داروی الانزاپین چیست؟ هر آنچه باید درباره کاربرد و عوارض آن بدانید

الانزاپین یک داروی ضد روان‌پریشی است که برای درمان بیماری‌هایی مثل اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی کاربرد دارد. این دارو با تنظیم تعادل مواد شیمیایی مهمی در مغز (دوپامین و سروتونین)، به بهبود علائمی مانند توهم، هذیان و تغییرات شدید خلق‌وخو کمک می‌کند. اولانزاپین معمولا به شکل قرص خوراکی یا آمپول تزریقی تجویز می‌شود و مصرف آن نیاز به نظر و پیگیری پزشک متخصص دارد. قبل از شروع مصرف این دارو، حتما با روانپزشک یا روانشناس مشورت کنید. اگر در حال حاضر از الانزاپین استفاده می‌کنید و نیاز به مشورت دارید، از طریق سایت نوبت‌دهی آنلاین دکترتو می‌توانید به راحتی برای ویزیت حضوری یا ویزیت آنلاین وقت بگیرید.

الانزاپین چیست؟

الانزاپین یکی از مهم‌ترین داروهای ضدروان‌پریشی نسل جدید است که با مهار گیرنده‌های دوپامین و سروتونین، علائم اسکیزوفرنی و مانیا را کنترل می‌کند. قرص الانزاپین برای افرادی مناسب است که دچار توهم، هذیان یا نوسانات خلقی هستند.

این دارو در دوزهای مختلف مثل الانزاپین ۵ و الانزاپین ۲/۵ تجویز می‌شود و داروهای هم‌گروه آن شامل ریسپریدون، کوئتیاپین و آریپیپرازول هستند که همگی به‌عنوان آنتی‌سایکوتیک شناخته می‌شوند. برخلاف داروهای قدیمی‌تر، الانزاپین تحمل بهتری دارد اما همچنان نیاز به بررسی پزشکی دقیق دارد.

شناسنامه دارویی	توضیحات
الانزاپین چیست؟	داروی ضدروان‌پریشی نسل دوم برای درمان اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی
نام عمومی دارو	Olanzapine
نام تجاری (در ایران)	زایپركسا (Zyprexa)، الانزاپین عبیدی، الانزاپین رازک
نوع دارو	قرص خوراکی، قرص زیرزبانی، تزریقی طولانی‌اثر
فرمول شیمیایی	C17H20N4S
دسته‌بندی بارداری	دسته C (در بارداری فقط در صورت نیاز شدید تجویز می‌شود)
نیمه عمر	حدود ۳۰ ساعت (بین ۲۱ تا ۵۴ ساعت بسته به فرد)
دفع دارو	بیشتر از طریق ادرار (۵۷٪) و بخش کمی از طریق مدفوع (۳۰٪)
مکانیسم اثر	مهار گیرنده‌های دوپامین D2 و سروتونین ۵-HT2A برای کاهش علائم روان‌پریشی
نحوه مصرف	طبق تجویز پزشک، معمولا روزی یکبار، همراه غذا یا بدون غذا
اشکال دارویی	قرص الانزاپین ۲/۵، قرص الانزاپین ۵، قرص الانزاپین ۱۰ و ۱۵ میلی‌گرم
داروهای هم‌گروه	ریسپریدون، کوئتیاپین، آریپیپرازول، زیپراسیدون

نحوه مصرف الانزاپین چگونه است؟

اولانزاپین معمولا به صورت خوراکی، همراه یا بدون غذا، مصرف می‌شود. دوز مصرفی برای هر فرد بر اساس شرایط بالینی، سن و پاسخ بدن به درمان توسط پزشک تعیین می‌شود. رعایت دقیق دستورهای پزشک در مصرف این دارو اهمیت زیادی دارد زیرا مصرف نامنظم یا خودسرانه آن می‌تواند باعث بازگشت علائم یا افزایش عوارض جانبی شود:

• دارو را یکبار در روز، همراه یا بدون غذا مصرف کنید.
• دوز مصرف بسته به سن، شدت بیماری و پاسخ بدن به درمان تعیین می‌شود.
• معمولا درمان با دوز کم شروع می‌شود و به تدریج افزایش می‌یابد.
• دارو را هر روز در زمان مشخص مصرف کنید تا بیشترین اثر را داشته‌باشد.
• حتی اگر احساس بهبود داشتید، مصرف دارو را ادامه دهید و بدون مشورت پزشک قطع نکنید.
• در صورت ادامه علائم یا وخیم‌تر شدن وضعیت، پزشک را مطلع کنید.
• تجویز و تنظیم دوز دارو فقط توسط روانپزشک انجام می‌شود؛ از مصرف خودسرانه خودداری کنید.

چطور باید قرص الانزاپین رو مصرف کرد؟
برای اطلاع دقیق، همین امروز مشاوره بگیر.

متخصص روانپزشک

بهترین زمان مصرف قرص الانزاپین

قرص الانزاپین معمولا یکبار در روز مصرف می‌شود و بهترین زمان برای مصرف آن، معمولا شب قبل از خواب است. این دارو ممکن است باعث ایجاد حس آرامش و خواب‌آلودگی شود به همین دلیل توصیه شده قبل از خواب مصرف کنید. همچنین مصرف آن در شب به کنترل بهتر علائم روان‌پریشی و اختلالات خلقی کمک می‌کند.

متن انگلیسی:
Olanzapine does not work straight away. It may take several days, or even weeks, for some of your symptoms to start improving.
ترجمه فارسی:
اولانزاپین بلافاصله کار نمی‌کند. ممکن است چندین روز یا حتی هفته طول بکشد تا برخی از علائم شما شروع به بهبود کنند.

به نقل از سایت nhs

موارد مصرف الانزاپین: الانزاپین برای چه بیماری است؟

الانزاپین دارویی است که برای درمان اختلال روانی و روان‌پریشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو به کاهش علائم بیماری‌هایی مانند اسکیزوفرنی کمک می‌کند و برای موارد زیر کاربرد دارد:

• درمان اسکیزوفرنی: کمک به کنترل علائم توهم و هذیان
• اختلال دوقطبی: کاهش نوسانات شدید خلقی
• مانیا: بهبود علائم شیدایی در بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی

داروی الانزاپین بیشتر برای بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی، بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی و افرادی که به اختلالات روانی شدید مبتلا هستند و به درمان‌های دیگر پاسخ نداده‌اند تجویز می‌شود.

قرص الانزاپین ۵ برای چیست؟

قرص الانزاپین ۵ میلی‌گرم معمولا برای درمان موارد خفیف‌تر و متوسط بیماری‌های روانی مانند اسکیزوفرنی و درمان اختلال دو قطبی تجویز می‌شود. این دوز برای افرادی که به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند یا نیاز به کنترل اولیه دارند، استفاده می‌شود. مصرف این دوز باید تحت نظر پزشک باشد تا بهترین نتیجه را به همراه داشته‌باشد.

قرص الانزاپین ۲/۵ برای چیست؟

قرص الانزاپین ۲/۵ میلی‌گرم بیشتر برای شروع درمان یا برای افرادی که به دوزهای بالاتر حساسیت دارند، تجویز می‌شود. این دوز می‌تواند برای درمان علائم اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی در بیماران حساس مناسب باشد. پزشک با توجه به وضعیت فرد و واکنش‌های دارویی، ممکن است دوز ۲/۵ میلی‌گرم را برای کاهش عوارض جانبی در نظر بگیرد.

الانزاپین برای وسواس فکری و اضطراب کاربرد دارد؟

الانزاپین به‌طور معمول برای درمان وسواس فکری و اضطراب تجویز نمی‌شود. اگرچه ممکن است در برخی از شرایط خاص برای درمان اضطراب شدید یا برخی اختلالات روانی دیگر مورد استفاده قرار گیرد اما این دارو به‌طور خاص برای وسواس فکری و اضطراب طراحی نشده است.

الانزاپین و بی اشتهایی عصبی

الانزاپین ۵ یا ۲/۵ میلی‌گرمی در برخی موارد می‌تواند برای درمان بی‌اشتهایی عصبی استفاده شود. این دارو ممکن است برای بهبود اشتها و کاهش اضطراب‌های ناشی از اختلالات خوردن کمک‌کننده باشد. با این حال، استفاده از الانزاپین برای بی‌اشتهایی عصبی باید تحت نظر دقیق پزشک باشد زیرا احتمال دارد عوارض جانبی مانند افزایش وزن و تغییرات متابولیک (تغییرات در فرآیندهای شیمیایی بدن و انرژی) را ایجاد کند.

آمپول الانزاپین برای چیست؟

آمپول اولانزاپین برای درمان سریع علائم حاد روان‌پریشی، شیدایی یا آگیتاسیون (بی‌قراری شدید) در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی یا اختلال دوقطبی استفاده می‌شود. این دارو معمولا برای افرادی تجویز می‌شود که همکاری در مصرف قرص ندارند یا در وضعیت اورژانسی نیاز به کنترل سریع علائم دارند. مصرف آن زیر نظر پزشک ضروری است.

دوز مصرف قرص الانزاپین برای کودکان و بزرگسالان

میزان مصرف قرص اولانزاپین برای کودکان و بزرگسالان بسته به شرایط خاص تحت درمان، سن، وزن و سلامت کلی فرد متفاوت است:

گروه سنی	دوز اولیه	حداکثر دوز	ملاحظات
کودکان	۲.۵ تا ۵ میلی‌گرم	۱۰ میلی‌گرم	باتوجه به سن و وزن کودک
بزرگسالان	۵ میلی‌گرم	۲۰ میلی‌گرم	بستگی به شرایط بالینی فرد دارد

مهمترین عوارض الانزاپین کدامند؟

بیشتر عوارض قرص الازین ۲/۵ و ۵ میلی‌گرمی خفیف و موقتی هستند اما برخی از آنها نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند. آگاهی از این عوارض به شما کمک می‌کند تا به‌موقع با پزشک مشورت کنید. عوارض شایع (کم‌خطرتر) قرص الانزاپین عبارت است از:

• خواب‌آلودگی یا احساس آرامش زیاد
• سرگیجه یا سبکی سر
• ناراحتی معده
• خشکی دهان
• یبوست
• افزایش اشتها
• افزایش وزن

در صورتی که هر یک از علائم ادامه پیدا کرد یا بدتر شد، حتما به دکتر اطلاع دهید. همچنین در صورت مشاهده علائم هشداردهنده زیر به اورژانس مراجعه کنید:

• مشکل در بلع یا احساس گیر کردن غذا
• لرزش بدن یا کند شدن ضربان قلب
• بی‌هوش شدن یا غش کردن
• تغییرات روانی مانند گیجی، بی‌قراری یا رفتارهای غیرعادی
• بی‌حسی یا مورمور شدن بازوها و پاها
• زرد شدن پوست یا چشم‌ها (زردی)
• درد شدید شکم یا معده
• مشکل در ادرار کردن
• وقفه تنفسی در خواب (آپنه خواب)
• افزایش وزن یا بالا رفتن سطح کلسترول خون
• علائم قند خون بالا (به ندرت)، مانند تشنگی شدید یا ادرار زیاد

آیا داروی الانزاپین برای کاهش علائم اسکیزوفرنی مناسب است؟ از متخصص بپرس.

دکتر اسکیزوفرنی

عوارض الانزاپین در دراز مدت

استفاده طولانی‌مدت از الانزاپین می‌تواند برخی عوارض جدی را به همراه داشته‌باشد. این عوارض باید تحت نظارت دقیق پزشک قرار بگیرند:

• افزایش وزن
• تغییرات در سطح قند خون و کلسترول
• مشکلات قلبی
• اختلالات شناختی

موارد احتیاط مصرف الانزاپین چیست؟

مصرف الانزاپین در افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند یا داروهای دیگری مصرف می‌کنند، نیاز به احتیاط بیشتری دارد. هشدارها و احتیاط‌های مصرف اولانزاپین شامل موارد زیر هستند:

• در افراد با بیماری‌های کبدی فقط با نظر پزشک مجاز به استفاده است.
• در بیماران با سابقه تشنج یا کاهش گلبول سفید خون باید با احتیاط مصرف شود.
• در افراد مبتلا به مشکل بلع یا زوال عقل (دمانس) نیاز به ارزیابی دقیق دارد.
• در بیماران با مشکل در ادرار (مثل بزرگی پروستات) و آب‌سیاه زاویه بسته نباید خودسرانه مصرف شود.
• در افراد با سابقه دیابت یا سطح بالای چربی خون نیاز به بررسی منظم قند و چربی خون است.
• در بیماران قلبی، خصوصا با مشکلات ریتم قلب، باید با احتیاط استفاده شود.
• در افراد سیگاری ممکن است نیاز به تنظیم دوز باشد.
• در نوجوانان و سالمندان با دقت بیشتر تجویز می‌شود.
• در افراد با اختلالات تنفسی هنگام خواب (آپنه خواب) مصرف باید با نظر پزشک انجام شود.

قرص الانزاپین در بارداری و شیردهی

مصرف قرص الانزاپین در بارداری و شیردهی باید با دقت و فقط تحت نظر پزشک استفاده شود. این دارو می‌تواند اثرات جانبی زیادی در این دوران‌ داشته باشد:

• داروی الانزاپین در بارداری: مصرف فقط با تجویز پزشک
• داروی الانزاپین در شیردهی: باید از مصرف خودداری کرد یا تحت نظر پزشک باشد

آیا اولانزاپین خواب آور است؟

قرص اولانزاپین ممکن است خواب‌آور باشد. این دارو به عنوان یک داروی ضد روان‌پریشی می‌تواند باعث خواب‌آلودگی شود که یکی از عوارض جانبی آن محسوب می‌شود. به همین دلیل، هنگام مصرف آن باید مراقب فعالیت‌هایی که به هوشیاری نیاز دارند (مانند رانندگی یا کار با ماشین‌آلات) بود.

موارد منع مصرف الانزاپین

موارد منع مصرف قرص اولانزاپین شامل افرادی است که:

• حساسیت یا آلرژی به اولانزاپین دارند.
• مبتلا به مشکلات شدید کبدی هستند.
• دارای سابقه یا بیماری‌های قلبی مانند آریتمی و بیماری‌های عروق کرونر هستند.
• باردار هستند یا در دوران شیردهی قرار دارند، مگر اینکه پزشک تجویز کند.
• مبتلا به گلوکوم زاویه بسته یا اختلالات جدی خونریزی هستند.

همچنین مصرف آن باید با احتیاط در افرادی که مشکلات عصبی یا سابقه تشنج دارند، انجام شود.

تداخلات دارویی الانزاپین با داروهای دیگر

الانزاپین ممکن است با برخی داروها تداخل داشته‌باشد و اثرات آنها را تغییر دهد. این تداخلات می‌توانند خطرات جدی به همراه داشته‌باشند:

• داروهای ضد افسردگی
• داروهای ضد روان‌پریشی دیگر
• داروهای ضد اضطراب
• داروهای ضد فشار خون
• آکلیدینیوم
• آزلاستین (نازال)
• بروموپرید
• گلیکوپیرولات (استنشاق دهانی)
• ایپراتروپیوم
• متوکلوپرامید
• پیموزاید
• تیوتروپیوم

اشکال دارویی	تداخل دارویی	عوارض جانبی
قرص الانزاپین-فارما ۵ میلی‌گرم	آکلیدینیوم	خواب‌آلودگی یا احساس آرامش زیاد
قرص زیپرکسا ۱۰ میلی‌گرم	آزلاستین (نازال)	سرگیجه یا سبکی سر
قرص الازین ۵ میلی‌گرم	بروموپرید	ناراحتی معده
قرص الانزاپین عبیدی ۲.۵ میلی‌گرم	گلیکوپیرولات (استنشاق دهانی)	خشکی دهان
قرص الانزاپین کیمیدارو ۵ میلی‌گرم	ایپراتروپیوم	یبوست
قرص الانزاپین-اکسیر ۱۰ میلی‌گرم	متوکلوپرامید	افزایش اشتها
قرص اولاروز ۵ میلی‌گرم	پیموزاید	افزایش وزن
پودر برای تزریق الانزاپین اینتاس ۱۰ mg	تیوتروپیوم

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

الانزاپین یک داروی ضد روان‌پریشی قوی است که برای درمان علائم اسکیزوفرنی و دوره‌های مانیا یا افسردگی در اختلال دوقطبی تجویز می‌شود. این دارو با تأثیر روی مواد شیمیایی مغز مانند دوپامین و سروتونین به کاهش علائمی مانند توهم، هذیان و نوسانات خلقی کمک می‌کند. البته اولانزاپین می‌تواند باعث بروز عوارضی مانند افزایش وزن، خواب‌آلودگی و تغییرات متابولیک شود.

برای پیشگیری از عوارض و اطمینان از مصرف ایمن، توصیه شده قبل از شروع درمان، با روانپزشک یا روانشناس مشورت کنید. در سایت دکترتو می‌توانید به راحتی از خدمات مشاوره آنلاین با دکتر روانشناس، روانپزشک و حتی مشاور دارویی استفاده کنید و به‌صورت متنی یا تلفنی سوالات خود را مطرح کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!