فهرست مطالب
مولتیپل اسکلروزیس (ام اس) بیماری و وضعیت التهابی وابسته به سیستم ایمنی است که علائم متنوعی ایجاد میکند و علائم ام اس در زنان متفاوت از مردان است. هنوز علت اصلی بروز این بیماری مشخص نیست. پس از ابتلا به ام اس، سیستم ایمنی به تخریب نوعی بافت به نام میلین میپردازد. انتقال و دریافت سیگنالها توسط اعصاب بدون وجود کافی میلین بهدرستی انجام نمیشود. ام اس بر اعصاب مغز، نخاع و چشمها تاثیر میگذارد و علائم فیزیکی، ذهنی و عاطفی غیرقابل پیشبینی ایجاد میکند که در افراد مختلف و زنان و مردان متفاوت است. در این مطلب همراه باشید تا با علایم ام اس در زنان بیشتر آشنا شوید.
علائم ام اس در زنان چیست؟ (نشانه های ام اس در زنان)
نشانه های ام اس در زنان معمولا به سطح هورمونی بدن آنها مربوط میشوند. برخی از پزشکان و محققان معتقدند که پایین بودن میزان تستوسترون نقش مهمی در این بیماری ایفا میکند. برخی هم بر این باورند که نوسان و تغییرات هورمونی در زنان میتوانند علت ابتلای به این بیماری باشند.
البته هنوز تحقیقات کافی در این زمینه در اختیار نیست و مطالعات بیشتری برای مشخص کردن علت اصلی این تفاوتهای علائم ام اس لازم هستند. علایم ام اس در زنان که بیشتر از مردان مشاهده میشوند شامل مشکل و اختلال قاعدگی، نشانههای مربوط به بارداری و مشکلات یائسگی هستند.
نوع علائم | توضیحات |
---|---|
مشکلات قاعدگی | در زنان مبتلا به ام اس، ممکن است علائم بیماری در دوران قاعدگی تشدید شود. |
اختلالات جنسی | اختلالات جنسی در مردان مبتلا به ام اس شایعتر است و ممکن است شامل کاهش میل جنسی، اختلال در نعوظ و انزال شود. |
اختلالات روده | مشکلات رودهای مانند یبوست و اسهال در زنان مبتلا به ام اس شایعتر است. |
۱. علائم اولیه ام اس در زنان (علائم شروع ام اس در زنان)
بیماری ام اس ممکن است در هر سنی ظاهر شود، اما معمولا در بزرگسالی در بازه سنی ۲۰ تا ۴۰ سالگی دیده میشود. شروع ام اس در زنان معمولا زودتر از مردان است. علائم اولیه ام اس در زنان با التهاب بینایی شروع شده که التهاب یکی از دو عصب بینایی بهشمار میآید.
اختلال سیستم ایمنی بدن و حمله به پوشش محافظ عصبها باعث التهاب عصب بینایی میشود و با نشانههایی مانند درد چشمی همراه حرکت، تاری دید، کدری دید و از دست دادن بینایی نسبی یا کامل همراه است. البته در بیشتر موارد، نشانههای اولیه ام اس در هردو جنسیت زنان و مردان تقریبا شبیه هم هستند:
- اختلالات حسی مانند بی حسی و گزگز، خارش و سوزش
- دوبینی
- مشکلات تعادل
- خستگی
- سردرد و سرگیجه
- مشکلات مثانه
۲. مشکلات پریودی در زنان مبتلا به ام اس
مشکلات پریودی در زنان مبتلا به ام اس بهدلیل تغییرات هورمونی و تاثیرات بیماری روی سیستم عصبی ایجاد میشوند و علائم زیر را ایجاد میکنند:
- پریود نامنظم یا تفاوت در شدت خونریزی
- تشدید علایم قاعدگی مانند درد و نفخ
- تشدید خستگی و ضعف مرتبط با ام اس
- تشدید مشکلات عاطفی و روانی مانند اضطراب و افسردگی
- نوسانات خلقی علایم پیش قاعدگی
۳. ام اس و مشکلات یائسگی
ظاهرا در بیشتر زنان، یائسگی تاثیر زیادی بر ام اس ندارد. برای برخی از زنان، گرگرفتگیها ممکن است بهطور موقت برخی علائم ام اس را تشدید کند. البته در برخی موارد، شواهد نشان میدهند که نشانههای ام اس در زنان بعد یائسگی بدتر شدهاند، هرچندکه بهطور طبیعی علایم بیماری با افزایش سن بدتر میشوند.
عوارض یائسگی میتواند مشابه علائم ام اس باشد و گرگرفتگی و مشکلات خواب باعث تشدید علائم خواهند شد. یافتن روشهایی برای مدیریت عوارض یائسگی میتواند به بهبود علائم ام اس نیز کمک کند. بسیاری از زنان احساس میکنند که تغییرات ام اس آنها در زمان یائسگی بیشتر میشود.
مشکلات یائسگی و ام اس بهطور همزمان بر کیفیت زندگی زنان تاثیر میگذارند. تغییرات هورمونی ناشی از یائسگی ممکن است باعث تشدید علائم ام اس مانند خستگی، درد و مشکلات حرکتی شود. اختلالات هورمونی میتواند منجر به خواب ناآرام و بیخوابی شود که این موضوع نیز علایم و نشانهها را تشدید میکند. یائسگی باعث بروز اضطراب و افسردگی شده و با علائم روانی ام اس تداخل پیدا میکند. کاهش استروژن با تاثیر بر عملکرد مثانه، مشکلاتی مانند بی اختیاری ادراری یا تکرر ادرار را تشدید میکند.
۴. بی حسی و اسپاسم عضلات
از دیگر نشانههای ام اس در زنان میتوان به بی حسی و اسپاسم عضلات اشاره کرد. این بیماری روی طرز راه رفتن بیمار تاثیر میگذارد و باعث اسپاسم عصبی، بی حسی یا اختلال حسی در پایین تنه، باسن، پاها و مچ پا میشود. علاوه بر اسپاسم عضلات، بی حسی صورت، بدن، دست و پاها هم از شایعترین علائم ام اس در زنان هستند و در برخی به عنوان اولین نشانه بیماری پدیدار میگردند. بی حسی به شکلی ظاهر میشود که فرد با لمس اشیا و اجسام چیز زیادی حس نمیکند. بی حسی در هر دو پا یکسان نیست و باهم فرق میکند.
۵. مشکل در تعادل
مشکل در تعادل یکی از علایم ام اس در زنان است که در اثر آسیب به سیستم عصبی مرکزی و اختلال در ارتباط بین مغز و بدن رخ میدهد. بیماران ممکن است هنگام ایستادن یا راه رفتن احساس عدم ثبات داشته باشند که منجر به سقوط یا آسیب دیدگی میشود. مشکلات تعادل ممکن است با علایمی مانند سرگیجه یا عدم هماهنگی حرکتی همراه باشند. برای مدیریت مشکلات تعادل، فیزیوتراپی و تمرینات مخصوص موثر هستند.
همچنین، استفاده از وسایل کمکی مانند عصا یا واکر به بیماران کمک میکند تا در فعالیتهای روزمره خود استقلال بیشتری داشته باشند. مشاوره با متخصصین میتواند راهکارهای مناسبی برای بهبود وضعیت تعادل ارائه دهد.
۶. مشکل در راه رفتن
از دیگر علائم ام اس در زنان که در مردان هم مشاهده میگردد، مشکل در راه رفتن است که به دلیل سفتی و اسپاسم عضلانی یا بی حسی در پایین تنه ایجاد میشود.
۷. لرزش دست و پا
لرزش دست و پا هم از نشانههای ام اس در زنان است که بهخاطر آسیب به سیستم عصبی مرکزی و اختلال در کنترل حرکات عضلات ایجاد شده است. لرزش میتواند در زمان حرکت یا در حالت استراحت بروز کند و ممکن است بر توانایی فرد در انجام فعالیتهای روزمره تاثیر منفی بگذارد. این وضعیت میتواند با علائمی مانند ضعف عضلانی یا عدم هماهنگی حرکتی نیز همراه باشد. روشهای کنترل و مدیریت لرزش دست و پا شامل روشهایی مانند فیزیوتراپی، تمرینات تقویتی و در برخی موارد استفاده از داروها هستند.
۸. علائم ام اس خاموش در زنان
نشانههای این بیماری مغز و اعصاب همیشه هم آشکار و محسوس نیستند که به آنها علایم ام اس خاموش در زنان میگویند. از شایعترین علائم ام اس در زنان عبارتند از خستگی، درد، مشکلات شناختی مانند فقدان حافظه یا مشکل در حل مسئله، ضعف، تاری دید، بیحسی، حس گزگز یا سوزن سوزن شدن، حساسیت به گرما، سرگیجه، مشکلات تعادل و مشکلات گوارشی و کنترل مثانه.
۹. علائم ام اس در زنان باردار
ابتلا به این بیماری تاثیری روی باردار شدن نمیگذارد. علایم ام اس در زنان در طول دوران حاملگی به همان شکل باقی مانده یا حتی بهتر هم میشوند، این بهبود علایم بهخصوص در سهماهه سوم بارداری مشهود است. در بیشتر موارد، علائم ام اس در زنان باردار کاهش یافته یا حتی از بین میروند. حتی احتمال عود بیماری هم در حاملگی تقریبا غیرممکن میشود. دلیل این اتفاق هم احتمالا هورمونهای بارداری هستند که باعث شده سیستم ایمنی بدن برای محافظت از جنین چند برابر بیشتر کار کند.
علت بیماری ام اس در زنان
علت اصلی بیماری ام اس در زنان هنوز مشخص نیست. ریسک فاکتورهای مختلفی میتوانند باعث ایجاد این بیماری باشند ازجمله سیگار کشیدن و استرس. اما نباید نقش هورمونهای زنانه، ویتامین دی، التهاب و حتی چاقی را نادیده گرفت. عفونتهای ویروسی با تحریک سیستم ایمنی بدن در برخی افراد علت بیماری ام اس هستند. بهعلاوه اینکه احتمال ابتلا به ام اس در زنان ۲ تا ۳ برابر بیشتر از مردان است که علت آن هنوز مشخص نشده است.
تشخیص بیماری ام اس در زنان
تشخیص بیماری ام اس) در زنان شامل مراحل زیر میشود:
- بررسی سابقه و تاریخچه پزشکی: پزشک با پرسش در مورد علائم، مدت زمان ظهور آنها و سابقه خانوادگی بیماریهای خودایمنی، اطلاعاتی درباره بیمار جمعآوری میکند.
- معاینه فیزیکی که با ارزیابی تواناییهای حرکتی، تعادل و وضعیت عصبی بیمار انجام میشود.
- آزمایشات تصویربرداری ام آر آی برای مشاهده آسیبهای مغزی و نخاعی
- آزمایشات آزمایشگاهی مایع مغزی-نخاعی برای بررسی التهاب و وجود آنتیبادیها در مایع مغزی
- ارزیابی عملکرد عصبی و بررسی سرعت انتقال سیگنالها
تشخیص دقیق و بهموقع میتواند به مدیریت بهتر بیماری و شروع درمان مناسب کمک کند. مشاوره با پزشک متخصص اعصاب نیز ضروری است.
درمان علائم ام اس در زنان
درمان علائم ام اس در زنان شامل رویکردهای متنوعی است که به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی زنان کمک میکند:
- داروهای تعدیلکننده بیماری برای کنترل پیشرفت بیماری و کاهش عودها
- داروهای ضدالتهاب مانند کورتیکواستروئیدها برای مدیریت علائم حاد
- فیزیوتراپی، افزایش قدرت عضلانی و بهبود تعادل از طریق تمرینات مخصوص
- مدیریت خستگی با استفاده از تکنیکهای استرس، برنامهریزی فعالیتها و استراحت کافی
- پشتیبانی روانی برای مدیریت مشکلات عاطفی و روانی
- تغییرات سبک زندگی، رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم برای بهبود علائم
- مراجعه منظم به پزشک
عوارض ام اس در زنان
یکی از شایعترین عوارض ام اس در زنان، خستگی مزمن است که با وجود استراحت کافی نیز ادامه مییابد و بر کارایی فرد تاثیر میگذارد. مشکلات حرکتی مانند ضعف عضلانی، بیحسی و اختلال در تعادل نیز رایج هستند و میتوانند خطر افتادن و زمین خوردن را افزایش دهند.
علاوه بر این، تغییرات عاطفی مانند افسردگی و اضطراب ناشی از فشارهای بیماری نیز بسیار شایع هستند. مشکلات خواب، از جمله بیخوابی، میتواند وضعیت را پیچیدهتر کند. همچنین، اختلالات مربوط به سیستم ادراری، مانند بیاختیاری ادراری هم از عوارض ام اس در زنان به شمار میآیند که در صورت عدم کنترل باعث افت کیفیت زندگی در زنان میشوند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
با توجه به تاثیرات جدی ام اس بر زندگی روزمره زنان، توجه به نشانهها و علائم این بیماری اهمیت بالایی دارد. از شایعترین علائم ام اس در زنان میتوان به خستگی مزمن، مشکلات حرکتی، تغییرات عاطفی، و اختلالات خواب اشاره کرد. در صورت مشاهده علایم باید به متخصص نورولوژی مراجعه شود تا از روند پیشروی بیماری جلوگیری نمایند.
پزشک میتواند با انجام معاینههای لازم و آزمایشات مربوطه، تشخیص دقیقتری بدهد و برنامه درمانی مناسبتری ارائه کند. تشخیص زودهنگام و درمان موثر میتواند به حفظ کیفیت زندگی و جلوگیری از پیشرفت بیماری کمک کند. خبر خوب اینکه برای تسریع فرآیند درمانی امکان بهرهمندی از خدمات مشاوره آنلاین مغز و اعصاب دکترتو وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!