فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
نفخ در بارداری یکی از رایجترین مشکلات گوارشی زنان باردار است که معمولا از اوایل بارداری آغاز میشود و میتواند تا پایان دوران حاملگی ادامه داشتهباشد. این عارضه بهدلیل تغییرات هورمونی، افزایش سطح پروژسترون و کند شدن حرکات روده ایجاد میشود و معمولا با احساس پری، ورم شکم و تجمع گاز همراه است. شدت نفخ در بارداری در هر فرد متفاوت است و گاهی بهصورت خفیف بروز میکند اما در برخی زنان میتواند باعث درد و ناراحتی مداوم شود. اگر شما هم دچار مشکل نفخ معده در بارداری هستید، در ادامه این مقاله از دکترتو با ما همراه باشید تا با مهمترین علتها و روشهای درمان برای کاهش نفخ آشنا شویم.
نفخ در بارداری چگونه است؟
نفخ در بارداری یکی از عوارض بارداری است که بعضی از زنان در طول این دوران تجربه میکنند. تغییرات هورمونی، کاهش سرعت هضم غذا و تجمع گاز در معده و روده از دلایل اصلی بروز نفخ در حاملگی هستند. شدت علائم میتواند در هر فرد متفاوت باشد؛ برخی تنها نفخ خفیف را تجربه میکنند در حالی که در برخی دیگر همراه با درد و ناراحتی قابل توجه است. شناخت علتها و روشهای کنترل نفخ در بارداری اهمیت زیادی دارد تا بتوان با کاهش این عارضه، کیفیت زندگی مادر در دوران حاملگی را بهبود بخشید.
جدول زیر، علل و روشهای درمان نفخ شکم در بارداری را نشان میدهد.
| علل | روشهای درمان |
|---|---|
| تغییرات هورمونی | پرهیز از مصرف غذاهای نفاخ (مانند حبوبات و نوشابههای گازدار) |
| کند شدن هضم و جذب مواد غذایی | مصرف وعدههای کوچک و مکرر |
| فشار مکانیکی رحم در حال رشد روی رودهها و معده | ورزش سبک مانند پیادهروی روزانه برای تحریک حرکات روده |
| افزایش تخمیر کربوهیدراتها توسط فلور باکتریایی روده | مصرف آب کافی در طول روز |
| تغییرات رژیم غذایی شامل افزایش فیبر یا مواد نفاخ | مصرف پروبیوتیکها |
| یبوست ناشی از کاهش تحرک روده و احتباس گاز و مدفوع |
علائم نفخ شکم در بارداری
نفخ شکم با نشانههایی مانند احساس پری، فشار و تورم در شکم همراه است و میتواند باعث ناراحتی روزانه مادر شود. این مشکل در بیشتر موارد با علائم مشخصی بروز میکند که شامل موارد زیر است:
- احساس سنگینی و پری در شکم
- افزایش گاز معده و روده
- دفع مکرر گاز یا آروغ
- درد و گرفتگیهای شکمی
- احساس سنگینی شدید پس از خوردن بعضی غذاها
نفخ شکم در بارداری از چه زمانی شروع میشود؟
نفخ شکم در بارداری معمولا از سهماهه اول، حتی در هفتههای ابتدایی شروع میشود و به دلیل تغییرات هورمونی، کند شدن حرکات روده و افزایش پروژسترون ایجاد میشود. این حالت ممکن است در طول بارداری ادامه داشتهباشد و با رشد رحم و فشار بیشتر بر دستگاه گوارش شدت بگیرد.
علت نفخ در دوران بارداری چیست؟
علت اصلی نفخ در دوران بارداری تغییرات هورمونی به خصوص افزایش هورمون پروژسترون است که باعث شلشدن عضلات دستگاه گوارش و کند شدن حرکات روده میشود. این روند باعث تجمع گاز و احساس سنگینی در شکم خواهد شد. علاوه بر آن، با رشد رحم و بزرگتر شدن جنین، فشار بیشتری به معده و رودهها وارد میشود و مشکل نفخ بیشتر از قبل میشود. رژیم غذایی پرچرب یا پر فیبر، کمتحرکی، استرس و خوردن غذاهای نفاخ نیز از دیگر عوامل ایجاد نفخ در بارداری هستند:
- تغییرات هورمونی
- کند شدن هضم و جذب مواد غذایی
- فشار مکانیکی رحم در حال رشد روی رودههای بزرگ و معده
- افزایش تخمیر کربوهیدراتها توسط باکتریهای رودهای به دلیل ماندگاری طولانیتر غذا در دستگاه گوارش
- تغییرات در رژیم غذایی و افزایش مصرف فیبر یا مواد غذایی نفاخ
- یبوست ناشی از کاهش تحرک روده
دلیل نفخ زیاد در بارداری چیست؟
نفخ در اوایل بارداری شایع است و علت اصلی آن تغییر هورمون است که روند هضم را کند کرده و تجمع گاز را بیشتر میکند. این موضوع یعنی نفخ زیاد در اوایل بارداری و جنسیت هیچ ارتباط علمی با هم ندارند و باورهایی که شدت نفخ یا تغییرات شکمی را به دختر یا پسر بودن ربط میدهند، پایهی علمی ندارند. برای تعیین جنسیت، تنها روشهای دقیق و معتبر شامل سونوگرافی یا آزمایشهای ژنتیکی مانند NIPT هستند.

علت نفخ در اوایل بارداری
نفخ شکم در اوایل بارداری معمولا از همان هفتههای ابتدایی خود را نشان میدهد. زنان باردار معمولا احساس پری، سفتی یا ورم در شکم دارند که گاهی با آروغ یا دفع گاز همراه است. این علامت میتواند شبیه نفخ پیش از قاعدگی باشد، اما در بارداری مداومتر و محسوستر است. در بیشتر موارد جای نگرانی ندارد و با اصلاح رژیم غذایی، خوردن وعدههای کوچک و نوشیدن آب کافی کاهش پیدا میکند اما در صورت درد شدید یا یبوست طولانی باید به پزشک مراجعه شود.
علت نفخ در اواخر حاملگی
نفخ در اواخر بارداری یکی از شکایات شایع مادران باردار است که معمولا به دلیل تغییرات هورمونی و فیزیکی رخ میدهد. افزایش سطح پروژسترون که باعث شل شدن عضلات صاف روده و کند شدن حرکات آن میشود و رحم در حال رشد که فشار مکانیکی بر رودههای بزرگ و معده وارد میکند با هم، احساس پری و ناراحتی شکمی را تشدید میکنند. در موارد شدید، مشاوره پزشکی برای رد مشکلات گوارشی ضروری است.
علت ورم بالای شکم در بارداری
ورم بالای شکم در بارداری، که معمولا به عنوان باد شکم شناخته میشود، ناشی از تغییرات هورمونی و فشار فیزیکی است. یبوست هم به دلیل کاهش تحرک روده، این ورم را افزایش میدهد. این عارضه از اوایل بارداری شایع است و میتواند با رژیم غذایی نامناسب بیشتر شود. هرچند باد شکم در بارداری معمولا بیخطر است اما اگر با درد شدید همراه باشد، بررسی پزشکی لازم دارد.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت kinfertility
Bloating often starts in early pregnancy, usually within the first trimester. How long it lasts varies from person to person. While some women may not experience any bloating at all or only have it for the first few weeks, some may experience this symptom for their entire pregnancy.
ترجمه فارسی:
نفخ معمولا در اوایل بارداری و در سهماهه اول شروع میشود. مدت زمان ماندگاری آن در هر فرد متفاوت است؛ بعضی از زنان ممکن است اصلا دچار نفخ نشوند یا فقط در چند هفتهی اول آن را تجربه کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است تا پایان بارداری با این علامت درگیر باشند.
نفخ و سنگینی معده در بارداری
نفخ و سنگینی معده در بارداری به دلیل اختلال در عملکرد گوارشی ایجاد میشود. این عارضه در بیشتر بارداریها رخ میدهد و معمولا با یبوست همراه است. عوامل تشدیدکننده شامل رژیم غذایی پرچرب یا کمفیبر هستند و مدیریت آن با مصرف وعدههای کوچک و فعالیت بدنی سبک امکانپذیر است. شدید شدن و ادامه پیدا کردن آن نیاز به بررسی پزشک دارد.
کدام غذاها باعث نفخ در بارداری می شوند؟
برخی غذاها به دلیل ایجاد گاز بیشتر در دستگاه گوارش میتوانند نفخ بارداری را تشدید کنند و باعث احساس پری و ناراحتی در شکم شوند. مهمترین این خوراکیها عبارتاند از:
- حبوبات مانند نخود، لوبیا و عدس
- سبزیجاتی مانند کلم، گلکلم، کلم بروکلی و کرفس
- نوشیدنیهای گازدار و نوشابهها
- غذاهای سرخکرده و پرچرب
- محصولات لبنی در صورت تحمل نکردن لاکتوز
- میوههایی مانند سیب، گلابی و آلو
| غذاهای نفاخ در بارداری | غذاهای مناسب برای کاهش نفخ در بارداری |
|---|---|
| لوبیا، نخود، عدس | سبزیجات سبک مانند کدو و هویج پخته |
| کلم، گلکلم، کلم بروکلی | برنج ساده |
| نوشابههای گازدار | نان سبوسدار |
| غذاهای سرخکردنی و چرب | ماست پروبیوتیک |
درمان نفخ شکم در بارداری
برای درمان نفخ شکم در بارداری معمولا نیاز به داروی خاصی نیست و بیشتر با تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی میتوان آن را کنترل کرد. برخی روشهای مؤثر برای کاهش نفخ عبارتاند از:
- خوردن وعدههای غذایی کوچکتر و در تعداد بیشتر
- جویدن آرام غذا و پرهیز از خوردن سریع
- محدود کردن مصرف غذاهای نفاخ مانند حبوبات و نوشیدنیهای گازدار
- مصرف میوهها و سبزیجات پرفیبر به اندازه متعادل برای بهبود حرکات روده
- نوشیدن آب کافی در طول روز
- انجام فعالیتهای سبک مانند پیادهروی برای کمک به هضم
- پرهیز از دراز کشیدن بلافاصله بعد از غذا
درمان خانگی نفخ در بارداری
درمانهای خانگی میتوانند به کاهش نفخ در دوران بارداری کمک کنند و بدون نیاز به دارو علائم آزاردهنده را کمتر کنند. برخی از بهترین روشهای خانگی درمان نفخ شکم در بارداری عبارتاند از:
- نوشیدن آب ولرم در طول روز برای بهبود هضم
- مصرف دمنوشهای ایمن در بارداری مانند نعناع یا زنجبیل (با مشورت پزشک)
- خوردن غذاهای سبک و کمچرب بهجای وعدههای سنگین
- پرهیز از مصرف نوشابه و آب گازدار
- پیادهروی منظم برای کمک به حرکت رودهها
شربت و داروی ضد نفخ در بارداری
در دوران بارداری، انتخاب داروهای ضد نفخ باید با احتیاط باشد زیرا جنین حساس است. معمولا پزشک دایمتیکون را تجویز میکند زیرا گازهای روده را تجزیه میکند و جذب سیستمیک ندارد. مطالعات نشان دادند برای استفاده کوتاهمدت میتواند مفید باشد. شربتهای حاوی پروبیوتیک هم برای تعدیل فلور روده مفیدند.
برای نفخ معده در بارداری چی بخوریم؟
نفخ معده در دوران بارداری بیشتر به دلیل تغییرات هورمونی و کند شدن حرکات دستگاه گوارش رخ میدهد. انتخاب خوراکیهای مناسب میتواند تا حد زیادی این مشکل را کاهش دهد و به بهبود هضم کمک کند. غذاهایی که به درمان نفخ در بارداری کمک میکنند:
- میوهها و سبزیجات سبک مانند سیب، هویج، خیار و کدو
- غلات سبوسدار مانند نان و برنج قهوهای
- لبنیات پروبیوتیک پاستوریزه
- نوشیدن آب کافی در طول روز

درمان سریع نفخ شکم در بارداری چیست؟
درمان فوری نفخ در بارداری روی تغییرات سریع سبک زندگی تمرکز دارد. نوشیدن ۸ تا ۱۰ لیوان آب روزانه، هضم را بهتر کرده و یبوست را کاهش میدهد. مصرف وعدههای کوچک و مکرر به جای غذاهای سنگین، تجمع گاز را کم میکند و خودداری از نوشیدن نوشابههای گازدار و مصرف حبوبات نفاخ ضروری است. پیادهروی سبک در طول روز هم حرکات روده را تحریک میکند. اگر نیاز به درمان سریعتر نفخ معده دارید، ممکن است پزشک برای شما دارو تجویز کند.
عوارض نفخ در دوران بارداری
نفخ در بارداری معمولا بیضرر است اما میتواند با عوارضی مانند یبوست مزمن و ناراحتی گوارشی همراه باشد. تجمع گاز میتواند به درد شکمی و نفخ مداوم منجر شود. اگر نفخ معده در بارداری شدید و مداوم باشد میتواند باعث مشکلاتی مانند موارد زیر شود:
- احساس فشار و سنگینی در شکم
- درد و گرفتگیهای شکمی
- سوزش معده و رفلاکس اسید
- اختلال در خواب و بیقراری
- کاهش اشتها و تغذیه نامناسب

نفخ در بارداری خطرناک است؟
نفخ در بارداری در بیشتر موارد طبیعی و بیخطر است و بهدلیل تغییرات هورمونی و کند شدن هضم غذا ایجاد میشود. این حالت معمولا باعث احساس پری، گاز یا ورم شکم میشود و مشکلی برای مادر و جنین به همراه ندارد. با این حال اگر نفخ همراه با درد شدید شکم، یبوست طولانی، خونریزی گوارشی یا تهوع و استفراغ غیرقابلکنترل باشد، لازم است سریعتر به پزشک مراجعه کنید.
پیشگیری از نفخ در دوران بارداری
برای جلوگیری از نفخ معده در دوران بارداری، تغییرات ساده در سبک زندگی و رژیم غذایی میتواند بسیار موثر باشد. خوردن وعدههای کوچک و متعدد بهجای وعدههای سنگین، جویدن کامل غذا، پرهیز از نوشیدنیهای گازدار و غذاهای نفاخ مانند حبوبات و کلم و نوشیدن آب کافی در طول روز از جمله راهکارهای مؤثر هستند.
همچنین انجام فعالیتهای سبک مانند پیادهروی و پوشیدن لباسهای راحت به بهبود هضم و کاهش فشار شکمی کمک میکند. رعایت این نکات ساده میتواند علائم نفخ را در بارداری کاهش داده و احساس سبکی بیشتری برای مادر ایجاد کند.
نتیجه گیری
به طور کلی، نفخ در بارداری یکی از تغییرات طبیعی این دوران است که بیشتر به علت افزایش هورمونها و تغییر در عملکرد دستگاه گوارش رخ میدهد. هرچند این مشکل میتواند باعث ناراحتی و اختلال در زندگی روزمره شود اما معمولا خطری برای مادر و جنین ندارد و با رعایت نکات ساده تغذیهای و سبک زندگی قابل کنترل است. توجه به علائم غیرعادی و مراجعه به دکتر متخصص گوارش یا زنان در صورت شدت گرفتن یا بروز مشکلات گوارشی جدی، بهترین راه برای حفظ سلامت و آرامش مادر در دوران بارداری است.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!

من پا درد های بدی دارم که مدت چند دقیقه که سر پا باشم دچارش میشم توی آشناهام هیچکس این درد رو تجربه نکرده دکتر میگه بخاطر بچه اس اما این درد از استخون ران پای چپمه و الان ماه ۴ بارداری ام ….یه مدته به توصیع شخصی شیر و سنجد مصرف میکنم تاثیر داشته علت این دردها چیه چیزی که متوجه ام بخاطر بچه نیست امکان داره استخون هام مشکلی داشته باشن
سلام! دردهایی که در ناحیه ران و پا تجربه میکنید ممکن است به دلایل مختلفی از جمله تغییرات هورمونی و فیزیکی دوران بارداری یا فشار اضافی به استخوانها و مفاصل ناشی از رشد جنین باشد. با این حال، احتمال مشکلات استخوانی نیز وجود دارد که ممکن است نیاز به بررسی بیشتری داشته باشد. مصرف شیر و سنجد میتواند به تقویت استخوانها کمک کند، ولی اگر درد همچنان ادامه دارد یا تشدید میشود، بهتر است برای ارزیابی دقیقتر به پزشک مراجعه کنید تا از علل مختلف آن مانند کمبود کلسیم، مشکلات مفصلی یا عضلانی آگاه شوید و درمان مناسب دریافت کنید.
متخصص ارتوپد
سلام منم همین درد رو دارم کلسیم میخورم قرصش رو بهتره و چون بچه دختره اینجوری شدم دکترم رفتم گفت مگنی فورت بخور اما کلسیم تاثیرش بیشتر فقط بلید با آب زیاد بخوری
سلام، مصرف کلسیم برای کاهش درد یا گرفتگیها در سن بلوغ مفید است و بهتر است با مقدار کافی آب مصرف شود تا جذب بهتر شود و مشکلات گوارشی نداشته باشد. قرص کلسیم معمولاً اثر خوبی دارد و مکملی مثل مگنیفورت هم میتواند کمککننده باشد، اما کلسیم به تنهایی هم مفید است. سعی کنید مصرف منظم داشته باشید، غذاهای غنی از کلسیم مثل شیر و ماست هم استفاده کنید و اگر درد شدید یا غیرطبیعی بود، دوباره به پزشک مراجعه کنید.
سلام من ۵ماه باردارم دردعظلات دارم و دردشکم وپهلوکه فک میکنم معده هستش
سلام، در دوران بارداری، دردهای عضلانی و شکمی میتواند ناشی از تغییرات طبیعی بدن باشد. در پنج ماهگی بارداری، رحم شروع به بزرگتر شدن میکند و این امر ممکن است باعث کشیدگی عضلات و رباطها در ناحیه شکم و پهلوها شود. این درد معمولاً طبیعی است و بهخصوص در اثر حرکت و تغییر وضعیت بدن بیشتر احساس میشود.
سلام وقتتون بخیر دخترم ماه ۳۰حاملگی هست از ساعت ۴بعداز ظهر نفخ کرده و خارج نمیشه خیلی اذیت چکار کنه تا دفع انجام شود
سلام
برای نفخ و مشکلات گوارشی در دوران بارداری، بهتر است دختر شما موارد زیر را امتحان کند:
مقدار کمی آب گرم بنوشد تا حرکت رودهها تحریک شود.
پیادهروی سبک میتواند به بهبود هضم کمک کند.
خوراکیهای ملین طبیعی مانند خرما یا انجیر میتواند مفید باشد.
اگر همچنان مشکل ادامه داشت، باید از پزشک خود برای مصرف داروهای ملین یا راهکارهای دیگر مشورت بگیرد.
در هر صورت، از مصرف داروهای ملین بدون مشورت با پزشک خودداری کند.
متخصص زنان و زایمان
سلام از گنبد هستم و حامله هستم پنج ماه هم اول نفخ معده داشتم داره حال شکم
سلام
این علایم قابل انتظار است
نباید دارویی مصرف کنید مگر با تجویز پزشک
استراحت مطلق داشته باشد
متخصص زنان و زایمان