خواص گل گاوزبان چیست و برای چه کسانی مفید است؟

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

گل گاوزبان گیاهی دارویی از خانواده گاوزبانیان است که در نواحی کوهستانی ایران و برخی مناطق مدیترانه‌ای رشد می‌کند. این گیاه دارای گل‌های بنفش یا آبی رنگ بوده و از گذشته در طب سنتی برای آرامش اعصاب و درمان برخی بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفته است. بخش‌های مورد استفاده آن معمولا گل‌ها و برگ‌های خشک‌شده هستند که به‌صورت دمنوش مصرف می‌شوند. اما این گیاه برای چه کسانی مفید است؟ در ادامه این مطلب از دکترتو همراه ما باشید. برای جلوگیری از عوارض گل گاوزبان و مشورت با دکتر طب سنتی نیز می‌توانید از بهترین پزشکان در سایت دکترتو کمک بگیرید.

گل گاوزبان چیست؟

گل گاوزبان سرشار از آنتی‌اکسیدان، فلاونوئیدها و ترکیبات ضدالتهابی است. این گیاه به دلیل خواص آرام‌بخش، تقویت‌کننده اعصاب و کاهش‌دهنده استرس شناخته می‌شود و تأثیر مثبتی روی کاهش اضطراب، بی‌خوابی و تنظیم فشار خون دارد. همچنین، به بهبود عملکرد سیستم تنفسی، کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند. به دلیل ترکیبات آنتی‌اکسیدانی، مصرف آن می‌تواند در پیشگیری از بیماری‌های مزمن مؤثر باشد. بااین‌حال، افراد دارای فشار خون بالا باید در مصرف گل گاوزبان احتیاط کنند.

گل گاوزبان یک گیاه علفی یک‌ساله است که معمولا ارتفاع آن به ۶۰ سانتی‌متر می‌رسد. ساقه آن شیاردار است و برگ‌های آن ساده و مخملی است. معمولا این گیاه خودرو در ایران در دامنه کوه‌های البرز می‌روید. در مناطق شمالی ایران هم این گیاه به‌صورت خودرو در دامنه کوه‌ها رشد می‌کند. قسمت مصرفی این گیاه، بخش برگ و گل آن است.

نام علمی گل گاوزبان Echium است. سرده اصلی Echium است و از آن‌گونه‌های متعددی مجزا می‌شود که هرکدام به یک منطقه جغرافیایی مربوط می‌شود. مهم‌ترین دسته‌بندی این گیاه، گل گاو زبان ایرانی و گل گاو زبان اروپایی است و به گل گاو زبان به انگلیسی Viper’s buglosses گفته می‌شود.

طبع گل گاوزبان چیست؟

بر اساس طب سنتی ایرانی، گل گاوزبان دارای طبع گرم و تر است. به همین دلیل، برای افرادی که دارای طبع سرد هستند، بسیار مفید است و می‌تواند باعث بهبود علائمی مانند افسردگی، بی‌حوصلگی و مشکلات تنفسی شود. اما در افراد با طبع گرم، مصرف زیاد آن ممکن است حساسیت ایجاد کند و باعث افزایش دمای بدن شود. برای تعدیل اثرات گل گاوزبان، معمولا با مواد خنک‌کننده‌ای مانند لیمو عمانی مصرف می‌شود.

عکس گیاه گل گاو زبان

گل گاوزبان گیاهی است که دارای گل‌های کوچک و بنفش یا آبی رنگ با ساقه‌های بلند و برگ‌های مخملی است. این گیاه در طبیعت بیشتر در مناطق کوهستانی رشد می‌کند و معمولا در فصل بهار و تابستان گل می‌دهد. دانه‌های آن نیز به دلیل خواص دارویی، مورد استفاده قرار می‌گیرند. شکل ظاهری گل گاوزبان، به‌ویژه گلبرگ‌های آن، شبیه به زنگ‌های کوچک آویزان است.

نحوه مصرف گل گاوزبان

گل گاوزبان به‌صورت دمنوش، چای و عرق گیاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد. گل‌های این گیاه بعد از برداشت خشک شده و سپس آن را به‌عنوان چای یا دمنوش این گیاه مصرف می‌کنند. گاهی هم این گیاه به همراه سایر گیاهان و دمنوش‌های گیاهی در قالب یک نوشیدنی ترکیبی گرم مصرف می‌شود.

در برخی کشورها، خصوصا کشورهای اروپایی از گل خشک شده این گیاه یا گل تازه آن در انواع سالاد و سوپ استفاده می‌شود. نوع دیگر مصرف این گیاه، مصرف دانه یا بذر گل گاوزبان است. روغن‌های به‌دست‌آمده از این دانه‌ها می‌توانند به‌صورت موضعی برای موارد درمانی متعددی مصرف شوند.

طرز تهیه دمنوش گل گاوزبان

روش دم کردن و میزان مصرف گل گاوزبان به این صورت است که ابتدا مقدار مناسبی از گل‌های این گیاه را در یک قوری ریخته و سپس کمی آب جوش را به آن اضافه می‌کنند. بهترین زمان مصرف گل گاوزبان حداقل ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بعد از دم کشیدن است.

در طرز تهیه گل گاو زبان باید به میزان مجاز مصرف آن نیز توجه کرد. میزان مصرف گل گاو زبان به‌صورت استاندارد برای افراد بزرگسال ۵ گرم گل خشک این گیاه در حدود ۲۵۰ سی‌سی آب جوش است که بهتر است به همراه آن کمی عسل، لیموی تازه یا نبات نیز افزوده شود.

نحوه مصرف گیاه دارویی گل گاوزبان چجوریه؟

برای جلوگیری از عوارض حتما مشاوره دارویی بگیر.

بهترین دکتر طب سنتی

گل گاوزبان را با چی بخوریم؟

گل گاوزبان را می‌توان به‌تنهایی یا همراه با ترکیباتی مانند نبات، لیمو عمانی، عسل و سنبل‌الطیب مصرف کرد. افزودن نبات طعم گل گاوزبان را متعادل می‌کند، درحالی‌که لیمو عمانی گرمی آن را کاهش می‌دهد و آن را برای افراد با طبع گرم مناسب‌تر می‌کند. ترکیب آن با سنبل‌الطیب نیز باعث ایجاد حس آرامش می‌شود.

برای بهره‌گیری از حداکثر خواص گل گاو زبان، بهتر است به‌صورت دمنوش تهیه کنید و به اندازه مناسب مصرف شود.

بهترین زمان مصرف گل گاوزبان کی است؟

بهترین زمان مصرف گل گاوزبان عصر یا شب است زیرا تأثیر آرام‌بخش و خواب‌آور دارد. مصرف این گیاه قبل از خواب به بهبود کیفیت خواب و کاهش استرس کمک می‌کند. اگر برای کاهش فشار خون یا رفع اضطراب استفاده می‌کنید هم بهتر است بعد از غذا مصرف شود.

خواص گل گاو زبان: گل گاو زبان برای چی خوبه؟

از گل گاوزبان برای درمان بیماری‌های مختلف استفاده می‌شود و یکی از گیاهان بسیار مهم در طب سنتی است. در این گیاه می‌توان به منابع غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها، فلاونوئیدها، آنتوسیانین‌ها، گاما لینولئیک اسید، کولین، ویتامین‌های گروه B، ویتامین C، منیزیم، کلسیم، آهن و پتاسیم دست‌یافت.

از مهم‌ترین فواید گل گاو زبان می‌توان به درمان استرس، تنظیم فشارخون، درمان درد معده و مشکلات گوارشی اشاره کرد. خاصیت ضدسرطانی، ضددرد و ضدالتهابی و خواص ضدافسردگی گل گاو زبان هم در طب سنتی تأیید شده‌است.

اندام بدن	خاصیت گل گاوزبان	نحوه مصرف یا ترکیب مناسب
معده	کاهش نفخ، تقویت هضم و ضدالتهاب معده	همراه با نبات یا عسل
اعصاب	آرام‌بخش، کاهش استرس و اضطراب	همراه با سنبل‌الطیب
کلیه	دفع سموم و تقویت عملکرد کلیه	به‌صورت دمنوش
پوست	ضدالتهاب و بهبود جوش‌های پوستی	عرق گل گاوزبان

خواص گل گاوزبان برای زنان

گل گاو زبان برای زنان دارای خواصی است که می‌تواند از بروز یائسگی زودرس جلوگیری کند. علاوه بر این در زنان یائسه نیز مصرف دمنوش گل گاو زبان فواید بسیار زیادی دارد. در زنان یائسه به دلیل تغییرات هورمونی، خلق‌وخوی آنها دست خوش تغییرات زیادی شده و در نتیجه معمولا پزشک برای آنها یک سری داروها و درمان‌های هورمونی را تجویز می‌کند.

در کنار این درمان‌ها، پزشک طب سنتی ممکن است برای بهبود خلق‌وخوی زنان یائسه، مصرف دم‌کرده گل گاو زبان را توصیه کند. خاصیت این گیاه موجب می‌شود این تغییرات هورمونی و خلق‌وخو، کمتر بتواند تاثیرات منفی خود را روی اعصاب و روان زنان یائسه بگذارد. می‌توان این گیاه را به‌صورت تنها یا به‌صورت ترکیبی با سایر گیاهان مانند بابونه یا سنبل‌الطیب مصرف کرد.

خواص گل گاوزبان برای مردان

گل گاوزبان برای مردان تأثیرات آرام‌بخش دارد و می‌تواند به کاهش استرس و اضطراب کمک کند. همچنین، به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌ها، در کاهش التهابات بدن مؤثر است. برخی مطالعات نشان داده‌اند که گل گاوزبان ممکن است باعث کاهش سطح تستوسترون شود، بنابراین بهتر است در حد اعتدال مصرف کنید. برای بهره‌گیری از خواص آن، مردان می‌توانند این گیاه را همراه با سنبل‌الطیب یا لیمو عمانی مصرف کنند.

متن انگلیسی:
Borage is a medicinal herb that has been associated with a number of powerful health benefits. In particular, borage has been shown to decrease inflammation, improve skin health, and decrease symptoms of asthma.
ترجمه فارسی:
گل گاوزبان یک گیاه دارویی است که فواید سلامتی زیادی دارد. مشخص شده است که گل گاوزبان التهاب را کاهش می دهد، سلامت پوست را بهبود می بخشد و علائم آسم را کم می‌کند.

به نقل از سایت healthline

خاصیت گل گاو زبان برای کودکان

مصرف گل گاوزبان برای کودکان زیر ۵ سال توصیه نمی‌شود زیرا ممکن است روی سیستم عصبی و فشار خون آن‌ها تأثیر بگذارد. برای کودکان بزرگ‌تر، در مواردی مانند بی‌خوابی یا استرس خفیف، می‌توان مقدار کمی از دمنوش گل گاوزبان را همراه با عسل مصرف کرد. اما حتما باید با پزشک مشورت کنید زیرا در برخی موارد، ممکن است باعث حساسیت یا تغییر فشار خون در کودکان شود.

خواص دمنوش گل گاوزبان

دمنوش گل گاوزبان تأثیر مثبتی روی آرامش اعصاب، بهبود خواب، تنظیم فشار خون، تقویت سیستم ایمنی و بهبود عملکرد کلیه‌ها دارد. این دمنوش دارای ترکیبات آنتی‌اکسیدانی است که به کاهش التهاب و استرس کمک می‌کنند. مصرف آن همراه با سنبل‌الطیب یا لیمو عمانی باعث تقویت اثرات مثبت آن می‌شود. اما افرادی که فشار خون بالایی دارند، باید در مصرف آن احتیاط کنند.

خواص چای گل گاوزبان

چای گل گاوزبان دارای خاصیت ضدالتهابی، آرام‌بخش و تقویت‌کنندگی سیستم ایمنی است. از آنجا که طبع گرمی دارد، بهتر است همراه با لیمو عمانی مصرف شود تا از افزایش گرمای بدن جلوگیری کند. مصرف بیش از حد آن ممکن است توصیه نمی‌شود.

فواید عرق گل گاوزبان

عرق گل گاوزبان برای کاهش استرس، بهبود عملکرد کلیه‌ها و کاهش التهابات بدن استفاده می‌شود. این عرق در بهبود سردردهای ناشی از تنش عصبی هم مؤثر است و مصرف آن به‌صورت یک استکان کوچک در روز توصیه می‌شود.

خواص گیاه گل گاوزبان وحشی

گل گاوزبان وحشی گونه‌ای از این گیاه است که در طبیعت به‌صورت خودرو رشد می‌کند. خواص آن مشابه گل گاوزبان معمولی است و در کاهش استرس، تقویت سیستم ایمنی و بهبود عملکرد قلب مؤثر است. این گیاه دارای ترکیبات ضدالتهابی قوی‌تری نسبت به نوع پرورشی است. با این حال، به دلیل احتمال وجود ترکیبات آلکالوئیدی بیشتر، مصرف بیش از حد آن توصیه نمی‌شود.

خوردن گل گاو زبان قبل از خواب – آیا گل گاوزبان خواب آور است؟

ویژگی‌های اصلی گل گاوزبان آرام‌بخش بودن آن است. از آن جایی که این گیاه می‌تواند روی سیستم عصبی تاثیر بگذارد، یکی از موارد استفاده از آن بهبود خواب و درمان خانگی بی خوابی است. خوردن گل گاو زبان قبل از خواب به‌صورت چای یا دمنوش می‌تواند تاثیر خوبی روی داشتن یک خواب باکیفیت و کامل داشته‌باشد.

خواص گل گاو زبان برای اعصاب

دمنوش گل گاو زبان را می‌توان به‌عنوان یک تقویت‌کننده اعصاب و روان هم در نظر گرفت. علاوه بر این، این ماده جادویی می‌تواند موجب تقویت حواس پنج‌گانه نیز شود. گل گاو زبان می‌تواند یک ماده نشاط‌آور باشد و اختلالات حسی را نیز درمان کند.

 از دمنوش گل گاو زبان به عنوان دمنوش ضد استرس و بهبوددهنده اعصاب باد می‌شود و همچنین برای درمان مالیخولیا، وسواس‌های فکر و حس خفگی نیز می‌توان از این گیاه استفاده کرد.

فواید گل گاوزبان برای سرماخوردگی و سرفه

یکی دیگر از خواص دارویی گل گاوزبان، تاثیر آن در درمان سرما خوردگی، سرفه و رفع تنگس نفس است. برای مصرف دارویی این گیاه معمولا چای گل گاو زبان را با کمی لیموعمانی و عسل ترکیب می‌کنند و این دمنوش گرم را برای درمان سرماخوردگی، تنگی نفس و گلودرد مصرف می‌کنند.

در فصول سرد مصرف این دمنوش گیاهی بسیار مفید است. علاوه بر این این گیاه می‌تواند سرفه‌های مزمن را نیز درمان کرده و برای بهبود تنگی نفس و آسم خفیف و درمان گلو درد نیز کاربردی است.

گل گاوزبان و فشار خون – گل گاوزبان فشار خون را بالا میبرد یا پایین؟

گل گاو زبان منابعی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها را در خود دارد. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در این گیاه می‌تواند به بهبود گردش خون کمک کنند و در نتیجه از خواص دارویی آن برای درمان فشار خون پایین استفاده می‌شود. در واقع مصرف گل گاوزبان به تنهایی باعث افزایش فشار خون می‌شود اما ترکیب آن با گیاهان دارویی دیگر ممکن است خواص کاهش فشارخون داشته‌باشد.

خاصیت گل گاوزبان در بارداری

مصرف گل گاوزبان در دوران بارداری ممنوع است زیرا حاوی آلکالوئیدهای پیرولیزیدین است که می‌تواند منجر به سمیت کبدی و افزایش خطر سقط جنین شود. این ترکیبات ممکن است با ایجاد انسداد در رگ‌ها، خطر مرگ جنین داشته‌باشند. همچنین، گل گاوزبان می‌تواند فشار خون را افزایش دهد که در دوران بارداری خطرناک است. بنابراین، زنان باردار باید از مصرف این گیاه خودداری کنند.

گل گاوزبان برای پریودی و رحم

مصرف گل گاو زبان می‌تواند به‌قاعده شدن زنان و رفع مشکل تاخیر در چرخه قاعدگی کمک کند. از طرفی به دلیل خواص ضدالتهابی و ضد درد طبیعی این گیاه، می‌توان از آن برای درمان و کاهش دردهای کمر در دوران قاعدگی، سوزش سر دل در این دوران و کاهش استرس و بهبود اعصاب کمک گرفت.

برخی افراد از خواص گل گاو زبان برای باز شدن دهانه رحم استفاده می‌کنند. مصرف گل گاوزبان در هفته‌های پایانی بارداری برای باز شدن دهانه رحم توصیه نمی‌شود زیرا ممکن است خطر سقط جنین را افزایش دهد. با این حال، برخی از زنان برای تسهیل زایمان طبیعی از آن استفاده می‌کنند که باید تحت نظر پزشک انجام شود.

گل گاوزبان برای معده

یکی از فواید گل گاو زبان درمان معده درد و بهبود بیماری روده‌ها است. درصورتی‌که فرد دل‌دردهای شدیدی را تجربه می‌کند یا به دنبال مصرف برخی از غذاها، دچار مشکل در هضم غذا شده باشد، مصرف دمنوش گل گاو زبان به همراه نبات داغ یا شکر می‌تواند موثر باشد. ترکیب گل گاو زبان با بهارنارنج را هم می‌توان به‌عنوان یکی از دم‌نوش‌های بسیار مفید برای تقویت معده و درمان مشکلات گوارشی در نظر گرفت.

خواص گل گاوزبان برای لاغری

مصرف دمنوش گل گاوزبان همراه با رژیم غذایی مناسب می‌تواند به کاهش وزن سریع‌تر و افزایش متابولیسم کمک کند. همچنین، خواص آرام‌بخشی آن می‌تواند در کاهش پرخوری عصبی مؤثر باشد. با این حال، گل گاوزبان به‌تنهایی نمی‌تواند به کاهش وزن منجر شود و باید با رژیم غذایی مناسب و فعالیت بدنی همراه باشد.

خواص گل‌ گاوزبان برای کلیه

گل گاوزبان به دلیل خواص ضدالتهابی، مدر (ادرارآور) و ضدعفونی‌کننده، می‌تواند به بهبود عملکرد کلیه‌ها کمک کند. خاصیت ادرارآوری آن باعث دفع سموم و کاهش التهابات کلیوی می‌شود. همچنین، برخی از افراد برای درمان عفونت‌های ادراری و سنگ کلیه از دمنوش گل گاوزبان استفاده می‌کنند.

با این حال، به دلیل وجود آلکالوئیدهای پیرولیزیدین، مصرف زیاد آن ممکن است به کبد و کلیه‌ها آسیب برساند. بنابراین، افرادی که دچار مشکلات کلیوی هستند، قبل از مصرف باید با پزشک مشورت کنند.

خواص گل گاوزبان برای پوست و مو

عصاره به‌دست‌آمده از برگ گل گاو زبان یک ترکیب نرم‌کننده است که از آن برای رفع خشکی پوست، درمان اگزما و راش‌های پوستی و درمان خارش پوست استفاده می‌شود. در مواردی نیز این گیاه برای درمان جوش‌های صورت استفاده دارد.

روغن به‌دست‌آمده از گل گاو زبان یک ترکیب گیاهی فوق‌العاده برای موها است. مالیدن این روغن روی موها می‌تواند بسیاری از مشکلات پوست سر و تارهای مو را کاهش دهد. خصوصا از آن برای درمان فولیکولیت موها استفاده می‌شود که در آن بر اثر عفونت و التهاب فولیکول‌های مو، موها آسیب‌دیده و دچار ریزش می‌شوند. ازاین‌رو روغن گل گاو زبان یک روغن درمانی برای ریزش مو محسوب می‌شود.

دمنوش گل گاوزبان به کاهش استرس کمک می‌کند؟ برای درمان اصولی مشاوره بگیر.

دکتر مدیریت استرس

عوارض و مضرات گل گاوزبان چیست؟

مصرف زیاد گل گاوزبان ممکن است منجر به مشکلاتی مانند سمیت کبدی، افزایش فشار خون، خطر خونریزی، تداخل با داروهای ضدانعقاد و مشکلات در افراد با اختلالات خونی شود. همچنین، مصرف آن در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی‌شود.

خواص	عوارض	انواع روش مصرف
آرام‌بخش	افزایش فشار خون	چای گل گاوزبان
کاهش استرس و اضطراب	آسیب به کبد در صورت مصرف طولانی	دمنوش گل گاوزبان
بهبود دردهای قاعدگی	حساسیت‌های پوستی	دمنوش ترکیبی (لیمو عمانی، نبات، سنبل الطیب)
تقویت سیستم ایمنی	احتمال سقط جنین در بارداری	عرق گل گاو زبان
کاهش التهاب و تسکین درد	خطرناک برای بیماران کلیوی

مصرف گل گاو زبان برای چه کسانی مضر است؟

افرادی که مشکلات کبدی، اختلالات خونی و فشار خون بالا دارند یا در دوران بارداری و شیردهی هستند، باید از مصرف گل گاوزبان خودداری کنند. همچنین، افرادی که داروهای ضدانعقاد مصرف می‌کنند، باید با احتیاط از این گیاه استفاده کنند.

قیمت گل گاوزبان چقدر است؟

قیمت گل گاوزبان بسته به کیفیت، منطقه تولید و بسته‌بندی متفاوت است:

• گل گاوزبان خشک شده: هر کیلو ۲۵۰ هزار تومان
• برگ گل گاو زبان تمیزشده ۱۰۰ گرمی: ۳۰۰ هزار تومان
• بذر گل گاوزبان ایرانی: ۱۰ هزار تومان
• شربت گل گاو زبان کارخانه‌ای: ۱۰۰ هزار تومان

پزشکان پیشنهادی

۴.۹ (۱۲۴۴ نظر)

دکتر علیرضا اسماعیل زاده

تخصص روانشناسی

نوبت بگیرید

۴.۸ (۹۶۰ نظر)

دکتر امیر کشاورز

تخصص روانشناسی

نوبت بگیرید

۴.۹ (۸۷۸ نظر)

دکتر محمدطاها رضایی راد

تخصص روانشناسی

نوبت بگیرید

۴.۷ (۷۴۴ نظر)

دکتر سارا کمال دار

تخصص روانشناسی

نوبت بگیرید

۴.۹ (۵۸۸ نظر)

جلیل مهربان

تخصص روانشناسی

نوبت بگیرید

۴.۹ (۴۴۷ نظر)

مرضیه خمسه

تخصص روانشناسی

نوبت بگیرید

نتیجه‌ گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

گیاه گل گاو زبان را می‌توان به‌عنوان یکی از مفیدترین و پرخاصیت‌ترین ترکیبات گیاهی در طب سنتی در نظر گرفت. این گیاه به‌صورت دمنوش، چای یا ترکیب با سایر گیاهان قابل‌استفاده است. مصرف دانه‌های این گیاه و روغن‌های به‌دست‌آمده از آن هم خواص درمانی زیادی دارد.

بااین‌حال مانند هر ترکیب گیاهی دیگری، مصرف گل گاو زبان هم محدودیت‌هایی دارد و در صورت مصرف زیاد آن ممکن است دچار عوارض شوید. در نتیجه بهتر است حتما از میزان مجاز مصرف گل گاو زبان آگاه بود و در صورت وجود مشکلات مختلف حتما قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.

برای اینکه بدانید این داروی گیاهی برای شما مناسب است یا نه، یا اینکه با داروهایی که استفاده می‌کنید تداخل دارد یا خیر، می‌توانید از دکتر طب سنتی اطلاعات دقیق‌تری به دست بیاورید. در سایت نوبت‌دهی آنلاین پزشکان دکترتو، می‌توانید از زمان‌های نوبت ویزیت حضوری پزشک متخصص مورد نظرتان آگاه شوید و آن را ثبت کنید یا مشاوره تخصصی آنلاین و تلفنی دریافت کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!