فهرست مطالب
- آیا تحریک الکتریکی مغز برای درمان افسردگی موثر است؟
- مزایای استفاده از تحریک الکتریکی مغز در درمان افسردگی چیست؟
- تحریک الکتریکی مغز برای درمان افسردگی برای چه افرادی مناسب است؟
- نحوه انجام تحریک الکتریکی مغز برای درمان افسردگی
- احتیاطات قبل از درمان افسردگی با تحریک الکتریکی مغز
- مراقبت های بعد از تحریک الکتریکی مغز برای درمان افسردگی
- عوارض تحریک الکتریکی مغز برای درمان افسردگی
- نتیجه گیری
افسردگی یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی است و در بسیاری از افراد به درمان‌های رایج مانند دارودرمانی و روان‌درمانی به خوبی پاسخ نمی‌دهد. در چنین شرایطی، تحریک الکتریکی مغز برای درمان افسردگی به عنوان یک رویکرد جدید و البته امیدبخش مطرح میشود. این روش با استفاده از جریان‌های الکتریکی ملایم، فعالیت بخش‌های خاصی از مغز را تنظیم و به کاهش علائم مقاوم به درمان کمک می‌کند. بسته به نوع تکنیک به‌کاررفته، تحریک الکتریکی مغز ممکن است به صورت غیرتهاجمی یا از طریق دستگاه‌های کاشتنی انجام شود و نقش مکمل یا جایگزین درمان‌های سنتی را ایفا کند. در ادامه این مقاله از دکترتو درباره این روش درمان افسردگی بیشتر توضیح خواهیم داد.
آیا تحریک الکتریکی مغز برای درمان افسردگی موثر است؟
تحریک مغناطیسی مغز برای درمان افسردگی معمولاً با استفاده از روش آر تی ام اس rTMS (تحریک مغناطیسی تکراری فراجمجمه‌ای) انجام میشود. در طول هر جلسه، یک سیم‌پیچ الکترومغناطیسی روی پوست سر قرار می‌گیرد و پالس‌های مغناطیسی کوتاه و کنترل‌شده به مغز ارسال می‌کند. این پالس‌ها به طور خاص سلول‌های عصبی در ناحیه‌هایی از مغز که کنترل خلق و خو و تنظیم احساسات را بر عهده دارند، تحریک می‌کنند.
تحریک این نواحی می‌تواند فعالیت عصبی را بازتنظیم کند، شبکه‌های مغزی مرتبط با افسردگی را تقویت کرده و به بهبود علائم مقاوم به درمان کمک نماید. این روش غیرتهاجمی، بدون نیاز به بیهوشی و با حداقل عوارض جانبی انجام میشود و معمولاً در جلسات کوتاه روزانه طی چند هفته اعمال می‌گردد.
مزایای استفاده از تحریک الکتریکی مغز در درمان افسردگی چیست؟
تحریک الکتریکی مغز برای درمان افسردگی بدون دارو می‌تواند چندین مزیت کلیدی داشته باشد. تحقیقات نشان می‌دهند که این روش نه تنها خلق و خو را بهبود می‌بخشد، بلکه اثرات آن در طول ارزیابی‌های ۲ هفته‌ای و ۴ هفته‌ای پس از درمان نیز پایدار باقی می‌ماند. علاوه بر کاهش علائم افسردگی، این درمان عملکرد روزانه، انرژی، انگیزه و توانایی تمرکز فرد را نیز به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. از مزایای دیگر آن می‌توان به غیرتهاجمی بودن، کم بودن عوارض جانبی و امکان استفاده در افرادی که به داروهای ضدافسردگی پاسخ نمی‌دهند، اشاره کرد. این ویژگی‌ها باعث می‌شوند rTMS به یک گزینه ایمن و مؤثر برای درمان افسردگی مقاوم به درمان تبدیل شود.
| مزایا | معایب |
|---|---|
| بهبود خلق و خو | سردرد یا درد ناحیه پوست سر موقت |
| اثرات پایدار در ارزیابی‌های ۲ و ۴ هفته‌ای | سرگیجه و حالت تهوع کوتاه‌مدت |
| افزایش عملکرد روزانه، انرژی و انگیزه | درد یا خستگی عضلانی موقتی |
| غیرتهاجمی بودن و کم بودن عوارض جانبی | عوارض معمولاً کوتاه‌مدت و قابل کنترل |
| قابل استفاده برای افراد مقاوم به داروهای ضدافسردگی | – |
| گزینه ایمن و مؤثر برای درمان افسردگی مقاوم | – |
تحریک الکتریکی مغز برای درمان افسردگی برای چه افرادی مناسب است؟
تحریک عمقی مغز (DBS) برای درمان افسردگی شامل قرار دادن دائمی یک رسانای کوچک به نام الکترود در مغز از طریق جراحی است. این الکترود پالس‌های سطح پایین الکتریکی ارسال می‌کند که به تنظیم خلق و خو و کاهش علائم افسردگی کمک می‌کند. این روش به‌طور تجربی برای افرادی که افسردگی شدید دارند و به درمان‌های دارویی معمول پاسخ نمی‌دهند اثربخش خواهد بود. این روش هنوز در مرحله مطالعاتی است و درمان استانداردِ غیرتهاجمی برای افسردگی مقاوم، rTMS است.
دنبال راه درمان مناسب افسردگی هستی؟
از متخصص راهنمایی بگیر.
چه کسانی نباید تحریک الکتریکی مغز برای درمان افسردگی انجام دهند؟
استفاده از تحریک الکتریکی مغز برای درمان افسردگی ممکن است برای همه مناسب نباشد و قبل از هرگونه درمان، مشاوره با پزشک ضروری است. برخی شرایط پزشکی، ایمپلنت‌ها و عوامل فردی می‌توانند خطرات جدی ایجاد کنند و این روش را نامناسب سازند. در ادامه توضیح داده‌ایم که چه کسانی نباید تحریک الکتریکی مغز برای درمان افسردگی انجام دهند. افرادی که:
- ایمپلنت‌های فعال از جمله ضربان‌ساز قلب، دفیبریلاتور یا سایر دستگاه‌های فعال در بدن دارند.
- باردار هستند یا برنامه‌ریزی برای بارداری دارند. البته بارداری منع مطلق محسوب نمی‌شود.
- دچار اختلالات عصبی از جمله سابقه تشنج، صرع و زوال عقل هستند.
- مبتلایان به عفونت‌ها یا مشکلات بافتی از جمله سل، استئومیلیت، عفونت مثانه یا واژن، بافت اخیراً تحت پرتودرمانی یا شکستگی اخیر.
- کاشتنی‌های فلزی یا الکترونیکی در سر و گردن (مثل کلیپس آنوریسم، حلزون گوش، ایمپلنت‌ها)
نحوه انجام تحریک الکتریکی مغز برای درمان افسردگی
در درمان افسردگی با تحریک الکتریکی مغز، یک سیم‌پیچ الکترومغناطیسی روی پوست سر قرار می‌گیرد و پالس‌های مغناطیسی ضعیفی به ناحیه‌ای از مغز که کنترل خلق و خو و احساسات را بر عهده دارد، ارسال می‌کند. این پالس‌ها باعث تحریک سلول‌های عصبی شده و به بازتنظیم فعالیت مغز کمک می‌کنند تا علائم افسردگی کاهش یابد. بیمار در طول درمان بیدار است و هیچ نیاز به بیهوشی ندارد. این نوع درمان کاملاً غیرتهاجمی است.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت mayoclinic
Transcranial magnetic stimulation (TMS) is a procedure that uses magnetic fields to stimulate nerve cells in the brain to improve symptoms of major depression.
ترجمه فارسی:
تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (TMS) روشی است که از میدان‌های مغناطیسی برای تحریک سلول‌های عصبی در مغز استفاده می‌کند تا علائم افسردگی اساسی را بهبود بخشد.
تعداد جلسات تحریک الکتریکی مغز برای درمان افسردگی
دوره اولیه درمان معمولاً شامل ۵ جلسه در هفته به مدت ۶ هفته است؛ یعنی مجموعاً حدود ۳۶ جلسه. بیمار پس از تحریک الکتریکی مغز نیاز به بستری شدن در بیمارستان یا استراحت طولانی مدت ندارد.
مدت زمان تحریک الکتریکی مغز برای درمان افسردگی
یک جلسه تحریک الکتریکی مغز معمولاً بین ۳ تا ۴۰ دقیقه طول می‌کشد. طول هر جلسه بسته به شدت تحریک، پاسخ فرد، محل هدف و البته تشخیص پزشک متخصص متفاوت است. این درمان معمولاً در جلسات کوتاه و منظم انجام میشود تا بهترین نتیجه حاصل شود.
۴.۸ (۱۷۹۷ نظر)۴.۸ (۱۵۴۹ نظر)۴.۸ (۱۳۰۲ نظر)۴.۸ (۶۸۷ نظر)۴.۸ (۵۶۶ نظر)۴.۷ (۵۶۷ نظر)احتیاطات قبل از درمان افسردگی با تحریک الکتریکی مغز
قبل از شروع درمان، لازم است با انواع روش‌های تحریک مغز و نحوه اثرگذاری آنها آشنا شوید. بیماران باید از فعالیت‌هایی که می‌توانند تداخل الکترومغناطیسی ایجاد کنند، مانند قرار دادن دستگاه‌های حاوی آهنربای دائمی (بلندگو، ساعت‌های مغناطیسی و غیره) در نزدیکی سیم‌پیچ، خودداری کنند. همچنین پزشک ممکن است مصرف برخی داروها یا مکمل‌ها را بررسی کند تا هیچ تداخلی با درمان ایجاد نشود.
مراقبت های بعد از تحریک الکتریکی مغز برای درمان افسردگی
پس از درمان، رعایت دستورالعمل‌های تیم درمانی ضروری است. بیشتر بیماران می‌توانند طی چند روز به فعالیت‌های معمول روزمره بازگردند. بیماران نباید تا زمانی که توانایی انجام کارهای اساسی مانند نشستن، ایستادن و راه رفتن را ندارند بیمارستان را ترک کنند. برش‌های ایجاد شده نیاز به مراقبت دارند و درد معمولاً خفیف است؛ در این شرایط داروهای مسکن تجویز می‌شوند و توصیه میشود که به مرور به داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن تغییر یابند. برای کاهش خطر عوارض رعایت کامل دستورالعمل‌های تیم درمانی برای بهبود موفقیت‌آمیز بسیار مهم است.
عوارض تحریک الکتریکی مغز برای درمان افسردگی
تحریک الکتریکی مغز برای درمان افسردگی به طور کلی ایمن است، اما ممکن است برخی عوارض جانبی خفیف و موقت ایجاد شود. این عوارض شامل سردرد یا درد ناحیه پوست سر و سرگیجه می‌شوند. معمولاً این اثرات کوتاه‌مدت بوده و پس از پایان جلسه درمانی کاهش می‌یابند و می‌توان با روش‌های ساده کنترل، آنها را مدیریت کرد.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت pmc.ncbi.nlm.nih
Transcranial direct current stimulation (tDCS) has shown mixed results for depression treatment.
ترجمه فارسی:
tDCS برای درمان افسردگی نتایج مخلوط یا ناهمگون داشته است.
نگران عوارض درمان‌های جدید افسردگی هستی؟ از متخصص سوال کن.
نتیجه گیری
تحریک الکتریکی مغز برای درمان افسردگی یک روش غیرتهاجمی جدید بوده که برای افرادی که به داروهای ضدافسردگی پاسخ نمی‌دهند، مؤثر است. این روش با تحریک هدفمند سلول‌های عصبی در نواحی مرتبط با خلق و خو، به بازتنظیم فعالیت مغز و بهبود علائم افسردگی کمک می‌کند. درمان افسردگی با تحریک الکتریکی مغز کم‌خطر بوده و نیازی به بیهوشی ندارد و می‌تواند خلق و خو، انرژی و عملکرد روزانه بیمار را بهبود بخشد. به طور کلی، تحریک الکتریکی مغز به عنوان یک گزینه ایمن و قابل اعتماد در مدیریت افسردگی مقاوم به درمان مطرح شده است و کیفیت زندگی بیماران را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!