سنگ کلیه چیست و چرا به آن دچار می شویم؟

آنچه در این مقاله می‌خوانید

سنگ کلیه یکی از بیماری‌های دردناک مجاری ادراری است که درمان آن روش‌های مختلفی دارد. برای درمان سنگ کلیه باید به دکتر کلیه و مجاری ادراری مراجعه کنید.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 11 دقیقه
سنگ کلیه چیست و چرا به آن دچار می شویم؟

سنگ کلیه عارضه‌ای دردناک است که برخی افراد به دلایل مختلف به آن دچار می‌شوند. اگر شما هم دچار سنگ کلیه هستید و این بیماری باعث بروز مشکلاتی شده‌است، در این مطلب همراه ما باشید. در ادامه به شما توضیح می‌دهیم که سنگ کلیه چیست؟ چرا دچار این بیماری می‌شویم؟ آیا درمانی برای آن وجود دارد؟ احتمال عود مجدد سنگ کلیه چقدر است؟ چه کسانی بیشتر به این مشکل دچار می‌شوند؟ اگر دچار سنگ کلیه هستید و می‌خواهید برای تشخیص و درمان آن به دکتر اورولوژیست مراجعه‌کنید، دکترتو همراه شماست.

سنگ کلیه چیست؟

سنگ کلیه یکی از شایع‌ترین انواع بیماری‌های کلیوی است. سنگ‌های کلیه (نفرولیتیازیس) در واقع رسوباتی از جنس مواد معدنی و نمکی هستند که در کلیه‌ها تشکیل می‌شوند. جنس سنگ‌های کلیه معمولا اگزالات کلسیم است. سنگ دارای ساختاری تیز و کریستالی است و گاهی به اندازه‌ی یک توپ گلف رشد می‌کند.

این بیماری علت شایع خون در ادرار (هماچوری) و درد شدید در شکم، پهلو یا کشاله‌ی ران است. تولید سنگ در بین مردان بیشتر از زنان دیده‌می‌شود. بیشتر افرادی که به سنگ کلیه مبتلا می‌شوند در سنین ۳۰ تا ۵۰ سالگی هستند.

طی چند دهه‌ی گذشته، درصد مبتلایان به سنگ‌های کلیه در ایالات متحده‌ی آمریکا رو به افزایش بوده‌است که به احتمال زیاد به مشکل همه‌گیر چاقی مربوط می‌شود. معمولا هنگامی‌که ادرار غلیظ می‌شود، مواد معدنی متبلور شده و به هم می‌چسبند و سنگ کلیه تشکیل می‌شود.

شن کلیه چیست و اندازه سنگ کلیه چقدر است؟

در بیشتر موارد سنگ‌های کلیه اندازه نخود هستند. اما این سنگ‌ها می‌توانند در ابعاد کوچکتر به‌اندازه یک دانه شن یا ابعاد بزرگتری در اندازه توپ گلف هم ایجاد شوند. معمولا سنگ‌های کوچک از دستگاه ادراری عبور کرده و دفع می‌شوند. اما اگر سنگ بزرگ باشد، ممکن است پزشک جراحی را توصیه‌کند.

سنگ‌های کلیه ابعاد مختلفی داشته و ممکن است در سایز بزرگ یا کوچک در اندازه شن باشند. در اصطلاح به سنگ‌های کوچکتر از ۶ میلی‌متر شن کلیه گفته‌می‌شود. شن کلیه ابعاد کوچکی داشته و شخص به‌راحتی می‌تواند آن را دفع کند.

متن انگلیسی:
«Urine contains many dissolved minerals and salts. When your urine has high levels of these minerals and salts, you can form stones.»
ترجمه متن:
«ادرار حاوی مواد نامحلول و نمک است که اگر مقدار آنها در ادرار زیاد شود، می‌توانند ایجاد سنگ کلیه بکنند.»

به نقل از urologyhealth

نشانه ها و علائم سنگ کلیه کدامند؟

تا زمانی‌که سنگ کلیه در کلیه حرکت نکرده و وارد مجاری ادراری نشده‌است، ممکن است هیچ علامتی را نشان ندهد، این سنگ‌ها به نام سنگ‌های خاموش معروف هستند. علائم سنگ کلیه که ممکن است در بیمار ایجاد شود عبارتند از:

  • درد سنگ کلیه
  • سوزش ادرار
  • درد هنگام ادرار کردن
  • ادرار صورتی، قرمز یا قهوه‌ای
  • ادرار کدر و دارای بوی ناخوشایند
  • تهوع و استفراغ
  • نیاز مداوم به ادرار کردن (فوریت ادرار)
  • ادرار کردن بیشتر از حد معمول (تکرر ادرار)
  • تب و لرز
  • کاهش حجم ادرار یا گرفتگی مجاری ادراری
  • وجود گلبول‌های سفید یا چرک در ادرار در آزمایش ادرار

در صورت بروز علائم و نشانه‌های نگران‌کننده‌ای مانند درد همراه با حالت تهوع و استفراغ، درد همراه با تب و لرز، وجود خون در ادرار، مشکل در دفع ادرار و درد شدیدی که نمی‌توانید آرام باشید و قرار گرفتن در هیچ موقعیتی درد را کاهش نمی‌دهد، به مرکز فوریت‌های پزشکی مراجعه‌کنید.

علائم سنگ کلیه در مردان کدامند؟

مردان ممکن است درد شدیدی را در پشت یا پهلو تجربه کنند که اغلب به ناحیه کشاله ران منتشر می‌شود. علائم سنگ کلیه در مردان ممکن است شامل تهوع، استفراغ، ادرار دردناک و خون در ادرار هم باشد.

علائم سنگ کلیه در زنان چیست؟

علایم سنگ کلیه در زنان ممکن است مشابه مردان باشد و نشانه‌هایی مانند درد در پشت یا پهلو، تهوع و استفراغ را تجربه کنند. علاوه‌براین موارد، زنان ممکن است درد در ناحیه کشاله ران یا فرج را نیز تجربه‌کنند، که ممکن است با عفونت دستگاه ادراری یا سایر بیماری‌های زنان اشتباه گرفته‌شود.

علائم سنگ کلیه داری و به دنبال تشخیصی؟

از بهترین دکتر مشاوره بگیر!

علت ایجاد سنگ کلیه چیست؟

اگرچه دلیلی قطعی برای ایجاد سنگ وجود ندارد، اما چندین عامل خطر ایجاد این سنگ‌ها را افزایش می‌دهد. علت اصلی این بیماری کمبود آب بدن است. سنگ‌ کلیه بیشتر در افرادی مشاهده‌می‌شود که کمتر از ۸ تا ۱۰ لیوان آب در روز مصرف می‌کنند.

هنگامی‌که آب کافی برای رقیق کردن اسید اوریک موجود در ادرار وجود نداشته‌باشد، ادرار اسیدی‌تر می‌شود. محیط بیش‌از‌حد اسیدی ادرار، منجر به تشکیل سنگ کلیه می‌شود.

چرا کلیه سنگ ساز میشود؟ (+ عکس کلیه سنگ ساز)

عوامل مختلفی مانند نوشیدن آب به مقدار بسیارکم، وراثت و رژیم غذایی نامناسب باعث سنگ‌ساز شدن کلیه‌ها می‌شوند. افرادی که کلیه سنگ‌ساز دارند، هرچند وقت یک‌بار این مشکل را تجربه می‌کنند. بسیاری از افرادی که یک‌بار دچار این بیماری شده‌اند، چند سال بعد دوباره به آن مبتلا می‌شوند.

علت سنگ کلیه چیست؟
کم آب خوردن می‌تواند احتمال ابتلا به سنگ کلیه را زیاد کند.

عوامل خطر غیرقابل کنترل ابتلا به سنگ کلیه

عواملی که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند عبارتند از:

  • اگر شخصی در خانواده‌ی شما دارای سنگ کلیه باشد، احتمالاً اینکه شما نیز دچار آن شوید وجود دارد.
  • یکی دیگر از اختلالات ارثی است، که طی آن کلسیم بیش‌از‌حد از مواد غذایی جذب شده و در ادرار دفع می‌شود. در بیش از نیمی از افراد مبتلا به هیپرکلسیوری، سنگ کلیوی کلسیم فسفات یا کلسیم اگزالات ایجاد می‌شود.
  • بالا رفتن سطح اگزالات در ادرار (هیپراگزالوری اولیه) خطر تشکیل این نوع سنگ را افزایش می‌دهد.
  • برخی بیماری‌ها خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند که عبارتند از؛ اسیدوز توبولار کلیوی، سیستینوری، هایپر پاراتیروئیدیسم، داروهای خاص، برخی عفونت‌های دستگاه ادراری، سبک زندگی بدون تحرک و بیماری‌های مزمن مانند دیابت و فشارخون بالا.
  • سنگ کلیه در آسیایی‌ها و قفقازی‌ها نسبت به بومیان آمریکایی، آفریقایی‌ها و آمریکایی‌های آفریقایی تبار شیوع بیشتری دارد.

عوامل خطر قابل کنترل ابتلا به سنگ کلیه

برخی از عوامل خطر قابل کنترل هستند، از جمله:

  • کم آبی
  • نمک زیاد در رژیم غذایی
  • چاقی یا شاخص توده‌ی بدنی بالا (BMI)
  • جراحی بای پس معده، بیماری التهابی روده (بیماری کرون) یا اسهال مزمن
  • برخی داروهای خاص مانند توپیرامات (Topamax)، دارویی که معمولاً برای درمان تشنج و سردردهای میگرنی تجویز می‌شود و ایندیناویر (Crixivan)، دارویی که برای درمان عفونت HIV استفاده می‌شود
  • استفاده‌ی طولانی‌مدت از مکمل‌های ویتامین D، مکمل‌های کلسیم، برخی دیورتیک‌ها، آنتی‌اسیدهای حاوی کلسیم
  • نقرس
  • بارداری (تغییرات مرتبط با بارداری احتمال تشکیل سنگ را افزایش می‌دهد. در بارداری به علت افزایش سطح پروژسترون سرعت دفع ادرار کند می‌شود. همچنین به دلیل کاهش ظرفیت مثانه ناشی از بزرگ‌شدن رحم، میزان مصرف مایعات نیز کاهش می‌یابد. همچنین در بارداری میزان دفع کلسیم در ادرار به مقدار بسیار کمی افزایش می‌یابد.)
تشخیص سنگ کلیه چیست؟
برای تشخیص سنگ کلیه بررسی‌های زیادی بعد از دیدن علائم انجام می‌شود.

تشخیص سنگ کلیه چگونه انجام می شود؟

تشخیص سنگ کلیه با بررسی علائم ذکرشده توسط بیمار و با رد سایر علل احتمالی ایجادکننده‌ی دردهای شکمی و درد پهلو، میسر می‌شود. چندین آزمایش مختلف می‌تواند وجود سنگ کلیه را تایید کند.

۱. آزمایش سنگ کلیه (آزمایش عملکرد کلیه)

یکی از پنل‌های آزمایش خون به نام آزمایش عملکرد کلیه می‌تواند افزایش میزان کلسیم یا اسیداوریک در خون را نشان‌می‌دهد. نتایج آزمایش خون در نظارت بر سلامت کلیه‌ها و سایر بیماری‌های پزشکی کمک‌می‌کند. البته که عملکرد کلیه با انجام آزمایش ادرار هم بررسی می‌شود. آزمایش ادرار جمع‌آوری شده طی ۲۴ ساعت، افزایش دفع مواد معدنی سنگین و مواد سنگ‌ساز را اندازه‌گیری می‌کند. گاهی لازم است دو مجموعه ادرار ۲۴ ساعته را در طی دو روز برای این آزمایش جمع‌آوری کنید. آزمایش ادرار، وجود خون در ادرار و عفونت‌های دستگاه ادراری را نیز مشخص می‌کند.

جواب آزمایش ادرار سنگ کلیه

آزمایش ادرار می‌تواند با تشخیص وجود برخی مواد در ادرار مانند کلسیم، اگزالات و اسیداوریک به تشخیص سنگ کلیه کمک‌کند. این آزمایش همچنین می‌تواند به شناسایی هرگونه عفونت دستگاه ادراری که ممکن است در ایجاد سنگ کلیه نقش داشته‌باشد، کمک‌کند.

۲. آزمایش های تصویربرداری

در بسیاری از بیمارانی که به اورژانس مراجعه‌می‌کنند، سی‌تی‌اسکن بدون کنتراست انجام‌می‌شود. این کار به‌سرعت انجام‌می‌شود و به رد علل دیگر بروز درد پهلو یا شکم کمک‌می‌کند.

سی‌تی‌اسکن وضعیت حالب، مثانه و کلیه‌ها را مشخص می‌کند، وجود سنگ را تایید می‌کند، اندازه و محل دقیق آن، وجود انسداد و وضعیت سایر ارگان‌ها از جمله آئورت و لوزالمعده را نیز مشخص می‌کند.

اما سی‌تی‌اسکن بیماران را در معرض پرتو قرار می‌دهد، به‌همین دلیل سونوگرافی و عکس ساده‌ی شکمی با اشعه‌ی X به عنوان روش‌های تصویربرداری ارجح در تشخیص سنگ کلیه استفاده‌می‌شوند. در خانم‌های باردار و کسانی که باید از قرار گرفتن در معرض اشعه پرهیز کنند، سونوگرافی روش مناسب برای تشخیص سنگ کلیه است.

تشخیص سنگ کلیه با پیلوگرام
طی این روش تصویربرداری، رنگ مخصوصی به داخل ورید بازویی تزریق می‌شود. این رنگ از طریق کلیه‌ها و مثانه دفع می‌شود. سپس عکس اشعه‌ی X یا سی‌تی‌اسکن، محل سنگ در مجاری ادراری را مشخص می‌کند.

۳. سونوگرافی برای تشخیص سنگ کلیه

معمولا برای تشخیص سنگ کلیه از روش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی استفاده‌می‌شود. در سونوگرافی مشخص می‌شود، علت این درد سنگ است یا نه. ممکن است پزشک برای بررسی رشد سنگ آزمایش سونوگرافی را در زمان‌های مختلف تکرار کند. معمولا افرادی که دچار درد کلیه، خون در ادرار یا علائم عفونت می‌شوند، باید این آزمایش را انجام‌دهند.

۴. پیلوگرام یا اوروگرافی داخل وریدی (IVP)

طی این روش تصویربرداری، رنگ مخصوصی به داخل ورید بازویی تزریق می‌شود. این رنگ از طریق کلیه‌ها و مثانه دفع می‌شود. سپس عکس اشعه‌ی X یا سی‌تی‌اسکن، محل سنگ در مجاری ادراری را مشخص می‌کند.

۵. تجزیه و تحلیل سنگ های دفعی: از کجا بفهمیم سنگ کلیه دفع شده؟

در مواردی از شما خواسته‌می‌شود که در صاف‌کننده‌ی ادرار، ادرار کنید تا سنگ‌هایی را که دفع می‌کنید جمع‌آوری کنید. تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی، اطلاعات لازم برای تعیین عوامل ایجادکننده‌ی سنگ کلیه و تعیین برنامه‌ی مناسب را برای جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه استفاده‌می‌شود.

یکی از راه‌های تشخیص دفع سنگ کلیه، تسکین ناگهانی درد یا ناراحتی مرتبط با سنگ است. راه دیگر شناسایی بصری سنگ در ادرار است. اگر مشکوک هستید که سنگ کلیه را دفع کرده‌اید، مهم است که سنگ را جمع‌آوری کرده و برای بررسی نزد پزشک ببرید. پزشک شما ممکن است آزمایش‌های تصویربرداری را برای تایید دفع سنگ و بررسی وجود سنگ‌های باقی‌مانده یا آسیب به دستگاه ادراری انجام‌دهد.

سنگ کلیه از بیماری‌های مجاری ادراری است که به طور متوسط از هر ۱۰۰ نفر ۵ نفر را درگیر می‌کند.

درمان سنگ کلیه چیست؟

به یاد داشته‌باشید که همواره پیشگیری بهتر از درمان سنگ کلیه است، در وهله‌ی اول از عواملی که باعث ایجاد سنگ کلیه می‌شوند دوری کنید. نوشیدن آب بسیار مفید است، زیرا کمبود مایعات و کم‌آبی بدن از عوامل خطر اصلی تشکیل سنگ کلیه است.

عوامل مختلفی در توانایی عبور سنگ از مجاری ادراری وجود دارد. این موارد شامل اندازه‌ی جثه‌ی فرد، دفع قبلی سنگ، بزرگی پروستات، بارداری و اندازه‌ی سنگ است. بیشتر سنگ‌های کوچک کلیوی به درمان تهاجمی نیاز ندارند و سرانجام در طی ۴۸ ساعت و با مصرف مایعات فراوان از مجاری ادراری به‌صورت خود‌به‌خود دفع می‌شوند. سنگ‌های کلیوی که خیلی بزرگ هستند یا خود‌به‌خود دفع نمی‌شوند و نمی‌توان آن‌ها را با اقدامات محافظه‌کارانه درمان کرد زیرا باعث خونریزی، آسیب به کلیه‌ها یا عفونت مکرر دستگاه ادراری می‌شوند، نیاز به درمان گسترده‌تری دارند.

هنگام دفع سنگ کلیه، نوشیدن مقدار زیادی مایعات از اهمیت بالایی برخوردار است. در حقیقت، مصرف مایعات مهمترین معیار مراقبت در منزل است. ریحان، کرفس، سیب، انگور، انار، مکمل‌های ویتامین B6 و مکمل‌های پیروکسیدین به‌عنوان درمان‌های موثر در کاهش خطر سنگ کلیه توصیه شده‌اند. نوشیدن دمنوش‌های گیاهی ساخته‌شده از ریشه قاصدک، برگ گزنه یا جعفری می‌تواند به درمان سنگ کلیه کمک‌کند.

سنگ شکن کلیه و عمل سنگ کلیه

برای درمان سنگ‌های کلیوی که خود‌به‌خود دفع نمی‌شوند، اغلب از روشی به نام لیتوتریپسی استفاده‌می‌شود. در این روش از امواج قدرتمند و پرانرژی برای شکستن یک سنگ بزرگ به قطعات کوچکتر استفاده‌می‌شود، سپس این قطعات کوچکتر می‌توانند از طریق دستگاه ادراری از بدن خارج شوند. این عمل حدود ۴۵ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشد و باعث درد متوسط می‌​​شود. بنابراین بیمار تحت بیهوشی سبک قرار‌می‌گیرد تا راحت باشد و احساس درد نکند.

در مواردی که سایر روش‌های درمانی مانند ESWL موثر نیستند، برای از‌بین‌بردن سنگ کلیه می‌توان از روش‌ عمل سنگ کلیه نفرولیتوتومی استفاده‌کرد، با ایجاد برش کوچکی در پوست قسمت پهلو، می‌توان به محل قرارگیری سنگ کلیه دسترسی پیداکرد.

همچنین می‌توان لوله‌‌ای نازک مجهز به دوربین را از طریق پیشابراه وارد مجرای ادراری کرد و به مثانه منتقل نمود. پس از تعیین محل سنگ، ابزارهای ویژه‌ای سنگ را به دام انداخته و آن را به تکه‌های کوچکتری خرد می‌کند که می‌توانند از طریق ادرار خارج شوند.

قوی ترین داروی سنگ شکن کلیه و قاتل سنگ کلیه

برای دفع سنگ از برخی داروها استفاده می‌شود. رایج‌ترین قرص سنگ کلیه که برای درمان سنگ کلیه تجویز می‌شود، داروی تامسولوسین است. تامسولوسین باعث شل‌شدن حالب شده و دفع سنگ را آسان‌تر می‌کند. ممکن است پزشک برای زمان دفع سنگ داروهای ضدتهوع و ضددرد هم تجویز کند تا دفع راحت‌تر شود. داروها می‌توانند میزان مواد معدنی و نمک موجود در ادرار را کنترل کنند و در درمان انواع خاص سنگ‌های کلیوی مفید باشند.

سنگ شکن بهتره یا عمل سنگ کلیه؟ همین حالا مشاوره بگیر!

انواع سنگ کلیه کدامند؟

اطلاع از نوع سنگ به تعیین علت ایجاد آن کمک می‌کند و سرنخ‌هایی در مورد چگونگی کاهش خطر ابتلا به آن را در اختیارمان قرار می‌دهد. اگر سنگ خودبه‌خود دفع شد، سعی‌کنید آن را نگه‌دارید تا برای تجزیه و تحلیل و آزمایشات لازم نزد دکتر کلیه ببرید. انواع سنگ کلیه شامل موارد زیر هستند:

  • سنگ کلیه کلسیمی
  • سنگ‌های استروویت
  • سنگ اسید اوریکی
  • سنگ‌های سیستینی
  • سنگ کلیه شاخ گوزنی

عوارض سنگ کلیه چیست؟

سنگ کلیه‌ای که در داخل کلیه باقی‌بماند می‌تواند منجر به عوارض زیادی از جمله انسداد لوله‌های متصل‌کننده‌ی کلیه به مثانه (حالب) و انسداد لوله‌هایی که باعث خروج ادرار از بدن می‌شوند (پیشابراه یا میزنای) می‌شود. طبق تحقیقات انجام‌شده، افراد مبتلا به این بیماری، در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن کلیوی قرار دارند. یک بار ابتلا به سنگ کلیه، احتمال عود در آینده و تشکیل سنگ جدید را افزایش می‌دهد.

میزان شیوع سنگ کلیه چیست؟
به‌طور میانگین از هر ۲۰ نفر یک نفر در طول زندگی خود دچار سنگ کلیه می‌شود.

سنگ کلیه چقدر شایع است؟

بر اساس تحقیقات، به‌طور میانگین از هر ۲۰ نفر یک نفر در طول زندگی خود دچار سنگ کلیه می‌شود. سنگ می‌تواند در هر بخشی از دستگاه ادراری، از کلیه‌ها تا مثانه تشکیل شود.

غالبا هنگامی که ادرار غلیظ می‌شود، مواد معدنی متبلور شده و به هم می‌چسبند و سنگ تشکیل می‌شود. سنگ‌هایی که کوچک هستند می‌توانند خودشان دفع شوند که این فرآیند دفع سنگ می‌تواند بسیار دردناک باشد.

تشخیص به موقع این سنگ‌ها احتمال آسیب دائمی به مجاری ادراری و کلیه‌ها را کاهش می‌دهد. گاهی داروهای ضددرد و نوشیدن آب زیاد برای دفع سنگ کافی است اما در موارد دیگری که سنگ در مجاری ادراری گیر کرده‌باشد، با عفونت ادراری همراه شود یا عوارض جانبی ایجاد کند، ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد.

سنگ کلیه در کودکان شایع است؟

متاسفانه سنگ کلیه در کودکان حدود ۵ سال شایع است. مهمترین دلیل بروز این بیماری انتخاب نوع غذا است. نوشیدن آب به مقدار خیلی کم و خوردن غذاهای سرشار از نمک خطر ابتلا به این بیماری را بالا می‌برند. سعی کنید به کودک خود چیپس و سیب‌زمینی‌سرخ‌کرده کمتر بدهید. مصرف غذاهایی مانند سوپ‌های کنسرو شده، غذاهای آماده و بسته‌بندی و نوشیدنی‌های انرژی‌زا نیز باید محدود شوند. اگر نوشابه‌ها یا نوشیدنی‌های شیرین حاوی شربت ذرت با فروکتوز بالا باشند، خطر این عارضه را بیشتر می‌کنند.

پیشگیری از سنگ کلیه
پیشگیری از سنگ کلیه، با‌توجه‌به علت تشکیل سنگ کلیه و سابقه‌ی پزشکی فرد، نیازمند تغییر در سبک زندگی و تغییر در رژیم غذایی یا داروهای مصرفی است.

پیشگیری از سنگ کلیه: دشمن سنگ کلیه چیست؟

پیشگیری از سنگ کلیه، با‌توجه‌به علت تشکیل سنگ کلیه و سابقه‌ی پزشکی فرد، نیازمند تغییر در سبک زندگی و تغییر در رژیم غذایی یا داروهای مصرفی است. اگر سنگی را دفع کرده‌باشید، می‌توان با بررسی آن در آزمایشگاه، نوع دقیق سنگ را تعیین کرد و اقدامات پیشگیری خاصی را در نظر گرفت.

  • در طول روز آب بنوشید: برای افرادی که سابقه‌ی سنگ کلیه دارند، پزشکان مصرف حدود ۲.۵ لیتر آب در روز را توصیه می‌کنند. گاهی اندازه‌گیری میزان ادرار برای اطمینان از مصرف کافی آب لازم است. اگر ساکن مناطق دارای آب و هوای گرم و خشک هستید و یا دائم ورزش می‌کنید، نیاز به نوشیدن آب بیشتری دارید. ادرار روشن و شفاف نشان‌دهنده‌ی نوشیدن آب کافی است.
  • محدودیت مصرف اگزالات: به افرادی که دارای سنگ کلیه از جنس اگزالات کلسیم هستند، توصیه‌می‌شود که مصرف غذاهای حاوی اگزالات مانند اسفناج، بامیه، ریواس، لوبیای سوئیسی، چغندر، جوانه‌ی گندم، بادام زمینی، آجیل، چای، شکلات و محصولات سویا را محدود کنند. همچنین نوشیدن آب لیمو یا لیموناد در جلوگیری از این جنس سنگ کلیه مفید است.
  • مصرف کلسیم: به خوردن غذاهای سرشار از کلسیم ادامه‌دهید، اما در مصرف مکمل‌های کلسیم احتیاط کنید. اگرچه کلسیم موجود در مواد غذایی تاثیری در تشکیل سنگ کلیه ندارد، اما می‌تواند تشکیل آن در برخی افراد را افزایش دهد.
پیشگیری از سنگ کلیه  - اینفوگرافی دکترتو
اینفوگرافی پیشگیری از سنگ کلیه؛ با چند راهکار ساده می‌توانید از ابتلا به سنگ کلیه و یا پیشروی آن جلوگیری کنید و یا علائم آن را بهبود ببخشید.

غذاها و میوه های مضر برای سنگ کلیه

برای کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه یا درمان آن باید مصرف غذاهای شور را محدود کنید. مرکز کنترل بیماری و سایر گروه‌های بهداشتی توصیه‌می‌کنند، مصرف نمک روزانه بیش از ۲۳۰۰ میلی‌گرم نشود. غذاهایی که در ادامه عنوان شده‌است، سرشار از نمک بوده و باید در مصرف آنها اعتدال داشته‌باشید.

  • انواع مختلف پنیر
  • گوشت‌های نمکی مانند سوسیس و هات‌داگ
  • کنسرو سوپ و سبزیجات
  • شیرینی
  • تنقلات شور مانند چیپس و چوب‌شور
  • انواع سس‌ها
  • غلات صبحانه
  • ترشی و زیتون
  • غذاهایی مانند پیتزا و لازانیا
  • برخی چاشنی‌ها.
علائمدرمانعلت‌ها
درد در پشت یا پهلوهیدراتاسیونکم آبی بدن
درد در قسمت پایین شکم یا کمر   اقدامات پیشگیرانه مانند نوشیدن آب زیاد و پرهیز از برخی غذاها      مصرف زیاد غذاهای غنی از اگزالات
درد در ناحیه کشاله ران یا فرجدرمان‌های خانگی مانند حمام آب گرم و ورزش       مصرف زیاد پروتئین حیوانی
ادرار کدر یا بدبوداروهای گیاهی و طب‌سنتی     سابقه خانوادگی سنگ کلیه
ادرار دردناکداروهایی مانند هیوسیامین       شرایط پزشکی مانند پرکاری پاراتیروئید
تکرر ادراراورتروسکوپیبرخی داروها مانند دیورتیک‌ها و آنتی‌اسیدها
خون در ادرارنفرولیتوتومی از راه پوست (PCNL)   چاقی و سندرم متابولیک
خشکی دهانسنگ شکنی برون بدنی با موج ضربه‌ای (ESWL)       برخی از روش‌های پزشکی مانند جراحی‌های مجاری ادراری
گرفتگی عضلات    جراحی غده‌ی پاراتیروئیدبیماری‌های گوارشی مانند بیماری التهابی روده
حالت تهوع یا استفراغ—–ناهنجاری‌های دستگاه ادراری مانند نقص‌های مادرزاد
سنگ کلیه را بهتر بشناسید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

اگر به علائم سنگ کلیه یا شن کلیه دچار شده‌اید و درد آن شما را آزار می‌دهد، باید به فوق تخصص اورولوژی مراجعه کنید. جالب است بدانید که بهترین متخصص داخلی هم می‌تواند در درمان این مشکل به شما کمک‌کند. برای پیداکردن بهترین دکتر اورولوژی آنلاین یا دکتر آنلاین داخلی می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. شما می‌توانید در دکترتو علاوه‌بر تعیین وقت حضوری از مشاوره آنلاین نیز استفاده‌کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!

پرسش‌های متداول

برداشتن سنگ کلیه ۱۰ میلی‌متری می‌تواند دردناک باشد، اما برای کمک به مدیریت درد از بیهوشی استفاده‌می‌شود. زمان بهبودی و میزان درد بسته به روشی که برای برداشتن سنگ استفاده‌می‌شود، متفاوت است.

گفته شده است که قطره سنکل گل دارو می‌تواند در درمان سنگ کلیه موثر باشد. برای آگاهی بیشتر  حتما از مشاوره آنلاین دکتر اورولوژی بهره‌مند شوید.

معمولا افرادی که در خانواده خود سابقه سنگ کلیه دارند، بیشتر به این بیماری مبتلا می‌شوند. احتمالا بیماری‌هایی که منجر به ایجاد سنگ می‌شوند، ارثی بوده و به‌طور ژنتیکی منتقل می‌شود. گاهی هم در میان اعضای یک خانواده نوع سبک زندگی و رژیم غذایی باعث می‌شود، خطر ابتلا به این بیماری افزایش پیدا کند.

پاسخ این سوال مثبت است. البته هر نوع آب آشامیدنی این مشکل را ایجاد نمی‌کند. در برخی مناطق آب سخت بوده و رسوبات و کثیفی زیادی دارد. گاهی حتی آب سخت می‌تواند غلظت کلسیم را در ادرار تا ۵۰% افزایش دهد. در نتیجه خطر ابتلا به سنگ کلیه ۳۰۰% افزایش پیدا می‌کند.

در این روش از اشعه ایکس یا اولتراسوند برای شکستن سنگ‌ها و تبدیل آنها به قطعات کوچکتر استفاده‌می‌شود. این روش بسیار متداول بوده و جز روش‌های ایمن درمان سنگ محسوب می‌شود. اما گاهی عوارض جانبی در پی دارد. ممکن است تا چند روز پس از سنگ‌شکن کردن خون در ادرار خود مشاهده‌کنید. ازآنجایی‌که قطعات کوچک شده‌است، معمولا بدون درد خارج می‌شوند. اگر قطعه‌ای بزرگ باشد در حالب گیرکرده و باعث درد می‌شود، در این شرایط باید از روش دیگری برای خروج سنگ استفاده‌شود.

افرادی که دچار این بیماری می‌شوند، معمولا دردی را در پهلوها و کمر احساس می‌کنند. با نزدیک‌شدن سنگ به مثانه ممکن است دردی در شکم و کشاله ران ایجادشود. معمولا درد پهلو همراه با مشکلاتی در ادرار بوده و شخص نمی‌تواند به‌راحتی ادرار را دفع‌کند.

برخی از علائم بین این بیماری و عفونت کلیه مشترک است. به‌عنوان‌مثال در هر دو شخص دردی را در پهلوها احساس کرده و دچار سوزش ادرار می‌شود. اما باید بدانید معمولا تا زمانی که سنگ کلیه منجر به عفونت نشده‌است، علائمی مانند تب و لرز و حالت تهوع ایجاد نمی‌کند. این علائم معمولا نشانه عفونت است.

در آزمایش عملکرد کلیه سطح مواد معدنی و مواد دفعی کلیه بررسی می‌شود. زمانی‌که نتیجه آزمایش مشکوک باشد برای تشخیص سنگ یا هر نوع بیماری دیگری ممکن است آزمایش‌های تصویربرداری تجویز شود.

این بیماری گاهی می‌تواند منجر به نارسایی کلیه شود. البته این اتفاق نادر است. اگر سنگ باعث عفونت مکرر یا عفونت شدید کلیه شود، ممکن است به کلیه‌ها آسیب وارد کند. همچنین عدم درمان این عارضه و انسداد طولانی‌مدت کلیه توسط سنگ منجر به نارسایی کلیه می‌شود. در مواقع نادر برخی سنگ‌ها در صورت عدم درمان باعث ازکارافتادن کلیه‌ها می‌شوند.

سنگ کلیه می‌تواند خطر ابتلا به سرطان کلیه را افزایش دهد. این بیماری باعث بالارفتن خطر سرطان‌های سلول پاپیلاری کلیوی و کارسینوم ادراری می‌شود. طبق تحقیقات انجام‌شده افرادی که دچار این بیماری می‌شوند، ۳۹% بیشتر احتمال دارد به سرطان مبتلا شوند.

اگر سنگ کلیه درمان نشود، احتمال بروز بیماری مزمن کلیه وجود‌دارد. علاوه‌بر این سنگ کلیه خطر ابتلا به سنگ دیگر را افزایش می‌دهد. افرادی که دچار این بیماری می‌شوند، به‌احتمال ۵۰% در ۵ تا ۷ سال آینده دوباره این بیماری را تجربه خواهندکرد.

سنگ کلیه در بارداری به‌ندرت اتفاق‌می‌افتد و از هر ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ خانم باردار یک نفر دچار این عارضه می‌شود. معمولا در سه‌ماهه دوم و سوم این عارضه ایجاد‌شده و از علائم اصلی آن درد در بالای شکم، کمر و پهلوها است. همچنین علائمی مانند حالت تهوع و استفراغ، تکرر ادرار و وجود خون در ادرار از دیگر نشانه‌های آن است.
احتمالا علت ایجاد سنگ در بارداری، تغییراتی است که در بدن ایجاد می‌شود. در اواخر بارداری مثانه کوچک شده و نوشیدن آب به مقدار بسیار کم باعث بروز این مشکل می‌شود.

هیچ داروی تضمینی برای سنگ کلیه وجود ندارد، زیرا گزینه‌های درمانی به اندازه، محل و نوع سنگ بستگی دارد. با‌این‌وجود، داروهایی مانند آلفا بلوکرها ممکن است برای کمک به شل شدن عضلات در حالب و افزایش شانس دفع سنگ به‌طور طبیعی استفاده‌شود.

امتیاز شما به مقاله:
(4.1از5)
دسته بندی:
برچسب:
منبع:
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره سنگ کلیه

  1. جواد گفت:

    باسلام من از سال۹۹سنگ ۸میل داشتم که سنگ شکن کردم دوباره سال۱۴۰۲یک سنگ ۶میل دفع کردم وسال۱۴۰۳یک سنگ۸میل تیر ۱۴۰۳عمل لیزر کردم در مهر ۱۴۰۳سنگ۹میل عمل لیزر کردم والان برج ۸دوتا سنگ ۱۰میل در کلیه راست وسنگ ۷میل در کلیه چپ دارم و کار گفته کلیه شما سنگ ساز هست وکاری برای درمان ندارد.لطفا راهنمایی کنید چه کار کنم دیگه خسته شدم

  2. ناشناس گفت:

    باسلام من از سال۹۹سنگ ۸میل داشتم که سنگ شکن کردم دوباره سال۱۴۰۲یک سنگ ۶میل دفع کردم وسال۱۴۰۳یک سنگ۸میل تیر ۱۴۰۳عمل لیزر کردم در مهر ۱۴۰۳سنگ۹میل عمل لیزر کردم والان برج ۸دوتا سنگ ۱۰میل در کلیه راست وسنگ ۷میل در کلیه چپ دارم و کار گفته کلیه شما سنگ ساز هست وکاری برای درمان ندارد.لطفا راهنمایی کنید چه کار کنم دیگه خسته شدم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      برای کاهش تشکیل سنگ کلیه، این اقدامات را انجام دهید:

      مصرف مایعات زیاد: روزانه حداقل ۲.۵ تا ۳ لیتر آب بنوشید تا ادرارتان شفاف باشد.
      تغییرات در رژیم غذایی:
      کاهش مصرف نمک و پروتئین‌های حیوانی مانند گوشت قرمز.
      پرهیز از غذاهای غنی از اگزالات مثل اسفناج و شکلات.
      مصرف لبنیات در حد متعادل.
      بررسی عوامل زمینه‌ای:
      آزمایش خون و ادرار ۲۴ ساعته انجام دهید تا علت سنگ‌سازی مشخص شود (مانند کلسیم یا اسیداوریک بالا).
      پیگیری مداوم:
      با سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن وضعیت کلیه‌ها را مرتب بررسی کنید.
      همچنین، با یک متخصص کلیه و مجاری ادراری مشورت کنید تا برنامه پیشگیری دقیق‌تری برای شما تنظیم شود.

      متخصص نفرولوژی

  3. فاطمه پنهانی گفت:

    سلام کلیه های من چند سال که سنگ میگیره هر ۶ ماه یک بار وبا آمپور و سرم دفع میشد الان ادرار خونی و الان۷ماه اسلیو کردم نمیتونم زیاد آب بخورم ۱۵ روز دارم درد میکشم ۶تا سرم و آمپور و قرص سیستون دادن و مسکن امپور و مجاری ادراری عفونت کرده و سنو دادم گفتن شن ریز دکتر زنان رفتم دارو دادن ولی درد دارم حالت تهوع و کمر درد لرز خسته شدم انقدر درد کشیدم و… میشه راهنماییم کنید

  4. فاطمه گفت:

    سلام کلیه های من چند سال که سنگ میگیره هر ۶ ماه یک بار وبا آمپور و سرم دفع میشد الان ادرار خونی و الان۷ماه اسلیو کردم نمیتونم زیاد آب بخورم ۱۵ روز دارم درد میکشم ۶تا سرم و آمپور و قرص سیستون دادن و مسکن امپور و مجاری ادراری عفونت کرده و سنو دادم گفتن شن ریز دکتر زنان رفتم دارو دادن ولی درد دارم حالت تهوع و کمر درد لرز و… میشه راهنماییم کنید

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      مسلما نیاز به درمان اصولی تری دارید
      با توجه به سن، جنس، سبک زندگی، بیماری های زمینه ای و سابقه خانوادگی، می توان سنگ کلیه را در افراد مختلف مشاهده کرد. پس از تشخیص بیماری معمولا پزشک از بیمار می خواهد که با توجه به نوع سنگی که دارد، داروهایی را مصرف کرده و نوع سبک زندگی‎اش را تغییر دهد
      مصرف مکرر آب و نوشیدنی های طبیعی می تواند تاثیر چشم گیری در رفع سنگ کلیه داشته باشد. همچنین بهتر است از مواد طبیعی دیگری همچون جوانه گندم، جوش شیرین، آب لیمو تازه، انار، انواع سبزیجات و مرکبات، ترب سیاه، آب کرفس، سرکه سیب، لوبیا قرمز و … استفاده شود. هرکدام از این موارد در کنار حفظ وزن طبیعی و ورزش کردن ( دویدن و پیاده روی ) می توانند در کنترل و درمان این بیماری تاثیر به سزایی بگذارند. در عین حال از مصرف موادغذایی که در قسمت های قبل گفته شد، مانند نمک، نوشابه و … چشم پوشی کنید.

      و حتمن زیر نظر متخصص باشید

      متخصص نفرولوژی

  5. بهرام گفت:

    سلام من سنگ کلیه دارم دوتا ۶میل دکتر چندین بار رفتم برا لیزر ولی میگن باید خودش دفع شه…
    الان ۱۲ ساله که من هر ماه یکی دوبار درد دارم میرم دکتر مسکن میزن میام خواستم ببینم شما راهکاری ندارید

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      هم نیاز به درمان اصولی تر دارید
      و هم سونوگرافی یا روش های تشخیصی بروز
      درد را تحمل نکنید و درمان کنید

      متخصص نفرولوژی

  6. غزاله گفت:

    سلام من چند روزی هست در پهلو چپ و راست یا زیر شکم و قسمت مثانم یا حتی دنده هام یه درد خفیف به وجود اومده ک به طور متناوبه و هرسری یک کودوم از این قسمتا درد میاد ازمایش کشت ادرار هم دادم مشکلی نداشتم حتی تکرر هم ندارم بنظرتون سنگ کلیه دارم ؟ البته این و هم بگم عفونت واژن دارم و الان پریود هستم احتمالش هست بخاطر این دو باشه؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      همه ی این احتمالات باید بررسی شود
      کم خونی ها، درد پریودی، عفونت ادراری و تناسلی و…
      نیاز به معاینه و سونوگرافی دارید

      متخصص زنان و زایمان

  7. محمد قنبری گفت:

    سلام و عرض ادب..من ۱ روزه که درد شدید در ناحیه پهلو و بیضه چپ داشتم و ادرارم تیره بود و با توجه به سابقه دفع سنگ کلیه احتمال سنگ رو میدادم..سونو گرفتم سنگی نداشتم ولی دکتر گفت احتمالا سنگم همراه ادرارهایی که قبل از سونو انجام دادم دفع شده..حالا بعد از ۱روز هنوزم دردهای جزئی پهلوم داره..میخواستم ببینم این دردا بعد از دفع طبیعیه یا نه؟؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      اگر تشخیص قطعی داده شود که دفع سنگ صورت گرفته باشد
      این علایم تا چند روز طبیعی است
      ولی در هر صورت نیاز به درمان و حمایت دارد

  8. ناشناس گفت:

    سلام من خون داخل ادرارم هست بعدازدفع کمی احساس سوزش دارم اما ددزیرشکم وپهلوها وکمر درد بخصوص در کمردرد شدیدی دارم وسردرد شدید وحالت تهوع مشکل خاصی یافقط دفع سنگ ممنون میشم جوابم بدید

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      بله احتمال سنگ و شن کلیوی و مجاری ادراری
      و همچنین از نظر عفونت نیاز به معاینه و بررسی اصولی دارید
      جدی بگیرید

      متخصص نفرولوژی

  9. رامین گفت:

    سلام من دو روز میشه سمت راست شکم تا زیر بیضه راست درد دارم که تیر می‌کشه چند ساعت دوباره خوب میشه

    1. همیار دکترِتو گفت:

      دوست عزیز
      التهاب پروستات و پیچ خوردگی بیضه ممکنه این درد را ایجاد کند بهتره سونوگرافی انجام داده و برای بررسی به متخصص اورولوژی مراجعه کنید.

  10. سیدمهدی سیدی گفت:

    سلام مادرم کلیه سنگ سازه کلیه سمت چپ ازکارافتاده سمت راست سنگ داره لوله هم گذاشته هنوز درد داره بریمش سنوگرافی میگه سنگ داره ممنون میشم راهنمایی کنید

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      درمان باید ادامه یابد
      در صورت نیاز باید دیالیز وشند