سرطان رحم چیست؟ علائم، علل، راه های تشخیص و درمان آن

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

رحم یا به انگلیسی uterus یا womb؛ محل رشد کودک در دوران بارداری است. رحم تقریبا به اندازه و شکل یک گلابی توخالی است که به صورت وارونه قرار گرفته و بخشی از دستگاه تناسلی زنان است. یکی از سرطان‌های رایج در زنان، سرطان رحم است که در آن سلول‌های این اندام به صورت غیرنرمال رشد می‌کنند. خود این سرطان شامل دو نوع است که شایع‌ترین آن، سرطان آندومتر نام دارد. در تمامی زنان، تا زمانی که رحم دارند با افزایش سن، ریسک ابتلا به این سرطان هم وجود دارد. بیشتر انواع سرطان‌های رحم، در زنانی دیده می‌شود که در حال گذراندن دوران یائسگی‌شان هستند. از آن جایی که این بیماری، جزو شایع‌ترین انواع سرطان در دنیاست، در ادامه این پست از دکترتو به بررسی کامل آن و علائمی که دارد می‌پردازیم. اما اگر علائم خاصی را تجربه می‌کنید بهتر است توسط متخصص زنان یا انکولوژی بررسی شوید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری می‌توانید با پزشک مورد نظرتان به صورت آنلاین صحبت نمایید.

سرطان رحم چیست؟

این بیماری از أنواع سرطان خطرناک است. سرطان‌ها معمولا بر اساس قسمتی از بدن که در آن گسترش می‌یابند نام‌گذاری می‌شوند؛ در نتیجه زمانی که سرطان در رحم شروع شود، به آن سرطان رحم می‌گویند. سرطان رحم زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های غیرطبیعی در رحم رشد می‌کنند و رشد آنها از کنترل خارج می‌شود. این نوع از سرطان، شایع‌ترین علت ابتلا به سرطان در زنان است. تخمین زده می‌شود که در سال ۲۰۲۳ بیش از ۳۳۰۰ زن مبتلا به سرطان رحم تشخیص داده می‌شوند که میانگین سنی در هنگام تشخیص ۶۵ سال است (علائم سرطان در زنان چیست؟).

انواع سرطان رحم

خود سرطان رحم بر اساس بخشی از رحم که درگیر است، به دو نوع آندومتر و سارکوم دسته‌بندی می‌شوند که این‌ها دو نوع اصلی سرطان رحم هستند.

۱. سارکوم رحم

سارکوم رحم که فرم نادرتر سرطان رحم است، بافت عضلانی یا میومتر رحم را درگیر می‌کند. تشخیص سارکوم رحم نادر است.

۲. سرطان آندومتر

سرطان آندومتر از پوشش داخلی رحم (آندومتر) شروع می‌شود و حدود ۹۵ درصد از تمام موارد را تشکیل می‌دهد. این نوع سرطان، قسمت پایینی رحم را درگیر می‌کند. آندومتر از جمله سرطان‌هایی است که بر سیستم تولید مثل زنان تاثیر می‌گذارد. در واقع آندومتر در طول چرخه قاعدگی تغییر می‌کند و زمانی که این بافت دچار مشکل شود، قطعاً چرخه تناسلی و باروری زنان تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

خطرناک‌ ترین نوع سرطان رحم

با وجودی که سارکوم رحم که در بافت عضلانی رحم یا میومتر ایجاد می‌شود، نادرترین نوع سرطان رحم است، اما همچنان تهاجمی‌ترین شکل سرطان رحم است و آن را خطرناک‌ترین نوع در نظر می‌گیرند.

علائم سرطان رحم (سرطان رحم چه علائمی دارد؟)

علائم سرطان رحم می‌تواند مشابه علائم بسیاری از بیماری‌ها باشد؛ خصوصاً بیماری‌ها یا شرایطی که بر اندام‌های تولید مثلی زنان تاثیر می‌گذارد. هر نوع درد و خونریزی غیرعادی می‌تواند مهم باشد و باید حتماً در این خصوص با یک متخصص زنان صحبت کرد. خونریزی غیرمعمول واژینال شایع‌ترین علامت سرطان رحم است، به ویژه هر خونریزی بعد از یائسگی. سایر علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• پریودهای سنگین‌تر از حد معمول (خونریزی زیاد در پریودی) یا تغییر در دوره‌ها
• خونریزی‌های واژینال بین پریودها
• دوره‌هایی که بدون وقفه ادامه می‌یابد.

علائم ظاهری سرطان رحم

علائم سرطان آندومتر و سارکوم رحم می‌تواند شامل دردهای شدید خصوصاً در دوره‌های قاعدگی یا بین دوره‌ها باشد. هر نوع خونریزی واژینال بین دوره‌های قاعدگی و درد زیر شکم یا گرفتگی در لگن، درست زیر شکم هم می‌تواند نشانه سرطان رحم باشد. زنانی که بیشتر از ۴۰ سال سن دارند و خونریزی‌های واژینال آنها بسیار طولانی، شدید و مکرر است هم باید برای بررسی‌های بیشتر به یک متخصص مراجعه کنند. سایر علائم ظاهری ابتلا به سرطان که کمتر شایع است شامل موارد زیر است:

• ترشح آبکی که ممکن است بوی نامطبوعی داشته باشد. باید علت ترشحات واژن که غیرطبیعی است مشخص شود.
• کاهش وزن غیر قابل توضیح
• مشکل در ادرار کردن یا تغییر در عادت روده‌ها

درحالی‌که این علائم ممکن است به دلایل دیگری ایجاد شوند، با این حال اگر شرایط ادامه‌دار بود یا سایر علائم هم وجود داشت، بهتر است برای اطمینان و پیگیری لازم حتماً به یک پزشک مراجعه کرد.

علائم سرطان رحم داری و نگرانی؟

همین الان با متخصص مشورت کن.

دکتر زنان آنلاینلیست بهترین پزشکان زنان زایمان

علائم سرطان رحم در زنان یائسه

زنانی که در دوران یائسگی هستند بیشتر ممکن است به سرطان رحم مبتلا شوند. نشانه‌های بیماری در این دوره شامل خونریزی‌های واژینال غیرمعمول یا لکه بینی بعد از دوران یائسگی است. خونریزی و لکه بینی حتی به مقدار خیلی کم هم در این دوره مهم است و می‌تواند یک نشانه باشد. همچنین زنان یائسه اگر ترشحات سفید رنگ یا شفاف واژن دارند، باید حتماً پیگیری‌های لازم را انجام دهند.

علت سرطان رحم

علت سرطان آندومتر مشخص نیست. آنچه شناخته شده، این است که اتفاقی برای سلول‌های پوشش داخلی رحم می‌افتد که آنها را به سلول‌های سرطانی تبدیل می‌کند. با این حال برخی از عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهند عبارت‌اند از:

• یائسگی (بعد از سن ۵۵ سالگی)
• سن، سبک زندگی و سابقه خانوادگی
• رژیم غذایی سرشار از چربی حیوانی؛ رژیم غذایی پرچرب می‌تواند خطر ابتلا به چندین سرطان از جمله سرطان رحم را افزایش دهد.
• پوشش دیواره ضخیم رحم (هیپرپلازی آندومتر)
• هرگز بچه‌دارنشدن
• شروع زودرس قاعدگی (قبل از ۱۲ سالگی)
• داشتن فشار خون بالا یا دیابت
• اضافه‌وزن یا چاق بودن
• سابقه خانوادگی سرطان تخمدان، رحم یا روده
• داشتن یک بیماری ژنتیکی مانند سندرم کاودن یا سندرم لینچ
• تومورهای تخمدان قبلی یا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک
• استفاده از درمان جایگزینی هورمون مانند هورمون‌درمانی برای سرطان سینه تنها با استروژن یا درمان ناباروری که نتیجه آن تغییرات در تعادل هورمون‌ها در بدن است.

تشخیص سرطان رحم

سرطان آندومتر اغلب در مراحل اولیه یافت می‌شود، زیرا باعث ایجاد علائم می‌شود. اغلب اولین علامت خونریزی نامنظم واژن است. اگر سرطان آندومتر در مراحل اولیه تشخیص داده شود، برداشتن رحم با جراحی اغلب آن را درمان می‌کند.

در قدم اول باید علائم را بررسی کرد. پزشک با بررسی علائم، عوامل خطر و سابقه خانوادگی، احتمالات را بررسی می‌کند. سپس معاینه فیزیکی و معاینه لگن انجام می‌شود. در ادامه ممکن است برای تشخیص قطعی‌تر، پزشک از یک سری تست‌ها مانند آزمایش خون، سونوگرافی و تست‌های تصویربرداری هم استفاده کند. برای مثال هیستروسکوپی یک تست تشخیصی برای سرطان رحم است که در آن پزشک یک لوله نازک بلند را از طریق واژن و دهانه رحم وارد می‌کند تا به رحم برسد. این ابزار باریک، با نور و دوربین، تصاویر دقیقی از رحم ارائه می‌دهد.

تشخیص سرطان رحم در خانه

هر فردی می‌تواند در خانه با بررسی علائمی که دارد، احتمال ابتلا به سرطان رحم را بررسی کند. وجود هر نوع خونریزی غیرنرمال، خصوصاً در دوران بعد از یائسگی، دردهای شدید لگن و پایین شکم و همچنین پریودی‌های نامنظم، شدید و مکرر همگی می‌توانند به تشخیص سرطان رحم در خانه کمک کنند.

آزمایش خون

پزشک برای تشخیص سرطان رحم از تست خون کمک می‌گیرد که اصلی‌ترین آن تست سنجش پروتئینی به نام پروتئین CA-125 است. مقدار معینی از CA-125 می‌تواند به سرطان در بدن شما اشاره کند.

نمونه‌برداری (بیوپسی)

یکی دیگر از کارهایی که برای تشخیص سرطان رحم انجام می‌شود، بیوپسی است. در بیوپسی آندومتر یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر از طریق دهانه رحم وارد رحم می‌شود تا پزشک از این طریق مقدار کمی از آندومتر را بر دارد. گاهی نیز این کار به صورت پیچیده‌تر و با روشی به نام اتساع و کورتاژ در اتاق عمل انجام می‌شود که پزشک از طریق آن مقداری از بافت رحم را بر می‌دارد. سپس نمونه‌ها به آزمایشگاه فرستاده می‌شوند تا توسط یک پاتولوژیست مورد بررسی قرار بگیرند.

سونوگرافی ترنس واژینال (TVU)

انواع تست‌های تصویربرداری از جمله سی‌تی‌اسکن و ام‌آرآی هم می‌تواند به تشخیص کمک کند. اما یکی از گزینه‌های اصلی، سونوگرافی ترانس واژینال است. سونوگرافی ترانس واژینال یک پروب مخصوص (دستگاه صاف و گرد) را وارد واژن می‌کند تا تصاویری از رحم بگیرد.

تعیین مرحله سرطان

زمانی که پزشک سرطان رحم را تایید کرد، باید نوع آن را هم تعیین کند. دانستن نوع و مرحله سرطان به تیم پزشکی کمک می‌کند تا بهترین گزینه‌های درمانی را پیدا کنند. به صورت کلی، سرطان رحم می‌تواند به چهار مرحله تقسیم شود:

در برخی موارد ممکن است پزشک تا زمانی که رحم از طریق جراحی برداشته نشود، نتواند مرحله آن را تشخیص دهد.

آیا سرطان رحم قابل درمان است؟

گزینه‌های درمانی مختلفی برای کنترل و مدیریت انواع سرطان رحم وجود دارد. در اکثر موارد، افراد به جراحی نیاز دارند. با این حال برنامه درمانی هر فرد بسته به نوع سرطان، سلامت کلی فرد و مرحله بیماری متفاوت است. هر چقدر بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود، درمان آن راحت‌تر و امکان‌پذیرتر است.

درمان سرطان رحم

درمان سرطان رحم به عوامل مختلفی، خصوصاً سن و نوع سرطان و مرحله بیماری بستگی دارد. در ابتدا اصلی‌ترین گزینه درمانی، جراحی است. سایر گزینه‌ها شامل شیمی‌درمانی، پرتودرمانی و ایمونوتراپی می‌شود.

۱. پرتو درمانی

پرتو درمانی یکی از گزینه‌های درمان سرطان رحم است. در پرتو درمانی، از پرتوهای هدفمند برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود و این پرتوها مستقیماً به سمت سلول‌ها و بافت‌های درگیر ارسال می‌شوند.

۲. شیمی درمانی سرطان رحم

یکی از روش‌های درمان سرطان رحم مانند اکثر سرطان‌ها، شیمی درمانی است که از داروهای قوی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند.

۳. عمل سرطان رحم

عمل سرطان رحم، نوعی جراحی است که معمولا درمان اولیه سرطان آندومتر است. علاوه بر این ممکن است به سایر جراحی‌ها مانند جراحی سالپنگو اوفورکتومی دوطرفه برای برداشتن تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ هم نیاز باشد.

۴. هورمون‌ درمانی

هورمون‌ درمانی یکی دیگر از روش‌های درمان سرطان رحم است. در این روش یا از یک سری هورمون‌ها برای درمان سرطان استفاده می‌شود یا این که با مسدود کردن برخی از هورمون‌ها در بدن، به کنترل بیماری کمک می‌شود.

۵. هیستروکتومی (برداشتن رحم)

در بیشتر موارد جراحی رحم، شامل هیستروکتومی یا برداشتن رحم می‌شود. چهار نوع روش هیسترکتومی متفاوت وجود دارد:

• هیسترکتومی کامل شکمی: جراح یک برش در شکم ایجاد می‌کند تا به رحم دسترسی پیدا کرده و آن را خارج کند.
• هیسترکتومی واژینال: جراح رحم را از طریق واژن خارج می‌کند.
• هیسترکتومی رادیکال: اگر سرطان به دهانه رحم گسترش یافته باشد، ممکن است به هیسترکتومی رادیکال نیاز داشته باشید. جراح رحم و بافت‌های کنار رحم را برمی‌دارد. جراح همچنین قسمت بالایی واژن را که در کنار دهانه رحم قرار دارد، خارج می‌کند.
• هیسترکتومی با حداقل تهاجم: جراح چندین برش کوچک برای برداشتن رحم ایجاد می‌کند. این روش، ممکن است به صورت لاپاراسکوپی یا رباتیک انجام شود.

برای درمان سرطان دهانه رحم باید هیسترکتومی بشی؟ از متخصص سوال کن.

دکتر سرطان زنان

۶. دارو درمانی

دارو درمانی هم در برخی موارد لازم است. به این نوع درمان، درمان هدفمند گفته می‌شود که در آن از برخی از داروها برای هدف قرار دادن سلول‌های سرطانی خاص استفاده می‌شود تا جلوی تکثیر آنها گرفته شود.

۷. درمان با طب سنتی

در طب سنتی از یک سری ترکیبات و مکمل‌های گیاهی و درمانی، برای کنترل سرطان رحم استفاده می‌شود. از سیر و سبزیجات دارای برگ تیره گرفته تا دم‌نوش چای سبز، پونه کوهی، رزماری و جعفری، همگی در طب سنتی برای درمان سرطان رحم مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی از بررسی‌ها نیز نشان‌دهنده این است که مصرف زنجبیل می‌تواند سلول‌های سرطانی رحم را از بین ببرد.

۸. درمان خانگی سرطان رحم

برخی از مواد غذایی مانند قهوه به دلیل اثر آنتی‌اکسیدانی که دارد، میوه‌ها، چای سبز، انواع سبزیجات و حبوبات می‌توانند به درمان سرطان رحم کمک کنند. میوه‌هایی مانند توت و گوجه‌فرنگی اثر آنتی‌اکسیدانی بسیار قوی در مبارزه با سلول‌های سرطانی دارند.

طول عمر بیماران سرطان رحم بدخیم

میزان بقای پنج ساله برای سرطان آندومتر ۸۱ درصد است. این بدان معناست که ۸۱ درصد از افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، پنج سال بعد زنده می‌مانند. هنگامی که سرطان به خارج از رحم شما گسترش نیافته است، این میزان حتی بیشتر است. سپس، میزان بقا به ۹۵٪ می‌رسد. اما در صورت بدخیم بودن و خصوصاً زمانی که سرطان به سایر قسمت‌های بدن، خارج از رحم گسترش یافت، میزان بقا به ۱۷ درصد کاهش می‌یابد.

عوارض سرطان رحم

خود سرطان رحم می‌تواند عوارضی مانند دردهای شدید شکمی و خونریزی‌های خارج از کنترل را به دنبال داشته باشد. با این حال اصلی‌ترین عوارض مربوط به درمان‌هایی است که برای مدیریت بیماری انجام می‌شود. این عوارض شامل موارد زیر است:

• یائسگی زودتر از موعد
• ناباروری در نتیجه جراحی و پرتو درمانی
• مشکلات مثانه مانند بی‌اختیاری ادرار یا سیستیت پرتویی
• وجود خون در ادرار
• تغییر در حس جنسی
• درد شدید واژن در نتیجه پرتو درمانی

پیشگیری از سرطان رحم

در بیشتر مواقع، نمی‌توانید از ابتلا به سرطان رحم جلوگیری کنید. اما می‌توان برای پیشگیری، با انجام یک سری اقدامات، خطر ابتلا را کاهش داد. این موارد شامل کارهای زیر می‌شود:

• مدیریت دیابت
• کاهش وزن و داشتن تعادل وزنی
• استفاده از داروهای ضدبارداری هورمونی مبتنی بر پروژسترون یا ترکیب استروژن و پروژسترون
• انجام چکاپ‌های سالانه

نتیجه‌ گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

سرطان رحم شامل سرطان آندومتر و سارکوم رحم است. این شایع‌ترین سرطانی است که بر دستگاه تناسلی افراد تأثیر می‌گذارد. علائم سرطان رحم شامل خونریزی واژینال بین قاعدگی یا بعد از یائسگی است. در صورت تشخیص به موقع می‌توان با جراحی این بیماری را درمان کرد. به همین دلیل مهم است که اگر علائم سرطان رحم را تجربه کردید، حتماً به یک فوق تخصص زنان و زایمان یا جراح سرطان زنان مراجعه کنید تا اقدامات تشخیصی لازم برای شما انجام شود. علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری دکترتو با استفاده از خدمات غیرحضوری می توانید با پزشک زنان آنلاین مشورت نمایید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!