فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
درماتیت اکسفولیاتیو (Exfoliative dermatitis) نوعی بیماری پوستی التهابی است که با خشکی، التهاب، ترک و جوشهای قرمز روی پوست همراه است. این بیماری معمولاً در نواحی مختلفی از بدن از جمله صورت، دستها و پاها رخ میدهد. خارش شدید و عوارض ناراحتکننده این بیماری تاثیرات منفی روی کیفیت زندگی فرد میگذارد.
درماتیت اکسفولیاتیو ناشی از عملکرد نامتعادل سلولهای پوستی است که باعث افزایش تجدید سلولی و خروج غیرطبیعی سلولهای مرده از پوست میشود. این عملکرد نامتعادل باعث تشکیل لایههای قرمز، خشک و ضخیم روی پوست میشود که ترکها و التهاب را به همراه میآورد.
عوامل مختلفی از جمله عوامل ژنتیکی، محیطی، نقص سیستم ایمنی بدن و تحریککنندههای خارجی مانند آلرژنها و محصولات شیمیایی قوی باعث بروز درماتیت اگزفولیاتیو میشوند. در ادامه این مطلب با ما باشید تا با این بیماری پوستی، علائم و علل ایجاد آن بیشتر آشنا شوید.
اگر علائم این نوع اگزما را دارید، حتما با فوق تخصص پوست مشورت کنید. شما میتوانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با پزشکان وجود دارد.
درماتیت اکسفولیاتیو چیست؟
اگزما پوستی چیست؟ درماتیت اکسفولیاتیو بیماری نسبتا نادر اما جدی است که باعث قرمزی و پوسته پوسته شدن بخش زیادی از پوست میشود. در این بیماری، حدود ۹۰ درصد یا بیشتر از سطح پوست بدن درگیر میشود و سلولها با سرعت بیش از حد طبیعی میمیرند و از سطح پوست جدا میشوند.
درماتیت اگزفولیاتیو از هر ۱۰۰ هزار نفر یک یا دو نفر را درگیر میکند و بیشتر در بزرگسالان رواج دارد. همچنین مردان بیشتر از زنان به این بیماری مبتلا میشوند. علت بروز این عارضه پوستی میتواند مصرف برخی از داروها یا برخی از بیماریهای زمینهای باشد اما در برخی موارد علت آن مشخص نمیشود.
علائم درماتیت اکسفولیاتیو
این نوع درماتیت از انواع بیماری های پوستی خارش دار است. از نشانهها و علايم شایع این بیماری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- خارش شدید پوست (خارش بدن نشانه چیست؟)
- پوسته پوسته شدن، التهاب و تغییر رنگ پوست
- علائم شبیه آنفلولانزا از جمله تب و لرز
- تغییر در پوست و ناخنها به شکلی که رنگ آنها به قرمز، بنفش، صورتی یا قهوهای روشن میزند و به سایر قسمتهای بدن هم سرایت میکند.
- خشکی پوست همراه با درد و کشیدگی (گاهی علت خشکی پوست درماتیت است.)
- شکننده شدن ناخنها
- احساس ضعف عمومی در بدن
علل درماتیت اکسفولیاتیو
فاکتورهای مختلفی علل درماتیت اکسفولیاتیو هستند:
- بیماری زمینهای: افرادی که از مشکلات پوستی مزمن رنج میبرند مانند پسوریازیس، درماتیت سبوریک، و اگزما بیشتر در معرض ابتلا به این نوع درماتیت هستند.
- واکنش آلرژیک به مصرف دارو میتواند علت ابتلا به این بیماری پوستی باشد. مصرف برخی داروها ممکن است باعث بروز واکنشهای مختلف در فرد شده و با عوارض پوستی شدید همراه باشد. هر دارویی ممکن است باعث بروز حساسیت و در نهایت درماتیت اگزفولیاتیو شود اما داروهای سولفا، پنی سیلین، و برخی آنتی بیوتیکها، داروهای ضد تشنج، داروهای فشار خون، و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی حساسیتزا تر هستند.
- اختلالات خودایمنی
- برخی سرطانها از جمله سرطان خون
- بیمارانی که از بیماری لوپوس رنج میبرند.
- افراد مبتلا به لنفوم
راه های تشخيص درماتیت اکسفولیاتیو
تشخیص درماتیت اکسفولیاتیو بر اساس علائم بالینی، تاریخچه بیماری، و ارزیابی پوست توسط پزشک متخصص پوست انجام میشود. در زیر تعدادی از روشهای معمول برای تشخیص این بیماری را آوردهایم:
- بررسی علائم و نشانهها، مدت زمان بروز علائم و تاریخچه بیماری
- معاینه پوست و بررسی قرمزی، پوسته پوسته شدن، ترکها، جوشها و سایر تغییرات پوستی
- آزمایشهای پوستی مانند آزمایش خون، آزمایشهای التهابی و آلرژی جهت تشخیص علت احتمالی و شدت بیماری
- آزمایشهای تشدید عوارض مانند آزمایش پوسته آزمایی و نمونه برداری
راه های درمان درماتیت اکسفولیاتیو
درمان درماتیت اکسفولیاتیو به منظور کنترل علائم و بهبود وضعیت پوست متناسب با شدت بیماری و نیازهای هر فرد متفاوت است. راههای درمان درماتیت اکسفولیاتیو عبارتند از:
- مراقبت از پوست شامل استفاده از مرطوب کنندهها و لوسیونها برای حفظ رطوبت پوست، استفاده از محصولات نرمکننده پوست، استفاده از شامپوها و صابونهای خاص برای پوست حساس و اجتناب از عوامل تحریککننده مانند صابونهای قوی، مواد شیمیایی تحریککننده و اصلاح کنندههای حاوی الکل
- اصلاح اختلال تنظیم حرارت و الکترولیت در صورت وجود
- مصرف آنتی هیستامین و کورتیکواستروئیدهای موضعی با تجویز متخصص پوست
- داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن ممکن است به کاهش التهاب و علائم درماتیت اکسفولیاتیو کمک کنند.
- درمان با نور (فوتوتراپی)
- داروهای سیستمیک مانند استئروئیدها، آنتیهیستامینهای خوراکی، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)، داروهای ایمونوساپرسانت یا مهارکنندههای سیتوکین در موارد شدیدتر
بیمارانی که درماتیت اگزفولیاتیو شدید یا حاد دارند برای درمان باید در بیمارستان بستری شوند.
درمان خانگی درماتیت اکسفولیاتیو
درماتیت اکسفولیاتیو یک بیماری جدی است و درمان آن نیاز به راهنمایی و مراجعه به پزشک دارد. با این حال، در کنار درمان پزشکی، مراقبتهای خانگی ممکن است به کنترل علائم و بهبود وضعیت پوست کمک کنند. در ادامه چند راهنمایی درمان خانگی مفید را آوردهایم:
درمان خانگی درماتیت اکسفولیاتیو | توضیحات |
---|---|
مراقبت از پوست | استفاده از مرطوبکنندهها و لوسیونهای ضدالتهاب میتواند به کاهش خشکی و التهاب پوست کمک کند. انتخاب محصولات ملایم و بدون عطر و رنگ، که برای پوست حساس مناسب باشند، توصیه میشود. |
کمپرس گرم | حمام با آب گرم (نه آب داغ) به کنترل خارش و التهاب پوست کمک میکند. اما بهتر است زمان حمام را محدود کرده و پوست را با حرکات لطیف و بدون استفاده از حوله تمیز کنید. |
جلوگیری از عوامل تحریککننده | سعی کنید عواملی مانند استرس، تماس با مواد آلرژیزا، محصولات شیمیایی قوی و دمای شدید و حرارت بالا (مثلاً آفتاب گرم) را از پوست دور نگه دارید. |
انتخاب لباسهای نرم و مرطوب کننده | میتواند از تماس مستقیم پوست با بافتهای خشن و تحریککننده جلوگیری کند. همچنین، از لباسها و پارچههای قابل تنفس استفاده کنید. |
مصرف برخی از مواد طبیعی | مانند آلوئه ورا، روغن نارگیل و روغنهای ضدالتهاب مثل روغن جوجوبا به کاهش التهاب پوست کمک میکنند. |
عوارض درماتیت اکسفولیاتیو
گاهی این بیماری با توجه به شدت و نوع آن، عوارضی دارد که از میان آنها میتوان به برهم خوردن تعادل مایعات و الکترولیت بدن و اختلال قلبی عروقی اشاره کرد.
راه های پیشگیری از درماتیت اکسفولیاتیو
برخی اقدامات پیشگیرانه میتوانند به کاهش خطر بروز درماتیت اکسفولیاتیو کمک کنند:
- مراقبت از پوست: حفظ سلامت پوست و جلوگیری از خشکی و التهاب آن میتواند در کاهش خطر درماتیت اکسفولیاتیو مفید باشد. استفاده از مرطوبکنندهها و لوسیونهای ملایم و مناسب برای پوست، خصوصاً در مناطق خشک و آسیب پذیر، توصیه میشود.
- پرهیز از عوامل تحریککننده مانند مواد آلرژیزا، محصولات شیمیایی قوی و نور مستقیم خورشید
- استفاده از لباسهای راحت، نرم، و بدون درز میتواند از تحریک پوست جلوگیری کند. لباسهایی که از پارچههای نرم و قابل تنفس ساخته شدهاند، ترجیح داده شوند.
- مدیریت استرس: استرس میتواند به عوارض پوستی، از جمله درماتیت اکسفولیاتیو، مرتبط باشد. برای مدیریت استرس سراغ انجام فعالیتهای آرامشبخش مانند ماساژ، تمرینات تنفسی، مدیتیشن و یوگا بروید.
- تغذیه مناسب و سالم سرشار از ویتامین و مواد مغذی به حفظ سلامت پوست کمک میکند. مصرف میوهها، سبزیجات، غلات کامل و ماهیهای چرب (مثل ماهی سالمون) توصیه میشود.
- اجتناب از مواد آلرژی زا: اگر مواد خاصی وجود دارند که باعث آلرژی و التهاب پوست شما میشوند، سعی کنید از آنها دوری و از محصولات ضدآلرژی استفاده کنید.
- استفاده از کرم ضدآفتاب با عامل حفاظتی بالا و پوشیدن کلاه و لباسهای محافظ. نور آفتاب میتواند پوست را تحریک و علائم درماتیت اکسفولیاتیو را تشدید کند به خصوص در افرادی که سابقه ژنتیکی بیماریهای پوستی دارند یا پوست حساس و آسیب پذیرتری نسبت به بقیه دارند.
- شستن دستها به طور منظم و استفاده از مواد شوینده ملایم میتواند از عفونتها و التهاب پوست جلوگیری کند
- در صورتی که در معرض عوامل تحریککننده مانند مواد شیمیایی قوی یا آلرژنها در محیط کار قرار دارید، از تجهیزات محافظ مناسب مانند دستکش و لباسهای محافظ استفاده کنید.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
درماتیت اکسفولیاتیو یک بیماری پوستی مزمن است که با التهاب، خشکی، ترک و جوشهای قرمز روی پوست همراه است. این بیماری میتواند علائم ناراحتکنندهای ایجاد کند که بر کیفیت زندگی افراد تاثیر منفی میگذارد. این عارضه نتیجه عملکرد نامناسب سلولهای پوستی است که باعث افزایش سرعت تجدید سلولی و خروج غیرطبیعی سلولهای مرده از پوست میشود.
عوامل مختلفی در بروز درماتیت اگزفولیاتیو نقش دارند از جمله عوامل ژنتیکی، محیطی، نارسایی سیستم ایمنی بدن و تحریککنندههای خارجی یا مصرف برخی داروها. با توجه به اینکه هر فرد و شرایط بیماری از یکدیگر متفاوت است، مهم است که با متخصص پوست و مو مشورت کنید تا برنامه درمانی مناسب برای شما تعیین شود. همچنین، پیشگیری از عوامل تحریککننده و مراقبت مناسب از پوست میتواند بهبود علائم این نوع درماتیت را تسهیل کند.
شما میتوانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره دکتر پوست آنلاین وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!