فهرست مطالب
- ۳ ماهه سوم بارداری از کی شروع میشه؟
- تغییرات روحی و احساسی در سه ماهه سوم بارداری
- تغییرات جسمی در سه ماهه سوم بارداری
- تغذیه مناسب در سه ماهه سوم بارداری
- ممنوعیات در سه ماهه سوم بارداری
- مکمل ها و داروهای لازم برای ۳ ماهه سوم بارداری
- مراقبت های لازم در سه ماهه سوم بارداری
- رشد جنین در ۳ ماهه سوم بارداری
- آمادگی برای زایمان در ۳ ماهه سوم بارداری
- سقط جنین در سه ماهه سوم بارداری
- نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
با وارد شدن به سه ماهه سوم بارداری کمکم باید برای زایمان آماده شوید. سه ماهه سوم حاملگی میتواند هم از نظر جسمی و هم احساسی چالشبرانگیز باشد. اندازه و موقعیت جنین میتواند راحتی را برای شما سخت کند و احتمالاً از بارداری خسته شدهاید و به شدت مشتاقید تا این دوره را به پایان برسانید. با وجود تمام سختیهایی که این دوره دارد، اگر سالم بمانید و برخی موارد را رعایت کنید، قطعاً سه ماهه سوم را نیز بهتر و راحتتر پشت سر میگذارید. در اینجا شما را با بایدها و نبایدهای ۳ ماهه سوم حاملگی بیشتر آشنا میکنیم. برای اطلاع دقیق از مراقبتهای این دوره با متخصص زنان و زایمان یا دکتر مامایی مشورت کنید. شما میتوانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با پزشکان وجود دارد.
۳ ماهه سوم بارداری از کی شروع میشه؟
سه ماهه سوم از حدود هفته ۲۸ بارداری شروع میشود و تا زمان زایمان ادامه مییابد که ممکن است حدود هفته ۴۰ بارداری باشد. بهعبارتدیگر، سه ماهه سوم بارداری شما از حدود هفته ۲۸ تا هفته ۴۰ یا ماههای ۷ تا ۹ بارداری طول میکشد. در کل، سه ماهه سوم حدود ۱۳ هفته است. با این حال، این احتمال وجود دارد که زایمان چند هفته زودتر یا دیرتر آغاز شود – در واقع، حدود ۳۰ درصد از همه نوزادان از مرز ۴۰ هفته نیز میگذرند.
تغییرات روحی و احساسی در سه ماهه سوم بارداری
معمولاً زنان باردار در سه ماهه سوم احساس اضطراب بیشتری دارند. ترس از زایمان و مشکلات احتمالی میتواند موجب بیخوابی یا حتی کابوسهای شبانه شود. خستگی و بیقراری نیز در سه ماهه سوم بارداری بیشتر میشود.
تغییرات جسمی در سه ماهه سوم بارداری
در دوران سه ماهه سوم به دلیل بزرگتر شدن و فعالتر شدن جنین در شکم، احتمالاً فعالیتهای شدید جنین را بیشتر حس میکنید. لگد زدنها یا تکانهای شدیدی که جنین در این دوره دارد، گاهی استراحت کردن و فعالیت داشتن را برای شما دشوار میکند. در این دوره برآمدگی شکم بهوضوح مشخص است و با افزایش سن حاملگی، شکم روزبهروز بزرگتر میشود.
یکی از تغییرات جسمی ناراحتکنندهای که برخی از زنان در سه ماهه سوم تجربه میکنند، اسهال است. همانطور که بدن شما برای زایمان آماده میشود، برخی از ماهیچههای بدن – از جمله راستروده – شل شده و باعث ایجاد اسهال قبل از زایمان میشوند. البته خلاف این حالت هم وجود دارد و به دلیل فشاری که روی رودهها ایجاد میشود، برخی دچار یبوستهای شدید در سه ماهه سوم خواهند شد. درد شدید شکم، لگن و گرفتگی شدید در بخشهای تحتانی همگی به دلیل کشیده شدن اندامها و فشاری که روی آنهاست، ایجاد میشود.
سوزش سر دل، رفلاکس معده، استفراغ، رگهای واریسی، تشدید انقباضات براکستون هیکس، کمردردهای شدید، علائم کشش و پارگیهای ریز پوستی، تنگی نفس و دشواری در خوابیدن و جابهجا شدن، تکرر ادرار، افت فشار خون، تورم شدید پاها و دستها، افزایش رویش موها در سراسر بدن، گرفتگی شدید عضلات پا، پوست خشک و خارشدار، خارج شدن ترشحات شیری از نوک سینهها، ظاهر شدن لکههای پوستی تیره، هموروئید، ترشحات سفید واژن و مشکلات مشابه همگی از نشانههای ۳ ماهه سوم بارداری هستند.
تب در سه ماهه سوم بارداری
ممکن است زنان باردار در صورت ابتلا به برخی از عفونتهای ویروسی یا باکتریایی، تب کنند و دمای بدنشان بالا برود. در سه ماهه سوم بارداری تب در صورت کنترل شدن، خطر کمتری برای جنین به نسبت ماههای اول دارد.
سردرد در سه ماهه سوم بارداری
کمبود خواب، مشکلات خواب، استرس، گرمازدگی و گرگرفتگی و عوامل دیگر همگی میتوانند باعث سردرد یا میگرن در سه ماهه سوم بارداری شوند.
حالت تهوع در سه ماهه سوم بارداری
معمولاً احساس تهوع در این دوره کمتر است، اما باز هم در برخی از افراد تا زمان زایمان ادامه دارد. خصوصاً کسانی که چندقلو دارند، به احتمال زیاد تا زمان زایمان احساس تهوع با آنها همراه خواهد بود.
عرق سرد در سه ماهه سوم بارداری
بسیاری از زنان باردار ممکن است در طول سه ماهه سوم بارداری عرق سرد را تجربه کنند، بهنحویکه شبانه با عرق سرد از خواب بیدار شوند. این حالت یکی از عوارض و نشانههای بارداری است و معمولاً به دلیل تغییرات شدید هورمونی در بدن است.
علائم خطرناک در سه ماهه سوم بارداری
مشاهده برخی علائم میتواند نشاندهنده خطری جدی باشد و باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد. این علائم خطر شامل موارد زیر است:
- خونریزی شدید واژن
- درد شدید واژن
- درد شدید در قسمت پایین شکم
- تب بیش از ۱۰۱.۵ فارنهایت
- درد شدید زیر شکم
- افزایش وزن ناگهانی
تغذیه مناسب در سه ماهه سوم بارداری
در بارداری چی بخوریم؟ در این دوره مصرف میوهها و سبزیجات تازه بیشتر از هر زمان دیگری ضروری است. برای حمایت از وزنگیری کودک، مصرف کافی پروتئین و غلات کامل میتواند مفید باشد. شما باید در رژیم غذایی خود چربیها و روغنهای سالم، لبنیات پاستوریزه کمچرب، منابع غنی ویتامین A مانند ماهی سالمون، هویج، اسفناج و طالبی، منابع غنی از ویتامین سی مانند توتها، گوجهفرنگی و کلمبروکلی و غلات سبوسدار را جای دهید. منابعی مانند موز، گوشت پرندگان و گوشت گاو هم منبع غنی ویتامین B6 هستند که برای رشد گلبولهای قرمز خون و مغز جنین ضروری است.
خوردن بامیه در سه ماهه سوم بارداری
بامیه یکی از مواد مفیدی است که به دلیل داشتن مقادیر بالای اسیدفولیک، میتوان در دوران بارداری و در سه ماهه سوم مصرف کرد. با این حال مصرف بیش از حد آن میتواند موجب بروز یک سری مشکلات گوارشی در سه ماهه سوم حاملگی شود.
مصرف میگو در سه ماهه سوم بارداری
غذاهای دریایی مانند ماهی و میگو منبع غنی امگا ۳ و فسفر هستند. اما ماهیهای دریا به دلیل سطح بالای جیوه، برای زنان باردار ایمن نیستند. در مقابل، میگو از جمله غذاهای دریایی است که به دلیل سطح بسیار پایینتر جیوه، میتوان آن را در دوران بارداری مصرف کرد و از مزیتهای آن برای سلامتی مادر و جنین بهره برد.
ممنوعیات در سه ماهه سوم بارداری
در سه ماهه سوم حاملگی به دلیل نزدیکتر شدن به تایم زایمان و افزایش ریسک زایمان زودرس، باید از انجام یکسری کارها و مصرف برخی غذاها خودداری کرد. ممنوعیات ۳ ماهه سوم بارداری شامل موارد زیر میشود:
- مسافرت کردن: خصوصاً هر چقدر به ماههای آخر نزدیک میشوید. برای مثال حمل و نقل هوایی از هفته ۳۶ بارداری به بعد ممنوع است.
- رفتن به جکوزی و سونا
- مصرف الکل و کشیدن سیگار
- ورزش کردن در دمای گرم
- انجام ورزشهای سنگین
- مصرف غذاهای نیمپز یا خام
- مصرف لبنیات و آبمیوههای غیرپاستوریزه و غیربهداشتی
خوردن نوشابه در سه ماهه سوم بارداری
نوشابه مقدار قند بالایی دارد که میتواند خطر ابتلا به دیابت بارداری را افزایش دهد. خصوصاً اگر در حال حاضر قند خون شما بالاست، قطعاً نوشابه یکی از ممنوعیات دوران بارداری است.
خوردن زعفران در سه ماهه سوم بارداری
در سه ماهه سوم بارداری میتوان بااحتیاط و در صورت نبودن مشکل زمینهای به خصوصی، زعفران را در غذا مصرف کرد. با این حال نباید مقدار مصرف را از حد مشخصی بیشتر کرد، چرا که برخی از مطالعات نشان میدهد افزایش مقدار مصرف زعفران ممکن است منجر به سقط جنین شود.
مصرف تن ماهی در سه ماهه سوم بارداری
بسیاری فکر میکنند تن ماهی میتواند جایگزین خوبی برای مصرف ماهی در بارداری باشد. اما در کل غذاهای کنسروی مانند تن ماهی به هیچ عنوان گزینه سالمی برای زنان باردار نیستند، چرا که هم نمک بالایی دارند و هم به دلیل وجود مواد نگهدارنده در آنها، میتوانند برای رشد جنین مشکل ایجاد کنند.
خوردن جگر در سه ماهه سوم بارداری
در ماههای اول بارداری، خصوصاً سه ماهه اول خوردن جگر ممنوع است. با این حال برخی از پزشکان معتقدند خوردن جگر در سه ماهه سوم بارداری بااحتیاط ایرادی ندارد. اما باید میزان مصرف را محدود کرد.
مکمل ها و داروهای لازم برای ۳ ماهه سوم بارداری
در سه ماهه سوم حاملگی نیز باید همان مکمل های بارداری و داروهایی که پزشک در سه ماهه دوم تجویز کرده مصرف کرد. مولتیویتامین، قرص آهن، مکملهای ویتامین D، قرص امگا ۳ و قرص کلسیم از مکملهای ضروری در سه ماهه سوم هستند. بسته به شرایط متفاوت هر فرد، شاید پزشک داروها و مکملهای دیگری را هم تجویز کند.
مراقبت های لازم در سه ماهه سوم بارداری
در طول سه ماهه سوم بارداری پزشک از شما میخواهد که به صورت منظم برای انجام معاینات قبل از زایمان مراجعه کنید. ممکن است جلسات هر دو هفته یکبار باشد و از هفته ۳۶ به بعد هم هر هفته نیاز به معاینه داشته باشید. در هر جلسه، وزن، تغییرات جنین، ضربان قلب جنین، فشار خون مادر و سایر موارد بررسی میشود. همچنین، یک دوز واکسن توکسوئید کزاز، توکسوئید دیفتری کاهشیافته و سیاهسرفه بدون سلول در طول هر بارداری توصیه میشود (به طور ایدهآل در طول سه ماهه سوم، بین هفتههای ۲۷ تا ۳۶ بارداری).
آزمایشات لازم در سه ماهه سوم بارداری
در طول سه ماهه سوم حاملگی یک سری آزمایشات غربالگری انجام میشود که شامل موارد زیر است:
آزمایشها | توضیحات |
---|---|
تست دیابت بارداری | این تست برای بررسی دیابت بارداری و مدیریت سطح قند خون انجام میشود. |
بررسی کمبود آهن و کم خونی | برای تشخیص کمبود آهن و کم خونی که ممکن است در طول بارداری ایجاد شود. |
بررسی عفونت گروه B استرپتوکوکی | برای شناسایی عفونت گروه B استرپتوکوکی که میتواند به نوزاد منتقل شود. |
عفونت ادراری | برای تشخیص و درمان عفونتهای دستگاه ادراری که ممکن است در این دوره ایجاد شوند. |
سونوگرافی در سه ماهه سوم بارداری
سونوگرافی سه ماهه سوم حاملگی برای بررسی شرایط جنین، اطمینان از سلامت جنین و بررسی موقعیت قرارگیری جنین انجام میشود. علاوه بر این در سونوگرافیهای ۳ ماهه سوم بارداری وزن جنین هم چک میشود. ضربان قلب کودک و تست نوار قلب جنین از دیگر تستهایی است که به همراه سونوگرافی سه ماهه سوم انجام میشود. بسیاری از ناهنجاریهای احتمالی جنین در این سونوگرافیها مشخص میشود.
هزینه سونوگرافی سه ماهه سوم بارداری
هزینههای سونوگرافی در سه ماهه سوم حاملگی بر اساس نوع پوشش بیمه، نوع سونوی مورد نیاز و نوع دستگاه مورد استفاده برای انجام سونوگرافی متفاوت است. سونوگرافیهای رنگی، سه بعدی یا چهار بعدی و موارد پیشرفتهتر، هزینههای بیشتری دارند.
رابطه جنسی در سه ماهه سوم بارداری
برخی از پزشکان توصیه میکنند که بهتر است به دلیل افزایش ریسک زایمان زودرس یا سقط جنین در سه ماهه سوم، از داشتن رابطه جنسی در این دوره اجتناب کرد.
درد واژن در سه ماهه سوم بارداری
با افزایش وزن بدن و کشش عضلات رحم و لگن، فشار بیشتری به ناحیه واژن وارد میشود که همین امر میتواند دلیل درد شدید این ناحیه در ۳ ماهه سوم بارداری باشد. این درد که گاهی به صورت تیر کشیدن واژن است، به درمان خاصی نیاز ندارد و با پایان بارداری از بین میرود.
پوزیشن سه ماهه سوم بارداری
در سه ماهه سوم نباید به هیچ عنوان به شکم یا دمر خوابید. بهترین پوزیشن برای خوابیدن، دراز کشیدن و استراحت کردن در این دوره، خوابیدن به پهلوی چپ است. برای راحتی بیشتر میتوان از یک بالشت بین پاها استفاده کرد تا بدن در موقعیت راحتتری قرار بگیرد.
رنگ کردن مو در سه ماهه سوم بارداری
در سه ماهه سوم بارداری معمولاً پزشکان رنگ کردن را ممنوع نمیکنند. با این حال به دلیل حساسیتهای بیشتر پوست و مو در این دوره، بهتر است در این زمینه محتاط بود و در صورت امکان رنگ کردن موها را به بعد از زایمان موکول کرد. برخی از پزشکان توصیه میکنند که زنان باردار میتوانند از هفته ۳۷ بارداری به بعد، موهای خود را رنگ کنند.
آبله مرغان در سه ماهه سوم بارداری
اگر زنان باردار در سه ماهه سوم بارداری در معرض ویروس آبلهمرغان قرار بگیرند، در صورتی که قبلاً به این بیماری مبتلا شدهاند، جای نگرانی نیست به اقدام خاصی هم نیاز نیست. در غیر این صورت، بسته به سن بارداری مادر، ممکن است مشکلاتی برای جنین ایجاد شود. برخی از نقصهای مادرزادی جنین با آبله مرغان مادرزادی در ارتباط است. معمولاً اگر مادر بدون سابقه قبلی، در هفتههای آخر بارداری به آبله مرغان مبتلا شد، پزشک برای او یک سونوی آنومالی درخواست میدهد تا به این ترتیب وضعیت جنین را بررسی کند.
رشد جنین در ۳ ماهه سوم بارداری
در سه ماهه اخر بارداری، ریهها هنوز در حال بلوغ هستند و جنین شروع به قرار دادن سر به سمت پایین میکند. در پایان سه ماهه سوم، جنین حدود ۱۹ تا ۲۱ اینچ طول دارد و به طور متوسط ۶ تا ۹ پوند وزن دارد. رشد جنین در سه ماهه سوم شامل موارد زیر است:
- جنین میتواند ببیند و بشنود.
- مغز به رشد خود ادامه میدهد.
- کلیهها و ریهها به بلوغ خود ادامه میدهند.
- استخوانهای جمجمه نرم باقی میمانند تا عبور از کانال زایمان آسانتر شود.
- جنین میتواند انگشت شست خود را بمکد و برخی نیز قابلیت گریه کردن دارند.
- در هفته ۳۸ تا ۴۰ ریهها به طور کامل بالغ شدهاند.
آمادگی برای زایمان در ۳ ماهه سوم بارداری
آمادگی برای زایمان بسته به نوع روش انتخابی متفاوت است. معمولاً شرکت در کلاسهای آمادگی زایمان میتواند کمک زیادی به زنان باردار بهمنظور آماده شدن برای زایمان کند. انتخاب پزشک یا ماما برای زایمان، انتخاب بیمارستان یا کلینیکی که میخواهید در آن زایمان کنید، انجام تستهای پزشکی مورد نیاز قبل از زایمان و مواردی از این دست، همگی جزء کارهایی است که باید برای آمادگی زایمان در سه ماهه سوم انجام داد.
سقط جنین در سه ماهه سوم بارداری
در سه ماهه سوم بارداری بیش از هر زمانی خطر سقط جنین یا زایمان زودرس وجود دارد. جفت سرراهی یا جدا شدن جفت، نارساییهای جفت و مواردی از این دست میتوانند اصلیترین دلایل سقط شدن جنین در ۳ ماهه سوم بارداری باشند. در کنار این موارد، سایر مشکلات مادر مانند دیابت بارداری، پره اکلامپسی و عفونتهای باکتریایی از اصلیترین دلایلی هستند که میتوانند موجب سقط شدن جنین و مردهزایی باشند. داشتن یک رژیم غذایی سالم، انجام منظم و طبق برنامه دورههای چکاپ و کنترل وزن، قند خون و فشار خون تا حدود زیادی میتواند خطر سقط جنین را کاهش دهد. همچنین ممکن است بسته به شرایط هر فرد، پزشک برای برخی از زنان باردار در هفتههای آخر، دستور استراحت مطلق بدهد.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
بعد از گذراندن شش ماه حساس، آخرین دوره بارداری، سه ماهه سوم بارداری است. بزرگتر شدن شکم و محدودیت در انجام بسیاری از فعالیتها، به همراه برخی از علائم ناراحتکننده ممکن است این دوره را برای برخی از زنان باردار سخت کند. با این حال میتوان با انجام دادن یک سری کارها، مانند داشتن یک روتین سالم و مصرف مواد غذایی مفید و مکملهای ضروری، میزان ناراحتی و علائم را به حداقل رساند. داشتن ملاقاتهای منظم با دکتر زنان یا دکتر مامایی و بررسی هفتهبههفته سلامت مادر و جنین، مهمترین اقدامات سه ماهه سوم بارداری است.
شما میتوانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره پزشک زنان آنلاین و همچنین مشاوره آنلاین دکتر مامایی وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!