بیماری پیسی چیست و چرا رنگ پوست تغییر می کند؟

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

بیماری پیسی یا ویتیلیگو نوعی اختلال پوستی است که باعث از بین‌رفتن رنگدانه‌ها و ایجاد لکه‌های سفید روی پوست می‌شود. لکه‌های ویتیلیگو معمولا روی دست‌ها، صورت، اطراف دهان و چشم، ساعد و پاها ظاهر می‌شوند. شیوع این بیماری در جمعیت عمومی بین ۰.۵ تا ۲ درصد گزارش شده است. درمان پیسی اجباری نیست اما اگر تغییر رنگ پوست برای فرد آزاردهنده باشد، روش‌هایی برای بهبود آنها وجود دارد. در این مقاله با علل، نشانه‌ها و روش‌های درمان بیماری پیسی آشنا می‌شویم. اگر می‌خواهید برای اطلاعات بیشتر با پزشک متخصص پوست مشورت کنید، می‌توانید از طریق دکترتو با بهترین متخصصان در ارتباط باشید.

بیماری پیسی (ویتیلیگو) چیست؟

پیسی، برص یا ویتیلیگو یک بیماری پوستی است که باعث از بین رفتن رنگدانه‌ در نواحی مختلف بدن می‌شود. این بیماری، لکه‌های سفید یا کم‌رنگی روی پوست ایجاد می‌کند که معمولا به‌تدریج گسترش می‌یابند. پیسی خطرناک نیست اما می‌تواند از نظر روحی برای فرد آزاردهنده باشد.

ویتلیگو یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی به سلول‌های تولیدکننده رنگ پوست (ملانوسیت‌ها) حمله می‌کند. علاوه بر عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی و استرس نیز در بروز و پیشرفت بیماری نقش دارند.

علائم پیسی	درمان پیسی
لکه‌های سفید یا کمرنگ روی پوست	دارودرمانی برای بازگرداندن رنگدانه یا کاهش رنگ باقی‌مانده پوست
ظاهر شدن لکه‌ها در دست‌ها، صورت، اطراف دهان و چشم‌ها	نوردرمانی (مانند UVB)
سفید شدن موهای ناحیه مبتلا	جراحی‌های پوستی در موارد خاص
خشکی یا حساسیت خفیف پوست اطراف لکه‌ها	درمان‌های خانگی مانند مرطوب‌کننده و ضدآفتاب
شدت و گستردگی متفاوت در افراد مختلف	حمایت روانی و مشاوره برای بهبود کیفیت زندگی

انواع بیماری پیسی یا برص

انواع مختلف بیماری پیسی با الگوهای مشخصی روی پوست ظاهر می‌شوند؛ از لکه‌های پراکنده گرفته تا بی‌رنگ شدن گسترده بخش زیادی از بدن. شناخت نوع پیسی به انتخاب درمان مؤثرتر کمک می‌کند:

• نوع عمومی یا widespread، شایع‌ترین شکل پیسی است که باعث ایجاد لکه‌های سفید در نواحی مختلفی از بدن مانند دست‌ها، صورت و اطراف دهان یا چشم‌ها می‌شود.
• نوع سگمنتال بیشتر در کودکان دیده می‌شود و معمولا فقط یک طرف بدن یا یک ناحیه محدود مثل صورت را درگیر می‌کند. این نوع سریع‌تر پیشرفت می‌کند اما زود هم متوقف می‌شود.
• پیسی مخاطی فقط نواحی مرطوب مانند داخل دهان یا اندام تناسلی را بی‌رنگ می‌کند.
• نوع کانونی به شکل چند لکه محدود در یک ناحیه مشخص دیده می‌شود و معمولا گسترده نمی‌شود.
• بیماری پیسی تریکوم ترکیبی از ۳ رنگ است؛ مرکز لکه کاملا سفید است، اطرافش رنگ‌پریده‌تر و لایه بعدی رنگ طبیعی پوست را دارند.
• نوع جهانی هم نادرترین و شدیدترین نوع است و بیش از ۸۰ تا ۹۰ درصد پوست بدن را بی‌رنگ می‌کند. در پیسی جهانی، رنگ موها هم ممکن است سفید شوند.

پیسی خفیف

در مراحل اولیه یا خفیف، پیسی فقط بخش کوچکی از پوست را درگیر می‌کند. ممکن است یک یا ۲ لکه سفید کوچک روی انگشتان، اطراف لب یا نواحی دیگر بدن دیده شوند. این نوع از پیسی معمولا بدون درد است و با خارش یا ناراحتی همراه نیست. درمان در مراحل خفیف می‌تواند مؤثرتر باشد و به کنترل گسترش بیماری کمک کند.

پیسی شدید

پیسی شدید به حالتی گفته می‌شود که لکه‌های سفید روی بخش‌های بزرگی از بدن ظاهر شده باشند. در این شرایط ممکن است رنگ پوست در بیشتر نقاط بدن یا حتی موها به طور کامل از بین برود. این نوع از پیسی معمولا به درمان‌های ترکیبی مانند نوردرمانی و دارودرمانی نیاز دارد. حمایت روانی در کنار درمان‌های پزشکی نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی دارد.

برص کاذب چیست؟

برص کاذب اصطلاحی است برای توصیف لکه‌های سفید پوست که شبیه ویتیلیگو به نظر می‌رسند اما به دلایل دیگری مانند عفونت قارچی، التهاب یا کمبود مواد مغذی ایجاد شده‌اند و علت از دست‌رفتن رنگدانه در آن‌ها متفاوت است.

پیسی و بارداری

بیماری ویتیلیگو معمولا برای جنین خطری ایجاد نمی‌کند اما تغییرات هورمونی و استرس در دوران بارداری می‌توانند باعث تشدید یا گسترش لکه‌ها شوند. مراقبت روانی و کنترل بیماری در این دوره اهمیت دارد.

بیماری پیسی و ازدواج

از بین رفتن رنگدانه‌های پوست واگیر‌دار یا خطرناک نیست اما برخی افراد ممکن است به دلیل ظاهر پوست دچار نگرانی‌هایی در زمینه ازدواج شوند. آنچه اهمیت دارد، آگاهی طرف مقابل از ماهیت بیماری و پذیرش آن است. پیسی مانعی برای ازدواج یا زندگی مشترک نیست و می‌توان با حمایت عاطفی، درمان مناسب و پذیرش خود، زندگی رضایت‌بخشی داشت.

عکس اولیه پیسی

لکه‌های اولیه پیسی معمولا به صورت نقاط یا تکه‌های سفید یا کم‌رنگ روی پوست دیده می‌شوند. این لکه‌ها بیشتر روی دست‌ها، صورت یا اطراف چشم و دهان ظاهر می‌شوند. مرز لکه‌ها معمولا مشخص است و با گذر زمان ممکن است گسترش یابند. در تصویر زیر، نمایی از پیسی صورت را مشاهده می‌کنید که یکی از رایج‌ترین نواحی ابتلا است. اگر چنین علائمی را روی پوست خود دیدید، بهتر است با پزشک مشورت کنید.

علائم بیماری پیسی چیست؟

علائم پیسی معمولا با ظاهر شدن لکه‌های روشن یا سفید روی پوست شروع می‌شود. این تغییر رنگ ممکن است در نواحی مختلفی مثل صورت، دست‌ها، پاها یا حتی دهان و بینی دیده شود. بعضی از افراد متوجه سفید شدن موهای همان ناحیه می‌شوند؛ مثلا موی سر، ابرو، مژه یا ریش ممکن است نقره‌ای یا سفید شود. در برخی موارد، این تغییر رنگ‌ها متقارن هستند؛ یعنی دو سمت بدن به‌طور مشابه تحت تأثیر قرار می‌گیرند.

گاهی اوقات قبل از شروع لکه‌ها، فرد احساس خارش یا سوزش خفیف در پوست دارد. این علائم می‌توانند خفیف باشند و فقط بخش کوچکی از بدن را درگیر کنند یا به‌مرور گسترش پیدا کنند و نواحی وسیع‌تری را تحت تأثیر قرار دهند. بروز زودهنگام موهای سفید، به‌خصوص در سنین پایین‌تر از ۳۵ سال هم یکی دیگر از نشانه‌هایی است که نباید نادیده گرفته شود. اگر هر کدام از این تغییرات را در پوست یا موی خود دیدید، بهتر است با یک پزشک پوست مشورت کنید تا روند بیماری به‌موقع کنترل شود.

علت پیسی یا برص چیست؟

زمانی که بدن به اندازه کافی رنگدانه (ملانین) تولید نکند، پوست کم‌کم رنگ طبیعی خودش را از دست می‌دهد و لکه‌های روشن یا سفید ظاهر می‌شوند. این اتفاق در بیماری پوستی پیسی می‌افتد. هنوز دلیل قطعی این اختلال مشخص نیست اما پژوهش‌ها نشان داده‌اند که چند عامل می‌توانند در ایجاد آن نقش داشته‌باشند.

یکی از دلایل اصلی، اختلال در سیستم ایمنی بدن است. در این حالت، بدن به‌اشتباه به سلول‌های تولیدکننده رنگ پوست یعنی ملانوسیت‌ها حمله می‌کند. تغییرات ژنتیکی هم می‌توانند زمینه‌ساز این مشکل باشند و بیش از ۳۰ ژن مختلف در بروز پیسی دخیل هستند. از طرفی، استرس‌های مکرر و مزمن و همچنین عوامل محیطی مانند اشعه ماورای بنفش یا مواد شیمیایی مضر می‌توانند عملکرد ملانوسیت‌ها را مختل کنند و احتمال بروز بیماری برص را افزایش دهند.

دنبال سریع‌ترین راه برای رفع پیسی هستی؟
با متخصص مشورت کن، بعد انتخاب کن.

پزشک متخصص پوست

کمبود چه ویتامینی باعث پیسی می شود؟

برخی مطالعات نشان داده‌اند که کمبود ویتامین‌هایی مانند B12، ویتامین D و اسید فولیک می‌تواند با افزایش خطر ابتلا به بیماری پیسی (ویتیلیگو) مرتبط باشد. توجه داشته‌باشید اگرچه آگاهی از این نکته که کمبود چه ویتامینی باعث پیسی می شود مهم است و ممکن است با شدت یا پیشرفت ویتیلیگو مرتبط باشد اما نقش مستقیم و قطعی در ایجاد بیماری با کمبود ویتامین در بدن تاکنون اثبات نشده است.

عوامل خطر پیسی

بیماری پیسی همه نژاد‌ها و زنان و مردان را به یک اندازه درگیر می‌کند.  این بیماری در افرادی که دارای پوست تیره‌اند بیشتر قابل مشاهده است. اگرچه بیماری برص می‌تواند در هر فرد با هر محدوده سنی ایجاد شود اما این اختلال پوستی در اکثر مواقع در سنین زیر ۳۰ سال نمایان می‌شود.

اگر مبتلا به بیماری‌های خود ایمنی باشید احتمال مبتلا شدن به بیماری پوستی پیسی در شما افزایش می‌یابد. این بیماری‌ها شامل موارد زیر است:

• بیماری آدیسون
• کم خونی
• دیابت نوع ۱
• لوپوس
• پسوریازیس
• روماتیسم مفصلی
• بیماری تیروئید

پیسی چگونه تشخیص داده می‌ شود؟

برای تشخیص بیماری پیسی، پزشک ابتدا پوست بیمار را از نظر ظاهری معاینه می‌کند. در بیشتر موارد همین بررسی ساده کافی است اما برای تشخیص دقیق‌تر ممکن است از روش‌های تخصصی‌تری هم استفاده شود. یکی از این روش‌ها، استفاده از «لامپ وود» است که با نور ماوراءبنفش، لکه‌های بی‌رنگ روی پوست را از سایر بیماری‌ها متمایز می‌کند.

در یک جمله، تشخیص ویتیلیگو معمولا بر اساس معاینه بالینی و استفاده از لامپ وود انجام می‌شود. در موارد مشکوک یا برای رد سایر بیماری‌ها، ممکن است نمونه‌برداری پوست یا آزمایشات خون برای بررسی بیماری‌های خودایمنی تجویز شود.

درمان پیسی یا ویتیلیگو چیست؟

اگرچه ویتیلیگو یا بیماری پوستی پیسی آسیبی جسمی مستقیم ایجاد نمی‌کند اما درمان پیسی برای بهبود ظاهر پوست، جلوگیری از پیشرفت و حمایت روانی بسیار مهم است. درمان زودهنگام می‌تواند به کنترل بهتر بیماری کمک کند.

برای بازگرداندن رنگ پوست یا یکدست کردن آن در بیماری ویتیلیگو چند روش درمانی وجود دارد. برخی از این روش‌ها تلاش می‌کنند تا رنگدانه‌های پوست را دوباره فعال کنند و برخی دیگر رنگ باقی‌مانده پوست را کاهش می‌دهند تا ظاهر یکنواخت‌تری ایجاد شود. دارو درمانی، نور درمانی، جراحی‌های پوستی و حتی درمان‌های خانگی می‌توانند در این مسیر مفید باشند. در کنار این روش‌ها، مشاوره با پزشک متخصص می‌تواند به انتخاب بهترین راه‌حل کمک کند.

متن انگلیسی:
A visual examination by a healthcare provider usually leads to an accurate diagnosis of vitiligo. Your provider may use a Wood’s lamp to look at your skin. This lamp uses an ultraviolet (UV) light that shines onto your skin to help your provider differentiate vitiligo from other skin conditions. In addition, your provider may ask you questions about your medical history and family medical history.
ترجمه فارسی:
پزشک معمولا با یک معاینه ظاهری دقیق می‌تواند پیسی را به‌درستی تشخیص دهد. برای اطمینان بیشتر، ممکن است از دستگاهی به نام لامپ وود استفاده کند؛ این دستگاه با نور فرابنفش به پوست می‌تابد و به پزشک کمک می‌کند تا پیسی را از سایر بیماری‌های پوستی تشخیص دهد. همچنین پزشک ممکن است درباره سوابق پزشکی خودتان و بیماری‌های پوستی در خانواده‌تان هم سؤالاتی بپرسد.

به نقل از سایت my.clevelandclinic

عوارض بیماری پیسی چیست؟

بیماری پیسی معمولا خطر جسمی جدی ندارد اما می‌تواند اثرات روحی و اجتماعی مهمی داشته‌باشد. برخی از مهم‌ترین عوارض بیماری پوستی پیسی عبارت‌اند از:

• کاهش اعتماد به نفس و اضطراب اجتماعی
• افسردگی به دلیل تغییر ظاهر پوست
• افزایش حساسیت به نور خورشید
• التهاب یا آفتاب‌سوختگی در نواحی بدون رنگدانه
• احتمال بیشتر درگیری با بیماری‌های خودایمنی دیگر (مانند بیماری تیروئید یا لوپوس)
• در موارد نادر، تغییر رنگدانه چشم یا داخل گوش

برای درمان بیماری پوستی پیسی، همین الان نوبت دکترتو رزرو کن.

دکتر پیسی (ویتیلایگو)

چگونه می‌توان از بیماری پیسی جلوگیری کرد؟

از آنجایی که ممکن است دلایل مختلفی برای ویتیلیگو وجود داشته باشد، هیچ راه شناخته شده‌ای برای پیشگیری از آن وجود ندارد. تنها می‌توانید خطر ابتلا به پیسی را با رعایت کردن موارد زیر کاهش دهید:

• رعایت کردن شیوه‌های صحیح قرار گرفتن در معرض نور خورشید
• استفاده از مرطوب‌کننده و ضدآفتاب روزانه پوست
• مدیریت بیماری زمینه‌ای خود ایمنی
• داشتن رژیم غذایی سالم

داده‌ای یافت نشد.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

بیماری پیسی عمدتا دلایل ژنتیکی دارد و متاسفانه این بیماری سیری قابل پیشینی از  خود نشان نمی‌دهد. در بیشتر مواقع این بیماری را درمان نمی‌کنند. اما ممکن است فرد به دلیل تغییر در ظاهر خود دچار مشکلاتی مانند عدم اعتماد به نفس، اضطراب و غیره شود که در این موارد بهتر است از یک مشاور و متخصص در این زمینه کمک گرفته شود.

اگر دچار علائم بیماری پیسی هستید، حتما با متخصص پوست و مو مشورت کنید تا بهترین درمان برای پیسی انجام شود. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین دکتر پوست و مو وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!