فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
واریکوسل ناهنجاری شایعی است که از اتساع وریدهای تخلیهکنندهٔ بیضه پدید میآید و حدود یکپنجم مردان را در طول عمر درگیر میکند. گرچه بسیاری از موارد بیعلامتاند، شناخت علائم واریکوسل برای افتراق آن از فتق اینگوینال یا تومورهای بیضه اهمیت دارد. نشانهها بسته به شدت و سمت درگیری متفاوتاند. در تصویربرداری، سونوگرافی داپلر با نشان دادن رگهای گشاد و ریفلاکس وریدی به تشخیص کمک میکند. آگاهی از نشانه و علائم واریکوسل برای مراجعه بهموقع به پزشک سودمند است. در این مطلب از دکترتو، با نشانهها و الگوهای شایع این بیماری آشنا میشوید.
علائم واریکوسل؛ از کجا بفهمیم واریکوسل داریم؟
واریکوسل یکی از بیماریهای شایع بیضه است که به دلیل گشادشدن غیرطبیعی سیاهرگهای کیسه بیضه ایجاد میشود و معمولاً در سمت چپ بیشتر دیده میشود. این بیماری در بسیاری از افراد بدون علامت است و تنها هنگام معاینه یا بررسی ناباروری تشخیص داده میشود. با این حال در برخی موارد میتواند باعث بروز علائمی شود که کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد و نیاز به درمان داشته باشد. علائم شایع واریکوسل عبارتاند از:
- مشکلات باروری و کاهش کیفیت اسپرم
- احساس درد یا سنگینی در بیضه، بهویژه پس از ایستادن طولانی یا فعالیت شدید
- تورم یا بزرگ شدن کیسه بیضه
- مشاهده رگهای پیچخورده و برجسته در بیضه (شبیه کیسه کرم)
- کاهش اندازه بیضه مبتلا (آتروفی بیضه)
متن انگلیسی:
webmd
Varicoceles are similar to the varicose veins you might get in your legs in that the veins become swollen and twisted. Varicoceles are visible through your skin. As they are larger than they should be, these veins can cause blood to build up in your scrotum or even flow backward into the testicles.
ترجمه فارسی:
واریکوسل شبیه واریس پا است، زیرا در آن رگها متورم و پیچخورده میشوند. این رگها از زیر پوست کیسه بیضه قابل مشاهده هستند. از آنجایی که بزرگتر از حد طبیعی میشوند، میتوانند باعث تجمع خون در کیسه بیضه یا حتی برگشت خون به داخل بیضهها شوند.
۱. مشکلات باروری و کاهش کیفیت اسپرم
واریکوسل یکی از شایعترین علل ناباروری در مردان محسوب میشود. این بیماری باعث افزایش دما در بیضهها و اختلال در خونرسانی طبیعی میشود که در نتیجه کیفیت، تحرک و تعداد اسپرمها کاهش پیدا میکند. در برخی موارد حتی شکل و ساختار اسپرم نیز تحت تأثیر قرار میگیرد و احتمال باروری طبیعی کم میشود. تشخیص و درمان بهموقع واریکوسل میتواند نقش مهمی در بازگشت باروری و افزایش احتمال بارداری ایفا کند.
۲. احساس درد یا سنگینی در بیضه
یکی از شایعترین علائم واریکوسل، احساس درد یا سنگینی در بیضه است. این درد معمولاً بهصورت مبهم و کششی احساس میشود و در بسیاری از موارد بعد از فعالیت بدنی، ایستادن طولانی یا در پایان روز شدت بیشتری پیدا میکند. برخی بیماران درد را فقط در یک سمت، بهویژه سمت چپ، تجربه میکنند و گاهی این ناراحتی همراه با واریکوسل و درد زیر شکم نیز گزارش میشود. توجه به این علامت و مراجعه به پزشک متخصص اورولوژی اهمیت زیادی دارد، زیرا بیتوجهی به واریکوسل میتواند به مرور زمان بر باروری و سلامت عمومی بیضهها تأثیر منفی بگذارد.
درد واریکوسل کجاست و چه شکلی است؟
واریکوسل در واقع گشاد و پیچخورده شدن رگهای شبکه وریدی اطراف بیضه است که بیشتر در سمت چپ دیده میشود. این رگها ظاهری شبیه واریس پا پیدا میکنند و به صورت برجسته یا طنابیشکل در کیسه بیضه لمس یا مشاهده میشوند. بسیاری از بیماران علاوه بر تغییر ظاهر رگها، علائمی مانند احساس سنگینی، ناراحتی یا حتی واریکوسل و درد زیر شکم را تجربه میکنند. شدت این درد میتواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و معمولاً بعد از فعالیت بدنی یا ایستادن طولانی بیشتر احساس میشود. تشخیص بهموقع توسط پزشک متخصص اورولوژی اهمیت زیادی دارد، زیرا درمان زودهنگام از بروز عوارضی مانند ناباروری جلوگیری میکند.
۳. تورم یا بزرگ شدن کیسه بیضه
تجمع خون در رگهای غیرطبیعی اطراف بیضه باعث تورم و تغییر شکل کیسه بیضه میشود. این تورم ممکن است به مرور زمان افزایش پیدا کند و در نگاه اول شبیه بزرگ شدن یا سنگینتر شدن کیسه بیضه به نظر برسد. در بسیاری از بیماران، این تورم ابتدا نامحسوس است اما با پیشرفت بیماری میتواند به تغییرات ظاهری واضح و حتی ناراحتی در راه رفتن یا نشستن منجر شود.
۴. مشاهده رگ های پیچخورده و برجسته در بیضه (شبیه کیسه کرم)
یکی از علائم مشخص واریکوسل، برجسته و پیچخورده شدن رگهای اطراف بیضه است که در حالت ایستاده یا هنگام فشار شکمی مانند سرفه یا زور زدن بیشتر نمایان میشود. این حالت معمولاً بهعنوان “کیسه پر از کرم” توصیف میشود. در موارد خفیف، لمس رگها کافی است اما در مراحل پیشرفته حتی با چشم هم قابل مشاهدهاند. این علامت یکی از نشانههای مهمی است که بیمار را به مراجعه به پزشک و بررسی بیشتر ترغیب میکند.

۵. کاهش اندازه بیضه مبتلا (آتروفی بیضه)
واریکوسل میتواند باعث کوچکتر شدن بیضه درگیر شود، حالتی که به آن آتروفی بیضه گفته میشود. این تغییر به دلیل آسیب به سلولهای تولیدکننده اسپرم و کاهش تغذیه طبیعی بافت بیضه رخ میدهد. آتروفی نهتنها ظاهر بیضه را تغییر میدهد بلکه توانایی تولید اسپرم و سطح هورمون تستوسترون را نیز کاهش میدهد. درمان بهموقع میتواند مانع پیشرفت این عارضه شود و عملکرد بیضه را تا حدی بهبود بخشد.
علائم واریکوسل خفیف
واریکوسل خفیف یا همان واریکوسل گرید ۱ معمولاً بدون علامت مشخص است و در بسیاری از افراد تنها در معاینه بالینی یا سونوگرافی تشخیص داده میشود. با این حال برخی بیماران ممکن است نشانههای خفیفی را تجربه کنند که به مرور بیشتر آشکار میشوند. مهمترین علائم واریکوسل خفیف عبارتاند از:
- احساس سنگینی یا ناراحتی خفیف در بیضه، بهویژه پس از فعالیت طولانی یا ایستادن زیاد
- درد خفیف و مبهم در ناحیه کشاله ران یا بیضهها که با استراحت کاهش مییابد
- مشاهده رگهای کمی برجسته در کیسه بیضه (معمولاً سمت چپ)
- گاهی احساس داغی یا تورم خفیف در بیضه
- در بیشتر موارد بدون تأثیر جدی بر باروری یا عملکرد جنسی در مراحل اولیه

علائم ظاهری واریکوسل
واریکوسل در برخی مردان باعث تغییرات قابل مشاهده در بیضه و کیسه بیضه میشود و این علائم میتوانند نشانهای از وجود مشکل در جریان خون باشند. شدت و وضوح این تغییرات در حالت ایستاده بیشتر است و گاهی در حالت درازکش کاهش پیدا میکند. مهمترین علائم ظاهری واریکوسل شامل موارد زیر هستند:
- برجسته و پیچخورده شدن رگها در کیسه بیضه (ظاهر طنابمانند یا کرمکی)
- تورم یا بزرگ شدن یک سمت کیسه بیضه، بیشتر سمت چپ
- افتادگی یا شل شدن یک طرف کیسه بیضه نسبت به طرف دیگر
- وضوح بیشتر رگها هنگام ایستادن و کاهش آن در حالت درازکش
علائم واریکوسل در گریدهای مختلف
یک نکته مهم در خصوص واریکوسل و نشانه های آن، دستهبندی این بیماری بر اساس شدت آن است. معمولا واریکوسل ها را به سه گرید یک، دو و سه دستهبندی میکنند. نشانه های واریکوسل در هر یک از این گریدها با شدتهای مختلفی خود را نشان میدهد.
گرید واریکوسل | تاثیر بر باروری | علائم شایع |
---|---|---|
گرید ۱ | معمولاً بدون تغییر یا خفیف | اغلب بیعلامت، گاهی سنگینی خفیف بیضه |
گرید ۲ | احتمال اختلال خفیف تا متوسط | درد مبهم، برجستگی رگها هنگام ایستادن |
گرید ۳ | بیشترین احتمال اختلال | درد واضح، تغییر اندازه بیضه، ظاهر شدن رگها روی پوست |
علائم واریکوسل سمت چپ
معمولا تا ۹۰ درصد از واریکوسل ها فقط در بیضه چپ دیده میشوند که به آن واریکوسل یکطرفه میگویند. اکثر علائم واریکوسل که در بالا به آن اشاره شد در افرادی که بیضه چپ آنها درگیر است دیده میشود. احساس سنگینی یا کشیده شدن در کیسه بیضه، وریدهای گشاد شده در کیسه بیضه که میتواند باعث ناراحتی در بیضهها شود، کوچکتر شدن کیسه بیضه در سمت چپ به دلیل اختلال در جریان خون و درد و تورم بیضه سمت چپ از اصلیترین نشانه های واریکوسل سمت چپ است.

علائم واریکوسل سمت راست
واریکوسل بیشتر در سمت چپ بیضه دیده میشود، اما در برخی موارد نادر میتواند در سمت راست هم ایجاد شود. علائم واریکوسل سمت راست معمولاً مشابه واریکوسل سمت چپ هستند، اما به دلیل احتمال وجود تومورهای کلیه یا شکم، بررسی دقیقتری نیاز دارند. نشانههای شایع واریکوسل سمت راست عبارتاند از:
- احساس درد یا سنگینی در بیضه راست، بهویژه بعد از فعالیت یا ایستادن طولانی
- تورم یا بزرگ شدن کیسه بیضه سمت راست
- مشاهده یا لمس رگهای برجسته و پیچخورده در بیضه راست (ظاهر شبیه کیسه کرم)
- کاهش اندازه یا آتروفی بیضه راست در مراحل پیشرفته
- اختلال در باروری به دلیل کاهش کیفیت اسپرمها
نتیجه گیری
واریکوسل یک اختلال شایع وریدی در بیضه است که میتواند بدون علامت باقی بماند یا با نشانههایی چون درد، احساس سنگینی، برجستگی رگها و تغییر در اندازه بیضه بروز کند. در موارد پیشرفتهتر، این بیماری به دلیل افزایش دمای بیضه و اختلال در خونرسانی طبیعی، کیفیت اسپرم را کاهش داده و احتمال ناباروری را افزایش میدهد. شدت و نوع علائم در افراد مختلف متغیر است و معمولاً در سمت چپ بیشتر مشاهده میشود. تشخیص قطعی با معاینه فیزیکی و تصویربرداری، بهویژه سونوگرافی داپلر امکانپذیر است. در مجموع، شناخت علائم این بیماری نقش مهمی در مراجعه بهموقع برای بررسی و مدیریت پزشکی دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام من ۱۴ سالمه پارسال رفتم دکتر منو فرستاد سونوگرافی و بردم نشون دادم گفت واریکسل سمت چپ داری و باید حتماعمل بشه یه دو هفته هست که صبحا بلند میشم زیر شکمم درد می گیره و حس می کنم یکی از بیضه هام کوچک شده نسبت به قبلا من فعلا پول عمل دستم نیست اخر تابستون امسال می خوام عمل کنم تا اون موقع که اتفاقی نمی افته برام و خطر نداره لطفا جواب بدید
سلام! واریکوسل معمولاً به مرور زمان پیشرفت میکند، اما در بیشتر موارد، مشکل جدی و ناگهانی ایجاد نمیکند. با این حال، اگر درد زیر شکم و تغییر در اندازهی بیضه را احساس میکنی، بهتر است در اولین فرصت دوباره به پزشک مراجعه کنید، چون کوچک شدن بیضه میتواند نشانهی تحت تأثیر قرار گرفتن عملکرد آن باشد. تا زمان جراحی، میتوانی از پوشیدن لباسهای زیر حمایتی، پرهیز از ایستادن طولانیمدت، و خنک نگه داشتن ناحیهی بیضه برای کاهش درد و جلوگیری از تشدید مشکل کمک بگیری. اگر درد شدید شد یا تغییرات بیشتری احساس کردی، حتماً زودتر به پزشک مراجعه کنید. 💙
متخصص اورولوژیست
سلام وقتی که کار سنگین انجام میدم بیضه هام درد میگیرن ودست میگیرم هر دوتا بیضه رگ هاشون پیچ خوردن
سلام! درد در بیضهها و پیچ خوردن رگها میتواند نشانهای از مشکلات مختلفی مانند واریکوسل (تورم رگهای بیضه) یا حتی پیچ خوردگی بیضهها (تورتیکولیس) باشد. این وضعیتها ممکن است در هنگام فعالیتهای سنگین یا حرکتهای ناگهانی بدتر شوند. اگر این درد مداوم است یا شدت میگیرد، بهتر است سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا علت دقیق مشخص شود و درمان مناسب انجام گیرد. پیچ خوردگی بیضهها نیاز به درمان فوری دارد تا از آسیبهای دائمی جلوگیری شود.
متخصص اورولوژیست
سلام من دو روز اول کشالم درد میکرد ولی الان تخم چپم درد داره مشکلی خاصی هست؟!
سلام
درد بیضه میتواند به دلایل مختلفی از جمله عفونت، التهاب یا آسیب وارد شده به ناحیه باشد. اگر درد به طور مداوم ادامه پیدا کرد یا با علائم دیگری مانند ورم، قرمزی یا تب همراه شد، ممکن است نیاز به مشاوره پزشکی داشته باشید. درد متناوب در بیضهها میتواند به دلیل اختلالات مختلفی مانند اپیدیدیمیت (التهاب لوله بیضه) یا حتی واریکوسل (وریدهای بزرگ شده در بیضه) باشد. برای اطمینان و تشخیص دقیقتر، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
متخصص اورولوژیست
سلام بنده هر چند وقت یکبار بیضه سمت چپم درد میگیرد و دوساعت بعد خوب میشود انگار درد از رگ های چسبیده به آن است ولی نه تورم دارد و نه توده رگ داخل کیسه بیضه ام است علتش چیست ؟ آیا خطرناک است
سلام، درد موقت در بیضه میتواند ناشی از مشکلات مختلفی باشد، از جمله واریکوسل (گشاد شدن رگهای اطراف بیضه)، تورم رگهای بیضه یا مشکلاتی مانند آسیب جزئی به رگها یا بافتهای اطراف بیضه. اگر درد به طور موقت و بدون تورم یا توده خاصی رخ میدهد، احتمالاً این مشکل جدی نیست، اما بهتر است برای اطمینان بیشتر، به پزشک متخصص اورولوژی مراجعه کنید. پزشک با انجام معاینه فیزیکی و احتمالاً آزمایشهای تکمیلی مانند سونوگرافی میتواند علت دقیق را مشخص کرده و راهنماییهای لازم را ارائه دهد.
متخصص اورولوژیست
سلام وقت بخیر
هنگام سرپا بودن زیاد و سرما اپیدمیت بیضههام ورم و درد خفیفی دارم و همچنین اسپرمم خیلی کم شده هست
سلام! ورم و درد بیضهها ممکن است به علت مشکلاتی مانند واریکوسل، عفونتهای ادراری یا نارسایی گردش خون در ناحیه تناسلی باشد. همچنین کاهش تعداد اسپرمها میتواند به عوامل مختلفی مانند استرس، مشکلات هورمونی، یا مشکلات فیزیکی مرتبط با بیضهها یا پروستات مربوط باشد. توصیه میشود برای تشخیص دقیق و دریافت درمان مناسب به پزشک اورولوژی مراجعه کنید تا آزمایشات لازم انجام شود.
متخصص اورولوژیست
سلام
هنگام سرپا ایستادن و سرما اپیدمیت بیضههام ورم میکنه و درد خفیفی دارم
و همچنین اسپرمم خیلی کم شده هست
سلام و عرض خسته نباشید من هنگام خود ارضایی بیضه چپم میره داخل شکم و بر میگرده ورگهای خونی روی التم ظاهر شده ایا واریسکول هسته ؟
سلام و عرض خسته نباشید من هنگامخود ارضایی بیضه چپم میره داخل شکمم و بر میگرده ورگ های خونی روی التم ظاهر شده ایا واریسکول هست گاهی اوقات بیضه چپم کوچک و بعد بزرگمیشود
سلام، تغییرات در اندازه و موقعیت بیضهها میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد، از جمله واریسکول یا مشکلات دیگر. در مورد شما، ظاهر شدن رگهای خونی روی آلت تناسلی و تغییر اندازه بیضه ممکن است نشانهای از اختلال در جریان خون یا مشکل در سیستم وریدی باشد. واریسکول ممکن است باعث ایجاد این نوع تغییرات در اندازه بیضه و احساسات غیرعادی در حین خودارضایی شود. پیشنهاد میکنم که برای بررسی دقیقتر و تشخیص درست، به اورولوژیست مراجعه کنید تا وضعیت شما ارزیابی شود.
متخصص اورولوژیست
سلام و عرض خسته نباشید من هنگامخود ارضایی بیضه چپم میره داخل شکمم و بر میگرده ورگ های خونی روی التم ظاهر شده ایا واریسکول هست
سلام آقای دکتر ببخشید من در قسمت سمت راست بیضه احساس سوزش وخارش دارم آیا مشکلی داره
سلام
بله
احساس سوزش و خارش در ناحیه بیضه میتواند به دلایل مختلفی مانند التهاب، عفونتهای قارچی، حساسیت به مواد شوینده، یا مشکلات مجرای ادراری باشد. اگر این علائم ادامه داشته باشد یا با درد، تورم، یا تغییرات دیگری همراه شود، ممکن است نشانهای از مشکل جدیتری مانند واریکوسل، عفونت بیضه (اورکیت) یا اپیدیدیمیت باشد. توصیه میشود برای بررسی دقیقتر به پزشک مراجعه کنید تا علت این علائم شناسایی و درمان مناسب انجام شود.
متخصص اورولوژیست