داروی دگزامتازون چیست؟ کاربرد و عوارض مصرف آن

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

دگزامتازون یا دگزا داروی بسیار آشنایی برای ما ایرانی‌ها است که تقریبا یکبار در زندگی از آن استفاده کرده‌ایم. دگزامتازون یک کورتیکواستروئید قوی (دارویی که عملکرد کورتون را تقلید می‌کند) است و برای درمان بیماری‌هایی مانند آرتریت، اختلالات خونی و هورمونی، واکنش‌های آلرژیک، بیماری‌های پوستی، مشکلات چشمی، مشکلات تنفسی، اختلالات روده، سرطان و اختلالات سیستم ایمنی استفاده می‌شود. این دارو در بهبود اختلال غده فوق کلیوی (سندرم کوشینگ) هم کاربرد دارد. برای اطلاع از نحوه مصرف و عوارض جانبی آن در ادامه همراه ما باشید. همچنین می‌توانید از سیستم مشاوره دارویی آنلاین و دریافت نوبیت ویزیت از پزشکان در سایت دکترتو استفاده کنید.

دگزامتازون چیست و چه کاربردی دارد؟

دگزامتازون به انگلیسی Dexamethasone یک کورتیکواستروئید است که از آزاد شدن موادی که باعث ایجاد التهاب در بدن می‌شوند، جلوگیری می‌کند. از این دارو برای درمان التهاب پوست، مفاصل، ریه‌ها و سایر اندام‌ها استفاده‌می‌شود.

رایج‌ترین بیماری‌هایی که در درمان آنها از دگزامتازون استفاده‌می‌شود، عبارتند از: آسم، آلرژی و آرتروز. از این دارو همچنین برای درمان سایر بیماری‌ها مانند اختلالات خونی و بیماری‌های غدد فوق کلیوی نیز کاربرد دارد. ممکن است از دگزامتازون برای اهداف دیگر مانند بهبود و کنترل علائم کرونا هم توصیه شود.

این دارو تنها با نسخه پزشک قابل استفاده است و استفاده بیش‌از‌حد و خودسرانه از آن، عوارض زیادی دارد. اگر سوالی در مورد استفاده از این دارو دارید، از دکتر عمومی در این رابطه مشاوره بگیرید.

متن انگلیسی:
Dexamethasone is a corticosteroid (cortisone-like medicine or steroid).
ترجمه فارسی:
دگزامتازون یک کورتیکواستروئید (داروی کورتیزون مانند یا استروئید) است.

به نقل از سایت mayoclinic

مکانیسم عمل دگزامتازون چگونه است؟

دگزامتازون یک داروی کورتیکواستروئید با حداقل پتانسیل حفظ سدیم است. این دارو با سرکوب مهاجرت نوتروفیل‌ها، کاهش تولید واسطه‌های التهابی و معکوس شدن افزایش نفوذپذیری مویرگی، التهاب را کاهش داده و پاسخ ایمنی طبیعی را سرکوب می‌کند. دگزامتازون باعث القاء آپوپتوز در سلول‌های میلوم می‌شود. مکانیسم فعالیت ضداستفراغی دگزامتازون ناشناخته است.

این دارو برای بیماری‌های مختلفی تجویز می‌شود و در شکل‌های دارویی و یا فرم‌های مختلفی وجود دارد. پزشک بر اساس شرایط و نیاز بیمار، نوع شکل دارو و دوز مصرفی دگزامتازون را تعیین می‌کند:

قرص دگزامتازون (پتاسیم):

• قرص دگزامتازون ۰.۵mg
• قرص دگزامتازون ۰.۷۵mg
• قرص دگزامتازون ۱mg
• قرص دگزامتازون ۱.۵mg
• قرص دگزامتازون ۲mg
• قرص دگزامتازون ۴mg
• قرص دگزامتازون ۶mg

سوسپانسیون قابل تزریق یا آمپول دگزامتازون:

• آمپول دگزامتازون ۴mg/mL
• آمپول دگزامتازون ۱۰mg/mL

الکسیر / محلول خوراکی دگزامتازون ۰.۵mg/5mL – کنسانتره خوراکی دگزامتازون (اینتنسول) ۱mg/1mL – پاکت پودر برای محلول خوراکی دگزامتازون: ۵۰mg – قطره چشم دگزامتازون و قطره گوش دگزامتازون ۰.۱%.

دگزامتازون دامی برای چیست؟

داروی دگزامتازون حیوانی در حیوانات کوچک به صورت تزریقی (شکل سدیم-فسفات) و در کوتاه مدت (زمانی که درمان خوراکی با پردنیزون امکان‌پذیر نیست) استفاده می‌شود. همچنین این دارو به عنوان یک تست تشخیصی عملکرد آدرنال کاربرد دارد. دگزامتازون گوسفندی یا گاوی شامل القای زایمان و درمان شرایط التهابی است.

دگزامتازون بهتر است یا کتورولاک؟

تفاوت کتورولاک و دگزامتازون این است که دگزامتازون در مقایسه با آمپول کتورولاک ترومتامین، کاهش بیشتری در سطح درد و تورم دارد.

نحوه صحیح مصرف دگزامتازون چگونه است؟

قرص دگزامتازون را چگونه مصرف کنیم؟ قبل از استفاده از دارو، برگه دستورالعمل دارو را به‌صورت کامل بخوانید. دگزامتازون را دقیقا به صورتی‌که در نسخه قید شده‌است، مصرف کنید و از استفاده خودسرانه یا تغییر در دوز دارو پرهیز کنید:

• قرص دگزامتازون را با غذا یا بعد از غذا مصرف کنید.
• دوز دارویی شما ممکن است به دلیل جراحی، بیماری، استرس یا موارد پزشکی اورژانسی تغییر کند. اگر با این مسائل مواجه شدید، به پزشک خود اطلاع دهید.
• این دارو می‌تواند روی نتیجه برخی آزمایشات پزشکی تأثیر بگذارد. مصرف دگزامتازون را به اطلاع پزشک معالج خود برسانید.
• مصرف دگزامتازون را به‌طور ناگهانی متوقف نکنید. زیرا قطع یکباره این دارو، ممکن است عواقبی در پی داشته‌باشد.
• این دارو در شکل‌های مختلفی وجود دارد. ممکن است قرص دگزامتازون برای شما تجویز شده‌باشد.
• اگر از دوز روزانه قرص دگزامتازون (معمولا کمتر از ۱۰ میلی‌گرم) استفاده می‌کنید و دوز آن را فراموش کرده‌اید، به محض به یاد آوردن آن را مصرف کنید.
• اگر از دوز بالای دگزامتازون (۲۰ میلی‌گرم یا ۴۰ میلی‌گرم در روز به مدت ۴ روز در ماه) استفاده می‌کنید و یک دوز را فراموش کردید، با پزشک خود تماس بگیرید. ممکن است به شما دستور داده شود که دوز فراموش شده را تکرار کرده و دارو را ادامه دهید.
• قطره‌های چشمی دگزامتازون برای درمان یا جلوگیری از بسیاری از بیماری‌های چشمی تجویز می‌شود. قطره‌های چشمی هر ۶ ساعت، در هر دو چشم و حداقل تا ۴۸ ساعت پس از اتمام شیمی‌درمانی تجویز می‌شود.
• مصرف قطره چشمی دگزامتازون را تنها در صورت تجویز پزشک قطع کنید.

۱. بهترین زمان مصرف قرص دگزامتازون (روزی چند عدد قرص دگزامتازون بخوریم؟)

معمولاً پزشک توصیه می‌کند که یک‌بار در روز قرص یا شربت دگزامتازون را مصرف کنید. بهتر است آن را در صبح مصرف کنید تا روی خوابتان تاثیر منفی‌ای نداشته‌باشد. برای اطلاعات بیشتر در مورد این دارو بهتر است از سرویس مشاوره دارویی دکترتو استفاده کنید.

۲. علائم اوردوز داروی دگزا چیست؟

انتظار نمی‌رود که مصرف بیش‌از‌حد دگزامتازون، تهدید جانی داشته‌باشد. اما اگر در اثر استفاده زیاد از دگزامتازون، اوردوز کردید و علائمی مانند غش، تشنج، مشکل در تنفس و یا عدم هوشیاری داشتید، باید سریعا به اورژنس مراجعه کنید.

۳. آمپول دگزامتازون باید در یخچال نگهداری شود؟

دگزا باید در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری شود. این دارو را در حمام یا محیط‌های مرطوب نگهداری نکنید. همه داروها را از کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید. هنگامی‌که این محصول منقضی‌شده یا دیگر نیازی به آن نیست، آن را به‌درستی دور بیندازید. اگر می‌خواهید دارو را دور بریزید، آن را در توالت یا آبکش نریزید.

۴. اثر دگزامتازون چند روز در بدن میماند؟

دگزامتازون یک داروی طولانی اثر است و بسته به آماده سازی داروی مصرفی، ۵ تا ۱۱ساعت در خون باقی می‌ماند. دکامزون ۰/۵ در صورت مصرف در دوران بارداری می‌تواند به جنین متولد نشده آسیب برساند.

آمپول دگزامتازون خواب آور است؟

برای جلوگیری از عوارض حتما مشاوره دارویی بگیر.

مشاوره دارویینوبت دهی پزشک عمومی

دگزامتازون برای چه بیماری هایی استفاده می شود؟ (موارد مصرف دگزامتازون)

به‌عنوان یک داروی ضدالتهابی، دگزامتازون التهاب را در قسمت‌های مختلف بدن برطرف می‌کند. این دارو به‌طور خاص برای کاهش تورم (ادم) همراه با تومورهای ستون فقرات و مغز و درمان التهاب چشم استفاده‌می‌شود. سایر موارد عبارتند از:

• برای درمان یا جلوگیری از واکنش‌های آلرژیک: از دگزامتازون برای درمان انواع خاصی از بیماری‌‌های خود ایمنی، بیماری‌های پوستی، آسم و سایر بیماری‌های ریوی هم استفاده‌می‌شود. در این رابطه می‌توانید با دکتر آسم و آلرژی مشورت کنید. 
• برای درمان انواع سرطان‌ها: مانند سرطان خون، لنفوم و ماتیپل میلوم.
• برای درمان تهوع و استفراغ: همراه با برخی داروهای شیمی‌درمانی.
• برای تحریک اشتها در بیماران سرطانی که با مشکلات شدید اشتها روبرو هستند.
• برای جایگزینی استروئیدها در شرایط نارسایی آدرنال (تولید کم استروئیدهای مورد نیاز تولیدشده توسط غدد فوق کلیوی) هم از داروی دگزامتازون استفاده می‌شود. در رابطه با این مشکل می‌توانید با دکتر فوق تخصص غدد مشورت کنید.
• امپول دگزامتازون در شیمی درمانی: می‌توان از این دارو برای شیمی‌درمانی، به‌ویژه برای سرطان‌های خاصی مانند سرطان ریه، سینه و پانکراس استفاده کرد.
• آمپول دگزامتازون برای گوش درد: دگزامتازون یک داروی استروئیدی است که برای تسکین قرمزی، خارش و تورم ناشی از عفونت گوش استفاده می‌شود.
• آمپول دگزامتازون برای آلرژی: تزریق دگزامتازون برای درمان علائم آلرژی یا واکنش‌های آلرژیک شدید کاربرد دارد.

متن انگلیسی:
Dexamethasone is used for a variety of diseases such as blood disorders and adrenal gland diseases.
ترجمه فارسی:
دگزامتازون برای انواع بیماری‌ها مانند اختلالات خونی و بیماری‌های غدد فوق کلیوی استفاده می‌شود.

به نقل از سایت my.clevelandclinic

۱. آمپول دگزامتازون برای چیست؟ (آمپول دگزامتازون برای چی خوبه؟)

شاید برای شما هم سوال پیش‌آمده که آمپول دگزامتازون برای چی خوبه. میتوان گفت خواص آمپول دگزامتازون در کنترل انواع خاصی از ادم (احتباس مایعات در بدن و ورم)، بیماری‌های گوارشی و انواع خاصی از آرتریت است. این آمپول گاهی برای درمان برخی از بیماری‌هایی که بر روی خون، پوست، چشم، تیروئید، کلیه‌ها، ریه‌ها و سیستم عصبی تاثیر می‌گذارند نیز استفاده می‌شود.

آمپول دگزامتازون به‌صورت پودری است که باید با مایع مخلوط شود تا به‌صورت عضلانی (در عضله) یا داخل وریدی (در رگ) تزریق شود. دوز مناسب این دارو به وضعیت شما و نحوه پاسخ شما به درمان بستگی دارد.

آمپول دگزامتازون چند میلی گرم است؟

مقادیر آن متفاوت است و پزشک ممکن است هر یک از موارد زیر (یا حجم‌های متفاوت) را برای شما مناسب بداند:

• برای مفصال بزرگ (مثل زانو) ۱.۷ میلی‌گرم تا ۳.۳ میلی‌گرم (۰.۵ میلی لیتر تا ۱.۰ میلی لیتر)
• مفاصل کوچک (مانند اینترفالانژیال و گیجگاهی فکی) ۰.۶۶ تا ۰.۸ میلی‌گرم (۰.۲ میلی لیتر تا ۰.۲۵ میلی لیتر)

آمپول دگزامتازون وریدی است یا عضلانی؟

آمپول دگزامتازون چگونه تزریق می شود؟ محلول تزریقی دگزامتازون ممکن است از طریق تزریق داخل عضلانی، داخل مفصلی یا مستقیم داخل وریدی، انفوزیون داخل وریدی یا انفیلتراسیون بافت نرم تجویز شود.

۲. آمپول دگزامتازون برای ورم صورت (دگزامتازون شل کننده عضلات است؟)

دگزا متازون به رفع التهاب و ورم ناگهانی صورت کمک می‌کند. به همین دلیل ممکن است برای ورم اجزای مختلف صورت تجویز شود. برخی از تحقیقات صورت‌گرفته نشان داده‌اند که آمپول دگزامتازون برای گردن درد، اسپاسم عضلات گردن و تورتیکولی (کج گردنی) موثر است.

۳. دگزامتازون برای ورم چشم (قطره دگزامتازون چشمی برای چیست؟)

قطره دگزامتازون برای درمان بیماری چشمی موثر است. دوز معمول قطره چشمی دگزامتازون ۱ قطره چشمی در یک یا هر دو چشم، ۴ تا ۶ بار در روز است (هر ۴ ساعت یکبار). اگر التهاب چشم شما شدید باشد، پزشک ممکن است توصیه کند که هر ۳۰ تا ۶۰دقیقه یکبار قطره را در چشم آسیب دیده بریزید تا قرمزی و درد بهبود یابد.

۴. آمپول دگزامتازون برای دندان درد و آفت دهان

استفاده از دگزامتازون التهاب و درد پس از جراحی دندان یا درد بعد از کشیدن دندان را درمان می‌کند. آمپول دگزامتازون برای عفونت دندان کاربرد دارد و ممکن است آمپول دگزامتازون بعد از ایمپلنت دندان تجویز شود.

در موارد شدیدتر، ممکن است ژل یا شستشو دهنده‌های استروئیدی موضعی برای کمک به سرعت بخشیدن به زمان بهبودی تجویز شوند. رایج‌ترین استروئیدهای موضعی تجویز شده فلوسینونید، ژل کلوبتازول یا آمپول دگزامتازون برای آفت دهان هستند.

۵. آمپول دگزامتازون برای درد سنگ کلیه

گلوکوکورتیکوئیدها (استروئیدها) به عنوان ضد التهاب، سرکوب کننده سیستم ایمنی و داروهای ضد تکثیر عمل می‌کنند و دارای اثرات منقبض‌کنندگی عروق هستند. مصرف گلوکوکورتیکوئید طولانی اثر مانند دگزامتازون ممکن است به رفع درد و استفراغ مرتبط با دفع سنگ کلیه کمک کند.

۶. آمپول دگزامتازون برای سرفه خشک (آمپول دگزامتازون برای سرفه خوب است؟)

ممکن است بسته به نوع سرفه‌تان پزشک قرص، شربت یا آمپول دگزامتازون را برای شما تجویز کند. اما اغلب رایج‌ترین شکل مصرفی آن برای درمان سرفه، قرص است.

ممکن است پزشک تنها یک دوز قرص دگزامتازون را برای درمان سرفه‌های ناشی از کروپ (خروسک) در کودکان توصیه کند. در برخی شرایط ممکن است این دارو فقط برای چند روز یا چند هفته نیاز باشد. درحالی‌که در سایر مواقع  ممکن است نیاز به مصرف آن برای مدت طولانی‌تر (گاهی برای چندین ماه) باشد.

۷. آمپول دگزامتازون برای التهاب گلو

این دارو التهاب (تورم، گرما، قرمزی و درد) را تسکین می‌دهد و برای درمان اشکال خاصی از آرتریت استفاده می‌شود. در بیماران بالای ۵ سال مبتلا به گلودرد حاد، استروئیدها (بیشتر به صورت خوراکی) مانند آمپول دگزامتازون در سرم قندی نمکی دو برابر بیشتر احتمال دارد علائم را در ۲۴ ساعت نسبت به سایر داروها برطرف کنند.

۸. آمپول دگزامتازون برای میگرن و سردرد

کورتیکواستروئیدها در افرادی با سردردهای مزمن و شدید و عود کننده مانند میگرن، می‌توانند موثر باشند. در این موارد ممکن است پزشک برای شما مسکن برای سردرد تنشی مانند دگزامتازون یا استروئید پردنیزون را تجویز کند.

۹. آمپول دگزامتازون برای تب و لرز

از این آمپول برای کنترل علائم تب طولانی مدت و لرز هم استفاده می‌شود. استفاده از آمپول دگزامتازون برای تسکین تب و لرز تنها در صورتی‌که پزشک تجویز کند و تحت نظر او، مورد استفاده قرار‌می‌گیرد. همچنین، درمان تب و لرز باید همراه با درمان علت اصلی آن باشد و به‌هیچ‌وجه نباید فقط به کنترل علائم محدود شود.

۱۰. آمپول و قرص دگزامتازون برای سرماخوردگی

معمولاً برای درمان علائم سرماخوردگی از آمپول دگزامتازون استفاده نمی‌شود؛ بلکه اسپری بینی یا قطره این دارو تجویز می‌شود. دگزامتازون اثر موضعی بسیار قوی‌ای دارد و به‌سرعت عوامل التهابی را کاهش می‌دهد و به تسکین خارش، آبریزش بینی، آبریزش چشم، عطسه و گرفتگی بینی کمک‌می‌کند. بیماران باید طبق دستورالعمل‌های پزشک این دارو را مصرف کنند و به‌هیچ‌عنوان در مصرف آن افراط نکنند.

۱۱. شربت دگزامتازون برای چیست؟

دگزامتازون در انواع گوناگونی همچون آمپول، قرص و شربت در دسترس است. شربت دگزامتازون معمولاً برای کودکان و افرادی تجویز می‌شود که با خوردن قرص مشکل دارند.

شربت دگزامتازون در درمان بیماری‌ها اثرگذاری مشابهی با قرص دارد. این شربت اغلب التهاب (ورم، گرم‌شدن، قرمزی و درد) را تسکین می‌دهد و برای درمان انواع خاصی از آرتریت، اختلالات روده (برای مثال کولیت)، آلرژی شدید، آسم و انواع خاصی از سرطان تجویز می‌شود.

۱۲. قرص دگزامتازون برای چیست؟

قرص دگزامتازون برای درمان بیماری‌هایی مانند آرتریت، اختلالات مرتبط با خون و هورمون‌ها، واکنش‌های آلرژیک، بیماری‌های پوستی، مشکلات چشمی، مشکلات تنفسی، اختلالات روده، سرطان و اختلالات مرتبط با سیستم‌ایمنی استفاده می‌شود.

این دارو را باید از طریق خوراکی و با یک لیوان پر آب مصرف کنید. برای جلوگیری از بروز مشکلات معده بهتر است آن را با غذا مصرف کنید. دوز تجویزی قرص دگزامتازون به نوع بیماری و هدفتان از مصرف دارو بستگی دارد.

۱۳. فواید قرص دگزامتازون برای چاقی (قرص دگزامتازون ۰/۵ برای چیست؟)

معمولاً قرص دگزامتازون و سیپروهپتادین برای چاقی یا به هدف چاق شدن استفاده نمی‌شود و چاقی یکی از عوارض جانبی این قرص است. قرص دگزامتازون ممکن است به طور موقت اشتها را در بیماران افزایش دهد. اگر چه برخی از افراد این را یک عارضه نامطلوب می‌دانند؛ اما در برخی از بیماران، افزایش اشتها برای بهبودی سریع‌تر موثر است.

۱۴. قرص دگزامتازون برای تنبلی تخمدان

آیا قرص دگزامتازون باعث عقب افتادن پریود میشود؟ مطالعات تاثیر دگزامتازون بر پریود نشان می‌دهند که درمان ترکیبی دگزامتازون و کلومیفن ممکن است تخمک‌گذاری و نتایج بارداری را در بیماران PCOS بهبود بخشد و قرص دگزامتازون برای تخمدان پلی کیستیک موثر باشد. اگرچه شواهد آن به صورت قطعی مشخص نیست و همچنان نیاز به مشورت با پزشک است.

۱۵. قرص دگزامتازون برای کودکان

گاهی پزشک دگزامتازون را برای کودکان تجویز می‌کند. اما باید به‌خاطر داشته‌باشید که این دارو می‌تواند سبب بروز عوارض جانبی در کودکان شود پس تنها به میزان تجویز شده آن را به فرزندتان بدهید.

دگزامتازون می‌تواند روی رشد کودک تاثیر بگذارد. اگر فرزندتان حین استفاده از این دارو با سرعت طبیعی رشد نمی‌کند، به پزشک خود اطلاع دهید. دوز مناسب قرص دگزامتازون برای کودکان بر اساس وزن بدن متفاوت است و باید توسط پزشک تعیین شود. آمپول دگزا برای تب کودکان و قطره دگزامتازون برای بینی نوزاد موثر است.

۱۶. دوز مصرفی داروی دگزامتازون چقدر است؟

دوز دگزامتازون برای بیماران مختلف متفاوت خواهدبود. پزشک بر اساس بیماری و شرایط شما، دوز مصرفی را تعیین می‌کند. این دارو اطلاعات زیر فقط دوزهای متوسط ​​این دارو را شامل می‌شود. اگر دوز مصرفی شما متفاوت است، آن را تغییر ندهید مگر اینکه پزشک به شما دستور دهد.

مقدار دارویی که مصرف می‌کنید بستگی به قدرت دارو، تعداد دوزهای مصرفی و فاصله زمانی بین دوزها دارد. مدت زمان مصرف دگزامتازون بستگی به بیماری و شرایط پزشکی شما دارد.

موارد مصرف دگزا	دوز مصرفی
دوز دارو در حالت خوراکی (آمپول، قرص)	بزرگسالان: ۰.۷۵ تا ۹ میلی‌گرم در روز (پزشک ممکن است دوز شما را در صورت نیاز تنظیم کند) کودکان: دوز مصرفی در کودکان بر اساس وزن بدن است و باید توسط پزشک تعیین شود. در ابتدا، ۰.۰۲ تا ۰.۳ میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن در روز، در قالب ۳ یا ۴ دوز تجویز می‌شود. پزشک ممکن است در صورت نیاز، دوز مصرفی را تنظیم کند.
برای درمان مولتیپل میلوم	بزرگسالان: ۲۰ یا ۴۰ میلی‌گرم، یک بار در روز. کودکان: میزان مصرف و دوز باید توسط پزشک تعیین شود.

دگزامتازون و درمان کرونا

افراد مبتلا به کووید-۱۹ شدید، ممکن است دچار پاسخ التهابی سیستمیک شوند که منجر به آسیب به ریه و چندین اندام دیگر می‌شود. داروهای کورتیکواستروئیدی با تاثیر ضدالتهابی‌شان می‌توانند از ایجاد این تاثیرات آسیب‌زننده، جلوگیری کنند یا آنها را کاهش دهند. بنابراین این دارو در کاهش علائم کرونا موثر است.

دگزامتازون یک داروی کورتیکواستروئیدی است که از ابتدای شروع همه‌گیری کرونا، به‌عنوان دارویی موثر برای این بیماری مطرح شد. این دارو در انگلیس و در بیماران بستری مبتلا به کووید-۱۹ بررسی شد و تاثیرات مثبت آن برای بیماران بدحال مشاهده شد.

این دارو تاثیر مثبتی در کاهش نرخ مرگ‌و‌میر در بیماران کرونایی بستری دارد. استفاده از دگزامتازون می‌تواند نرخ مرگ و میر را در بیمارانی که از دستگاه تهویه مکانیکی استفاده می‌کنند، را به میزان یک سوم کاهش دهد. این میزان کاهش مرگ‌و‌میر در مورد بیماران کرونایی بستری که نیاز به استفاده از اکسیژن دارند، حدود یک پنجم است.

در سپتامبر ۲۰۲۰، سازمان بهداشت جهانی اجازه استفاده از دگزامتازون و دیگر کورتیکواستروئیدها را برای درمان کووید-۱۹ صادر کرد. این دستورالعمل شامل دو توصیه است:

• سازمان بهداشت جهانی استفاده از کورتیکواستروئیدها (مثل دگزامتازون، هیدروکورتیزون یا پردنیزون) را به‌صورت خوراکی یا تزریقی برای موارد ابتلای شدید و بحرانی به کرونا، توصیه می‌کند.
• سازمان بهداشت جهانی استفاده از کورتیکواستروئیدها را برای بیمارانی کرونایی که وضعیت وخیمی ندارند، توصیه نمی‌کند. مگر اینکه، بیمار برای بیماری دیگری در حال استفاده از دگزامتازون باشد. این دسته شامل بیمارانی خواهند‌بود که نیازی به بستری در بیمارستان ندارند.

استفاده از دگزامتازون برای بیماران مبتلا به کرونای متوسط (بیمارانی که بستری نیستند) توصیه نمی‌شود.

۱. ترکیب دیفن هیدرامین و دگزامتازون برای کرونا

دیفن هیدرامین یک آنتی هیستامین است که برای کنترل علائم حساسیتی مانند آبریزش بینی، سرفه و عطسه استفاده می‌شود. ترکیب دیفن هیدرامین و دگزامتازون برای کرونا توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) یا هیچ سازمان دیگری توصیه نشده‌است. در هر صورت ممکن است پزشک شما ترکیب این دو دارو را برای شرایط شما تجویز کند.

۲. دوز مصرفی دگزامتازون در بیماران مبتلا به کرونای شدید

مدت زمان استفاده از دگزامتازون یا قرص دکامزون برای بیماران کرونایی، یک بار در روز برای مدت ۷ تا ۱۰ روز است. دوز مصرفی روزانه باید معادل ۶ mg دگزامتازون باشد. استفاده از دگزامتازون برای بیماران مسن و کودکان مشکلی ندارد. اما در زنان باردار بهتر است از دیگر کورتیکواستروئیدها (پردنیزولون به‌صورت خوراکی یا هیدروکورتیزون به‌صورت تزریق داخل وریدی) به جای دگزامتازون استفاده‌کرد.

۳. چرا دگزامتازون باعث بهبود حال بیماران مبتلا به کرونای شدید می شود؟

هرچند دگزامتازون باعث بهبود حال بیماران مبتلا به کووید-۱۹ شدید می‌شود و نرخ مرگ را کاهش می‌دهد. اما این دارو برای درمان بیماری‌های تنفسی مشابه مانند آنفولانزا، پنومونی استفاده نمی‌شود. چون تاثیر ضدالتهابی و سرکوب‌کننده ایمنی دگزامتازون، باعث تشدید این عفونت‌ها می‌شود.

مکانیسم احتمالی برای تاثیر دگزامتازون در کرونا این است که درنتیجه چرخه تکثیر ویروس SARS-CoV-2، سلول‌های درگیر با این ویروس حساسیتی نسبت به کورتیکواستروئیدها ندارند. این به این معناست که دگزامتازون بر روی سلول میزبان ویروس تاثیر نمی‌گذارد. اما بر روی سلول‌های سالم تاثیر می‌گذارد و می‌تواند التهاب را کاهش دهد.

مفاصلت درد می‌کنه و آرتریت روماتوئید گرفتی؟ برای مصرف دگزامتازون مشاوره بگیر!

دکتر آرتریت التهاب مفصل

عوارض دگزامتازون کدامند؟

آمپول دگزامتازون چه عوارضی دارد؟ داروی دگزامتازون لیست تقریبا بلندبالایی از عوارض جانبی دارد. به همین دلیل است که استفاده خودسرانه از این دارو، به‌شدت منع می‌شود. برای اطلاعات دقیق‌تر در مورد عوارض جانبی، حتما از پزشک داخلی یا پزشک خانواده خود مشاوره بگیرید.

عوارض جانبی که باید در اسرع وقت به پزشک گزارش دهید، عبارتند از:

• واکنش‌های آلرژیک مانند بثورات پوستی، خارش یا کهیر، تورم صورت، لب‌ها یا زبان
• مدفوع سیاه یا قیری
• تغییر در میزان ادرار
• گیجی، هیجان، بیقراری، احساس کاذب خوب بودن
• تب، گلودرد، عطسه، سرفه یا سایر علائم عفونت، و زخم‌هایی که خوب نمی‌شوند
• توهم
• افسردگی روانی، نوسانات خلقی، احساسات اشتباه در مورد خود یا بدرفتاری
• درد در لگن، کمر، دنده‌ها، بازوها، شانه‌ها یا پاها
• درد، قرمزی یا سوزش در محل تزریق
• قرمزی، تاول، پوسته‌پوسته یا شل‌شدن پوست، به‌خصوص داخل دهان
• گرد شدن از صورت

همچنین ممکن است علائم و نشانه‌های قند خون بالا مانند تشنگی یا گرسنگی بیشتر از حد معمول، یا نیاز به ادرار بیش‌از‌حد معمول را هم تجربه کنید. یا اینکه شاید احساس خستگی شدید یا تاری دید داشته‌باشید:

• تورم پا یا ساق پا
• خونریزی یا کبودی غیر معمول
• زخم‌هایی که خوب نمی‌شوند

برخی از عوارض جانبی دگزا، معمولا نیازی به اقدام پزشکی ندارند. البته در صورت تداوم یا آزاردهنده‌شدن این علائم، حتما با پزشک مشورت کنید. این علائم عبارتند از:

• اسهال یا یبوست
• تغییر طعم
• سردرد
• حالت تهوع، استفراغ
• مشکلات پوستی، آکنه، نازک و براق شدن پوست
• مشکل خواب
• رشد غیر‌معمول مو در صورت یا بدن
• افزایش وزن

۱. عوارض قرص دگزامتازون ۰/۵ چیست؟

رایج‌ترین عوارض جانبی قرص دگزامتازون ۰.۵ شامل مشکلات خواب، تغییرات خلقی، سوءهاضمه و افزایش وزن هستند. مصرف قرص یا شربت دگزامتازون همچنین می‌تواند احتمال ابتلای شما به عفونت را افزایش دهد.

۲. عوارض قرص سیپروهپتادین و دگزامتازون برای چاقی صورت و بدن

در یک مطالعه، به شرکت‌کنندگان به‌صورت هم‌زمان قرص سیپروهپتادین و دگزامتازون داده‌شد. ازآنجایی‌که هر یک از این دو دارو به‌تنهایی باعث افزایش وزن و چاقی می‌شوند، ترکیب آنها به‌طور بالقوه می‌تواند میزان افزایش وزن و چاقی را افزایش دهد و در نتیجه احتمال بروز بیماری‌های غیرواگیر (NCDs) را بالا ببرد.

۳. آیا آمپول دگزامتازون قند خون را بالا میبرد؟

داروهای کورتیکواستروئیدی مانند پردنیزولون و دگزامتازون (که معمولاً استروئید نامیده می‌شوند) می‌توانند نحوه کنترل بدن در تعیین سطح کربوهیدرات و قند را تغییر دهند. این داروها می‌توانند با مسدود کردن عملکرد انسولین، سطح قند خون شما را افزایش دهند. به همین دلیل ممکن است امپول دگزامتازون برای دیابتی ها توصیه نشود.

۴. آیا دگزامتازون باعث پوکی استخوان میشود؟

ایا آمپول دگزامتازون باعث عدم جذب کلسیم میشود؟ کورتیکواستروئیدها هم توانایی بدن برای جذب کلسیم را کاهش می‌دهند و هم سرعت شکسته شدن استخوان را افزایش می‌دهند. هرچه تعداد و مدت زمان بیشتری آنها را مصرف کنید، خطر ابتلا به پوکی استخوان هم بیشتر می‌شود.

موارد احتیاط و هشدارها در استفاده از داروی دگزامتازون

اگر به دگزامتازون یا داروی دیگری حساسیت دارید، این موضوع را قبل از استفاده از دگزامتازون حتما به پزشک یا داروساز خود بگویید. این دارو ممکن است دارای مواد غیرفعالی باشد که ممکن است در بعد از استفاده واکنش آلرژی یا مشکلات دیگری را ایجاد کند.

قبل از استفاده از این دارو، سابقه پزشکی خود را به‌صورت دقیق به پزشک‌تان بگویید، به‌خصوص اگر مشکلات یا بیماری‌های زیر را دارید:

• مشکلات انعقاد خون
• سندرم کوشینگ
• دیابت
• گلوکوم
• مشکلات یا بیماری قلبی
• فشار خون بالا
• عفونت‌هایی مانند تبخال، سرخک، سل یا آبله مرغان
• بیماری کلیوی
• بیماری کبدی
• مشکلات روحی و روانی
• میاستنی گراویس
• پوکی استخوان
• حمله قلبی سابق
• زخم معده، زخم یا بیماری روده شامل کولیت و دیورتیکولیت
• مشکل تیروئید
• واکنش غیرمعمول یا آلرژیک به دگزامتازون، کورتیکواستروئیدها، سایر داروها، لاکتوز، غذاها، رنگ‌ها یا مواد نگهدارنده
• حاملگی یا تلاش برای باردار شدن
• شیردهی.

برای اطلاعات بیشتر در مورد این دارو بهتر است از سرویس مشاوره دارویی دکترتو استفاده‌کنید.

۱. دگزامتازون در زمان بارداری (ایا قرص دگزامتازون برای بارداری ضرر دارد؟)

دگزامتازون یک داروی بارداری از نوع C است و این یعنی:

• تحقیقات روی حیوانات هنگام استفاده از دارو توسط مادران باردار، اثرات نامطلوبی روی جنین نشان داده‌است.
• مطالعات کافی بر روی انسان انجام نشده‌است تا از تاثیر دارو بر جنین مطمئن شود.

اگر باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید، در رابطه با استفاده از قرص دگزامتازون برای بارداری با پزشک خود مشورت کنید. کودکانی که مادر آنها برای مدت طولانی از دگزامتازون استفاده کرده‌اند، ممکن است مشکلات هورمونی داشته‌باشد.

این دارو فقط در صورتی در زمان بارداری استفاده قرار می‌شود که مزایای بالقوه آن، خطرات احتمالی برای جنین را توجیه کند. در مورد داروهایی مورد استفاده در دوران بارداری دقت زیادی داشته‌باشید و قبل از استفاده از هر دارویی با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید.

آیا قرص دگزامتازون باعث نازایی میشود؟

چرا برای پسرزایی دگزامتازون تجویز میشود؟ یا تاثیر دگزامتازون بر اسپرم مردان و تکامل جنین چیست؟ در حال حاضر هیچ مدرک دقیقی مبنی بر اینکه مصرف دگزامتازون بر باروری در مردان یا زنان تأثیر می‌گذارد وجود ندارد. اگر قصد بارداری دارید با داروساز یا پزشک خود صحبت کنید.

متن انگلیسی:
Dexamethasone can be taken in pregnancy, but talk to your doctor or specialist. They may want to switch you to a different type of steroid that’s less likely to get to your baby, such as prednisolone.
ترجمه فارسی:
دگزامتازون را می‌توان در بارداری مصرف کرد، اما با پزشک یا متخصص خود مشورت کنید. آنها ممکن است بخواهند شما نوع دیگری از استروئید که احتمال کمتری دارد به کودک شما برساند، مانند پردنیزولون را استفاده کنید.

به نقل از سایت nhs

۲. استفاده از دگزامتازون در دوران شیردهی

آیا امپول دگزامتازون برای شیردهی ضرر دارد؟ استفاده از دگزامتازون برای زنانی که شیر می‌دهند، توصیه نمی‌شود. این دارو می‌تواند از طریق شیر مادر به کودک منتقل شود و ممکن است عوارض جانبی برای کودک ایجاد کند. 

۳. استفاده از دگزامتازون در افراد مسن 

کلیه‌ها و کبد افراد مسن ممکن است مانند گذشته کار نکنند. این مساله می‌تواند باعث شود بدن داروها را کندتر پردازش کند. در نتیجه، داروها برای مدت طولانی‌تری در بدن شما باقی‌می‌مانند. این امر، خطر عوارض جانبی را در افراد مسن افزایش می‌دهد. عوارض جانبی این دارو مانند کاهش تراکم استخوان، درد معده، خونریزی روده و تغییرات خلقی و روانی (مثل گیجی) در افراد مسن بیشتر دیده‌می‌شود.

۴. نکات مهم و هشدارها در مصرف آمپول دگزامتازون

دگزامتازون می‌تواند سیستم ایمنی بدن شما را تضعیف کند. درنتیجه ممکن است بدن بیشتر از قبل مستعد عفونت شود یا عفونتی که در حال حاضر دارید، تشدید شود. در مورد هرگونه بیماری یا عفونتی که در چند هفته گذشته داشته‌اید، به پزشک عفونی اطلاع دهید. موراد دیگری که باید در نظر گرفت:

• اگر از این دارو استفاده می‌کنید و در معرض آبله مرغان یا سرخک قرار گرفتید، برای درمان پیشگیرانه با پزشک خود تماس بگیرید. این شرایط در افرادی که از داروهای استروئیدی استفاده‌می‌کنند، می‌تواند جدی یا حتی کشنده باشد.
• در زمان استفاده از داروهای استروئیدی مانند دگزامتازون، واکسیناسیون ممکن است نتیجه دلخواه را نداشته‌باشد و در زمان استفاده از این دارو، از واکسن‌های زنده استفاده‌نکنید.
• اگر سابقه زخم معده دارید یا دوزهای زیادی از آسپرین یا سایر داروهای آرتریت را مصرف می‌کنید، هنگام مصرف این دارو، مصرف نوشیدنی‌های الکلی خود را محدود کنید. دگزامتازون معده و روده شما را مستعد ابتلا به اثرات آسیب زننده الکل، آسپرین و برخی داروهای آرتریت می‌کند و خطر ابتلا به خونریزی معده را افزایش می‌دهد.
• در زمان استفاده از این دارو، بهتر است یک رژیم غذایی کم سدیم، کم نمک، غنی از پتاسیم یا کم پروتئین داشته‌باشید. همچنین ممکن است باعث ناراحتی معده شود، بهتر است دارو را همراه با غذا یا شیر استفاده کنید.
• استفاده طولانی مدت از دگرامتازون می‌تواند رشد کودکان را محدود کند. در این رابطه با متخصص کودکان مشورت کنید. پزشک باید دائما قد و رشد کودک را بررسی کند.

در طول مدت درمان، پزشک موارد زیر را بررسی می‌کند تا بتواند عوارض جانبی دارو را مدیریت کند:

• بررسی وزن و حساسیت آمپول دگزامتازون
• بررسی فشار خون
• تست قند خون
• بررسی سلامت چشم (غربالگری گلوکوم)
• تست‌های تراکم استخوان
• عکسبرداری اشعه ایکس از دستگاه گوارش.

تداخلات دارویی دگزامتازون

آمپول دگزامتازون با چه دارویی تداخل دارد؟ گاهی اوقات استفاده همزمان از برخی از داروها کار درستی نیست. برخی از داروها می‌توانند روی سطح سایر داروهای مصرفی شما در خون یا نحوه عمل دارو تاثیر بگذارند. درنتیجه ممکن است عوارض جانبی را افزایش دهند یا اثربخشی دارو را کاهش دهند. همیشه لیستی از داروهایی که استفاده می‌کنید را در اختیار پزشک‌تان قرار دهید. داروهایی که ممکن است با داروی دگزامتازون تداخل داشته‌باشند عبارتند از:

• آنتی‌بیوتیک‌ها، اریترومایسین
• داروهای ضدقارچ مانند کتوکونازول و آمفوتریسین بی
• داروهای رقیق‌کننده خون مانند آپیکسابان، ریواروکسابان و وارفارین
• تداخل با داروهای کلسترول خون مثل کلستیرامین و کلستیپول
• داروهای سندرم کوشینگ (آمینوگلوتتیمید)
• داروهای دیابت، متفورمین و انسولین
• تداخل با داروهای ادرارآور (دیورتیک) مانند بومتانید و فوروزمید
• داروهای صرع مثل فنوباربیتال و کاربامازپین
• آمپول دگزامتازون برای بیماران قلبی و هورمون‌ها (داروهای ضدبارداری خوراکی، استروژن‌ها)
• داروهای HIV (آتازاناویر و داروناویر)
• داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مثل آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن
• تداخل با داروهای سل مثل ریفامپین و ایزونیازید

دگزامتازون حداقل با ۱۱۸ داروی مختلف تداخل جدی دارد. این دارو همچنین حداقل با ۲۹۸ داروی دیگر تداخل متوسط دارد و با حداقل ۱۳۶ داروی مختلف تداخل خفیفی دارد.

این اطلاعات شامل همه تداخلات دارویی احتمالی یا عوارض جانبی نیست. بنابراین قبل از استفاده از دگزامتازون، لیستی از تمام داروهای خود را با خود داشته‌باشید و این اطلاعات را با پزشک و داروساز خود به اشتراک بگذارید. برای مشاوره پزشکی بیشتر، یا در صورت داشتن سوالات، نگرانی‌ها یا اطلاعات بیشتر در مورد این دارو، با پزشک یا داروساز مشورت‌کنید.

اطلاعات دارویی دگزامتازون

در ادامه اطلاعات دارویی دگزا را برای شما آورده‌ایم. با ما همراه باشید.

• نام عمومی (ژنریک): دگزامتازون
• نام انگلیسی: Dexamethasone
• نام‌های تجاری: دگزامتازون، دکسون، دگزادیک، آکوازون، دگزاتیسین، اوزردکس، فورتیدکس، دکامزون
• نام‌های رایج: دگزا، دگزامتازون

اشکال دارویی قرص دگزامتازون ۰.۵	عوارض جانبی دگزامتازون ۵	تداخلات دارویی قرص دگزامتازون ۴
آمپول دگزامتازون ۴mg/mL	واکنش‌های آلرژیک مانند بثورات پوستی، خارش یا کهیر، تورم صورت، لب‌ها یا زبان	داروهای ضدقارچی مثل کتوکونازول و آمفوتریسین بی
آمپول دگزامتازون ۱۰mg/mL	قرمزی، تاول، پوسته‌پوسته یا شل‌شدن پوست، به‌خصوص داخل دهان	تالیدومید
لکسیر / محلول خوراکی دگزامتازون ۰.۵mg/5mL	درد، قرمزی یا سوزش در محل تزریق	آنتی‌بیوتیک‌ها مثل اریترومایسین
کنسانتره خوراکی دگزامتازون (اینتنسول) ۱mg/1mL	درد در لگن، کمر، دنده‌ها، بازوها، شانه‌ها یا پاها	آپیکسابان
پاکت پودر برای محلول خوراکی دگزامتازون ۵۰mg	افسردگی روانی، نوسانات خلقی، احساسات اشتباه در مورد خود یا بدرفتاری	ریواروکسابان
قطره استریل چشم و گوش قطره چشم دگزامتازون	علائم عفونت، و زخم‌هایی که خوب نمی‌شوند	داروهای قلبی مثل دیگوکسین
قطره گوش دگزامتازون ۰.۱%	مدفوع سیاه یا قیری	داروهای کلسترول
قرص دگزامتازون ۰.۵mg	تغییر در میزان ادرار	داروهای سندرم کوشینگ
قرص دگزامتازون ۰.۷۵mg	گیجی، هیجان، بیقراری، احساس کاذب خوب بودن	داروهای دیابت مثل متفورمین و انسولین
قرص دگزامتازون ۱mg	تب، گلودرد، عطسه، سرفه یا سایر	داروهای ادرارآور مثل بومتامید
قرص دگزامتازون ۱.۵mg	توهم	داروهای صرع
قرص دگزامتازون ۲mg	—–	هورمون‌ها مثل استروژن
قرص دگزامتازون ۴mg	—–	داروهای HIV مثل آتازاناویر
قرص دگزامتازون ۶mg	—–	داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مثل ایبوبروفن

انواع دگزامتازون رایج در بازار ایران

همانطور که می‌دانید ممکن است هر دارویی با اسامی تجاری مختلفی تولید شود. در زیر نام‌های رایج داروی دگزامتازون در ایران لیست شده‌است:

• قرص دگزامتازون ایران هرومون ۰.۵ میلی گرم
• قرص دگزامتازون ابوریحان ۰.۵ میلی گرم
• آمگول دکسون ۸ میلی گرم/ ۲ میلی لیتر
• آمپول دگزامتازون رها ۸ میلی گرم/ ۲ میلی لیتر
• آمپول دگزامتازون رها ۸ میلی گرم/ ۲ میلی لیتر
• آمپول دگزامتازون اسوه ۸ میلی گرم/ ۲ میلی لیتر
• آمپول دگزامتازون ایران هورمون ۸ میلی گرم/ ۲ میلی لیتر
• آمپول دگزامتازون دی پی ۸ میلی گرم/ ۲ میلی لیتر
• آمپول دگزامتازون البرز دارو ۸ میلی گرم
• آمپول دگزادیک ۸ میلی گرم/ ۲ میلی لیتر
• آمپول آکوازون ۸ میلی گرم/ ۲ میلی لیتر
• آمپول دگزاتیسین ۸ میلی گرم/ ۲ میلی لیتر
• آمپول دگزامتازون زهراوی ۸ میلی گرم/ ۲ میلی لیتر
• آمپول دگزامتازون- شفا ۸ میلی گرم/ ۲ میلی لیتر
• آمپول دگزامتازون دی پی ۸ میلی گرم/ ۲ میلی لیتر
• ایمپلنت اوزردکس ۰.۷ میلی گرم
• قطره چشمی دکسون ۰.۱% ۵ میلی گرم
• قرص فورتیدکس ۴ میلی گرم
• قرص فورتیدکس ۴۰ میلی گرم
• قرص دکامزون ۴ میلی گرم
• قرص دگزامتازون ابوریحان ۴ میلی گرم.

قیمت داروی دگزامتازون ۱۴۰۳ چقدر است؟

دگزامتازون داروی گران قیمتی نیست. البته قیمت این دارو به نوع شکل دارویی، بسته‌بندی و شرکت تولیدکننده آن بستگی دارد. برای مثال هر بسته ۱۰ عددی آمپول دگزامتازون چیزی حدود ۴۰ هزارتومان قیمت دارد. شربت ۵۰ میلی لیتری آن نیز حدود ۵۵ تا ۶۰ هزار تومان است. برای اطلاع دقیق‌تر از قیمت این دارو، بهتر است به داروخانه مراجعه‌کنید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

دگزامتازون یکی از داروهایی است که این روزها زیاد از آن استفاده می‌کنند. برای اینکه این دارو را سرخود و بدون ترس استفاده نکنید، باید عوارض آن را بشناسید. این دارو عوارض بسیاری دارد و با داروهای زیادی تداخل پیدا می‌کند. برای دریافت این دارو باید به دکتر عمومی، دکتر روماتولوژی یا دکتر داخلی مراجعه کنید. برای دریافت ویزیت آنلاین پزشک عمومی، مشاوره با دکتر روماتولوژی آنلاین، دکتر داخلی آنلاین یا مشاوره دارویی می‌توانید از دکترتو کمک بگیرید.

دکترتو مراقب سلامت شماست!