درمانی)
- استفاده از پلاک‌های ایزوتوپ رادیو اکتیو
شما می‌توانید با مشاوره آنلاین و یا مراجعه حضوری به متخصص انکولوژی یا چشم پزشک در دکترتو، این بیماری را بهبود ببخشید.
راهی برای پیشگیری از سرطان چشم وجود دارد؟
از آنجایی که هنوز علل دقیق ابتلا به سرطان چشم مشخص نامعلوم هستند راه‌های پیشگیری از این بیماری هم شناخته شده نیستند، اما به طور کلی انجام معاینات پزشکی منظم چشم‌ها می‌تواند باعث تشخیص زودهنگام شود و از سرطان چشم پیشگیری کند. دوری کردن از عوامل خطر یکی دیگر از روش‌های پیشگیری از این بیماری به شمار می‌آید، مثلا با ترک سیگار، ورزش کردن، انتخاب سبک زندگی سالم و تغذیه مناسب می‌توان از ابتلا به انواع سرطان‌ها جلوگیری کرد.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
این بیماری از جمله بیماری‌های نادر چشمی است که بخش‌های مختلف چشم را درگیر می‌کند. اگر علائم و نشانه‌های اولیه این بیماری نادیده گرفته شوند ممکن است عوارض جدی و حتی نابینایی را به دنبال داشته باشد. در حالی که تشخیص زودهنگام آن نقش بسیار مهمی در درمان دارد. حدود ۸۰ تا ۹۰٪ از بیماران تا ۵ سال بعد از تشخیص زنده می‌مانند و این نرخ بقای بسیار خوبی است. مراقبت از چشم‌ها، کاهش زمان استفاده از موبایل یا لپتاپ و آگاهی از علاپم این بیماری تاثیر زیادی در پیشگیری از آن دارد.
شما می توانید با مشاوره آنلاین و تلفنی یا مراجعه حضوری به دکتر انکولوژی و چشم پزشک دکترتو، با این بیماری بیشتر آشنا شوید و برای تشخیص و درمان آن اقدام کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام من چند ماهی هست مدام کیستهای سفید توی هردوچشمم رشدمیکند و از ابتدای شروع درد عجیبی دارە همراە با سردرد شدید..یک چشمم نابیناست وکلا خالیه..الان دو کیست پشت پلک بالا و یک کیست بزرگ زیر پلک پایین مشخص میکنە توی چشمم چند کیسه ریز هست..ایا این علائم سرطان میباشد یا خیر؟
سلام خانم شکری عزیز
با توجه به توضیحات
نیاز به معاینه دقیق دارید
از نظر گلوکوم و کنسر هم باید معاینه شوید
جدی بگیرید
متخصص چشم
سلام من چند ماهی هست مدام کیستهای سفید توی هردوچشمم رشدمیکند و از ابتدای شروع درد عجیبی دارە همراە با سردرد شدید..یک چشمم نابیناست وکلا خالیه..الان دو کیست پشت پلک بالا و یک کیست بزرگ زیر پلک پایین مشخص میکنە توی چشمم چند کیسه ریز هست..ایا این علائم سرطان میباشد یا خیر؟
دوست عزیز عزیز
نیاز به معاینه دقیق دارید
از نظر گلوکوم و کنسر هم باید معاینه شوید
جدی بگیرید
متخصص چشم
سلام دکتر عزیز، ببخشید پسر من ۱۲ سالشه، زمان بچگی مرکز بهداشت گفته بود چشماش ضعیفه، اما تو معاینات بعدی گفتن خوبه
الان حدود یک ساله که هراز گاهی چشم راستش درد میگیره، یکبار چشم پزشک خشکی چشم تشخیص داد و اشک مصنوعی داد، اما دوباره هم این دردا بود
چندماه بعد چشم پزشک دیگه بردم اونم گفت چشماش مشکلی نداره، ضعیف هم نیست و قطره چشمی داد
وقتی چشمش درد میکنه دوست داره جای تاریک باشه و چشمشو ببنده، یه بار همراه چشم درد حالت تهوع هم داشت، الآنم از دیروز ظهر چشم درده و می‌گفت یه کم تار میبینم یا دوتایی میبینم، الان نصف شبی هم از درد گریه میکرد، تو این فاصله ۳ تا قرص مسکن خورده
معمولا ممکنه هر هفته، دو هفته یا بیشتر، یکبار دچار چشم درد بشه
مشکلش چی هست؟ چه راهکاری پیشنهاد می دین؟ مجدد برم چشم پزشک یا دکتر مغز و اعصاب و …. ؟ موندم چیکار کنم، نگرانشم
سلام
بهتر است مجدد به متخصص چشم خوب مراجعه کنید
نوار عصب چشم و ازمایش گلوکوم الزامی است
این درد ها ریشه ای تر از خشکی چشم است
حتمن پیگیری کنید
سلام دکتر عزیز، ببخشید پسر من ۱۲ سالشه، زمان بچگی مرکز بهداشت گفته بود چشماش ضعیفه، اما تو معاینات بعدی گفتن خوبه
الان حدود یک ساله که هراز گاهی چشم راستش درد میگیره، یکبار چشم پزشک خشکی چشم تشخیص داد و اشک مصنوعی داد، اما دوباره هم این دردا بود
چندماه بعد چشم پزشک دیگه بردم اونم گفت چشماش مشکلی نداره، ضعیف هم نیست و قطره چشمی داد
وقتی چشمش درد میکنه دوست داره جای تاریک باشه و چشمشو ببنده، یه بار همراه چشم درد حالت تهوع هم داشت، الآنم از دیروز ظهر چشم درده و می‌گفت یه کم تار میبینم یا دوتایی میبینم، الان نصف شبی هم از درد گریه میکرد، تو این فاصله ۳ تا قرص مسکن خورده
معمولا ممکنه هر هفته، دو هفته یا بیشتر، یکبار دچار چشم درد بشه
مشکلش چی هست؟ چه راهکاری پیشنهاد می دین؟ مجدد برم چشم پزشک یا دکتر مغز و اعصاب و …. ؟ موندم چیکار کنم، نگرانشم…
ممنون میشم راهنمایی بفرمایید
خدا خیرتون بده
سلام
بهتر است مجدد به متخصص چشم خوب مراجعه کنید
نوار عصب چشم و ازمایش گلوکوم الزامی است
این درد ها ریشه ای تر از خشکی چشم است
حتمن پیگیری کنید
سلام دخترم ۷ساله سرطان رتینو پلاستوما داره درحال درمانه ایاخوب میشود یا اخرش مرگ هستش
سلام
خیر
قابل درمان است
سلام اقای دکتر توروخدا بهم بگید دخترم ۷سالشه سرطان رتینوبلاستوماداره الان درحال درمانه ایا خوب میشه یا اخرش مرگه
سلام
نگران نباشید
قابل درمان است
سلام خانمی هستم ۳۸ ساله دو سه سالی هست که چشمام خارس دارن پیش جندتا چشم پزسکم رفتم اما متاسفانه نتیجه نگرفتم خارش روز به روز بدتر میشه بعد خارش مرتب عطسه می کنم روز به روز دیدم ضعیف تر میشه احساس می کنم تمام رگهای داخل چشمام متورم شدن سردرد شدید دارم و حالت تهوع حتی تو راه رفتنم هم تاثیر گذاشته ممنون میشم راهنمایی بفرمایید
سلام
علایم ازدیاد حساسیت دارید
حتمن به متخصص آلرژی مراجعه کنید
با ارز سلام صاحب من هشت ماهه که چشمانم رابه علت پاره شدن شبکیه چشم لیزیک کردم ودوکتور بهم گفت که باید همینجا استاپ بشه تاازین بیشتر کم نشه وعلتشام گفت مالیدن چشمت در کودکی بوده ومن از استفاده زیاد موبایلم بهش نگفتم چون که گفتم شاید علتاون نباشه ومن چهار ساله میشه که خیلی موبایل زیاد استفاده میکنم وامسال که شبو روز به علت بیکاری وجدییدن چشام خیلی درد سوزش هم میکنه وپیر چشمی هم دارم میشه بگید که این مشکلاتم باعث موبایل بوده یا خیر ونابینایی دایمی و پاره شدن شبکیه ام وسرطانی شدن
شام نمیشه مرسی جواب بدین چون
خیلی نگرانم
سلام
مشکلات شبکیه چندان ربطی به مالیدن چشم ندارد
از نظر دیابت باید معاینه شوید
نوروپاتی های انتهایی باید بررسی شود
سلام روزتون بخیر چند ماه پیش برای هر دوچشم عمل کاتاراکت انجام دادم یک هفته هست روی غدد اشک دانه های سفید میبینم وچشم اذیت میکنه در حال حاصر ترکیه هستم نظر شما رو میخواستم ممنون از شما
سلام
در این موارد نباید اجازه داد چشم ها خشک شود
روزانه چند بار نیاز به اشک مصنوعی و یا ژل لیپوزیک می باشد
با سلام ممنون از پاسخگویتون و اطلاعات خوبی که در اختیار هم وطنان می‌گذارید
سپاس از شما تندرست باشید
باسلام خدمت دکتر تو پسر چهار سال سه هست چشم راست مادرزادی گلوکوم است وبیماری آب سياه دارد تازه تشخیص داده شده توماره خوش خیم دارد باید چکار کنم وچشم را ستش دید ندارد را درمانی دارد تو به خدا ی می پرستی به ما را چاره نشان بده
دوست عزیز
گلوکوم درمان پذیر است و در خصوص تومور متخصص چشم پزشکی و نورولوژی برای عمل بهتره تصمیم بگیرند. از این لینک میتونید نوبت متخصصان چشم پزشکی گرفته و مراجعه کنید.
متخصص چشم پزشکی