فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
واریکوسل ناهنجاری شایعی است که از اتساع وریدهای تخلیهکنندهٔ بیضه پدید میآید و حدود یکپنجم مردان را در طول عمر درگیر میکند. گرچه بسیاری از موارد بیعلامتاند، شناخت علائم واریکوسل برای افتراق آن از فتق اینگوینال یا تومورهای بیضه اهمیت دارد. نشانهها بسته به شدت و سمت درگیری متفاوتاند. در تصویربرداری، سونوگرافی داپلر با نشان دادن رگهای گشاد و ریفلاکس وریدی به تشخیص کمک میکند. آگاهی از نشانه و علائم واریکوسل برای مراجعه بهموقع به پزشک سودمند است. در این مطلب از دکترتو، با نشانهها و الگوهای شایع این بیماری آشنا میشوید.
علائم واریکوسل؛ از کجا بفهمیم واریکوسل داریم؟
واریکوسل یکی از بیماریهای شایع بیضه است که به دلیل گشادشدن غیرطبیعی سیاهرگهای کیسه بیضه ایجاد میشود و معمولاً در سمت چپ بیشتر دیده میشود. این بیماری در بسیاری از افراد بدون علامت است و تنها هنگام معاینه یا بررسی ناباروری تشخیص داده میشود. با این حال در برخی موارد میتواند باعث بروز علائمی شود که کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد و نیاز به درمان داشته باشد. علائم شایع واریکوسل عبارتاند از:
- مشکلات باروری و کاهش کیفیت اسپرم
- احساس درد یا سنگینی در بیضه، بهویژه پس از ایستادن طولانی یا فعالیت شدید
- تورم یا بزرگ شدن کیسه بیضه
- مشاهده رگهای پیچخورده و برجسته در بیضه (شبیه کیسه کرم)
- کاهش اندازه بیضه مبتلا (آتروفی بیضه)
متن انگلیسی:
webmd
Varicoceles are similar to the varicose veins you might get in your legs in that the veins become swollen and twisted. Varicoceles are visible through your skin. As they are larger than they should be, these veins can cause blood to build up in your scrotum or even flow backward into the testicles.
ترجمه فارسی:
واریکوسل شبیه واریس پا است، زیرا در آن رگها متورم و پیچخورده میشوند. این رگها از زیر پوست کیسه بیضه قابل مشاهده هستند. از آنجایی که بزرگتر از حد طبیعی میشوند، میتوانند باعث تجمع خون در کیسه بیضه یا حتی برگشت خون به داخل بیضهها شوند.
۱. مشکلات باروری و کاهش کیفیت اسپرم
واریکوسل یکی از شایعترین علل ناباروری در مردان محسوب میشود. این بیماری باعث افزایش دما در بیضهها و اختلال در خونرسانی طبیعی میشود که در نتیجه کیفیت، تحرک و تعداد اسپرمها کاهش پیدا میکند. در برخی موارد حتی شکل و ساختار اسپرم نیز تحت تأثیر قرار میگیرد و احتمال باروری طبیعی کم میشود. تشخیص و درمان بهموقع واریکوسل میتواند نقش مهمی در بازگشت باروری و افزایش احتمال بارداری ایفا کند.
۲. احساس درد یا سنگینی در بیضه
یکی از شایعترین علائم واریکوسل، احساس درد یا سنگینی در بیضه است. این درد معمولاً بهصورت مبهم و کششی احساس میشود و در بسیاری از موارد بعد از فعالیت بدنی، ایستادن طولانی یا در پایان روز شدت بیشتری پیدا میکند. برخی بیماران درد را فقط در یک سمت، بهویژه سمت چپ، تجربه میکنند و گاهی این ناراحتی همراه با واریکوسل و درد زیر شکم نیز گزارش میشود. توجه به این علامت و مراجعه به پزشک متخصص اورولوژی اهمیت زیادی دارد، زیرا بیتوجهی به واریکوسل میتواند به مرور زمان بر باروری و سلامت عمومی بیضهها تأثیر منفی بگذارد.
درد واریکوسل کجاست و چه شکلی است؟
واریکوسل در واقع گشاد و پیچخورده شدن رگهای شبکه وریدی اطراف بیضه است که بیشتر در سمت چپ دیده میشود. این رگها ظاهری شبیه واریس پا پیدا میکنند و به صورت برجسته یا طنابیشکل در کیسه بیضه لمس یا مشاهده میشوند. بسیاری از بیماران علاوه بر تغییر ظاهر رگها، علائمی مانند احساس سنگینی، ناراحتی یا حتی واریکوسل و درد زیر شکم را تجربه میکنند. شدت این درد میتواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و معمولاً بعد از فعالیت بدنی یا ایستادن طولانی بیشتر احساس میشود. تشخیص بهموقع توسط پزشک متخصص اورولوژی اهمیت زیادی دارد، زیرا درمان زودهنگام از بروز عوارضی مانند ناباروری جلوگیری میکند.
۳. تورم یا بزرگ شدن کیسه بیضه
تجمع خون در رگهای غیرطبیعی اطراف بیضه باعث تورم و تغییر شکل کیسه بیضه میشود. این تورم ممکن است به مرور زمان افزایش پیدا کند و در نگاه اول شبیه بزرگ شدن یا سنگینتر شدن کیسه بیضه به نظر برسد. در بسیاری از بیماران، این تورم ابتدا نامحسوس است اما با پیشرفت بیماری میتواند به تغییرات ظاهری واضح و حتی ناراحتی در راه رفتن یا نشستن منجر شود.
۴. مشاهده رگ های پیچخورده و برجسته در بیضه (شبیه کیسه کرم)
یکی از علائم مشخص واریکوسل، برجسته و پیچخورده شدن رگهای اطراف بیضه است که در حالت ایستاده یا هنگام فشار شکمی مانند سرفه یا زور زدن بیشتر نمایان میشود. این حالت معمولاً بهعنوان “کیسه پر از کرم” توصیف میشود. در موارد خفیف، لمس رگها کافی است اما در مراحل پیشرفته حتی با چشم هم قابل مشاهدهاند. این علامت یکی از نشانههای مهمی است که بیمار را به مراجعه به پزشک و بررسی بیشتر ترغیب میکند.

۵. کاهش اندازه بیضه مبتلا (آتروفی بیضه)
واریکوسل میتواند باعث کوچکتر شدن بیضه درگیر شود، حالتی که به آن آتروفی بیضه گفته میشود. این تغییر به دلیل آسیب به سلولهای تولیدکننده اسپرم و کاهش تغذیه طبیعی بافت بیضه رخ میدهد. آتروفی نهتنها ظاهر بیضه را تغییر میدهد بلکه توانایی تولید اسپرم و سطح هورمون تستوسترون را نیز کاهش میدهد. درمان بهموقع میتواند مانع پیشرفت این عارضه شود و عملکرد بیضه را تا حدی بهبود بخشد.
علائم واریکوسل خفیف
واریکوسل خفیف یا همان واریکوسل گرید ۱ معمولاً بدون علامت مشخص است و در بسیاری از افراد تنها در معاینه بالینی یا سونوگرافی تشخیص داده میشود. با این حال برخی بیماران ممکن است نشانههای خفیفی را تجربه کنند که به مرور بیشتر آشکار میشوند. مهمترین علائم واریکوسل خفیف عبارتاند از:
- احساس سنگینی یا ناراحتی خفیف در بیضه، بهویژه پس از فعالیت طولانی یا ایستادن زیاد
- درد خفیف و مبهم در ناحیه کشاله ران یا بیضهها که با استراحت کاهش مییابد
- مشاهده رگهای کمی برجسته در کیسه بیضه (معمولاً سمت چپ)
- گاهی احساس داغی یا تورم خفیف در بیضه
- در بیشتر موارد بدون تأثیر جدی بر باروری یا عملکرد جنسی در مراحل اولیه

علائم ظاهری واریکوسل
واریکوسل در برخی مردان باعث تغییرات قابل مشاهده در بیضه و کیسه بیضه میشود و این علائم میتوانند نشانهای از وجود مشکل در جریان خون باشند. شدت و وضوح این تغییرات در حالت ایستاده بیشتر است و گاهی در حالت درازکش کاهش پیدا میکند. مهمترین علائم ظاهری واریکوسل شامل موارد زیر هستند:
- برجسته و پیچخورده شدن رگها در کیسه بیضه (ظاهر طنابمانند یا کرمکی)
- تورم یا بزرگ شدن یک سمت کیسه بیضه، بیشتر سمت چپ
- افتادگی یا شل شدن یک طرف کیسه بیضه نسبت به طرف دیگر
- وضوح بیشتر رگها هنگام ایستادن و کاهش آن در حالت درازکش
علائم واریکوسل در گریدهای مختلف
یک نکته مهم در خصوص واریکوسل و نشانه های آن، دستهبندی این بیماری بر اساس شدت آن است. معمولا واریکوسل ها را به سه گرید یک، دو و سه دستهبندی میکنند. نشانه های واریکوسل در هر یک از این گریدها با شدتهای مختلفی خود را نشان میدهد.
گرید واریکوسل | تاثیر بر باروری | علائم شایع |
---|---|---|
گرید ۱ | معمولاً بدون تغییر یا خفیف | اغلب بیعلامت، گاهی سنگینی خفیف بیضه |
گرید ۲ | احتمال اختلال خفیف تا متوسط | درد مبهم، برجستگی رگها هنگام ایستادن |
گرید ۳ | بیشترین احتمال اختلال | درد واضح، تغییر اندازه بیضه، ظاهر شدن رگها روی پوست |
علائم واریکوسل سمت چپ
معمولا تا ۹۰ درصد از واریکوسل ها فقط در بیضه چپ دیده میشوند که به آن واریکوسل یکطرفه میگویند. اکثر علائم واریکوسل که در بالا به آن اشاره شد در افرادی که بیضه چپ آنها درگیر است دیده میشود. احساس سنگینی یا کشیده شدن در کیسه بیضه، وریدهای گشاد شده در کیسه بیضه که میتواند باعث ناراحتی در بیضهها شود، کوچکتر شدن کیسه بیضه در سمت چپ به دلیل اختلال در جریان خون و درد و تورم بیضه سمت چپ از اصلیترین نشانه های واریکوسل سمت چپ است.

علائم واریکوسل سمت راست
واریکوسل بیشتر در سمت چپ بیضه دیده میشود، اما در برخی موارد نادر میتواند در سمت راست هم ایجاد شود. علائم واریکوسل سمت راست معمولاً مشابه واریکوسل سمت چپ هستند، اما به دلیل احتمال وجود تومورهای کلیه یا شکم، بررسی دقیقتری نیاز دارند. نشانههای شایع واریکوسل سمت راست عبارتاند از:
- احساس درد یا سنگینی در بیضه راست، بهویژه بعد از فعالیت یا ایستادن طولانی
- تورم یا بزرگ شدن کیسه بیضه سمت راست
- مشاهده یا لمس رگهای برجسته و پیچخورده در بیضه راست (ظاهر شبیه کیسه کرم)
- کاهش اندازه یا آتروفی بیضه راست در مراحل پیشرفته
- اختلال در باروری به دلیل کاهش کیفیت اسپرمها
نتیجه گیری
واریکوسل یک اختلال شایع وریدی در بیضه است که میتواند بدون علامت باقی بماند یا با نشانههایی چون درد، احساس سنگینی، برجستگی رگها و تغییر در اندازه بیضه بروز کند. در موارد پیشرفتهتر، این بیماری به دلیل افزایش دمای بیضه و اختلال در خونرسانی طبیعی، کیفیت اسپرم را کاهش داده و احتمال ناباروری را افزایش میدهد. شدت و نوع علائم در افراد مختلف متغیر است و معمولاً در سمت چپ بیشتر مشاهده میشود. تشخیص قطعی با معاینه فیزیکی و تصویربرداری، بهویژه سونوگرافی داپلر امکانپذیر است. در مجموع، شناخت علائم این بیماری نقش مهمی در مراجعه بهموقع برای بررسی و مدیریت پزشکی دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام دکتر
بنده مدتیه اوایل درد بیضه داشتم که هر از گاههی احساس میکردم اما بعد مدتی دیگه نه دردی احساس میکنم و نه تحریک پذیری بطور کامل شهوتم رو از دست دادم سنو گرفتم بیضه سمت راست واریکوسل خفیف و چب متوسط بود بنده هم ۲۰ سال سن دارم
سلام، واریکوسل میتواند باعث کاهش کیفیت خونرسانی به بیضه و در نتیجه کاهش تحریکپذیری و حتی کاهش میل جنسی شود. واریکوسل متوسط سمت چپ ممکن است تأثیر بیشتری داشته باشد و بهتر است تحت نظر متخصص اورولوژی برای درمان و پیگیری قرار بگیرید. همچنین بررسی سطح هورمونها و وضعیت کلی سلامت جنسی شما اهمیت دارد تا بهترین راهکار درمانی انتخاب شود.
متخصص اورولوژیست
من ۲۰ سال سن دارم که مدتیه که شهوت و تحریک پزریم رو از دست دادم
سلام،
از دست دادن شهوت و کاهش تحریکپذیری در سن ۲۰ سالگی میتواند دلایل متعددی داشته باشد، از جمله استرس شدید، مشکلات روانی مانند افسردگی یا اضطراب، اختلالات هورمونی، مصرف داروهای خاص، یا مشکلات جسمی مانند کمکاری تیروئید. توصیه میشود برای بررسی دقیقتر به پزشک متخصص داخلی یا اورولوژی مراجعه کنید تا با انجام آزمایشهای لازم علت مشکل شما مشخص شود و درمان مناسب ارائه گردد. همچنین مشاوره روانشناسی میتواند در صورت وجود عوامل روانی مفید باشد.
روانشناس خوب-سکس تراپیست
سلام من در بیضه سمت چپم درد داشتم حتی این درد ب کشیده رانم هم میرسید رفتم دکتر سونو دادم گف هیدروسل خفیف داری گف نگران نباش دارو داد گفت خوب میشی الان دو هفته هست همون دردارو دارم خوب نشدم علتش چیه بنطرتون الان هم بیضه چپم با پشتم با رانم همشون درد میکنه
سلام. با توجه به اینکه درد بیضه چپ همراه با انتشار به ران و پشت پس از دو هفته مصرف دارو بهبود نیافته، توصیه میشود پیگیری مجدد پزشکی انجام دهید. اگرچه هیدروسل خفیف معمولاً بیخطر است و خودبهخود یا با درمان دارویی برطرف میشود، ادامهدار بودن درد و انتشار آن میتواند نشانهای از مشکلات دیگر مانند واریکوسل، عفونت، التهاب اپیدیدیم یا حتی مشکلات عصبی در ناحیه کمر باشد. بررسی دقیقتر توسط اورولوژیست و در صورت نیاز تصویربرداری تکمیلی مانند MRI یا بررسی ستون فقرات کمری ممکن است ضروری باشد.
متخصص اورولوژیست
خیلی عالی بود مطالب بسیار مفید واثربخش وتوضیحات کاملا آموزنده . آرزوی موفقیت دارم
سپاس از همراهی تان
تندرست باشید و شاد
سلام وقتتون بخیر
ببخشید بنده اختلال نعوظ دارم چون سیگار میکشم میخوام برم سونوگرافی داپلر با تزریق انجام بدم که ببینم رگ ها مشگلی ندارن ولی متاسفانه شهرستان ما سنوگرافی با تزریق انجام نمیدن بنظر شما بدون تزریق انجام بدم؟
سلام وقت شما بخیر،
سونوگرافی داپلر بدون تزریق نیز میتواند اطلاعات مفیدی در مورد جریان خون و عملکرد رگها در ناحیه تناسلی فراهم کند. اگر امکان انجام سونوگرافی با تزریق وجود ندارد، انجام سونوگرافی داپلر بدون تزریق همچنان میتواند کمککننده باشد، اما ممکن است نتایج دقیقتری برای ارزیابی اختلالات نعوظ با تزریق بدست آید. پیشنهاد میکنم ابتدا با پزشک خود مشورت کنید تا بررسی کنید آیا سونوگرافی بدون تزریق برای وضعیت شما کافی است یا نیاز به روشهای تکمیلی دیگری دارد.
سلام بنده ۱۶ سال سن دارم بنده چند روز پیش از خواب پاشدم یه درد خیلی کم و مبهم داشتم این درد هر چند ساعت یک بار تکرار میشه علتش چیه؟!
و الان سه روز هست که درد کم و مبهم رو دارم
در ضمن هیچکدوم از علائم واریکوسل رو ندارم!
سلام وقت شما بخیر. با توجه به سن شما و شرح حالی که ارائه دادید، درد مبهم و خفیف در ناحیه بیضه یا کشاله ران که هر چند ساعت یکبار بروز میکند، میتواند علل مختلفی داشته باشد؛ از جمله فشارهای عضلانی، جابجایی مختصر بیضه (torsion جزئی و برگشتپذیر)، یا حتی تغییرات هورمونی دوران بلوغ. از آنجا که علائم واریکوسل (مانند تورم یا احساس سنگینی) را ندارید، احتمال این بیماری پایینتر است، اما همچنان بررسی دقیقتری نیاز است. توصیه میشود جهت اطمینان، معاینه توسط پزشک عمومی یا متخصص ارولوژی انجام شود، بهخصوص اگر درد ادامهدار یا شدیدتر شد.
متخصص اورولوژیست
سلام
من پازنده سال سن دارم و اینکه چند هفته ای هست که درد خیلی کمی و مکرر اصلا نیست در ناحیه بیضه سمت چپ دارم و اینکه در حالت ایستاده امروز رگ هایی رو که کمی حالت متورم بودن رو دیدم ولی یک ساعت بعد اون هارو ندیدم . به نظرتون من دچار واریکوسل یا بیماری دیگری هستم و اینکه بعد از یک روز انزال اینجوری میشم و بعد یک روز خوب میشود
سلام جناب .
من ۱۵ سال سن دارم و حدودا شش ماه هست که به بلوغ رسیدم. جدیدا درد مبهمی در ناحیه بیضه سمت چپم حس میکنم و این درد اصلا مکرر نیست و بعضی وقت ها به وجود می آید و امروز در حالت ایستاده رگی را که حدودا متورم بود مشاهده کردم که بعد از گذشت یک ساعت دیگر قابل مشاهده نبود . آیا من واریکوسل دارم ؟ خیلی ذهنم رو درگیر کرده و علائم دیگه ای که در سایت گفته شده بود رو ندارم . ممنون
سلام، متوجه نگرانی شما هستم. واریکوسل به بزرگ شدن و پیچیده شدن رگهای بیضه گفته میشود و معمولاً علائمی مانند درد مداوم، احساس سنگینی در ناحیه بیضه و یا بزرگ شدن رگها در حالت ایستاده ایجاد میکند. در صورتی که شما درد موقتی دارید و رگهای متورم تنها در برخی مواقع ظاهر میشود و علائم دیگری هم ندارید، احتمالاً مشکل جدی وجود ندارد. با این حال، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا معاینه دقیقتری صورت گیرد و نگرانی شما برطرف شود.
متخصص اورولوژیست
سلام جناب .
من ۱۵ سال سن دارم و حدودا شش ماه هست که به بلوغ رسیدم. جدیدا درد مبهمی در ناحیه بیضه سمت چپم حس میکنم و این درد اصلا مکرر نیست و بعضی وقت ها به وجود می آید و امروز در حالت ایستاده رگی را که حدودا متورم بود مشاهده کردم که بعد از گذشت یک ساعت دیگر قابل مشاهده نبود . آیا من واریکوسل دارم ؟ خیلی ذهنم رو درگیر کرده و علائم دیگه ای که در سایت گفته شده بود رو ندارم
سلام، با توجه به اینکه شما ۱۵ سال دارید و اخیراً وارد بلوغ شدهاید، درد بیضهها و مشاهده رگهای متورم میتواند بخشی از تغییرات طبیعی بدن در دوران بلوغ باشد. با این حال، واریکوسل (که به معنی تورم رگهای اطراف بیضهها است) نیز میتواند باعث درد و تورم موقتی شود. اگر این علائم ادامه داشت یا درد شدیدتر شد، بهتر است به پزشک متخصص اورولوژی مراجعه کنید تا بررسیهای لازم انجام شود.
متخصص اورولوژیست
سلام من از دوز پیش ماهیچه های پای سمت راستم احساس گرفتگی دارم و حس میکنم از بیضه سمت راستم هست اما هیچ علائمی از واریکوسل و هیچ بیماری ندارم آیا من بیمار هستم یا خیر
دردی از طرف بیضه حس نمیکنم
سلام، گرفتگی ماهیچهها و احساس ناراحتی در ناحیه پای راست میتواند ناشی از کشیدگی عضلات، استفاده زیاد از پا یا حتی فشار روی عصبهای خاص باشد. اگر علائم خاصی مثل درد یا تورم در بیضهها ندارید و واریکوسل تشخیص داده نشده است، احتمالاً مشکلی جدی وجود ندارد. با این حال، اگر این علائم ادامه پیدا کرد یا شدت یافت، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت دقیق آن مشخص شود و درمان مناسب ارائه شود.