عمل پیوند قرنیه چشم، بهترین سن برای انواع جراحی پیوند قرنیه

قرنیه بخش شفاف و گنبدی‌شکل جلوی چشم است که ورود و شکست نور را تنظیم می‌کند و در نتیجه نقش اساسی در وضوح بینایی دارد. هرگونه آسیب، کدورت یا ناهنجاری در این لایه می‌تواند موجب کاهش شدید بینایی شود. در چنین شرایطی، عمل پیوند قرنیه به‌عنوان یک روش جراحی موثر به کار می‌رود و می‌تواند بینایی فرد را تا حد قابل توجهی بهبود بخشد. این عمل جراحی علاوه بر بازگرداندن عملکرد بینایی، گاهی برای رفع درد ناشی از التهاب یا ترمیم ظاهر غیرطبیعی قرنیه نیز انجام می‌شود. در این مطلب از دکترتو، با پیوند قرنیه آشنا می‌شوید.

عمل پیوند قرنیه یا کراتوپلاستی چیست؟

پیوند قرنیه (پیوند قرنیه به انگلیسی Corneal Transplantation) یا کراتوپلاستی نوعی جراحی چشم است که در آن بخش آسیب‌دیده یا بیمار قرنیه با بافت سالم اهداکننده جایگزین می‌شود. قرنیه لایه شفاف جلوی چشم است که نقش مهمی در تمرکز نور و وضوح بینایی دارد. زمانی که قرنیه کدر یا دچار ناهنجاری می‌شود، بینایی بیمار به‌شدت افت می‌کند و با درمان‌های معمولی بهبود نمی‌یابد. در این شرایط، پیوند قرنیه می‌تواند راه‌حل مؤثر و قطعی باشد.

اکثر جراحی‌های پیوند قرنیه موفقیت‌آمیز هستند، اما مانند دیگر انواع عمل‌های پیوند عضو خطر بروز عوارضی مانند پس‌زدن قرنیه اهداکننده وجود دارد. این عمل به‌طور گسترده در سراسر جهان انجام می‌شود و یکی از رایج‌ترین انواع پیوند اعضا به شمار می‌رود. بسته به نوع آسیب یا بیماری قرنیه، پزشک ممکن است کل ضخامت قرنیه یا فقط بخشی از آن را جایگزین کند. موفقیت این جراحی بسیار بالاست و بسیاری از بیماران پس از عمل، دید بهتری پیدا می‌کنند و کیفیت زندگی‌شان بهبود می‌یابد.

می‌خوای بدونی می‌تونی پیوند قرنیه چشم انجام بدی یا نه؟

همین حالا از دکتر متخصص سوال کن.

فوق تخصص چشم

کاربرد عمل پیوند قرنیه چشم چیست؟

پیوند قرنیه در درجه اول برای بازگرداندن بینایی به بیمارانی انجام می‌شود که به دلیل بیماری یا آسیب، قرنیه آن‌ها شفافیت خود را از دست داده است. بیماری‌هایی مانند قوز قرنیه (کراتوکنوس)، زخم‌های ناشی از عفونت یا آسیب، کدورت قرنیه به دنبال بیماری‌های ارثی و نارسایی لایه‌های داخلی قرنیه از مهم‌ترین علل نیاز به پیوند هستند. همچنین این عمل می‌تواند برای رفع درد ناشی از زخم یا التهاب شدید قرنیه انجام شود.

کاربرد دیگر پیوند قرنیه در بهبود شکل ظاهری چشم است. در برخی موارد، آسیب یا ناهنجاری قرنیه باعث تغییر شکل و کدورت قابل مشاهده می‌شود که علاوه بر کاهش دید، ظاهر چشم را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. با پیوند قرنیه می‌توان شفافیت و فرم طبیعی قرنیه را بازگرداند و هم عملکرد بینایی و هم زیبایی چشم بهبود پیدا می‌کند.

بهترین سن برای پیوند قرنیه

پیوند قرنیه محدودیت سنی خاصی ندارد و بسته به شدت بیماری یا آسیب می‌تواند در هر سنی انجام شود. با این حال، بیشترین موارد پیوند در افراد جوان تا میانسال انجام می‌شود، زیرا بیماری‌هایی مانند قوز قرنیه یا دیستروفی‌های ارثی معمولاً در این سنین بروز می‌کنند. در افراد مسن نیز در صورت کاهش کیفیت بینایی ناشی از بیماری قرنیه، عمل قابل انجام است.

انواع عمل پیوند قرنیه یا کراتوپلاستی

عمل پیوند قرنیه تنها به یک روش محدود نمی‌شود و بسته به محل آسیب و شدت بیماری، می‌تواند به شکل‌های مختلف انجام شود. هدف اصلی همه این روش‌ها جایگزین کردن بافت آسیب‌دیده با بافت سالم و بازگرداندن شفافیت قرنیه است، اما میزان بافت برداشته‌شده و تکنیک جراحی در هر کدام متفاوت است. انتخاب نوع عمل به عوامل متعددی بستگی دارد؛ از جمله علت بیماری (مثلاً قوز قرنیه یا نارسایی اندوتلیوم)، وسعت آسیب، سن بیمار و شرایط عمومی چشم.

به طور کلی، روش‌های عمل قرنیه به سه دسته اصلی تقسیم می‌شود: پیوند نافذ (PK) که شامل جایگزینی کل ضخامت قرنیه است، کراتوپلاستی اندوتلیال (EK) که فقط لایه‌های داخلی قرنیه تعویض می‌شوند و پیوند لایه‌ای قدامی (ALK) که در آن تنها بخش‌های سطحی و میانی قرنیه جایگزین می‌شوند. هر کدام از این روش‌ها مزایا، محدودیت‌ها و دوره نقاهت متفاوتی دارند. در ادامه با جزئیات هر یک از این روش‌ها آشنا می‌شوید تا تصویر روشنی از گزینه‌های موجود برای درمان به دست آورید. در ادامه جدول مقایسه انواع پیوند قرنیه چشم را مشاهده می‌کنید.

عمل پیوند قرنیه نافذ (PK)

اگر هر دولایه جلویی و داخلی قرنیه آسیب‌دیده باشند، ممکن است تمام قرنیه نیاز به تعویض داشته باشد. در این روش، جراح به‌منظور برداشتن دیسکی کوچک از بافت قرنیه، تمام ضخامت قرنیه غیرطبیعی یا معیوب را برش می‌دهد. در این عمل برای ایجاد برش دایره‌ای دقیق، از ابزار خاصی استفاده می‌شود. سپس قرنیه اهدایی که به‌طور متناسب برش خورده‌است در جای خالی قرار می‌گیرد. بعد از آن جراح، قرنیه جدید را در جای خود بخیه می‌زند. بخیه‌ها هم پس از مدتی جدا می‌شوند. این روش دوره نقاهت طولانی‌تری دارد و بازیابی بینایی کامل ممکن است یک سال یا بیشتر طول بکشد. در روش PK خطر رد قرنیه نسبت به دیگر روش‌ها بیشتر است.

کراتوپلاستی اندوتلیال (EK)

این روش مخصوص بیمارانی است که مشکل آن‌ها فقط در لایه‌های داخلی قرنیه (اندوتلیوم) است. پزشک تنها این لایه را با بافت سالم جایگزین می‌کند. EK نسبت به پیوند نافذ کمتر تهاجمی است، بخیه کمتری نیاز دارد و بهبودی بینایی سریع‌تر حاصل می‌شود. دو نوع عمل پیوند قرنیه اندوتلیال وجود دارد:

• کراتوپلاستی اندوتلیال دسمه به روش تراش (DSEK): در این روش حدود یک‌سوم قرنیه با بافت اهدایی جایگزین می‌شود.
• کراتوپلاستی اندوتلیال غشای دسمه (DMEK): در این روش از لایه بسیار نازک‌تری از بافت اهدایی استفاده می‌شود. بافت مورداستفاده در DMEK بسیار نازک و شکننده است. این روش دشوارتر و متداول‌تر از روش اول است.

پیوند قرنیه لایه ای قدامی (ALK)

ALK زمانی به کار می‌رود که آسیب در لایه‌های سطحی یا میانی قرنیه باشد اما لایه داخلی (اندوتلیوم) سالم باقی مانده است. در این روش، فقط بخش آسیب‌دیده برداشته می‌شود. ALK خطر پس‌زدگی کمتری نسبت به پیوند کامل دارد و در بیماری‌هایی مانند قوز قرنیه یا زخم‌های سطحی مؤثر است. زمان بهبودی پس از جراحی در این روش کوتاه‌تر از دیگر روش‌هاست. خطر رد قرنیه اهدایی هم در این روش کمتر است.

در این نوع، جراح با دو روش مختلف بافت معیوب را از لایه‌های جلویی قرنیه (از جمله اپیتلیوم و استروما) جدا می‌کند، اما لایه اندوتلیال پشتی در جای خود باقی می‌ماند. عمق آسیب قرنیه، نوع ALK مناسب را مشخص می‌کند. در پیوند قرنیه لایه‌ای قدامی سطحی (SALK)، تنها لایه‌های جلویی قرنیه جایگزین می‌شود و استروما سالم و اندوتلیوم دست‌نخورده باقی می‌مانند. اما در مواقعی که آسیب به قرنیه عمیق‌تر باشد و تا استروما گسترش‌یافته است، پیوند لایه‌ای قدامی عمقی (DALK) مورداستفاده قرار می‌گیرد و بافت اهدایی سالم در جای خالی پیوند زده می‌شود.

علل جراحی قرنیه چشم چیست؟

برخی از بیماری‌های شایع چشم مثل نزدیک بینی یا آستیگماتیسم با کمک عینک یا لنز بهبود می‌یابند. در شرایط خاصی، عینک یا لنزهای تماسی نمی‌توانند در بهبود بینایی و یا التیام التهابات مؤثر باشند. برخی از بیماری‌های شایع چشم هم می‌توانند بر سلامت قرنیه تأثیر گذاشته و بینایی شما را با مشکل مواجه کنند. برای درمان برخی از شرایط پزشکی مرتبط با بینایی حتما به عمل پیوند قرنیه نیاز است. برخی از این مشکلات عبارت‌اند از:

• صدمه ناشی از عفونت‌ها، مانند تبخال چشمی و یا کراتیت قارچی
• صدمه ناشی از تریشیازیس که در آن مژه‌ها به سمت داخل چشم رشد کرده و به قرنیه برخورد می‌کنند
• بیماری‌های ارثی مانند دیستروفی فوکس
• بیماری‌های چشمی مانند قوز قرنیه پیشرفته
• نازک‌شدن و نامنظمی شکل قرنیه
• عوارض نادر جراحی لیزر
• سوختگی شیمیایی قرنیه و آسیب ناشی از جراحت چشم
• نارسایی قرنیه به‌دلیل عوارض جراحی آب مروارید.

چه کسانی باید پیوند عمل قرنیه چشم انجام دهند؟

پیوند قرنیه معمولاً برای بیمارانی توصیه می‌شود که درمان‌های دارویی یا جراحی‌های ساده‌تر برای آن‌ها مؤثر نبوده است. افرادی که به دلیل قوز قرنیه پیشرفته، زخم‌های قرنیه‌ای، دیستروفی ارثی مانند فوکس، کدورت ناشی از عفونت یا آسیب جدی، شفافیت قرنیه را از دست داده‌اند، کاندید مناسبی برای این عمل هستند. در این بیماران، پیوند می‌تواند دید از‌دست‌رفته را بازگرداند یا درد مزمن را کاهش دهد.

همچنین افرادی که دچار سوختگی‌های شیمیایی یا ضربه شدید به چشم شده‌اند و شفافیت قرنیه آن‌ها به شدت مختل شده، ممکن است نیازمند پیوند باشند. پزشک پس از معاینه کامل، بررسی ضخامت و سلامت لایه‌های قرنیه و ارزیابی سلامت کلی چشم، بهترین نوع پیوند را انتخاب می‌کند. تشخیص اینکه فرد کاندید مناسبی برای پیوند قرنیه است یا خیر، بر عهده چشم‌پزشک است. معمولا در موقعیت‌های زیر، پزشک عمل پیوند قرنیه را بر روی فرد انجام خواهد داد:

• بصری: به‌منظور بهبود بینایی به‌وسیله جایگزینی بافت مات با بافت اهدایی سالم
• ترمیمی: حفظ آناتومی و یکپارچگی قرنیه در بیماران مبتلا به نازک‌شدگی استروما و همچنین بازسازی آناتومی چشم
• درمانی: برداشتن بافت ملتهب قرنیه در بیمارانی که با آنتی‌بیوتیک‌ها و ضد ویروس‌ها بهبود پیدا نکرده‌اند
• زیبایی: بهبود ظاهر قرنیه در بیمارانی که به دلیل صدمه، بافت قرنیه مات یا سفید شده‌است.

کاندیدای مناسب اهداکننده بافت قرنیه

قرنیه‌های مورداستفاده در پیوند قرنیه، از چشم افرادی که فوت کرده‌اند، جدا می‌شود. قرنیه افرادی که به دلایل ناشناخته فوت کرده‌اند یا مبتلا به بیماری‌هایی بوده‌اند که قابل‌گسترش است، از طرف جراحان رد می‌شود. همچنین قرنیه افرادی که جراحی چشم و یا بیماری‌های مرتبط با چشم داشته‌اند، هم پذیرفته نمی‌شود. برخلاف اندام‌هایی مانند کبد و کلیه، برای پیوند قرنیه نیازی به تطبیق بافت نیست، به همین دلیل برای این کار نیاز به زمان انتظار زیادی نیست.

تا ده سال پیش، جراحان قرنیه‌های اهدایی افراد بالای ۶۵ سال را رد می‌کردند، اما تحقیقات نشان داد که استفاده از قرنیه افراد ۳۴ تا ۷۱ ساله حدود ۱۰ سال برای اکثر گیرندگان سالم خواهد ماند و میزان موفقیت آن ۷۵% است. امروزه بیشتر قرنیه‌های اهدایی در این محدوده سنی هستند و یک‌سوم آن‌ها متعلق به افراد ۶۱ تا ۷۰ ساله است. اما ازآنجایی‌که ثابت شده‌است که قرنیه افراد زیر ۳۴ سال برای افرادی که سن پایین‌تری دارند، کارایی بهتری دارد، توصیه می‌شود که قرنیه‌های اهداکنندگان زیر این سن، برای گیرندگان جوان‌تر مورداستفاده قرار گیرد.

پیوند قرنیه چشم چگونه است؟

زمانی که تصمیم به پیوند قرنیه گرفته می‌شود، پزشک تاریخ مشخصی را برای جراحی تعیین می‌کند. پیش از عمل، لازم است درباره تمام داروهایی که مصرف می‌کنید با پزشکتان صحبت کنید. اگر داروهای رقیق‌کننده خون مانند آسپرین یا وارفارین مصرف می‌کنید، ممکن است پزشک توصیه کند چند روز قبل از عمل مصرف آن‌ها را متوقف کنید تا خطر خونریزی کاهش یابد. همچنین گاهی لازم است قبل از جراحی برای بررسی آمادگی کلی بدن، به پزشک عمومی یا انجام آزمایش‌های تکمیلی مراجعه کنید.

این عمل معمولاً به صورت سرپایی انجام می‌شود؛ یعنی بیمار همان روز پس از جراحی مرخص خواهد شد. در اتاق عمل، ابتدا قطره بی‌حسی در چشم ریخته می‌شود و بسته به شرایط بیمار، بیهوشی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام می‌گیرد تا در طول عمل هیچ دردی احساس نشود. با وجود باز بودن چشم در حین جراحی، بیمار به دلیل داروهای بیهوشی تقریباً هیچ چیزی را نمی‌بیند.

در پایان عمل، پزشک محافظی روی چشم قرار می‌دهد تا آن را در برابر خطرات محیطی محافظت کند. بیمار پس از به‌هوش آمدن و اطمینان از وضعیت پایدار، می‌تواند به خانه بازگردد. یک روز بعد نیز باید برای معاینه اولیه به مطب چشم‌پزشک مراجعه کند. مراحل انجام عمل پیوند قرنیه به شرح زیر است:

• استفاده از قطره‌های بی‌حسی و انتخاب نوع بیهوشی (موضعی یا عمومی).
• پزشک وسیله‌ای مخصوص روی پلک‌ها قرار می‌دهد تا چشم در طول عمل باز بماند.
• بخش کدر یا بیمار قرنیه با ابزارهای دقیق جراحی برداشته می‌شود.
• قرنیه اهداکننده در محل مناسب قرار می‌گیرد.
• بافت جدید با بخیه‌های بسیار ظریف ثابت می‌گردد.
• در پایان، چشم‌پزشک محافظی شفاف یا پلاستیکی روی چشم می‌گذارد.
• بیمار همان روز یا روز بعد مرخص می‌شود و مصرف قطره‌های چشمی برای جلوگیری از عفونت و پس‌زدگی پیوند شروع خواهد شد.

مراقبت های قبل از عمل پیوند قرنیه

پیش از جراحی، بیمار باید معاینه کامل چشم و بررسی وضعیت سلامت عمومی را انجام دهد. آزمایش‌های خون و بررسی بیماری‌های زمینه‌ای ضروری است تا از عدم وجود عفونت یا مشکلات جدی دیگر اطمینان حاصل شود. گاهی پزشک داروهای خاصی را پیش از عمل تغییر می‌دهد یا قطره‌های چشمی تجویز می‌کند.

همچنین بیماران باید مصرف داروهای رقیق‌کننده خون را طبق دستور پزشک قطع یا تنظیم کنند. شست‌وشوی کامل چشم و پلک‌ها قبل از عمل، ناشتا بودن در صورت بیهوشی عمومی و رعایت توصیه‌های جراح برای کاهش ریسک عوارض از اقدامات مهم پیش از جراحی هستند.

عمل پیوند قرنیه چقدر طول میکشد؟

مدت زمان جراحی بسته به نوع عمل متفاوت است. معمولا عمل پیوند قرنیه چشم بین ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت طول می‌کشد. طول میکشد در پیوند کامل نافذ، جراحی ممکن است ۶۰ تا ۹۰ دقیقه طول بکشد. در روش‌های لایه‌ای مانند DMEK یا DSAEK زمان کوتاه‌تر است و گاهی در کمتر از یک ساعت انجام می‌شود. این زمان شامل آماده‌سازی چشم، برداشتن بخش آسیب‌دیده و جایگزینی آن با بافت سالم است.

مراقبت های بعد از عمل پیوند قرنیه

مراقبت پس از پیوند قرنیه نقش حیاتی در موفقیت عمل دارد. استفاده منظم از قطره‌های استروئیدی و آنتی‌بیوتیک طبق دستور پزشک، مهم‌ترین اقدام برای جلوگیری از عفونت و پس‌زدگی پیوند است. بیماران باید از مالش چشم، فعالیت‌های سنگین و قرار گرفتن در محیط آلوده خودداری کنند. استفاده از محافظ یا عینک مخصوص نیز برای پیشگیری از ضربه و آلودگی توصیه می‌شود.

معاینات منظم پس از عمل برای بررسی روند بهبودی ضروری است. بخیه‌ها معمولاً پس از چند ماه یا حتی یک سال بسته به شرایط بیمار کشیده می‌شوند. بازگشت بینایی به‌تدریج اتفاق می‌افتد و ممکن است نیاز به عینک یا لنز اصلاحی وجود داشته باشد. رعایت دقیق توصیه‌های پزشک احتمال موفقیت عمل را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد. در حین بهبودی پس از جراحی برای مراقبت از چشم خود موارد زیر را رعایت کنید:

• پزشک احتمالا به‌منظور کاهش التهاب و عفونت، قطره‌های چشمی را تجویز می‌کند. قطره چشمی را دقیقا مطابق تجویز پزشک استفاده کنید.
• از مالیدن یا فشار دادن چشم خود اجتناب کنید.
• در صورت نیاز و پس از پرسش از چشم پزشک، از داروهای مسکن بدون نسخه استفاده کنید.
• برای محافظت از چشمان خود تا زمانی‌که لایه بالایی قرنیه بهبود می‌یابد، از عینک یا محافظ چشم استفاده کنید.
• از چشم‌پزشک خود در مورد اینکه چه مدت پس از جراحی می‌توانید به روال عادی زندگی خود بازگردید، سوال کنید.
• بسته به نوع پیوند، ممکن است نیاز باشد تا برای مدتی پس از جراحی به پشت بخوابید. این کار به جای‌گیری بهتر قرنیه اهدایی در جای خود کمک می‌کند.
• اگر سوالی در مورد نحوه مراقبت از خود در خانه دارید، با چشم‌پزشکتان تماس بگیرید.

دید چشم بعد از عمل پیوند قرنیه کامل است؟

بعد از پیوند قرنیه، دید بیمار معمولاً بهبود زیادی پیدا می‌کند، اما رسیدن به دید کامل و بدون نقص همیشه تضمین‌شده نیست. برخی بیماران نیاز به عینک یا لنز چشمی دارند تا دیدشان به سطح مطلوب برسد. در روش‌های لایه‌ای مانند DMEK معمولاً کیفیت دید بهتر و سریع‌تر از پیوند کامل نافذ بازمی‌گردد.

دوره نقاهت پیوند قرنیه چقدر است؟

مدت زمان دوره نقاهت بسته به نوع پیوند متفاوت است. در پیوند نافذ (PK) بهبودی کامل ممکن است یک سال یا بیشتر طول بکشد. از طرف دیگر، در روش‌های لایه‌ای مانند EK یا ALK، بهبودی سریع‌تر بوده و بیماران معمولاً طی چند ماه به دید نسبتاً پایدار می‌رسند. در تمام موارد رعایت دقیق مراقبت‌ها ضروری است.

بهترین زمان برای کشیدن بخیه پیوند قرنیه

زمان کشیدن بخیه پیوند قرنیه برای همه بیماران یکسان نیست و معمولاً بین ۶ ماه تا ۱۲ ماه پس از عمل انجام می‌شود، اما بسته به شرایط ممکن است طولانی‌تر هم باشد. تصمیم به کشیدن بخیه‌ها به عواملی مانند نوع پیوند، وضعیت ترمیم قرنیه، میزان آستیگماتیسم و نظر پزشک بستگی دارد. اگر بخیه‌ها باعث نامنظمی سطح قرنیه یا تاری دید شوند، جراح ممکن است زودتر آن‌ها را خارج کند، اما در صورتی که قرنیه هنوز به پایداری کامل نرسیده باشد، این اقدام به تعویق می‌افتد. کشیدن بخیه‌ها معمولاً سرپایی، بدون درد قابل توجه و با ابزار دقیق انجام می‌شود و رعایت معاینات منظم بعد از عمل نقش اساسی در تعیین زمان مناسب دارد.

مزایای عمل جراحی پیوند قرنیه چشم

پیوند قرنیه یکی از موفق‌ترین جراحی‌های چشم است که نه‌تنها توانایی بینایی بیماران را بهبود می‌دهد، بلکه تأثیر چشمگیری بر کیفیت زندگی آن‌ها دارد. بسیاری از بیماران پس از این عمل قادر می‌شوند دوباره فعالیت‌های روزمره‌ای مانند رانندگی، مطالعه و کار را از سر بگیرند. علاوه بر بازگرداندن بینایی، این جراحی می‌تواند دردهای ناشی از التهاب یا زخم قرنیه را کاهش دهد و در مواردی که ظاهر چشم تغییر کرده است، حالت طبیعی و شفافیت آن را احیا کند. مهم‌ترین مزایای پیوند قرنیه عبارت‌اند از:

• بازگرداندن بینایی در بیماران مبتلا به کدورت یا نارسایی قرنیه.
• کاهش یا رفع کامل درد ناشی از آسیب یا التهاب‌های قرنیه.
• بهبود ظاهر چشم در موارد تغییر شکل یا کدورت واضح قرنیه.
• افزایش اعتمادبه‌نفس و ارتقای کیفیت زندگی بیماران.
• امکان استفاده از روش‌های جدید و کم‌تهاجمی‌تر که به بهبود سریع‌تر کمک می‌کنند.
• نرخ موفقیت بالا به دلیل پیشرفت تکنیک‌ها و مراقبت‌های بعد از عمل.

عمل تغییر رنگ چشم چیست؟

عوارض پیوند قرنیه چیست؟

پیوند قرنیه مانند هر عمل جراحی دیگری می‌تواند با عوارضی همراه باشد. اگرچه میزان موفقیت این عمل بالاست و بیشتر بیماران بهبود قابل توجهی در بینایی تجربه می‌کنند، اما آگاهی از عوارض احتمالی به بیمار کمک می‌کند تا در صورت مشاهده علائم هشداردهنده، سریع‌تر به پزشک مراجعه کند. این عوارض می‌توانند در کوتاه‌مدت پس از عمل یا حتی در بلندمدت ظاهر شوند. بخش زیادی از آن‌ها قابل کنترل است و با پیگیری منظم و مصرف داروها، خطرشان کاهش می‌یابد. عوارض احتمالی پیوند قرنیه عبارت‌اند از:

• پس‌زدن پیوند قرنیه در اثر واکنش سیستم ایمنی بدن.
• عفونت چشم به دلیل حساسیت بالای محل عمل.
• خونریزی یا التهاب داخل چشم.
• افزایش فشار چشم (گلوکوم) و آسیب ثانویه به بینایی.
• آستیگماتیسم یا نامنظمی قرنیه که باعث تاری دید می‌شود.
• شل‌شدن یا پاره‌شدن بخیه‌ها.
• کدر شدن دوباره یا نارسایی قرنیه پیوندی.
• کدر شدن عدسی چشم (آب مروارید).
• تورم قرنیه.
• عفونت‌های شدید سطح چشم (زخم چشم یا آبسه)
• جداشدگی شبکیه.

آیا پیوند قرنیه خطرناک است؟

پیوند قرنیه در کل یک عمل ایمن و رایج محسوب می‌شود و امروزه به‌عنوان یکی از موفق‌ترین پیوندهای بافتی شناخته می‌شود. با این حال، این جراحی کاملاً بی‌خطر نیست و نیازمند مراقبت دقیق پس از عمل است. بیشتر عوارض احتمالی مانند عفونت، التهاب یا افزایش فشار چشم در صورت تشخیص سریع و درمان به‌موقع قابل کنترل هستند.

نگرانی اصلی، پس‌زدگی پیوند است که در درصد کمی از بیماران رخ می‌دهد، اما با مراجعه منظم به پزشک و مصرف صحیح داروهای قطره‌ای می‌توان آن را مدیریت کرد. بنابراین، اگرچه این عمل ریسک‌هایی دارد، اما مزایای بازگشت بینایی و بهبود کیفیت زندگی به‌مراتب بیشتر از خطرات آن است.

از عوارض جراحی قرنیه چشم می‌ترسی؟ قبلش با بهترین پزشکان مشورت کن.

دکتر جراحی قرنیه

علت پس زدن پیوند قرنیه چیست؟

پس‌زدگی پیوند قرنیه ناشی از واکنش سیستم ایمنی بدن به بافت اهداکننده است. در واقع، بدن قرنیه پیوندی را به عنوان یک جسم خارجی شناسایی کرده و علیه آن پاسخ ایمنی ایجاد می‌کند. این واکنش باعث التهاب، کدورت قرنیه و کاهش دید می‌شود. عواملی مانند داشتن پیوندهای قبلی ناموفق، التهاب‌های فعال در چشم، عفونت یا عدم استفاده صحیح از داروهای استروئیدی می‌توانند احتمال پس‌زدگی را افزایش دهند. رعایت دقیق داروها و معاینات منظم می‌تواند خطر بروز این مشکل را کاهش دهد.

از آنجاکه در روش‌های DSEK و DMEK از بافت اهدایی بسیار کمی استفاده می‌شود، خطر رد پیوند با این روش‌ها بسیار کمتر است. اما درهرصورت اگر پس زدن پیوند زود تشخیص داده شود، می‌توان در ۹۰% از موارد پس زدن پیوند جلوگیری کرد. تحقیقات نشان می‌دهد که داشتن گلوکوم و تورم قرنیه مرتبط با جراحی آب مروارید می‌تواند شانس پس زدن قرنیه را بالا ببرد.

علائم پس زدن پیوند قرنیه

بسیاری از بیماران در صورت آگاهی از نشانه‌ها می‌توانند با مراجعه فوری به پزشک از دست رفتن پیوند جلوگیری کنند. علائم پس‌زدگی ممکن است به‌تدریج یا ناگهانی ظاهر شوند و شدت آن‌ها بسته به واکنش بدن متفاوت است. توجه به این علائم و شروع سریع درمان با داروهای استروئیدی، شانس نجات پیوند را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد. مهم‌ترین علائم پس‌زدگی پیوند قرنیه شامل موارد زیر است:

• تاری یا کاهش ناگهانی دید
• قرمزی چشم به‌ویژه همراه با درد
• حساسیت شدید به نور (فوتوفوبیا)
• بروز لکه‌های کدر یا مه‌آلود روی سطح قرنیه
• احساس فشار، سنگینی یا تورم در چشم.

روش‌های جایگزین پیوند قرنیه کدام است؟

روش‌های جایگزینی هم برای عمل پیوند قرنیه وجود دارد که بسته به شرایط بیمار و تشخیص چشم پزشک می‌توان از آنها استفاده کرد. این روش‌ها عبارت‌اند از:

• لنزهای تماسی: ممکن است برای به تأخیر انداختن و یا رفع نیاز به پیوند قرنیه در هنگام بروز اختلالات قرنیه از لنزهای تماسی استفاده شود.
• کراتکتومی فتوتراپی: بیماری‌های که تنها سطح قرنیه را تحت تأثیر قرار می‌دهند را می‌توان با عمل جراحی به نام کراتکتومی فوتوتراپی (PTK) درمان کرد. با این حراجی می‌توان بی‌نظمی‌های سطح چشم را از بین برد.
• بخش‌های حلقه‌ای داخل قرنیه: در اختلالاتی که در آن‌ها اصلاح بینایی با استفاده از لنزهای تماسی امکان‌پذیر نیست، از این روش به‌منظور ازبین‌بردن نزدیک‌بینی و آستیگمات، مورداستفاده قرار می‌گیرد. در این روش برشی در قرنیه ایجاد می‌شود و دو بخش حلقه‌ای هلالی یا نیمه دایره‌ای در بین لایه‌های استرومای قرنیه قرار می‌گیرد.
• پیوند متقابل کلاژن قرنیه: این روش ممکن است نیاز به پیوند را در قوز قرنیه و اکتازی پس از لیزیک به تأخیر انداخته یا به‌طورکلی از بین ببرد.

پزشکان پیشنهادی

۴.۷ (۵۳۰۱ نظر)

دکتر بهروز مقدادی

تخصص کودکان و اطفال

نوبت بگیرید

۴.۹ (۵۰۲۵ نظر)

دکتر بهنام مقدادی

تخصص کودکان و اطفال

نوبت بگیرید

۴.۸ (۴۵۹۰ نظر)

دکتر مهدی قاضی

تخصص اورولوژی

نوبت بگیرید

۴.۹ (۳۲۳۳ نظر)

دکتر حمیدرضا معظم

تخصص کودکان و اطفال

نوبت بگیرید

۵ (۲۸۰۶ نظر)

دکتر حمیدرضا شرکت العباسیه

فوق تخصص عفونی کودکان

نوبت بگیرید

۴.۸ (۲۵۳۴ نظر)

دکتر علی حسین پورفیضی

تخصص ارتوپدی

نوبت بگیرید

نتیجه گیری

پیوند قرنیه یکی از موفق‌ترین روش‌های جراحی در چشم‌پزشکی است که می‌تواند بینایی بیماران مبتلا به بیماری‌های شدید قرنیه را بازگرداند. تقریبا ۹۰% از موارد پیوند قرنیه با موفقیت انجام می‌شوند و در ۱۰% باقی‌مانده هم اگر رد پیوند سریع تشخیص داده شود، می‌توان تقریبا در ۹۰% موارد آن را معکوس کرد. انتخاب نوع پیوند، به شرایط قرنیه و تشخیص پزشک بستگی دارد و مراقبت‌های دقیق قبل و بعد از عمل نقش اساسی در افزایش شانس موفقیت دارند. آگاهی از علائم هشداردهنده پس‌زدگی و مراجعه به‌موقع به پزشک می‌تواند از بروز عوارض جدی پیشگیری کند. با توجه به پیشرفت‌های جراحی، امروزه بیشتر بیماران پس از پیوند قادرند زندگی روزمره خود را با دید بهتر و کیفیت بالاتر ادامه دهند.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!