دلیل افسردگی بعد از زایمان مادران چیست و چه راه های درمانی دارد؟

تولد نوزاد مخلوطی از احساسات بسیار قوی از هیجان و لذت تا ترس و اضطراب را به راه می‌اندازد. این اتفاق به نظر خوشایند می‌تواند منجر به چیزی شود که هیچکس انتظار آن را ندارد، افسردگی! افسردگی پس از زایمان نشانه نقص، عدم علاقه به نوزاد یا ضعف شخصیتی نیست. بلکه تنها یک عارضه ساده زایمان است.

گاهی اوقات یک دلیل آشکار برای افسردگی پس از زایمان وجود دارد، اما نه همیشه. شما ممکن است احساس پریشانی و یا  حتی احساس گناه کنید. زیرا که شما انتظار دارید از داشتن نوزاد خوشحالی کنید. با این حال، افسردگی پس از زایمان می تواند برای هر کسی اتفاق افتد و این تقصیر شما نیست.

هرگز برای کمک خواستن دیر نیست. در این مقاله سعی شده است علائم افسردگی پس از زایمان و نحوه کمک به مادر و پدر توضیح داده شود. اما اگر فکر می کنید که بعد از زایمان افسرده شده اید، باید سریعا به روانشناس مراجعه کنید.

افسردگی بعد از زایمان چیست؟

برخی از مادران بعد از تولد نوزاد، نوع شدید و طولانی مدتی از افسردگی به نام افسردگی بعد از زایمان را تجربه می‌کنند. علائم افسردگی پس زایمانی، مشابه به علائم افسردگی در زمان های دیگر است. که شامل خلق و خوی پایین، نداشتن انرژی و علاقه برای انجام کارهای روازنه و سایر علایم دیگری است که به مدت حداقل دو هفته طول می کشد.

بسته به شدت افسردگی بعد از زایمان، شما ممکن است برای مراقبت از خود و نوزاد خود با مشکل مواجه شوید. ممکن است کارهای ساده و آسان برای شما سخت و دشوار به نظر آیند.

افسردگی بعد از زایمان رایج تر از تصور افراد است. مطالعه ای که در آن ۱۰۰۰۰ مادر با نوزاد تازه متولد شده، وجود داشتند نشان داد که حدود ۱نفر از هر ۷ مادر دچار افسردگی بعد از زایمان شده اند. همچنین مطالعه ای دیگر بیان می‌کند که افسردگی بعد از زایمان در جوامع شهری نسبت به جوامع روستایی شایع تر است.

در مورد فردی که دچار افسردگی بعد از زایمان است درمان به موقع می‌توان به مدیریت علائم و پیوند مادر و کودک کمک کند. افسردگی پس از زایمان درمان نشده ممکن است برای ماه‌ها یا بیشتر باقی بماند.

افسردگی پس از زایمان پدران یا زایمان پدری چیست؟

دیده شده است که حدود ۱۰% از پدرهای جدید نیز ممکن است افسردگی پیش از تولد یا پس از زایمان، که گاهی افسردگی بعد از زایمان پدری نامیده می‌شود و معمولا طی ۴ تا ۶ ماه پس از تولد نوزاد اتفاق می‌افتد، را تجربه کنند. ممکن است احساس خستگی یا ناراحتی، گیرافتادن، تجربه اضطراب یا تغییر در عادات معمول خوردن و خوابیدن داشته باشند. پدرانی که بسیار جوان هستند، سابقه افسردگی، مشکل در رابطه با همسر دارند یا از نظر مالی در تلاش یا رقابت هستند، بیشترین خطر ابتلا به افسردگی بعد از زایمان را دارند. افسردگی بعد از زایمان در پدران می‌تواند نتایج منفی مشابهی بر روابط زوجین و رشد کودک داشته باشد. درمان‌ها و حمایت‌های مشابهی برای افسردگی بعد از زایمان پدران نیز موجود است.

علائم و نشانه‌های افسردگی پس از زایمان چیست؟

علائم افسردگی بعد از زایمان متنوعند و می‌توانند رنجی از خفیف تا شدید داشته باشند.

1. علائم اندوه ناشی از نوزاد:

علائم و نشانه‌های آن بین چند روز تا دو هفته پس از زایمان باقی می‌مانند و شامل نوسان خلق، اضطراب، غم، تحریک پذیری، احساس گیرافتادن، گریه، کاهش تمرکز، مشکل اشتها و مشکل خواب می‌شود.

---

2. علائم افسردگی بعد از زایمان:

ممکن است در ابتدا با اندوه ناشی از نوزاد اشتباه شود، اما علائم شدیدتر و طولانی تر است و درنهایت ممکن است با توانایی مادر برای مراقبت از نوزاد و انجام سایر وظایف روزانه تداخل پیدا کند. علائم معمولا طی ۴ تا ۶ هفته اول بعد از زایمان شروع می‌شوند اما ممکن است زودتر، طی حاملگی، یا دیرتر، تا یک سال بعد از زایمان، نیز شروع شوند. علائم و نشانه‌های آن شامل:

• خلق پایین یا نوسان خلق شدید
• گریه شدید و گاهی بدون علت مشخص
• دشواری در برقراری پیوند با نوزاد (احساس نزدیکی با نوزاد)
• دوری از خانواده و دوستان یا احساس طرد شدن
• از بین رفتن اشتها یا غذا خوردن بیش از حد معمول
• ناتوانی در خواب یا خوابیدن بیش از اندازه
• خستگی بسیار شدید یا فقدان انرژی
• سردرد
• دل درد یا تاری دید
• کاهش شوق یا لذت در فعالیت‌هایی مانند تفریحات معمول، غذا، مراقبت از خود و رابطه جنسی
• عصبانیت یا تحریک پذیری بیش از اندازه
• ترس از اینکه مادر خوبی نباشد
• یاس و ناامیدی
• احساس بی ارزشی
• خجالت
• گناه یا ناتوانی
• کاهش توانایی خوب فکر کردن
• تمرکز کردن
• یادگیری
• حافظه یا تصمیم گیری
• بی قراری
• حملات شدید اضطراب یا پانیک
• تفکرات آسیب به خود یا نوزاد و تفکرات تکرار شونده مرگ یا خودکشی.

در این ویدئو دکتر ندا فرزانه، متخصص اعصاب و روان (روان‌پزشک) با شما در مورد افسردگی دوران بارداری صحبت می‌کند.

3. علائم و نشانه‌های سایکوز پس از زایمان:

کسی که دچار سایکوز پس از زایمان است، شرایط نادری که معمولا طی هفته اول پس از زایمان دیده می‌شود، علائم و نشانه‌های شدیدی دارد که شامل:

• گیجی و عدم آگاهی
• توهم و هذیان (یعنی حس کردن چیزهایی که وجود ندارند یا داشتن تفکری که غیرواقعی است)
• اختلالات خواب
• امتناع از غذا خوردن
• تفکرات وسواسی یا ترس نسبت به نوزاد
• انرژی و پرخاشگری زیاد
• توهم توطئه و تلاش برای آسیب به خود و نوزاد.

علل ایجاد افسردگی بعد از زایمان چیست؟

علل جسمانی و روحی هر دو در افسردگی بعد از زایمان نقش ایفا می‌کنند:

تغییرات جسمانی:

بعد از تولد فرزند کاهش چشمگیر هورمون‌ها (استروژن و پروژسترون) در بدن می‌تواند منجر به این بیماری شود. سایر هورمون‌های ساخته شده توسط غده تیروئید نیز ممکن است سریعا افت پیدا کنند که می‌تواند باعث احساس خستگی، تنبلی و افسردگی شود.

علل روحی:

هنگامی که مادر دچار محرومیت از خواب می‌شود ممکن است برای مدیریت حتی مشکلات کوچک دچار مشکل شود؛ بنابراین ممکن است درمورد توانایی خود برای مراقبت از کودک اضطراب داشته باشد. ممکن است شوق کمتری داشته باشد و با احساس هویت خود درگیر باشد یا احساس کند کنترل زندگی خود را از دست داده است. ممکن است از تغییرات جسمی بعد از زایمان احساس بدی داشته باشد هرکدام از این موارد می‌تواند منجر به افسردگی بعد از زایمان شود.

سایر ریسک فاکتورهای افسردگی پس از زایمان:

هر مادری پس از زایمان می‌تواند افسردگی بعد از زایمان را بعد از تولد هر بچه، نه فقط بچه اول، تجربه کند. با این حال خطر ابتلا درصورتی که فرد ریسک فاکتورهای زیر را داشته باشد، بیشتر است.

• سابقه افسردگی، چه در دوران بارداری چه زمان‌های دیگر، داشته باشد.
• دچار اختلال دو قطبی باشد.
• در بارداری قبلی دچار افسردگی پس از زایمان شده باشد.
• درمیان اعضا خانواده کسی دچار افسردگی یا سایر بیماری‌های خلقی باشد.
• حوادث پراسترس، مانند عوارض بارداری و زایمان (ازجمله بی اختیاری ادرار، کم خونی، تغییرات فشار خون و تغییرات متابولیسم)
• بیماری یا از دست دادن کار در سال گذشته را تجربه کرده باشد.
• مشکلات مربوط به شیردهی
• مشکلات سلامتی یا نیازهای خاص نوزاد
• مادر دارای دوقلو، سه قلو یا سایر چنرقلویی‌ها باشد.
• مشکلاتی در روابط با همسر یا افراد مهم دیگر داشته باشد.
• سیستم حمایتی ضعیفی داشته باشد.
• مشکلات مالی داشته باشد.
• بارداری بدون برنامه ریزی یا ناخواسته باشد.

تشخیص افسردگی بعد از زایمان چگونه است؟

روانشناس و یا پزشک معمولا با بیمار در مورد احساسات، تفکرات و سلامت روحی صحبت می‌کند تا بتواند بین موارد کوتاه مدت اندوه ناشی از نوزاد پس از زایمان و موارد شدیدتر که دچار افسردگی هستند افتراق دهد. فرد نباید خجالت زده شود زیرا افسردگی بعد از زایمان شایع است. لازم است علائم را با پزشک درمیان بگذارد تا پزشک بتواند برنامه درمانی مفیدی برای وی طراحی کند. برای بررسی، پزشک احتمالا تست افسردگی انجام می‌دهد که شامل پاسخ به پرسشنامه است، برای تشخیص کم کاری تیروئید یا کم خونی که می‌توانند در علائم و نشانه‌های بیمار دخیل باشند، تست‌های خونی می‌گیرد و تست‌های دیگری برای رد کردن سایر علل علائم بیمار انجام می‌دهد.

تفاوت افسردگی بعد از زایمان با اندوه ناشی از نوزاد و سایکوز پس از زایمان چیست؟

بسیاری از مادران جدید پس از تولد نوزاد “اندوه ناشی از نوزاد” پس از زایمان را تجربه می‌کنند که معمولا شامل نوسان خلق، حملات گریه، اضطراب و به سختی خوابیدن می‌شود. اندوه ناشی از نوزاد معمولا طی اولین روزهای بعد از زایمان است و نهایتا تا دو هفته باقی می‌ماند.

به ندرت یک اختلال خلق بسیار شدید که “سایکوز پس از زایمان” نامیده می‌شود نیز ممکن است پس از تولد نوزاد ایجاد شود. سایکوز پس از زایمان ممکن است منجر به تفکرات یا رفتارهای تهدید کننده زندگی شود و به درمان فوری نیاز دارد.

همچنین کم کاری تیروئید و کم خونی می‌توانند علائم و نشانه‌هایی مشابه با افسردگی بعد از زایمان ایجاد کنند.

درمان افسردگی بعد از زایمان و مدیریت آن

مدت زمان درمان و بهبود متفاوت است و به شدت افسردگی و نیازهای فرد بستگی دارد. اگر بیمار دچار کم کاری تیروئید یا هر بیماری زمینه ای باشد، پزشک آن بیماری را درمان می‌کند و یا بیمار را به متخصص مربوطه ارجاع می‌دهد.

درمان اندوه ناشی از نوزاد:

این حالت معمولا خود به خود طی چند روز تا نهایتا یک یا دو هفته برطرف می‌شود. در این زمان:

• تا می‌توانید استراحت کنید.
• کمک‌های خانواده و دوستان را بپذیرید.
• با مادران جدید دیگر ارتباط برقرار کنید.
• از الکل و داروهای مخدر و روان گردان که می‌توانند نوسان خلق را بدتر کنند دوری کنید.
  

  ---

درمان های افسردگی بعد از زایمان:

افسردگی پس از زایمان اغلب با روان درمانی (که به آن گفتگو درمانی یا مشاوره سلامت روانی نیز می‌گویند)، دارودرمانی یا هردو درمان می‌شود:

• روان درمانی:

صحبت درمورد نگرانی‌ها با یک روان درمانگر می‌تواند کمک کننده باشد. از طریق درمان فرد می‌تواند راه‌های بهتری برای رو به رو شدن با احساساتش، حل مشکلاتش، قرار دادن اهداف حقیقی و پاسخ مثبت به شرایطی که اتفاق می‌افتد، پیدا کند. گاهی خانواده درمانی یا رابطه درمانی نیز کمک کننده است.

• داروهای ضد افسردگی‌:

روانپزشک ممکن است داروی ضدافسردگی پیشنهاد کند. اگر مادر شیردهی دارد، هر دارویی مصرف کند وارد شیر می‌شود. با این حال اغلب ضدافسردگی‌ها می‌تواند طی شیردهی با خطر کم عارضه برای نوزاد، استفاده شوند. لازم است بیمار در مورد تعیین میزان خطرات بالقوه در مقایسه با فواید داروی پیشنهادی با پزشک همکاری کند.
طبق مطالعات در بین ضدافسردگی‌ها سه حلقه‌ای‌ها (TCA) مانند ایمی پرامین و نورتریپتیلین کم خطرترین داروها برای نوزاد هستند، البته اگر فردی دچار مشکلات قلبی، صرع یا افسردگی شدید با تفکرات خودکشی باشد نمی تواند از این دسته دارویی استفاده کند و برای این افراد معمولا مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) مانند پاروکستین و سرترالین تجویز می‌شود.

مقادیر پاروکستین و سرترالین که درنهایت وارد شیر می‌شود بسیار کم است. با درمان مناسب علائم افسردگی بعد از زایمان معمولا بهبود می‌یابد. در برخی موارد، افسردگی پس از زایمان می‌تواند ادامه یابد و مزمن شود. مهم است که درمان را حتی پس از اینکه احساس بهبود داشتید ادامه دهید زیرا قطع زودتر از موعد می‌تواند منجر به عود شود.

درمان سایکوز پس از زایمان:

این حالت به درمان فوری و معمولا در بیمارستان، نیاز دارد.

• داروها:

درمان می‌تواند شامل ترکیبی از داروها، ازجمله آنتی سایکوزها، تثبیت کننده‌های خلق و بنزودیازپین‌ها، باشد.

• درمان الکتروشوک (ECT):

اگر افسردگی بعد از زایمان شدید باشد و بیمار دچار سایکوز پس از زایمان شود، درصورتی که علائم بیمار به داروها جواب ندهد می‌توان از ECT استفاده کرد. ECT پروسه ای است که تحت بیهوشی عمومی و بعد از تجویز ریلکس کننده‌های عضلانی، جریان‌های الکتریکی کوچک از میان مغز عبور می‌کنند و تشنج کوچک عمدی ایجاد می‌کنند. به نظر می‌رسد ECT در بیوشیمی مغز تغییر ایجاد کرده و می‌تواند باعث کاهش افسردگی و سایکوز، مخصوصا هنگامی که سایر درمان‌ها ناموفق هستند شود.

درمان سایکوز پس از زایمان به علت جدایی بین مادر و کودک و مصرف داروهایی که برای نوزاد می‌توانند مضر باشند، ممکن است مانع از شیردهی به نوزاد شود، بنابراین بیمار برای روبرویی با این چالش به کمک درمانگر نیاز دارد.

---

روش های دیگر درمان افسردگی بعد از زایمان:

با استفاده از برخی توصیه‌ها در زندگی روزمره که براساس برنامه درمانی بیمار چیده شده باشند می‌توان سرعت بهبودی را افزایش داد:

• شیوه زندگی سالمی انتخاب کنید:

فعالیت بدنی مانند پیاده روی با نوزاد و سایر انواع ورزش‌ها را در فعالیت‌های روزانه بگنجانید، به طور متناوب غذا بخورید تا قندخون خود را در رنج مناسبی حفظ کنید، سعی کنید استراحت کافی و باکیفیت داشته باشید، غذاهای سالم مصرف کنید و از الکل دوری کنید.

• انتظارات واقعی داشته باشید:

خود را برای انجام همه کارها تحت فشار قرار ندهید. برای مدیریت کارها از برنامه ریزی استفاده کنید تا استرس کمتری داشته باشید. استانداردهای خود را برای خانه داری عالی کاهش دهید. هرکاری که توان آن را دارید انجام دهید و بقیه را رها کنید.

• برای خود زمان بگذارید:

برای خود زمان بگذارید و از خانه خارج شوید، به این معنا که از همسر خود بخواهید از نوزاد نگهداری کند یا پرستار داشته باشد. کاری انجام دهید که از آن لذت می‌برید، همچنین زمانی را برای بودن با همسر یا دوستان خود قرار دهید.

• تنها نمانید:

با همسر، دوستان و خانواده خود درباره احساساتتان صحبت کنید، از سایر مادرها درمورد تجربیاتشان بپرسید.

• درخواست کمک کنید:

با کسانی که به شما نزدیکند راحت باشید و اجازه دهید بدانند به کمک نیاز دارید. اگر کسی پیشنهاد کرد از نوزاد نگهداری کند از او کمک بگیرید و از زمان به دست آمده برای استراحت و تفریح موردعلاقه استفاده کنید. همچنین می‌توانید از توصیه‌های سایرین درمورد نگهداری از نوزاد و بهبود خواب او و آرام کردن گریه و نق نق‌هایش استفاده کنید. به یاد داشته باشید نگهداری از نوزاد شامل نگهداری از خود نیز می‌شود.

بیماری‌های همراه با افسردگی بعد از زایمان

افسردگی پس از زایمان اگر درمان نشود می‌تواند در پیوند مادر و فرزند اختلال ایجاد کرده و باعث مشکلات خانوادگی شود:

برای مادران:

افسردگی بعد از زایمان درمان نشده می‌تواند برای ماه‌ها یا بیشتر باقی بماند و گاهی به اختلال افسردگی مزمن تبدیل شود. حتی در صورت درمان نیز افسردگی بعد از زایمان خطر دوره‌های افسردگی اساسی در فرد را افزایش می‌دهد.

برای پدران:

افسردگی بعد از زایمان می‌تواند اثر موجی داشته باشد و بر روی هرکسی که به نوزاد جدید نزدیک است آسیب روحی ایجاد کند. هنگامی که مادر جدید افسرده است، خطر افسردگی در پدر نوزاد نیز می‌تواند افزایش پیدا کند. چه مادر مبتلا شده باشد چه نشده باشد، پدران جدید نیز در خطر افزایش احتمال ابتلا به افسردگی قرار دارند.

برای کودکان:

کودکان مادرانی که افسردگی بعد از زایمان درمان نشده دارند بیشتر در خطر مشکلات احساسی و رفتاری، ازجمله مشکلات خوردن و خوابیدن، گریه‌های بیش از حد و تاخیر در تکامل صحبتی، هستند.

---

پیشگیری از افسردگی بعد از زایمان ممکن است؟

برای پیشگیری از ابتلا به افسردگی پس از زایمان، اقداماتی را می‌توان انجام داد:

سابقه ابتلا به افسردگی:

اگر سابقه افسردگی یا افسردگی بعد از زایمان دارید و قصد بارداری مجدد دارید، یا پیش از بارداری و یا به سرعت پس از اینکه متوجه بارداری خود شدید، به دکتر زنان و زایمان خود اطلاع دهید.

طی بارداری:

پزشک شما را از نزدیک برای بررسی علائم و نشانه‌های افسردگی تحت نظر می‌گیرد. او ممکن است از شما بخواهد پرسشنامه غربالگری افسردگی را حین بارداری یا پس از زایمان پرکنید. گاهی افسردگی خفیف می‌تواند توسط گروه‌های حمایت کننده، مشاوره یا روانشناس مدیریت شود. در سایر موارد ممکن است داروهای ضدافسردگی، حتی طی بارداری، توصیه شوند.

بعد از تولد نوزاد:

پزشک ممکن است چکاپ زودهنگام پس از زایمان را برای علائم و نشانه‌های افسردگی بعد از زایمان توصیه کند. اگر سابقه افسردگی بعد از زایمان دارید، ممکن است روانپزشک درمان ضدافسردگی یا روان درمانی را بلافاصله پس از زایمان توصیه کند.

سوالات متداول در مورد افسردگی پس از زایمان

تا به اینجا مهمترین موارد مربوط به افسردگی بعد از زایمان، نحوه تشخیص و درمان آن را خواندید. در ادامه به مهمترین سوالات شما جواب داده ایم:

افسردگی پس از زایمان چگونه بر روی احساسات مادر نسبت به نوزاد اثر می گذارد؟

• ممکن است مادر احساس گناه کند که احساساتش آنگونه که از او انتظار می رود نیست.
• ممکن است مادر نوزاد خود را دوست داشته و یا دوست نداشته باشد.
• ممکن است مادر به نوزاد خود احساس نزدیکی نکند.
• ممکن است برای مادر سخت باشد که بتواند متوجه شود که نوزادتان چه حسی و یا چه نیازی دارد.
• ممکن است مادر  از نوزاد خود رنجور باشد و یا او را به خاطر حال خود سرزنش کند.

---

آیا زنانی که افسردگی پس از زایمان دارند به کودک خود آسیب می رسانند؟

مادران افسرده اغلب نگران هستند که این کار را انجام دهند، اما این بسیار نادر است. گاهی اوقات، به دلیل خستگی مطلق و ناامیدی، ممکن است مادر احساس کند که میخواهد به کودک خود ضربه بزند و یا او را تکان دهد. بسیاری از مادران و پدران گاهی اوقات این حس را دارند و این فقط مخصوص کسانی که افسردگی پس از زایمان دارند نیست. با وجود داشتن این احساسات، اکثر مادران هرگز این عمل را نمی کنند.

اگر شما این احساس را دارید، با کسی در میان بگذارید. زنان اغلب نگران این هستند که اگر  به کسی بگویند که چه حسی دارند، نوزادشان را ازشان بگیرند. در واقع  روانشناس می خواهد به شما کمک کند که بهترشوید. بعد از کمک خواستن هم شما می توانید در خانه از کودک خود مراقبت کنید و از آن لذت ببرید.

---

نقش همسر یا خانواده در درمان افسردگی بعد از زایمان مادر چیست؟

• شوکه و یا نا امید نشوید اگر شریک زندگیتان، دوستان و یا خانواده تان می گویند او افسردگی پس از زایمان دارد. این مشکل شایعی است و می تواند به طور موثری درمان شود.
• اطمینان حاصل کنید که شما متوجه می شوید که افسردگی پس از زایمان چیست. در صورتی که اطلاعات بیشتری نیاز دارید از روانشناس بپرسید.
• بهتر است با کسی که افسرده است زمان گذراند. این بسیار مهم است که به او گوش دهید، حمایتش کنید و او را تشویق کنید. به او اطمینان خاطر دهید که بهتر خواهد شد.
• همسر خود را جدی بگیرید. اگر می گوید که دیگر نمی خواهد زندگی کند یا می خواهد به خود ضربه بزند سریع درخواست کمک حرفه ای کنید.
• همسر خود را تشویق کنید که برای درمان کمک بخواهد. اگر شما هر گونه نگرانی در مورد درمان دارید، با دکتر در این مورد صحبت کنید.
• تا می توانید در کارهای عملی کمک کنید. این شامل غذا دادن و عوض کردن کودک، خرید، پخت و پز و یا انجام کارهای خانه می شود.
• اگر شریک زندگیتان  افسردگی پس از زایمان دارد، خود شما نیز ممکن است حمایت لازم داشته باشید.
• اگر این اولین کودک شما است، ممکن است احساس کنید که توسط نیازهای کودک و شریک زندگی خود به یک طرف رانده شده اید. سعی کنید احساس رنجش نکنید. شریک زندگی تان نیازمند به کمک و حمایت شما است.

پدران نیز می توانند پس از تولد کودک افسرده شوند. احتمال این زمانی بیشتر است که مادر نیز دارای افسردگی پس از زایمان باشد. اگر شما یک پدر هستید و فکر می کنید ممکن است افسردگی داشته باشید، با روانشناس صحبت کنید. این برای شما و خانواده شمابسیار مهم است که کمک لازم را بگیرید.

افسردگی بعد از زایمان کی شروع می‎ شود؟

افسردگی ممکن است بلافاصله بعد از زایمان به وجود بیاید؛ اما از آنجا که احساس ناراحتی، خستگی و خلق پایین در روزهای ابتدایی پس از زایمان طبیعی انگاشته می‌شود، اغلب خانم‌ها دیر متوجه بروز افسردگی در خود می‌شوند. در واقع بعد از یک الی دو هفته پس از زایمان و پایدار بودن علائم افسردگی، مادر و اطرافیانش می‌فهمند که مسئله‌ای جدی‌تر از خستگی در حال رخ دادن است.

شروع مدت زمان افسردگی بعد از زایمان در بسیاری از خانم‌ها حدود ۴ الی ۶ هفته پس از تولد است. اما بروز آن تا یک سال پس از تولد هم دور از انتظار نیست. بنابراین اگر در این بازه زمانی علائم افسردگی را در خود مشاهده کردید آن‌ها را نادیده نگیرید.

---

افسردگی بعد از زایمان چقدر طول می کشد؟

مدت زمان افسردگی بعد از زایمان در صورت عدم درمان به موقع می‌تواند طولانی شده و ماه‌ها یا حتی سال‌ها ادامه داشته باشد؛ اما این بدان معنا نیست که شما باید به تنهایی و در سکوت با آن دست و پنجه نرم کنید.

مدت زمان افسردگی بعد از زایمان را نمی‌توان به طور دقیق مشخص نمود. مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۴ انجام شده بود نشان داد که در بسیاری از بیماران، علائم افسردگی با گذشت سه الی شش ماه پس از بروز اولیه از بین می‌روند.

با این حال در این مطالعه دیده شد که در عین حال موارد زیادی هم وجود دارد که بعد از شش ماه بهبود نیافته‌اند. حدود سی الی پنجاه درصد از موارد مورد مطالعه بعد از یک سال هنوز هم دارای علائم افسردگی بعد از زایمان بودند. همچنین کمتر از نیمی از خانم‌های مورد مطالعه بعد از گذشت سه سال از تولد، هنوز هم دچار افسردگی بعد از زایمان بودند.

---

هر حالت غم و اندوه بعد از زایمان، افسردگی بعد از زایمان است؟

بسیاری از خانم‌ها برخی احساسات را طی یک الی دو هفته بعد از زایمان تجربه می‌کنند که اصطلاحاً به آن «غم و اندوه بعد از زایمان» گفته می‌شود. اما در بسیاری از مادران این علائم بیشتر از دو هفته باقی می‌ماند که در این صورت به آن افسردگی پس از زایمان گفته می‌شود. مدت زمان افسردگی بعد از زایمان طولانی‌تر است و درمان آن به مشاوره فردی یا دارودرمانی احتیاج دارد.

---

آیا افسردگی بعد از زایمان درمان دارد؟

بسیاری از افرادی که دچار علائم افسردگی بعد از زایمان می‌شوند با درمان به موقع و حرفه‌ای می‌توانند بهبود پیدا کنند. تشخیص به موقع این بیماری نقش مهمی را در درمان سریع آن ایفا می‌کند. در صورتی که بعد از گذشت دو هفته از زایمان علائمتان از بین نرفت، سریع‌تر با پزشکتان صحبت کنید.

زمانی که با پزشک یا روانشناس درباره علائمتان صحبت می‌کنید صادق باشید. صحبت کردن درباره احساسات منفی که مادر شدن برایتان به وجود آورده سخت است و افشای این احساسات و آنچه که شما در حال دست و پنجه نرم کردن با آن هستید ترسناک به نظر می‌رسد. با اینحال هرچه در این مورد صادقانه‌تر رفتار کنید بهتر است و متخصص سریع‌تر می تواند به شما کمک کند.

---

افسردگی پس از زایمان در زایمان طبیعی بیشتر است یا سزارین؟

به نظر می رسد که افسردگی پس از زایمان نوعی بیماری است كه صرفا بعد از زایمان به دلیل تغییرات هورمونی فراوان و نیز تغییر در شرایط زندگی مادر را مبتلا می كند.

براساس مطالعات صورت گرفته در عمل سزارین به دلیل تجربه جراحی در مادر و ضعف شدید جسمی حاصل از آن احتمال ابتلا به افسردگی بعد از زایمان افزایش می یابد. در نتیجه  لازم است عمل سزارین را به عنوان یك عامل خطر جدی برای افسردگی پس از زایمان در نظر گرفت.

---

آیا مصرف داروهای ضد افسردگی در شیردهی مضر نیستند؟

ممکن است روانپزشک یا دکتر زنان برای درمان افسردگی بعد از زایمان شما داروهای ضدافسردگی تجویز کند. اما شما اطمینان حاصل کنید که پزشک شما می داند که شما در حال شیردهی هستید. برای بسیاری از این داروها، هیچ مدرکی وجود ندارد که سبب بروز مشکلات برای نوزادان شیرخوار باشد، بنابراین تغذیه با شیر مادر معمولا امکان پذیر است.

هر چند در نهایت که تصمیم گیری برای هر زنی شخصی است. برخی از داروهای ضد افسردگی برای سالهای زیادی است که در شیردهی استفاده می شوند. اطلاعات در مورد داروهای جدیدتر کمتر وجود دارد. دکتر شما می تواند شما را مشاوره کند و اطلاعات جدید و به روز را به شما ارائه کند.

نتیجه‌گیری و توصیه دکترتو به شما مادران

افسردگی بعد از زایمان شایع تر از چیزیست که تصور می شود. ممکن است هر مادری این احساس را تجربه کند. اما مهم است بدانید که شما در ایجاد این شرایط مقصر نیستید و تنها باید به دنبال کمک گرفتن از یک روانشناس یا روانپزشک باشید تا مدت زمان افسردگی بعد از زایمان را کوتاه‌تر و آسیب‌های ناشی از آن را کمتر کنید.

در نتیجه با آگاهی از علائم افسردگی پس از زایمان و راه های برخورد یا این شرایط به بهترین نحو ممکن این شرایط را مدیریت کنید. با مراجعه به سایت دکترتو نیز میتوانید از خدمات مشاوره آنلاین روانشناس استفاده کنید.

منبع: mayoclinic ، webMD ، medicalnewstoday