سی تی اسکن برای تشخیص کدام بیماری‌ ها ضروری است؟ + تفسیر و هزینه آن – مجله سلامت دکترتو

سی تی اسکن (CT Scan) چیست و چه کاربردی دارد؟

آنچه در این مقاله می‌خوانید

سی تی اسکن به عنوان یکی از روش‌های تشخیصی پزشکی، برای تصویربرداری از انواع بافت‌های بدن از جمله مغز، قلب، ریه، کبد، کلیه، استخوان، مفصل و سایر اعضا استفاده می‌شود. این روش به دلیل دقت بالا، در تشخیص بسیاری از بیماری‌ها مانند سرطان، اختلالات عروق و اعصاب، عفونت‌ها، آسیب‌های فیزیکی و دیگر مشکلات پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 12 دقیقه
سی تی اسکن (CT Scan) چیست و چه کاربردی دارد؟

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

سی تی اسکن (توموگرافی کامپیوتری) یک روش تصویربرداری پزشکی است که از اشعه ایکس برای ایجاد تصاویر مقطعی از داخل بدن استفاده می‌کند. در این آزمایش، دستگاه سی تی اسکن تصاویر دقیقی از قسمت‌های مختلف بدن ایجاد می‌کند تا مشکلاتی مانند تومورها، آسیب‌های داخلی، خونریزی و بیماری‌های عروقی شناسایی شوند. سی تی اسکن برای بررسی ارگان‌های مختلف بدن مانند مغز، ریه‌ها، قلب، شکم و استخوان‌ها استفاده می‌شود و می‌تواند به متخصصان در تشخیص سریع و دقیق بیماری‌ها کمک کند. این روش معمولا سریع، غیر تهاجمی و با دقت بالا است. باتوجه به اینکه متخصص رادیولوژی انجام سی تی اسکن را به عهده دارد، اگر پزشک برای شما سی تی اسکن درخواست کرده است، می‌توانید از طریق سایت دکترتو نسبت به درسافت نوبت ویزیت حضوری از دکتر رادیولوژی اقدام کنید.

سی تی اسکن چیست؟

دستگاه اشعه‌ی ایکس سنتی از یک لوله‌ی ثابت برای تاباندن اشعه‌ی ایکس در یک نقطه‌ی مشخص استفاده می‌کند. همان‌طور که اشعه‌ی ایکس در نقاط مختلف بدن حرکت می‌کند توسط بافت‌های مختلف بدن جذب می‌شود. مقدار جذب اشعه ایکس در بافت‌های مختلف، متفاوت است. بافت‌هایی با چگالی بالا تصویر سفیدتری ایجاد می‌کند.

دستگاه سی تی اسکن مدرن دارای یک لوله‌ی دونات شکل است که اشعه‌ی ایکس را به‌صورت ۳۶۰ درجه به دور بدن می‌تاباند. اشعه‌ی ایکس تصاویری دوبعدی ایجاد می‌کند اما در سی تی اسکن، در نهایت با استفاده از اطلاعات ثبت شده، یک نمای سه‌بعدی و با جزئیات از درون بدن ایجاد می‌شود.

فرق سی تی اسکن و ام آر آی چیست؟

فرق سی تی اسکن و ام آر آی این است که سی تی اسکن از اشعه ایکس برای تهیه تصاویر مقطعی از بافت‌های داخلی بدن استفاده می‌کند، در حالی که ام آر آی از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی برای ایجاد تصاویر استفاده می‌کند.

سی تی اسکن به طور معمول برای بررسی ساختارهای استخوانی و جراحت‌ها مانند خونریزی و آسیب‌هایی مانند ضربه‌ استفاده می‌شود، در حالی که ام آر آی بیشتر برای بررسی بافت‌های نرم بدن مانند مغز، عضلات و قلب کاربرد دارد. انتخاب سی تی اسکن یا ام آر آی بستگی به نوع مشکل و ناحیه بدن دارد.

اینفوگرافی سی تی اسکن
سی تی اسکن یک روش تصویربرداری مدرن است.

کاربرد سی تی اسکن – چرا سی تی اسکن انجام می شود؟

متخصص نورولوژی یا متخصص مغز و اعصاب برای کمک به تشخیص سطح سلامتی شما، سی تی را درخواست می‌دهند. سی تی اسکن به پزشک کمک می‌کند که استخوان‌ها، اندام‌ها و سایر بافت‌های نرم، عروق خونی و هرگونه توده‌ی مشکوکی را از نزدیک بررسی کند. مواردی که CT می‌تواند تشخیص دهد، عبارت‌اند از:

  •  انواع خاصی از سرطان و تومورهای خوش‌خیم (غیر سرطانی)
  •  شکستگی (شکستگی استخوان‌ها)
  •  بیماری قلبی
  •  لخته‌ی خون
  •  اختلالات روده (انسداد، بیماری کرون)
  •  بیماری یا آسیب به مغز و طناب نخاعی
  •  خونریزی داخلی

پزشکان همچنین می‌توانند اندام‌ها و بافت‌ها را در اشعه‌ی ایکس مشاهده کنند. اما به نظر می‌رسد که در اشعه‌ی ایکس ساختارهای بدن با هم هم‌پوشانی دارند که این موضوع دیدن هر چیزی را سخت‌تر می‌کند. سی تی برای ایجاد تصویر واضح‌تر، فضای بین اندام‌ها را نشان می‌دهد.

به طور کلی، کاربرد سی تی اسکن می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

  •  تشخیص طیف وسیعی از بیماری و اختلالات بدن مانند سرطان
  •  کمک به تشخیص محل سرطان، نزدیکی به اندام‌های مجاور و اندازه‌ی آن
  •  کمک به تشخیص نحوه‌ی عملکرد درمان
  •  انجام بررسی‌های تکمیلی پس از درمان

می‌خوای آزمایش سی تی اسکن انجام بدی؟ 

همین الان از بهترین دکتر متخصص نوبت بگیر.

انواع سی تی اسکن

سی تی اسکن در انواع مختلفی برای بررسی نواحی خاص بدن استفاده می‌شود. برای مثال، سی تی اسکن شکم برای شناسایی مشکلات گوارشی و مشکلات شکمی مانند التهاب یا تومور، سی تی اسکن مغز برای تشخیص خونریزی، سکته یا تومور مغزی و سی تی اسکن ریه برای ارزیابی بیماری‌های ریوی مانند سرطان یا عفونت‌ ریوی استفاده می‌شود.

انواع سی تی اسکنتوضیحکاربرد
سی تی اسکن شکمتصویربرداری از ناحیه شکم و اندام‌های داخلی آنبررسی مشکلات گوارشی و تشخیص تومورها
سی تی اسکن مغزتصویربرداری از مغز و ساختارهای داخلی آنتشخیص آسیب‌های مغزی، خونریزی و تومورها
سی تی اسکن ریهتصویربرداری از ریه‌ها و ساختارهای مرتبط با آنشناسایی بیماری‌های ریوی و عفونت‌های ریه
سی تی اسکن قلبتصویربرداری از قلب و عروق کرونرارزیابی مشکلات قلبی و بیماری‌های عروقی
سی تی اسکن آنژیوگرافیتصویربرداری از عروق با استفاده از ماده کنتراستبررسی و شناسایی بیماری‌های عروقی
سی تی اسکن کولونوگرافیتصویربرداری از کولون با استفاده از کنتراستتشخیص سرطان کولون و پولیپ‌ها
لیست انواع سی تی اسکن

۱. سی تی آنژیوگرافی

سی تی آنژیوگرافی یک روش تصویربرداری است که از اشعه ایکس و ماده کنتراست برای بررسی عروق و رگ‌ها استفاده می‌کند. در این روش، ماده کنتراست به رگ‌ها تزریق می‌شود تا تصاویر دقیق‌تری از عروق بدن به دست آید.

این آزمایش به پزشکان کمک می‌کند تا انسدادها، گرفتگی‌ها، و بیماری‌های عروقی مانند آنوریسم‌ها و شریان‌های آسیب دیده را شناسایی کنند. سی تی آنژیوگرافی بیشتر برای ارزیابی مشکلات قلبی و عروقی استفاده می‌شود و برای بیمارانی که به بیماری‌های قلبی یا عروقی مشکوک هستند، کاربرد دارد.

۲. سی تی کولونوگرافی

سی تی کولونوگرافی یا سی تی اسکن روده، برای تصویربرداری از کولون (روده بزرگ) استفاده می‌شود. در این روش، تصاویر مقطعی از کولون گرفته می‌شود تا مشکلاتی مانند پولیپ‌ها، تومورها و سرطان کولون شناسایی شود.

این روش مشابه کولونوسکوپی معمولی است اما غیر تهاجمی و بدون نیاز به وارد کردن ابزار به داخل روده است. سی تی کولونوگرافی به ویژه برای افراد بالای ۵۰ سال و کسانی که به دلیل مشکلات فیزیکی نمی‌توانند کولونوسکوپی انجام دهند، مفید است.

۳. سی تی اسکن ایزوتوپی

برای بررسی دقیق استخوان‌ها از سی تی ایزوتوپی استفاده می‌شود. با کمک این نوع سی تی اسکن می‌توان حتی وجود عفونت در استخوان‌ها را مورد بررسی قرار داد. اکثر متخصصان از این سی تی اسکن برای بررسی وجود تومور در استخوان استفاده می‌کنند.

انواع سی تی اسکن کدام است؟
سی تی اسکن مشکلات مختلفی از جمله تومورها، خونریزی‌ها، شکستگی‌ها، سنگ‌های کلیه و مشکلات عروقی را نشان می‌دهد.

۴. سی تی اسکن اوروگرافی

پزشکان برای بررسی سیستم ادراری شامل کلیه‌ها، مثانه و لوله‌های میزنای از سی تی اسکن اوروگرافی استفاده می‌کنند. پزشکان می‌توانند با استفاده از تصاویر از سی تی ببینند آیا ساختارهای داخلی فرد، عملکرد درستی دارند یا علائم بیماری وجود دارد یا خیر.

در صورت مشاهده خون در ادرار (هماتوریا)، یا درد در کشاله ران یا کمر، پزشک ممکن است سی تی اوروگرافی را توصیه کند. نتایج سی تی کلیه و مثانه می‌تواند به پزشکان در تشخیص بیماری‌هایی هم موارد زیر کمک‌کننده باشد:

  •  سنگ کلیه
  •  سنگ مثانه
  •  عفونت‌های مثانه
  •  عفونت‌های کلیه
  •  کیست
  •  توده‌های غیرطبیعی هم تومورها
  •  مشکلاتی در ساختار اندام‌ها

۵. سی تی اسکن شکم و لگن

سی تی اسکن شکمی و لگنی زمانی استفاده می‌شود که پزشک به وجود مشکلی در ناحیه‌ی شکم شک کند اما از طریق معاینه‌ی فیزیکی یا آزمایش‌های انجام شده در آزمایشگاه نتواند اطلاعات کافی در خصوص آن کسب کند.

برخی از دلایلی که ممکن است پزشک از شما بخواهد که سی تی شکمی و لگنی انجام دهید عبارت‌اند از:

  •  درد در ناحیه‌ی شکم
  •  وجود توده قابل حس در شکم
  •  بررسی مراحل دفع سنگ کلیه (برای بررسی اندازه و تعیین محل سنگ)
  •  کاهش وزن بدون دلیل
  •  عفونت‌هایی مانند آپاندیسیت
  •  بررسی انسداد روده
  •  التهاب روده‌ها (مانند بیماری کرون)
  •  صدمات ناشی از ضربه
  •  تشخیص سرطان
چقدر با کاربرد سی تی اسکن آشنا هستید؟

۶. سی تی اسکن ریه

سی تی اسکن ریه برای بررسی علائم سرطان ریه در افرادی که درگذشته سیگار می‌کشیدند یا حال حاضر سیگار می‌کشند، استفاده می‌شود. سی تی اسکن نسبت به تصویربرداری اشعه‌ایکس معمولی از قفسه سینه، به طور واضح و جزئی‌تری تومورهای ریه را نشان می‌دهد. همچنین این روش تصویربرداری می‌تواند اندازه، شکل و موقعیت هر یک از تومورهای ریه را نشان دهد و می‌تواند به یافتن‌غددلنفاوی بزرگ‌شده که ممکن است حاوی سرطان گسترش‌یافته باشند کمک‌کند.

سی تی اسکن ریه سالم و ناسالم همچنین می‌تواند برای بررسی توده‌هایی استفاده شود که ممکن است به علت گسترش سرطان ریه در غدد فوق‌کلیوی، کبد، مغز و سایر اندام‌ها ایجادشده باشند.

عکس سی تی اسکن ریه
سی تی اسکن ریه برای بررسی مشکلات ریه استفاده می‌شود.

۷. سی تی اسکن سر

سی تی اسکن سر، از مقادیر زیادی اشعه‌ایکس برای ایجاد تصاویری از درون سر استفاده‌می‌کند. در این روش، از جمجمه، مغز، حدقه چشم یا سینوس‌ها عکس‌برداری می‌شود.

سی تی اسکن سر برای کمک به تشخیص این موارد انجام می‌شود:

  • نقص‌های مادرزادی سر یا مغز
  • عفونت مغز
  • تشخیص سرطان تومور مغزی
  • تجمع مایع در داخل جمجمه (هیدروسفالی)
  • آسیب (تروما) به مغز، سر یا صورت
  • تشخیص علائم سکته مغزی خاموش
  • خونریزی داخل یا اطراف مغز

۸. سی تی اسکن مغز

سی تی اسکن مغز برای بررسی مشکلات مغزی مانند تومور، خونریزی، سکته مغزی یا آسیب به مغز استفاده می‌شود. در این روش تصاویر مقطعی از مغز به دست می‌آید که می‌تواند به شناسایی علائم مشکلات مغزی کمک کند. سی تی اسکن مغز برای بیمارانی که دچار سردردهای شدید، تغییرات ناگهانی در وضعیت هوشیاری، تشنج یا ضربه به سر شده‌اند، مفید است. این آزمایش سریع و موثر است و در اورژانس‌های مغزی بسیار کاربرد دارد.

عکس سی تی اسکن مغز سالم
عکس سی تی اسکن مغز را مشاهده می‌کنید.

۹. سی تی اسکن بینی

سی تی اسکن بینی برای بررسی مشکلات سینوس‌ها و ساختارهای بینی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش می‌تواند به شناسایی علائم عفونت‌های سینوسی، پولیپ‌های بینی، انحراف تیغه بینی و تومورهای سینوسی کمک کند. این آزمایش ممکن است این موارد را تشخیص دهد:

  • نقایص مادرزادی در سینوس‌ها
  • عفونت در استخوان‌های سینوس‌ (استئومیلیت)

۱۰. سی تی اسکن گلو برای چیست؟

سی تی اسکن گلو برای ارزیابی مشکلات در ناحیه گلو، نای و حنجره استفاده می‌شود. این نوع سی تی اسکن می‌تواند در شناسایی سرطان‌های گلو، مشکلات تنفسی، تومورها و عفونت‌های گلو مؤثر باشد. همچنین این آزمایش می‌تواند در تشخیص انسدادهای مجاری تنفسی، آسیب‌ها یا بیماری‌های مزمن گلو که ممکن است باعث مشکلات در تنفس یا بلع شود، مفید باشد.

سی تی اسکن گلو به‌طور خاص برای بیماران با مشکلات گوارشی یا تنفسی کاربرد دارد.

۱۱. سی تی اسکن گوش

سی تی اسکن گوش از تابش الکترومغناطیسی برای تهیه اشعه‌ایکس از ساختارهای داخلی گوش و ایجاد یک تصویر سه‌بعدی کامپیوتری استفاده‌می‌کند. ممکن است سی تی اسکن آسیب‌های اجزای استخوانی گوش یا رشد غیرطبیعی استخوان در گوش میانی (اتواسکلروز) را نشان دهد.

۱۲. سی تی اسکن قلب

سی تی اسکن قلب جزئیات بیشتری را نسبت به دیگر انواع تصویربرداری از قلب به پزشک ارائه‌می‌دهد. ممکن است پزشک در این موارد انجام سی تی اسکن قلب را توصیه کند:

  • تشخیص علت درد قفسه سینه و تنگی نفس
  • بررسی شریان‌های قلب برای مشاهده تجمع کلسیم یا پلاک، باریک شدن یا انسداد
  • بررسی دریچه‌های قلب
  • بررسی آئورت و تشخیص مشکلاتی همچون آنوریسم و ​​دیسکسیون
  • قبل از جراحی عمل باز قلب
  • بررسی وجود مشکلات قلبی مادرزادی
  • مشاهده تومور یا توده در قلب یا اطراف آن
عکس سی تی اسکن قلب
عکس سی تی اسکن قلب در این تصویر مشخص است.

۱۳. سی تی اسکن کلیه

سی تی اسکن کلیه می‌تواند به نشان‌دادن نحوه عملکرد هر کلیه و همچنین مشکلاتی که روی عملکرد هر دو کلیه تاثیر می‌گذارند کمک کند، از جمله:

  • مشکلات مرتبط با جریان خون در شریان‌هایی که خون کلیه‌ها را تامین می‌کنند
  • انسداد جریان ادرار (هیدرونفروز)
  • رفلاکس ادرار
  • آبسه
  • سایر بیماری‌های کلیوی

عکس سنگ کلیه در سی تی اسکن مشخص میشود؟

سی تی اسکن یکی از بهترین روش‌ها برای تشخیص سنگ کلیه است. با استفاده از سی تی اسکن، پزشکان می‌توانند اندازه، محل و نوع سنگ‌های کلیه را شناسایی کنند. این آزمایش برای تشخیص سنگ‌های بزرگ و مشکلات انسدادی کاربرد بیشتری دارد.

متن انگلیسی:
A kidney scan is a test to check how your kidneys look and how well they’re working. Doctors also call it a renal scan, renal imaging, or renal scintigraphy.
ترجمه فارسی:
اسکن کلیه یک آزمایش است برای بررسی اینکه کلیه‌های شما چگونه به نظر می‌رسند و چقدر خوب کار می‌کنند. پزشکان همچنین آن را اسکن کلیوی، تصویربرداری کلیوی یا سینتی گرافی کلیوی می‌نامند.

به نقل از webmd

۱۴. سی تی اسکن کمر

سی تی اسکن کمر برای بررسی مشکلات مربوط به استخوان‌ها و بافت‌های نرم در ناحیه کمر انجام می‌شود. این آزمایش برای شناسایی آسیب‌های دیسک‌ها، شکستگی‌ها، تنگی کانال نخاعی و دیگر مشکلات کمر استفاده می‌شود. سی تی اسکن می‌تواند اطلاعات دقیقی در مورد وضعیت مهره‌ها، اعصاب و بافت‌های اطراف کمر به‌دست دهد و برای افرادی که دچار درد شدید کمر یا مشکل در حرکات ستون فقرات هستند بسیار مفید است.

۱۵. سی تی اسکن پا

سی تی اسکن پا برای بررسی مشکلات استخوانی، بافت‌های نرم و مفاصل در ناحیه پا استفاده می‌شود. این آزمایش می‌تواند برای شناسایی آسیب‌های شدید مانند شکستگی‌های پیچیده، عفونت‌ها، تومورها و مشکلات مفصلی مانند آرتریت مفید باشد. پزشکان معمولا از سی تی اسکن برای بررسی مشکلاتی که در تصویربرداری رادیوگرافی قابل شناسایی نیستند استفاده می‌کنند.

۱۶. سی تی اسکن اسپیرال چیست؟

سی تی اسکن اسپیرال نسبت به CT معمولی دقت بسیار بالاتری دارد و به‌خوبی بافت استخوان و حتی بافت نرم اندام‌های بدن را نشان می‌دهد. در سی تی اسپیرال اشعه ایکس حرکتی مارپیچی به دور بدن بیمار دارد. امروزه اکثر مراکز سی تی اسکن دارای دستگاه CT هیتاچی و مجهز به سی تی اسپیرال هستند. از مزیت این دستگاه‌ها می‌توان به میزان وضوح بالای تصویر اشاره کرد.

سی تی اسکن اسپیرال برای چه کسانی انجام میشود؟
سی تی اسکن اسپیرال نسبت به سی تی اسکن معمولی دقت بسیار بالاتری دارد.

هزینه سی تی اسکن چقدر است؟

هزینه سی تی اسکن بسته به قسمتی که قرار است از آن عکس‌برداری شود، مرکز عکس‌برداری، شهری که در آن زندگی می‌کنید و این که آیا بیمه دارید یا نه متفاوت است.

نوع سی تی اسکنحدود هزینه سی تی اسکن آزادحدود هزینه سی تی اسکن با بیمه تامین اجتماعی
سی تی اسکن مغز با تزریق۶۵۰ هزار تومان۴۵۰ هزار تومان
سی تی اسکن شکم با تزریق۸۵۰ هزار تومان۶۵۰ هزار تومان
سی تی اسکن صورت و سینوس با تزریق۷۰۰ هزار تومان۵۵۰ هزار تومان
سی تی اسکن گردن با تزریق۷۵۰ هزار تومان۶۰۰ هزار تومان
جدول هزینه سی تی اسکن

تفسیر و خواندن جواب سی تی اسکن

تفسیر جواب سی تی اسکن توسط پزشک متخصص رادیولوژی انجام می‌شود. در این فرآیند، تصاویر مقطعی که از بدن گرفته شده‌اند بررسی می‌شوند تا تغییرات غیرعادی یا علائم بیماری‌ها شناسایی شوند. در این تصاویر، پزشک به دنبال نشانه‌هایی از تومورها، خونریزی‌ها، مشکلات استخوانی یا اختلالات عروقی است. پزشک ممکن است برای ارزیابی بهتر وضعیت، آزمایش‌های اضافی یا روش‌های تصویربرداری دیگری را تجویز کند.

متن انگلیسی:
CT scanners use a rotating X-ray tube and a row of detectors placed in a gantry to measure X-ray attenuations by different tissues inside the body.
ترجمه فارسی:
اسکنرهای سی تی اسکن از یک لوله اشعه ایکس چرخشی و یک ردیف از آشکارسازها ساخته شده که در یک گانتری برای اندازه‌گیری کاهش اشعه ایکس توسط بافت‌های مختلف داخل بدن استفاده می‌کنند.

به نقل از en.wikipedia

مزایای استفاده از توموگرافی کامپیوتری یا سی تی اسکن چیست؟

سی تی اسکن یک ابزار تصویربرداری مقرون‌به‌صرفه است و برای طیف گسترده‌ای از مشکلات پزشکی استفاده می‌شود. سی تی اسکنرهای جدید در زمان کمی نتایج دقیقی از وضعیت اندام‌های بدن ارائه می‌دهند.

فناوری‌های جدید امکان اسکن سریع‌تری را فراهم می‌کنند. این به این معنا است که برای ایجاد تصاویر واضح‌تر به زمان کوتاه‌تری برای تصویربرداری و ثابت ماندن نیاز است. این زمان به‌خصوص در هنگام اسکن از کودکان بسیار مهم است. همچنین زمان اسکن کوتاه‌تر باعث می‌شود کودکان و بزرگسالان بتوانند نفس خود را در قسمت‌های حساس آزمایش راحت‌تر حبس کنند.

مزیت اصلی سی تی اسکن، تصویربرداری هم‌زمان از استخوان، بافت نرم و عروق خونی است. در مقایسه با MRI، سی تی اسکن حساسیت کمتری به حرکات بیمار دارد. علاوه‌بر این سی تی اسکن حتی با وجود دستگاه پزشکی در داخل بدن هم قابل انجام است.

سی تی اسکن تصاویر واقعی از داخل بدن ارائه می‌دهد. این موضوع باعث می‌شود که عمل‌های تشخیصی مثل بیوپسی سوزنی و آسپیراسیون سوزنی به‌صورت دقیق‌تر انجام شود. گاهی اوقات برای هدایت تصویر در برخی از عمل‌ها به‌خصوص در کودکان، از سونوگرافی به‌عنوان جایگزین سی تی استفاده می‌شود. با انجام سی تی اسکن گاهی نیازی به جراحی اکتشافی و بیوپسی نیست.

پزشکان پیشنهادی

سی تی اسکن یا توموگرافی کامپیوتری برای چه کسانی مناسب است؟

سی تی اسکن برای افراد مبتلا به مشکلات جدی و اورژانسی که نیاز به تصویربرداری سریع دارند، مناسب است. همچنین برای ارزیابی دقیق بیماری‌های قلبی، عروقی، مغزی، استخوانی و سرطانی کاربرد بیشتری دارد.

Ct scan برای چه کسانی مناسب نیست؟

سی تی اسکن برای زنان باردار، کودکان کوچک و افراد حساس به اشعه X مناسب نیست مگر اینکه در شرایط اضطراری توصیه شود. همچنین افرادی که به ماده کنتراست حساسیت دارند باید از انجام سی تی اسکن با تزریق خودداری کنند.

سی تی اسکن چگونه انجام می شود؟

در طول آزمایش سی تی اسکن، شما به پشت روی یک میز دراز می‌کشید. اگر آزمایشتان نیاز به استفاده از رنگ کنتراست داشته‌باشد، قبل از سی تی به‌صورت وریدی یا خوراکی به شما داده خواهدشد.

وقتی اسکن شروع می‌شود تخت به‌آرامی به سمت اسکنر دوناتی شکل حرکت می‌کند. در این مرحله، باید تاحدامکان بدون حرکت بمانید زیرا حرکت کردن ممکن است باعث تاری تصاویر شود. اسکنر از ناحیه موردنظر تصاویری را تهیه می‌کند. بر خلاف اسکن MRI، سی تی به‌صورت بی‌صدا انجام می‌شود. بعد از اتمام سی تی میز از اسکنر خارج می‌شود.

تفاوت سی تی اسکن با تزریق و بدون تزریق چیست؟

در سی تی اسکن با تزریق، ماده کنتراست به بدن بیمار تزریق می‌شود تا تصاویر واضح‌تری از بافت‌های خاص بدن گرفته شود. اما در سی تی اسکن بدون تزریق، تصاویر تنها با اشعه X عادی گرفته می‌شود.

در سی تی، مواد متراکم هم استخوان به‌راحتی قابل‌مشاهده هستند اما بافت نرم به‌خوبی ظاهر نمی‌شود. این بافت‌ها در تصویر کم‌رنگ به نظر می‌رسند. برای کمک به واضح تصاویر بافت نرم ممکن است به رنگ خاصی به نام ماده‌ی کنتراست نیاز داشته‌باشید. این ماده که اشعه ایکس را مسدود می‌کند، در اسکن سفید دیده می‌شود و باعث می‌شود رگ‌های خونی، اندام‌ها یا سایر ساختارهای نرم های‌لایت (برجسته) شوند.

مواد کنتراست معمولا از ید یا باریوم سولفات ساخته می‌شوند. ممکن است این داروها را به یک یا چند روش مانند تزریق دارویی، ماده خوراکی یا انما و تنقیه دریافت کنید. این رنگ ممکن است باعث سرخ شدن چهره یا ایجاد طعم فلزی در دهانتان شود. ماده‌ی کنتراست طی ۲۴ ساعت از طریق ادرار از بدن دفع می‌شود. بعد از سی تی باید مایعات زیادی بنوشید تا به کلیه‌ها کمک‌کنید ماده‌ی کنتراست را از بدن خارج کنند.

برای سی تی اسکن دکترت رو انتخاب کردی؟ از دکترتو نوبت بگیر.

نکات مهم قبل و بعد از سی تی اسکن یا توموگرافی کامپیوتری

متخصص رادیولوژی دستورالعمل‌های لازم در خصوص نحوه‌ی آماده‌شدن برای سی تی اسکن را به شما خواهدداد. در روز آزمایش باید به موارد زیر توجه کنید:

  • رژیم غذایی قبل از سی تی: ۴ ساعت قبل از آزمایش باید از خوردن و آشامیدن بپرهیزید.
  • داروها: لیست داروهای مصرفی‌تان را در اختیار متخصص رادیولوژی قرار بدهید.
  • لباس: برای آزمایش سی تی اسکن باید لباس راحتی بپوشید. ساعت و جواهرات خود (از جمله پیرسینگ‌های قابل جداشدن) را در بیاورید. همچنین ممکن است نیاز باشد دندان مصنوعی و سمعک را نیز در بیاورید. زیپ و اشیاء فلزی ممکن است مانع از اسکن شوند.

اگر در سی تی اسکن شما از رنگ یا کنتراست استفاده می‌شود، متخصص رادیولوژی دستورالعمل‌های آماده‌سازی خاص را در اختیارتان قرار می‌دهد. این دستورالعمل‌ها شامل موارد زیر هستند:

  • آزمایش خون
  • محدودیت‌های غذایی ۴ ساعت قبل از سی تی اسکن
  • مصرف داروهای ضد آلرژی

پس از انجام سی تی اسکن معمولا نیاز به مراقبت خاصی نیست. اما اگر از ماده کنتراست استفاده شده باشد، باید مایعات زیادی نوشید تا ماده از بدن دفع شود.

نکات مهم قبل سی تی اسکننکات مهم بعد سی تی اسکن
خوردن و نوشیدن ممکن است محدود شودمصرف مایعات زیاد برای دفع ماده کنتراست
حساسیت به ماده کنتراست بررسی شودممکن است کمی احساس ناراحتی یا گرما کنید
اطلاع دادن به پزشک در مورد بارداری یا شیردهیدر صورت حساسیت به ماده کنتراست، فورا به پزشک اطلاع دهید
نکات مهم قبل و بعد از سی تی اسکن

بعد از سی تی اسکن چی بخوریم؟

بعد از سی تی می‌توانید به روند غذاخوردن معمولتان بازگردید. اگر پزشک از تزریق کنتراست برای شما استفاده‌کرده، نوشیدن مقادیر زیادی آب (۲ الی ۳ لیوان) به خارج‌کردن این ماده از بدن کمک‌می‌‌کند.

سی تی اسکن چقدر طول می کشد؟

مدت زمان انجام سی تی اسکن معمولا بین ۱۰ تا ۳۰ دقیقه است. بسته به نوع آزمایش و استفاده از ماده کنتراست، ممکن است زمان انجام این آزمایش کمی طولانی‌تر شود.

آیا سی تی اسکن خطرناک است؟
سی تی اسکن اگر برای دفعات زیاد انجام شود، خطرناک است.

عوارض سی تی اسکن: آیا سی تی اسکن خطرناک است؟

سی تی اسکن تا حد زیادی ایمن است اما تمام آزمایش‌های پزشکی با خطرات احتمالی همراه هستند. پزشک و متخصص رادیولوژی باید مطمئن شوند که مزایای انجام این آزمایش بیشتر از خطرات آن هستند. برخی از عوارض سی تی اسکن با تزریق و بدون تزریق ممکن است شامل این موارد باشند:

  • افزایش خطر ابتلا به سرطان
  • مشکلات کلیوی
  • واکنش آلرژیک

سی تی اسکن معمولا عارضه‌ای برای اطرافیان ندارد و پزشک یا اپراتوری که آن را انجام می‌دهد اغلب در فاصله ایمنی از دستگاه قرار می‌گیرد. اگر چه مقدار تابش استفاده‌شده در این روش تصویربرداری کم است. اما توصیه می‌شود که تا ۲۴ ساعت پس از اسکن با افراد باردار، نوزادان و کودکان خردسال تماس نداشته‌باشید. پس از این مدت، ماده رادیواکتیو از طریق ادرار دفع می‌شود.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

سی تی اسکن روشی سریع، غیرتهاجمی، بدون درد و دقیق برای بررسی اندام‌های داخلی بدن است. این روش مانند هر تکنیک پزشکی دیگری مزایای و خطراتی دارد. قبل از انجام سی تی اسکن نگرانی‌هایتان را با پزشک در جریان بگذارید و از او راهنمایی بگیرید.

انتخاب مرکز پزشکی برای انجام CT تأثیر زیادی در نتیجه نهایی سی تی دارد. ازاین‌رو در انتخاب مرکز پزشکی و متخصص رادیولوژی دقت کنید. در وب‌سایت دکترتو می‌توانید لیستی از بهترین متخصص رادیولوژی و مراکز پزشکی را ببینید. علاوه‌بر این می‌توانید از خدمات مشاوره آنلاین و تلفنی و سامانه نوبت‌دهی غیرحضوری دکترتو برای تسریع انجام سی تی اسکن استفاده کنید.

دکترتو مراقب سلامت شماست!

پرسش‌های متداول

سی تی اسکن به طور کلی بی‌خطر است اما استفاده زیاد از اشعه X می‌تواند خطرات جانبی مانند سرطان را افزایش دهد. به همین دلیل این آزمایش تصویربرداری پزشکی فقط در مواقع ضروری انجام می‌شود.

توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن) روشی است که تصاویر مقطعی از بافت‌ها و اندام‌های بدن با استفاده از اشعه X و پردازش کامپیوتری تهیه می‌کند.

سی تی اسکن مشکلات مختلفی از جمله تومورها، خونریزی‌ها، شکستگی‌ها، سنگ‌های کلیه و مشکلات عروقی را نشان می‌دهد.

سی تی اسکن ممکن است به دلیل استفاده از اشعه X خطراتی مانند احتمال ابتلا به سرطان داشته‌باشد اما خطر آن در صورتی که به طور مکرر انجام نشود، بسیار کم است.

برای انجام سی تی اسکن محدودیت سنی خاصی وجود ندارد اما در کودکان و نوزادان، باید به میزان تابش اشعه دقت شود.

انتخاب بین سی تی اسکن و ام آر آی بستگی به نوع بیماری دارد. برای بررسی استخوان‌ها و آسیب‌های شدید، سی تی اسکن بهتر است اما برای بافت‌های نرم مانند مغز، ام آر آی ترجیح داده می‌شود.

آماده‌شدن نتایج این اسکن معمولا ۲۴ ساعت طول می‌کشد. متخصص رادیولوژی اسکن شما را بررسی می‌کنند تفسیری از نتیجه آزمایش تهیه می‌کند. البته در بیمارستان یا اورژانس متخصص رادیولوژی معمولاً در عرض یک ساعت نتیجه را آماده می‌کند.

اگر باردارید یا احتمال می‌دهید که ممکن است باردار باشید، باید متخصص رادیولوژی را در جریان بگذارید. سی تی لگن و شکم می‌تواند جنین را در معرض اشعه قرار دهد اما در حدی قوی نیست که بتواند باعث آسیب واقعی به جنین شود. اما انجام سی تی در سایر قسمت‌های بدن در زمان بارداری، خطری برای جنین ندارد.

جایگزین‌های احتمالی CT ممکن است شامل رادیولوژی، تصاویر سونوگرافی یا MRI باشند. برای اختلالات خاص ستون فقرات، تصویربرداری EOS با اشعه‌ی کم نیز می‌تواند یک گزینه جایگزین باشد. پزشک فقط زمانی سی تی را توصیه می‌کند که اطلاعات حاصل از CT برای تشخیص، برنامه‌ریزی برای درمان و دنبال‌کردن پیشرفت درمان مؤثر باشند.

امتیاز شما به مقاله:
(4.2از5)
دسته بندی:
برچسب:
منبع:
فرزانه هستم، 30 ساله و عاشق دنیای سئو و محتوانویسی که با کنجکاوی دنبال آموختن چیزهای جدیدم؛ فارغ از هرگونه قرارداد و قانون و سبک خاصی. دنیای مجازی و اینترنت، فرصتی برای بودن با بهترین تیم‌ها رو برام فراهم کرده که می‌تونم بدون دغدغه و نگرانی هر روز احساس بهتر شدن و ارتقاء‌شغلی را با تمام وجودم لمس کنم. افتخار می‌کنم که با تیم خوب دکترتو، به این احساس ناب دست پیدا می‌کنم.
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره سی تی اسکن

  1. احسان گفت:

    سلام خسته نباشی اگر می‌خوام تست اسکن انجام بدم باید چطور انجام بدم به چه شماره ایی تماس بگیرم راهنمایی کنید ممنون میشم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      بستگی به ناحیه ای دارد که قرار است اسکن بگیرید دارد
      مثلا اگر درمغز قرار است اسکن بگیرید
      ابتدا باید به متخصص مغزو اعصاب مراجعه کنید

  2. نسیم گفت:

    سلام ببخشید میشه بگید
    Fibrotic bands are seen at basal portion of both of the lungs یعنی چی ؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      با توجه به این ازمابیش باید درمان را جدی تر دنبال کنید
      فیبروز ریه یک بیماری جدی و حاد است که باعث ایجاد اسکار ریه می‌شود. ممکن است علائم فیبروز ریوی بعد از مدت زیاد یا بلافاصله ایجاد شوند.
      متخصص ریه

  3. پریسا خرم نژاد گفت:

    سلام من سی تی اسکن شکم ولکن دارم تزریقی چون کیسه کلوسومی دارم وقراره پیوند بشم ۱۱/۱۰/۱۴۰۲رفتم سی تی و۲۴ساعت چیزی نخوردم فقط روغن کر چک اما تمام مراحل انجام شد تارسید به تزریق رگ پیدا نکردن دوتا دستم رو سوراخ سوراخ کردن ورفتن سراق پاهام از یک پانشد از پای دیکه رگ گفتن گرفتم مواد که وارد بدنم شد درد بسیار زیادی داشت انگار وام داشت قط می شد بعد از انجام این همه بلا به سرمن گفتن سی تی اسکن انجام نشده حالا پای چپم ورم خیلی زیادی داره وروش تاول زده وگفتا ۱۶/۱۱/۱۴۰۲دوباره بیام و تمام این مراحل رو از نوع انجام بدم یک سوال داشتم آخرین شیمی من برج ۵همین سال بوده آیا انجام دوباری سی تی اسکن تزریقی در این فاصله کوتاه چه خطراتی دارد وایا روشی دیگری هست که من آنقدر رنج رو حر بار برای سی تی اسکن تجربه نکنم ممنون میشم پاسخ بدین منتظر جوابتون هستم ممنون

    1. همیار دکترِتو گفت:

      دوست عزیز
      ماده حاجبی که برای شما تزریق می شود از راه کلیه دفع می شود اگر مشکل کلیوی ندارید برای شما مشکلی ایجاد نمی شود و تنها راه تشخیصی برای شما همین روش است.

  4. بهناز گفت:

    در سی تی اسکن معنی AAoپهنای زیادی ۳۷میلی متر دارد به چه معناست

  5. ناشناس گفت:

    با سلام وقت بخیر من طرف چپ شکمم در دارم نمیدونم کلیه هایم است یا خیر آیا سی تی اسکن لازیم است

    1. همیار دکترِتو گفت:

      دوست عزیز
      میتونید با انجام آزمایش خون و ادرار از عملکرد کلیه ها مطلع شده و سونگرافی در صورت نیاز انجام دهید. از این لینک میتونید نوبت متخصص داخلی گرفته و مراجعه کنید.
      دکتر فوق تخصص داخلی

  6. ناشناس گفت:

    سلام خسته نباشید من از فضای بسته می ترسم و بهم حملات پانیک دست میده و احساس تنگی نفس می کنم چکار کنم?

  7. ناشناس گفت:

    سلام وقت بخیر. خانمی هستم ۳۹ ساله. مدتیه به طور ناگهانی دل درد های شدید زیر شکم و اطراف ناف میگیرم همراه تهوع و خشکی شدید دهان. میخوام برم سی تی اسکن شکمی بدم. آیا انجام بدم؟

  8. ناشناس گفت:

    سلام من سی تی اسکن کلیه انجام دادم فقط دو تا ۳ دقیقه طول کشید آیا این هم خطر داره یا خیر؟

  9. پسر خوب گفت:

    با سلام و عرض ادب خدمت مسولین محترم وب سایت دکترتو و به ویزه خانم عزیز و عالی قدر فرزانه پاشایی که زحمات و محتوای نوشتن و تایپ مطالب تخصصی و عمومی که در اختیار ما قرار می‌دهد ازتون نهایت سپاسگزاری و قدردانی میکنم.🙏❤❤⚘
    می‌بخشید بنده احسان جعفری ۲۹ ساله مجرد از تبریز هستم تا به حال سی تی یا م آی آر انجام ندادم خداروشکر و خوشبختانه مشکلی نداشتم ولی دو سالی هست مشکلی برام پیش اومده و ناراحتی های زیادی دارم قادر به بیانش نیستم 😔 و میخاستم برم mri یا cts برا کل نواحی بدن که ببینم مشکلم جدی هست یا نیست بیشتر برا ناحیه سر و مچ پاهام میرم که رو مچ پاهام تا زانوهام البته بیشتر دور اطراف مچ پاهام هر دو طرف انگاری نقطه نقطه خون به رنگ سرخ پاشیده شده و و بیشتر هم میشه خیلی خیلی نگرانم کرده کدوم روش آزمایش رو توصیه میکنید بهم لطفا راهنماییم کنید من میام سر میزنم اگ جوابم رو بدید راهنماییم بکنید واقعا تشکر میکنم ازتون🙏😔

    1. همیار دکترِتو گفت:

      سلام دوست عزیز
      نقطه های خون روی پوست بهتره توسط متخصص داخلی و خون بررسی شود و نیازی به انجام تست های ام آر ای و سی تی اسکن نیست.

  10. ناشناش گفت:

    با سلام …من امروز برای انجام عکس سی تی اسکن از ریه هام مراجعه کردم و در طول عکسبرداری مجبور شدم لباس های خودم رو در همون اتاق عکسبرداری قرار بدم …آیا الان لباس های من الوده به اشعه هستند ؟ باید چیکار کنم؟

    1. همیار دکترِتو گفت:

      سلام دوست عزیز
      لباس های شما آلوده به اشعه نیست و روی لباس باقی نمیمونه. نگران نباشید.

      1. ناشناش گفت:

        ممنون