فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
ادامه این پادکست را میتوانید در این بخش گوش دهید:
واریس پا از شایعترین اختلالات عروقی است که با برجسته و پیچخورده شدن رگها روی ساق و ران همراه میشود و معمولاً در اثر ضعف دریچههای وریدی و اختلال در بازگشت خون به قلب ایجاد میگردد. بسیاری از افراد در مراحل اولیه آن را فقط یک تغییر ظاهری میدانند، اما در واقع واریس میتواند نشانهای از نارسایی مزمن وریدی باشد که در صورت بیتوجهی به درد، ورم، تغییر رنگ پوست و حتی زخم منتهی میشود. آشنایی با علائم و عوامل خطر، بهویژه در افرادی که زمان زیادی را ایستاده یا نشسته میگذرانند، نقش مهمی در پیشگیری دارد. در این مطلب از دکترتو، با علتهای ایجاد واریس پا، نشانههای هشداردهنده و مؤثرترین روشهای درمان، از اصلاح سبک زندگی تا درمانهای تخصصی مانند لیزر و اسکلروتراپی، آشنا میشوید.
واریس پا چیست؟
واریس پا یکی از شایعترین اختلالات عروقی است که در آن سیاهرگهای سطحی پا بهدلیل ضعف دریچههای وریدی و اختلال در بازگشت خون به قلب دچار گشادی و پیچخوردگی میشوند. این رگها معمولاً به رنگ آبی یا بنفش بوده و بهصورت برجسته روی ساق، ران یا پشت زانو دیده میشوند. واریس پا علاوه بر تغییر ظاهر، میتواند علائمی مانند احساس سنگینی، درد، خستگی، تورم مچ و ساق پا یا حتی گرفتگی عضلات در شب ایجاد کند. در صورت پیشرفت بیماری، احتمال بروز عوارضی مانند التهاب ورید، تغییر رنگ پوست و زخمهای وریدی نیز وجود دارد.
متن انگلیسی:
به نقل از mayoclinic
Varicose veins are bulging, enlarged veins. Any vein that is close to the skin’s surface, called superficial, can become varicosed. Varicose veins most often affect the veins in the legs. That’s because standing and walking increase the pressure in the veins of the lower body.
ترحمه فارسی:
واریس به رگهای برجسته و گشادشده گفته میشود. هر رگی که نزدیک سطح پوست قرار داشته باشد (رگ سطحی)، ممکن است دچار واریس شود. این مشکل بیشتر در رگهای پا دیده میشود، زیرا ایستادن و راه رفتن باعث افزایش فشار در وریدهای اندام تحتانی میگردد.
علائم واریس پا
واریس پا علاوه بر تغییر ظاهر رگها، میتواند با نشانههای مختلفی همراه باشد که شدت آنها بسته به میزان پیشرفت بیماری متفاوت است. شایعترین علائم معمولاً در پایان روز یا پس از ایستادن و نشستن طولانیمدت تشدید میشوند.
- خستگی زودرس پاها بعد از فعالیت یا ایستادن طولانی
- برجسته و پیچخورده شدن رگها به رنگ آبی یا بنفش
- احساس سنگینی، درد یا فشار در پاها
- تورم مچ و ساق پا بهویژه در پایان روز
- خارش یا سوزش اطراف رگهای درگیر
- گرفتگی یا اسپاسم عضلات بهخصوص در شب
- تغییر رنگ یا تیرگی پوست اطراف مچ پا
علت واریس پا چیست؟
واریس پا به دلیل اختلال در عملکرد دریچههای وریدی ایجاد میشود؛ این دریچهها وظیفه دارند از برگشت خون به سمت پایین جلوگیری کنند. وقتی این دریچهها ضعیف یا آسیبدیده باشند، خون در رگها جمع میشود و باعث گشادشدن و برجستهشدن آنها میگردد. عوامل مختلفی در بروز این مشکل نقش دارند، از جمله:
- زمینه ژنتیکی و سابقه خانوادگی
- افزایش سن و کاهش انعطافپذیری عروق
- بارداری و تغییرات هورمونی
- اضافهوزن و چاقی
- ایستادن یا نشستن طولانیمدت
- فعالیتهای سنگین و فشار مداوم روی پاها
- سابقه لخته یا آسیب به وریدهای عمقی پا
علت واریس پا در جوانی
واریس پا تنها مختص سنین بالا نیست و میتواند در جوانی نیز ایجاد شود. ضعف مادرزادی یا ژنتیکی دریچههای وریدی مهمترین علت بروز زودهنگام آن است. علاوه بر این، سبک زندگی جوانان میتواند نقش زیادی داشته باشد؛ نشستن یا ایستادن طولانیمدت (مثلاً پشت میز یا مشاغل ایستاده)، کمتحرکی، چاقی یا افزایش وزن، ورزشهای سنگین و پرفشار، مصرف دخانیات و حتی تغییرات هورمونی در خانمهای جوان (مانند مصرف قرصهای ضدبارداری یا بارداری) همگی از عوامل مستعدکننده هستند. در چنین شرایطی، رگها زودتر از حالت طبیعی دچار گشادشدگی میشوند و ظاهر برجسته واریسی روی پا ایجاد میگردد.
علت واریس پا در زنان
واریس پا در زنان بیشتر بهدلیل ترکیب عوامل هورمونی و سبک زندگی ایجاد میشود. تغییرات هورمونی در دوران بارداری، قاعدگی و یائسگی میتواند باعث شلشدن دیواره وریدها و تضعیف دریچههای وریدی شود. مصرف طولانیمدت قرصهای ضدبارداری یا سایر داروهای هورمونی نیز نقش دارد. علاوه بر این، بارداری با افزایش فشار روی وریدهای پا و افزایش حجم خون، احتمال واریس را بیشتر میکند. عوامل دیگری مانند اضافهوزن، ایستادن یا نشستن طولانی، پوشیدن کفش پاشنهبلند و زمینه ژنتیکی نیز در بروز واریس پا در زنان مؤثر هستند.
تشخیص واریس پا
تشخیص واریس پا معمولاً با معاینه بالینی توسط پزشک آغاز میشود؛ رگهای برجسته، پیچخورده و تغییر رنگیافته روی پاها اغلب نشانه واضح هستند. پزشک علاوه بر مشاهده ظاهر رگها، درباره علائمی مانند درد، سنگینی، تورم یا گرفتگی عضلات پرسش میکند. برای ارزیابی دقیقتر و بررسی شدت درگیری وریدها، سونوگرافی داپلر بهعنوان روش استاندارد انجام میشود تا جریان خون، عملکرد دریچههای وریدی و وجود انسداد یا لخته احتمالی مشخص شود. در برخی موارد تستهای تکمیلی مانند ونوگرافی یا عکسبرداری رنگی نیز درخواست میشود، اما معمولاً معاینه و داپلر برای تشخیص قطعی واریس پا کافی است.
راه های درمان بیماری واریس پا
درمان واریس پا بسته به شدت بیماری، علائم و شرایط فرد انتخاب میشود و هدف آن کاهش علائم، پیشگیری از عوارض و بهبود ظاهر رگهاست. برخی روشها غیرتهاجمی و خانگی هستند و در موارد شدیدتر، درمانهای تخصصی توصیه میشود.
- تغییر سبک زندگی: کاهش وزن، ورزش منظم (مثل پیادهروی یا شنا)، اجتناب از ایستادن و نشستن طولانی، بالا نگهداشتن پاها هنگام استراحت
- جوراب واریس: استفاده روزانه از جوراب فشاری برای بهبود جریان خون و کاهش تورم
- درمان دارویی: مصرف داروهای بهبوددهنده گردش خون یا ضدالتهاب طبق تجویز پزشک
- اسکلروتراپی: تزریق ماده خاص داخل رگ برای بستن رگهای واریسی کوچک و متوسط
- لیزر واریس (EVLT) یا لیزر سطحی: بستن رگهای گشادشده با انرژی لیزر
- رادیوفرکانسی (RFA): بستن رگهای واریسی با امواج حرارتی و کمتهاجمی
- جراحی ورید (Stripping یا فلبکتومی): در موارد شدید واریسهای بزرگ و مقاوم به درمانهای دیگر
سركه سيب درمان قطعی واریس پا
سرکه سیب در طب سنتی و درمانهای خانگی بهعنوان روشی کمکی برای کاهش علائم واریس پا معرفی میشود، اما درمان قطعی و علمی برای واریس پا نیست. مالیدن یا مصرف خوراکی سرکه سیب ممکن است بهطور موقت گردش خون را بهبود دهد، احساس سنگینی یا تورم پا را کمتر کند و باعث شادابی پوست شود، اما هیچ مدرک علمی معتبر وجود ندارد که سرکه سیب بتواند رگهای واریسی را از بین ببرد یا ساختار آنها را ترمیم کند. درمانهای مؤثر و قطعی شامل استفاده از جوراب واریس، اسکلروتراپی، لیزر یا جراحی هستند که باید زیر نظر متخصص عروق انجام شوند. بنابراین، سرکه سیب فقط میتواند نقش حمایتی داشته باشد، نه درمان اصلی یا دائمی.
روش درمان | مزایا | محدودیتها / عوارض |
---|---|---|
تغییر سبک زندگی و جوراب واریس | غیرتهاجمی، کاهش علائم و پیشگیری از پیشرفت | درمان قطعی نیست، نیاز به مداومت |
اسکلروتراپی | سرپایی، بدون بیهوشی، مناسب رگهای کوچک و متوسط | نیاز به جلسات متعدد، التهاب یا کبودی موقت |
لیزر اندوونوس (EVLT) | کمتهاجمی، موفقیت بالا، نقاهت کوتاه | درد یا سوزش موقت، احتمال عود |
رادیوفرکانسی (RFA) | اثربخشی مشابه لیزر، کبودی کمتر | هزینه بالاتر، نیاز به تجهیزات ویژه |
جراحی (Stripping / فلبکتومی) | مناسب برای موارد شدید یا رگهای بزرگ | تهاجمیتر، بیهوشی و نقاهت طولانیتر |
درمان قطعی واریس پا در خانه
هیچ روش خانگی نمیتواند درمان قطعی واریس پا باشد، چون مشکل اصلی در دریچههای وریدی و ساختار رگهاست و تنها با روشهای پزشکی مثل لیزر، اسکلروتراپی یا جراحی میتوان رگهای معیوب را بهطور دائمی بست یا برداشت. با این حال، اقدامات خانگی میتوانند علائم واریس را کاهش دهند، پیشرفت آن را کند کنند و به بهبود کیفیت زندگی کمک کنند:
- استفاده منظم از جوراب واریس برای بهبود جریان خون
- بالا نگهداشتن پاها هنگام استراحت برای کاهش فشار روی رگها
- فعالیت بدنی منظم مثل پیادهروی یا شنا برای تقویت گردش خون
- کاهش وزن و پرهیز از ایستادن یا نشستن طولانیمدت
- رژیم غذایی سرشار از فیبر و آنتیاکسیدان (میوهها، سبزیجات تازه) برای تقویت عروق
- پرهیز از پوشیدن کفش پاشنهبلند و لباسهای خیلی تنگ
اگرچه این روشها به بهبود علائم کمک میکنند، اما جایگزین درمان تخصصی نیستند و در صورت علائم شدید یا عوارض، مراجعه به پزشک ضروری است.
عوارض و خطرات واریس پا
واریس پا در مراحل اولیه بیشتر مشکل ظاهری و احساس سنگینی یا خستگی ایجاد میکند، اما در صورت بیتوجهی میتواند به عوارض جدیتری منجر شود. این عوارض معمولاً ناشی از اختلال طولانیمدت در بازگشت خون و افزایش فشار وریدی هستند.
- تورم مزمن مچ و ساق پا
- تغییر رنگ پوست (تیرهشدن یا ایجاد لکههای قهوهای اطراف مچ)
- خشکی و اگزمای وریدی با خارش و التهاب پوستی
- زخمهای وریدی مقاوم به بهبود در اطراف قوزک پا
- خونریزی از رگهای سطحی در اثر ضربه یا خراش
- ترومبوفلبیت سطحی (التهاب و لخته در رگهای نزدیک پوست)
- افزایش خطر لخته عمیق (DVT) در موارد پیشرفته و درماننشده
نتیجه گیری
واریس پا پیامد نارسایی دریچههای وریدی و افزایش فشار برگشتی است و علاوه بر اثرات زیبایی، میتواند سبب سنگینی، درد، تورم و گرفتگی شبانه شود و در مراحل پیشرفته به تغییرات پوستی و زخم منتهی گردد. تشخیص مبتنی بر معاینه و تأیید داپلر است و برنامه درمان از اصلاح سبک زندگی و جوراب فشاری تا مداخلات هدفمند مانند اسکلروتراپی، لیزر درونوریدی یا رادیوفرکانسی و در موارد منتخب جراحی متغیر خواهد بود. انتخاب رویکرد به شدت درگیری، الگوی رگی و اولویتهای بیمار وابسته است. با تشخیص بهموقع و درمان مناسب، کاهش علائم، پیشگیری از عوارض و بهبود کیفیت زندگی در اغلب بیماران دستیافتنی است و پیگیری منظم از عود و پیشرفت جلوگیری میکند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام وروزتون بخیر همه نوع آزمایش انجام دادم قبلاً تیرویید کم کار داشتم و لووتروکسین مصرف داشتم ولی حالا خوب بود ؛؛ ۸ ماه پیش پای چپم متورم شد ودردهای شدید و سونوگرافی از پاها انجام شد ولی خون لخته وجود نداشت اطراف زانوهام التهاب داشتن و کپسول غضروف ساز و مسکن ناپروکسن پزشک تجویز کرد مصرف میکنم والان دوماه هست که پنجه ی روی جفت پاهام ملتهب میشه ودردهای شدید داره راهنمایی بفرمایید چکار کنم درد والتهاب خوب بشه
سلام،
با توجه به سابقه التهاب اطراف مفاصل و دردهای مکرر در نواحی مختلف از جمله زانو و پنجه پا، ممکن است با یک اختلال التهابی سیستمیک مانند آرتریت یا بیماریهای روماتولوژیک مواجه باشید، حتی اگر آزمایشهای اولیه نرمال بوده باشند. توصیه میشود جهت بررسی دقیقتر به یک متخصص روماتولوژی مراجعه کنید تا بررسیهای تخصصیتری از جمله تستهای ایمنی، CRP، ESR و تصویربرداری تکمیلی انجام شود. در این میان ادامه مصرف داروهای ضدالتهاب طبق دستور پزشک و رعایت پرهیز از فشار بر مفاصل، استراحت نسبی و استفاده از کفش مناسب نیز اهمیت دارد.
متخصص قلب و عروق
هر چند روز یکبار بدون اینکه پام ضربه بخوره ؛ یه قسمت کبود میشه ؛ مربوط به واریس هست ؟(واریس دارم یه مقدار بقیه قسمت های پام)
سلام
کبودی بدون ضربه و بدون دلیل مشخص میتواند به دلایل مختلفی از جمله واریس، ضعف دیوارههای رگها یا مشکلات خونرسانی باشد. اگر واریس دارید، ممکن است این کبودیها ناشی از فشار اضافی روی رگها و آسیب به آنها باشد. همچنین، مشکلات انعقاد خون یا مصرف داروهای رقیقکننده خون نیز میتواند موجب کبودیهای بدون ضربه شود. پیشنهاد میکنم برای بررسی دقیقتر و دریافت درمان مناسب به پزشک مراجعه کنید تا علت اصلی کبودیها مشخص شود.
متخصص قلب و عروق
با سلام چند سال پیش عمل گرفت شریانی در پای راست انجام دادم که از رگ خودم پیوند زدن وبعد عمل دی وی تی کردم و درمان شدم بعد چند سال پاهام واریس وکف پام کبود رنگ شدوسونو داپر نشون داد دچار تنگی گرفت شریانی شدم دارو مصرف کردم فقط کم زیاد میشدن حالا چون قبلا همونجا پا عمل شدم میتونم انزیو گرافی انجام بدن یا نه
سلام و وقت بخیر،
با توجه به سابقه عمل شریانی و مشکلات جاری در پا، انجام آنژیوگرافی ممکن است برای بررسی وضعیت عروق و شریانهای پا مفید باشد. این آزمایش به پزشک کمک میکند تا تنگی و انسداد شریانی را به دقت بررسی کرده و برنامه درمانی مناسب را تعیین کند. البته به دلیل سابقه جراحی و درمانهای قبلی، بهتر است قبل از انجام این آزمایش، با پزشک متخصص خود مشورت کنید تا از سلامت شرایط شما برای انجام آنژیوگرافی اطمینان حاصل شود.
متخصص قلب و عروق
سلام واریس میتونه جلوی ساق پا باشه و به شکل توده باشه ؟ چون دکتر گفته بود گره رگ و واریس هست و بزرگتر هم میشه
سلام
بله احتمالش بالاست
و نیاز به درمان دارید
وگرنه ممکن است خطرناک باشد
سلام دکتر چند وقته سیلوستازول واسپرین که دکتر تج کرده به دلایلی فقط اخر شب موقع خواب مصرف م سه شبی هست پاهام خواب میره زانوم میسوزه بیحس میشه فقط پای که شریانش تنگه اینجوری میشه ولی داروگیاهی مصرف م لطفا کمک کنید
سلام
در این مواقع ماساژ پا بسیار کمک کننده است
میزان اسپرین براساس ازمایش cbc باید تعیین دز شود
داروها را سر وقت مصرف کنید
زیر نظر پزشکتان باشید
رگهای قرمز زیر پوست وساق پا دیده میشود بدون درد
سلام
احتمال واریس وجود دارد
سوالی دارم درموردزخم واریس حقیقتش چندبارواریسم زخم شده وخوب شده ولی ایندفعه حدودسه چهارماه هستش که خوب نمیشه انواع روشهای درمانی راهم امتحان کردم درضمن دوسال پیش تحت جراحی واریس پا قرارگرفتم
امیر عزیز
اینکه زخم واریس شما پس از چند بار بهبود، این بار حدود سه چهار ماه است که التیام نیافته، با وجود انجام جراحی واریس دو سال پیش و امتحان روشهای درمانی مختلف، نگرانکننده است و نیاز به بررسی دقیق توسط پزشک متخصص دارد. این وضعیت میتواند نشانهای از مشکلات زمینهای یا عوارض جدیتر باشد.
حتی پس از جراحی واریس، ممکن است نارسایی مزمن وریدی همچنان وجود داشته باشد. این وضعیت به معنای اختلال در عملکرد دریچههای وریدی است که باعث تجمع خون در پاها و ایجاد فشار بالا در وریدها میشود و میتواند منجر به ایجاد زخمهای مزمن شود.زخم واریس مستعد عفونت است. اگر زخم شما قرمز، متورم، دردناک یا دارای ترشح باشد، احتمال عفونت وجود دارد و نیاز به درمان آنتیبیوتیکی دارد.
متخصص قلب و عروق