سوختگی درجه سه؛ علائم و راه های درمان آن – مجله سلامت دکترتو

سوختگی درجه سه؛ علائم و راه های درمان آن

آنچه در این مقاله می‌خوانید

سوختگی درجه سه شدیدترین نوع سوختگی است که تمام لایه‌های پوست و حتی بافت‌های زیرین مانند عضله و چربی را درگیر می‌کند. این سوختگی می‌تواند باعث تغییر رنگ پوست، ظاهر چرمی‌مانند و حتی بی‌حسی شود. درمان خانگی برای آن مؤثر نیست و نیاز فوری به مراقبت پزشکی دارد. برای جلوگیری از عوارضی مانند عفونت و شوک، مراجعه سریع به بیمارستان و شروع درمان تخصصی ضروری است.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 6 دقیقه
سوختگی درجه سه؛ علائم و راه های درمان آن

سوختگی درجه سه یا سوختگی با ضخامت کامل شدیدترین نوع سوختگی پوستی است که تمام لایه‌های پوست و حتی بافت‌های زیرین مانند چربی و عضله را درگیر می‌کند. این نوع سوختگی اغلب به دلیل تماس طولانی با شعله، مایعات داغ، برق‌گرفتگی یا مواد شیمیایی رخ می‌دهد و می‌تواند بدون درد شدید همراه باشد، زیرا پایانه‌های عصبی در محل آسیب از بین می‌روند. به دلیل خطر عفونت، شوک و آسیب دائمی بافت‌ها، سوختگی درجه سه یک اورژانس پزشکی محسوب می‌شود و نیاز فوری به مراقبت تخصصی دارد. در این مقاله از دکترتو علائم، علل، روش‌های تشخیص، درمان و مراقبت‌های لازم برای این نوع سوختگی را بررسی می‌کنیم.

سوختگی درجه سه چیست؟

سوختگی درجه سه شدیدترین نوع سوختگی پوستی است که در آن تمام لایه‌های پوست شامل اپیدرم، درم و بافت زیرجلدی (هیپودرم) دچار آسیب جدی می‌شوند. در این شرایط، علاوه‌بر پوست، غدد عرق، فولیکول‌های مو و حتی پایانه‌های عصبی نیز تخریب می‌شوند و به همین دلیل ممکن است فرد در لحظه درد زیادی احساس نکند. این نوع سوختگی معمولاً بر اثر تماس طولانی با شعله، مایعات بسیار داغ، برق‌گرفتگی یا مواد شیمیایی خورنده ایجاد می‌شود و نیاز فوری به مراقبت پزشکی دارد. درمان خانگی یا داروهای ساده برای سوختگی درجه سه مؤثر نیست و بیمار باید بلافاصله به مراکز درمانی منتقل شود تا از عوارضی مانند عفونت، شوک و آسیب دائمی بافت‌ها پیشگیری گردد.

متن انگلیسی:
Third-degree burn, also called full-thickness burn.
This burn involves all of the layers of skin and sometimes the fat and muscle tissue under the skin. Burned areas may be black, brown or white. The skin may look leathery. Third-degree burns can destroy nerves, so there may be little or no pain.
ترجمه فارسی:
سوختگی درجه سه که به آن سوختگی با ضخامت کامل هم گفته می‌شود، تمام لایه‌های پوست و گاهی بافت چربی و حتی عضله زیر پوست را درگیر می‌کند. نواحی سوخته ممکن است سیاه، قهوه‌ای یا سفید باشند و پوست ظاهری چرمی‌مانند پیدا کند. در این نوع سوختگی، اعصاب ممکن است از بین بروند و به همین دلیل فرد درد کمی احساس کند یا اصلاً دردی نداشته باشد.

به نقل از Mayoclinic

علائم سوختگی درجه سه

سوختگی درجه سه برخلاف سوختگی‌های سطحی، نشانه‌های شدیدتری دارد و به‌دلیل آسیب عمیق به لایه‌های پوست باید فوراً توسط پزشک بررسی شود. این نوع سوختگی معمولاً باعث تغییر رنگ پوست، از بین رفتن بافت‌ها و گاهی بی‌حسی در محل آسیب می‌شود. مهم‌ترین علائم سوختگی درجه سه عبارت‌اند از:

  • تغییر رنگ پوست به سفید، سیاه، قهوه‌ای یا زغالی
  • خشک و چرمی شدن پوست در ناحیه آسیب‌دیده
  • بی‌حسی یا کاهش احساس درد به دلیل آسیب به پایانه‌های عصبی
  • تورم شدید و گاهی همراه با ترشح مایعات یا خون
  • از بین رفتن فولیکول‌های مو و غدد عرق در ناحیه سوختگی
  • بوی سوختگی ناشی از تخریب عمیق بافت‌ها

این علائم نشان‌دهنده شدت آسیب هستند و نیاز فوری به درمان تخصصی و انتقال بیمار به مراکز درمانی دارند.

برای درمان سوختگی، دکترت رو انتخاب کردی؟

حالا از دکترتو نوبت بگیر

علل و عوامل سوختگی درجه ۳

علل و عوامل سوختگی درجه سه متنوع هستند و معمولاً به دلیل شدت بالای منبع آسیب یا مدت تماس طولانی ایجاد می‌شوند. رایج‌ترین عوامل عبارت‌اند از:

  • شعله آتش مستقیم
  • تماس با اجسام بسیار داغ (مانند فلزات یا وسایل حرارتی)
  • آفتاب‌سوختگی شدید و اشعه ماورا بنفش
  • سوختگی با آب جوش یا بخار آب
  • مایعات سوزان و داغ
  • مواد شیمیایی خورنده مانند اسیدها و بازها
  • تشعشعات قوی
  • جریان الکتریکی (سیم یا پریز برق آسیب‌دیده)
  • سرمای شدید مانند یخ خشک یا نیتروژن مایع
  • برخورد با رعد و برق
علل و عوامل سوختگی درجه 3
سوختگی درجه ۳ معمولاً بر اثر تماس طولانی با شعله، مایعات داغ، مواد شیمیایی قوی یا برق‌گرفتگی ایجاد می‌شود و تمام لایه‌های پوست را درگیر می‌کند.

تشخیص سوختگی درجه سه

تشخیص سوختگی درجه سه بر اساس شدت آسیب و عمق نفوذ آن در پوست انجام می‌شود. پزشک با معاینه ظاهری ناحیه، به تغییر رنگ پوست (سفید، سیاه یا قهوه‌ای)، خشک و چرمی شدن سطح سوختگی و نبود احساس درد به دلیل آسیب اعصاب توجه می‌کند. در برخی موارد برای بررسی وسعت آسیب و تصمیم‌گیری درباره جراحی یا پیوند پوست، آزمایش‌های تکمیلی مانند عکسبرداری یا ارزیابی جریان خون در بافت‌های اطراف انجام می‌شود. تشخیص سریع اهمیت زیادی دارد، زیرا این نوع سوختگی به درمان‌های تخصصی فوری نیاز دارد و درمان خانگی به هیچ‌وجه کافی نیست.

به دنبال سریع‌ترین راه درمان آفتاب سوختگی هستی؟ همین الان مشاوره بگیر.

درمان سوختگی درجه سه

سوختگی درجه سه یکی از شدیدترین انواع سوختگی است که نیاز به درمان فوری پزشکی دارد و خوددرمانی در این شرایط می‌تواند بسیار خطرناک باشد. این نوع سوختگی همه لایه‌های پوست را درگیر کرده و احتمال عفونت، از دست دادن مایعات و حتی مرگ را به همراه دارد. درمان شامل چند مرحله اصلی است:

  • تمیز کردن ناحیه سوختگی توسط تیم درمانی برای برداشتن پوست مرده و جلوگیری از عفونت
  • درمان دارویی با آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی یا وریدی و داروهای مسکن برای کنترل درد
  • جایگزینی مایعات از دست رفته برای پیشگیری از شوک
  • پیوند پوست یا جراحی ترمیمی در مواردی که سطح سوختگی وسیع است

همچنین پزشک ممکن است پمادهای تخصصی مانند سیلور سولفادیازین، سیلوادین، باکتین، زایلوکائین یا فرآورده‌های حاوی آلوئه‌ورا و لیدوکائین را برای کمک به ترمیم پوست تجویز کند. انتخاب روش درمان کاملا وابسته به وسعت و محل سوختگی است و باید تحت نظر پزشک انجام شود.

روش درمانتوضیحاتکاربرد اصلی
تمیز کردن زخمبرداشتن پوست مرده و آلودگی‌ها توسط تیم درمانیجلوگیری از عفونت و آماده‌سازی برای ترمیم
داروهای آنتی‌بیوتیکمصرف خوراکی یا تزریقی برای کنترل عفونتپیشگیری یا درمان عفونت‌های باکتریایی
داروهای مسکناستامینوفن، ایبوپروفن یا داروهای قوی‌ترکاهش درد ناشی از سوختگی
جایگزینی مایعاتتزریق وریدی مایعات و الکترولیت‌هاجلوگیری از شوک و جبران مایعات از دست رفته
پیوند پوستانتقال پوست سالم از بخش دیگر بدنپوشاندن ناحیه سوخته و تسریع ترمیم
جراحی ترمیمیدر موارد آسیب شدید و وسیعبازسازی بافت‌ها و بهبود ظاهر و عملکرد
درمان سوختگی درجه ۳

مراقبت و درمان خانگی سوختگی درجه سه

سوختگی درجه سه از نوع شدید بوده و نمی‌توان با روش‌های خانگی آن را درمان کرد. اما بعد از مراجعه به پزشک و اقدامات درمانی در بیمارستان می‌توان با رعایت برخی نکات ساده در خانه از زخم مراقبت کرد. این اقدامات از عفونت جلوگیری کرده و روند بهبود ناحیه سوختگی را تسریع می‌کند. از مهم‌ترین نکات مراقبتی در خانه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

  • هر روز باید بانداژ زخم را تعویض کنید.
  • قبل از تعویض بانداژ، دست‌های خود را با آب و صابون بشویید.
  • اگر در زمان تعویض بانداژ، گاز استریل به زخم چسبیده است، آن را زیر آب خنک بگیرید تا از زخم جدا شود.
  • درصورتی‌که ناحیه سوختگی تاول دارد، آنها را فشار ندهید. زیرا باز شدن تاول‌ها احتمال عفونت را افزایش می‌دهد.
  • کرم یا پماد تجویزی را به‌آرامی روی زخم بمالید و روی آن از باند نچسب استفاده کنید.
  • سعی کنید زمان استراحت دست یا پای آسیب‌دیده را بالاتر از سطح قلب قرار دهید. این کار به کاهش تورم و درد کمک می‌کند.

عوارض سوختگی درجه سه

سوختگی درجه ۳ می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند. به‌محض سوختگی باید به پزشک مراجعه کنید. از جدی‌ترین عوارض سوختگی درجه سه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

  • شوک سوختگی: در سوختگی‌های شدید ممکن است بدن دچار شوک شود. همچنین خطر مرگ وجود دارد. بدن برای محافظت از آسیب یا عفونت، پاسخ التهابی نشان می‌دهد. اما گاهی در سوختگی شدید، پاسخ التهابی خیلی زیاد بوده و پاسخ التهابی باعث آسیب بیشتر می‌شود. در این شرایط به بافت‌ها و اندام‌ها اکسیژن کافی نمی‌رسد. اندام‌هایی مانند قلب، مغز و ریه‌ها در معرض این آسیب هستند.
  • عفونت: یکی از نگرانی‌های اصلی در سوختگی درجه ۳ احتمال عفونت است. زیرا آسیب به پوست شدید است و عوامل بیماری‌زا راحت‌تر وارد بدن می‌شوند. در سوختگی‌های شدید سیستم ایمنی بدن هم ضعیف می‌شود. از عفونت‌های خطرناک و کشنده می‌توان به ذات‌الریه و سپسیس اشاره کرد.
عوارض سوختگی درجه سه
سوختگی درجه سه می‌تواند عوارض جدی مانند عفونت، شوک، از دست دادن مایعات، ایجاد اسکار و آسیب دائمی به بافت‌ها و اندام‌ها به‌همراه داشته باشد.

پیشگیری از سوختگی درجه سه

پیشگیری از سوختگی درجه سه اهمیت زیادی دارد، زیرا این نوع سوختگی شدید بوده و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. برای جلوگیری از آن بهتر است در خانه و محیط کار اقدامات ایمنی رعایت شود. استفاده از دستکش و لباس محافظ هنگام کار با اجاق، مواد شیمیایی یا وسایل داغ، قرار ندادن کودکان در نزدیکی منابع گرما و شعله، بررسی سالم‌بودن سیم‌های برق و وسایل برقی، رعایت نکات ایمنی هنگام استفاده از مواد قابل اشتعال و آموزش راه‌های اطفای حریق می‌تواند خطر سوختگی شدید را کاهش دهد. همچنین در فضای باز یا کارگاه‌ها، رعایت استانداردهای ایمنی و استفاده از تجهیزات محافظتی الزامی است.

پزشکان پیشنهادی

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

سوختگی درجه سه شدیدترین نوع سوختگی پوستی است که تمام لایه‌های پوست (اپیدرم، درم و هیپودرم) و حتی بافت‌های زیرین مانند عضلات و اعصاب را درگیر می‌کند. این نوع سوختگی معمولاً بر اثر تماس طولانی با شعله، مایعات داغ، برق یا مواد شیمیایی ایجاد می‌شود و می‌تواند به تغییر رنگ پوست، از بین رفتن حس در محل آسیب و بروز عوارض خطرناکی مانند عفونت یا شوک منجر شود. درمان خانگی برای این سوختگی مؤثر نیست و فرد باید فوراً به بیمارستان منتقل شود تا با روش‌هایی مانند تمیز کردن زخم، داروهای ضدعفونت، جایگزینی مایعات و در موارد شدید پیوند پوست درمان شود. مراجعه سریع به پزشک در این شرایط برای نجات جان بیمار حیاتی است.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!

پرسش‌های متداول

سوختگی درجه ۳ یکی از شدیدترین انواع سوختگی است و روند بهبودی آن طولانی و پیچیده است. برخلاف سوختگی‌های سطحی که طی چند روز تا چند هفته خوب می‌شوند، سوختگی درجه ۳ معمولاً چند ماه یا حتی بیشتر زمان می‌برد تا بهبود یابد و در بسیاری از موارد بدون جراحی ترمیمی یا پیوند پوست به‌طور کامل درمان نمی‌شود. طول مدت بهبودی به عواملی مثل وسعت سوختگی، محل درگیری، وضعیت عمومی سلامت بیمار و مراقبت‌های پزشکی بستگی دارد. حتی پس از بهبودی، احتمال باقی‌ماندن اسکار (جای زخم) و نیاز به درمان‌های ترمیمی یا توانبخشی وجود دارد.

بله، در برخی شرایط خاص مثل استنشاق دود غلیظ، بخار داغ یا مواد شیمیایی خورنده، بافت‌های داخلی مانند ریه هم می‌توانند دچار آسیب شدید مشابه سوختگی درجه ۳ شوند. این نوع سوختگی داخلی می‌تواند به التهاب، تورم راه‌های هوایی و اختلال جدی در تنفس منجر شود و یک وضعیت اورژانسی است که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

در سوختگی درجه ۳ معمولاً تاول ایجاد نمی‌شود، زیرا این نوع سوختگی تمام لایه‌های پوست را درگیر کرده و به دلیل تخریب کامل اپیدرم و درم، پوست توانایی تشکیل تاول را از دست می‌دهد. در عوض، ناحیه آسیب‌دیده ممکن است خشک، سفت و چرمی‌شکل شده و تغییر رنگ آن به سفید، قهوه‌ای یا سیاه دیده شود. نبود تاول در این نوع سوختگی نشانه شدت آسیب است و بیانگر آن است که پوست و حتی اعصاب زیرین به‌طور جدی تخریب شده‌اند؛ بنابراین تشخیص و درمان فوری پزشکی برای جلوگیری از عوارض جدی ضروری است.

سوختگی درجه ۳ نوع شدید سوختگی است. اگر به‌موقع درمان نشود، ممکن است پوست دچار عفونت شود و این عفونت به بافت‌های دیگر انتقال پیدا می‌کند. همچنین سوختگی شدید خطر شوک و حتی مرگ را به دنبال دارد.

بله، در سوختگی درجه سه تقریباً همیشه اسکار (جای زخم) ایجاد می‌شود، زیرا این نوع سوختگی عمیق‌ترین لایه‌های پوست شامل اپیدرم، درم و بافت‌های زیرجلدی را تخریب می‌کند. تخریب کامل پوست و فولیکول‌های مو باعث می‌شود فرآیند ترمیم طبیعی پوست مختل شده و جای آن با بافت فیبروز یا اسکار پر شود. شدت و اندازه اسکار به وسعت سوختگی، محل آن و نوع درمان بستگی دارد. در بسیاری از موارد برای کاهش اسکار نیاز به جراحی پیوند پوست یا روش‌های ترمیمی وجود دارد و مراقبت تخصصی پزشکی اهمیت زیادی در بهبود ظاهر و عملکرد پوست دارد.

امتیاز شما به مقاله:
(4.3از5)
دسته بندی:
منبع:
عاشق نوشتن، یادگیری و تجربه‌های جدید ... با هر بار نوشتن بیشتر یاد می‌گیرم. خوشحالم در دکترتو فرصت تولید محتوا در دنیای پزشکی و ارتقاء سلامت جامعه را دارم.
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره سوختگی درجه سه

  1. مهرداد گفت:

    سوختگی درجه ۲و ۳باهم و اکثرا ۷۸درصد بیمارستان مطهری کل بدن چند درصد خطر مرگ وجود داره رنگ پوست هم در لحظه اولیه قرمز رنگ بوده صورت گردن بیشتر اسیب دیده در اثر انفجار منزل اما لحظه ای خارج شدن و کل بدن دچار سوختگی شده ایا ب ریه طرف اسیب رسیده حال حاظر ورم کرده چند روز طول میکشه ورم بخابه بتونه صحبت کنه فعلا بیهوشش کردن ممنون میشم راهنمایی کنید

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      مهرداد عزیز
      سوختگی‌های درجه ۲ و ۳ با وسعت زیاد، به خصوص زمانی که ۷۸ درصد از بدن آسیب دیده باشد، می‌تواند بسیار خطرناک باشد و احتمال مرگ را افزایش دهد. سوختگی‌های شدید می‌توانند مشکلات جدی برای تنفس، عفونت‌های ثانویه، و آسیب به اندام‌های داخلی مانند ریه‌ها ایجاد کنند. ورم در ناحیه صورت و گردن به دلیل آسیب به بافت‌ها و احتمال آسیب به مجاری تنفسی طبیعی است. بهبودی ورم و بازگشت به وضعیت طبیعی معمولاً چند روز طول می‌کشد، اما زمان دقیق به شدت آسیب و درمان‌های انجام شده بستگی دارد. در چنین شرایطی، مراقبت‌های ویژه پزشکی و تحت نظر بودن در بیمارستان برای جلوگیری از عفونت‌ها و مشکلات تنفسی ضروری است. تیم پزشکی باید وضعیت تنفسی بیمار را به دقت بررسی کرده و روند بهبودی را نظارت کند.

  2. محمد م گفت:

    سوختی درجه ۳ د ارم وسعت سوختگی ۶۵%هست الانم بیمارستان بستر یم سوختگی هر دوپا کامل و دستان هست و داخل کمر سر و صورت و شکم سالمه
    آیا احتمال عفونت شدید و مرگ هست؟
    و اینکه میانگین طول درمان چقدر هست ؟و چه کاری باید انجام شود

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      محمد عزیز
      سوختگی درجه ۳ با وسعت ۶۵٪ بسیار جدی است و نیاز به مراقبت‌های ویژه در بیمارستان دارد، زیرا احتمال عفونت و عوارض سیستمیک بالاست. عفونت شدید یکی از اصلی‌ترین دلایل خطر در بیماران با سوختگی وسیع است، به‌خصوص در مراحل اولیه پس از سوختگی. برای پیشگیری از عفونت، مراقبت دقیق از زخم‌ها، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها (در صورت نیاز)، و نظارت بر علائم عفونت ضروری است.

      طول درمان بستگی به شدت و وسعت سوختگی، سلامت عمومی بیمار، و پاسخ به درمان دارد، اما معمولاً چند ماه زمان می‌برد و ممکن است شامل جراحی‌های پیوند پوست، مدیریت درد، و فیزیوتراپی باشد. برای بهبود بهتر، همکاری کامل با تیم درمانی، تغذیه مناسب با پروتئین بالا، و حفظ روحیه بسیار مهم است. در بیمارستان، مانیتورینگ دقیق، هیدراتاسیون مناسب، و کنترل دقیق عفونت و علائم حیاتی از اولویت‌های اصلی درمان شما هستند.

  3. محمد گفت:

    سوختی درجه ۳دارم وسعت سوختگی ۶۵%هست الانم بیمارستان بستریم سوختگی هردوپا کامل و دستان هست و داخل کمر سر و صورت و شکم سالمه
    آیا احتمال عفونت شدید و مرگ هست؟
    و اینکه میانگین طول درمان چقدر هست ؟و چه کاری باید انجام شود

  4. ریحون گفت:

    پام خیلی بعد سوخته درجه ۳واین که باد کرده و نمی توانم پام رو به زمین بزارم انگار از داخل کش میاد وخیلی درد می کنه دکتر رفتم ولی خوب نشد اگه باز باشه اشکال ندارد همیشه و این که چیکار کنم خوبشه الان اصلا نمی توانم راه برم فقط دراز کشیده هستم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      باتوجه به سوختگی درجه ۳
      نیاز به انتی بیوتیک خوراکی هم دارید
      پماد سیلور سولفادیازین هم می تواند کمک کننده باشد
      داروها را زیر نظر پزشکتان مصرف کنید

  5. محسن گفت:

    آیا برای سوختگی درجه ۳ با مواد مذاب (مثلا ذوب آهن یا آلومینیوم یا …) مجاز هستیم قبل از رسیدن اورژانس با استفاده از دوش اضطراری (آب) پوست فرد رو خنک کنیم؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      بله حتمن
      منتها با اب تمیز
      برای اکثر زخمها شستشو نه تنها ضرر ندارد که موجب کاهش بار باکتری زخم و کمک به ترمیم آن می شود.