فهرست مطالب
تومورهای مغزی در کودکان از مهمترین علل بیماریهای عصبی جدی در سنین پایین هستند. این تومورها ممکن است در هر بخش از مغز ایجاد شوند و بسته به محل قرارگیری، عملکردهای حیاتی مانند بینایی، تعادل یا گفتار را تحت تأثیر قرار دهند. علائم اولیه معمولاً خفیف یا مشابه بیماریهای شایع دوران کودکی هستند و همین موضوع تشخیص را دشوار میکند. سردردهای صبحگاهی، تهوع بدون علت گوارشی و تغییرات رفتاری از نشانههایی هستند که نباید نادیده گرفته شوند. تشخیص سریع و بررسی دقیق علائم میتواند نقش تعیینکنندهای در بهبود پیشآگهی بیماری داشته باشد. در این مطلب از دکترتو، با علائم تومور مغزی در کودکان آشنا میشوید.
علائم تومور مغزی در کودکان چیست؟
تومور مغزی در کودکان میتواند بسته به محل و اندازه تومور علائم متفاوتی ایجاد کند. رشد تومور باعث افزایش فشار داخل جمجمه میشود و این مسئله میتواند عملکرد طبیعی مغز را مختل کند. علائم معمولاً بهتدریج ظاهر میشوند و ممکن است با بیماریهای دیگر اشتباه گرفته شوند، بنابراین تشخیص زودهنگام بسیار اهمیت دارد. توجه به تغییرات رفتاری، شناختی و جسمی کودک برای تشخیص بهموقع ضروری است. علائم تومور مغزی در کودکان عبارتاند از:
- سردرد مداوم: معمولاً صبحها شدیدتر است و با تهوع یا استفراغ همراه میشود
- تهوع و استفراغ بدون علت مشخص: بهویژه هنگام صبح و بدون نشانههای عفونت
- اختلال در بینایی یا دوبینی: ناشی از فشار بر اعصاب بینایی
- تغییرات رفتاری یا شخصیتی: مانند تحریکپذیری یا کاهش تمرکز
- تشنج: حتی در کودکانی که سابقه صرع ندارند
- مشکلات تعادلی یا حرکتی: مانند عدم هماهنگی در راه رفتن یا حرکات دست
- خوابآلودگی یا کاهش هوشیاری: بهدلیل افزایش فشار مغزی
متن انگلیسی:
nhsinform
Brain tumours are the most common tumours that develop in children. Children of any age may be affected. Boys are affected slightly more often than girls
ترجمه متن:
تومورهای مغزی شایعترین تومورهایی هستند که در کودکان ایجاد میشوند. کودکان در هر سنی ممکن است مبتلا شوند. پسران اندکی بیشتر از دختران دچار این عارضه میشوند.
۱. سردرد مداوم در تومور مغزی کودکان
سردرد یکی از شایعترین علائم تومور مغزی در کودکان است و معمولاً در ساعات اولیه صبح شدت بیشتری دارد. این نوع سردرد اغلب به دلیل افزایش فشار داخل جمجمه ناشی از رشد تومور ایجاد میشود و ممکن است با تهوع یا استفراغ همراه باشد. برخلاف سردردهای معمول، این درد با مصرف مسکنهای ساده بهبود نمییابد و ممکن است در طول زمان تشدید شود. والدین باید به تغییر الگوی سردرد کودک و همراه بودن آن با علائم دیگر توجه ویژه داشته باشند، زیرا تشخیص زودهنگام نقش مهمی در درمان مؤثر دارد.
۲. تهوع و استفراغ بدون علت مشخص در کودکان مبتلا به تومور مغزی
تهوع و استفراغ مکرر، بهویژه در ساعات صبح و بدون نشانههای عفونتی، میتواند از علائم هشداردهنده تومور مغزی باشد. این وضعیت بهدلیل افزایش فشار مایع مغزی بر مرکز کنترل تهوع در ساقه مغز رخ میدهد. کودکی که دچار استفراغهای غیرقابل توضیح میشود، بدون اینکه علائم گوارشی مانند درد شکم یا اسهال داشته باشد، باید از نظر مشکلات مغزی مورد بررسی قرار گیرد. تشخیص زودهنگام علت استفراغ میتواند از پیشرفت بیماری و آسیبهای عصبی جلوگیری کند.
۳. اختلال در بینایی یا دوبینی در اثر تومور مغزی
اختلالات بینایی از جمله تاری دید، دوبینی یا حرکات غیرطبیعی چشم ممکن است نشانه فشار تومور بر اعصاب بینایی باشد. این تغییرات معمولاً به تدریج ظاهر میشوند و ممکن است با ضعف بینایی یا سردرد همراه باشند. در برخی کودکان، افت تحصیلی به دلیل مشکل در تمرکز و دیدن تخته کلاس مشاهده میشود. بررسی دقیق بینایی توسط چشمپزشک و در صورت نیاز انجام تصویربرداری مغزی میتواند به تشخیص سریع تومور کمک کند.
۴. تغییرات رفتاری و شخصیتی ناشی از تومور مغزی در کودکان
تومورهای بخشهای خاصی از مغز مانند لوب پیشانی میتوانند بر رفتار و شخصیت کودک تأثیر بگذارند. کودک ممکن است ناگهان دچار پرخاشگری، کاهش تمرکز، فراموشی یا بیعلاقگی نسبت به فعالیتهای مورد علاقهاش شود. این تغییرات معمولاً با گذشت زمان تشدید میشوند و نباید صرفاً به مشکلات رفتاری یا استرس نسبت داده شوند. ارزیابی روانشناسی بهتنهایی کافی نیست و در صورت تداوم علائم باید بررسی عصبی و تصویربرداری مغز انجام گیرد.
۵. تشنج به عنوان نشانه احتمالی تومور مغزی در کودکان
تشنج یکی از علائم قابل توجه تومور مغزی است و میتواند حتی در کودکانی که سابقه صرع ندارند، بروز کند. این حملات ممکن است بهصورت حرکات غیرارادی اندامها، خیره شدن، از دست دادن هوشیاری یا افتادن ناگهانی اتفاق بیفتد. تشنجهای ناگهانی نیاز به بررسی فوری دارند، زیرا میتوانند ناشی از اختلالات جدی مغزی باشند. انجام نوار مغز (EEG) و تصویربرداری MRI در این موارد به تشخیص دقیق علت کمک میکند.
۶. مشکلات تعادلی و حرکتی در کودکان با تومور مغزی
اختلال در تعادل یا هماهنگی حرکات از نشانههای درگیری مخچه یا مسیرهای حرکتی مغز است. کودک ممکن است هنگام راه رفتن تلوتلو بخورد، اشیاء را بهدرستی در دست نگیرد یا حرکات ظریف مانند نوشتن برایش دشوار شود. این علائم میتوانند بهتدریج شدت یابند و با دیگر نشانههای عصبی همراه باشند. در چنین شرایطی ارزیابی عصبی و انجام تصویربرداری مغز برای تشخیص محل و نوع تومور ضروری است.
۷. خواب آلودگی و کاهش هوشیاری در اثر تومور مغزی
افزایش فشار داخل جمجمه میتواند منجر به کاهش سطح هوشیاری، خوابآلودگی مفرط یا حتی بیهوشی در کودکان شود. این علائم معمولاً در مراحل پیشرفتهتر تومور بروز میکنند و نیاز به اقدام فوری پزشکی دارند. خوابآلودگی مکرر، بیتفاوتی نسبت به محیط یا واکنش کند به محرکها باید زنگ خطری برای بررسی دقیقتر مغز باشد. مراجعه سریع به پزشک متخصص مغز و اعصاب کودکان میتواند در پیشگیری از آسیبهای جبرانناپذیر مؤثر باشد.
علائم اولیه تومور مغزی در کودکان
علائم اولیه تومور مغزی در کودکان بیشتر شامل علائمی است که مشابه سایر شرایط و بیماریهاست. کودکان ممکن است در بیشتر روزها احساس ناخوشایندی داشته باشند و مرتب استفراغ کنند یا حالت تهوع داشته باشند. استفراغ صبحگاهی بسیار شایعتر است. سردردهای مداوم، خستگی و ضعف و تغییرات رفتاری هم از دیگر علائم تومور مغزی در کودکان است که میتوان آنها را علائم اولیه در نظر گرفت. خستگی و تغییرات خلقی شدید خصوصاً در کودکان بزرگتر و نوجوانان شایع است.
| علائم | کودکان | بزرگسالان |
|---|---|---|
| سردرد | معمولاً صبحها و با فعالیت بدتر میشود، ممکن است با استفراغ همراه باشد. | معمولاً در طول روز رخ میدهد و با استراحت بهبود نمییابد. |
| تهوع و استفراغ | ممکن است بدون دلیل مشخص و به ویژه صبحها رخ دهد. | معمولاً با سردرد همراه است. |
| تغییرات بینایی | تاری دید، دوبینی، دیدن هاله اطراف اشیاء | تاری دید، دوبینی، از دست دادن بینایی محیطی |
| مشکلات تعادلی و هماهنگی | مشکل در راه رفتن، لرزش، عدم هماهنگی حرکات | مشکل در راه رفتن، عدم تعادل، مشکلات هماهنگی دست و چشم |
| تغییرات شخصیتی | تحریکپذیری، بیحالی، تغییر در رفتار | تغییر در خلق و خو، افسردگی، اضطراب |
| مشکلات گفتاری | مشکل در صحبت کردن، لکنت زبان | مشکل در یافتن کلمات، مشکل در درک زبان |
| تشنج | ممکن است اولین علامت تومور مغزی باشد. | ممکن است در هر سنی رخ دهد. |
| کاهش وزن | بدون دلیل مشخص | معمولاً در تومورهای پیشرفتهتر |
| ضعف عضلانی | ضعف در یک طرف بدن، مشکل در حرکت دادن اندامها | ضعف در یک طرف بدن، مشکل در حرکت دادن اندامها |
علائم عمومی تومور مغزی در کودکان (نشانه تومور مغزی در کودکان)
نشانه های تومور مغزی در کودکان میتواند شامل یک سری علائم مشخصتر هم شود که پزشک با مشاهده آنها بیشتر به وجود تومور شک میکند. مشکلات چشم و بینایی یکی از آنهاست. کودکان ممکن است انحراف در یک چشم یا حرکات غیرطبیعی چشم را داشته باشند. دور سر نوزادانی که تومور مغزی دارند معمولا بزرگتر از حد معمول میشود. کودکان با تومور مغزی ممکن است برخی از مهارتهای خود را از دست بدهند. برای مثال در تعادل و نشستن مشکل داشته باشند یا این که پیادهروی برای آنها نسبت به قبل دشوارتر شود. حتی ممکن است الگوی راه رفتن آنها هم تغییر کند. در کودکان بزرگتر ممکن است شاهد تغییرات الگوی بلوغ در آنها باشید. تاخیر در بلوغ را میتوان یکی از علائم تومور مغزی در کودکان در نظر گرفت.
متن انگلیسی:
thebraintumourcharity
Persistent headaches, particularly when waking up, can be a brain tumour symptom
ترجمه متن:
سردردهای مداوم خصوصاً هنگام بیدار شدن از خواب (سردردهای صبحگاهی) میتواند از علائم تومور مغزی باشد.

علائم تومور مغزی خوش خیم در کودکان
علائم تومور مغزی خوشخیم در کودکان معمولاً بهصورت تدریجی ظاهر میشود و بسته به محل تومور میتواند متفاوت باشد. این تومورها با وجود غیرسرطانی بودن، ممکن است با فشار بر بافت مغز، نشانههای مهمی ایجاد کنند که شناخت آنها برای تشخیص زودهنگام ضروری است. توجه والدین به تغییرات رفتاری، جسمی و عصبی کودک نقش مهمی در تشخیص اولیه دارد و در صورت ماندگاری علائم باید ارزیابی پزشکی انجام شود. برخی علائم تومور مغزی خوشخیم در کودکان عبارتاند از:
• سردردهای صبحگاهی: زمانی که کودک پس از بیدار شدن دچار سردرد شدید میشود
• تهوع و استفراغ بدون علت گوارشی: بهویژه همراه با سردرد
• اختلالات بینایی: مانند تاری دید، دوبینی یا حرکات غیرطبیعی چشم
• مشکلات تعادل و راهرفتن: از جمله لنگزدن یا افتادنهای مکرر
• تغییرات رفتاری یا شناختی: شامل کاهش تمرکز، خوابآلودگی یا تحریکپذیری
• تشنج: یکی از علائم اولیه در برخی کودکان

نتیجه گیری
علائم تومور مغزی در کودکان میتواند از سردردهای مقاوم و تهوع تا مشکلات بینایی و تغییرات رفتاری متفاوت باشد و بسته به محل تومور شدت آن تغییر میکند. توجه والدین به علائم مداوم یا غیرقابل توضیح مانند استفراغ صبحگاهی، خوابآلودگی یا تشنج اهمیت زیادی دارد. تشخیص زودهنگام از طریق معاینه متخصص مغز و اعصاب کودکان و انجام MRI میتواند از بروز عوارض جبرانناپذیر جلوگیری کند. درمان بسته به نوع تومور شامل جراحی، پرتودرمانی یا شیمیدرمانی است. پیگیری منظم پس از درمان نیز برای کنترل عود بیماری ضروری است. آگاهی والدین و مراجعه بهموقع به پزشک کلید اصلی در حفظ سلامت مغز و رشد طبیعی کودک محسوب میشود.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!

