اختلال پرخوابی (هایپرسومنیا) چیست و چه علل و درمانی دارد؟

آنچه در این مقاله می‌خوانید

پرخوابی یا هایپرسومنیا به معنای ناتوانی در بیدار و هوشیار ماندن در طول روز با وجود داشتن خواب زیاد شبانه است. هیپرسومنیا زندگی کاری، زندگی اجتماعی و زندگی خانوادگی فرد را به چالش می‌کشد. این بیماری معمولا با دارودرمانی و شرکت در گروه‌های آموزشی و حمایتی کنترل می‌شود.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 5 دقیقه
اختلال پرخوابی (هایپرسومنیا) چیست و چه علل و درمانی دارد؟

هیپرسومنیا یا پرخوابی یک نوع اختلال خواب است که با خواب‌آلودگی بیش‌ازحد در طول روز حتی با وجود خواب کافی در شب مشخص می‌شود. برای افراد مبتلا به اختلال هیپرسومنیا معمولا بیدار شدن دشوار است و ممکن است نیاز به چند بار چرت‌زدن در طول روز داشته‌باشند. این وضعیت می‌تواند به شدت روی عملکرد روزانه و کیفیت زندگی تأثیر بگذارد. اگر شما هم این علائم را دارید، اولین راه این است که علت آن را پیدا کنید. به همین منظور، می‌توانید از بهترین متخصصان روانپزشکی یا اعصاب و روان در سایت دکترتو نوبت بگیرید یا با آنها مشاوره آنلاین و تلفنی برقرار کنید.

اختلال پرخوابی (هایپرسومنیا) چیست؟

‌پرخوابی، که اشاره به خواب‌آلودگی بیش‌ازحد دارد، نوعی اختلال خواب است که در آن فرد در طول روز به سختی بیدار می‌ماند. افرادی که پرخوابی دارند می‌توانند در هر زمان به خواب بروند و ممکن است مشکلات دیگر مرتبط با خواب، از جمله کمبود انرژی و مشکلات تمرکز را تجربه کنند. بر اساس گزارش بنیاد ملی خواب، تا ۴۰ درصد از مردم گاهی اوقات علائم خواب بیش‌ازحد دارند.

هیپرسومنیا می‌تواند به اشکال مختلفی مانند هیپرسومنیای اولیه (فقط همراه با خستگی مفرط)، هیپرسومنیا ثانویه (همراه با ایجاد مشکل در سبک زندگی روزانه و بیماری آپنه خواب، پارکینسون، خستگی مفرط و نارسایی کلیه)، هیپرسومنیا ایدیوپاتیک، نارکولپسی و سندرم کلاین‐لوین ظاهر شود.

مشاوره روانشناسی

با برترین روانشناسان ایران از دیدگاه کاربران

مشاوره حضوری و آنلاین۵۰۰+ خدمت

علائم اختلال پرخوابی

علائم مرتبط با هیپرسومنیا یا پرخوابی معمولا شامل خواب‌آلودگی بیش از حد در طول روز (حتی در زمان کار یا رانندگی)، مشکل در بیدار شدن، چرت‌زدن مداوم و کاتاپلکسی (از دست دادن ناگهانی کنترل عضلانی به دلیل تجربه احساسات شدید مثل خندیدن) هستند. همچنین بیماری هایپرسومنیا می‌تواند با تحریک‌پذیری، اختلال شناختی و اختلالات خلق و خو همراه شود که به شدت روی سلامت کلی بدن و عملکرد فردی تأثیر می‌گذارد.

علت پرخوابیعلائم پرخوابی
اختلالات خواب نارکولپسی (خواب آلودگی در روز)خواب‌آلودگی بیش از حد در طول روز
آپنه خواب (قطع تنفس در طول خواب)مشکل در بیدار شدن
خواب کافی نداشتن در طول شب (محرومیت از خواب)چرت‌زدن مداوم
اضافه وزنکاتاپلکسی
جدول بیماری هایپرسومنیا

علت پرخوابی (خواب زیاد نشانه چیست؟)

مهمترین علت خواب زیاد از نظر روانشناسی ابتلا به بیماری‌ها خلقی مانند افسردگی است. اگر فرد بیماری روحی یا تروما نداشته باشد، ممکن است به دلیل کمبود خواب یا استرس نیاز به پرخوابی را احساس کند.

برای بیماری هایپرسومنیا چندین علت بالقوه وجود دارد، از جمله:

  • اختلالات خواب مانند بیماری نارکولپسی (خواب آلودگی در روز)
  • آپنه خواب (قطع تنفس در طول خواب)
  • خواب کافی نداشتن در طول شب (محرومیت از خواب)
  • اضافه وزن
  • مصرف مواد مخدر یا الکل
  • آسیب به سر یا بیماری عصبی، از قبیل مولتیپل اسکلروز یا بیماری پارکینسون
  • داروهای تجویزی مانند آرام‌بخش یا آنتی‌هیستامین
  • ژنتیک و سابقه خانوادگی پر خوابی

متن انگلیسی:
Hypersomnia is more common in females than males. It’s thought to affect about 5% of the population. It’s usually diagnosed in adolescence or young adulthood (mean age is 17 to 24 years).
ترجمه فارسی:
هیپرسومنیا (پرخوابی) در زنان بیشتر از مردان شایع است. تصور می‌شود این اختلال حدود ۵ درصد از جمعیت را تحت تاثیر قرار می‌دهد. هیپرسومنیا معمولا در نوجوانی یا جوانی (بین سنین ۱۷ تا ۲۴ سال) تشخیص داده می‌شود.

به نقل از سایت my.clevelandclinic

علت خواب زیاد در زنان

خواب زیاد در زنان به دلیل تغییرات هورمونی (در دوران قاعدگی یا یائسگی)، کم کاری تیروئید یا افسردگی، آپنه خواب که در زنان سایع‌تر است و مصرف داروهایی مانند داروی ضدافسردگی و مسکن خواب‌آور ایجاد می‌شود.

علت خواب زیاد در زنان چیست؟
معمولا علت خواب زیاد در زنان تغییرات هورمونی است.

دلیل پر خوابی در بارداری

علت خوابیدن زیاد برای زنان باردار معمولا افزایش سطح هورمون‌ها (به ویژه پروژسترون که باعث خواب‌آلودگی و خستگی در طول روز می‌شود)، خستگی جسمی و عاطفی، کمبود آهن و اختلالات خواب مانند آپنه خواب است که می‌تواند در دوران بارداری رخ دهد و روی سلامت مادر تأثیر بگذارد.

علت خواب زیاد در مردان

علت خواب آلودگی زیاد در مردان معمولا به دلیل سبک کاری طولانی مدت است اما عواملی مانند آپنه خواب انسدادی، اختلالات عصبی مانند بیماری پارکینسون و افسردگی، استفاده از داروهایی مانند مسکن و مصرف الکل هم می‌توانند علت تمایل به خواب زیاد باشند.

علت خواب زیاد در کودکان

تمایل به خواب زیاد در کودکان بیشتر به دلیل پرتحرکی رخ می‌‌دهد. همچنین کودکان نیز مانند بزرگسالان می‌توانند درگیر آپنه خواب یا مشکل در خوابیدن و سندرم کلاین‐لوین شوند. سندرم کلاین‐لوین یک اختلال نادر است که می‌تواند منجر به خواب‌آلودگی بیش از حد در طول روز شود.

علت پرخوابی و خستگی

معمولا احساس خستگی مداوم همراه با پرخوابی به دلیل فعالیت شدید یا کمبود آهن یا ویتامین بدن اتفاق می‌افتد. افسردگی، دیابت، بیماری قلبی، سندرم خستگی مزمن، بیماری آنفولانزا، کم‌کاری تیروئید، بیماری سلیاک، سوءتغذیه و انواع سرطان هم می‌توانند در ایجاد آن دخیل باشند.

خواب زیاد نشانه کمبود کدام ویتامین است؟

کمبود ویتامین و مواد معدنی از جمله ویتامین B2 ،B3 ،B5 ،B6 ،B9 ،B12 ،C ،D، آهن و منیزیم از شایع‌ترین علت خوابیدن زیاد (اختلال هایپرسومنیا) و خستگی غیر قابل توضیح هستند. کمبود ویتامین d بیش از ۵۰ درصد از جمعیت جهان را تحت تاثیر قرار داده که حدود ۱۲.۵ درصد از آنها با کم خونی فقر آهن دست و پنجه نرم می‌کنند.

آیا شما هم علائم بیماری هایپرسومنیا را دارید؟

برای تشخیص دقیق همین الان نوبت بگیرید.

تشخیص اختلال هایپرسومنیا یا پرخوابی

اگر به طور مداوم در طول روز احساس خواب‌آلودگی و خواب بیش از اندازه می‌کنید، با پزشک خود صحبت کنید. در تشخیص پرخوابی پزشک از عادات خواب شما سوال می‌کند، چه مقدار در شب می‌خوابید، آیا در طول شب بیدار می‌شوید و در طول روز احساس خستگی و خواب‌آلودگی می‌کنید یا خیر. پزشک همچنین می‌خواهد بداند که آیا شما دچار مشکلات عاطفی هستید یا داروهایی را مصرف می‌کنید که ممکن است در خواب شما اختلال ایجاد کنند.

پزشک متخصص ممکن است نیاز به انجام برخی از تست‌ها از جمله آزمایش خون، اسکن کامپیوتری (CT) و یک آزمایش خواب به نام پلی سومنوگرافی را لازم بداند. در برخی موارد، الکتروانسفالوگرافی (EEG) که فعالیت الکتریکی مغز را اندازه گیری می‌کند هم باید انجام شود.

درمان اختلال پرخوابی یا خواب زیاد

اگر پرخوابی یا خواب بیش از اندازه در شما تشخیص داده شود، پزشک می‌تواند داروهای مختلفی برای درمان آن از جمله محرک‌ها، داروهای ضد افسردگی و چندین داروی جدید مانند مُدافینیل (Provigil) و سدیم اکسیبات (Xyrem) تجویز کند.

اگر با آپنه ناشی از خواب تشخیص داده شود، پزشک شما ممکن است یک درمان شناخته‌شده به عنوان فشار مداوم مثبت راه هوایی یا CPAP را تجویز کند. با CPAP، در حالی که در خواب هستید، ماسک روی بینی خود می‌گذارید. دستگاهی که جریان پیوسته هوا را به مجرای بینی هدایت می‌کند، به ماسک وصل می‌شود. فشار هوا از طریق مجرای بینی باعث می‌شود مسیرهای هوایی باز شوند.

به علاوه اگر دارویی مصرف کنید که موجب خواب‌آلودگی شما می‌شود، با پزشک خود در مورد تغییر آن به دارویی که خواب آوری کمتری دارد مشورت کنید. شما همچنین می‌توانید قبل از خواب به رختخواب بروید تا خواب بیشتری را در شب داشته باشید و از مصرف الکل و کافئین پرهیز کنید.

قرص درمان پرخوابی

مودافینیل برای درمان خواب‌آلودگی بیش از حد ناشی از نارکولپسی (شرایطی که باعث خواب‌آلودگی زیاد در طول روز می‌شود) یا اختلال خواب هایپرسومنیا می‌تواند موثر باشد. این دارو سیستم عصبی مرکزی را تحریک می‌کند که می‌تواند به بیدار نگه داشتن شما در طول روز کمک کند.

درمان اختلال پرخوابی چیست؟
پرخوابی را می‌توان با دارو درمانی کنترل کرد.

درمان پرخوابی با داروهای گیاهی

برای کاهش تمایل به خواب زیاد در بیماری پرخوابی، طب سنتی مصرف داروهای گیاهی که به افزایش هوشیاری کمک می‌کنند را توصیه می‌کند. این داروها شامل جنسینگ، نعناع، ماکا، زنجبیل یا کندر هستند. می‌توانید آنها را به صورت دمنوش هم مصرف کنید اما حتما در مورد مقدار مصرف داروهای گیاهی با متخصص طب سنتی مشورت کنید.

چگونه از اختلال هایپرسومنیا پیشگیری کنیم؟

اگرچه هنوز روش دقیقی برای پیشگیری از بیماری هایپرسومنیا (خواب بیش از اندازه) وجود ندارد، اما رعایت برخی موارد کمک‌کننده است. سعی کنید هر شب در یک زمان مشخص به رختخواب بروید. از نوشیدن الکل و کافئین تا حد امکان در زمان خواب شبانه خودداری کنید. داروهایی که باعث خواب‌آلودگی می‌شوند را مصرف نکنید و تا حد امکان شغل‌های با شیفت طولانی در شب را قبول نکنید.

برای مدیریت پرخوابی، همین الان از دکتر متخصص مشاوره بگیر.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

بیماری هایپرسومنیا یا پرخوابی یک بیماری پیچیده است که معمولا با خواب زیاد در طول روز، خستگی مزمن و بی‌حالی حتی با وجود خواب کافی در شب خودش را نشانه می‌دهد. انواع بیماری خلقی یا عصبی می‌توانند دلیل ایجاد پرخوابی باشند. علائم هایپرسومنیا را می‌توان با دارو درمانی کنترل کرد اما همچنان روش دقیقی برای درمان قطعی و پیشگیری از آن وجود ندارد.

در صورتیکه علائم پر خوابی و بی حالی در طول روز را دارید، برای بررسی دقیق علت آن به متخصص روانپزشک یا دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید. در سایت دکترتو امکان دریافت نوبت ویزیت حضوری و استفاده از سیستم مشاوره آنلاین روانپزشک و دکتر مغز و اعصاب آنلاین نیز برای شما فراهم شده است.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!

پرسش‌های متداول

خواب بیش از حد با بسیاری از مشکلات سلامتی مثل دیابت نوع ۲، بیماری قلبی و چاقی همراه است.

هیپرسومنیا ایدیوپاتیک یک اختلال خواب غیرمعمولی است که باعث می‌شود شما در طول روز حتی پس از تجربه خواب کافی در شب، بسیار خواب‌آلود باشید. هنوز علت این اختلال ناشناخته است.

افرادی که درگیر مشکلات روحی (مثل اضطراب و استرس طولانی مدت)، از دست دادن یک عزیز، بیماری‌هایی مانند پارکینسون یا دیابت هستند یا دارو مصرف می‌کنند ممکن است دچار پرخوابی شوند.

معمولا افرادی که بیشتر از ۱۰ ساعت می‌خوابند را پرخواب می‌گویند.

بله، تمایل به خواب زیاد در سالمندان ممکن است با خطر آسیب و تصادف، بیماری قلبی یا کلیوی همراه باشد.

خواب آلودگی زیاد معمولا به دلیل کمبود ویتامین B2 ،B3 ،B5 ،B6 ،B9 ،B12 ،C ،D، آهن و منیزیم اتفاق می‌افتد.

بله، اختلالات روحی در ایجاد هایپرسومنیا نقش دارند.

اگر در طول روز چندین بار چرت می‌زنید و بیدار شدن از خواب برای شما دشوار است ممکن است به هایپرسومنیا مبتلا شده باشید.

‌هایپرسومنیا یا پرخوابی، که اشاره به خواب‌آلودگی بیش‌ازحد دارد، وضعیتی است که در آن فرد در طول روز به سختی بیدار می‌ماند. افرادی که پرخوابی دارند می‌توانند در هر زمان به خواب بروند و ممکن است مشکلات دیگر مرتبط با خواب، از جمله کمبود انرژی و مشکلات تمرکز را تجربه کنند.

پزشک می‌تواند داروهای مختلفی برای درمان آن از جمله محرک‌ها، داروهای ضد افسردگی و چندین داروی جدید مانند مُدافینیل (Provigil) و سدیم اکسیبات (Xyrem) تجویز کند.

پر خوابی و بی حالی یا خواب آلودگی روزانه معمولا به دلیل آپنه خواب، افسردگی، هیپرسومنیا ایدیوپاتیک، نارکولپسی و کمبود خواب شبانه رخ می‌دهد.

می‌تواند به دلیل سبک زندگی، اختلالات خواب و عوارض دارویی بیماری‌های پزشکی و روانی باشد.

امتیاز شما به مقاله:
(3.3از5)
دسته بندی:
برچسب:
منبع:
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره پرخوابی

  1. ناشناس گفت:

    من بیش از حد خواب دارم و خوابم پوره نمی شود دلیل این چه می باشد و راه درمان آن؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      از نظر تیرویید، کم خونی و کمبود اهن باید ازمایش دهید
      گاهی ترشح زیاد هورمون ملاتونین باعث این عارضه می شود
      نیاز به پزشک دارید
      ولی درکل می توانید روزانه از کافیین استفاده کنید
      و تحرک بدنی تان را افزایش دهید
      ولی ازمایش خون کامل ضروری است

  2. لیلا گفت:

    سلام من شب بیدارم سرکارولی روزخیلی کسل وبه حال هستم طی روزهمش خواب هستم هم وزنم خیلی پایین است چیکارکنم؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      بهتر است در قدم اول از ازمایش تیرویید استفاده کنید
      از نظر پرکاری چک شوید

  3. شیوا گفت:

    سلام خسته نباشید
    من خیلی می خوابم و در طول روز فقط خوابم می یاد و سر درد دارم
    من تحت درمان هستم و به خاطر جوش های بدنم قرص های راکوتان مصرف می کنم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      هم عوارض دارو و هم احتمال مشکلات تیروییدی و کم خونی وجود دارد
      توصیه میشود ازمایش سرولوژی بدهید

  4. بهناز پاسبان گفت:

    سلام من نزدیک به یک سال شروع کردم به درس خواندن سر کار هم میرم راستش روزهایی که خونم همش خواب هستم و خسته و بی انگیزه حتی کوچکترین کار واسم سخته آزمون ماه پیش داشتم یه کشور دیگه نتونستم تمرکز کنم و اونجا هم خوابم گرفت و پاس نشدم نمی‌دونم افسردگی دارم بیش فعالی دارم یا پرخوابی

    1. همیار دکترِتو گفت:

      دوست عزیز
      کم‌خونی و کم کاری تیرویید بررسی شود. ممکنه مشکل پزشکی موجب خواب الودگی شما باشد.

  5. ناشناس گفت:

    سلام دکتر من ۱۷ سالمه جدیدا خیلی میخوابم شبا ساعت ۱۰ میخوابم ۷ به زور بیدار میشم بعدش عصر هم میخوابم حدودا ۳ تا ۴ ساعت باید چکار کنم؟
    کلا سر درس خوندن و تو مدرسه خوابم میگیره با اینکه شبا هم زود میخوابم

  6. جعفری گفت:

    سلام من همیشه خوابم میاد خوابم هرچی بخوابم تموم نمیشه چکار باید کنم

  7. elara گفت:

    سلام
    من به خصوص بعد از مدرسه خیلییی زیاد میخوابم و این درحالی هست که بعد از دو ساعت دیگه خوابم نمیاد خیلی اما تمایل دارم تا ۵ ساعت بخوابم مثلا و اینطور هم نیستم که طی روز یهو خوابم بگیره شدید
    چیکار کنم خیلی کارام مختل میشه🤦‍♀️

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام دوست عزیز
      خواب زیاد با اختلال پرخوابی فرق میکند
      کمبود برخی مواد مثل اهن، مشکلات تیروییدی یا مغزی می تواند باعث این عارضه گردد
      اگر پرخوابی در شما تشخیص داده شود، پزشک می‌تواند داروهای مختلفی برای درمان آن، از جمله محرک‌ها، داروهای ضد افسردگی و چندین داروی جدید (مانند Provigil و Xyrem) تجویز کند.
      تندرست باشید

  8. حدیث گفت:

    سلام خسته نباشید من ۲۳ سالمه و همش کمبود خواب و سردرد های شدید بعد خواب دارم و چکاپ کامل دادم مشکلی نداشتم و کلا دکترهم رفتم مشکلی نداشتم چه داخلی چه اعصاب نمیدونم چیکار کنم صبحا به زور ساعت ۱ بعدظهر بیدار میشم

  9. M گفت:

    سلام وقتتون به خیر ببخشید من درس میخونم و کلا پر خوابی برنامه‌گروبه هم ریخته شب ها ساعت ۱۱ نیم ۱۲ میخوابم صبحها ساعت ۸ نیم تا ۹ نیم بیدار میشم چیکار کنم 🤦🏼‍♂️

  10. ناشناس گفت:

    سلام
    یه مدت درگیر اعتیاد شیره تریاک بودم
    برای ترکش از چاله دراومدم افتادم تو چاه ( از قرص B2 استفاده کردم)
    الان قرص رو نمیتونم ترک کنم
    اینا باعث کم انرژی شدن و خواب آلودگی خیلی زیاد شدن
    از کار و زندگی افتادم
    لطفا کمکم کنید
    سوال اصلی :
    چه دارویی مصرف کنم که هم خوابم تنظیم بشه و پرانرژی بشم
    هم این قرص نحس رو ترک کنم
    خماری قرص نکشم توروخدا خیلی بده وحشتناکه
    ببین مراجعه به پزشک ننویسید لطفا چون نمیرم روم نمیشه یه دارویی بگین خوب باشه مصرف میکنم . مرسی

    1. همیار دکترتو گفت:

      سلام و درود همراه عزیز
      در این رابطه حتما نیاز به مراجعه به پزشک هست.
      توصیه می‌شود جهت مشاوره و راهنمایی بیشتر به پزشک متخصص اعصاب و روان مراجعه کنید
      روانپزشک